INSTALACJE

I URZĄDZENIA
GAZOWE
Ćwiczenie projektowe

Jak zaprojektować instalację

gazową w budynku?

Wrocław 2014
Literatura

1. Bąkowski K., Gazyfikacja, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1996

2. Bąkowski K., Bartuś J., Zajda R., Projektowanie instalacji gazowych, Arkady,
Warszawa 1983
3. Bąkowski K., Sieci i instalacje gazowe, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,
Warszawa 1996, 2007, 2013
4. Zajda R., Instalacje gazowe na paliwa gazowe, COBO-Profil Warszawa 2003
5. Zajda R., Tymiński B., Instalacje i urządzenia gazowe, Centrum Szkolenia
Gazownictwa, Warszawa 1999.
6. Michałowski W., Trzop S., Rurociągi dalekiego zasięgu, Fundacja Odysseum,
Warszawa 2006
7. Molenda J., Gaz ziemny, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1996
8. Skorek J., Kalina J., Gazowe układy kogeneracyjne, Wydawnictwo Naukowo-
Techniczne, Warszawa 2005
9. Kogut K. Bytnar K., Obliczanie sieci gazowych, AGH Uczelniane Wydawnictwa
Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2007
10. Sperski B., Gazownictwo cz. I–IV, Wydawnictwa Uczelniane AGH, Kraków 1980
Sieć gazowa - definicje

SIEĆ GAZOWA

OBIEKTY SIECI GAZOWEJ

PRZYŁĄCZE GAZOWE

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r.

(Dz.U. z 2013 r., poz. 640) w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie,
Rozdział 1, § 2
Instalacja gazowa - definicje

INSTALACJA GAZOWA ZASILANA Z SIECI GAZOWEJ

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.

(Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.) w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie,
Rozdział 7, § 156 ust. 2
Ogólny schemat instalacji
gazowej
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”
Elementy składowe instalacji
gazowej
Zajda R., Tymiński B., „Instalacje i urządzenia gazowe”

1) Przewód za kurkiem głównym (stanowi część instalacji gazowej

wewnętrznej lub zewnętrznej)

2) Przewody rozprowadzające (instalacja rozprowadzająca) – odcinki

instalacji na poziomie piwnic (najniższych kondygnacji) od kurka
głównego zasilające poszczególne piony.

Ze względów funkcjonalnych i eksploatacyjnych zalecane jest

instalowanie zaworów odcinających na odgałęzieniach do pionów (pod
pionami).
Jeżeli instalacja zasila z jednego przyłącza odbiorców w kilku
klatkach, wskazane jest montowanie zaworów odcinających pomiędzy
klatkami.

3) Piony instalacyjne – odcinki instalacji zasilające odbiorców gazu na

różnych kondygnacjach budynku.
Elementy składowe instalacji
gazowej
Zajda R., Tymiński B., „Instalacje i urządzenia gazowe”

4) Przewody rozprowadzające (instalacja rozprowadzająca) na poziomie

kondygnacji – odcinki instalacji mogące zasilać jednego odbiorcę lub
większą ich ilość na poziomie jednej kondygnacji. Odgałęzienia do
mieszkań winny być zakończone zaworem odcinającym, za którym
instalowany jest gazomierz dla każdego z odbiorców.

5) Węzeł pomiaru zużycia gazu – stosowany indywidualnie da każdego

odbiorcy i składający się z zaworu przed gazomierzem, układu
kształtek instalacyjnych oraz gazomierza.

6) Przewody za gazomierzem: przewód wyjściowy z gazomierza,

odgałęzienia do aparatów i połączenia aparatów (urządzeń) gazowych.

7) Odgałęzienie do aparatu gazowego – odcinek przewodu od trójnika

zamontowanego na przewodzie wyjściowym z gazomierza do zaworu
odcinającego przed aparatem.
Elementy składowe instalacji gazowej
Zajda R., Tymiński B., „Instalacje i urządzenia gazowe”
Lokalizacja kurka głównego
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 159.

ust. 1.

ust. 2.
Lokalizacja kurka głównego
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 159.

ust. 3.

§160.
ust. 2.
Lokalizacja kurka głównego
- rozwiązania dla budynków jednorodzinnych
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”
Lokalizacja kurka głównego
- rozwiązania dla budynków wielorodzinnych
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”
Lokalizacja kurka głównego
- szafka wolnostojąca przy granicy działki
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”
Lokalizacja kurka głównego
- budynki monumentalne lub zabytkowe
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 159.

ust. 4.
Lokalizacja kurka głównego
- odległości
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 159.

ust. 5.

Kurek główny montowany na przyłączu sieci rozdzielczej niskiego ciśnienia

(bez zastosowania reduktora)
Lokalizacja kurka głównego
- zalecane odległości od szafek gazowych
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

Dla reduktora o przepustowości Dla reduktora (baterii reduktorów) o

QR ≤ 10 m3/h przepustowości
10 m3/h ≤ QR ≤ 60 m3/h
Lokalizacja kurka głównego
- zalecane odległości pod otworami budynku
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

Dla przyłącza niskiego ciśnienia lub Dla przyłącza średniego ciśnienia z reduktorem
średniego z reduktorem o przepustowości (baterią reduktorów) o przepustowości
QR ≤ 10 m3/h 10 m3/h ≤ QR ≤ 60 m3/h
Lokalizacja kurka głównego
- przyłącza budynków wielorodzinnych
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 159.
ust. 6.
Przyłącze gazowe do dwóch budynków
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

§ 160.
ust. 1.
Przyłącze gazowe
Wytyczne branżowe

Wytyczne ZG Wałbrzych

Przyłącze doprowadzające gaz pod średnim ciśnieniem do reduktora domowego należy

wykonać z PE, lecz w odległości min. 1,5 m od ściany budynku przejść na odcinku
poziomym na rurę stalową i pozostałą część przyłącza wykonać z rur stalowych.

Wytyczne Pomorskiej Spółki Gazownictwa

Dla kurków głównych lokalizowanych na ścianie budynku odcinek przyłącza gazowego z PE

przed kurkiem głównym należy wykonać z rury stalowej stosując przejście PE/stal w
odległości min. 1,5 m od ściany budynku.

Wytyczne PGNiG SPV 4 sp. z o.o. Oddział w Zabrzu

Podstawowym rozwiązaniem powinno być przyłącze wykonane częściowo z rury

polietylenowej klasy SDR11 PE100RC oraz rury stalowej izolowanej fabrycznie
rozpoczynającej się w odległości minimum 0,5 m od wolnostojącej szafki gazowej lub
budynku. Rury polietylenowa i stalowa połączone są przejściem PE/stal.
Przyłącze gazowe – przejścia
PE/stal

dz/ dw h (mm) l1 (mm) l (mm)

25/20 760-1760
32/25 760-1760
40/32 780-1780
50/40 790-1790
1500 500/1500
63/50 790-1790
75/65 800-1800
90/80 820-1820
110/100 850-1850

Przyłącza domowe stalowe z gwintem zewn., kołnierzem lub śrubunkiem, izolowane

taśmą i zakończone rurą PE.
http://www.radiatym.com.pl/pe_stal.htm
Przyłącze gazowe – szafka
wnękowa
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

Kurek główny na ścianie budynku montowany na przyłączu sieci rozdzielczej z PE:

schemat usytuowania kurka głównego we wnęce ściany i detal wnęki na kurek główny
Przyłącze gazowe
– szafka w linii ogrodzenia
Wytyczne ZG Wałbrzych

Kolumna przyłącza
gazowego – składa się z
przejścia PE/stal, odcinka
rury PE, osłony
aluminiowej wypełnionej
pianką poliuretanową oraz
przewodu
identyfikacyjnego

http://bimax.net.pl
http://www.radiatym.com.pl
http://weba.com.pl/

Przyłącze gazowe z PE do szafki usytuowanej w linii ogrodzenia: 1 - przyłącze PE, 2 - szafka

gazowa, 3 - kurek główny, 4 - wspornik stalowy mocujący rurę przewodową, 5 - przejście PE/stal, 6 –
cokół betonowy, 7 - gazociąg PE, 8 - trójnik siodłowy, 9 - przewód lokalizacyjny,
10 - ogrodzenie, 11 - taśma ostrzegawcza, 12 - jezdnia, 13 – pobocze (chodnik), 14 - kolano, 15 -
trwałe połączenie przewodu lokalizacyjnego ze wspornikiem 4
Zewnętrzna instalacja gazowa
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
http://ecotechnologie.pl/instalacje-gazowe/

§ 163.
ust. 1.
ust. 2.
Kurek główny i reduktor
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

§ 161.
ust. 1.

SCHEMAT USYTUOWANIA KURKA GŁÓWNEGO (KG), GAZOMIERZA (G) ORAZ

REDUKTORA (R) O QR ≤ 10 m3/h DLA KILKU ODBIORCÓW
Kurek główny i reduktor
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

SCHEMATY USYTUOWANIA KURKA GŁÓWNEGO (KG), GAZOMIERZA (G) ORAZ

REDUKTORA (R) O 10 m3/h ≤ QR ≤ 60 m3/h
Kurek główny i reduktor
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”
Kurek główny i reduktor
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

§ 161.
ust. 2.

SCHEMAT USYTUOWANIA KURKA GŁÓWNEGO (KG), GAZOMIERZA (G) ORAZ

REDUKTORA (R) O QR ≤ 10 m3/h DLA JEDNEGO ODBIORCY
Gazomierze - lokalizacja
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 166.
ust. 1.

ust. 2.

ust. 3.

ust. 4.
Gazomierze - lokalizacja
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”
Gazomierze – lokalizacja
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

§ 166.
ust. 6.
Gazomierze – lokalizacja
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

§ 167.
Gazomierze – lokalizacja
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

§ 168.
ust. 1.
Przewody instalacji gazowej
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
PN-EN 10208-1:2000, PN-EN 1775:2009

§ 163.
ust. 2.

ust. 3.
Przewody instalacji gazowej
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.
PN-EN 10208-1:2000, PN-EN 1775:2009

§ 163.
ust. 4.
Instalacja gazowa
– prowadzenie przewodów
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 164.
ust. 1.

(Uwaga: Instalacji gazowej nie wolno prowadzić przez kanały dymowe, spalinowe i
wentylacyjne, a także przez kotłownie, schrony, szyby windowe i pomieszczenia zagrożone
wybuchem.)

ust. 2.

ust. 3.
Instalacja gazowa
– prowadzenie przewodów
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 164.
ust. 4.
Instalacja gazowa
– prowadzenie przewodów
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 164.
ust. 5.
Instalacja gazowa
– przejście przez zewnętrzną ścianę piwnicy
Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.

§ 234.
ust. 4.
Instalacja gazowa
– przejście przez ścianę

Przejścia przez ściany za pomocą łańcuchów uszczelniających:

Łańcuch uszczelniający składa się z pojedynczych elementów elastomerowych wzajemnie
się zazębiających. Elementy te są tak wykonane, że po dokręceniu śrub elastomer pęcznieje
i szczelnie wypełnia przestrzeń pomiędzy tuleją osłonową (otworem w murze) a rurą
przewodową.

http://www.integra.gliwice.pl/lancuch.html
Prowadzenie przewodów – rury osłon.
Dz. U. nr 75 poz. 690 z 2002 r. wraz ze zmianami
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”

§ 165.
ust. 1.
Instalacja gazowa
– prowadzenie przewodów, zabezpieczenia
Dz. U. nr 75 poz. 690 z 2002 r. wraz ze zmianami

§ 165.
ust. 2.

ust. 3.
Instalacja gazowa
– prowadzenie przewodów w bruzdach ściennych
Zajda R., „Instalacje gazowe na paliwa gazowe”
Instalacja gazowa
– prowadzenie przewodów na ścianach
www.instsani.webd.pl/montgain.htm

Układanie przewodów gazowych na ścianie: a) przewód w bruździe ściennej,

b) przewód montowany natynkowo w pomieszczeniu suchym,
c) przewód montowany natynkowo w pomieszczeniu wilgotnym,
d) przewód w kanale zasłoniętym perforowaną płytą.
Mocowania za pomocą uchwytów (obejm).