TRƯỜNG THPT CHUYÊN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ I

LƯƠNG THẾ VINH Năm học 2021 – 2022

Môn: Ngữ văn, lớp 10
Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian
phát đề
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản:
Vào đời nhà Trần, ở làng Hạ Bì, huyện Gia Phúc (nay là Gia Lương), có
một người đánh cá nổi tiếng tài giỏi. Bố mẹ chết từ nhỏ, một mình anh lặn lội nơi
sông nước, không ngày nào là không kiếm được cá lớn, tôm to.
[…] Một hôm, anh vác xiên đi dọc bờ sông Nông, nhìn thấy một bầy trâu
gặm cỏ ven một con đê lớn. Giữa bầy trâu có hai con trâu trắng, nghiêng sừng húc
nhau, không con nào chịu thua con nào. Sẵn cái xiên cá cầm trong tay, anh ra lao
vào giữa bốn chiếc sừng trâu. Hai con trâu bị đánh bất ngờ, hoảng hốt nhào xuống
dòng sông, cả bầy trâu thấy thế cũng nhào theo. Té ra là một bầy trâu thần. Nhìn ba
mũi đinh trên cái xiên cá, anh thấy còn một nhúm lông trâu màu trắng dính ở đó.
Anh lấy dao khía hai vệt nhỏ ở hai đuôi lông mày và đính lông trâu trên hai con
mắt. Từ đó, sức khỏe của anh ta vuợt hẳn mọi người. Anh đi trong đêm nhìn thấy cả
những vật nhỏ, đi dưới nước nhìn thấy cả con tép con tôm. Có khi anh bơi ở dưới
nước sáu, bảy ngày liền mà vẫn sống.
[…] Vì có công lớn trong việc đánh đuổi giặc Nguyên, nhà vua phong cho
Yết Kiêu làm Đại vương. Lúc ông mất, dân làng Hạ Bì lập đền thờ ông ngay ở quê
hương. Những người dân chài vùng duyên hải Vạn Ninh ghi ơn ông, xây đền thờ ở
cửa biển, hương khói quanh năm không tắt. Năm nào sát cá, dân chúng lại đồn
rằng Đại vương Yết Kiêu đang lùa tôm cá ở biển vào cho cháu con làm ăn phát đạt.
(Yết Kiêu, Văn học Việt Nam – Văn học Dân gian – Những tác phẩm chọn
lọc, tr 78,79, NXB Giáo dục,2004)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Nêu phương thức biểu đạt chính của văn bản. (0,5 điểm)
Câu 2. Nhân vật chính trong văn bản là ai? (0,5 điểm)
Câu 3. Văn bản trên thuộc thể loại nào? (0,5 điểm)
Câu 4. Nêu các cơ sở để xác định thể loại. (0,75 điểm)
 Câu 5. Tác giả dân gian muốn thể hiện thái độ, tình cảm gì với nhân vật chính qua
hai câu văn sau: “Anh đi trong đêm nhìn thấy cả những vật nhỏ, đi dưới nước nhìn thấy
cả con tép con tôm. Có khi anh bơi ở dưới nước sáu, bảy ngày liền mà vẫn sống.” (0,75
điểm)
Câu 6. Nêu ý nghĩa của chi tiết: “Nhìn ba mũi đinh trên cái xiên cá, anh thấy còn
một nhúm lông trâu màu trắng dính ở đó. Anh lấy dao khía hai vệt nhỏ ở hai đuôi lông
mày và đính lông trâu trên hai con mắt. Từ đó, sức khỏe của anh ta vuợt hẳn mọi
người.” (1,0 điểm)
II. LÀM VĂN (6,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Tấm trong đoạn trích sau:
“Lại nói chuyện Tấm chết hóa thành chim vàng anh. Chim bay một mạch về kinh,
đến vườn ngự. Thấy Cám đang giặt áo cho vua ở giếng, vàng anh dừng lại trên cành cây,
bảo nó:
  - Phơi áo chồng tao, phơi lao phơi sào, chớ phơi bờ rào, rách áo chồng tao.
 Rồi chim vàng anh bay thẳng vào cung đậu ở cửa sổ, hót lên rất vui tai. Vua đi
đâu, chim bay đến đó. Vua đang nhớ Tấm khôn nguôi, thấy chim quyến luyến theo mình,
vua bảo:
- “Vàng ảnh vàng anh, có phải vợ anh, chui vào tay áo.
Chim vàng anh bay lại đậu vào tay vua, rồi rúc vào tay áo. Vua yêu quý vàng anh
quên cả ăn ngủ.”
(Truyện Tấm Cám, Ngữ văn 10, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr.42)
-----------HẾT ----------
LƯU Ý:
- Yêu cầu hình thức: file word, cỡ chữ 13, font Times New Roman; cỡ giấy A4; dãn
dòng 1,25 lines; lề trên 2,0 cm; lề dưới 2,0 cm; lề trái 2,5 cm; lề phải 2 cm.
- Đặt tên file: số thứ tự - họ tên (không cần gõ dấu)
- Học sinh chú ý vừa làm bài, vừa thực hiện thao tác lưu trữ văn bản.
- Học sinh có trách nhiệm bảo mật đề thi, không tiết lộ đề thi ra ngoài khi chưa có sự
đồng ý của giáo viên