Professional Documents
Culture Documents
Geografia Rolnictwo Å Wiata
Geografia Rolnictwo Å Wiata
Rolnictwo świata
Maks.
Nr
Przewidywana odpowiedź Kryteria zaliczenia liczba
zad.
punktów
A B C
+ + +
Za 1 poprawnie wypełnioną
2. kolumnę..................................... 1 p.
3
– + –
– + –
Przykładowe argumenty:
– dopłaty dla rolnictwa,
– preferencyjne kredyty, Za podanie:
3. – tworzenie zaplecza dla rozwoju rolnictwa, np.: – 2 argumentów ......................... 1 p. 2
punktów skupu i zakładów przetwórczych, budowa – 3 argumentów ......................... 2 p.
dróg, elektryfikacja,
– polityka celna.
61
Przykładowe podobieństwa:
– duże nakłady kapitału,
– wysoki poziom mechanizacji,
– wysoki poziom kultury rolnej,
– specjalizacja produkcji rolnej, Za podanie:
– wysoki poziom towarowości. – 2 podobieństw ........................ 1 p.
6. Przykładowe różnice: – 2 różnic ................................... 1 p.
2
– wyższe plony w rolnictwie intensywnym, – 1 podobieństwa i 1 różnicy ...... 1 p.
– większe nawożenie chemiczne w rolnictwie intensyw-
nym,
– większe powierzchnie gospodarstw rolnych w rolnic-
twie ekstensywnym.
Przykładowe konsekwencje:
– zmniejszanie się powierzchni naturalnych formacji
roślinnych (lasów, sawann), Za wymienienie:
7 – jałowienie gleb, – 1 konsekwencji ........................ 1 p. 2
– wzmożona erozja gleb, – 2 konsekwencji ........................ 2 p.
– ginięcie zwierząt podczas pożarów i kurczenie się ich
siedlisk.
Za 2 przyporządkowania ............ 1 p.
8. a) 2; b) 3; c) 4; d) 1 2
Za 4 przyporządkowania ............ 2 p.
Przykładowe przyczyny:
– Ocean Indyjski ma najmniejszą powierzchnię,
– nad tym oceanem położone są kraje słabo rozwinięte
9. gospodarczo,
Za podanie 1 przyczyny.............. 1 p. 2
– większa część wód tego oceanu ma wysoką tempera-
turę i charakteryzuje się mniejszą zasobnością łowisk.
Za wybór:
10. b), c), e) – 2 zdań prawidłowych............... 1 p. 2
– 3 zdań prawidłowych............... 2 p.
Przykładowe przyczyny:
– duża efektywność rolnictwa (wysokie plony i zbiory),
– niewielki przyrost naturalny,
Za podanie:
– intensywne nawożenie zwiększające plony,
11. – modyfikacje gatunków upraw i zwierząt hodowlanych
– 2 przyczyn .............................. 1 p. 2
– 3 przyczyn .............................. 2 p.
sprzyjające zwiększaniu produktywności rolnictwa,
– duże nakłady kapitału pozwalają na zwalczanie szkodni-
ków i przeciwdziałanie skutkom anomalii pogodowych.
Przykładowe przyczyny:
– przeludnienie,
– niewielkie nakłady kapitału na rozwój rolnictwa,
Za podanie:
– wojny i konflikty plemienne,
13. – brak stabilnych rządów, które mogłyby prowadzić
– 2 przyczyn .............................. 1 p. 2
– 4 przyczyn .............................. 2 p.
długofalową politykę rolną,
– duży udział nieużytków,
– niski poziom wykształcenia rolników.
62
Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu
Rolnictwo świata
Maks.
Nr
Przewidywana odpowiedź Kryteria zaliczenia liczba
zad.
punktów
A B C
+ + +
Za 1 poprawnie wypełnioną
2. kolumnę..................................... 1 p.
3
– + –
– + –
Przykładowe argumenty:
– większe inwestycje na modyfikacje warunków
przyrodniczych dla potrzeb rolnictwa,
– rozwój badań nad udoskonaleniem technik, modyfi- Za podanie:
3. kacją gatunków upraw i zwierząt hodowlanych, – 2 argumentów ......................... 1 p. 2
– wytwarzanie środków produkcji dla rolnictwa przez – 3 argumentów ......................... 2 p.
przemysł,
– większe zasoby kapitału na wspieranie rozwoju
rolnictwa (kredyty, dopłaty, ceny gwarantowane).
63
Przykładowe podobieństwa:
– małe nakłady kapitału,
– niewielka mechanizacja,
Za podanie:
– duże zasoby pracy,
– 2 podobieństw ........................ 1 p.
6. – niewielka towarowość rolnictwa. 2
– 2 różnic ................................... 1 p.
Przykładowe różnice:
– 1 podobieństwa i 1 różnicy ...... 1 p.
– wyższe plony w rolnictwie intensywnym,
– wyższy poziom kultury rolnej w rolnictwie intensyw-
nym.
Przykładowe konsekwencje:
– zmniejszanie się powierzchni naturalnych formacji
roślinnych (lasów, sawann), Za wymienienie:
7 – jałowienie gleb, – 1 konsekwencji ........................ 1 p. 2
– wzmożona erozja gleb, – 2 konsekwencji ........................ 2 p.
– pustynnienie obszarów,
– obniżanie się zwierciadła wód podziemnych.
Za 2 przyporządkowania ............ 1 p.
8. a) 1; b) 3; c) 4; d) 2 2
Za 4 przyporządkowania ............ 2 p.
Przykładowe przyczyny:
– Ocean Spokojny ma największą powierzchnię,
– nad tym oceanem położone są kraje wysoko rozwi-
nięte gospodarczo i o dużej liczbie ludności,
9. – najzasobniejsze łowiska znajdują się w wodach
Za podanie 1 przyczyny.............. 1 p. 2
o niższej temperaturze, w szerokościach umiarkowa-
nych, w których położona jest duża część tego
oceanu (na półkuli północnej i południowej).
Za wybór:
10. b), c), e) – 2 zdań prawidłowych............... 1 p. 2
– 3 zdań prawidłowych............... 2 p.
Przykładowe przyczyny:
– niska efektywność rolnictwa (niewielki plony i zbiory),
– duży przyrost naturalny,
Za podanie:
– niedobór środków intensyfikacji rolnictwa (niska
11. mechanizacja i poziom nawożenia),
– 2 przyczyn .............................. 1 p. 2
– 3 przyczyn .............................. 2 p.
– klęski żywiołowe zmniejszające plony (susze, powodzie,
inwazje szkodników),
– niewielka powierzchnia użytków rolnych.
Przykładowe przyczyny:
– pomoc materialna,
– edukacja społeczeństwa,
– zwiększanie powierzchni użytków rolnych poprzez Za podanie:
13. rozbudowę systemów irygacyjnych i osuszanie – 2 przyczyn .............................. 1 p. 2
bagien, – 4 przyczyn .............................. 2 p.
– zahamowanie rozwoju rolnictwa plantacyjnego,
– rozwój rybołówstwa,
– zwiększenie nakładów na inwestycje w rolnictwie.
64
Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu
Rolnictwo świata
Maks.
Nr
Przewidywana odpowiedź Kryteria zaliczenia liczba
zad.
punktów
Przykładowe odpowiedzi:
Obszar A: sprzyjające ukształtowanie terenu; jest to
Za omówienie czynników
kotlina otoczona wyżynami, niekorzystny, zbyt suchy
1 obszaru ................................... 1 p.
zwrotnikowy klimat, mało żyzne gleby półpustyń
2. (najczęściej szaroziemy i buroziemy). 2
(uczeń powinien odnieść się do
Obszar B: równinne ukształtowanie powierzchni,
przynajmniej dwóch cech środowiska
kontynentalny klimat o przewadze opadów letnich,
przyrodniczego, aby otrzymać 1 p.)
w czasie nasilenia wegetacji, duży udział żyznych
czarnoziemnych gleb prerii.
Obszar B
Za poprawny wybór obszaru ...... 1 p.
Uzasadnienie:
– znajduje się w kraju wysoko rozwiniętym o dużych
3. zasobach kapitału,
Za podanie: 3
– 2 argumentów ......................... 1 p.
– ma żyźniejsze gleby,
– 3 argumentów ......................... 2 p.
– występuje wilgotniejszy klimat.
Przykładowe korzyści:
– duża produkcja płodów rolnych i zyski z ich sprzedaży,
– sezonowe zatrudnienie dla rolników indywidualnych,
– rozbudowa infrastruktury, np. dróg, linii energetycznych.
Za wymienienie:
Przykładowe zagrożenia:
– 2 korzyści ................................ 1 p.
6. – zmniejszanie się powierzchni występowania natural- 2
– 2 zagrożeń .............................. 1 p.
nych formacji roślinnych,
– 1 korzyści i 1 zagrożenia .......... 1 p.
– upadek małych, indywidualnych gospodarstw
rolnych,
– monokultura stosowana na plantacjach prowadzi do
wyjałowienia gleb.
Indie – 23 dt/1 ha
Za dokonanie:
Argentyna – 40 dt/1 ha
8. – 2 obliczeń ............................... 1 p. 2
Wielka Brytania – 72 dt/1 ha
– 3 obliczeń ............................... 2 p.
(+/– 1 dt)
65
Przykładowe przyczyny:
– zróżnicowanie żyzności gleb,
– występowanie różnych typów gospodarki rolnej,
9. – zróżnicowany poziom intensyfikacji rolnictwa (nawo- Za podanie 1 przyczyny.............. 1 p. 2
żenie, mechanizacja),
– zróżnicowanie poziomu gospodarczego krajów,
– różna wielkość powierzchni użytków rolnych.
Przykładowe przyczyny:
– osłabienie organizmu człowieka w wyniku niedoży-
wienia,
Za podanie:
– brak dostępu do środków higieny,
11. – niewielki dostęp do czystej wody,
– 2 przyczyn .............................. 1 p. 2
– 4 przyczyn .............................. 2 p.
– słaby rozwój medycyny (brak lekarzy, szpitali),
– trudności w upowszechnianiu szczepień ochronnych,
– przeludnienie.
Przykładowe czynniki:
– długa linia brzegowa, dostęp do morza,
12. – występowanie u wybrzeży zasobnych łowisk ryb,
Za podanie 1 czynnika ............... 1 p. 2
– duża liczba ludności.
Region Region
Zachodnioeuropejski Południowoazjatycki
intensywne intensywne
wysoki niski
Za 1 poprawnie wypełniony
13. pszenica, buraki cukro- ryż, trzcina cukrowa, wiersz ........................................ 1 p.
5
we, słonecznik soja, bawełna, herbata
wysoki niski
66
Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu
Rolnictwo świata
Maks.
Nr
Przewidywana odpowiedź Kryteria zaliczenia liczba
zad.
punktów
Przykładowe odpowiedzi:
Obszar A: sprzyjające ukształtowanie terenu; jest to
obszar nizinny, niekorzystny, zbyt wilgotny, wybitnie Za omówienie czynników
równikowy klimat, intensywne opady powodują 1 obszaru ................................... 1 p.
jałowienie gleb, mało żyzne czerwone i żółte gleby
2. ferralitowe. (uczeń powinien odnieść się do
2
Obszar B: nizinne ukształtowanie powierzchni, monsu- przynajmniej dwóch cech środowiska
nowa odmiana klimatu, w półroczu letnim występuje przyrodniczego, aby otrzymać 1 p.)
duża ilość opadów, duży udział żyznych gleb aluwial-
nych i wytworzonych na lessach.
Obszar B
Uzasadnienie:
Za poprawny wybór obszaru ...... 1 p.
– duże zasoby pracy,
– wyższy poziom kultury rolnej,
3. – ma żyźniejsze gleby,
Za podanie: 3
– 2 argumentów ......................... 1 p.
– występuje korzystny klimat monsunowy, w którym
– 3 argumentów ......................... 2 p.
równocześnie występują wysokie temperatury i duże
opady.
Przykładowe korzyści:
– duża produkcja płodów rolnych i zyski z ich sprzedaży,
– rozwój przemysłu wytwarzającego środki produkcji dla
rolnictwa (maszyny, nawozy mineralne, środki ochrony
roślin), Za wymienienie:
– rozbudowa infrastruktury, np. dróg, linii energetycznych. – 2 korzyści ................................ 1 p.
6. Przykładowe zagrożenia: – 2 zagrożeń .............................. 1 p.
2
– degradacja gleb, – 1 korzyści i 1 zagrożenia .......... 1 p.
– nadprodukcja płodów rolnych, co może prowadzić do
spadku ich cen i zmniejszenia zysków rolników,
– spadek zatrudnienia w rolnictwie i możliwy wzrost
bezrobocia.
67
Nigeria – 10,5 dt/1 ha
Za dokonanie:
Australia – 20,3 dt/1 ha
8. – 2 obliczeń ............................... 1 p. 2
Niemcy – 67 dt/1 ha
– 3 obliczeń ............................... 2 p.
(+/– 1 dt)
Przykładowe przyczyny:
– zróżnicowanie żyzności gleb,
– występowanie różnych typów gospodarki rolnej,
9. – zróżnicowany poziom intensyfikacji rolnictwa (nawo- Za podanie 1 przyczyny.............. 1 p. 2
żenie, mechanizacja),
– zróżnicowanie poziomu gospodarczego krajów,
– różna wielkość powierzchni użytków rolnych.
Przykładowe przyczyny:
– słaby rozwój medycyny (brak lekarzy, szpitali),
– niski poziom wykształcenia i brak wiedzy na temat Za podanie:
11. dróg przenoszenia się wirusa, – 2 przyczyn .............................. 1 p. 2
– brak dostępu do środków antykoncepcyjnych, – 4 przyczyn .............................. 2 p.
– przeludnienie,
– obyczaje i obrzędy.
Przykładowe czynniki:
– długa linia brzegowa, dostęp do morza,
12. – występowanie u wybrzeży zasobnych łowisk ryb,
Za podanie 1 czynnika................ 1 p. 2
– duża liczba ludności.
Region
Region
Północnoafrykańsko-
Północnoamerykański
-zachodnioazjatycki
ekstensywne ekstensywne
wysoki niski
Za 1 poprawnie wypełniony
13. pszenica, bawełna, proso wiersz ........................................ 1 p.
5
pszenica, kukurydza,
i sorgo, rośliny strączko-
soja, buraki cukrowe
we, ryż
wysoki niski
68