Diνa Caissa Σvντακτική Επιτροπή

μnνιαίο σκακιστικό περιοδικό

Βανδώρος Δημnτρη ς
Τ αχvδρομική διείιθvνσn : ΓαζΠς Στάθης
Τ.Θ. 30277, Ταχ. κώδ. 100 3 3 Αθnνα Δέδες Νίκος
γραφεία: Ισαύρων 32, 114 72 Αθnνα ΙλαvτζΠς Σπύρος
τηλ 7662225, 7660032 Κουρκουνάκης Ηλίας
Τιμn τεύχους: 180 δρχ. Μπαλάσκας Νίκος
Πανόπουλος Νίκος
Σvνδρομ ές :
ετnσια Ελλάδας-Κύπρου
Παπακωνσταvτίνου Θύμιος
:1600 δρχ.
εξαμηνιαία
Πετρίδης Βαγγέλης
900 δ ρχ.
Φρεντζάς Παναγιώτης
ετnσια Ευρώπης 20 $
ετnσια υπόλοιπου κόσμου: 25 $
Υπείιθvνος σvνδρ ο μών:
Βαγγέλης Πετρίδης,
Άνδρου 11. 162 3� Αθήνα

Εκδότ η ς: «'Ενωσn φίλων σκακιού >> ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 8ου ΤΕΥΧΟΥΣ:

Υηείιθvνος σίιμφωνα με το νόμο:
• Ελληνικά νέα 3
Δέδες Νίκος
Νοταρά 41-43. Αθnνα • Διεθνής επικαιρότητα 12
• θεωρητικές σημειώσεις 26
Owηer - Publisher • Τακτικά θέματα 27
Nikos Dedes • Φινάλε 28
Nόtara str . 41-43 • Το σκάκι στηv τηλεόραση 30
106 83 Atheηs
• Ελληνικό σκάκι -
προβλήματα και προοπτικές 32
Ειδικοί συνεργάτες:
• Καλλιτεχνικό σκάκι 36
τ ακτ ικ ά θ έμ ατα: Γαβριλάκης Νίκος
• Σκάκι δι' αλληλονραφίας 38
θέματα διαιτησίας: Δρεπανιώτης Παναγιώτης
καλλιτεχνικό σκάκι: Παπακωνσταvτίνου Θύμιος e Σχολικοί ανώνες 39
σκάκι αλληλογραφίας: Περπφάκης Γιώργος • Στήλη νια aρχαρίους 40

Σκίτσα - Γελοιογραφίες:
Κασέ - επιμέλεια:
Διαμαντόπουλος ΔιαμαvτΠς
Αθηνά Καλαμάκη - Σπύρος ΙλαντζΠς
Χριστοφορίδης Χριστόφορος
.
Φ ω τοστ ο ιχ ει ο θεσί α - Ατελιέ:
Σ' αvτό το τεύχος σvνεργάστηκαν: «ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑτΙΚΗ>> ΣΥΝ.Π.Ε.
Adorjaη Aηdras
Φειδίου 1 8 Αθnνα, τηλ. 3644332 - 3607596
Β ραγοτέρης Αντώνης
Ghiηda Mihai Εκτίιπωση:
Γρίβας Στράτος << Γραφίς>>-Σπ. Μπούζης·
Ινaηονίc Bozidar Λευκάδος 9, Μοσχάτο
Σκαλκώτας Νίκος
Σκέμπρης Σπύρος
Βιβλιοδεσία:
Σπυ ροπούλου Αλίκη
Ν. Αδαμόπουλος
Stoica Valeηtiη
Φιλικών 59, Περωτέρι

Γ ραφτείτε σuνδρομητές - ανανεώστε ης συνδρομές

σας.
Συμφέρει εσάς, ενισχύει ην προσπάθειά μ,ας.
 ΙI[[[IΙι
ιΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙι·
ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
Από τις 12 ως τις 22 Αυγούστου
έγιναν στο εντευκτήριο τnς Ε.Σ.Ο. οι
τελικοί του πανελληνίου π ρωταθλή­
ματος γυναικών.
Οι αγώνες ήταν αμφίρροποι με α­
ποτέλεσμα α ρκετές σκακίστριες να
διεκδικούν τον τίτλο μέχρι τnν τελευ­
ταία στιγμή. Τελικά στην π ρώτη θέση
ισοβάθμησαν n Φ ρόσω Κασιούρα
(που ήταν και το φαβο ρί πριν από
τnν έναρξη) και n δεκατετράχρονη
Άννα-Μαρία Μπότσαρη που πιστο­
ποίησε τnν αλματώδη άνοδο που έ­
χει κάνει τον τελευταίο και ρό.
Για τnν ανάδειξη τnς π ρωταθλή­
τριας Ελλάδος γυναικών 1 986 θα
διεξαχθεί ματς-μπαράζ μεταξύ των
δύο πρώτων νικητριών. Οι ημερομη­
νίες του μπα ράζ δεν έχουν ακόμα ο­
ριστεί, λόγω του φο ρτωμένου αγωνι­
στικού τους π ρογράμματος.
Το επίπεδο των αγώνων ήταν χα­
μηλό, μn αποδίδοντας τn γενικότερη
βελτί ίοσn του γυναικείου σκακιού
στn χώ ρα μας. Υπή ρξαν βέβαια θετι­
κά μηνύματα, χρειάζεται όμως ακό­
μα σοβα ρή δουλειά ...
Η τελική βαθμολογία:
1-2. Φ. Κασιοόρα, Α. Μπότσαρη
61/2β. σε 9 αγ. 3-5 Μ. Λυμπερτού, Α.
Σπυ ροπούλου, Δ. Τανισκίδου 6β. 6-
9. Μ. Μιχαnλίδου, Κ. Μιχαnλίδου,
Μ. Μου ρούτn, Α. Δnμnτριάδn SV2β.
1 0- 1 1. Ε. Καραγιάννη, Ε. Γαρνέλn
5β. 12-19. Ζ. Μουλά, Μ. Πετράκn. Α.
Γιαϊτζή, Α. Στύλου, Ε. Καπάτσου, Ξ.
Αντώνογλου - Αντωνάκου, Ε. Ασn­
μιάδου, Α. Καράλn 41!2β. 20. Ε.
Γκιάστα 3V2β. 2 1 . Δ. Μαρή 3β. 22.
Φ. Ζερβού 21/2β. 23. Δ. Κωνσταντινί­
δου 2β. 24. Ε. Τσέα.
Διαιτητές: Εμ. Γεωργουλάκης
Αλ. Βουλγαράκης
Στη συνέχεια πα ραθέτουμε μερι­
κές από τις πιο ενδιαφέρουσες παρ­
τίδες του του ρνουά.
ιιιι
Ελληνικά νέα
Επιμέλεια: Σπόρος Ιλαντζής
ιΙΙIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllliΙ·
ΙΎΝΑΙΚΩΝ
Μ . ΛΥΜΠΕΡΤΟΥ ·Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ 14 ... li:J ε4 1 5. � ε4
Ινδική 'Αμvνα τοv Βασιλιά Αν τα λευκά πάρουν τn διαφορά με
15.�ζ8 ακολουθεί 15 ... �ζ2
l .δ4 li:Jζ6 2. li:Jζ3 n6 3.n3 � n7
1 6.Φ θ 1 li:Jn3 17.θn3 li:Jζ8 και τα
4. � n2 0-0 5.0-0 δ6 6.ν4
μαύρα έχουν κερδισμένη θέση .
li:J6δ7 7. li:Jν3 ε5 8.δε5 δε5
9. � ν2 ν6 ιο.�δl Ψ/Ιν7? 1 5 ... 1:!. ε8 16.�ανl
Η τελευταία κίνnσn των μαύ ρων δεν Καλύτερο είναι 16.�δ6 li:Jγ5
ήταν σωστή. Καλύτερο ήταν 17.�n2 �ε6 18.β4 li:Jδ7 19. J:!. β 1
10 ... Ψ/iε7 1 1 .ε4 li:Jε8 12 . .,tn5 ζ6 με ιδέα γ5.
13.�ε3 ζ5 14.Ψ/iδ2 li:Jβ6 15.�n5
16 ... li:Jν5 1 7 . � n2 .,tζ5 1 8.ε4
Ψ/iζ7 1 6.β3 ζ4, με μικρή υπεροχή των
� ε6 1 9. li:J δ3 li:Jδ3 20.�δ3
μαύ ρων, Yabra-Polugajeνski. Sie­
�αδ8 2 1 .�νδl �δ3 22.�δ3
gen (Ολυμπιάδα) 1 970.
1 1 .63 li:Jν5 1 2 . .t α3 li:Jζδ7 Η σωστή κίνnσn είναι 22.Ψ/iδ3 για να
μπο ρούν τα λευκά να ελέγχουν τn δ
στήλη. Η μοναδική απάντηση των
μαύ ρων θα ήταν:
α) 22 ... �ζ6 23.γ5 Ψ/Ιγ7 με ισότητα.
Αν τα μαύρα παίξουν λάθος:
β) 22 ... .tζ8? 23.�δ6! �δ8 24.γ5
'Υινα5 25.Ψ/iβ 1 με καλύτερα τα λευκά.
22 ... �δ8 23. Ψ/Ιδ2 �δ3
24. Ψ/Ι δ3 '/W δ4 25. � ζ1 'Υιν δ3
26. � δ3 ζ5 27.Φζ1 Φ ζ7
28. Φ ε2 � ζ8 29. � 62 � n7
30.Φε3 ζ4 3 1 . Φ ζ3 n5 32.84
86 33.8n5
1/2·1/2
[ Σχόλια: Αλ. Σπvροποόλοv ]
Καλύτερο είναι 12 ... �ζ5 με δύο συ­
νέχειες:
α) 13.ε4 li:Jζε4 14.li:Jθ4 li:Jγ3
15.li:Jζ5 nζ5 16.�γ5 li:Jδ 1 17.�ζ8
J:ι ζ8 18. �δ 1 ε4 με καλύτερα τα
μαύρα.
β) 1 3.'Υινγ 1 li:Jζδ7 14.li:Jθ4 �n4
15.Ψ/Ιε3 Ψ/Ια5 με ισορροπημένο παι­
γνίδι.
13.li:J ε4 Ψ/i66 14. li:Jε l ?
Λάθος. Τ α λευκά έπρεπε ν α παί­
ξουν, 14.�δ7 li:Jδ7 15 ..�ζ8 jιζ8
{αν 15 ... li:Jζ8 16.γ5! με πανίσχυ ρο το
<<δ6» τετράγωνο) 1 6.�δ 1 οπότε τα
μαύ ρα έχουν π ροβλήματα ανά­
πτυξης ...
3
 Δ. ΤΑΝΙΣΚΙΔΟΥ - Μ; ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ
Καταλανική
1.δ4 lZJζ6 2.ν4 ε6 3.n3 δ5
4. � n2 lZJ6δ7 5.lZJζ3 � ε7 6.0-0
0-0 7. �δ3?
Λάθος. Τ α λευκά έπ ρεπε να παίξουν
7 .�y2 και να φέρουν τον πύ ργο οτη
δ κάθετο.
7 ... δν4?
Η κίνηση 7.'i:fδ3 των λευκών τώρα
δικαιώνεται . Τα μαύ ρα έπ ρεπε να
παίξουν 7 ... y5! και τα λευκά απο­
κτούν προβλήματα.
s. �ν4 ν5 9.tΔν3
Καλύτερο είναι 9 . .!:!:δ 1 ! yδ4 10.lZJδ4
Άν5 l l .lZJy3 με υπεροχή των
λευκών.
9 ... α6 10.δν5 ..Φ..ν 5 ιι . ..t ζ4?
Με την τελευταία κίνηση τα λευκά ε­
λευθερώνουν γρήγο ρα το παιγνίδι
των μαύ ρων. Καλύτερο ήταν 1 1 .Αη5
β5 12.�β3 Αβ7 1 3.ε4 με μικρή υ­
περοχή των μαύ ρων.
11 ... 65 12. � 63 � 67
13. J:!;ζδ1?
Εδώ τα λευκά έπρεπε να παίξουν
1 3.lZJε5 με σκοπό να aπλοποιήσουν
τη θέση και να κρατήσουν την ισο­
παλία.
13 ... �66 1 4.ε3 1:ίαδ8!
15. �ν2 1:ίζε8 16.ε4?
Το αποφασιστικό λάθος. Και πάλι τα
λευκά έπ ρεπε να παίξουν 16.tΔε5
για να aπλοποιήσουν τη θέση.
16 ... lZJn4 17. J:!. δ2?
Καλύτερο 1 7 .1:ίζ1 . Μετά από
1 7 . .!:!:δ2? τα λευκά δεν έχουν ελ­
πίδες ...
4
17 ... ε5 18. � n5 ζ6 19. � 84
lZJζ8 20.1:ίζ1 86 21.1:ίδ8 1:ίδ8
22. �ε2 lZJζ2 23.1:ίζ2 ..\tζ2
24. �ζ2 �ζ2 25.�ζ2 n5
26.�ε3 n84 27.lZJ84 lZJε6
28.lZJζ5 �87 29.�ε2? tZJδ4
30.lZJδ4 εδ4 31.tZJδ5 ζ5
32.�δ3 � δ5 33.εδ5 �n7
34.�δ4 �ζ6 35. Αζ3 1:ίνs
0-1(48)
[Σχόλια: Αλ. Σπvροπούλοv]
Μαρία Μιχαnλίδοu
Μ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ- Α. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Ινδική 'Αμvνα τοv Νίμζο6ιτς
1.δ4 tΔ ζ6 2.ν4 ε6 3.lZJζ3 66
4.tZJν3 .Ά64 5. � n5 i/.67
6.llJδ2
Με αυτή την κίνηση τα λευκά σκο­
πεύουν να παίξουν ζ3-ε4.
6 ... 86 7 . � 84 Άν3
Η θεωρία δίνει 7 ... y5 8.α3 �ν3
9.βy3 δ6 10.ε3 �ε7 με την ιδέα να
παίξουν ... ε5 και να μπλοκά ρουν τη
θέση.
8.6ν3 δ6 9. �ν2 �δ7 1Ο. i/.ζ6
ηζ6 l l .ε4 ε5 12.1:ί6 1 lZJα6
13.α4 0-0-0 1 4.α5 ζ5!
15.α66
Αν 15.εζ5 εδ4 16.yδ4 �ε7 17.�δ 1
1:ίδε8 18.�δ3 �η2 19.1:ίη 1 1:ίθη8
και τα μαύρα έχουν κερδισμένη
θέση.
15 ... α66 16.1:ία1
16 . .tδ3 εδ4 1 7.yδ4 ζε4 18.�ε4
.2.ε4 19.lZJε4 ζ5 20.lZJη3 1:ίδε8
2 1 . tΔε2 ζ4 και τα λευκά έχουν δυ­
σκολίες.
16 . . . εδ4 17.νδ4 ζε4 18. �ν3
lZJ68 19.84 � ε7 20. �83 � ε6
21.lZJ63 �83 22. ):!.83 tZJδ7
23.1:ίν3?
Καλύτερο είναι 23.y5!? με δύο συνέ­
χειες:
α) 23 ... δy5 24.δy5 �δ5 25.yβ6 lZJβ6
26.lZJy5 και τα λευκά έχουν αντάλ­
λαγμα για το πιόνι.
β) 23 ... �δ5 24.yδ6 yδ6 25.1:ίy3
�β8 26.�α6 1:ίθη8 27.η3 (27.�ζ1
n η4 28.η3 ζ5) 27 ... ζ5, με ιδέα ... ζ4,
και υπεροχή που πρέπει να οδηγή­
σει σε νίκn.
23 ... ν5! 24.n3 �ν7 25. � 83
J:!. α8 26.1:ίαν1 lZJζ6 27. �ζ5?
� νs 28. .t νs 1:ί8ν8 29.δν5
δν5 30.tZJδ2 J:ι ε8 31.lZJζl
tZJn4 32.1:ί1ν2 .!:!:α1 33.�ε2
ζ5 34.lZJε3 tZJε3 35. J:ι ε3?
Καλύτερο είναι 35.�ε3 1:ίδ 1
36.�ζ4 .!:!:ζ8 37.1:ία3 �β7
38. J:!. yα2 1:ίδ4 39.1:ίy2 1:ίδ3
40 . .1:!: αy3 �ν6 (με ιδέα ... n y3 και
... β5) 41.J::tδ 3 εδ3 42.1:ίδ2 1:ίδ8
43.�ε3 (αν 43.�ζ5? β5 44.yβ5
�β5 και τα δύο ελεύθερα αποφασί­
ζουν ... ) 43 ... β5 44.1:ίδ3 (44.yβ5
�{35 45.1:ίδ3 1:ίδ3 46.�δ3 y4
47.�ν3 θ5!) 44 . . . 1:ίδ3 45.�δ3 β4
•
και τα μαύρα κερδίζουν.
35 ... .!:!: 1 α8 36.ζ3 εζ3 37.�ζ3
.!:!:ε3 38.�ε3 .!:!:ζ8 39.1:ία2
�67 40.�ζ4 .!:!:n8 41.1:ία3?
.!:!:n4 42.�ζ5 n ν4 43.�n6 65
44.�86 64 45.1:ίζ3 .!:!:ν3
46.1:ίζ7 �ν6 47.n4 63
48.1:ίζ6 �65 49.1:ίζ8 ν4
50.n5 .!:!:n3 5 1.n6 ν3 52.1:ίζ5
�α4 53 . .1:!: n5 .!:!: n5?
Τα μαύρα κερδίζουν απλά με
53 . . . .1:!: δ3 με σκοπό να κρατήσουν το
πιόνι από την 8n γραμμή.
54.8n5 ν2 55.n7 ν1 56.n8 'i\f
Και το φινάλε των βασιλισσών είναι
θεωρητικά κερδισμένο. ·
0-1(74)
[Σχόλια: Αλ. Σπvροπούλοv]
 lOo ΔΙΕθΝΕΣ ΤΟΥΡΝΟΥΑ «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» ΑΝΔΡΩΝ
Το 1 0ο διεθνές τουρνουά σκακιού << Ακρόπολις»
έγινε στην Αθήνα μεταξύ 3 και 16 Σεπτεμβρίου. Πή­
ραν μέρος 30 συνολικά σκακιστές από τους οποίους
7 ξένοι από 6 χώ ρες.
Το στοιχείο που διαφοροποιεί το 1 0ο <<Ακρόπο­
λις» από τα προηγούμενα είναι η ελληνική κυ ριαρχία
στην π ρώτη θέση . Συγκεκριμένα ισοβάθμησαν στην
π ρώτη θέση οι: Σ. Γρίβας, Σπ. Σκέμπρης, και Γ. Μα­
κρόπουλος, με τον Ρουμάνο Val. Stoica .
Παρ' όλο που η σύνθεση του του ρνουά από πλευ­
ράς ξένων παικτών ήταν ασθενέστερη από π ροηγού­
μενες διο ργανώσεις, η τριπλή κατάκτηση της πρώτης
θέσης από Έλληνες αποτελεί σημαντική �πιτυχία και
γενικά αισιόδοξο σημάδι για το μέλλον του ελληνικού
σκακιού.
Ο Στράτος Γρίβας πιστοποίησε το ξεπέρασμα
της κρίσης που είχε, και μάλιστα με το παραπάνω. Η
π ρωτιά του δείχνει πως συγκαταλέγεται δίκαια στους
κορυφαίους του σκακιού μας και φυσικά αποτελεί αι­
σιόδοξο οιωνό για την περαιτέρω πορεία του . Η κατά­
κτηση της π ρώτης θέσης ήταν δίκαιη γιατί το παιγνίδι
του ήταν γεμάτο ζωντάνια και μαχητικότητα. Εξάλλου,
έδειξε καλή κατάσταση στον yυχολογικό τομέα. Ενώ
δεν είχε καλό ξεκίνημα, με εντυπωσιακό <<φίνις» ανέ­
βηκε στην κορυφή.
Ο Σπύρος Σκέμπρης χω ρίς να κοπιάσει ιδιαίτε­
ρα τερμάτισε yηλά επιβεβαιώνοντας τη συνεχή άνοδό
του τα τελευταία χρόνια και τη σταθερή παραμονή του
στην αφρόκρεμα του σκακιού της χώρας μας.
Ο Γιώρνος Μακρόπουλος παρ' όλο που λόγω
άλλων ασχολιών έχει χάσει την επαφή του με το αγωνι­
στικό σκάκι, απέδειξε πως με τη μαχητικότητα, το πά­
θος για νίκη και το πηγαίο ταλέντο του μπορεί να κρα­
τιέται στην κορυφή.
Ο συμπαθής Ρουμάνος Valentin Stoica χωρίς
να εντυπωσιάσει με το παιγνίδι του έδειξε μεγάλη στα­
θερότητα και μαχητικό.τητα [κέρδισε χει ρότερη θέση
με Καραπάνο, τελείω ς· ισόπαλη στον τελευταίο γύρο
με Simoπyi , γλύτωσε χαμένη θέση με τον Πανταβό]
Ο άλλος Ρουμάνος Mihai Ghinda, ο θεωρητικά
ισχυ ρότερος απ' τους συμμετέχοντες, όπως στη Νί­
καια έτσι κι εδώ έδειξε πως βρίσκεται μακρυά απ' τον
καλό εαυτό του . Πάντως ο ιδιόρρυθμος Ρουμάνος
δεν μπο ρούμε να πούμε πως κέρδισε συμπάθειες με
τη συμπεριφορά του.
Από τους άλλους ξένους οι Stempiη, Toshkoν,
Szekezy , έδειξαν ότι βρίσκονται στα μέτρα των κορυ­
φαίων παικτών μας. Έχοντας καλή θεωρητική κατάρ­
τιση, το παιγνίδι τους ήταν απλό και σταθερό χω ρίς
κάτι το ιδιαίτερο που να τους κάνει aπρόσιτους στους
Έλληνες.
Ο Γερ μανός Lehmaηη, ο μεγαλύτερος σε ηλικία
παίκτης των αγώνων, με τη χαρακm ριστική εμφάνισή
του έδινε μια διαφορετική νότα στο τουρνουά, θυμί­
ζοντας άλλες εποχές. (Είχε κερδίσει, σε μικρή ηλικία,
σε σιμουλτανέ τον παγκόσμιο π ρωταθλητή Em . La-
sker!) Πάντως έδειξε αξιοθαύμασm μαχητικότητα για
την ηλικία του. [Κέρδισε τον Γρίβα, ισοπαλίες με
Stoica, Τoshkoν , Κοτρωνιά]
Ο Γιουγκοσλάβος Simoηyi ήταν σίγουρα ο πιο α­
δύναμος απ' όλους τους ξένους.
Ας δούμε όμως και τους άλλους Έλληνες: Ο Σκαλ­
κώτας με την ισοβαθμία του στις θέσεις 6-9 έκανε μια
αξιοπρεπή εμφάνιση .
Ο Γαβριλάκης συγκεντρώνοντας 6 β. ισοβάθμισε
στις θέσεις 1 0- 1 3. Είχε πολύ δύσκολο πρόγραμμα αλ­
λά θα μπο ρούσε να τα πάει καλύτερα, ιδίως αν δεν
έχανε στον τελευταίο γύ ρο απ' τον Toshkoν . Ο παί­
κτης μας επιδίωκε νόρμα διεθνή μαιτρ και π ροσπά­
θησε να κερδίσει <<πάση θυσία» τον Βούλγαρο διεθνή
έστω κι αν είχε τα μαύρα κομμάτια. Όπως συμβαίνει
συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, τελικά έχασε.
Ο φετινός πρωταθλητής νέων Νίκος Δέδες και ο
Αντώνης Βραγοτέρης με 6 β. επίσης πραγματοποίη­
σαν μια ικανοποιητική εμφάνιση.
Δυσά ρεστη έκπληξη ήταν η χαμηλή κατάταξη του
πρωταθλητή μας Βασίλη Κοτρωνιά. Συγκέντρωσε 51fz
βαθμούς μόνο κι ενώ είχε ξεκινήσει σαν φαβορί για
την πρώτη θέση, έκανε 3 συνεχόμενες ήπες. (Από Γ ρί­
βα, Μακρόπουλο, Ghiηda) . Πάντως για όσους τον ξέ­
ρουν καλά, τα αίτια της aποτυχημένης εμφάνισής του
πρέπει να αναζητηθούν σε εξωσκακιστικούς παρά­
γοντες.
Άλλη χτυπητή έκπληξη του τουρνουά ήταν η πολύ
χαμηλή κατάταξη του Ηλία Κου ρκουνάκη. Από φαβο­
ρί για τις π ρώτες θέσεις έφτασε σε σημείο να πά ρει
και bye! Πάντως μπο ρεί να του αναγνω ριστεί το ελα­
φρυντικό της εντατικής δουλειάς και του άγχους που
είχε στη διάρκεια των αγώνων για την έκδοση του βι­
βλίου του.
Ο Π. Πανταβός δυστυχώς δεν μπόρεσε να πετύχει
νό ρμα διεθνούς μαιτρ που θα του έδινε και τον τίτλο.
Έπαιξε όμως μερικές καλές πα ρτίδες. (Νίκησε τον
Ghinda με τα μαύρα, ισοπαλία με Stoica, Szekely) .
Από τους υπόλοιπους Έλληνες δεν απόδωσαν τα
αναμενόμενα οι Γερογιάννης, Γεωργατζής, Τρικα­
λιώτης.
Απ' τους εφήβους μας έκαναν καλή εμφάνιση οι
Καραπάνος, Σκουλαρίκης, Παπαθεοδώ ρου, Μουτού­
σης. Ο τελευταίος μετά το π ρωτάθλημα <<καντέτ» που
κέρδισε, είχε θαυμάσια απόδοση στο του ρνουά < <Ε­
θνικής Αντίστασης» της Νίκαιας και συνέχισε τις κα­
λές του εμφανίσεις και στο <<Ακρόπολις>>. Κέρδισε μά­
λιστα και τον π ρώτο του διεθνή μαιτρ, τον Lehmaηη
στη συνάντηση του νεα ρότερου με τον μεγαλύτερο
παίκτη του του ρνουά! Τ ους αγώνες διαιτήτευσαν οι
Βασ. Σελλάς και Γ. Περπι ράκης.
Γενικά οι εντυπώσεις που άφησε το 1 0ο <<ΑΚΡΟ­
ΠΟΛΙΣ» ήταν καλές. Έδειξε πως είναι μια πετυχημέ­
νη διοργάνωση που σίγουρα όμως υπάρχουν αρκετά
περιθώρια βελτίωσής της.
[Παρουσίαση τουρνουά:
Αντώνης Βρανοτέρης ]
5
 Η τελική β αθμολονία:
1-4. Σ. Γρίβας (lM, 2360) , Σπ. Σκέμπρπς (lM, 2405) ,
Γ. Μακρόπουλος (lM, 2425) , V . Stoica (lM, 2455)
71/26.
5. Μ. Ghinda (lM, 2470) 7β.
6-9. P.Stempin (lM, 2420) , Ρ. Szekely (lM, 2415) , Τ .
Toshkov (lM, 2415) , Ν . Σκαλκώτας (lM, 2330) 61f2β.
10-13. Ν. Γαβριλάκπς (FM , 2360) , Η. Lehmann (lM,
2285), Ν . Δέδες (2245) , Αντ. Βραγοτέρnς ( - ) 6β.
14-18. Ζ. Simonyi (FM , 2320) , Ν. Καραπάνος ( - ) ,
Β . Κοτρωνιάς (lM, 2430) , Χρ. Γερογιάννπς (FM ,
2310) , Π. Πανταβός (FM , 2310) 5lf2β.
19-22. Φ. Σκουλαρίκπς (-),Α Παπασταυρόπουλος
(2255) , Κ. Γεωργατζής (FM , 2300) , Κ. Μουτούσης
( - ) 5β.
23-24. Θ. Παπαθεοδώρου ( - ) ,Γ. Τρικαλιώτπς (FM,
2240) 41/26.
25. Στ. Ψάρρας (-) 4β. Στράτος Γρίβας: Νικητής στο διε­
26. Ηλ. Κουρκουνάκπς (FM , 2350) 31/26. θνές του ρνουά «ΑΚΡΟΠΟΛJΣ,
27-28. Κ. Γρυπαίος ( - ) , Άρ. Δανιπλίδπς ( - ) 3β. 1986
29. Δ. Καναβαράκπς 21/26.
30. Θ.Ν. Καραγιάννπς Οβ.
Ακολουθούν ορισμένες αξιόλογες παρτίδες από τους Το διεθνές τουρνουά « ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ>> γυναικών θα
αγώνες: καλυφθεί στο επόμενο τεύχος του Περιοδικού μας.

Σ. ΓΡΙΒΑΣ - Β. ΚΟΤΡΩΝΙΑΣ 15 ... �ζ5?! 1 6 .lZJζ5 ηζ5 17..i:tβ 1 ! με

(Αθήνα, «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» 1 986)
Ινδική 'Αμυνα του Βασιλιά
l .δ4 lZJζ6 2.ν4 n6 3.lZJν3 i.n7
4.ε4 δ6 s . ..t ε2 0-0 6. i.n5
μεγάλη υπεροχή των λευκών. Τώρα
τα μαύρα θα έχουν δύο πιόνια για το
κομμάτι και σταθερή θέση, ενώ ο
λευκός ίππος στο θ4 είναι προβλη­
ματικός.

Π ροσωπικά θεωρώ τη βαριάντα Ά· 1 6 .νδ5 1:!. ε8 1 7 . � ζ4!?

βερμπαχ μια από τις καλύτερες συ­
νέχειες για τα λευκά στην ινδική του
βασιλιά.
6 ... ν5 7.δ5 ε6
Η παλιά συνέχεια. Οι περισσότεροι
προτιμούν το 7 ... θ6 8 . .tζ4 ε6!? με
θυσία πιονιού και ασαφή θέση .
8. � δ2! εδ5 9.εδ5 �661
Το πιο ενεργητικό σχέδιο των μαύ­
ρων. Παθητικό είναι το 9 ... 1:!. ε8
10.lZJζ3 i.η4 1 1.0-0 με λίγο καλύτε­
ρα τα λευκά.
lO.lZJζ3 Ά ζ5 l l .lZJθ4!
Παθητικό είναι το 1 1 . 1:!. γ 1 lZJε4
1 2.lZJε4 .Υιε4 13.β3 με ισότητα, Γρί­
βας - Sahoνic, Αθήνα 1983.
ll ... lZJε4 12.lZJε4 �ε4 1 3.ζ3!
'i'V62 1 4.tινι � δ2 ιs.Φ δ2
�δ5!
Η ιδέα του Σοβιετικού μαιτρ Γιουρ­
τάεβ που έδωσε νέο αίμα στη βα­
ριάντα. Πολύ κατώτερο είναι το
Μετά από 1 7 . 1:!. θε 1 α6 18.�δ3 (ή
18.i.ζ4?! �ζ6 19.η3 η5 20.Άδ6
ηθ4 2 1 .i.γ5 lZJδ7 22.�α3 θη3
23.θη3 1:!. ε5 24.i.γ4 65 25.�63 α5
με καλύτερα τα μαύρα, Lerner
-
Jurta ev : ΕΣΣΔ 1983) lD δ7 19.α4!?
23.1;1 θεl ?!
η θέσn είναι περίπλοκη, Lentze­
Jurtaeν, ΕΣΣΔ 1 984. Καλύτερο φαίνεται το 23.1:1. γ5 lZJε6
24. 1:!. ζ5lΖJγ7 25.δγ7 i.ε7! 26 . .tγ4!
1 7 ... �ζ6 18.n3!
με λίγο καλύτερα τα λευκά.
Τα μαύρα <<βγήκαν>> καλύτερα στην
πα ρτίδα Zaichik-Jurtaeν μετά από 23 ... � δ8?
18 . .Υιη3 α6 19.ζ4 lZJδ7 20.i.η4 Μοναδικό ήταν το 23 ... α6! 24.i.δ3
lZJβ6 2 1 .i.ζ3 lZJα4 22. �ζ2 65. Η τε­ .Υιδ8 25. 1:!. γ5 lZJε6 26. Άζ5! lZJγ5
λευταία κίνησή μου αποτελεί ενδια­ 27.iι..γ8 1:!. γ8 28. 1:!. ε8 με ισότητα.
φέρουσα καινοτομία που επιστρέφει
24. 1:!. ν5 .tν7 25.δν7Ι
το κομμάτι για ενεργητικό παιγνίδι.
Τώρα η υπεροχή των λευκών είναι
1 8 ... n5 19 . .Υι δ6 nθ4 2Ο. i.ν7!
σαφής. Τα μαύρα είναι υποχρεωμέ­
Μοναδικό. Μετά από 20.iι.. γ5? να να μπουν σ' ένα αρκετά χει ρότερο
J:ι δ8! τα μαύρα είναι καλύτερα, ό­ φινάλε καθ' ότι τα λευκά απειλούν
πως και μετά από 20. 1:!. γ5? lZJδ7 1:!. ε7 με κερδισμένη θέση.
2 1 . 1:!. γ7 lZJβ6 22. 1:!. β7 1:!. αδ8.
25 ... θn3 26.θn3 lZJε6
20 ... lZJδ7! 2 1 . i. 65 1:!. εν8 27. 1:!. ε6! ζε6 28. iι.. δ 7 Φζ7
22.δ6 lZJζ8 29.Φ ε3

6
τ α μαύρα σκέφτηκαν α ρκετά σ' αυτn
τη θέση. Ίσως τώρα να συνειδητο·
ποίησαν ότι δεν μπο ρούν να παίξουν
29 ... Φ ε7? λόγω 30.i/..γ8 J:!:γ8
3 1 . J:!. θ5! J:!. γ7 32. J:!. θ7 Φ δ6
33. J:!. γ7 .!:ιγ7 34.Φ δ4 με κερδισμέ­
νο φινάλε για τα λευκά ούτε 29 ... β6?
30. J:!. γ6! Φε7 3 1 .jι_ε6 κ.λπ.
29 ... Φζ6 30.n4!
Av 30. Φ ε4?! θ5! και τα μαύρα πα­
λεύουν.
30 ... 86 3 1 .Φε4 Φε7 32. � ν8
1:!. ν8 33.Φε5 Φδ7 34. J:!. ν2!
Τώρα τα λευκά κερδίζουν πιόνι φορ­
σέ. Δεν μπορεί να παιχθεί το
34 ... J:I.γ7 35.:U.γ7 <J;;γ 7 36.Φε6 με
εύκολα κερδισμένο φινάλε για τα
λευκά, ενώ χάνει και το 34 . . . Φ ε7
35.ζ4 β5 36.η5 θη5 37 .ζη5 α5 38.η6
34 ... β5 35. J:!. δ2 Φε7 36 . .!:!.δ6
J:!. ν7
Αν 36 ... J:!. ζ8 τότε 37. J:!. δ8! J:!. δ8
38.γδ8� Φ δ8 39.Φε6 α5 40.Φ δ5
κερδίζοντας.
37 .1lε6 Φζ7 38. J:!. θ6 .Ι:ιν5
39.Φ ζ4 J:!. ν4 40.Φη5 J:!. α4
41 . J:!. 87! Φε6 42.1:!.82 α5
43.ζ4 1lε4 44.ζ5 Φδ7 45.ζ6
β4 46.Ιι87 !
Με ιδέα 47 . .Ι:!.α7 κ.λπ. 1 -0
[Σχόλια: Στράτος Γρίβας]
ΑΝ ΥΠΗΡΧΕ ...
Β ραβείο ωραιότητας στο του ρνουά
«ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», είμαστε βέβαιοι
πως θα το κέρδιζε η πα ρτίδα που α­
κολουθεί. Παίχθηκε σε μεγάλο στυλ
από τον Έλληνα διεθνn μαιτρ Σπύρο
Σκέμπ ρη και ξεχω ρίζει για τις ω­
ραίες εικόνες ματ που παρουσιάζει
σε πολλές βαριάντες. Ας την χαρού­
με λοιπόν, με σχόλια του νικητn, ει­
δικά για το περιοδικό μας:
Η. LEHMANN - ΣΠ. ΣΚΕΜΠΡΗΣ ητικό μπλοκά ρισμα του αδύνατου
(Αθήνα, «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» 1 986) -δ- πιονιού, χωρίς απομάκρυνση των
Αμvνα Τάρρας
· ελαφ ρών κομματιών από το κέντρο
και από την άμυνα του βασιλιά.
l .δ4 ν5 2.ε3
13. lL:J α4 � δ6 1 4. lL:J δ4
Σταθερn κίνηση που αποφεύγει τις
περιπλοκές του 2.δ5, διατηρώντας Αν 14.lbβ6 J:!. αδ8 15 . ..\1ι.α6 lL:Jβ4 με
πάράλληλα το -δ- πιόνι. ικανοποιητικό παιγνίδι για τα
2 ... ε6 3. lL:Jζ3 lL:Jζ6 4.ν4 δ5 μαύρα.
5. lL:Jν3 α6!?
14 ... lL:Jε5!
Τα μαύρα αποφασίζουν να παίξουν
μια τυπική θέση της άμυνας τ ά ρρας:
Δέχονται να μείνουν με απομονωμέ­
νο κεντρικό πιόvι, αποκτώντας όμως
ενεργητικό παιγνίδι κομματιών. Στο
μηχανικό 5 ... lL:Jγ6 αυτή την εκλογή
θα την είχαν τα λευκά, καθώς μετά
από 6.α3 τα μαύρα π ρέπει να παί­
ξουν 6 ...γδ4, γιατί αν π ροσπαθnσουν
να συνεχίσουν την ανάπτυξή τους με
6 ... �δ6, τότε μετά από 7.δγ5 jι_γ5
8.β4 τα λευκά θα αποκτήσουν καλύ­
τερες π ροοπτικές, έχοντας με αντί­
στροφα χρώματα και με tempo πα­
ραπάνω μια ικανοποιητικn βαριάντα
του γκαμπί της βασίλισσας.
Η μάχη έχει «ανάyει» - οι δύο αντί­
6.νδ5
παλοι προσπαθούν nδη vα επιτύ­
Τώρα στο 6.jι_δ3 θα έπαιζαν τα μαύ- χουν τους στόχους τους, που είναι:
ρα 6 . . . δγ4 7.�γ4 β5. α) Για τα λευκά: αl) ικανοποιητικό
6 ... εδ5 7. j_ε2 lL:Jν6 8.0-0 � δ6 μπλοκά ρισμα του αδύνατου -δ- πιο­
νιού, α2) αλλαγές όσο το δυνατό πε­
Άλλες εκλογές των μαύρων είναι ρισσότερων ελαφ ρών κομματιών και
8 ... ..11ι.η4 και 8 ... γ4, _που αποφεύγουν α3) καθοδnγηση της πα ρτίδας σε
το χάσιμο του tempo, έχουν όμως φινάλε βα ριών κομματιών, κατά
(κατά τη γνώμη μου) άλλα μειονε­ προτίμηση μόνο πύργων.
κτnματα . . . β) Για τα μαύρα: β l ) ενεργοποίηση
9.δν5 ..Ιiιν5 ιΟ.β3 ο-ο των ελαφ ρών κομματιών, β2) π ρο­
σπάθεια δημιου ργίας αδυναμιών
Αν 10 ... δ4 με σκοπό την απαλλαγn
στη λευκn πα ράταξη και β3) διατn­
από το αδύνατο πιόνι, τα λευκά μετά
ρηση της έντασης στο κέντρο και εκ­
από 1 1.lb α4 �α7 1 2.εδ4 lb δ4
μετάλλευση του γεγονότος ότι ο λευ­
13.lLJ δ4 �δ4 14.�β2 Άβ2
κός βασιλιάς δεν έχει α ρκετά αμυντι­
15.lbβ2 θα β ρεθούν σε ευνοϊκότερη
κά κομμάτια.
θέση, μια και απειλούν 16.�ζ3 α­
σκώντας πίεσή στην πτέρυγα της βα­
1 5 . lL:J ε6
σίλισσας των μαύρων.
Καινοτομία. Στην παρτίδα Darga­
ιι. � β2 ..Ιiιε6 12 . .!:!.ν1 'Jί/iε7
Tringoν , Amsterdam (izt) 1 964, τα
Παίζεται και 12 ... iιδ6, όμως αυτn τη λευκά συνέχισαν με το άμεσο 15.ζ4
συνέχεια nθελα να την αποφύγω, κα­ και μετά από 15 . . . lb εη4 16.'it'δ3
θότι ο αντίπαλός μου την είχε αντιμε­ J:!. αε8 1 7 .θ3 lbθ6 18 . ..\1ι.ζ3 απέκτη­
τωπίσει στην παρτίδα του με τον Ιτα­ σαν ελαφρό πλεονέκτημα. Εγώ είχα
λό Giustolisi , στη Μαδρίτη το 1 960! σκοπό να διαφοροποιήσω αυτn τη
Τότε ο Lehmaηη είχε αποκτήσει συνέχεια στη 16η κίνηση, επιχει ρών­
πλεονέκτημα, συνεχίζοντας με τας 16 ... Άδ7 με περίπλοκο παιγνίδι,
13.�δ3 1ιε8 14.lL:Jε2 iιη4 πλούσιο σε ελιγμούς και τακτικές
1 5.lL:Jεδ4 lL:JεS 16.�ε2. Η υπεροχn δυνατότητες και για τις δύο πα ρατά­
των λευκών βασιζόταν στο ικανοποι- ξεις.
7
 1 5 . . . ζε6 1 6.ζ4 tb ζ71
Θέλοντας να αποτ ρέyει τπν εισβολή
του μαύρου ίππου στο π4, ο λευκός
έκοyε τον αξιωματικό στο ε6, έτσι ό­
μως π ρόσφερε ένα καλό ο ρμητή ριο
για τον tb ε5 στο τετράγωνο ζ7.
1 7.Φ81 1:!. αδ8 18.�ζ3 651
1 9.ttJν3 �ν5
Ενεργοποίηση του αξιωματικού, κα­
θώς μετά το ζ4 η διαγώνιος β8-θ2
δεν παρέχει π ροοπτικές.
20. 1:!. εl ?l
Καλύτερο ήταν το 20.'it'ε2.
2o ... ttJ 86 2 l . 't!Vν2
Τώρα γίνεται φανερό ότι τα λευκά
κάνουν ανάπτυξη ρουτίνας και δεν έ­
χουν εμβαθύνει στη θέση. Παίζοντας
20 . .1:tεl?! ο αντίπαλός μου είχε προ­
φανώς την εντύπωση ότι η βασίλισσά
του έχει περισσότερες π ροοπτικές
στη -γ- στήλη, απειλώντας tbβ5, πα­
ρά στην -ε- στήλη, στη ρίζοντας το ε3
πιόνι. Φαίνεται όμως ότι παρέβλεyε
τον όμορφο συνδυασμό που υλο­
ποιούν, με τις επόμενες κινήσεις
τους, τα μαύρα.
2l ... tb ζn4 22. tb δl
Σ' αυτή την οπισθοχώρηση του ίπ­
που, που αμύνεται στα τετράγωνα ε3
και ζ2, απειλώντας παράλληλα τον
αξιωματικό στο γ5, τα λευκά βάσιζαν
τις ελπίδες τους. Αν π ρόσεχαν πιο
πολύ στο σημείο αυτό, πιθανώς έ­
π ρεπε να παίξουν 22.tbδ5 εδ5
23.'ti'γ5 'iνν5 24.1:!.ν5 tbζ2 25.Φη1
tbδ3 26. n γ7! tb β2, οπότε χάνουν
μεν ένα κομμάτι, υπάρχουν όμως τε­
χνικές δυσκολίες στην αξιοποίηση
της υπεροχής των μαύρων.
22 . . . ttJ 82!! εκμετάί' Λει..cη της υπερ')χrΊς. Εοώ
Με την απειλή 23 ... �θ4. δαπάνησα α ρκετό χρόνο\ .α,._, ανα·
καλύyω την πιο ικανοποιητική συνέ­
χεια που διέθετα:
Υποχρεωτικό, μια και κανένα από τα 33 ... � δ6! 34. 1&.ε5
δύο μαύρα κομμάτια δεν παίρνεται:
34.ε4? �ζ4 (με σαχ!)
α) 23.Φθ2 'i/Ηθ4 24.Φ η 1 'i/Hεl
25.Φθ2 J:ι ζ4! 26.tb ζ2 (μοναδικό - 34 . . . 'Ι!fν6Ι
26.'t!Vγ5 1:!. θ4 ματ ή 26.εζ4 'i:!νθ4 ματ)
Παίζοντας με ακρίβεια, τα μαύρα υ­
26 ... J:!. θ4 27.Φη3 η5!! και η θέση
ποχρεώνουν τον αντίπαλο σε μια σει­
θυμίζει σκακιστικό π ρόβλημα - οτι­
ρά από παθητικές «φο ρσέ» κινήσεις,
δήποτε κι αν κόyουν τα λευκά γίνον­
καθώς απειλούν άμεσα ... J:ι θ2 και
ται ματ - π.χ. 28.'iνγ5 tb ζ5 ματ ή
κατόπιν ... 'iνγ2, κερδίζοντας τη λευ­
28. 1:!. εl �δ6 ματ!
κή βασίλισσα.
Η κύρια όμως βαριάντα στην οποία
βασίζεται ο συνδυασμός των μαύ­ 35.Φε1 sι. ε7! 36. 'i:!ν 62 iL84
ρων είναι η ακόλουθη: 37.Φε2 �n3!!
6) 23.'t\Vγ5 'i!fθ4 24.η3 'i!fθ3! (σε πε­
ριπλοκές οδηγεί το 24 .. .'i!r'η3
25. 1:!. ηl! 'iνζ3 26.Φθ2 tb η4
27. 1:!. π4 'i!fη4 28.tbζ2) 25.1&.η2 (αν
25.tbζ2 τότε 25 ... 'iνη3 26. 1:!. ηl 'iνζ3
27.Φ θ2 'iνζ2 και τα μαύρα κερδί­
ζουν) 25 ... 'i!fη3 26. tbζ2 (26. 1:!. η 1
ltJ2-η4! και το ματ δεν σώζεται)
26 ... tb 6η4 27. tb η4 tbη4 28. Φ η 1
'i!fζ2 29. Φ θ 1 1:!. ζ5 και δεν υπά ρχει
άμυνα για τα λευκά.
23. . . ttJζ3 24.ηζ3
Όχι φυσικά 24.'iνζ3?? 'iνθ4.
24 ... 1:!. ζ51 25.Φη2 1:!. 85 Αυτή τη θέση είχα υπόyη μου όταν
26. 1:!. nl 'i!fa71 27.Φζ1 tb ζ5 έπαιξα την 33η κίνηση. Έχοντας για
κύρια απειλή το ... J:ι θ2, έφερα τον
Με τις τελευταίες τους κινήσεις τα αντίπαλο σε zugzwang.
μαύρα ενεργοποίησαν τον ένα τους
38.1:ιη2 1:ιη61
πύργο που θα συνδυάσει επιθετικές
και αμυντικές δυνατότητες στην πτέ­ Με την απειλή 39 ... �ζ4.
ρυγα του βασιλιά, αφήνοντας συγ­
39.Φζ1 'i!f65 40.Φε2 'it'ε8
χρόνως το λευκό ρουά χωρίς ασφα­
λές κατάλυμα ... Η απειλή ... ..tζ4 όχι μόνο ανανεώνε­
ται αλλά και ενισχύεται, καθώς τώρα
28.J:ιν3 64 29.J:ιδ3 a51
μεταφέρεται και η 'iW στην πτέρυγα
Τα μαύρα επιδιώκουν να κυκλώ­ του βαmλιά.
σουν το λευκό βασιλιά ανοίγοντας
4 1 . ε4
δ ρόμους και στην πτέρυγα της βασί­
λισσας! Λάθος, όμως τι να παίξουν τα λευκά;
30.Φε2 'iνa6 31 .Φδ2 1:!. ν8 41 ... δε4 42.ζε4 'i!fν6!

Πολύπλευ ρη πίεση. Τα μαύρα, έχον­ Αυτό διέφυγε από τον Lehmann

τας πιόνι παραπάνω, δεν θέλουν κά­
ποιο φινάλε, αλλά προτιμούν τη συ­
νέχιση της επίθεσης.
32. 'i:!νn2 J:ι86 33. 'i!fζ2
Έχανε αμέσως το 33.�η7?? J:ι η6.
τα λευκά με την τελευταία τους κίνη­
ση φαίνεται πως περιμένουν κάποιο
στραβοπάτημα του αντιπάλου στην
στην 41η του κίνηση, οπότε νόμιζε
πως είχα ακόμα πίεση χρόνου. τώρα
χάνεται κι άλλο υλικό για τα λευκά,
καθότι δεν κόβεται ο ίππος στο ζ5
(λόγω του ... 'i!fη2) ούτε μπορεί να υ­
ποστη ριχθεί επαρκώς το ε4, π.χ.
43.tbζ2 1Lζ2 44. 1:!. η6 'i!fε4 45.Φζ2
'i!fδ3 και απειλείται ο πύργος στο η6
και η βασίλισσα (με 46 ... 1:ιγ2) . Η

8
π ροσπάθεια με 43. 1:t δ4 είναι επί­ Γ. ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ- Ρ. STEMPIN
σης μάταtα: 43 ... 'tΊΥγ2 44.'Wγ2 (Αθήνα, cΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» 1 986)
(44. 1:t δ2 �ε4) l2Jδ4 και τέλος. Σικελική Αμvνα•
43.c;f;>ζ1 'Wε4 44.'Wδ2 1 .ε4 ν5 2.ν3 δ5 3.εδ5 'i!Vδ5
4.δ4 ε6 5. l2Jζ3 l2Jζ6 6 . ..t δ3
Με στόχο κάποω δωρκές σαχ.
J..ε 7 7 . ..t ε3 0-0 8.0-0 t2Jν6
44 ... 1:tζ8! 45. � ε2 9.δy5 l:tδ8 1Ο . ..t ε2 'i!r' δ1
Περίμενα 45. 1:t δ8? οπότε είχα ετοι­ ιι . ..t δ 1 l2Jn4 1 2.64 l2Jε3
μάσει την εξής βαριάντα: 45 ... 'Wζ3 13.ζε3 α5 14.65 lZJ68 1 5.ν6
46.c;f;>η 1 (46.l2Jζ2? 'iWη2 47.c;f;>η2 6ν6 16.α4 .i.ν5 17 . l2Jδ4 ε5
..ltζ4 με εύκολη νίκη για τα μαύρα, 18. l2Jν6 tZJν6 19 . .i.ζ3 l:tα7
20.6ν6 ..t ε3 2 1 .c;f;>θ1 ε4
46 ... �θ2! 47.Φθ2 (47.Φθ1 �ζ1)
22 . .i.ε4 � α6
47 ... 'i!νη2 48.'tΊΥη2 n η2 49.Φ η2
n δ8 και τα μαύρα κερδίζουν.
45 ... 'Wν6 46. � ν2 'W67!
Τα λευκά β ρίσκονται σε πίεση χρό­
νου, συνεπώς αμύνονται μηχανικά
στην οφθαλμοφανή απειλή .. .'�ε7
και .. .'i!νθ4.
47. W/ν7? 'tΊΥε4
Η θέση των λευκών είναι κατεστραμ­
μένη και οι απειλές των μαύ ρων πολ­
λές και tσχυ ρές. Παρ' όλα αυτά, ο
μαχηηκός αντίπcιλός μου σπεύδει,
σε μεγάλη πίεση χρόνου, να φυλάξει
τον πύ ργο του:
23. l2Jα3 .i.ζ 1 24.1:tζ1 J:t ε7
48. 'tΊΥδ7 25 . ..t ζs n δs 26.tZJ65 il.66
και φυσικά ... 27. � n4 θ5 28. il.ζ3 1:tδε5
29.n3 n5 30.θ3 Φn7 31 . .i.θ5
48 .. .' � ε1 ματ! l:tε1 3 2.1:tε1 l:tε1 33.Φη2
Επtτέλους και μια παρτίδα που τε­ J:t ε7 34 . .i.ζ3 ζ5 35.ν4 c;f;>ζ6
λείωσε με ματ! Δεν θυμάμαι πόσο 36. iιδ5 Φ ε5 37.Φζ3 ..t ν7
καφό έχει να π ραγματοποιηθεί σε 38.c;f;>ε3 ζ4 39.ηζ4 ηζ4
παρτίδα μου ματ στη σκακιέρα. Γενι­ 40.c;f;>ζ3 l:tn7 41 .θ4 ..t δ8
κά όμως, ολόκληρη η παρτίδα είχε 42.θ5 l:tn3 43.c;f;>ζ2 .i.66
μια κλασσική πρωτοτυπία και θύμιζε 44.Φ ζ 1 l:tn1 45.c;f;>ε2 l:tn7
ης ρομαντικές επιθέσεις της εποχής 46. J.,ζ3 l:tθ7 47.c;f;>δ3 J:t ε7
των Alekhiηe , Taπasch, Rubiη­ 48.ν5 ..t ν7 49.Φν4 J..δ 8
steiη ... 50. l2Jδ6 J..ν 7 5 1 . l2Jε4 l:tε8
52. l2Jν3 n n8 53.lZJ65 .i.δ8
[Σχόλια: Σπίιρος Σκέμπρης]
54.θ6 l:tθ8 55.ν7 ..t ν7
56.tZJν7 l:tθ6 57.lZJ65 J:!. θ3
58.ν6 1-Ο
V. STOICA - Τ: TOSHKOV
(Αθήνα, «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» 1 986)
Γαλλική Άμvνα
1 .ε4 ε6 2.δ4 δ5 3. l2Jν3 ..t 64
4.ε5 ν5 5.α3
Η συνέχεtα 5 . ..Φ..δ 2!? l2Jε7 6.l2Jβ5
�δ2 7.'Wδ2 0-0 8.γ3 l2Jβγ6 9.ζ4 α6
10.l2Jδ6 γδ4 1 1.γδ4 δεν είναι επικίν­
δυνη γtα τα μαύρα μετά από l l ... ζ6!
1 2.l2Jζ3 l2Jη6 1 3.lZJγ8 ζε5 14.δε5
n γ8 15.η3 Wlβ6 {τimmaη­
Agdesteiη , τάξκο 1 985) .
5 ... � α5!?
Η αγαπημένη βαριάντα του Σοβιετι­
κού GM Vagaηiaη.
6. � δ2!?
Μια καινού ργια ιδέα που χρησιμο­
ποιήθηκε στο ματς Sokoloν­
Vagaηiaη π ριν από μερικούς μήνες.
Η θεωρία συνιστά 6.β4 ή 6.'i!νη4.
6 ... yδ4
Σε μια από ης παρτίδες του ματς τα
λευκά βγήκαν καλύτερα μετά από
6 ...l2Jγ6 7.l2Jβ5 l2Jδ4 8.l2Jδ4 .i.δ2
9.�δ2 γδ4 10.�δ4 l2Jε7 l l .l2Jζ3
0-0 12.J..δ 3 l2Jγ6 13.�ε3 'Wβ6
14.'Wβ6 αβ6 15.0-0.
7.lZJ65 ..t δ21?
Σε μtα άλλη πα ρτίδα του ματς τα
μαύ ρα έπαιξαν 7 ... l2Jγ6 8.l2Jζ3 ζ6!?,
αλλά μετά από 9.l2Jβδ4!? l2Jδ4
10.l2Jδ4 .i.δ2 l l .'Wδ2 ζε5 12.�β5
c;f;>ζ8 13.l2Jζ3 W/δ6 14.'i!Vη5 ε4
15.l2Jε5 �ε7 16.'�ε3 τα λευκά είχαν
ικανοποιηηκό αντάλλαγμα για το
πιόνι . Ενδιαφέρουσα αλλά ασαφής
θέση προκύπτει και μετά από
7 ... Jiγ7!? 8.ζ4 l2Jε7 9.iιδ3 l2Jβγ6
1 0.l2Jζ3 α6 1 1 .l2Jβδ4 ii.β6 κ.λπ.
8. � δ2 tZJν6 9.ζ4Ι
Η κίνηση l2Jδ6 είναι κακή διόη το
Δ ε5 δεν υποστη ρίζεται επαρκώς.
9 ... l2Jθ6!? 1 0. l2Jδ6!
Τώρα όμως αυτό π ρέπει να παιχτεί,
γωτί στο lO.lZJζ3? l2Jζ5 l l .l2Jβδ4
l2Jγδ4 12.l2Jδ4 τα μαύρα έχουν
1 2 ... 'Wθ4!
1 0 ... c;f;>ζ8 l l . l2Jζ3!
Σε ισότητα οδηγεί η συνέχεια
1 1 . .i.β5!? ζ6! 12 . ..tγ6 βγ6 13.'Wδ4
Wlβ6!
ιι .. ζ6
. (μοναδική ελπίδα)
12. l2Jδ4 ζε5 13. l2Jν6!
Ενδιάμεση κίνηση που εξασφαλίζει
την υπεροχή στα λευκά.
13 ... 6ν6
Καλύτερα είναι τα λευκά και μετά
από 13 .. .'iνδ6 14.l2Jε5.
14.ζε5 l2Jζ5!?
Ο l2Jδ6 είναι πολύ εvοχληηκός, αλ­
λά τα λευκά διατηρούν πρωτοβουλία
μετά από 14 ... l2Jζ7 1 5.'Wζ4 ή
14 ... 'Wθ4 1 5.η3 'i!r'θ5 16.'Wζ4 κ.λπ.
9
 1 5 .lt:Jζ5 εζ5 16. �δ3!
Η υπεροχή των λευκών στην ανάπτυ­
ξη είναι ολοφάνερη.
16 ... Φ ζ7 !
Τα μ α ύ ρα αποφασίζουν ν α θυσιά­
σουν το Δ ζ5 π ροκειμένου να επηα­
χύνουν τπν ενεργοποίηση των δυνά­
μεών τους. Αυτή είναι πιθανότατα
και π μοναδική ελπίδα διάσωσής
τους, μια και είναι χαμένα μετά από
16 ... WΗθ4 1 7.π3 'iWδ4 18.0-0-0! �β8
19.'�1Vπ5! WΗβ2 20.Φδ2 'iWε5
2 1 .'i!Vδ8 'iWε8 22.'iWδ6 ή 18 ... 'iWε5
1 9.�δε 1 WΗζ6 20.�θζ1 �68
2 1 .'iWζ4! 'iW62 22.Φδ2 κ.λπ.
1 7.0-0 �ζ8
τα λευκά έχουν αποφασιστικό πλεο­
νέκτημα μετά από 17 ... π6 18.η4!
18. jιζ5 'i!V 66!
Τα μαύρα δεν θα είχαν καθόλου αν­
η παιχνίδι μετά από 18 ... �ζ5
1 9.�ζ5 Φη8 20.�ζ8 'iWζ8 2 1 . 'iWδ4!
1 9 . Φ 8 1 �ζ5 20.�ζ5 Φ η8
21.�ζ8 :!:ιζ8 22. 'iWν3 � 65
τ α μαύρα αναζητούν ενεργηηκό
παιχνίδι με κάθε τρόπο. Η συνέχεια
22 ... WΗζ2!? 23.θ3 '/ι!Vε2 24.WΗγ6?
�ζ1 25.�ζ1 �ζ1 26.Φθ2 WΗζ4
27. Φ η 1 'iWv1 28.Φζ2 'iνζ4 29.Φε2
'iνε4! 30.Φδ2 'i!Vδ4 οδηγεί σε δωρ­
κές σαχ, τα λευκά όμως μπο ρούν να
διατη ρήσουν το πλεονέκτημά τους
παίζοντας 24.�ε 1 ! �ζl 25. J:!. ζ1
'iWζ1 26.Φθ2 '/ι!Vζ4 27.'iνη3 '/ι!Vε4!
28.ε6! 'iνε6 29.'iW68 Φ ζ7 30.'</WαΊ
και 31.'iνδ4.
23.83 85 24. Φ 82! θ4
Ή 24 . . . J:!. ζ1 25. Ιι ζ1 'iWζ1 26.'iνζ3 με
αποφασιστικό πλεονέκτημα.
25.�ε 1 !
Η θέση έχει σταθεροποιηθεί, οπότε
τα λευκά μπορούν να εκμεταλλευ­
τούν πια το επιπλέον Δ τους. Πα­
ράλληλα, τα μαύρα β ρίσκονται σε
πίεση χρόνου.
25 . . . J:!. ε8 26. 'iν δ4?
Ένα λάθος που οδηγεί σε ένα πολύ
ενδιαφέρον τέλος σmν παρτίδα. Πο­
λύ ισχυ ρότερο ήταν 26.β4! απο­
κλείοντας κάθε αντιπαιχνίδι.
26 ... 'iW66! 27. 'iW 84!
Μετά από 27.'i!Vγ3 'i!Vζ2 τα μαύρα έ­
χουν α ρκετές τύχες.
10
27 ... 'iν62 28. '/W85 �ε7
29. '/W nS!
τ α λευκά επιστρέφουν το πιόνι για
να περάσουν στην επίθεση.
29 ... � α3 30.�6 1 1 �ε8
3 1 . 1:.67 '/ι!V ζ8 32. J:!. α7 �ε6!
Παρά την πίεση χρόνου, τα μαύρα α­
μύνονται εξαι ρετικά και το επιπλέον
λευκό Δ δεν αξιοποιείται εύκολα.
33.�δ7 Φ87! 34. 'iW85!? �86
35. '/ι!Vζ3!? 'iWζ3 36.ηζ3 J:.θ4!?
Φαινομενικά τα μαύρα ξεφύγανε σε
ισόπαλο φινάλε �.
37.ε6! Φ η6 38.�ζ7 !
Σε ισότητα οδηγεί το 38.�δ8? Φζ6
39.ζ4!? Φε6! 40.Φη3 J:!. θ6 κ.λπ.
38 ... 1:!. ν4 39.ζ4 .Ι:tν2 40.Φ η3
Ιιε2 41 .ζ5 Φ η5?!
Μετά από 4 1 . . . Φθ6 42.θ4, η απειλή
43.ε7! αποφασίζει.
42.84 Φθ6 43.ε7!
Λύση σπουδής σε πα ρτίδα από
του ρνουά! Η απειλή 44. J:!. ζ8! Ιιε7
45. n θ8 ματ δεν αντιμετωπίζεται,
π.χ. 43 ... Φθ7 44.ζ6 Φη6 45.Ιιζ8
και τα λευκά κερδίζουν.
43 . . . Φθ5 44.Ιιζ8 Ιιε3
45.Φζ4 Ιιε4 46. Φ ζ3
Τα μαύρα δεν μπορούν να αποφύ­
γουν εύκολα το δίκτυο ματ, π. χ. μετά
από 46 ... Φ θ4 47.ε8'/ι!V Ιιε8 48.Ιιε8
'i!tn5 49.Ιιζ8! τα λευκά κερδίζουν
εύκολα.
1 -0
[Σχόλια: Valentin Stoica]
Μ. GHINDA - Β. ΚΟ1'ΡΩΝΙΑΣ
(Αθήνα, «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» 1 986)
Ισπανική Παρtίδα
1 .ε4 ε5 2.lt:Jζ3 lt:Jy6 3. �65
lt:Jδ4!?
Η παλιά κίνηση του Bird που ξανά­
φερε στη μόδα ο Kupreichik.
4.lt:Jδ4 εδ4 5.0-0 �ν5
Η συνέχεω 5 ... γ6 6.�γ4 lt:Jζ6 7.1:! ε1
δ6 8.γ3 lt:Jn4 έχει κατα ρριφθεί από
την κίνηση του Geller 9.''i!Vε2!
6. �y4!?
Απειλώντας 7 .St..ζ7 Φ ζ7 8.'iVθ5 και
9.''i!Vγ5.
6 ... δ6
Πολύ παθηηκό είναι το 6 ... �β6?!
7.δ3 lt:Jε7 8.'iνθ5 0-0 9.ζ4 με ισχυ ρή
επίθεση.
7.δ3 lt:Jζ6
Ίσως καλύτερο να είναι 7 ... lt:Jε7.
8. � n5
Με σχέδιο 9.'iVζ3 και καθαρή υπε­
ροχή των λευκών.
8 ... 86 9 . .t θ4 n5!?
Πολύ ριy οκίνδυvο, αλλά ο Κοτρω­
νιάς μάλλον θα φοβόταν μήπως συν­
τριβεί κάτω από ασφυκηκή πίεση
μετά από 9 ... 0-0 10.ζ4 κ.λπ.
1 0. �n3 �n4 l l .ζ3
Τα μαόρα στέκονται ικανοποιηηκά
μετά από 1 1 .'/ι!Vε1 lt:Jθ5.
ll ... ..t ε6 1 2.lt:Jδ2 � δ7
Καλύτερο ήταν 12 ... '/ι!VεΊ διατη ρών­
τας την π ροστασία στον lt:Jζ6.
13. �ε6!?
Στην ανάλυση μετά την πα ρτίδα βρή­
καμε ότι η συνέχεια 1 3.lt:Jβ3 �66
14.�ζ2 ήταν ισχυ ρότερη, αλλά κατά
τη διά ρκεω του αγώνα με ενοχλούσε
π κίνηση 13 . . . β5!?
1 3 ... ζε6
τ α λευκά διατη ρούν πλεονέκτημα
και μετά από 13 ... �ε6 14.lt:J63 και
15. �ζ2.
1 4.ζ4! 851
Μοναδική κίνηση, μω και μετά από
14 ... ηζ4 15.Ιιζ4 τα λευκά αποκτούν
πολύ ισχυ ρή επίθεση. Ακόμα, το
14 .. .'iVη7 15.'ο/Wζ3 (ενδιαφέρον και
το 15.ε5!?) δίνει καλύτερες τύχες στα
λευκά.
1 5.ζη5
Πολύ ελκυστικό ήταν το 1 5.θ3 (τε­
τράγωνο <<η4»!) η4 16.�θ4! �η7
17. �ζ6 �ζ6 18.θη4 {απειλώντας
19.η5) θη4 19.'iνη4 0-0-0 20.lt:Jζ3!
J:!. δη8 2I.tbη5 με κερδισμένη θέση,
αλλά τα μαύρα μπο ρούν να περιπλέ­
ξουν την κατάσταση με 15 .. .'i!Vη7!
16.ζη5 'iWη5 1 7.'/ι!Vζ3 Ιιη8!
15 ... lt:Jn4 1 6 . 'iνζ3 0-0-0
Πολύ δυσά ρεστη για τα μαύρα είναι
η συνέχεια 16 ... lt:Jε3 1 7 .'/ι!Vζ6 J:!. η8
(μοναδική άμυνα) 18.η6! lt:Jζ1
19.Ιιζ1 'iνε7 (ή 19 ... 'iWη7 20.�θ4)
20.'fVζ7 Φ δ7 2 1 .ilθ4! κ.λπ.
 1 7 . ttJ 63 ltJε3
Μετά από 17 ... �β6 18.θ4! ttJε3
19.Ι!.ζ2 J:ι δζ8 20.'i!Vε2 τα λευκά έ­
χουν καθαρό Δ επtπλέον χω ρίς αν­
τάλλαγμα γtα τον αντίπαλο, ενώ το
σχέδtό τους είναt απλά Φ θ l καt γ3
με σταθερότατη θέση.
18. ttJ ν5 δν5
Ο Κοτρωνtάς εδώ νόμtζε όη μετά
από 1 9. J:t ζ2 ltJη4 20.1:ιδ2
(20. J:t ε2?? J:t δζ8) J:t δζ8 όλα είναt
εντάξεt, αλλά μετά από ...
1 9 . � ε5!
τα λευκά έχουν σχεδόν κερδtσμένη
θέση με δύο πtόνtα γω τη δωφορά
καt τον πανίσχυ ρο �ε5.
1 9 ... J:tθn8
Ή 19 ... J:t θ7 20.η6! κ.λπ.
20. � 85 lb ζ1 2 1 . J:!. ζ1 'ί!να4
Αναζητώντας αντtπαtχvίδt, αλλά η
7η ο ρtζόντtα είναt υπερβολtκά αδυ·
ναησμένη.
22. � 8 7
Αφήνοντας τ ο τετράγωνο ζ 7 γ tα τον
πύ ργο.
22 ... � α5 23.84?!
Αμέσως κέρδtζε το 23.η6!
23 ... ν4! 24. �n31 J:t θ8
Χάνεt καt το 24 ... ε5 25.�ζ5 Φ β8
26.'t'Vε5 κ.λπ.
25.:�'n 7 Φ68 26.n61
Μετά από 26. J:t ζ7 Φα8 27.1:ιγ7
�δ2! ο λευκός Φ μπορεί να νtώσεt
μοναξtά!
26 ... ε5?!
Εππρέποντας έναν όμο ρφο τελtκό
συνδυασμό, αλλά η θέση των μαύ­
ρων ήταν χω ρίς ελπίδες.
27. � 88!! J:!. θ8 28.n7
1 -0
[Σχόλια: Mihai Ghinda]
Mihai Ghiηda
Σε μεγάλη φόρμα βρtσκόταν (μετά
το του ρνουά των Χανίων - βλ.
προηγούμενο τεύχος του «Diνa Cais­
sa») ο Νίκος Δέδες. Έτσt, το ξεκίνη­
μά του στο ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» ήταν εντυ­
πωσtακό: Νίκη επί του Γ. Μακρό­
πουλου, tσοπαλίες με τους Τ.
Toshkoν, Σπ. Σκέμπρη, Στρ. Γρίβα,
Ν. Σκαλκώτα, δηλ. 3β/5 αγ. με αντt­
πάλους 5 δtεθνείς μαπρ! Στη συνέ­
χεtα <<έπεσε>> κάπως, όμως ot καλές
σηγμές δεν έλεty αν.
Χ. ΓΕΡΟΓΙΑΝΝΗΣ - Ν. ΔΕΔΕΣ
(Αθήνα, cΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» 1 986)
Ινδική · Αμυνα του βασιλιά
1.δ4 lb ζ6 2.ν4 n6 3. ttJ ν3 ..tn7
4.ε4 δ6 5 . .itn5 θ6 6 . ..tθ4
Αν 6 . .i.ε3 ltJη4 καt στο 6 . ..tζ4 lbγ6
καt 0-0 ακολουθούμενο από ε5. Στο
7.δ5 ε5!
6 ... ν5!
Συνήθως τα στρατηγtκά πλάνα τα κα­
ταστρώνεΙ κανείς στο μέσο της παρ­
τίδας όταν τα κύρtα χα ρακτη ρtστtκά
της θέσης είναt δtάφανα καt το ση­
μαντtκότερο, δύσκολα μεταβλητά.
Στη συγκεκρψένη θέση όμως τα
μαύρα μπο ρούν ήδη να εκμεταλλευ­
θούν την πρόωρη έξοδο του αξtωμα­
ηκού. Κατά αναλογία με l .δ4 lbζ6
2 . ..tη5 lb ε4 3 . ..tθ4 γ5 τα μαύρα εηt­
χεφούν ηαtχvίδt στα μαύρα τετράγω­
να του κέντρου καt mς πτέρυγας της
βασίλtσσας κάνοντας αtσθητή την α­
πουσία του μαυροτετράγωνου αξtω­
μαηκού που καt ο ίδtος, όπως φαίνε­
ταΙ στη συνέχεtα, δεν είναt λtγότερο
ευάλωτος.
7.δ5 �α5 8. � δ2
Στο 8 . ..tδ3 η5 9 . ..tη3 ltJε4! lO . ..tε4
..tγ3 1 1 .βγ3 'i!Vγ3 12.Φζl ζ5 καt θά
'λεγε κανείς όη βtάζομαt να αποδεί­
ξω την κακοτυχία αυτού του αξtωμα­
ηκού.
8 ... llJ6δ71
Πολύ ακρtβής κίνηση την αξία της
οποίας κατάλαβα μετά την απάντηση
του αντtπάλου μου. Αυτό θα πεt π ρο­
νοηηκότητα!! Χωρίς να έχεt μεγάλη
δtαφορά σης άλλες κtνήσεtς του
λευκού είναt απαγο ρευηκή γt' αυτή
που τελtκά δtάλεξε.
9.ζ4?
Απερίσκεπτη κίνηση που ο aντίπα­
λός μου έπαtξε αυτόματα. Σίγουρα ο
λόγος ήταν όη με ίδtο πλάνο ανάπτυ­
ξης πέτυχε μtα εντυπωσtακή νίκη επί
του Θ. Καραγtάννη - βλέπε ot «Κα­
λύτερες Ελληνtκές Πα ρτίδες».
9 ... ttJ θ51
Ενtσχύοντας την πίεση στο γ3 κat α­
πεtλώντας ... lbζ4.
10. ttJ θ3
Στο 10.η3? η5! (το «λάtτ μοτίφ>> σης
ακόλουθες βαρtάντες, εξασφαλίζον­
τας το ε5 γtα τον ίππο καt πολλές φο­
ρές ανοίγωντας τη -θ-) 1 1.ζη5 θη5
1 2 . ..tη5 lb η3.
Γtα ης υπόλοtπες συνέχεtες δίνω εν­
δεtκηκά ης κύ ρtες βαρtάντες:
10 . .i.η3 η5 1 1.ζη5 θη5 12.lb ηε2
lb β6 13.�δ3 ltJα4 14. J:t β l ..tη4
15.Φζ2 ζ5 1 6.θ3 lbγ3 17.βγ3 ζε4
18.�ε3 J:t ζ8 19. Φ η l �a2 κ.λπ.
Αν 10.lbηε2 η5 1 1 .ζη5 θη5
1 2 . ..tη5? ltJε5 13.β3 [ 1 3.ltJζ4 ltJη3
14. J:t η l lbζl 15.Φζl lbγ4 16.�ε2
β6] 1 3 ... ltJη3! 14. 1:t η 1 [ 1 4.lίJη3
lίJζ3!] lb ε2 1 5.ltJε2 [ 1 5.Φε2
lbγ4J lb δ3 16.Φδ1 lbζ2 1 7.Φε l
'i!Vδ2 18.�δ2 lbδ3 1 9. Φδ1 � α 1 .
Η καλύτερη συνέχεω για τ α λευκά ή ­
ταν: 10.ltJηε2 η5 1 1 .ζη5 θ η 5
12.�ζ2 tt:Jε5 1 3.tίJη3 lbζ4 κ α t τα
μαύρα έχουν την υπεροχή.
1 0 ... ttJ β6 1 1 .ε5
Μετά από 40 λεπτά (!!) σκέyης ο aντί­
παλός μου αποφασίζεt να περtπλέ­
ξεt τα πράγματα <<θυσtάζοντας» το
πtόνt πρtν το πάρω με ... �θ3 καt
... ltJζ4. Η κίνηση είναt απλώς η κα­
λύτερη.
ιι... δε5 1 2.ζε5 �ε5 13. � ε3
ζ6!? 14 . ..tδ3 � θ3 1 5 . � n6
Φζ8 16 . .itθ5 � n2 1 7. � δ3
Στο 1 7. J:t η 1 ltJγ4 18.�ε2[ 18.�ζ2
..tγ3] ..tδS 1 9.0-0-0 �γ3 20. J:t δ5
..tβ2 2 1 . Φ δ 1 �α4 [2 1 ... �γ3
22.�ε6!] 22.Φε1 lb ε3! 23.�ε3
[23.�ζ2 lbδ5 24.�ε6 �γ3
25.Φζ1 'i!Wγ4J �θ4 24.Φδ 1 �a4
25.Φδ2 'Wγ6 26. J:t γ5 J:t δ8 27.Φγ2
..tδ4
1 7 ... ..tν3 18.6ν3 ..tθ1 19.0-Ο-ο
�α3 20.Φ61 lb α4 2 1 .J:tν1
'i\f62 ματ 0-1
[Σχόλια: Νίκος Δέ δ ες]
11
 \ ιιιι\1\ιιιιl lιΙΙΙI 1\Ιι ιl lι ι Ι iιΙ ΙI '
Διεθνής επικαιρότητα
Επιμέλεια: Βαννέλης Πεφίδης
ιΙΙIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIΙ' ιl[iii\1\\\\\\\II\III\IIIII\IJI\Iiι

BUGOJNO 1986

Στα 16 χρόνια ισχύος των διεθνών πινάκων ELO, ποτέ μέχρι τώ ρα δεv είχε γίνει κατο ρθωτή η διο ργάνωση
του ρνουά της ανώτατης ( 16ης) κατηγορίας. Να όμως που οι αξιόλογοι διοργανωτές του Sου διεθνούς του ρνουά
της πόλης Bugojηo πέτυχαν κάη εκπληκηκό γtα την παγκόσμια σκακισηκή κοινότητα: Συγκέντρωσαν την «α­
φρόκρεμα» του αγωνισηκού σκακtού - 8 κορυφαίους G M με μέσο όρο ELO 2628!! σ' ένα top-tourηameηt
διπλών συναντήσεων, που μόνο με τα περίφημα «AVRO>> 1938 και Moηtreal 1979 μπο ρεί να συγκριθεί!
Το Bugojηo είναι μια μικρή καταπράσινη πολπεία στην κεντρική Γtουγκοσλαβία, σημείο αναyυχής γtα
ανώνυμους κι' επώνυμους τουρίστες (ο Στρατάρχης Ίito συνήθιζε εδώ να χαίρεται ης διακοπές; του και να
επιδίδεται στο π ροσφιλές του κυνήγι - υπάρχει ένα μικρό μουσείο στην άκρη της πόλης, όπου εκτίθενται . . .
ταριχευμένα θηράματά του!) Ολόκλη ρη η πολπεία - ταχυδρομείο, τράπεζες, βιβλωθήκες, ασφαλισηκές εται­
ρείες, βιομηχανίες, δημόσιοι και ιδιωηκοί φορείς συνεισφέρουν μ' όλες τους ης δυνάμεις στον προγραμμαη­
σμό και την τέλεση του ήδη ονομαστού του ρνουά του Bugojηo (που ξεκίνησε το 1978 και καθιερώθηκε από
τότε να γίνεται κάθε δεύτερη χρονιά - πάντοτε με ισχυ ρότατη συμμετοχή) .
Η α ρχική « απαίmση >> της Γιουγκοσλαβικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας για τη συμμετοχή στου ς ciγώνες του
φεηνού πρωταθλητή της χώ ρας Ο. Barloν , παρά την υποστήριξη του προέδρου της FIDE Fl. Campomaηes . . .

απορρίφθηκε ευγενικά, γεγονός που ερμηνεύθηκε σαν επίδειξη ισχύος των τοπικών πα ραγόντων. Είναι χα ρα­
κτη ριστικό πως οι φιλόδοξοι δωργανωτές δεν δέχονται <<άνωθεν παρεμβάσεις>>, ειδικά όταν αυτές συνεπάγον­
ται πτώση του επιπέδου του του ρνουά, ενώ ήδη εξέφρασαν τη βεβαιότητα πως το 6ο Bugojηo, που πρόκεπαι
να γίνει το 1988 θα περιλαμβάνει τους Kasparoν και Karpoν , καθώς και τους 6 ... επόμενους στον πίνακα
ELO (που θα ισχύει τότε) σκακιστές!
Αλλά ας περάσουμε στο αγωνιστικό μέρος: Ο Α. Karpov πέτυχε μια ακόμα πειστική πρωηά, παρ' όη
ήταν υποχρεωμένος να ... κρατήσει μυστικές ης τελευταίες θεωρηηκές του προετοι μασίες (εvόyει του τρίτου
ματς με τον Kasparoν) . Ήταν η 68η (σύμφωνα με άλλες πηγές η 64η - μια για κάθε τετράγωνο της σκακιέρας;)
νίκη του σε τουρνουά κι' αυτό είναι ήδη ένα υπολογίσιμο παγκόσμιο ρεκόρ (ακόμα κι' ο τωρινός παγκόσμιος
πρωταθλητής πολύ δύσκολα θα το καταρ ρίyει) . Στους τελευταίους γύ ρους ο Karpoν φάνηκε να «κρατάει δυνά­
μεις>> - περιορίστηκε σε 4 ισοπαλίες, μετά τη νίκη του επί του Ίimmaη , έδειξε όμως πως μπο ρούσε - αν
πιεζόταν- να «φορτσάρει» ...
Μοναδικός αήτmτος παίκτης ήταν ο Α. Sokolov που, πα ρ' όη είχε το χαμη λότερο βαθμό ELO, επιβεβαίωσε
πανηγυ ρικά τη συνέχιση της ραγδαία ανοδικής του πορείας. Πέτυχε μόνο μια νίκη (επί του .. Karpoν!) , όμως
.

υπήρξε ένας από τους πιο μαχηηκούς συμμετέχοντες με πολλές διακοπές κι' ακόμα περισσότερες «σκλη ρές>>
παρτίδες.
Ο δημοφιλέστατος (λόγω ... εντοπιότητας αλλά και λόγω παιχνιδιού!) Lj. Ljubojevic ξεκίνησε με ήπα-σοκ
από τον Miles, που έδειξε να συνέρχεται γρήγορα από τη συντριπηκή του ήπα στο ματς με τον Kasparoν .
Στη συνέχεια όμως ο Γωυγκοσλάβος ανέβασε σημαντικά την απόδοσή του, δημωύργησε όμορφες παρτίδες
και πρόσφερε θέαμα με το επιθετικό του στυλ.
Σε καλή φόρμα βρέθηκε ο Β. Spassky και έδειξε - όπως και ο L. Portisch- πως η « παλιά γενιά>> δεν
έχει ακόμα καταθέσει τα όπλα. Και οι δυο απέφευγαν τους κινδύνους και σημείωσαν αρκετές ισοπαλίες.
Ο Α. Yusupov στάθηκε μάλλον άτυχος - έχασε βαθμούς από υπερβολική αισιοδοξία. τέλος, οι Α. Miles
και J. τϊmman (σύμφωνα και με την έγκυ ρη γιουγκοσλαβική εφημερίδα «Politika» που κάλυπτε καθημερινά
τους αγώνες) έπαιξαν σκάκι καλύτερο από κάποιους βαθμολογικά αποδοηκότερους και κέρδισαν τη συμπά­
θεια των θεατών. Είναι και οι δύο αθεράπευτοι μαχητές, παίκτες με αστείρευτο ταλέντο και φαντασία. Ο Miles
προηγείτο στην α ρχή, α ργότερα όμως κου ράστηκε και φάνηκε να μην έχει ης απαραίτητες δυνάμεις στις κρίσι­
μες στιγμές. Όσο για τον « Iπτάμενο Ολλανδό>> βρισκόταν ολοφάνερα «εκτός φόρμας», όμως πάλεyε γερά
όλες του ης πα ρτίδες κι' οι θεατές χει ροκρότησαν την ασυμβίβαστη ιδιοσυγκρασία του. Δυστυχώς γι' αυτόν
οι νόμοι ίσχυσαν ίδιοι κι' απαράλλαχrοι όπως και για τους κοινούς θνητούς. Ακόμα κι' όταν διαγωνίζονται
οχτώ «ιερά τέρατα», πάλι κάποιος π ρέπει να έρθει τελευταίος ...

12
 BUGOJNO 1 986

1 2 3 4 5 6 7 8
Ο
1 Anatoly Karpoν USSR 2700 ·� 1/2 1 1/21/2 1/2 1/2 1 1/2 1/2 1/2 1
1 1/2 8 1/2
2 Andrei Sokolov USSR 2595 1 1/2 . 'ii' 1/2 1/2
1/2 V2 1/2 V2 1/2 1/2 1/2 1/2
1/2 1/2 7 1/2
3 Ljubomir Ljubojevic YUG 2605 ο V
2 1/2 1/2 . ...1/2 ι;2 1/2 1/2 1 Vι 01 1 V2 7 1/2
1/2 1/2 Ο
4 Lajos Portisch HUN 2610 1/2 1/2 V2 1/2 . ... 1/2 V2 V2 1/2 1/2 1
Vι 7
5 Boris Spassky FR A 2610 1/2 1f2 1/2 1f2 1/2
1/2 1/2 .... 1/2 1/2 1 1/2
1/2 1/2 7
ο ο 1/2 1/2 Ο
6 Artur Jusupov USSR 2645 1/2 1/2 1 1/2 1/2 1f2 . .. 1 1 1/2 ο 7
7 Antony Miles ENG 2610 V2 1/2 1/2 1/2 1 0 1/2 1/2 1/2 1/2 0 0 . ... 1 0 6
8 Jan Iimman NED 2645 V2 0 1/2 V2 ο
1/2 1/2 ο ο
1/2 V2 1 0 1 . 'if 5 1/2

USSR = ΕΣΣΔ, YUG = Γιουγκοσλαβία, HUN = Ουγγα ρία, FRA = Γ αλλ ία, ENG = Αγγλία, NED = Ολλανδία

ιι . .ι β3 66 (Για να αποφύγει
μελλοντικό �γ5) 1 2.δε5 δε5
13.lZJν4 Φθ8 1 4.'Wν1 .iι n4
15.lZJn5 86 1 6.831 .t δ7
1 7.lZJζ3 Φθ7 18.α4 ζ5?1
19.εζ5 ηζ5 20. lΖJ ζε5! lZJε5
21 . lZJ ε5 .t ε5 22 . .iι 86 .iι δ6
(22 ... �η7? 23.iι.. η 7 και 24.�η5)
23. 'iW n5 �n6 24 . .!:!: ε7 .iι ε7
25. 'it' ε7 Φθ6 26. '1W δ7 ζ4?
(26 ... '1Wδ6 ήταν το μόνο που ίσως
προβλημάτιζε τα λευκά) 27. '1Wν7
.!:!: αε8 28. J:!. δ1 J:!. ζ6 29.Φθ2
α5 30 . .!:!: δ4 J:!. εζ8 31 . .!:!: δ7
.!:!: ν6 32. � ε5 '1Wζ6 33. '/W δS
.!:!: ν5 34. '/W ε4 (34 .. .'�η6
35.�ε7 ή 34 ... � ζ5 35 . .!:!: δ6 και
δεν υπά ρχει σωτη ρία για τα
μαύρα) 1 -0

LJ. LJUBOJEVIC-J. τΙΜΜΑΝ

Anatoly Karpoν: Άξιος vικητής στο Bugojno 1986.
<<'Εχω τηv εντύπωση», εκμυ­
στηρεύθηκε σε δημοσ10γράφους
ο Karpov , <<πως ο Spassky στό­
χευε στην κορυφή του του ρνουά,
μέχρι που έχασε από μέvα». Από
εκεί και πέρα, θα π ροσθέταμε, οι
φιλοδοξίες του Boris στράφηκαν
αποκλειστικά π ρος τα γήπεδα του
tennis . Ας δούμε τη δtάyευση των
ελπίδων του:
Α. KARPOV - Β . SPASSKY
(B ugojno 1 986)
Ισπανική Παρτίδα
1 .ε4 ε5 2.lZJζ3 lZJν6 3 . .ι βs n6
(Ο Γαλλο-Σοβιετικός π ρώην παγ­
κόσμιος π ρωταθλητής πειραματι·
ζόταν σε <<σπάνιες» βαριάντες mς
Ισπανικής. Δυο γύρους νωρίτερα,
στο ίδιο του ρνουά, δοκίμασε κα·
τά του τϊmman το 3 ... lΖJ ηε7 κι' ύ­
στερα από 4.0-0 η6 5.γ3 .iιη7
6.δ4 εδ4 7.γδ4 δ5 8.εδ5 lZJδ5
9.iι.. η 5 �δ6 10.�ε2 .tε6
1 1 . lΖJβδ2 0-0 12.lZJε4 'it'β4
13.α3 1/Va5 14.iι.. γ6 βγ6 15.lZJε5
J:!. αε8 16. J:!. αγ 1 ζ6 17.lZJγ6 'it'β6,
απέκτησε ικανοποιητικό παιγνί­
δι) 4.ν3 α6 5. iι.. α4 δ6 6.δ4
iι.. δ 7 7.0-0 � n7 8. J:!. ε1 lZJ nε7
9. � ε3 0-0 10. lΖJ βδ2 fί' ε8
(Bugojno 1 986)
Σικελική 'Αμvνα
1 .ε4 ν5 2.lZJζ3 ε6 3.δ4 νδ4
4.lZJ δ4 lZJζ6 5.lZJν3 δ6 6.n4 86
7.84 iι.. ε 7 8. 'it' ζ3 85 9.n85
lZJν6 (9 . .. lZJθ5 lO . ..tη5! .tη5?
1 1 .θη5 '1Wη5 12.lΖJδβ5 ευνοεί τα
λευκά) 10. -t β& it δ7 11 . .iι ν6
βν6 1 2.ε5 lZJδ5 (Μετά την παρ·
τίδα ο Ljubojevic εξέφρασε την ά­
ποyη ότι τα μαύρα έπρεπε να δο­
κιμάσουν το 1 2 ... δε5 13.lZJγ6
.tγ6 14.'1Wγ6 Φ ζ8 1 5.θ6 ηθ6
1 6 . .tδ2 .1:!: 68 1 7.0-0-0 '/Wβ6
18.'1Wβ6 με' μάλλον ισόπαλο παι·
χvίδι, όμως ο τϊmman είχε όνο­
λύσει <<στο σπίτι>> αυτή τη βαριάν·
τα, θεωρώντας την πλεονεκτική
για τα λευκά!) 13.εδ6 .t δ6
14. -t nS � 66 1 5.0-0-0 ..t ε5
1 6.lZJδ5 νδ5 1 7 .ν3 .1:!: 68
18 . .!:!. δ2 '1Wν7 (ύστερα από σκέ­
yη 50 ' !) 19 . .!:!: ε1 ζ6

13

20 . .!:!:. ε5! ζε5 (Δεν ΙΚανΟΠΟΙΟύ­
σε 20 . . .'�ε5? 2 1 . �ζ4 '*'εl
22 . .Ι:!:. δ 1 ούτε 20 ...ζη5 2 1 . .Ι:!:. η5 ή
2 1 .'�η3!) 21 .86! �ν8
( 2 1 ... ηθ6? 22.'�'θ5 με συvτρΙπη­
κή επίθεση) 22.8n7 1:!. n8
(22 .. .'l;\Υη7 23.�ζ6 �ζ8 καΙ ακο­
λουθεί το θεαμαηκό 24.�ε5!)
23. tiJ ν6 (Ακόμα μtα κίνηση στην
κόyη του ξυ ραφωύ! Αν τώρα
23 ... '*'γ6 ακολουθεί 24.'�'θ5 με
ματ σε δύο κΙνήσεΙς, ενώ στο
23 . . . .1:!:. 67 ο Γ1ουγκοσλά6ος GM
είχε ετοψάσε1 την κίνηση
24. tiJ δ8! συνδυάζοντας την επί­
θεση στον .1:!:. 67 με την ενΙσχυμέ­
νη απεΙλή του �θ5) 23 ... .1:!:. 66
24. � 86 (το 24.tiJ ε5 κέρδΙζε ε­
πίσης, τώρα όμως τα λευκά απεΙ­
λούν 25.'�ζ8 κ1' έτσΙ «φο ρσά­
ρουν» ένα εύκολα κερδΙσμένο φΙ­
νάλε, παρ' όη τα μαύρα θα
μείνουν με μtα δΙαφορά πα ραπά­
νω) 24 ... � ζ7 25. � ζ7 Φζ7
26. ttJ ε5 Φζ6 27.ζ4 .1:!:. 67
28 . .!:!:. n2 Φζ5 29.85 α5 (Ήδη
τα μαύρα 6 ρίσκοvτα1
zugzwaηg!) 30.Φν2
31 . .Ι:!:. ε2 Φζ5 32.Φδ3 .!:!:. 6n7
33. � n7 (Σχεδόν ... σα ρκαστΙκά,
ο Ljubojeνic επηρέπε1 το
33 ... �α6 που κερδίζεΙ καΙ πάλΙ
τη δΙαφορά, καθώς μετά από
34.Φ δ4! �ε2 35.θ6 τα μαύρα
π ρέπεΙ να δώσουν ολόκλη ρο
πύ ργο . . . ) 33 ... .!:!:. n7 34.Φ δ4
.1:!:. 87 (34 . . . Φζ4 35 . .Ι:!:. ζ2 καΙ ο
τimmaη π ρέπεΙ να συμ616αστεί
με την αλλαγή των πύ ργων ή το
36 . .Ι:!:. ζ8) 35. tiJ n6!
36 . .Ι:!:. ε5 α4 37. J:!. n5 1:!. 67
38. tiJ ε5 .1:!:. 62 39.86 .Ι:!:. δ2
(39 ... .!:!:. 67 40. tiJ η4 καΙ 4 1 .θ7)
40.Φε3 .1:!:. 82 (Σε π ρώτη μαηά
φαίνεταΙ α6λεy ία, ίσως όμως α­
ποτελεί ένα μΙκρό •τρυκ»: Καθώς
το -θ- πΙόνΙ δείχνεΙ ασταμάτητο, ά­
ραγε ο λευκός θα δώσεΙ 6ωστ1κά
το σαχ από το η6;) 4 1 . tiJ n4
Κατά την <<επΙκρατούσα άποyη »
αυτή ήταν η ωραtότερη πα ρτίδα
του Bugojηo, δεν υπή ρξε όμως ε­
πίσημη εκτίμηση σχεηκά...
Α. JUSUPOV LJ. LJUBOJEVIC
· στο δ5; Π ροφανώς το 15 . .Ι:!:. δ5
(Bugojno 1 986)
Ινδική 'Αμvνα της Βασίλισσας
1 .δ4 tiJ ζ6 2.ν4 ε6 3. tiJ ζ3 66
4.α3 δ5 5.νδ5 εδ5 6. tiJ ν3
� 67 7.n3 JJ.. ε 7 8.' � α4 ν6
9. � 83 (ΦαίνεταΙ λογΙκό - γtατί
να τοποθετήσεΙ τον αξ1ωμαηκό
του στο η 2 όταν η μεγάλη λευκή
σε δ1αγώνω είναΙ ... γεμάτη από κομ­
Φ ε4 μάηα;) 9 ... 0-0 10.0-0 ν5 (Αν
lO ... tiJ 6δ7 l l .tiJε5 καΙ τα λευκά
ήδη δημωυ ργούν την απεΙλή
12.tiJδ5!, δΙκαΙώνοντας έτσΙ το
�θ3) l l . .l:!:. δ1 ttJ ν6 (το 1 1 ... α6
ήταν η <<προσεκηκή>> κίνηση, ό­
μως ο Ljubojeνic <<ΠηγαίνεΙ γtα
μεγάλο παΙχνίδΙ» είτε μετρώντας
ά ρΙστα όλες ης περΙ πλοκές που
ακολουθούν είτε δtαΙσθανόμε­
νος πως έχεΙ μΙα γερή απάντηση
στο σχέδΙο του αντΙπάλου του)
Φζ6 12. � n5 .Ι:!:. ε8 13.δν5 6ν5
14. � ζ6 �ζ6
1 -0
ΕίναΙ λοΙπόν <<στον αέρα» το Δ
�66 δίνεΙ άνετο παΙγνίδΙ στα
μαύ ρα μετά από 16. J:!. δ2 tiJ δ4 ή
16. iJ.. δ 7 .Ι:!:. ε7. ΤΙ γίνεταΙ όμως
στο κόyψο με τον ίππο;.
1 5 . tiJ δ5 .Ι:!:. ε2!?! (Μεγάλη έκ­
πληξη γtα τον <<πανίσχυ ρο Τάτα­
ρο», αλλά καΙ γtα τους θεατές, κα-

Aηdrei Sokoloν: Σταθερά ανερχόμενος. Ljubomir Ljubojeνic: Μοφάστηκε τη 2η-3η θέση .

14
θώς ο 1:!. πηγαίνει ... εθελοντικά
πάνω στην «αnοκάλυyn» του
ttJ δ5!) 1 6 .ttJ ζ4 (Η <<διπλή απει­
λή» 16.�β5 δεν στέκει λόγω του
16 ... 1:!. β2 - μια <<λεπτομέρεια»
που φανερώνει γιατί τα μαύρα
δεν έπαιξαν π ρώτα 15 ... .,tβ2 και
μετά το 16. 1:!. αβ 1 1:r ε2)
16 ... tΔ δ4! (Θυσιάζοντας <<καθα­
ρό>> πύ ργο!) 17 . tΔ δ4 νδ4
18. tΔ ε2 � δ5! (Αυτό ήταν λοι­
πόν! Τώρα ο ... μάταιος .Άθ3 δεν
μπο ρεί να υπερασπίσει τα λευκά
τετράγωνα του φιανκέπου)
1 9 . 'it;> ζ 1 n5! (Μια ήσυχη ενδιά­
μεση κίνπσπ, aποτρέποντας το
tΔ ζ4 και καθοδηγώντας, στη συ­
νέχεια, τον αντίπαλο αξιωματικό
σ' ένα ακόμα πιο ... άβολο τετρά­
γωνο, το n4) 20. 1:!. αy1 n4
2 1 . � n4 � 81 22. tΔ n 1 'ik'n2
23.'it;> ε2 � ε4 (Φαίνεται πως ο
Yusupoν <<παραχωρεί» την ισο­
παλία, καθώς είναι απαγο ρευτικό
το 24.'it;>δ2? που οδηγεί σε ματ ύ­
στερα από 24 ... �n5 25.ζ4 'ίWε3
26.'it;>γ2 �ε4) 24.'it;>ζ1 � n2
(24 ... 'i/fn4? 25.'iWβ3 και κατόπιν
ζ3. Τα μαύρα <<αποδέχονται» την
ισοπαλία, ξαφνικά όμως - καί
μάλιστα σε πίεση χρόνου!- τα
λευκά αποφασίζουν va δώσουν
τον ίππο και να παίξουν για νίκη.
Μήπως ο Yusupoν θεώρησε πως
έχει α ρκετό <<ελεύθερο χώ ρο» γύ­
ρω από το βασιλιά του;) 25.Φ ε 1
'ίW n1 26.'it;> ε2 δ 3 1 (Κίνπσπ ακρι­
βείας. Τώρα δεν στέκει 27. 1:!. δ3?
'i!Vγ 1 ή 27.'it;>ε3 �n5, ενώ το
27.Φδ2 οδηγεί σε απώλεια του
πύ ργου μετά από 27 . . .'�'ζ2
28.'it;>δ3 .l:t δ8 29.'it;>γ4 1:!. δ4
30. 1:!. δ4 'ίWδ4 και 3 1 ... 'ίWβ2)
2 7. 'it;> δ3 'ίW ζ2 (Μια ακόμα <<ήσυ­
χη» κίνπσπ που ενισχύει το απει­
λητικό δίκτυο που περιβάλλει το
λευκό βασιλιά) 28. 1:!. y7 (Αμύνε­
ται στο 28 ... 1:!. δ8) 28 ... � 62
29. 1:!. δ2 (το 29.'tlkβ4 �α6
30.Φε3 1:!. ε8 ήταν καταστροφικό
για τα λευκά) 29 ... � 66 30. 1: 67
(Για να εξουδετερώσει το
30 . . . �α6) 30 ... 'ίW 67 3 1 . 'ii 6 4
� ν6 32.Φ ε2 (Ή 32. Ι:! γ2 1:!. δ8)
32 ... � \13 33. � ζ3 'i!r' ε8
34. � ε4 � δ2 0-1
(Συναρπαστική πα ρτίδα!)
Η συνάντηση που ακολουθεί εί­
ναι π πρώτη ή πα του Karpoν από
Σοβιετικό παίκτη, σε αγώνες έξω
από τπ Σοβιετική Ένωση, από την
εποχή τπς πα ρτίδας Kprchnoi
Karpoν 1-0, Hastings 197 1-2(!)
Α. SOKOLOV - Α. KARPOV
(Bugojno 1 986)
Ισπανική Παρτίδα
1 . ε4 ε5 2.tΔζ3 tΔν6 3. � 65 α6
4. � α4 tΔ ζ6 5.0-0 � ε7 6. 1:!. ε1
65 7. � 63 δ6 8.y3 0-0 9.83
� 67· 1 0.δ4 1:!. ε8 1 l .ttJn5 Ι:! ζ8
1 2. tΔ ζ3 Ι!. ε8 13.tΔ6δ2 ..t ζ8
!4. � ν2 ttJ 68 1 5.α4 ν5 (Ο .\tβ7
μένει «κλεισμένος» μετά απ' αυτή
τπν κίνπσπ - το 15 ... tΔ βδ7 ήταν
πιο ελαστικό) 1 6.δ5 tΔ6δ7
1 7.64 ν4 18.tΔζ1 tL\ 85
1 9 .ttJ382 (Μετά από 19.tΔε5
1:!. ε5 20.ζ4 tΔ ζ4 2 1 . � ζ4 1:!. ε8 τα
μαύρα θα καταλάβουν το τετρά­
γωνο ε5 με τον ίππο τους, ενώ ο
�ζ4 θα είναι... δυσκίνητος)
19 ... n6 20.�ε3 !i.. ε 7 2 1 . � δ2
1:!. ζ8 22. iι 86 ttJ n7 23.ttJn3
Φ 88 (Στοχεύοντας στο 24 ... tΔ ζ6
και στπ συνέχεια ... tΔ n8, οπότε
θα καταστεί δυνατή π θεματική
π ροώθηση ... ζ5) 24.ttJ n4 tΔζ6
25. lLJ ζ6 iι ζ6 26. 1:!. ζ1 W/ δ7
27.ζ41 α5 (27 ... εζ4 28. Ι!. ζ4 �ε5
29. 1:!. ζ3 με σχέδιο tΔε2-δ4-ζ3)
28.ζ51 α64 29.y64 6α4
30. 1:!. ζ3 'it;> n8 (Ενώ τα λευκά έ­
χουν να διαλέξουν ανάμεσα σε
δίπλωμα των πύ ργων στην -α- ή -ζ­
κάθετο, τα μαύ ρα είναι αναγκα­
σμένα να ... περιμένουν τις εξελί­
ξεις) 3 1 . � ζ2 � 84 32. � n7
� n3 33. 1:!. n3 'it;>n7 34.ζ6 'it;>88
35. 1:!. ηα3 � 65 36. 'ik' ε3! (Με
σκοπό να εισβάλλει στο θ6 - αν
36 . .. 'iνβ4? 37. Ι!. β 1 και χάνεται ο
�β7) 36 ... Ι!. n8 (36 ... 1:!. α6 και
κατόπιν ... 'it'β6 δίνει περισσότε-
ρες αμυντικές δυνατότητες)
37.84 n5 38.8n5 1:!. n6
39. 'it;> ζ2 (Επί πολλές κινήσεις τα
λευκά απειλούσαν να κόyουν το
Δ α4 και να <<Περάσουν» στην 7n
οριζόντια, δημιουργώντας τις
προϋποθέσεις για το πάρσιμο και
του γ4 πιονιού. Τώρα όμως π
προσοχή τους μεταφέρεται στπ -
θ- στήλη, π.χ. 39 ... 1:!. an8 40. 1:!. θ 1
J:!. n 5 4 1 .'i!k'θ3 J:!. n 2 42.'it;>ζ1 γ3
43.�δ3 κερδίζοντας) 39 ... 86
40. 1:!. 8 1 'it;>87 4 1 . � δ1 J:!. αn8
(4 1 ... �β4 42.Άθ5 'i!Vβ2 43.'it;>n3
1:!. n5 44.'ίWn5 �α3 45.Άζ3 ή
στην ίδια βαριάντα 44 ... 1:!. n8
45 . ..tn6 J:!. n6 46. J:!. θ6 οδηγούν
σε ματ) 42. 'it' 83 1:!. 88 43 . .t 85
1 -0
Η ΠΙΟ ΠΕΡΙΕΡ ΓΗ ...
« μανούβρα» στην παγκόσμια σκακι­
στική πρακτική των τελευταίων χρό­
νων συνέβη στην παρακάτω θέση:
J. YIMMAN Α. MILES -
(Bugojno 1 986)
Ο Miles έπαιξε εδώ τπν περίεργη κί­
νηση 1 ... 'it;>68!?, π ιδέα τπς οποίας
φανερώθηκε μόνο μετά από 2.'it;>ε6
Φ α8!? 3 . Φ ζ6, οπότε ο μαύρος βα­
σιλιάς μετακινήθηκε, από το συνο­
φ ρυωμένο Βρεταννό... ένα βήμα
έξω (!) από τπ σκακιέρα, π ρος τπ Βο­
ρειοδυτική κατεύθυνση, σ' ένα υπο­
θετικό τετράγωνο που μαθηματικά
θα ο ριζόταν σαν <<-α9»!! (Να λοιπόν
που μεταφέρθηκε και στη σκακιf.ρα
το παραδοσιακό <<Βρεταννικό
φλέγμα»!!) .
[ Επιμέλεια παρουσίασης:
Σπίιρος Ιλαντζής ]
15
 KASP AROV - KARPOV
Εξαιτίας της πληθώρας αγώνων και σχετική ς ύλη ς που πα ρουσιάστηκε στους καλοκαιρινούς μήνες, οι
κατευθύνσεις του περιοδικού μάς υποχρέωσαν να περιορίσουμε ορισμένες στήλες όπως της ξένη ς επικαιρό­
τητας. Ελπίζουμε ότι θα aποζη μιωθείτε από την κάλυψη του ματς για το παγκόσ μιο π ρωτάθλημα με τις
aνταποκ ρίσεις του GM Andras Adorj an (αναλυτή ς του Kasparov , άρα . . . φιλοκασπα ροβικός ! ) και τις α­
ποκλειστικές συνεργασίες του κορυφαίου Γιουγκοσλάβου GM Bozidar Ivanovic που υποστηρίζει ότι
. η κοινή γνώμη είναι άδικη απέναντι στον τέως παγκόσμιο π ρωταθλητή. Πιστεύουμε ότι η αντίθεση της γνώ-
μης τους και του στυλ αναλύσεών τους θα σας επιτρέψει να σχη ματίσετε μια πιο ολοκλη ρωμένη άποψη
για την αποφασιστική αυτή συνάντηση . Η σειρά αυτών των άρθρων ξεκίνησε στο π ρ οηγούμενο τεύχος με
την τηλεφωνική συνέντευξη Adorj an-Kasparov και θα ολοκλη ρωθεί στο επόμενο με όλες τις υπόλοιπες πα ρτί­
δες του ματ ς .
ΗΛΙΑΣ Κ .

BOZIDAR IVANOVIC
Μικρή βιογραφία
Γεννήθηκε στην Τσετίνιε της Γιουγκοσλαβίας στις 24 Αυγούστου 1946. Από μικρός ασχολήθηκε με διάφο·
ρο σπο ρ, περισσότερο μάλιστα αγαπούσε, σαν παιδί, το ποδόσφαιρο και το πινγκ πονγκ Σκάκι έμαθε σε
ηλικία δώδεκα χρονών από τον ποιητή πατέρα του Aleksaηdar lvaηovic . Σαν έφηβος ήταν πολύπλευρος αθλη­
τής, τελικά όμως τον κέρδισε το σκάκι σε ηλικία εικοσιτριών χρονών όταν και κατάκτησε τον τίτλο του εθνικού
μαιτρ.
Είκοσι φο ρές αναδείχτηκε πρωταθλητής Μαυ ροβουνίου (Moηtenegro) και δύο φορές πρωταθλητής Γιουγ­
κοσλαβίας ενώ μια τρίτη φορά ισοβάθμισε στην πρώm θέση με τον Rajkovic , ο οποίος - εξαιτίας ενός προβλη­
ματικού κανονισμού - ανακη ρύχτηκε πρωταθλητής χω ρίς αγώνες μπαράζ.
Ο lνaηovic κέ ρδισε πολλά διεθνή τουρνουά, ενώ στις δύο τελευταίες ολυμπιάδες (Λουκέρνη '82, Θεσσαλο­
νίκη '84) ήταν μέλος της εθνικής ομάδας της χώ ρας του . Τον τίτλο του μεγάλου διεθνή μαιτρ τον πήρε το 1977.

ΚΑΣ Π Α Ρ Ο Β Ή ΚΑΡ Π Ο Β? επί ίσοις όροις με τη ι ψεγαλοφυϊ'α του Μ π ρού­

Μετά τη νίκη του κατά του Spassky στο
Reykj av i k το 1 972, ο Αμερικανός γκραν μαιτ ρ
Ro bert F i s c h e r αναδείχτη κε παγκόσμιος π ρω­
ταθλητής στο σκάκι και δ ίκαια αναμενόταν ότι
αυτό το παλιό παιγνίδι επιτέλους θα ζούσε τη
δ ικιά του χρυσή εποχή .
Ο F i s c h e r επί πολλά χρόνια «Πολεμούσε»
με τους δ ιο ργανωτές ζητώντας καλύτερες
συνθήκες παιγνιδιο ύ , μεγαλύτερα χρη ματικά
έπαθλα και ειδικές μεταχει ρήσεις. Χάρη σ' αυ­
τές τις προσπάθειές του το σκάκι ανέβηκε σε
ψηλότερο επίπεδο από κάθε άποψη και γι' αυ­
τό το λόγο οι σκακιστές μπορούσαν να ν ιώ­
θουν περήφανοι. Τα σκακιστικά του ρνουά άρ­
χισαν να πληθαίνουν σ' όλο τον κόσμο . . .
Και τότε, τελείως απ ρόοπτα, ο F i s c h e r δή­
λωσε την αποχώρησή του. Απογοητευ μένος
από τη F I D E και του ς συναδέλφους σκακιστές,
αποφάσισε να απο μακρυνθεί γ ιατ ί δεν έ β ρ ι­
σκε κατανόηση από τους αρμό δ ιους (ο ι οποίοι
ήταν υποχρεω μένοι να του τη δώσουν ! ) Έτσι
έφυγε από τη σκηνή ένας από τους μεγαλύτε­
ρους άσσου ς όλων των εποχών αφήνοντας τό
σκακιστικό θ ρόνο κενό.
Κάτω από αυτές τις δ υ σάρεστες συνθήκες
ε μφανίστη κε ο νεαρός Σοβ ιετικός γκρανμαίτ ρ
Anatoly Karpov. Ή ταν πολύ σκλη ρός παίκτης,
κατά τη γνώ μη των ειδ ικών ο μοναδ ικός ο ο­
πο ίος τότε είχε τη δ υνατότητα να αγωνισθεί
κλιν». Π ρος μεγάλη λύπη των λατ ρών του σκα­
κιού το μεταξύ τους ματς δεν παίχτη κε ποτέ.
Ο Karpov αναδείχτη κε παγκόσμιος π ρωταθλη­
τής χωρίς ν' αγωνιστεί. Αν και δεν . . . έφταιγε
για τον τ ρόπο που κατέκτησε το παγκόσμιο
πρωτάθλη μα, με τον καιρό φάνηκε ότι ήταν κά­
τι που τον βασάνιζε και τον πίεζε.
Επιθυ μώντας να δείξει στον κόσμο τα εξαι­
ρετικά του προτερή ματα, ο Karpov ήταν ο πρω­
ταθλητής που έπαιζε συνέχεια σε τουρνουά
και τα κέρδιζε σχεδόν πάντα με μεγάλο στυλ.
Ή ταν τόσο ανώτερος από τους aντιπάλους
του, που είχε γ ίνει τελείως εμφανές ότι κανέ­
νας από τους μεγάλους γνωστο ύς σκακιστές
δεν μπο ρούσε να τον απειλήσει σοβαρά. Ό­
ταν, λοιπόν, κόντευε να «επαναπαυθεί στις
δάφνες», εμφανίστη κε το φως από το «αστέρι
του Μ πακο ύ » .
Μ αθητής τ η ς σχολής Botνi n n i k, G a r i k Ve i n ­
ste i n από τ α παιδικά τ ο υ χρόνια, G a ry
Kas parov μεταγενέστε ρα, παγκόσμιος π ρωτα­
θλητής νέων, δηλω μένος σαν ο επό μενος δ ιεκ­
δ ικητής, μετά από τις νίκες του στα τουρνουά
Banja Lu ka, N i ks i c και B u g oj no απέδειξε ότι
είναι έτοιμος για το ματς εναντίον του Karpov.
Το π ρ ώτο του ς ματς οι φ ίλοι του σκακιού το
περίμεναν με αγωνία. Κανείς δεν μπο ρούσε να
υποθέσει ότι η « μεγάλη παράσταση » σχεδόν
θα γ ινόταν βασανιστή ριο. Ο πρόεδ ρος της

16
F I D E, F. Cam p o m a n e s , έπαιξε την πιο καλή κί·
νη ση , δ ιέκοψε το ματς και έσωσε το σκάκ ι !
Αρκετοί πολε μικοί ελιγμοί π ο υ ακολούθη­
σαν έδειξαν καθαρά ότι ο ι δύο καλύτεροι παί­
κτες π ρέπει να κάνουν μόνο αυτό που ξέρουν
καλύτερα: να παίξουνε σκάκι και να μην μπλέ­
ξουν με την πολιτ ική !
Μ έσα σε αυτό το κλίμα ή ρθε το δεύτερο
ματς το οποίο ο Kasparoν ξεκίνησε με ψυχολο­
γικό πλεονέκτη μα, βασισμένο στην εμπειρία
του π ροηγού μενου . Αντ ίθετα ο Karpoν έπαιξε
παθητικά και το ματς είχε λογικό επίλογο: Ο
G a ry Kasparoν έγ ινε ο 1 3ος παγκόσμιος π ρω­
ταθλητής.
Ο απ ρόοπτα μεγάλος αριθ μός παρτίδων
του π ρώτου ματς δ ιατάραξε το φυσιολογικό α­
γωνιστικό κύκλο της F I D E και γι' αυτό το λόγο
τον κο υ ρ αστικό μαραθώνιο δ ιαδέχτηκε το πα­
λιό καλό σύστη μα των 24 παρτίδων.
Το δεύτερο ματς τέλειωσε κανονικά και σί­
γουρα έτσι θα γίνει και με το καινο ύ ργιο ματς
στο Λονδίνο και Λένινγκραντ.
Π ριν αρχίσει το τ ρ ίτο ματς, το ενδ ιαφέρον
των φ ιλάθλων είχε κορυφωθεί γιατί ήταν σί­
γουρο ότι και οι δύο παίκτες θα έχουν διδαχτεί
από τα π ροηγού μενα και θα δείξουν, τελικά,
παιγνίδι πολύ υ ψηλού επιπέδου. Κατά πόσο εί­
χαν δ ίκιο οι ειδικοί και φ ίλοι του σκακιού θα
το δ ο ύ με καλύτερα αναλύοντας με ρικές παρ­
τίδες από το π ρώτο μέρος που παίχτηκε στο
Λονδίνο.
GM Bozidar lvanovic
WORιD (HISS
·-·
� �δ2 13.Φδ2 .iδ7 14. 1:!. θν1 Φε7 15.lbδ3
� SAVE &
� PROSPER
BULLETIN
ι....-----1 ρα το μόνο θέμα είναι αν τελικά ο aντίπαλος μπορεί
Το μπουλετίν του Λονδίνου με το επίσημο σήμα του
ματς.
Kasparov - Α. Karpoν
G.
2n παρτίδα
Ινδική 'Αμvνα τοv Νίμτσοβιτς
1 .δ4 lbζ6 2.ν4 ε6 3.liJy3!
Σ' αυτή τη θέση ο Kasparoν έπαιζε μόνιμα 3 . lb ζ3 με
σημαντικές επιτυχίες. Ο Karpoν όμως στο πρώτο ματς
πέτυχε να βρει την κατάλληλη συνταγή για να ισοφα­
ρίσει τη θέση των μαύ ρων, γι' αυτό ο Gary έπ ρεπε να
βρει κάποιο νέο όπλο. Για καλή του τύχη αποδείχτηκε
από το δεύτερο μεταξύ τους ματς όη ο Karpoν είναι
τρωτός ακριβώς στη Νιμτσοϊνδική!, άνοιγμα που προ­
σπαθούσαν να αποφύγουν, παίζοντας εναντίον του ό­
λοι οι μεγάλοι παίκτες του κόσμου.
3 ... �64 4.lbζ3 ν5 5.n3
Έτσι α ρχίζει η βαριάντα που δυσκόλεyε αρκετά τη
ζωή του Karpoν και έγινε αγαπη μένο όπλο του Ka­
sparoν .
5 ... lbν6 6.�n2 δ5 7.νδ5 lbδ5 8.�δ2 νδ4
Φαίνεται όη τα μαύρα έλυσαν εύκολα τα π ροβλή ματα
του ανοίγματος, όμως . . .
9.lbδ4!
Εξαι ρεηκή κίνηση με την οποία τα λευκά μπαίνουν
φορσέ σε ένα φινάλε στο οποίο θα είναι μπ ροστά
στην ανάπτυξη, έχοντας παράλληλα πίεση στη μεγάλη
λευκή διαγώνιο.
9 ... lb δ4 lO.liJδ5 .iδ2 ι ι .�δ2 tLJν6 12.lbζ4
1:!. θν8 16.liJν5 1:!. α68 1 7 . 1:!. ν3 liJδS
Τα μαύρα παραδέχονται όη η θέσn τους πιέζεται και
με τέτοιου είδους κινήσεις προσπαθούν να περιορί­
σουν το πλεονέκτημα των λευκών.
1 8. 1:!. αν1
Τα λευκά έχουν ολοκλη ρώσει την ανάπτυξή τους, τώ­
να σωθεί.
ι s ... �ν6 19.lbδ3!
17
Ο λευκός ίππος οδηγείται σ' ένα τετράγωνο που θα
γίνει ορμητή ριο για να πιέσει τn θέση των μαύ ρων.
19 ... �δ7 20.lbε5 1:1: ν3 2 1 . � ν3 �ε8 22.64 α6
23.�ε4!
Πολύ διδακτική κίνηση .
23 ... 86 24.α3 ζ6
Φυσικά τα μαύρα μn μπο ρώντας να αντέξουν άλλο
την πα ρουσία του ίππου στο κέντρο αποφασίζουν να
τον διώξουν, αδυνατίζοντας όμω"ς τα πιόνια τους.
25.lbδ3 �ν6 26.Αν6 ttJν6 27.ttJν5
Η απειλή των λευκών είναι εμφανής, n συνέχεια των
μαύρων είναι σχεδόν φορσέ.
27 ... lb ε5 28.ζ4 lbδ7 29.lb 63 Φδ6 30.ε4 n5
31.Φε3 ε5
Ο Karpoν aπ ρόθυμα υποχρεώθηκε να παίξει αυτή την
κίνηση μια και δεν υπή ρχε τρόπος να χρησιμοποιήσει
το τετράγωνο ε5 για τον ίππο του.
32.ζη5 ζη5 33.lb α5
«Φιξάρει» την αδυναμία του μαύρου πιονιού στο β7
και πα ραλύει το μαύ ρο πύ ργο στη φύλαξή του .
33 ...n4 34. 1:!. ν2
Φέρνει το μαύρο σε zugzwang . Μόλις ο Karpoν παί­
ξει ακόμη μια κίνηση με το πιόνι -θ- θα πρέπει να
κινήσει το -β- πιόνι γιατί π απομάκρυνση του ίππου
ή του μαύρου βασιλιά ισοδυναμεί με ήπα.
34 ... 85 35. 1:!. ν1 66 36. 1:!. ν6 Φ ε7 37.ttJν4
Η θέση του μαύ ρου δεν κρατιέται αλλά π αμοιβαία
πίεση χρόνου τού φέρνει τύχη .
37 ... 1:!. ζ8
Με αυτή την κίνηση ο Karpoν προσπαθεί να βρει κά­
ποιες τύχες. Ο Kasparoν που μέχρι τώρα οδήγησε ε­
ξαιρετικά την πα ρτίδα αφήνει εύκολη νίκη και επιτρέ­
πει στον αντίπαλο ν' αναπνεύσει.
38.Φ ε2 1:Ι: ζ3 39.lb ε3??
Δυο κινήσεις π ριν από τn λήξη τnς πίεσης χρόνου ο
Kasparoν κάνει αποφασιστικό λάθος. Το απλό
39. 1:Ι: γ7 θα υποχρέωνε τα μαύρα να εγκαταλείy ουν
18
καθώς οι απειλές 40. lb β6 και 40. 1:ί δ7 δεν αντιμετω­
πίζονται. Αν τα μαύρα απαντήσουν 39 ... 1:ι γ3 τα λευκά
κερδίζουν εύκολα με 40.Φ δ2.
39 ... lbζ6 40 . .!:1. 66 lb ε4 4 1 . J:!. α6
Η πίεση χρόνου πέρασε και ο Kasparoν το μόνο που
μπορεί να κάνει είναι να λυπηθεί για την εξαιρετική
θέση που δεν κέρδισε. Από την άλλη πλευ ρά ο Kar­
poν αρπάζει την ευκαιρία που του δόθηκε και μετά
από καλή ανάλυση σώζει την παρτίδα.
41 ... 1:t ζ2 42.c;t>δ3 lb δ6 43 . .Ι:Ι α7 Φ ε6 44 . .!:t 87
ε4!
Το μαύρο κεντρικό πιόνι υπόσχεται αρκετό αντι παι­
γνίδι για τα δύο λευκά πιόνια -α- και -β-.
45.Φν3 ttJ 65 46.Φν4 lb α3 47.Φδ4 1::1. 82
48. 1:1: 86 Φ δ7 49.lb δ5 84! 50. 1:1: 84 .!:!. 84
51 .n84 n3 52.lbζ4 lbν2 1/ι-1/ι_ .
G . Kasparov - Α. Karpov
4n παρτίδα
Ιν δική του Νίμτσο6ιτς
1 .δ4 lb ζ6 2.ν4 ε6 3.ttJν3 �64
Ο Karpoν αν και είχε αρκετές δυσκολίες και αποτυ­
χίες στις συναντήσεις του με τον Kasparoν , εξακολου­
θεί απεγνωσμένα να παίζει την Ινδική του Νίμτσοβιτς.
Επιθυμία του τέως παγκόσμιου πρωταθλητή, επανα­
λαμβάνοντας αυτή την άμυνα, είναι να βρει το κανονι­
κό «κλειδί» που θα του επιτρέyει να ισοφα ρίσει στο
άνοιγμα. Θα δούμε αργότερα ότι ο Karpoν θα ξαναγυ­
ρίσει στο παλιό καλό του γκαμπί τnς ντάμας, αλλά
παρ' όλα αυτά πρέπει να περι μένουμε ότι μέχρι το τέ­
λος του ματς τουλάχιστον ακόμη μια φορά θα δείξει
την εμπιστοσύνη του στην άμυνα του Νίμτσοβιτς. Αν
καταφέρει να σώσει τn φήμη του ανοίγματος θα χα ρο­
ποιήσει πολλούς που π ροτιμούν αυτή την άμυνα στον
κόσμο.
4.lbζ3 ν5 5.n3 νδ4
Τα μαύρα προσπαθούν να ενισχύσουν τn βαριάντα,
μια και δεν μπορεί να έμειναν ευχα ριστημένα από το
παιγνίδι που είχαν στη 2n παρτίδα.
6.lbδ4 0-0 7 .�n2 δ5
Όλες οι προσπάθειες του Karpoν έχουν το χα ρακτη­
ριστικό χτύπημα στο κέντρο με ... δ5, αλλά θα φανεί
και αυτή τn φορά ότι το π ρόβλημα της θέσης των μα ό­
ρων δε λύνεται από στρατηγικής πλευ ράς. Το πρώτο
πράγμα που θα π ρέπει να ξεπεράσουν τα μαύρα είναι
το τι θα κάνουν με το λευκοτετράγωνο αξιωματικό
τους και πώς θα του εξασφαλίσουν κάποια διαγώνιο.
8.�63 Άν3
Ο Karpoν δεν μπορούσε να παίξει 8 ... �γ5 εξαιτίας
του 9.�ε3! που δημιου ργεί την απειλή 10.lbε6!
9.6ν3
 Ο Kasparoν φυσικά κόβει στο γ3 με το πιόνι ανοίγον­ 22.�ν8 lΔ δν8 23 . .!:!. ζδ1 �δ3 24. 'fJ. δ3 'fJ. ε8
τας ακόμη ένα δρόμο για τον αξιωματικό του ενώ πα­ 25. 'fJ. aδ1 ζ6 26.lL\δ4 'fJ. 66 27.�ν5 J::!. a6
ράλληλα διατη ρεί τπ βασίλισσά του στο καλό τετρά­ 28.lL\65!
γωνό τnς.
9 ... tΔν6 1 Ο.νδ5 llJa5
Τ α μαύρα είναι υποχρεωμένα να παίξουν αυτή τπν εν­
διάμεση κίνπσπ γιαrί μετά από 10 ... llJ δ5 τα λευκά θα
απαντούσαν με l l.lL\γ6 βγ6 1 2.γ4 llJε7 13.�α3 με
μεγάλη υπεροχή. Για το μαύ ρο επίσης δεν είναι καλό
lO ... lL\δ4 l l .γδ4 lL\ δ5 γιατί μετά από 12.0-0 τα λευκά
διαθέτουν καλό κέντρο πιονιών και ανοικτές διαγω­
νίους και καθέτους που μελλοντικά θα τους εξασφαλί-
ιι, , σουν μεγάλο πλεονέκτημα χώρου. Επίσης μετά από
10 ... lL\ δ4 1 1 .γδ4 τα μαι) ρα θα είχαν και τπ δυνατότητα
να δοκιμάσουν 1 1 ... εδ5, το οποίο θα τους απέφερε
αδύνατο πιόνι στο κέντρο.
ι ι :�ν2 tΔδ5 1 2.�δ3!
28 ... 'fJ. ν6
Στο 28 . . . .!:!. α2 τα λευκά κερδίζουν με 29.lL\γ7 'fJ. ζ8
30.lL\ ε6 'fJ. ε8 3 l .lL\γ7 'fJ. ζ8 32. 'fJ. ε3 lL\ζ5 33 . .Ι:!. ε6 και
χάνεται υλικό.
29.�ε7 llJε7
Μετά από 29 ... 'fJ. ε7 τα λευκά κερδίζουν με 30 . .!:!. δ8
>
<i;; ζ7 3 1 . .!:!. γ8! 'fJ. γ8 32.lL\δ6.
30. 'fJ. δ71
Απειλεί να κερδίσει διαφορά με 3 1 .lL\δ6.
30 ... llJn6 31 . 'fJ. a7 llJζ8 32.α4 'fJ. 68 33.ε3
Τα λευκά παίρνουν κατάλληλα μέτρα πριν αξιοποιή­
Παίκτες με μικρή πείρα εδώ πιθανόν να έκαναν μηχα­ σουν το -α- πιόνι.
νικά ροκέ οπότε θα επέτρεπαν στον αντίπαλό τους να
καταλάβει το στρατηγικά κρίσιμο τετράγωνο γ4 με τον 33 ... 85 34.<i;; n2 ε5 35. 1:!. δ3 <i;; θ7 36. 'fJ. ν3
iππο τους. Η κίνπσπ του Kasparoν δεν επιτρέπει στον 'fJ. 6ν8 37. 'fJ. ν6 'fJ. ν6 38)[jγ7 llJε6 39.lL\δ5
Karpoν τπ μανούβρα 12 ... �γ7 με σκοπό να μπλοκά­ Φ θ6 40.α5 ε4
ρ i:: ι το κρίσιμο τετράγωνο γιατί μετά από 13.lL\β5 �γ4
τα λευκά κερδίζουν πιόνι με 14.�γ4 lL\γ4 15.Αδ5
εδ5 16.lL\γ7 κ.λπ.
12 ... .tδ7 13.ν4 llJε7 14.0-0 J:!. ν8 1 5.lL\ 63!
Βασικό π ροτέρημα του Kasparoν να εκμεταλλεύεται
τακτικά μοτίβα για να πετυχαίνει στρατηγικούς στό­
χους.
1 5 ... l2Jν4 16.�67 'fJ. ν7 1 7 . .ta6!
Ο αξιωματικός αφήνει τπ βασική διαγώνιό του αλλά
από αυτή τπ θέση έχει συγκεκριμένες απειλές.
17 ... llJ ε5 18.�ε3 lΔν4
Τα μαύρα θα ήταν ευχα ριστημένα με ισοπαλία αλλά
ο σκοπός τnς μανούβρας τπς βασίλισσας των λευκών
είναι να επιφέρει δυσαρμονία στην τοποθέτηση των Σ' αυτή τπ θέση π πάρτίδα διακόπηκε αλλά ο Karpoν
μαύ ρων κομματιών. εγκατέλειyε χωρίς να συνεχίσει. Εύκολα φαίνεται ότι
τα μαύρα κομμάτια είναι ανίκανα να αντιμετωπίσουν
19.�ε4 lL\ δ6 20.�δ3 'fJ. ν6 2 1 .� a3 �ν8 τπν π ροαγωγή του λευκού πιονιού. Ο Kasparoν πιθα­
Ο Karpoν αλλάζει έτσι έναν επικίνδυνο αξιωματικό νώς έδωσε κρυφή κίνπσπ 4 1 .α6 στο οποίο δεν παίζε­
αλλά ακόμη δεν μπορεί να ξεφύγει από το «κά ρφω­ ται 41 ... lL\γ5 λόγω 42 . .!:!. γ7! και π Παρτίδα τελειώνει.
μα» στπ μαύρη διαγώνιο. 1 -0

19
 Α. Karpov • G. Kasparov
5n παρτίδα
'Αμvνα Griinfeld
1 .δ4 lΔζ6 2.ν4 n6 3.lΔν3 δ5
Στην πρώτη παρτίδα του τρίτου ματς ο Kasparoν για
πρώτη φορά αμύνθηκε με την Grίiηfeld . Η επιθυμία
του ήταν να ξαφνιάσει τον τέως παγκόσμιο πρωταθλη­
τή και να τον εισαγάγει σε κάποια βαριάντα με οξύ
παιγνίδι. Ο Karpoν αντιμετώπισε όμως y υχρά την κα­
τάσταση και οδήγησε την παρτίδα με aπλοποιήσεις
σε σύντομη ισοπαλία. Πιθανώς ήθελε να π ροετοιμα·
στεί και στη συνέχεια να μπει σε πιο επικίνδυνες βα­
ριάντες αφού π ρώτα ης ανέλυε με τους συνεργάτες
του.
4.i.ζ4
Μια αλλαγή στη σει ρά των κινήσεων από την π ρώτη
παρτίδα.
4 ... .tn7 5.ε3 ν5 6.δν5 �α5 7. 1:t ν1 t2Jε4
Σης επόμενες παρτίδες ο Kasparoν θα εγκαταλείyει
αυτή την κίνηση, είναι φανερό ότι δεν έμεινε ικανο·
ποιη μένος.
8.νδ5 lΔν3 9.�δ2 �α2 1 0.6ν3
1 Ο ... �δ2?!
Μέχρι αυτό το σημείο όλα ήταν γνωστά. Έχει δοκιμα­
στεί με επιτυχία στην πράξη το 10 ... �α5, το οποίο
παίχτηκε στο ματς Fischer-Petrosiaη στο Buenos Ai­
res το 197 1 . Ο Kasparoν φοβούμενος κάποια π ροε­
τοιμασία του Karpoν παίζει την τελευταία του κίνηση,
μπαίνοντας σ' ένα φινάλε που δεν υπόσχεται πολλά.
1 1 .Φ δ2 lΔ δ7 12 . .it65! 0-0 13 . .itδ7 j.δ7
14.ε4 ζ5
Αυτή την κίνηση πολλοί την κατέκριναν, αλλά δεν εί­
ναι εύκολο να δικάσουν τον Kasparoν που δεν είδε
ακριβώς ης μακρυνές συνέπειές της.
1 5 .ε5 ε6 16.ν4 Ι:ι ζν8
Σ' αυτή την κίνηση υπολόγιζε ο μαύρος όταν αποφάσι·
ζε ης τελευταίες του κινήσεις με πιόνια.
17.ν6
20
Η απάντηση του Karpoν ήταν π ροφανής αλλά αποδει·
κνύει ότι κατάλαβε βαθύτερα το φινάλε που προκύ·
πτει.
17 ...6ν6 18.δ6 ν5 1 9.84 86 2Ο.lΔ 83!
Η εξαιρετική μανούβρα που ακολουθεί, αποσκοπεί
στο να πα ραλύσει το μαυροτετράγωνο αξιωματικό. Η
συνέχεια της παρτίδας είναι μάθημα υy ηλού επιπέ­
δου για το φινάλε.
20 ... α5 21 .ζ3 α4 22. 1:t 8ε1 !
Σημαντική λεπτομέρεια. Ο πύ ργος στηρίζει τ ο -ε- πιό·
νι, aποτρέποντας το ... η5 και σκοπεύει στη μεταφορά
του ίππου στην πτέρυγα της ντάμας, συνεχίζοντας και
αυξάνοντας την πίεση κάτω από την οποία βρίσκονται
τα μαύρα.
22 ... α3 23.lΔ ζ2 α2
Αυτό το πιόνι φαίνεται επικίνδυνο, όμως θα μείνει έ­
τσι αναξιοποίητο μέχρι το τέλος της παρτίδας κυκλω­
μένο από ης λευκές δυνάμεις. Αν πέσει θα εξανεμι­
στούν και οι τελευταίες ελπίδες. Η πτώση του όμως
είναι θέμα χρόνου.
24.lΔ δ3 .!:!. α3 25. 1:t α1 n5
Τελευταία ελπίδα.
26.8n5 8n5 27 .�n5 Φ ζ7
Ακόμη μια κίνηση που κατακρίθηκε από πολλούς
γκρανμαίτρ. Μερικοί επιπλέον επέμεναν ότι με αυτή
την κίνηση ο Kasparoν άφησε να του ξεφύγει η ισοπα­
λία, δίνοντας μάλιστα την εξής βαριάντα: 27 ... 1:t β8!
28.lΔγ5 1:!. β2 29.Φγ1 l:! η2 30.ζ4 1:t γ3 3 1 . Φ δ 1
1:!. δ3! 32. lΔ δ3 �α4 33.Φ γ 1 1:t γ2 34. Φ δ 1 1:!. θ2 και
ισοπαλία με διαρκές σαχ. Ο συνδυασμός είναι πολύ
όμο ρφος αλλά τα λευκά μπορούν να παίξουν στο
27 ... 1:t β8 28.Φε2! κόβοντας αυτόματα όλες ης απει­
λές των μαύ ρων. Η θέση των λευκών είναι εύκολα κερ­
δισμένη .
28 . .tζ4 I:t 68 29. J:::!. εν1 �ν6 30. 1:!. ν3 Ι:t α5
3 1 . l:!. ν2 Ι:t 6α8 32.lΔν1
Τ α μαύρα καταθέτουν τα όπλα, αυτή ήταν η μοναδική
νίκη του Karpoν στο πρώτο μέρος του ματς.
1-0
 G. Kasparov - Α. Karpov
8n παρΊίδα
Γκαμπί Ίης Βασίλισσας
1 .δ4 δ5 2.ν4 ε6 3.tt:Jν3 �ε7 4.νδ5 εδ5 5 . .tζ4
t[Jζ6
Αυτή n βαριάντα παίχτηκε πολύ και από τους δύο παί­
κτες στις μεταξύ τους συναντήσεις, τόσο με τα λευκά
όσο και με τα μαύρα.
6.ε3 0-0 7 . ..tδ3 ν5
Αυτή n παρτίδα μάς δείχνει για άλλn μια φορά οτι
n συνάντηση μεταξύ Kasparoν και Karpoν είναι σύγ­
κρουση δύο διαφορετικών νοοτροπιών, τόσο στο
σκάκι όσο και στn ζωή! Ο Kasparoν έχει ζωντάνια, θέ­
λει δράση, αγαπάει τις θέσεις που έχουν <<μπα ρούτι »,
ζει στο ρυθμό τnς πα ρτίδας και είναι aνήλεος στnν
εκμετάλλευση τnς υπεροχής. Ο Karpoν ·είναι ο yυ­
χρός τύπος του εκτελεστή, του αρέσουν οι ήσυχες θέ­
σεις, με καθα ρά πλάνα, στις οποίες με εξαιρετικό τρό­
πο καταστρώνει μακρινές μανούβρες, κερδίζοντας
χώρο και βασικά ισχυ ρά τετράγωνα.
8.tt:Jζ3 tt:Jν6 9.0-0 iιn4 1 0.δν5
Η έντa σn στο κέντρο βρίσκεται στο ζενίθ, συνεπώς
ο λευκός πρέπει να αντιδράσει στο ενοχλητικό κάρ­
φωμα του tt:J ζ3 .
1Ο ...jιν5 1 1 .83 �ζ3
Κρίσιμη στιγμή στnν παρτίδα. Γιατί ο Karpoν δεν τρά­
βηξε τον αξιωματικό του με ... � θ5; Ίσως ο Kasparoν
να συνέχιζε με 12.n4 �n6 13.�n6 θn6 14.n5 μετά
από το οποίο θα προέκυπτε μια πολύ κοφτερή θέσn
όπου, μεταξύ των άλλων, θα υπή ρχε και το μαύρο κεν­
τρικό αδύνατο πιόνι.
12.'iVζ3 δ4
� Ο Kasparoν δεν θέλησε να δώσει το μαυροτετράγωνο
Τα μαύρα π ρέπει να απαλλαχθούν από το αδύνατο
πιόνι τους γιατί ήδn το ζεύγος των αξιωματικών δίνει
πλεονέκτημα στα λευκά.
13.tt:Jε4! � ε7 14. 1:ι αδ1
Οι παλιοί μαιτρ έλεγαν ότι n δύναμη του παίκτη φαίνε­
ται από το πώς «νιώθει» τις κινήσεις των πύ ργων. Μετά
θα φανεί γιατί ο Kasparoν θα χρειαστεί τον πύ ργο στn
-ζ- στήλη.
1 4 ... 'iVα5 15.tt:Jn3
Ο ίππος προορίζεται για το τετράγωνο ζ5 απ' όπου
θα ασκήσει δυσά ρεστη πίεση στn θέσn του μαύρου
βασιλιά.
15 ... δε3 16.ζε3
Από τώρα και στο εξής n πίεση του λευκού στn -ζ­
στήλη θα αυξάνεται από κίνnσn σε κίνηση.
16 ... 'iVα2
Ένας βασικός κανόνας στο σκάκι: τα μαύρα παίρνουν
υλικό για να έχουν μελλοντικά τn δυνατότητα να το
παραχω ρήσουν στον επιτιθέμενο.
1 7.tt:Jζ5 'iVε6 1 8.�86!
Τυπική κίνnσn για το στυλ του Kasparoν . Φυσικά ο
αξιωματικός δεν παί ρνεται γιατί τα μαύ ρα θα γίνουν
ματ. Τέτοιου είδους κινήσεις δημιου ργούν άλυτα
π ροβλήματα στον αμυνόμενο και χρειάζεται χρόνος
για τn σωστή κατάστρωση στρατηγικού α μυντικού
σχεδίου.
18 ... tt:J ε8 1 9 .... 85
Τα λευκά θέλουν να αδυνατίσουν τα πιόνια γύρω από
το μαύρο βασιλιά.
19 ... n6
Με αυτή τnν κίνnσn ο Karpoν αποφασίζει να θυσιάσει
διαφορά έχοντας κάποιο αντιπαιγνίδι. Παράξενο! Ο
Kasparoν δεν θα τn δεχτεί, θα επιδιώξει ίσως κάτι πα­
ραπάνω και θα έρθει σ ε ύποπτη θέση. Πιθανότατα
αυτό το έκανε σκόπιμα, καθότι ο aντίπαλός του βρι­
σκόταν σε μεγάλη πίεση χρόνου.
20.'iVn4 tt:Jε5 21 .'iVn3 jιζ6 22.�65
Εδώ ήταν η τελευταία ευκαιρία να πα ρθεί n διαφορά.
αξιωματικό του, επειδή θα άφηνε τον αντίπ αλό του
με ισχυ ρά τα μαύρα τετράγωνα.
22 ... tt:Jn7 23.jιn7 .ltn7 24 . .:t δ6 'iV63 25.tt:Jn7
'iV65 26.tt:Jζ5 J:t αδ8!
27. 1:r ζ6
Τα λευκά κυκλώνουν με τα βαριά τους κομμάτια το
μαύρο βασιλιά εκμεταλλευόμενα την ήδη υπάρχουσα
πίεση χρόνου.
21
 27 ... J.::!. δ2 28. 'fin5 �62? s.�ν4 ο-ο 9.lt:Jζ3 �νs 1 0.�63 ttJν6 ι ι .ο-ο
Ο Karpoν που σε όλη την παρτίδα έκανε δύσκολη αλ­ �α5 1 2.83 �ζ5 13.�ε2!
λά πετυχημένη άμυνα κάνει στο σημείο αυτό αποφα­
σιστικό λάθος μετά από το οποίο δεν υπά ρχει σωτη­
ρία. Αυτή ήταν η τελευταία στιγμή όπου μετά το
28 ... Φ θ8! θα ανάγκαζε τον Kasparoν να είναι αυτός
που θα σκέπτεται για ισοπαλία. Ας σημειωθεί ότι μετά
το 28 ... Φ θ8! δεν είναι επικίνδυνο το 29.'fiθ6, εξαιτίας
του απλού 29 . . .1:1. η8 ενώ στο 29. J.::!. η6 ζη6 30.'fiε7 τα
.

μαύρα απαντούν με 30 ... .!:Ι. ζ7. ·

29.Φθ1 Φ θ8
Πολύ α ργά - τώρα ο Kasparoν έχει το χρόνο να απο­
κόyει τη βασίλισσα από τη μεγάλη μαύ ρη διαγώνιο
και να δημιουργήσει άλυτα προβλήματα στον Kar­
poν , ο οποίος επιπλέον έχει <<Κρεμασμένη σημαία».
30.lt:Jδ4!

Στην ένατη παρτίδα ο Karpoν έπαιξε 13.lt:Jδ4 αλλά

30 ... .!:Ι. δ4 31 .�ε5
Εδώ τα μαύρα έχασαν από χρόνο. Παρ' όλα αυτά η
θέση είναι χαμένη. Η προσπάθεια μερικών να απο­
δείξουν ότι τα μαύρα μπο ρούν να αγωνιστούν για ισο­
παλία με τη βαριάντα 31 ... .!:Ι. δ2 32.'fiε7 .!:Ι. δδ8
33 . .!:!. ζ7 1:t ζ7 34. 1:t ζ7 Φη8 θα ήταν καλή αν τα λευκά
δεν μπορούσαν να συνεχίσουν με 35. n θ7 n ζ8
36. n θ6 οπότε θα είχαν κερδισμένο φινάλε βαριών
κομματιών.
1-0
Α. Karpov - G. Kasparov
1 1 n παρτίδα
'Αμuνα Grίinfeld
1 .δ4 lt:J ζ6 2.γ4 n6 3.lt:Jγ3 δ5 4.�ζ4 �n7 5.ε3
ν5 6.δγ5 'i!i'α5 7. 1:t γ1 δγ4
Ο Kasparoν δεν έμεινε ευχαριστημένος από το άνοιγ­
μα της 5ης παρτίδας που τελικά έχασε, γι' αυτό τόσο
στην ένατη όσο και σ' αυτή την παρτίδα διάλεξε πιο
σταθερή βαριάντα για να συνεχίσει.
Η ένατη παρτίδα εξελίχτηκε αρκετά ή ρεμα γιατί ο
Karpoν ήθελε απλώς να δει τι είχε προετοιμάσει ο
aντίπαλός του. Σ' αυτήν εδώ την παρτίδα θα δούμε
τι είχε ετοιμάσει το επιτελείο του Karpoν στην περί­
πτωση που θα παιζόταν η ίδια βαριάντα.
δεν απέκτησε πλεονέκτημα. Αυτή η νέα κίνηση οδηγεί
σε μια αρκετά ενδιαφέρουσα θέση που οι συνέχειές
της πολύ δύσκολα προβλέπονται. Ακολούθησαν με­
γάλες περιπλοκές και η παρτίδα κέρδισε το β ραβείο
ω ραιότητας του πρώτου μέρους του ματς.
13 ... lt:Jε4 14.lt:Jδ5 ε5
Μοναδικό, διαφορετικά η υπεροχή των λευκών θα έ­
παι ρνε μεγάλες διαστάσεις.
15. 1:t γ61
Αυτή τη θυσία διαφοράς σίγουρα την υπολόγισαν και
οι δύο αντίπαλοι. Αυτόπτες μάρτυ ρες είπαν ότι ο Ka­
sparoν πήρε τον αξιωματικό χωρίς σκέyη ...
1 5 ... εζ4 16. 1:t ν7 �ε6 1 7.'/Wε l !
Καλή κίνηση. Η αλλαγή των βασιλισσών θ α επιτρέyει
στο λευκό να σιγουρέyει την κατοχή mς 7ης οριζόν­
τιας γραμμής.
17 ... �65 18.lt:Jε7 Φ θ8 19 . .tε6 ζε6 20.�61
lt:Jn5
Μετά από αυτή την κίνηση η παρτίδα είναι ιδιαίτερα
περίπλοκη. Ο Karpoν δείχνει ότι μπορεί να παίζει και
συνδυαστικά, όταν χρειάζεται, π ροετοιμάζοντας με θυ­
σίες επίθεση κατά του μαύρου βασιλιά.
2 1 . lt:J θ4 ltJ θ3
Φο ρσέ. Τα λευκά απειλούν 22.εζ4 και ο πύργος δεν
μπορεί να κόyει λόγω της «θυσίας» του ίππου στο η6,
οπότε τα λευκά κερδίζουν διαφορά. Ο Karpoν φυσι·
κά, είχε υπολογίσει αυτή την κίνηση και γι' αυτό απαν­
τά σχεδόν αμέσως.
22.Φ θ2 '/Wθ5
Μοναδικό, τώρα ο Karpoν βρίσκεται σε δίλημμα: εί­
ναι δυνατόν σε αυτή τη θέση να β ρεθεί φορσέ νίκη
ή οι περιπλοκές είναι τέτοιες που π ρέπει ν' αφεθεί
στη διαίσθησή του;
23.lbεn6?!

22

Μετά από μεγάλη σκέyη ο Karpov αποφάσισε να θυ­
σιάσει αυτό τον ίππο έτσι ώστε να ενισχύσει τις υπη ρε­
σίες του πύ ργου του στην 7η γραμμή. Αν όμως εμβά­
θυνε λίγο περισσότερο στη θέση, θα παρατη ρούσε α­
κόμη μερικές δυνατότητες και θα θυσίαζε τον άλλο
ίππο.
23 ... θη6 24.�n6 �ε5!
Αυτή η κίνηση αμφισβητεί την εκλογή του Karpov. Αν
θυσίαζε τον άλλο ίππο, μετά 23.l2Jθη6 θη6 24.�η6
�ε5 25.'i!Vη4! ο πύργος δεν παί ρνεται λόγω του ματ.
25. 1:ι. ζ7 1:!. ζ7 26.�ζ7 l2Jn5 27.l2Jn6 � θ7
28.l2Jε5 l2Jζ7 29.l2Jζ7 �n61
Μια σημαντική λεmομέρεια, που υποχρεώνει τα λευ­
κά να χάσουν μερικά tempo καθοδηγώντας τον ίππο
σε κακό τετράγωνο.
30.l2Jδ6 ζε3 31.l2Jν4 εζ2 32. 1:!. ζ2 65 33.l2Jε3
α5 34.�n3 α4 35. 1:!. γ2 1:!. ζ8 36.�n4 �δ4
37. 1:!. ε2 �ε3 38. J::t ε3 1:!. ζ2 39.631 1:!. n2
40.�ζ3 1:!. α2 41 .6α4 112-1/2
Έτσι λοιπόν τέλειωσε με ισοπαλία η ταραγμένη l lη
παρτίδα που κέρδισε το βραβείο ωραιότητας. Οι μο­
νομάχοι μοιράστηκαν από 5.000 λίρες Αγγλίας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Οι παίκτες άφησαν το Λονδίνο, ο Kasparoν χαρού­
μενος, ο Karpov σκυθρωπός. Ο τέως παγκόσμιος
π ρωταθλητής παραδέχτηκε το εξαίρετο παιγνίδι του
Kasparov στις τέσσερις πρώτες παρτίδες. Αργότερα
ανέβηκε η απόδοσή του και σ' ένα σημείο του ματς
έδειξε τις μεγάλες σκακιστικές αρετές του. Αυτή τη
στιγμή αν και ο Kasparov έχει το πλεονέκτημα, δεν
πρέπει να λυπόμαστε για τον Karpov που πιθανώς θα
π ρέπει να έχει στο δεύτερο μέρος του ματς αυξημένη
επιθυμία για μάχη. Η μάχη του Λονδίνου ήταν α ρκετά
ενδιαφέρουσα και όλοι οι λάτρεις του σκακιού θέλου­
με να πιστεύουμε ότι το ενδιαφέρον θα συνεχιστεί και
στο Λένινγκραντ, απ' όπου θα δούμε πάλι τις κυ ριότε­
ρες παρτίδες του δεύτερου μέρους του ματς.
GM Bozidar Iνanoνic
[ Μετάφραση: Α. Vukovic, Ση. Σκέμπρης ]
Η ΚΑΡΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΗ
ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΑΛΟ
του GM Andras Adorjan
Τ ο πιθανότερο είναι ότι ανάμεσα στο αναγνωστικό
μας κοινό υπάρχουν πολλά άτομα που είδαν την ται­
νία του Claude Lelouch <<Ενας άντρας, μια γυναίκα• .
Ο τίτλος του ά ρθρου μ ο υ είναι από ένα τραγούδι της
ταινίας.
Ποια είναι η σχέση ανάμεσα σ' αυτό το στίχο και
σε μια παρτίδα των Κασπάροβ και Κάρποβ; Φυσικά,
δεν π ρόκειται παρά για μια ρητορική ερώτηση αφού
ο καθένας ξέρει όn οι δύο σκακιστικοί γίγαντες της
εποχής μας διαφέρουν εντελώς μεταξύ τους στην αντι­
μετώπιση που έχουν απέναντι στο σκάκι (τέχνη εναν­
τίον αθλήματος) , στο στυλ του παιγνιδιού τους και
στον π ροσωπικό τους χαρακτή ρα. Ο Κασπάροβ είναι
ένας εφευ ρετικός καλλιτέχνης, ενώ ο Κάρποβ είναι
επαγγελματίας παίκτης με φοβερή τεχνική. Σε κάθε
παρτίδα τους βλέπει κανείς μια μάχη όπως της φωτιάς
με το νερό - και κάτι τέτοιο έγινε στην 8η παρτίδα
του τωρινού ματς.
ΚASPAROV - ΚARPOV
Λονδίνο 1 986
8n παρτίδα
1 .δ4 δ5 2.γ4 ε6 3.l2Jν3 iL.ε7 4.γδ5 εδ5 5 .tζ4 •
l2J ζ6 6.ε3 0-0 7 .�δ3!?
Ναι, μπορεί να έχετε πια κου ραστεί να διαβάζετε ότι
και αυτή η παρτίδα είναι μια νέα φάση στη διαμάχη
των « 2Κ>> πάνω σε ορισμένα συστήματα ανοιγμάτων.
Η συγκεκριμένη θέση που βρίσκεται στη σκακιέρα
σας όμως είναι απ' αυτές που και οι δύο δέχονται να
παίξουν τόσο με τα λευκά όσο και με τα μαύρα, αντι­
μετώπιση που έχουν μόνο οι πολύ μεγάλοι παίκτες
γιατί απαιτεί βαθιά κατανόηση των θετικών και α ρνη­
τικών στοιχείων της βαριάντας που επιλέχθηκε.
7 ...γ5
Ο σχηματισμός με . . . γ6 ξυπνάει άσχημες αναμνήσεις
στον Κάρποβ που ηπήθηκε από τον τίμμαν στο
Bugojηo το 1978. Μετά από l .γ4 ε6 2.liJγ3 δ5 3.δ4
�ε7 4.γδ5 εδ5 5.j_ζ4 lL\ ζ6 6.ε3 0-0 7 .�γ2 γ6 8.ii.δ3
1:!. ε8 9.l2Jζ3 l2J βδ7 10.0-0-0 l2Jζ8 1 1 .θ3 .i.ε6 1 2 . � β 1
1:1. γ 8 13.l2Jη5 β 5 14. �ε5 θ6 15.l2Jε6 l2Jε6 16.η4
l2Jδ7 17.θ4 τα λευκά αξιοποίησαν την υπεροχή τους
σε 46 κινήσεις.
8.liJζ3 l2Jν6 9.0-0 �n4
τ α λευκά διατη ρούν ένα μικρό πλεονέκτημα μετά από
9 ... γδ4 10.l2Jδ4 l2Jδ4 1 1 .εδ4.
ι ο.δν5 j_γ5 1 1 .83 il.. ζ 3!
Είναι λογικό και αναμενόμενο ότι ο μεγάλος εχθρός
των απομονωμένων πιονιών Κάρποβ π ροσπαθεί να
απαλλαγεί γρήγορ<!- από το δικό του. Άλλες συνέ-
χειες επιτρέπουν στα λευκά μια μικρή υπεροχή, π.χ.
l l . .. .ii. θ 5? 1 2.η4 �η6 13.�η6 και 14.η5 ή 1 1 . .. �ε6
12. 1:t γ 1 κ .λ π.
12.�ζ3 δ4 1 3.l2Jε4 �ε7
Υπάρχουν αναγκαίες κινήσεις που κανείς δεν παίζει
με ευχα ρίστηση την ώρα της παρτίδας και το 13 ... lt:J ε4
ανήκει σ' αυτήν την κατηγορία. Το περισσότερο που
βλέπω να βγάζουν τα λευκά είναι δια ρκές σαχ μετά
από 14.�ε4 δε3! 15.'ti'θ5 (σε ισότητα οδηγούν
15.�θ7 Φθ7 16.'ti'θ5 Φη8 1 7.'t\Vγ5 εζ2 18.'t\Vζ2
't!νζ6 ή 18 ... 't!νδ4, 1 5.�ε3 ..iε3 16.'t!νε3 't!νζ6, και
15.ζε3 't!νβ6) εζ2 16. Φ θ 1 ζ5 (μοναδικό) 17.�ζ5 η6
18.�η6 (ή και 18. � ε6 Φθ8 19.'ti'γ5 1:t ζ4 20. 1:t ζ2
.=. ζ2 2 1 .1Wζ2 'ti'δ4 με πλή ρη ισο ρ ροπία της κατάστα·
σης) θη6 (φυσικά, όχι 18 ... "iνε7?? 19.�θ7! 't!Vθ7
20.'ti'γ5) 19."iνη6 �θ8 20."iνθ6 κ.λπ.
14. 1:t αδ1 'ti'α5
Καταστροφικό θα ήταν 14 ... δε3 15.lt:Jζ6 �ζ6 16.�θ7
κ.λπ.
1 5 .lt:Jn31
Σημαντικό εύρημα στη θέση, μια και μετά από
1 5 . ..\;ιηS lt:J ε4 (15 ... lt:J δ5?!) 16.'t!Vε4 (όχι 16.Άε7
lt:Jδ2 ) ζ5 1 7."iνθ4 �η5 18.Άγ4 Φθ8 19.'t!Vη5 1:t αδ8
τα λευκά δεν έχουν παρά ένα aπει ροελάχιστο πλεονέ·
κτημα, ενώ στις προσπάθειες 15.α3 και 15.�β1 ισο·
φαρίζει απλά το 15 ... 1:t αδ8.
15 ... δε3 1 6.ζε31 "iνα2
Ακολουθώντας την παλιά συνταγή: αν πρέπει να α μυν·
θούμε, ας το κάνουμε τουλάχιστον για κάποιο υλικό
αντάλλαγμα.
17 .lt:Jζ5 't!νε6
Κάθε υπερβολική προσπάθεια όμως θα μπορούσε να
είναι καταδικαστική: 17 ... "iνβ2? 18.�θ6! ηθ6
( 1 8 ... lt:J ε8 19.�ε4!) 19.�η3 lt:J η4 20.�η4 Φ θ8
2 1 .�ε4 �η5 22.lt:Jδ4! (αποκόβοντας τη � από την
άμυνα� ζ5 23 . .Ι:!. ζ5 κ.λπ.
1 8.�86!
18 ... lt:J ε8
24
Χάνουν εύκολα οι συνέχειες 18 ... ηθ6 1 9.�η3 και
18 . . . lt:J ε5 19.�β7.
19.�85 n6
Τα μαύρα συνεχώς παίζουν μοναδικές αμυντικές κι·
νήσεις. Η απειλή ήταν 20. � η 7 ! lt:J η 7 2 1 .lt:Jε7, ενώ
δεν ικανοποιούσε η συνέχεια 19 ... lt:J ζ6 20.�θ4 lt:J ε8
2 1 .Άη5! �η5 22.lt:Jε7 κ.λπ.
20.�n4 lt:Jε5 21 .�n3 �ζ6
Δεν υπάρχει α ρκετό αντάλλαγμα για τη διαφορά μετά
από 21 ... lt:J δ3 22.lt:Jε7 Vdliε7 23.�ζ8.
22.�65!!?
... πράγμα όμως που θα συνέβαινε μετά από 22.�ζ8
Φ ζ8 επειδή διατηρείται ο μαυροτετράγωνος Ά. Η κί­
νησπ της πα ρτίδας δημιου ργεί νέα προβλήματα για
τα μαύρα που ήδη βρίσκονται σε σχετική πίεση
χρόνου.
22 ... lt:Jn71
Σαφώς η καλύτερη άμυνα, ιδίως αν πάρουμε υπόyη
μας τους κινδύνους που κρύβονται στη θέση:
(i) 22 ... α6 23. �ε8 �ε8 24. 1:t δ6 �θ8 (24 ... iι.. δ 8
25.�ζ8 Φ ζ8 26.lt:J δ4 ζ6 27.lt:Jε6 Φε7 28. 1:!. ζ6!!
ή 24 ... lt:J δ7 25.�ζ8 Άε5 -τα λευκά κερδίζουν
και μετά από 25 ... Φ ζ8 26 . .!:ι ζ6! lt:Jζ6 27.�δ6
Φη8 28. lt:Jε7 κ.λπ. - 26.lt:Jθ6 Φζ8 27.�η4)
25.�η5! ζ6 26.�ζ8!! ζη5 (26 ... Φζ8 27 . .1:!. ζ6! ή
26 ... �ζ8 27.lt:Jθ6 Φη7 28. 1:t ζζ6 κλπ.) 27.lt:Jθ6
ματ!
(ii) 22 . . . lt:Jγ6 23. �γ6 �γ6 (σε καθαρή υπεροχή των
λευκών οδηγεί το 23 . . . βγ6 24.�ζ8 Φζ8 25.lt:J δ4)
24. �ζ8 Φ ζ8 25. lt:J δ6 Φ η 7 26.ε4 κλπ.
(iii) 22 ... Άθ8 23.�α4!! με την απειλή 24.�β3 κερδί­
ζοντας.
23.�n7
Λάθος είναι το άμεσο 23 . .!:ι δ6? lt:J ζ5.
23 ... .tn7 24 . .!:!. δ6 �63 25.lt:Jn7 'ti'65 26.lt:Jζ5
Φαινομενικά καλό είναι το 26.lt:Jθ5, όμως τα μαύρα
ισοφαρίζουν τότε χάρη στον αντισυνδυασμό
26 ... lt:J ζ3! 27.�ζ3 "it'θ5.
26 ... .ί:!. αδ8
Έχοντας διαφο ρεηκά κίνητρα αλλά τον ίδιο έντονο
ζήλο, πολλοί π ροσπάθησαν να ανακαλύy ουν τα μυ­
στικά της θέσης πιστεύοντας όη αυτό ήταν το αποφα­
σιστικό λάθος του Κάρποβ σε μεγάλη πίεση χρόνου.
Είναι αλήθεια όη τα μαύρα χάνουν μετά από 26 ... ζ6
27.lΔε7 Φ η 7 28.lΔδ5 �δ3 29. 1:!. ζζ6 1::!. ζ6 30.�ε5,
όμως υπά ρχουν δύο καλύτερες κινήσεις:
(i) 26 ... lι αε8, π.χ. 27.�η5 (με την απειλή 28.lΔθ6
Φη7 29.�ζ6 Φ θ6 30. lι δ4 ή 30. :ι::!. ζ4) ζ6
28. J:!. ζ6 1:!. ζ6 29.lΔθ6 Φη7 30.�ζ6 Φθ6
3 1 . J:!. ζ4 lΔ ζ3! 32.ηζ3 (ή 32. J:!. ζ3 �ε5) �η5 με
ισόπαλο φινάλε.
(ii) 26 ... Φ θ8 27.�η5! ζ6! (μοναδικό, π.χ. 27 ... ηζ5
28.�ζ6 Φη8 29. J:!. ζ5 Ι! ζε8 30. 1:!. η5 Φ ζ8
3 1 .�η7 Φ ε7 32 . .Ι:!. ε5 κ.λπ.) 28. J:t ζ6 ηζ5
29. n 6ζ5 1:ί ζ5 30. 1::[ ζ5 lΔζ3! (χάνουν τα
30 ... �β2? και 30 . . . 1:ί ε8? μετά από 3 1 . �ζ6 Φη8
32. 1:!. η5) 3 1 .ηζ3 �β2 32. 1:ί δ5 (μοναδικό για τα
λευκά αυτή τπ φορά) 1:!. η8 33. J:!. δ8 με γαλήνη
μετά την καταιγίδα.
27. :ι::!. ζ6 1:!. δ2
Αλλά και εδώ τα μαύρα μπορούσαν να πάνε σε ισόπα­
λο φινάλε με 27 ... Φθ8 28.lΔδ4! �γ5 29.lΔε6 (όχι
29.β4? �ε7 30.lΔε6 lΔ δ7!) ζε6 30. :ι::!. ζ8 1:ί ζ8 3 1 . 1:ί ζ8
�ζ8 32.�ε5 Φη8 33.�ε6 �ζ7 κλπ., ενώ ενδιαφέ­
ρον είναι το 27 ... �β2!?, π.χ. 28.�η5 Φ θ8!
28.�n5 �62
Αρχικά είχα κριηκάρει αυτή τη συνέχεια σε ένα ά ρ­
θρο που έγραyα <<mν επόμενη μέρα>> και σύστησα το
28 ... Φ θ8. Εκείνη τη στιγμή δεν μπορούσα να βρω
τρόπο να συνεχιστεί η επίθεση των λευκών, αργότερα
όμως σε μια ανάλυση που έγινε στο σύλλογό μου
(Statisztika PSC) ανακάλυyα όη μετά από 29.�θ6
1:ί η8 30. lL:J δ6 �δ5 υπάρχει το 3 ΗWη5! μια και στο
3 1 . . . lΔ ζ3 32. 1:!. 1ζ3 �η5 ακολουθεί 33. lΔ ζ7. Εν τω
μεταξύ τα λευκά απειλούν 32.ε4 και 33.�ε5! (στο ά­
μεσο 3 1 .ε4 τα μαύρα παίζουν 3 1 ... �γ5 και 32 ... Ι! δ6) .
Συνοπτικά, η τελική φάση τπς παρτίδας (μετά την
25π κίνηση) κυ ριαρχείται από μια μυστικιστική ασά­
φεια. Μελέτησα πολλές ώ ρες τη θέση, αλλά δεν θα
έλεγα ότι όλα τα μυστή ριά της έχουν ξεδιαλυθεί.
29.Φθ1! Φθ8
Το σκεπτικό του 29. Φ θ 1 φαίνεται σε συνέχειες όπως
29 ... α5 30.lΔθ6 Φη7 (30 ... Φ θ8 31 . .!:!. ε6 ζ5 32.�ε7
κ.λπ.) 31 . .!:!. 6ζ4 με την απειλή 32.�ζ6, οπότε η κίνη­
ση ... n η2 είναι χωρίς σαχ και χάνει πολύ από την ισχύ
της. Το μόνο π ρόβλημα είναι πως στη συγκεκριμένη
περίπτωση υπά ρχει μόνο διαρκές σαχ μετά από
31 ... ζ6! 32 . .!:.ί ζ6 1:!. ζ6 33.�ζ6 (στο 33. 1:!. ζ6 τα μαύρα
χάνουν μετά από 33 ... .!:!. η2? 34. lΔ ζ5 Φ η8 35. :ι::!. ζ8
Φ ζ8 36.�ε7, αλλά κερδίζουν με 33 ... 1:!. ζ2!, π.χ.
34. lΔ ζ5 .!:.ί ζ5 35. 1:ί ζ5 �βl ή 34. 1:!. ζ2 �ζ2 35.�ε5
Φ θ6 36.�α5 �ε3) 'it>θ6 κλπ. Μην έχοντας ικανο­
ποιηθεί με ισοπαλία, αξίζει να εξετάσουμε το άλλο
σαχ του lΔ μετά από 29 ... α5. Λοιπόν, έχουμε 30.lΔε7
και τώ ρα:
(i) 30 ... Φ η 7 3 1 . .ί:!. 6ζ4 lΔ δ3 32. 1:!. θ4 tb ζ2 33. :ι::!. ζ�
:ι::!. ζ2 34.�θ6 'it> ζ6 35.lΔδ5 Φ ε6 36.�ζ8 Φ δ5
37 . .!:!. δ4 Φν6 38.�γ8 'it> β6 39 . .Ι:!. δ6 c;t> β5
(39 . . . <it> α 7 40.�γ5 β6 41 . .!:!. δ7 Φα6 42.�γ4
�β5 43.�γ8 ματ) 40.�β7 Φα4 4 1 . .ί:!. δ4 Φα3
42 . .!:!. δ3 'it>α2 (42 ... 'it> α4 43.�γ6 Φ β4 44. :ι::!. δ4
κ.λπ.) 43.�δ5 'it> β 1 44 . .11 δ l (ή 44 . .!:!. β3) και τα
λευκά κερδίζουν.
(ii) 30 ... Φθ8, οπότε η θέση των μαύρων φαίνεται
κρίσιμη μετά από 31 . .!:!. 6ζ5!? απειλώντας
32.�ζ6 ματ, π.χ. 31 ... lΔδ3 32.�θ6 �η7
33.lΔη6!!, υπάρχει όμως η άμυνα 31 ... lΔ η4(!)
32.lΔη6! θη6 33.�η4 Φη8 34. 1::ι α5 1:!. ζ2 ενώ
και το 3 1 ... lΔδ7 φαίνεται ισχυ ρό (ίσως και ισχυ­
ρότερο .. . ) - παρόλα αυτά, η επίθεση μπορεί να συ­
νεχιστεί με 3 1 .�θ6! J:ι δδ8 (χει ρότερα είναι
31 ... .!:.ί ε8 32.lΔη6! lΔη6 33. 1:!. ζ7 ή 31 ... 1:!. η8
32.lΔη8 Φη8 33. 1:!. ε6! �β5 -33 ... J:!. δ8
34.�η5! - 34. 1:!. γ l ! - όχι 34.�ζ4 �ζl ! - και τα
λευκά κερδίζουν εύκολα και στις δύο περιπτώ­
σεις) .ί:!. 6ζ5 (με m διπλή απειλή 33. 1:1. 85! και
33. 1:r ε5! �ε5 34. lΔ η6!) .!:!. η8 (μοναδικό, η.χ.
32 ... lΔ η4 33.lΔη6) 33.lΔη8 1:1 η8 (33 ... Φ η8?
34 . .Ι:!. θ5! ηθ5 35.�η5) 34 . .!:!. 5ζ4! (34 . .11 δ1?
lΔ η4!!) και παρά την απλοποιητική θυσία των
μαύ ρων η π ρωτοβουλία των λευκών διατη ρείται
χάρη στην απειλή �η5-ζ6 και δίπλωμα 1:!. άτη
στήλη -δ- που δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεταί ι­
κανοποιητικά.
Επομένως, το αποφασιστικό λάθος μοιάζει να
έγινε νω ρίτερα ...
30.lΔ δ41 .!:!. δ4
Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο, π.χ. 30 ... 1:!. ε8 3 1 . .ί:!. ζ7
lΔ ζ7 32.'iνζ6 <it>η8 33.�ζ7 ή 30 ... lΔγ6 3 1 .�θ6 Φη8
32.lΔε6! ή 30 ... lΔ δ7 3 1 . 1:!. ζ7 .!:!. ζ7 32.�δ8 (!) Φη7
(32 ... lΔ ζ8 33 . .!:!. ζ7) 33.lΔε6 κ.λπ.
31 .�ε5
και τα μαύρα έχασαν από χρόνο ( 1 -0), αλλά η θέση
τους ήταν ήδη καταστραμμένη: 31 ... 1:!. β4/δ2 3;2.�ε7
και 33. J:t ζ7 με εύκολη νίκη. Δραμαηκή σύγκρουση
που η κατάληξή της μου φαίνεται συμβολική, όπως
ακριβώς ήταν και η 16η παρτίδα που κέρδισε ο Γκάρυ
στο προηγούμενο ματς (θυμάστε το γκαμπί με ... δ5;) .
Για άλλη μια φορά η Καρδιά αποδείχτηκε ισχυ ρότερη
από το Μυαλό!
GM Andnίs Adorjan
(επιμέλεια-απόδοση: ΗΛΙΑΣ Κ.)
Πολλοί <<ειδήμονες>> χα ρακτή ρισαν την 8η πα ρτίδα
σαν την κρισιμότερη του α ' μέρους του ματς. Οι ανα­
γνώστες του <<Diva Caissa>>, συγκρίνοντας τα σχόλια
των δύο ονομαστών συνεργατών μας, θα έχουν την ευ­
χέρεια να σχηματίσουν πλή ρη γνώμη. Νο μίζουμε πως
η <<αντιπαράθεση» των δύο σχολιαστών - πέρα από
το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η κάθε
προσέγγιση - είναι ο καλύτερος τρόπος για να εκτι­
μηθεί ανηκειμενικά η συνα ρπαστική αυτή πα ρτίδα ...
25
 ιΙIIIIIΙ
Θεωρ ητ ικές σημειώσεις
·Ι!!IΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙι
Πανίδες στην άμυ να Κο ρντέλ της Ι σπανικής παρτίδας
1 . ε4 ε5 2. lb ζ3 lb ν6 3. � 65
� ν5 4.0-Ο
Η άλλη δυνατότητα του λευκού είναι
4.γ3. Μετά οπό το 4.0-0 η θεωρία
π ροτείνει σον κύ ριες συνέχειες που
tσοφο ρίζουν γιο το μούρο ης εξτlς:
Α) 4 ... δ6 Κ Ο ! Β) 4 ... lb δ4.
Α) 4 ... δ6 5.ν3 � δ7 6.δ4 � 66
διάγραμμα 1
7. lb α3 lb nε7 8. lb ν4 0-0 9.α4
εδ4 1 0.νδ4 � n4 l l . lb 66 α66
12. J:ι α3 δ5 1 3 . l:t εl δε4
14. 1:ι ε4 � ζ5 1 5. J:ι ε1 lb n6
οπό την πα ρτίδα Polgar-Sax , π ρωτά­
θλημα Ουγγα ρίας 1 970, όπου το
μαύρα, κατά ης εκημτlσεις των Keres
και Olaffsoη στην εγκυκλοπαίδεια
των σκακιστικών ανοιγμάτων, έχουν
tσορ ροπτlσεt τη θέση .
Στη θέση του διογράμ. 1, ο Νίκος
Σκαλκώτας ανακάλυyε μια δυνατό­
τητα που βεληώνεt πολύ το παιγνίδι
του λευκού.
7.δε5!
Τα μαύρα έχουν δύο βοριάντες ο)
7 . . . δε5 και β) 7 ... lb ε5
α) 7 ... δε5 8. �γ6 il.. γ6 9.lbε5 �δ1
10. J:ι δ 1 .tε4 1 1 . J:ι ε 1 � β 1 ( 1 1 ... ζ5
26
Επιμέλεια: Στάθης Γαζής
12.Φζ1 Φ ζ8 13.lbδ2 με υπεροχτl
του λευκού) 12.lbη6 Φδ7 13.lbθ8
καt ο λευκός κερδίζει.
6) 7 ... lb ε5 8.lbε5 δε5 (8 . .. �β5
9.lbζ7! κερδίζει) 9.�θ5! �ε7
10.�δ7 Φδ7 l l . J:ι δ l Φγ8
12.lbα3 και ο λευκός έχει σημαντικό
πλεονέκτημα.
Β) 4 ... lb δ4 5. lb δ4 � δ4 6.ν3
� 66 7.δ4 ν6 8 . .t α4 δ6 9. lb α3
εδ4
Πλεονέκτημα δίνουν στα λευκά 01
βαριάντες 9 ... �ε7 10.δ5! .§ιδ7
l l .lbγ4 γ5 12.ζ4 και 9 ... lbζ6
10.il.. γ2 �ε6 1 1 .�η5 θ6 12. �ζ6
�ζ6 1 3.δ5 �δ7 14.lbγ4 .§ιγ7
15.�δ3 .
ιο.νδ4
διάγραμμα 2
10 ... lb ε7 l l . � n5 ζ6 12. � ζ4
ο-ο 13.δ5 Jι ν5
Στο σημείο αυτό οι Keres ' και Olafs­
soη σταματούν την ανάλυση καt χα­
ρακτη ρίζουν τη θέση tσόπαλη. Πα­
ρόλ' αυτά η θέση του μαύ ρου κατα ρ­
ρέει σε λίγες κtντlσεtς.
ΙIIIIIΙι
Ιi llllilliiiillill lllllllllllllll'
διάγραμμα 3
Π ριν ενάμιση χρόνο στο Groηiη­
geη της Ολλανδίας διεξαγόταν το
καθιερωμένο εδώ και α ρκετά χρόνια
πανευ ρωπαϊκό π ρωτάθλημα νέων
στο οποίο είχα την τύχη να πάρω μέ­
ρος. Κατά τη δtά ρκεω του π ρώτου
γύ ρου στην παρτίδα Howell - Ste­
wart π ροέκυyε η θέση του δω­
γράμμ. 3.
Ο Άγγλος Howell έπαιξε
14.δν6 6ν6
καt τώρα ο κεραυνός
1 5.64!
τ α μαύ ρα δεν κόβουν το β4 γιατί με­
τά από 16.�β3 χάνουν κομμάτι, ενώ
η οπtσθοχώ ρηση του αξιωματικού
κοστίζει το δ6 πιόνι
1 5 ... .i α6 1 6.6ν5 .i ζ1 1 7 . � ζ1
� α5 1 8 . .§ι 63 δ5 1 9 . � δ6 �α3
20. � ε7 J:l ζε8 2 1 .εδ5 J:ι ε7
22.δ6 n ζ7 23. �ν4 n αζ8
24. J:ι ε1 85 25.δ7 �α5
26. J:ι ε8
και ο μαύ ρος εγκατέλειyε.
Σε επόμενους γύρους του του ρ­
νουά ο Ουαλλός Stewart έφτασε
δυο φορές στη θέση του δωγράμμ.
2 όπου δοκίμασε την κίνηση
1 0 ... �84
 χω ρίς ικανοποιητικά aποτελέσματα,

τα κτ ικά Θέμα τα
έπαιζε βέβαια με ανώτερους aντιπά­
λους. Ίσως λοιπόν αυτή π κίνπσπ εί­
ναι το μέλλον της βοριάvτας. Τ ο λευ­ ·. . /
κά δοκίμασαν δύο κινήσεις ο) Επιμέλεια: Νίκος Γαβριλάκnς
1 1.lίJ y4 και β) 1 1 .δ5. ιΙIIIIIIIII/11/IIIIIIIIIIΙι ιΙΙIΙΙΙΙΙΙΙΙ/11/ΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ·
α) Renet - Stewart , Groningen
84/85: 1 1.lίJ y4 iι.. ν7 12. iι.. β3 t:Δ ε7
13.ζ4 δ5 (Βιαστικό, πιο σταθερό φέ­
νετοι το 13 . . . 0-0 και ο ρyότερο δ5) .
14. t:Δ ε5 0-0 15.l2Jζ3 'iνθ5 16.ε5
iι.. η4 1 7 .θ3 iι.. ζ3 1 8. 1:t ζ3 ζ5 19.iι.. ε3
l2Jη6 20. 1:t y 1 iι.. β 6 2 1.'/!t'δ2 J:r ζε8
22. iι.. δ 1 t:Δ ζ8 23.η4! και ο λευκός α­
πέκτησε ισχυ ρή επίθεση και κέρδισε ΤΟ ΚΑΡΦΩΜΑ ΜΠΡΟΥΝΤΡΟΥΠ-ΜΠΡΟΝΤΡΙΧ
στην 39n κίνηση. (Βερολίνο 1 9 54)
Mra οπό ης μεθόδους που χρησιμο­
β) Horνath-Stewart, Groηingeη παίζουν το λευκά
ποιεί η τακτική yιa τπν εξουδετέρω­
84/85: 1 1 .δ5 l2J ζ6 12.δy6 0-0 ι .Ανs iι.. 6 6
13.�ζ3 l2J ε4 (ενδιαφέρον παρου­ ση των αντίπαλων κομματιών και την
σιάζει το 1 3 ... δ5 14.�ζ4 �θ5 επιτυχία του στόχου είναι το κά ρφω­ Το μούρο εξουδετερώνουν τον iι.. y5
15.εδ5 l2J δ5 1 6 .�ε4 t:Δζ6 με οvτάλ­ μα. Το κάρφωμα μπορεί να είναι με «οvτικάρφωμο>> . Όμως . . .
λοyμο yιa το υλικό) 14. 'Α!νζ4 �ε7 σχετικό ή απόλυτο (όταν πίσω οπό
το καρφωμένο κομμάτι β ρίσκεται ο
15 . ..tε3 iι.. y 7 16.t:Δβ5 iι.. α5
βασιλιάς) . κ α ι τ α μού ρο εyκοτολείπουν.
1 7 . J:r αδ 1 η5 18.�ζ3 βy6 19.l2Jδ4
iι.. a6 20.l2Jy6 Vi'ε8 2 Ul δ4 l2J y5
. 22.�ζ6 �δ8 23.l2Jδ8 �δ8 24. iι.. η5
iι.. ζ 1 25. 1:ι η4 . 1 -0

ΠΑΧΜΑΝ-ΓΚΟΥΝΝΑΡΣΟΝ
(Βρνιάνσκα Μπάνια 1 966) ΠΟΡτΙΣ-ΜΠΕΡΓΚΕΡ
παίζουν το λευκά (' Αμστερνταμ 1 964)
παίζουν τα λευκά
1 . 1:Ζ. δδ7 J:Ζ. δ7 2.Vi'β5!
Α Ν Ο ΙΧΤΑ Μ ΑΘ Η Μ ΑΤΑ l . l2J θ 7 ! <;t> θ 7 2. J:ι θ5 Φ n7
Α Ν Α ΚΟ Ι Ν ΩΣ Η Τ Η Σ Ε . Σ . Ο . και το μού ρο εyκατολείπουν.
Αν 2 . .. Φπ8 3.'(/Vη6 ματ.
Στη συνεδ ρίαση της 1 7/1 0/86
3. iι.. ε 5 ζ6 4. n n5!
η Επιτροπή Π ροπονητών (Γιαν·
νόπουλος, Γκέσος, Γρίβας, Κα· και το μούρο εyκοτολείπουν.
λοσκάμπης, Ο ρνιθ όπουλος,
Χ ρ ιστόπουλος) αποφάσισε την
καθιέρωση ελεύ θ ε ρων σκακι­
στ ικών μαθη μάτων κάθε Σάβ·
β ατο 5μμ. στην ΕΣΟ . Τα μαθή·
ματα αυτά θα είναι ανο ικτά σε
σκακιστές και σκακίστριες ό·
λων των κατηγοριών και η έ­
ναρξή τους θα γ ίνει την 1 η Ν ο­
εμβ ρίου 1 986.

27
 ΝΤΑΧΛ-ΣΟΥΛΤΖ ΣΠΙΛΜΑΝ-ΓΟΥΩΧΛ
(Δ. Γερμανία 1 956) (Βιέννη 1 926)
παίζουν τα λευκά παίζουν τα λευκά
1 .ε6! � ε6 1 . 1:!. ε7! "ΥWε7 2."ΥWζ3 Φ η7
3. l2J νε4! δε4 4. l2J ε4 "ΥWε6
αν l .. ζε6 2.'�η4 κερδίζοντας.
. αν 2 ... n η2 3. "ΥWη2!
αν 4 ... "ΥWε4 5."ΥWζ6 �η8 6.�θ6 και
2. � δ4 ζ6
ακολουθεί ματ.
αν 2 ... η6 3.'�ε5 ζ6 (η άλλο;) 4.�ε6.
5. � ζ6 Φ η8 6."ΥWζ4
3."YWn41!
και τα μάύ ρα εγκαταλείπουν.
Τα μαύρα εγκαταλείπουν. Στο
3 ... -;t> ζ7 4. J:ί αε1 κ.λπ.
Φ ινάλ ε
Επιμέλεια: Νίκος Μπαλάσκας
Ένα από τα στοιχεία που θεω­
ρούνται, σι'ις περισσότερες περιπτώ­
σεις, σαν πλεονέκτημα στο φινάλε εί­
ναι και η κατοχή των δύο αξιωμαη­
ΙΒΚΟΒ-ΝΤΥΚΣΤΕΪΝ κών. Τη σημασία και τον τρόπο
(Σαράνιεβο 196 7) εκμετάλλευσης αυτού του πλεονε­
παίζουν τα λευκά κτήματος πρώτος ανακάλυyε και
1 . J:ί ν4! Φε7 διέδωσε ο Steiηitz . Σύμφωνα με τη
θεωρία του οι δύο αξιωμαηκοί είναι
Στο 1 . . . Φδ7 2.l2Jγ5 κερδίζοντας τον ισχυ ρότεροι από δύο άλλα ελαφρά
πύ ργο. κομμάηα σε θέσεις όπου δεν υπάρ­
2. 1:! δ4! Φ ζ8 χουν ισχυ ρά τετράγωνα για τον αντί­
παλο ίππο (ή ίππους) . Η μεγάλη α­
αν 2 ... '>t> ε6 3.l2Jγ5 Φ ε5 4. J:ί β4! κερ· κτίνα δράσης τους, σε μια ανοικτή
δίζοντας . θέση, βοηθά στη δημιου ργία παιχνι­
3.n3! Φη7 4.Φη2 Φ η6 5. 1:!. ν4 διού και στις δύο πτέρυγες ταυτό­
χρονα, ενώ τους καθιστά ικανούς να
με ιδέα l2J β3-δ4-γ2 .
υποστη ρίξουν, ή να σταματήσουν,
και τα μαύ ρα εγκαταλείπουν. ένά ελεύθερο πιόνι από μακριά. Επί-
·28
ΝΊΙΚΣ-ΛΙΝΤΜΠΛΟΜ
(Γκρόνιννκεν 1 973/74)
παίζουν τα λευκά
1 . l2J ε5! ζε5 2 . ..\tν5 .!:!.ν1
3."ΥWθ5!!
και τα μαύ ρα εγκαταλείπουν.
1 Ι Ι 1 1ι ι 1 1ι ι l\'
•ΙIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllι'
σης η συντονισμένη δράση τους
μπο ρεί να εμποδίσει τον αντίπαλο
βασιλιά να φτάσει γρήγορα στο κεν­
τρο, ενώ την κατάλληλη στιγμή ένας
από τους δύο μπορεί να αλλαχτεί με­
ταφέροντας την παρτίδα σε ευνοϊκό
φινάλε ελαφρών κομμαηών.
Η πα ρτίδα που ακολουθεί δεν εί­
ναι (όπως θα περίμενε .κάποιος) του
Steiηitz, αφού οι ανυποyίαστοι αντί­
παλοί του υπέκυπταν αρκετά εύκολα
στην εφαρμογή της άγνωστης γι' αυ­
τούς θεω ρίας, αλλά μια λίγο μεταγε­
νέστερη μεταξύ δύο ισχυρότατων
παικτών όπου η υποδειγμαηκή εκμε­
τάλλευση του πλεονεκτήματος των
δύο αξιωμαηκών αντιμετωπίζεται με
ευρημαηκή άμυνα.
Ζ. TARRASCH • Α. RUBINSTEIN
San Sebastian 1 9 1 2
'Ανοιyμα τεσσάρων ίππων
1 . ε4 ε5 2.tΔζ3 tΔν6 3. tb y3
tΔζ6 4. � 65 � ν5 5. ttJ ε5 tΔδ4
6. � α4 0-0 7 .δ3 δ5 8. � n5 ν6
9. 'i!Υ δ2 1:!. ε8 1 0.ζ4 65 1 1 . � 63
θ6 12. � 84 ttJ ε4 13. � δ8 ttJ δ2
14.i;>δ2 1:!. δ8 1 5 . ttJ ε2 tΔε2
1 6 . Φ ε2
Η παρτίδα έχει ήδπ μπει στο φινάλε
και π κατοχή των δύο αξιωμαηκών
από τα μαύ ρα τούς δίνει τπν υπερο·
χή. Η πρώτη τους φροντίδα, τώρα, εί­
ναι να οδηγήσουν τα αντίπαλα κομ­
μάηα, και κυ ρίως τον ίππο, σε παθπ­
ηκές θέσεις. Γι' αυτό το σκοπό οι
τοποθετήσεις των μαύρων πωνιών
παίζουν σημαντικό ρόλο.
16 ... 1:!. ε8 1 7.Φζ1
Μετά από το καλύτερο 17.i;>δ2 τα
μαύρα δεν θα απαντούσαν με 17 ... ζ6
18.tbγ6 �ε3 19.i;>ε2! και τα λευκά
είναι εντάξει, αλλά με 17 ... �β ? και
18 ... ζ6 όπου π διαφορά από τπν παρ­
τίδα θα ήταν όη ο λευκός βασιλιάς
στέκεται καλύτερα στο δ2 απ' ό,η στο
ζ1.
1 7 ... � 67 18.y3 ζ6 1 9.tΔη4 θ5
20.tΔζ2 � ε3 2 1 . � δ1 θ4
22.n3 α51
Και τώρα που τα λευκά κομμάηα ο­
δηγήθηκαν πίσω, τα μαύρα κινπτο­
ποωύν τα πιόνια στην πτέρυγα τπς
ντάμας για να δπμωυ ργήσουν νέες
αδυναμίες στα λευκά.
23. � ζ3 64 24.Φ η2 6ν3
25.6y3 � α6 26.y4.
Ο Tarrasch δεν ... κάθεται να χάσει
και αντί γι α παθπηκή άμυνα με
26: 1:!. α δ 1, όπου μετά από 26 ... 1:!. αβ8
θα του άφηνε ελάχιστες ελπίδες σω­
τη ρίας, καταστρέφει το σχπμαησμό
γ6-δ5 των μαύ ρων πιονιών ενεργο­
ποιώντας τον αξιωματtκό του. ΤΟ
μεωνέκτπμα τπς κίνπσπς είναι βέ­
βαια π νέα αδυναμία στο τετράγωνο
δ4.
26 ... 1:!. αδ8 ·
Η παθπηκή τοποθέτηση του πύ ργου
είναι προσωρινή. Σε λίγο ο βασιλιάς
θα έρθει να αναλάβει την προστασία
του δ πιονιού.
27.yδ5 yδ5 28. 1:!. θδ1 1:!. ε7
Απειλώντας ... 1:!. γ7-γ2 και σκοπεύ­
οντας στην αλλαγή των πύ ργων ώστε
νά μπορέσει ο μαύ ρος βασιλιάς να
εισχω ρήσει στο κέντρο και στην πτέ­
ρυγα τπς ντάμας.
29. ttJ n4 θη3 30. θη3 � δ4
3 1 . n αν1 1:!. 67 32. 1:!. ν2 Φζ7
33. tΔ ζ2 1:1. 62 34. 1:!. 62 � 62
35. J:!. δ2 � δ4
Το π ρώτο μέρος του σχεδίου ολο­
κλη ρώθηκε. Ένα ζευγά ρι πύ ργων
αλλάχτηκε και ο μαύρος βασιλιάς
κατευθύνεται προς το κέντρο. Από
τπν άλλη πλευ ρά τα λευκά αδυνα­
τούν να βρουν κατάλληλα τετράγωνα
για τον ίππο τους, λόγω των εύστοχα
τοποθετημένων πωνιών στα δ5 και
ζ6. Έτσι ο Tarrasch συλλαμβάνει το
σχέδιο να παίξει ζ5 και να μεταφέρει
τον ίππο του στο ε6.
36. tb θ3 Φε6 37. 1:!. ν2 Φ δ6
38.ζ5
Τα λευκά φαίνεται να πέτυχαν το
σχέδιό τους αφού απειλούν τώρα
tbζ4-ε6. Αλλά...
38 ... 1:!. y8!
Την κατάλληλη στιγμή. Μετά τπν αλ-
λαγή των πύ ργων ο ένας αξιωμαη­
κός από το γ8 θα αναγκάσει τα λευκά
να παίξουν n4 ενώ ο άλλος στο ε3
θα στερήσει από τον ίππο το τετρά­
γωνο ζ4.
39. � δ1
Μετά από 39. 1:!. δ2 1:!. γ3 40.�ε2
(40.tΔζ4 �ε3) �ε3 4 1 . 1:!. δ 1 1:!. α3
42.i;>ζ3 �θ6 τα μαύρα κερδίζουν.
39 ... n v2 40.�ν2 Φ ε5 41 .n4
� ε3
Η απόλυτη κυριαρχία των αξιωμαη­
κών είναι φανερή. Ο ίππος δεν έχει
κίνπσπ (42.tΔζ2 .\tζ2 43.i;> ζ2 i;> ζ4
κ.λπ.) και ο δρόμος του μαύ ρου βα­
σιλιά είναι ανοιχτός (δ4-γ3-β2) . Τα
λευκά πιόνια στα δ3 και α2 δεν μπο­
ρούν να κρατηθούν για πολύ ακόμα.
42.i;>ζ3 i;>δ4 43. � 63 � 67
Επαναλαμβάνοντας κινήσεις για να
κερδίσει χρόνο αφού το όρω ήταν
τότε στις 45 κινήσεις. Μπο ρούσε ό­
μως να κερδίσει αμέσως με:
43 ... �δ3 44.�δ5 .ltζ1 45.tΔζ2
�ζΖ 46.i;>ζ2 Φδ5 47.Φζ1 i;>γ4
κ .λ π.
44. Φ ε2 � α6 45. �ν2 � 65
46.α4 .i. δ7 (απειλώντας 47 . . . π6)
47.Φζ3 Φν3
Αλλάζοντας τπν κατάλληλη στιγμή
ένα ζευγά ρι ελαφ ρών κομμαηών.
48. Φ ε3 δ4!
Πολύ καλύτερο από το 48 ... i;>γ2
49.i;> δ4. Τα υπόλοιπα είναι εύκολα.
49.Φ ε2 Φν2 50.tΔζ4 � α4
5 1 . tΔ ε6 (πολύ αργά!) .\t 63
52.tΔδ4 i;>62 53. ttJ 65 α4
54. i;> ε3 α3 55. tb a3 Φ α3
56.Φδ4 Φ64 0-1
29
 ΤΟ ΣΚΑΚΙ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
Μετά από πολλά χρόνια έλλειψη ς μιας μόνιμη ς
σκακιστική ς εκπομπής στη μικρή οθόνη , ξαφνικά
οι φίλοι του σκακιού έχουν την ευκαιρία να παρα­
κολουθή σουν δύο ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες
που πηγάζουν περισσότερο από τηλεοπτικούς κύ­
κλους και υποστη ρίζονται ενεργά από πολλά γνω­
στά ονόματα του ελληνικού σκακιού .
Τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές π ρέ­
πει ήδη να έχει ξεκινήσει στην ΕΡΤ2 η προβολή του
κουίζ ΤΥΧΕΡΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ. Στην π ραγματικότη­
τ α πρόκειται για μια εκπομπή με μεγάλη ποικιλία
μορφής και περιεχόμενου σε σενάριο και σ κηνοθε­
σία του ' Αγγελου Σιδεράτου (γνωστού από το ιδιαί­
τερα πετυχη μένο σή ριαλ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΙΙ.Η­
ΘΟΣ), με σ κηνικά του Ιωσήφ Χατζηπαυλή , μουσι­
κή επιμέλεια της Ρενάτας Δικαιοπούλου, και
σκακιστικό σύμβουλο τον Τριαντάφυλλο Σιαπ έρα.
Κύριοι παρουσιαστές της είναι ο γνωστός ηθοποιός
και σκακιστή ς Ανδρ έας Φιλιππίδης και μια π ρω­
ταγωνίστ ριά μας που το όνομά της δεν είχε γίνει
γνωστό τη στιγμή που «έκλεινε» η ύλη αυτού του
τεύχους .
Στόχος τ η ς εκπομπής είναι ν α βοηθήσει στην ε­
ξάπλωση του σκακιού στις μάζες και στο να απο­
δειχτεί η ωφελιμότητά του (ιδίως για τη νεολαία)
μέσα από κουίζ που συνδυάζουν σκακιστικές ικα­
νότητες και γνώσεις και μέσα από την παρουσίαση
κορυφαίων σκακιστών και σκακιστριών μας αλλά
και πολλών καθαρά ερασιτεχνών (γνωστών και ά­
γνωστων στο πλατύ κοινό) που δείχνουν τον εποι­
κοδομητικό ρόλο που παίζει το σ κάκι στη ζωή
τους. Έτσι, οι τηλεθεατές θα γνω ρίσουμε ένα κό­
σμο με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και μεγάλη ποικι­
λία , τονίζοντας ιδιαίτερα την ευρύτητ α των διάφο­
ρων κατηγοριών ανθρώπων που κατακτά με τη μα­
γεία του (διαπερνώντας π . χ . κοινωνικά στρώματα
και ταξικές διαφορές, οικονομική κατάσταση ή
ξεχω ριστές η λικίες και εμπειρίες, κ . ά . ) .
Η εκπομπή είναι ανοιχτή για όλους μ α ς κ α ι έχει
συστη ματική επικοινωνία με το κοινό χάρη σε πα­
ράλληλους διαγωνισμούς που διοργανώνονται μέ­
σα από εφη μερίδες. Όσοι ενδιαφέρονται για συμ­
μετοχή στο τηλεοπτικό κουίζ α ς γράψουν στη διεύ­
θυνση : Άγγελο Σιδεράτο, για τη v ΤΥΧΕΡΉ
ΣΚΑΚΙΕΡΑ, Φωκίδος 26 (Αμ πελόκηποι), Αθήνα
1 1 5 26, έχοντας υπόψη τους ότι θα τη ρηθεί σειρ 6.
προτεραιότητας. Ακόμα, όσοι έχουν φωτογραφικό
υλικό που νομίζουν ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί
στα κουίζ ή οποιαδήποτε άλλη ιδέα σχετικά με την
εκπομπή , ας τηλεφωνήσουν στο 77595 5 5 .
30
Η σειρά ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΕ ΤΑ ΜΑΥΡΑ
ΚΑΙ ΑΣΠΡΑ ΤΕΤΡΆΓΩΝΑ τη ς ΕΡτ ι απευθύνεται
κυρίω ς σε π αιδιά αλλά παράλληλα και σε άλλες
ηλικίες. Είναι μια προσπάθεια νέων ατόμων για δη­
μιουργική επικοινωνία με πολύ κόσμο και θ α αρχί­
σει να π ροβάλλεται στο τέλος τη ς φετινή ς χρονιάς
ή στην αρχή της επόμενη ς. Η βασική ιδέα είναι του
σ κηνοθέτη Μάνθου Σαντοριναίου που έγραψε και
το σενάριο σε συνεργασία με τον Κώστα Λαδόπου­
λο. Ο Αντρ έας Δεβετζής έφτιαξε τα σ κηνικά και
εικονογράφησε τις ιστορίες που παρουσιάζονται.
Τα κοστούμια είναι της 'Αννας Σαντοριναίου, ενώ
ο Πάνος Γκέκας δημιούργη σε π ρωτότυπη μουσική
για να επενδύσει το φαντασμαγορικό χαρακτήρα
τη ς εκπομπή ς . Βασική συνεργάτις και υπεύθυνη
για τα σκακιστικά θέματα είναι η πρωταθλήτ ριά
μας Εύα Κόντου ενώ την παραγωγή και καλλιτεχνι­
κή επιμέλεια έχει η Ντοντό Σαντοριναίου .
Τα περισσότερα μέλη αυτή ς της ομάδας έχουν
ξανασυνεργαστεί σε π ρογράμματα για τα παιδιά,
όπως π . χ. ΤΟ ΣΠΙΠ ΤΩΝ ΜΟ ΥΣΙΚΏΝ που αποτε­
λείται από 5λεπτα κομμάτια γνωριμίας με τ α όργα­
να της κλασική ς ορχήστρας και που είναι μέρος
της δη μοφιλούς σειράς ΧΙΛΙΟΙΙΟΔΑΡΟΥΣΑ
(προβάλλεται κάθε Κυριακή μεση μέρι στις 4 . 30) .
Τα 1 3 20λεπτα επεισόδια της σειράς παρουσιά­
ζουν επιλογές από την ιστορία του σκακιού με τε­
κμη ριωμένα στοιχεία, μύθους και γεγονότα που έ­
χουν γίνει ανέκδοτα , καθώς και μαθήματα για αρ­
χάριους και αξιόλογες θεαματικές παρτίδες. Σε
γλώσσα κατανοητή στα παιδιά, μας π α ρασέρνουν
σε ένα ταξίδι κάθε άλλο παρά βαρετό και γεμάτο
γοητευτικές εκπλήξεις. Έχοντας ένα καθαρά δικό
τους χρώ μα και φτιαγμένα έτσι που να εξασφαλί­
ζουν ενεργή συμμετοχή του κοινού , φιλοδοξούν να
εκπαιδεύσουν διασκεδάζοντα ς .
Δεν ξέρω α ν π ρόκειται για σύμπτωση ή για γενι­
κότερο ρεύμα της εποχή ς που αντικατοπτρίζει ορι­
σ μένα αδιέξοδα της κοινωνίας μας και τις λύσεις
που μπορεί να προσφέρει το σ κάκι, όμως και οι δύο
εκπομπές, όπως εξάλλου και το περιοδικό μας, εί­
ναι ιδιωτι κές προσπάθειες που τονίζουν τη συν ερ­
γασία ανθρώπων με πολλά διαφορετικά ενδιαφέ­
ροντα και ταλέντα , αποσκοπώντας έτσι σε μια
πλατύτερη επικοινωνία μεταξύ μας. Μολονότι α­
κολουθούν διαφορετικές μεθόδους με κοινό παρο­
νομαστή την τηλεόραση και ;ην αγάπη τους για το
σ κάκι, είναι σίγουρο ότι και οι δύο σειρές έχουν
πολλά να προσφέρουν σε όλους μας.
ΗΛΙΑΣ Κ.
 _ Ε Ν Ο ΓΛΩ ΣΣ Ο Τ Μ Η Μ Α

Ο. Μωυσέγιεβ • Γ. Ραβίνσκι Π. Κοντ ρ άτιεβ Γ. Ν έ ι σταντ

Σλα β ι κ ή • Αμ υνα Καταλανική Π α ρτίδα

Σικελική Πάο υλσεν
400 390 δ ρχ. 45ό δ ρχ.
δ ρχ.

Σκα κιστικά βιβλ ία από τη ν ΕΣΣΔ

σε προσι τές τιμές στα ρωσικά, γαλλικά, αγγλ ικά

Όλ ες οι νέες σκακιστικές σοβιε τικές εκδό σεις

Σκα κιστικά περιοδικά από τη ν ΕΣΣΔ

ΑΗαπΗmιιecκιιιe
ΑΗαnΗτ�οοι ιι ecκΗe ι-ι κp11n14ecκa.te
Η ΚpΗτΗΙ.ΙθCΚΗθ pa60 Tbl
pa6oτt.ι

Μ ι χ α ήλ Μ π οτ β ί ννι κ : Αναλυτικές κρ ιτ ι κές ε ργ α σ ί ες στο σκά κι

α' τόμος β' τόμος γ' τόμος
(1 923·1 941 ) (1 942·1 956) (1 957-1 970)
620 δ ρχ. 620 δ ρχ. 61 0 δ ρ χ.

G. β ιβλιοπωλ r. ίο

� ��!�f��� ����� 3629.835

 Ελλ ηνι κό σ κάκι
rJIII/IIII/1111111/III/IIΙι π ρ οβλ ή ματα π ρ οοπτικές
Επιμέλεια: Δημήτρης Βανδώρος
Σε ανrί8εσn με άλλες χρονιές το
φετινό καλοκαίρι κατέλnξε να είναι
n πιο 8ερμr'ι σε αγωνιστικές εκδnλώ­
σεις περίοδος. Δ ιεξάχ8n κε το Κύπε­
λ ο Ελλάδας με πολύ μεγάλn συμμε­
τοχr'ι, έγιναν Δ ιε8νr'ι Τουρνουά, και
κυρίως ολοκλnρώ8nκαν όλα τα Α το­
μικά Πρωτα8λ τ'ιματα Ελλάδας (Α ν­
δρών, Γυναικών, Νέων, Νεανίδων,
Προεφτ'ι6ων). Το πρώτο μέρος του
άρ8ρου αναφέρεται λοιπόν σε διά­
φορα αγωνιστικά ζnττ'ιματα και 6ασί­
ζεται στο πρώτο ερωτηματολόγιο του
περιοδικού. Όπως είναι φυσικό α­
ποτελεί μ ι α πρώτn (και κάπως επι ­
φανειακr'ι προς το παρόν) προσέγγι­
σn. Θα 8iλαμε όμως να υπεν8υμί­
σουμε στους φίλους τn ς σττ'ιλnς και
ιδιαίτερα σε όσους αγωνίστn καν σε
κάποιο απ.' τα πρωτα8λr'ιματα, οτι εν­
διαφερόμαστε ιδιαίτερα για τις από­
yεις τους (κι ακόμn περισσότερο για
τις προτάσεις τους).
ΑΓΩΝΙΣΥΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ
(Ερωτηματολόνιο Η )
Τ ο ερωτηματολόγΙο μοφάατπκε
στους παiκτες καt τους δtαηnτές του
Π ρωταθλήματος Ελλάδας Ανδρών
απ' τον 1ο γύρο (8 Ιουλίου) . Απ' τους
48 παiκτες ΚαΙ το υς 4 δtαηnτές πή­
ραμε rελtκά 25 απαντήσεΙς. Οπωσ­
δήποτε δεν εiμαστε κt ενθουσΙασμέ­
νοΙ απ' το ποσοστό συμμετοχής, Ι­
δiως αν λπφθεi υπόyπ όη το
ερωτπματολόγtο ήταν έτσt δtαrυπω­
μένο, ώστε να μπν κου ράζεΙ tδtαiτε­
ρα τον ερωτώμενο ... Ατιό τπν άλλη
πλευ ρά, λόγω πίεσης χρόνου, το iδto
το ερωτπματολόγtο ήταν κάπως π ρό­
χεφο. Παρόλ' αυτά νομίζουμε όη
παρουσtάζεt ενδΙαφέρον. Ας το δού­
με λοtπόν συγκεκρψένα:
32
· ιΙΙIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIΙ·
1. Με δεδομένες ης υπάρ·
χουσες συνθήκες θεωρείτε την
ταυτόχρονη διεξανωνή ημιτελι·
κών και τελικών:
Α. Απαράδεκτη 5
Β. Μάλλον κακή επιλονή 6
Γ. Ανανκαίο κακό 10
Δ. Πολύ καλή ιδέα 4
Ε. Δεν έχω ννώμη Ο
Φυσtκά με rnν έκφ ραση <<υπάρ­
χουσες συνθήκες>> εννοούμε κυρiως
τπν αναστολή του αγωνtστtκού προ­
γράμματος καt rn συνακόλουθη χρο­
νtκή πίεση καθώς καt rnν οtκονομt­
κή στενότητα. ΠροσΠαθήσαμε να
χρn σψοποtήσουμε μtα δtατύπωσπ
,
σχεηκά «άχρωμη», ώστε να μπν κα­
θοδηγηθεί ο ερωτώμενος στπ μ t α ή
τπν άλλη απάvτπσπ . Η γνώμη των
παtκrών είναΙ φανερά δtχασμένπ ως
προς την ορθόrπrα τπς επtλογής τπς
Ε.Σ.Ο., είναΙ όμως σαφές 6n υπό κα­
νονtκές συνθήκες θα π ροημούσαν
τπ χωρtστή δtεξαγωγή πμπελtκών
καt τελtκών.
θεωρείτε νενικά το ελβεηκό
νια ανώνες σnμανηκότερους ή
υyηλού επιπέδου:
Α. Ακατάλληλο 14
Β. Όχι και τόσο καλό 7
Γ. Καλό όσο και το πουλ 1
Δ. Το καλύ.τερο 2
Ε. Δεν έχω ννώμη 1
Ας σπμεtωθεί ση ο ερωτώμενος
που επέλεξε τnν απάντηση Γ π ρό­
σθεσε όη απαραίrπτπ προϋπόθεση
είναΙ ο μεγάλος α ρtθμός γύ ρων (π.χ.
σ' αυτό το πρωτάθλημα όχt 1 1 , αλλά
1 5) .
3 . Αριθμείστε τ α κριτήρια ι·
σοβαθμίας στο ελβεηκό, απ' το
καλύτερο προς το χειρότερο.
Α. Βαθμολονική Πρόοδος 10
Β. Μπούχολς 10
Γ. Νίκες με τα μαύ ρα (αριθμός
νικών) 3
Δ. Κάποιο άλλο 1
Από παραδ ρομή, στην απάντηση Γ,
αντί γtα το κρπήρω: «α ρtθμός νΙ­
κών», γράφτηκε «νίκες με τα μαύρα».
Συνυπολογίσαμε ης σχεηκές απαν­
τήσεΙς. Δεν πtστεύουμε πάντως ση το
λάθος αυτό επη ρέασε ουσtαστtκά
τους ερωτώμενους. Κατά τα άλλα εί­
ναΙ φανερή π ταλάντευση ανάμεσα
στπ βαθμολογΙκή π ρόοδο καt το
μπούχολς. Ας σπμεtωθεί on μέχρΙ
π ρόπερσΙ στtς ομοσπονδtακές δω ρ­
γανώσεΙς εφαρμοζόταν πάντοτε το
μπούχολς, ύστερα εφαρμόστηκε ο α­
ρtθμός νtκών καt τώρα εφα ρμόζεταΙ
π βαθμολογtκή πρόοδος. Φυσtκά
θεωρήθηκε αυτονόητο on όταν πρό­
κεπαt γtα tδtαίτερα σπμαντtκές θέ­
σεtς καλύτερο κρπήρtο είναt... το
μπα ράζ. Το άλλο κρtτήρtο που προ­
τάθηκε είνct: «κλή ρωση μετά τον τε­
λευταίο γύρο ανάμεσα στα κρπήρtα
Α καt Γ». Επίσης κάποως ερωτώμ'ε­
νος π ροτίμησε καταρχήν το μπού­
χολς, αλλά με τπν προϋπόθεση τπς
αυστηρής η μω ρίας των αποχωρούν­
των κt επtπλέον τπν εφαρμογή τπς
βαθμολογΙκής προόδου στην περί­
πτωση έστω καt μtας αποχώρησης.
4. Αυτή τη στινμή το Ατομικό
Πρωτάθλημα Ελλάδας διεξάνε·
ται κανονικά στις εξής φάσεις:
l η: πρωτάθλημα σuλλόνου
2η: Προημιτελικά (περίπου 1 0
όμιλοι, 1 6-22 παίκτες, ελβε­
ηκό)
3η: Ημιtελικά (ένας όμιλος, 40
περίπου παίκτες, ελβετικό)
4η: Τελικά ( 1 6 παίκτες, πουλ) .
θεωρείτε το παραπάνω σχήμα
σε νενικές νραμμές: f·
Α. Απαράδεκτο 1
Β. Μη ικανοποιητικό 3
Γ. Ικανοποιητικό 1 6
Δ. Πολύ καλό 4
Ε. Δεν έχω ννώμη 1
Μήπως έχετε κάποιες δικές
σας προτάσεις;
ΚαΙ 01 δύο δωφορεηκές π ροτά­
σεΙς που δΙατυπώθηκαν αμφΙσβη­
τούσαν τnν ευ ρεία χρήσn του ελβεη­
κού. Συγκεκρψέvα n πρώτn πρόβλε­
πε 2 ομίλους πουλ γω τα Ημηελ1κά
(υποθέτουμε με ανάλογn μείωσn καΙ
του α ρΙθμού των παΙκτών) καΙ n δεύ­
τερη π ρότεΙνε αφ' ενός μεν ομίλους
πουλ σε κάθε φάσn ανεξαί ρετα, αφ'
ετέρου δε το «σπάσψο>> των Π ροημΙ­
τελΙκών σε δύο φάσεΙς.
5. Καλύτερος τόπος διεξανω­
νής είναι:
α) νια τα Ημιτελικά
Α. Αθήνα 14
Β. θεσ/νίκη 4
Γ. Επαρχία 6
β) νια τα Τελικά
Α. Αθήνα 2
Β. θεσ/νίκη Ο
Γ. Επαρχία 2 1
Σαφής λοΙ πόν n n ροτίμnσn γtα
τnν τέλεοn των Ημηελ1κών στnν Α­
θήνα ΚΙ ακόμn σαφέστερη γtα τnν τέ­
λεσn των ΤελΙκών στnν Επα ρχία.
Μ1α μάλΙστα από ης απαντήσεΙς,
π ροσδΙό ρΙζε ακόμn περtσσότερο
τον τόπο: νnσί! Ένας άλλος ερωτώ­
μενος π ρότεΙνε εΙδΙκά γΙα τα τελΙκά
τnν κυκλΙκή εναλλαγή των 3 τόπων.
6. Το καινούρνιο σύστημα α­
νώνων νια τη διάρκεια διεξανω­
νής της παρτίδας (2 ώρες νια 40
κινήσεις, 1 ώρα νια 20 και δια­
κοπή στο εξάωρο) σας φαίνεται
καταρχήν:
Α. Απαράδεκτο 4
Β. Μη ικανοποιητικό 7
Γ. Ικανοποιητικό 6
Δ. Πολύ καλό 5
Ε. Δεν έχω ννώμη 3
7. Η εφαρμονή του στο συν­
κεκριμένο πρωτάθλημα σας
φαίνεται καταρχήν:
Α. Απαράδεκτη 5
Β. Μάλλον κακή ιδέα 6
Γ. Ανανκαίο κακό 4
Δ. Πολύ καλή ιδέα 8
Ε. Δεν έχω ννώμη 2
ΔΙχασμένες λοΙπόν 01 γνώμες καΙ
στΙς δύο περΙπτώσεΙς.
8. Οι συνθήκες και ο χώρος
διεξανωνής σας φαίνονται κα­
ταρχήν:
Α. Απαράδεκτες 3
Β. Μη ικανοποιητικές 8
Γ. Ικανοποιητικές 1 2
Δ . Πολύ καλές 1
Ε. Δεν έχω ννώμη 1
Πα ρατη ρείστε πόσο λίγες είναΙ οΙ
<<ακραίες>> τοποθετήσεΙς.
9. Σε νενικές νραμμές και με
δεδομένες πάντα τις υπάρχου­
σες συνθήκες πιστεύετε ότι το
Πρωτάθλημα (Ημιτελικά και
Τελικά)
Α. Δεν έπρεπε να νίνει καθόλου
2 φανούν ρεαλΙστές. Προτίμησαν τnν
Β. Έπρεπε και μπορούσε να νί­
νει αισθητά καλύτερο 1 5
Γ. Ένινε σχετικά καλά 5
Δ. Ένινε με τον καλύτερο δυνα­
τό τρόπο 3
Ε. Δεν έχω ννώμη Ο
Φανερή λοΙπόν n επΙθυμία των
παΙκτών γtα κάη καλύτερο έστω καΙ
με" <<δεδομένες>> ης συνθήκες.
10. Πώς βρίσκετε την ιδέα να
διεξάνεται κάθε χρόνο ένα Α­
νοικτό Πρωτάθλημα Ελλάδας
με συμμετοχή και ξένων ισχυ­
ρών σκακιστών, με παράβολο
συμμετοχής και χρηματικά έπα­
θλα παράλληλα και εντελώς α­
νεξάρτητα απ' το κυρίως ατομι­
κό πpωτάθλημα;
Α. Απαράδεκτη 2
Β. Μάλλον κακή 4
Γ. Ενδιαφέρουσα 7
Δ. Πολύ καλή 1 1
Ε. Δεν έχω ννώμη 1
Οι ερωτήσεις 1 1 , 1 2, 13 ανα­
φέρονται στις ώρες διεξανωνής
των παρτίδων και με τη σχετικά
ισοδύναμη κατανομή των απαν·
τήσεων δεν οδηνούν και σε πολ­
λά συμπεράσματα.
14. Πιστεύετε ότι η αποχώ­
ρηση από τουρνουά όπως αυτό
πρέπει να τιμωρείται νενικά:
Α. Πολύ αυστηρά 5
Β. Αυστηρά 14
Γ. Με επιείκια 4
Δ. Καθόλου 1
Ε. Δεν έχω yνώμη 1
ΌλοΙ, φαίνεταΙ, ξέρουμε τα προ­
βλήματα που δnμtου ργούν 01 απο­
χω ρήσεΙς ...
1 5. Πιστεύετε ότι η καθιέρω­
ση επάθλου νια την ωραιότερη
παρτίδα μπορεί να συμβάλλει
στην άνοδο του ποιοτικού επι­
πέδου των παρτίδων;
Α. Καθόλου 3
Β. Λίνο 9
Γ. Αρκετά 6
Δ. Πολύ 7
Ε. Δεν έχω ννώμη Ο
Ας σnμε1ωθεί όη τα μέλn τnς συν­
τακηκής επηροπής του περtοδΙκού
-που ως γνωστό αθλοθέτησε σχεη­
κό έπαθλο 5.000 δρχ.- θέλnσαν να
απάvτnσn Β . . .
Το άρ8ρο που ακο?ιου8εί εί­
ναι του Ν. Κόντου - Κα?ι?ιί8ρακα,
Προέδρου του Σ. Ο. Παγκρατίου
(Κυπε?ιούχου 1 986). Α ναφέρεται
στο πάντα επίκαιρο ζιi τnμα του Δ ι α ­
συλλογικού Πρωτα8?ιιiματος. Εκ­
φράζει καταρχιiν τις προσωπικές α­
πόyειςrου συντάκτn του. που δε φαί­
νεται όμως ν' απέχουν και τόσο απ'
τις πάγιες 8έσεις του Σ. Ο. Παγκρα·
τίου.
ΔΙΑΣΥΛΛΟΓΙ ΚΟΙ
ΑΓΩΝΕΣ
(μια απάντηση)
ΞεκΙνώντας θα ήθελα να συγχα ρώ
τn Συvτακηκή Επηροπή του περΙοδΙ­
κού γtα τnν προσπάθεΙα που κάνεΙ,
δυστυχώς χωρίς καμΙά βοήθεtα απ'
τnν ποληεία, γtα να εκδώσεΙ αυτό το
υ ynλής πο1ότnτας περtοδΙκό. Είναι
κάη που έλεΙπε στο σκακΙστΙκό χώ­
ρο καΙ που, όπως καΙ τόσα άλλα, ε­
παφίεταΙ στον <<πατρΙωησμό των Ελ­
λήνων>>.
Στο τρίτο τεύχος, καΙ στα πλαίσΙα
του δtαλόγου που επΙδΙώκεΙ το πε­
ρtοδΙκό, δnμοσ1εύθnκε ά ρθρο του
ΔΙευθυντή τnς ΕΣΟ καΙ Π ρόεδρου
33
του Σ. Ο. Καλλιθέας Τάκη Δρεπανιώ­
τη με τον τίτλο <<μια συνολική πρότα­
ση>>. Σημαντικό μέρος του αναφέρε­
ται στις π ροτάσεις του για τους Δια­
συλλογικούς Αγώνες (ΔΑ) , προτά­
σεις που κατά τη γνώμη μου, αν ε­
φα ρμοσθούν θα οδηγήσουν σε μια
ανεπίτρεπτη υποβάθμιση των
ΔΑ, με γενικότερες αρνητικές επι­
πτώσεις για το Ελληνικό σκάκι. Το
σημείο αυτό έχει μια ιδιαίτερη σημα­
σία καθώς ανάλογες γνώμες έχουν
εκφρασθεί (τουλάχιστον σε γενικές
γραμμές) και από αρκετά μέλη του
Συμβουλίου της ΕΣΟ, όπως έχει φα­
νεί από τις μέχρι σήμερα τοποθετή­
σεις τους.
Το πρώτο που έχουμε να παρατη­
ρήσουμε στο παραπάνω ά ρθρο είναι
μια περίεργη παρουσίαση των υπο­
στηρικτών των δύο απόy εων (δηλα­
δή της διατή ρησης του διασυλλογι­
κού σε επίπεδο τουλάχιστον ίδιο με
το ισχύον ή της δραστικής περικο­
πής των κονδυλίων του ) . Έτσι ανα­
φέρεται ότι « ... υπεύθυνοι δ ραστή­
ριων συλλόγων (και μάλιστα της ε­
πα ρχίας) διαμαρτύ ρονται για
«ποδοσφαι ροποίηση» του σκακιού
μέσω των διασυλλογικών και φτά­
νουν να ζητούν την κατά ργησή τους».
Τέτοιο ... μένος ενάντια στους ΔΑ ε­
μείς δεν έχουμε συναντήσει (το αντί­
θετο μάλιστα) . Τώρα αν μια φορά α­
κούστηκε από έναν εκπρόσωπο ανά­
λογη γνώμη, προκαλώντας τη
γενική ... απορία, αυτό δεν δικαιολο­
γεί τη σημασία που της δίνεται (για
ποιο λόγο;) ούτε, βέβαια, τον πλη­
θυντικό αριθμό. «Ποδοσφαι ροποίη­
ση », ευτυχώς, δεν υπά ρχει και οι ΔΑ
διεξάγονται στη συντριπτική τους
πλειοy ηφία μέσα σε φιλικά και α­
θλητικά πλαίσια. Ίσα-ίσα που οι
σκακιστικοί αγώνες έχουν διατη ρη­
θεί μακριά από το κλίμα φανατισμού
και χουλιγκανισμού που τόσο έντε­
χνα καλλιεργείται σε μερικά άλλα α­
θλήματα και αυτό θα πρέπει οι σκα­
κιστικοί υπεύθυνοι να το προβάλ­
λουν και όχι να το αμφισβητούν.
Αλλά και η αντίθετη άποyη παρου­
σιάζεται περίεργα (« ... ο ρκίζονται
πως αρκούνται σε διασυλλογικό και
ξερό yωμί» ) . τέτοια γνώμη σίγουρα
δεν υπάρχει . Η αλήθεια είναι πως το
yωμί είναι «από χέρι» ξερό απ' τη
στιγμή που η Γενική Γραμματεία Α­
θλητισμού περιέκοyε τη χρηματοδό-
34
τηση περισσότερο απ το μισό
(DIVΑ CAISSA, τεύχος 1, σελ. 28)
αλλά γι' αυτό δεν φταίνε βέβαια οι
ΔΑ. Αυτό άλλωστε (το οικονομικό)
είναι και το κρίσιμο πρόβλημα του
ελληνικού σκακιού σήμερα, η τρο­
χοπέδη του.
Μια δεύτερη παρατή ρηση είναι
πως επιστρατεύονται στο προανα­
φερθέν άρθρο επιχει ρήματα μάλλον
ακατανόητα όπως οτι «το 6 5% των
διασυλλογικών επιχο ρηγήσεων ενι­
σχύει τα μεταφορικά μέσα και τις ξε­
νοδοχειακές μονάδες της χώ ρας».
Αλήθεια τι ποσοστό και τι ποσό χρη­
μάτων ενισχύει τα αεροπλάνα και τα
ξενοδοχεία κατά τη μετάκληση «Ο­
χτώ δυνατών ξένων σκακιστών» για
το ισχυ ρό του ρνουά που έχει προτεί­
νει ο Τ. Δ ρεπανιώτης στο ίδιο άρ­
θ ρο; Ή ακόμη μπο ρεί να χρειάζον­
ται 150 χιλιά ρικα, όπως μας πληρο­
φορεί, «για να παίξουν από μια
παρτίδα δέκα Κερκυραίοι εναντίον
δέκα Χανιωτών» (χαρακτη ριστική η
έκφραση) αλλά πόσα χρειάζονται
για να παίξουν δέκα παίκτες της
Καλλιθέας εναντίον δέκα παικτών
του Πει ραϊκού ή του Παγκρατίου,
που είναι και πολύ πιο συχνή περί­
πτωση; Ως γνωστόν τίποτα αφού και
τα έξοδα για ταξί θα βάλουν οι σκα­
κιστές από την τσέπη τους.
Οι Σύλλογοι, οι τροφοδότες του
ελληνικού σκακιού (σ' αυτό συμφω­
νούμε με τον τ. Δρεπανιώτη) τρεις
βασικές προϋποθέσεις χρειάζον­
ται για να λειτου ργήσουν: χρήματα
και συμπαράσταση απ' την Πολι­
τεία (αυτό δεν το έχουν) , ικανά στε­
λέχη (αυτό είναι κυρίως δικό τους
θέμα να το β ρουν) και Διασυλλογι­
κούς Αγώνες (αυτό ας μην τους το
στερήσουμε) . Κανείς δεν αντιλέγει
για τη σημασία των ατομικών του ρ­
νουά και πρωταθλημάτων, και για
τους ίδιους τους Συλλόγους που τα
διο ργανώνουν. Ωστόσο, όπως κα­
νείς δεν έμαθε ποτέ σκάκι μόνος του
ή έστω με δάσκαλο (χρειάζεται πάν­
τα ο συναγωνισμός) , έτσι και κανέ­
νας Σύλλογος δεν μπο ρεί να δυνα­
μώσει χω ρίς αγώνες με άλλους ί­
διους μ' αυτόν, χω ρίς επίσημους
διασuλλογικούς αγώνες επιπέ­
δου. Σε αντίθετη περίπτωση θα αρ­
κούσε να ιδ ρύσει η ΕΣΟ παραρτή­
ματα στις πόλεις και τις συνοικίες
και δεν βλέπουμε τι νόημα θα είχε
η ύπα ρξη ξεχω ριστών Συλλόγων.
Ως προς τον τρόπο ο ργάνωσης
των ΔΑ και για να εξασφαλισθεί το
απαραίτητο επίπεδο, θα πρέπει
να γίνονται με το σύστημα που λ και
ο α ριθμός των παικτών ανά ομάδα
να παραμείνει τουλάχιστον όσος εί­
ναι σήμερα. Είμαστε ριζικά αντίθετοι
στο διαχω ρισμό των εφήβων και των
γυναικών ή στην αλλαγή της σύνθε­
σης σε βάρος τους. Είναι γνωστό πό­
σο έχει ωφεληθεί το εφηβικό και το
γυναικείο σκάκι απ' αυτή τη συμμε­
τοχή, θα λέγαμε πως ίσα-ίσα αυτή εί­
ναι μια απ' τις μεγαλύτερες χρησιμό­
τητες των ΔΑ. Εκείνο που μπο ρεί να
γίνει, όπως έχει ήδη αποφασισθεί,
είναι η μετατροπή της μιας απ' τις
τρεις εφηβικές σκακιέρες σε προε­
φηβική. Θα πρέπει επιτέλους να πε­
ράσουν οι σκακιστικοί αγώνες (φυ­
σικά όχι μόνο οι ΔΑ) το κατώφλι της
τηλεόρασης, γι' αυτό η ΕΣΟ, οι σκα­
κιστικές Ενώσεις και οι Σύλλογοι να
εξαντλήσουν όλα τα μέσα πίεσης
που διαθέτουν (διαβήματα, διαμαρ­
τυ ρίες, Τύπος κ.λπ.) . Οι ομάδες πρώ­
της Εθνικής να μείνουν όσες είναι ή
να μειωθούν ελαφρά (και όχι ριζικά
όπως π ροτείνεται) . Ο α ριθμός των υ­
ποβιβαζομένων ομάδων να μη ξε­
περνάει το 20 % των συμμετεχου­
σών. Σε αντίθετη περίπτωση, όπως
μέχρι σήμερα, το σύστημα α ρχίζει να
θυμίζει << ρώσικη ρουλέτα» ενώ δη­
μιου ργούνται ομάδες που εκτε­
λούν ... μόνιμη ταλάντωση μεταξύ των
δύο κατηγο ριών. Η βαθμολογία θα
πρέπει να επανέλθει στο σύστημα
σκακιέρα-βαθμός ώστε να απο­
κτήσει αξία η πα ρτίδα του κάθε παί­
κτη, να μειωθεί ο παράγοντας τύχη
(όταν όλα κρίνονται γύρω στο 5 - 5 1f2)
και .να έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέ­
ρον οι σχετικά πιο αδύνατες ομάδες
(όταν σχεδόν αποκλείεται να φθά­
σουν το 5 ή 51/2 ) . Τα προβλήματα
που είχαν δημιου ργηθεί στο πα ρελ­
θόν μερικές φο ρές (λίγες είναι η α­
λήθεια) από εικονικά σκο ρ-μαμούθ
μπο ρούν να λυθούν με το σωστό χω­
ρισμό των κατηγο ριών και τον περιο­
ρισμό των ομάδων που ανεβοκατε­
βαίνουν έτσι ώστε να μην πα ρουσιά­
ζονται χάσματα δυναμικότητας. Η
ιδέα που ειπώθηκε για υποχρέωση
των ομάδων Α 1 και Β 1 Εθνικής να
πα ρατάσσουν δεύτερη ομάδα στα
τοπικά πρωταθλήματα, πα ρ' όλο που
είναι πολύ θεηκή μας φαίνεται ανε­
φάρμοστη. Κατ' α ρχήν το <<υποχρέω­
ση>> δεν έχει νόημα (στην ανάγκη θα
κατεβάζουν ... ό,η νάναt!) . Αν, πάλι,
μιλήσουμε γω δικαίωμα τότε η θα
γίνει αν η δεύτερη ομάδα προκριθεί
στην ίδω κατηγορία με την π ρώτη ο­
μά δα και πώς θα αποφύγουμε την
πρψοδότηση (φυσωλογική άλλω­
στε) της μ ως απ' την άλλη; Αν, τέλος,
δεν έχει το δικαίωμα πρόκρtσης τότε
υπά ρχει σοβα ρός κίνδυνος να αλ­
λοtώσει τα αποτελέσματα αφού δεν
θα έχει ουσωστικό κίνητρο (εκτός αν
δοθεί τέτοω, όπως οικονομικό) .
Γω το οικονομικό μέρος των ΔΑ
η άποyή μας είναι σαφής: όχι περι­
κοπές. Βέβαω π ροτάσεις πω ορ­
θολογικής διεξαγωγής τους (όπως
της ΕΣΣΒΕ) που θα μειώσουν το κό­
στος π ρέπει να εξετασθούν σοβαρά,
ποτέ όμως η μείωση να μη γίνει σε
βάρος του επιπέδου τους. Η συχνό­
τητα διεξαγωγής να δωτη ρπθεί στο
«μια συνάντηση την εβδομάδα».
Η κατεύθυνση θα πρέπει να είναι
στη διεκδίκηση των απαραίτητων
πό ρων γω τη διεξαγωγή τους κι όχι
της . . . αυτολογοκρtσίας.
Αφήσαμε γω το τέλος ένα-δύο
σημεία α ρκετά ση μανηκά για να δεί­
ξουν την αξία των ΔΑ. Ένα είναι η
δυνατότητα που δίνουν σε παίκτες (ι­
σχυ ρούς και μη) να αγωνtσθούν, δυ­
νατότητα που πολλές φορές δεν την
έχουν λόγω επαγγελμαηκών και άλ­
λων υποχρεώσεων. Ένα δεύτερο εί­
ναι η ευκαφία σε παίκτες χαμηλότε­
ρης δυναμικότητας να ανημετωπί­
σουν αρκετά tσχυ ρούς ανηπάλους
και να δοκψάσουν ης δυνάμεις τους
σε επίσημη πα ρτίδα μαζί τους, κάη
που δύσκολα θα το πετύχαιναν αλ­
λοιώς. Τέλος, αν καλλιεργηθεί σω­
στά (και έχει γίνει σε αρκετούς Συλ­
λόγους) , η ανάπτυξη του ομαδικού
πνεύματος και η αλληλογνωρψία
των Συλλόγων, των ίδιων των εργα­
τών του σκακωύ, κάη πολύ ουσωστι­
κότερο από ης <<δημόσιες σχέσεtς>>
που τελευταία συχνά αναφέρονται.
Ας τους δώσουμε λοιπόν τη δυνατό­
τητα να προχω ρήσουν, όταν μάλιστα
αυτό έγινε σε πολύ πιο <<χαλεπούς
καφούς>>, και ας μη ξαναγυ ρίσουμε
σε παλιότερες εποχές που α ρκετοί
ης θυμούνται .
Ευχα ριστώ γι α τ η φιλοξενία
Νίκος Κόντος - Καλλίθρακας
ΕΚΤΑΚΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ Ε.Σ.Ο.
Στις 25 Οκτωβ ρίου έγινε έκτακτη Γενική Συνέλευση της Ε.Σ.Ο.
με θέμα τα διασυλλονικά πρωταθλήματα. Ήταν πα ρόντες εκπρόσω­
ποι 35 σκακωηκών σωματείων της χώ ρας, που μετά από πολύωρη συζή­
τηση κατέληξαν στις εξής αποφάσεις:
- Από το 1988 γίνεται αναδιάρθρωση των Εθνικών κατηγοριών.
Στην Α εθνική θα αγωνίζονται 10 ομάδες (με σύστημα πουλ απλών συ­
1
ναντήσεων) , στη δε Β και Γ εθνική από 32 ομάδες (σε 4 ομίλους των
1 1
8) . Οι υπόλοιπες ομάδες θα μετέχουν στα τοπικά π ρωταθλήματα.
- Οι συνθέσεις των ομάδων - σ' όλες τις κατηγο ρίες- θα έχει τη μορφή:
5 άνδ ρες - 2 έφηβοι - 1 π ροέφηβος - 1 γυναίκα - 1 νεάνιδα. Ειδικά για
το 1987, στη Β και Γ εθνική η σύνθεση θα είναι: 6 άνδρες - 2 έφηβοι
1 1
- 1 προέφηβος - 1 γυναίκα και στις τοπικές κατηγο ρίες 5 άνδ ρες - 2 έφη­
βοι - 1 γυναίκα (8 σκακιέρες) .
- Το 1987 θα διεξαχθεί μεταβατικό διασυλλογικό πρωτάθλημα,
ανάλογο με τα μέχρι τώρα ισχύοντα (2 όμιλοι των 8 ομάδων στην Α 1
κατηγορία, 4 όμιλοι των 10 ομάδων στη Β κατηγορία, 8 όμιλοι στα τοπι­
1
κά πρωταθλή ματα) . Οι <<εθνικές>> κατηγορ ίες θα σχηματιστούν ως εξής:
Από την Α κατηγο ρία θα υποβιβαστούν στη Β οι 5η-8η κάθε ομίλου
1 1
(συνολικά 8 ομάδες) ενώ θα «ανέβουν>> οι 2 πρώτες ομάδες των αγώνων­
μπαράζ που θα δώσουν οι νικήτριες των 4 ομίλων της Β κατηγο ρίας.
1
Από τη Β κατηγο ρία θα υποβιβαστούν στη Γ οι 7η- 10η κάθε ομί­
1 1
λου, ενώ ο αριθμός των 32 της Β 1 «εθνικής>> θα συμπληρωθεί από τις
8 νικήτριες των τ οπ ικ ώ ν π ρωταθλημάτων.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως α ποφασίστηκε να γίνει, στους π ρώ­
τους μήνες του 1987, Καταστατική Γενική Συνέλευση για την τροποποίη­
ση του καταστατικού της Ε.Σ.Ο.
(Σ.l.)
ΜΕΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΚΑΚΙΣΤΩΝ
85 ·περίπου αιτήσεις μεταγραφών έγιναν δεκτές από την α ρμόδια
Επιτροπή Μεταγ ραφών της Ε.Σ.Ο. που συνεδρίασε στις 22 και 29 Σεπτεμ­
βρίου με την εξή ς σύνθεση : Γ. Γιαννόπουλος (π ρόεδρος) , Γ. Θεολογίτης
(γραμματέας) , Γ. Κου ρκουνάκης, Γ. Περπι ράκης και Γ. Σύλλας (μέλη) .
Οι κυ ριότερες μεταγραφές που εγκρίθηκαν είναι οι ακόλουθες: Στ.
Ψάρρας από τον Πειραϊκό Ο.Σ. στο Ν.Α.Ο. Μάτι Αττικής, Ι. Σπάχος
από τον Σ. Ο. Πατρών στην Π. Π. Λέσχη Τραπεζικών Υπαλλήλων Πατρών,
Γ. Τσιμποίιρης και Π. Στασινός στο Σ. Ο . Λαμίας (από τον Σ.Α.Ε. και
το Α.Κ. Ζωγράφου αντίστοιχα) , Σοφ. Κόντου και Ν. Παναγιωτόπου­
λος από τον Σ. Ο. Αμπελοκήπων στο Ν .Α. Ο. Μάτι Αττικής, Χάρ. Καραο­
λίδπς από την Εστία Νέας Σμύ ρνης στο ΝΑΟ Μάτι Αττικής, Θ. Αρνίιρης
και Δ. Βαζελάκης στο Ν.Α.Ο. Μάτι Αττικής (από το Π.Κ. <<Δ. Γληνός>>
και τον Σ.Α.Ε. αντίστοιχα) , Σωτ. Σκαπέρδας και Ηλ. Περτζινίδης
στον Σ.Φ.Ο.Π. <<Κρυστάλλης>> (από τον Σ.Σ. Λάρισας και τον Γ.Α.Σ. <<Βέ­
ροια>> αντίστοιχα) , Αναστ. Χονδράκη από τον Α. Ο. <<Παράδεtσος>> Αμα­
ρουσίου στον Σ.Ο. Καλλιθέας, Χρ. Βαρσάμης από τον << Πανελλήνιο»
Γ.Σ. στον Σ.Σ. Κιάτου, Χρ. Κοίιγιας από την ΕΦΕΤ στον Σ.Ο. Ξuλοκά­
στρου, Θ. Τσαρσιταλίδης από το Π.Κ.Ε. ΟΤΕ Αττικής στην ΑΕΚ Άρ­
γους, Α. Βαζοίιρας από τον Σ. Ο. Πατρών στον Φ.Σ. Πατρών, Γ. Παπα­
βασιλείου από τον Α.Μ.Ο. <<Γαλαξίας» στον Ο .Σ. Ηλιου πόλεως Θεσσα­
λονίκη ς, Ν. Παπαδόπουλος από τον Ο.Σ. Ηλιουπόλεως Θεσσαλονίκης
στο Π.Κ. Νεάπολης Θεσσαλονίκης, Βασ. Αξιόνλου και Μαρ. Σπανοίι
από τον Γ.Α.Σ. <<Βέροια» στο Π.Κ. Νεάπολης Θεσσαλονίκης, Θοδ. Θεο­
δουλίδης από τον Σ. Ο. Πτολεμα'i'δας στην Ε.Σ.Θ., Βίιρ. Τσορμπατζό­
γλου από τον Α.Μ.Ο. <<Γαλαξίας» στον Π.Α.Σ. Π ροσωπικού ΔΕΗ Θεσσα­
λονίκης, Γ. Λάππας από τον Σ.Σ. Καστοριάς στον Ο.Α.Α. <<Ηράκλειο»
(η πιο ... <<μακρυνή» μεταγραφή!) .
35
 ΙIIIIIΙι

Κα λλ ιτεχν ικό σ κάκι

Επιμέλεια: θύμιος Παπακω νστ αντίνου
ιΙΙIΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙι· ιΙIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ΙΙ·

ΤΟ «ΕΣΤΙΑΚΟ» ΘΕΜΑ

Νο 1 Νο 2 Νο 3

Ματ σε 2 Ματ σε 3 Ματ σε 4

Νο 4 Νο 5 Νο 6

Ματ σε 5 Ματ σε 6 Ματ σε 7

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Με αυτό το τεύχος α ρχίζει ο δεύτερος διανωνισμός λύσης σκακιστικών π ροβλημάτων, ο οποίος
θα περιλάβει και τα δύο επόμενα τεύχη . Τα έπαθλα του δεύτερου διαγωνισμού με τα οποία θα β ραβευ­
θούν οι τρεις καλύτεροι λύτες είναι: Χρηματικό έπαθλο 5.000 δ ρχ. για τον π ρώτο νικητή, βιβλία για
το δεύτερο και ετήσια συνδ ρομή για τον τρίτο. Οι λύσεις των προβλημάτων κάθε τεύχους π ρέπει να
μας στέλνωvται ξεχω ριστά στη διεύθυνση:
Βορ. Ηπείρου 38, Τ.Κ. 1 6232, ΑθΗΝΑ κ. Θύμιο Παπακωνσταvτίνου. Οι λύσεις των προβλημάτων
αυτού του τεύχους π ρέπει να ταχυδρομηθούν το α ργότερο μέχρι 20 Δεκεμβρίου (σφ ραγίδα ταχυδρο­
μείου) στην παραπάνω διεύθυνση.
Πλη ροφορούμε όσους αναγνώστες μας δεv γνω ρίζουν τι είναι σκακισnκό πρόβλημα ότι : Ένα π ρόβλη­
μα π.χ. ματ σε 3 κινήσεις σημαίνει: Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ το α ργότερο στην τρίτη κίνηση
όσο καλά και αν αμυνθούν τα μαύ ρα.

36
 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ «ΕΣΊΙΑΚΟ» θΕΜΑ
Ο δεύτερος διαγωνισμός ξεκινά με π ροβλήματα, που εκφ ράζουν ένα από τα πιο δημοφιλή και ω ραία
στρατηγικά θέματα. Π ρόκειται για το λεγόμενο <<Εστιακό,, θέμα (αγγλικά Focal play, γαλλικά Theme
·

Focal , γερμανικά Brennpunkt) .

Εστιακό θέμα έχουμε σ' ένα πρόβλημα, όταν ένα μαύ ρο κομμάτι (Βασίλισσα ή Πύργος ή Αξιωματι·
κός) ελένχει δύο τετράνωνα, από τα οποία τα λευκά απειλούν ματ. Με άλλα λόγια το μαύρο κομμάτι
( � ή 1:t ή jι) είναι <<UΠερφορτωμένο», δηλαδή είναι υποχρεωμένο ταυτόχρονα να υποστη ρίζει δύο
απειλές ματ. Τα τετράγωνα τα οποία είναι δεσμευ μένο να υποστηρίζει το μαύρο κομμάτι (� ή 1:t ή
..t) λέγονται <<εστιακά τετράγωνα» ή επικρατέστερα <<εστιακά σημεία» (focal points) και το μαύρο κομ­
μάτι β ρίσκεται εκείνη τη στιγμή σε <<εστιακή θέση» (position focal) .
Ενδιαφέρον όμως έχει τώρα να δούμε με ποιους τρόπους τα λευκά πα ρεμποδίζουν το θεαματικό
μαύρο κομμάτι να π ροστατεύσει και τα δύο εστιακά σημεία. Τρεις από τους πιο συνηθισμένους τρόπους
συναντάμε στα π ροβλήματα, που παριστούν τα rια ρακάτω τρία διαγράμματα.

Α. Β. c.
Dr. Μ. Niemeijer Jan Hartong Ado Kraemer

Chess Correspondent 1 946 Rotterdamsch Schaaknieuws 1 925 Die Schwalbe 1948

Ματ σε 3 Ματ σε 5 Ματ σε 6

Το διάγραμμα Α παρουσιάζει ένα π ρόβλημα στο οποίο τα εστιακά σημεία είναι τα τετράγωνα γ4
και δ7, τα οποία υποστη ρίζει ο μαύρος πύ ργος. Τα λευκά επειδή δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτά
τα εστιακά σημεία δημιου ργούν αλλανμένα εστιακά σημεία (Brennpunkte-Wechsel) , που είναι τα
τετράγωνα ν6 και δ3 ως εξής:
l .lίJ δ 5 ! (απειλεί 2.�η3 ματ) 1:t ν3 2.lίJ64! 1:t
- και 3.lίJν6 ή lίJδ3 ματ. Τα προβλήματα Νο 2και
Νο 4 του διαγωνισμού βασίζονται σ' αυτήν ακριβώς την ιδέα mς αλλαγής των εστιακών σημείων.
Στο π ρόβλημα του διαγράμματος Β τα λευκά πα ρεμποδίζουν τη μαύ ρη βασίλισσα να υποστη ρίξει
τα εστιακά σημεία β8 και ε8 με κλείσιμο γραμμής δηλ. διατομή ως εξής:
1 . 1:!. 62 ! �65! 2.ν4 �ε5 3.ν5 ! διατομή (η μαύ ρ η � δεν μπορεί να επιστρέyει στο β5) και το ματ
στην πέμπτη κίνηση είναι αναπόφευκτο. Σ' αυτή την ιδέα της διατομής βασίζονται τα π ροβλήματα Νο
3 και Νο 5 του διαγωνισμού.
Το πρόβλημα του διαγράμματος C είναι μια αριστου ργηματική παρουσίαση μιας άλλης ιδέας, με
την οποία τα λευκά πα ρεμποδίζουν το θεαματικό μαύρο κομμάτι , της ιδέας του tempo. Συγκεκριμένα
στην προκει μένη περίπτωση τα εστιακά σημεία είναι τα δ5 και η8, που π ροστατεύει η μαύρη �- Στη
θέση του διαγράμματος αν έπαιζαν τα μαύ ρα τα λευκά έδιναν ματ στην κίνηση . Τα λευκά όμως δεν
έχουν κίνηση αναμονής. Γι' αυτό επαναφέρουν μετά από πέντε κινήσεις την ίδια θέση, όπου όμως. .nαίζει
ο μαύ ρος. Τα λευκά δηλαδή χάνουν tempο για να έρθουν τα μαύ ρα σε θέση Zugzwang. Αυτό γίνεται
ως εξής: 1 . 1:t ε3 �n2 2 . .in4! �α8 (2 . �η4 3.lb δ5 Φζ5 4. 1:!. ε5 ματ) 3. Ι:! ε5! �δ8 4.�δ7 �α8
..

(4 .. . �δ7/�ε7 5.lίJη8/ .!:!. ζ5 ματ) 5. 1:t ε4! αρχική θέση και τα μαύρα έχουν την κίνηση και είναι σε
θέση Zugzwan g . Ανάλογη περίπτωση έχουμε στο π ρ όβλημα Ν ο 6 του διαγωνισμού . Τέλος στο πρόβλη­
μα Νο 1 του διαγωνισμού τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά, γιατί τα λευκά έχουν κίνηση αναμονής.
Ευχόμαστε στους λύτες μας καλή επιτυχία και καλή y υχαγωγία.

37

Σ κά κι δ ι· α λληλοyρα φία ς
· ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι ΙίΙ Ιι·
Επιμέλεια: Γιώρyος Περπι ράκης
. τζίδnς 1-0, Π ρωτόπαππας - Σύλλας
Α ' ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ. Άλλη
μια μεγάλη ελληνική διο ργάνωση
Σκακιού δι' Αλληλογραφίας ά ρχισε
στις 15 Οκτωβρίου με ρεκό ρ συμμε­
τοχών. Είναι το 1ο Κύπελλο Ελλά­
δας, που οι π ροκριματικοί του γίνον­
ται σε 15 ομίλους των 9 παικτών, δη­
λαδή ένα σύνολο 1 35 παικτών από
τους οποίους οι περΙσσότεροι είναι
καινούργιοι φίλοι του Σκακιού δι'
Αλληλογραφίας και μάλιστα από
την περιφέρεια. Αυτό το τελευταίο
είναι και το πιο ευχάριστο, γιατί ση­
μαίνει πως σιγά-σιγά ro Σκάκι δι' Αλ­
ληλογραφίας γίνεται γνωστό στην ε­
παρχία, όπου n έλλειyn Συλλόγων
και τακτικών σκακιστικών διο ργανώ­
σεων σε πολλές περιοχές τnς χώ ρας
οδηγεί σε στασιμότητα και μαρασμό
των φίλων του Σκακιού. Το Σκάκι δι'
Αλληλογραφίας έρχεται να καλύyει
αυτό το κενό, δίνοντας τn δυνατότητα
για σκακιστικές πα ρτίδες στον καθέ­
να και σε κάθε γωνιά τnς Ελλάδας.
Γι' αυτό άλλωστε το διαφημιστικό
μας σλόγκαν είναι: <<Σκάκι δι' Αλλη­
λογραφίας σημαίνει πα ρτίδες στο
σπίτι σας, σε όποια γωνιά τnς Ελλά­
δας και αν βρίσκεστε».
Όπως συμβαίνει όμως σε όλα τα
μεγάλα του ρνουά είχαμε και μεις τις
π ρώτες αποχωρήσεις, που είναι του
Σταματάκn Σπ. από τον όμιλο
Κ/ 1 04, και του Σουκούβελου Κ. από
τους Κ/ 1 13 και Κ/1 14, οι οποίοι δεν
βαθμολογούνται ,
38
ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟ Α ' ΠΡΩΤΆΘΛΗ­
ΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ. ΠαραθέϊΟυμε τα
νεώτερα αποτελέσματα του τελικού
που έχουμε πάρει τα μέσα Οκτω­
βρίου και είναι: Κοφίδnς Σ π. με Σια­
μίδn και Τσοχατζίδn 1-0, Τράνταλnς
- Τσοχατζίδnς 1 -0, Σύλλας - Τσοχα­
1-0, Τσοχατζίδnς - Σιαμίδnς 1-0,
Τσουρινάκnς - Μα ρτσίδnς 1 -0.
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
ΣΚΑΚΙΟΥ ΔΙ' ΑΛΛΗΛΟΓΡΑ-
ΦΙΑΣ. Εκτός από τις ελληνικές
διο ργανώσεις Σκακιού δι' Αλληλο­
γραφίας γίνονται παράλληλα προ·
σπάθειες για την πα ρουσία τnς χώ­
ρας μας σε διεθνές επίπεδο. Έτσι
μετά τις φιλικές συναντήσεις με τn
Λιθουανία, την Αγγλία και την Ιτα­
λία, που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη,
π ρόκειται να αντιμετωπίσουμε τον
Φεβρουάριο '87 τις ομάδες του Κα­
ναδά, τnς Ουκρανίας και των Η.Π.Α.
(ίσως είναι ενδιαφέρον να αναφερ­
θεί εδώ, πως οι παίκτες των ΗΠΑ α­
σχολούνται και με το φιλοτελισμό,
χόμπυ που μπο ρεί να έχουν και Έλ­
ληνες σκακιστές και έτσι να κάνουν
ανταλλαγές γραμματοσήμων πα ράλ­
ληλα με τις παρτίδες) . Και οι τρεις
συναντήσεις θα γίνουν σε 20 σκακιέ­
ρες και κάθε παίκτης θα παίξει ταυ-
!/ir rl lr r li Ι Ι II'
· ιΙ Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι ι ·
τόχρονα 2 πα ρτίδες με τον αντίπαλό
του, μία με λευκά και μία με μαύρα.
Για τn συνάντηση με τον Καναδά
δήλωσαν ήδη συμμετοχή 15 παίκτες
και μας λείπουν ακόμα 5. Για την Α­
μερική γίνεται ανακοίνωση τώ ρα για
π ρώτη φορά και πα ρακαλούμε ό ­
σους θέλουν ν α παίξουν μ ε την ελλη­
νική ομάδα, να ενημερώσουν το συν­
τομότερο τον κ. Γ. Περπι ράκn Παχ.
Θυ ρίς 8255, 100 1 0 Αθήνα, ή τηλ.
3248 1 20) και για τις δύο συναντή­
σεις.
Ειδικά όμως για τn συνάντηση με
την Ουκρανία μάς ζητήθηκε να πα­
ρατάξουμε πολύ ισχυ ρή ομάδα και
γι' αυτό πα ρα.καλούμε να δηλώσουν
συμμετοχή μόνο παίκτες με ELO πά­
νω από 1800. Επικεφαλής τnς ελλη­
νικής ομάδας για τn συνάντηση με
την Ουκρανία θα είναι οι: Γρίβας,
Λιβέριος, Γεωργατζής, Σκιαδόπου­
λος, Συνανίδnς, Χατζηγιάννης (Κύ­
π ρος) και περιμένουμε δηλώσεις
συμμετοχής για να καλυφθούν οι υ­
πόλοιπες θέσεις.
Στο επόμενο τεύχος θα δούμε
πώς μπο ρούν οι Έλληνες και Κύ­
πριοι φίλοι του Σκακιού δι' Αλληλο­
γραφίας να παίξουν στα Ευ ρωπαϊκά
και Παγκόσμια Π ρωταθλήματα που
διο ργανώνει n ICCF.
Και κλείνουμε παραθέτοντας, όπως
πάντα, μερικές ενδιαφέρουσες παρ­
τίδες:

ΣΙΑΜΙΔΗΣ - ΚΟΦΙΔΗΣ Ση.

( 1 ο Π ρωτάθλημα Ελλάδας)
1 . ε4 ν5 2. ll:J ζ3 δ6 3.δ4 νδ4
4. ll:J δ4 ll:J ζ6 5. ll:J ν3 α6 6 . ..t η5
ll:J 6δ7 7.ζ4 Wlν7 8. Wi ζ3 ε6
9.0-0-0 65 1 0.η4 � 67
1 1 . � ζ6 ηζ6 1 2.α3 0-0-0
1 3.64 θ5 1 4. ll:J ν65 θη4
1 5 . W/ δ3 α65 1 6. ll:J 65 W/ 66
1 7 . .t ε2 J:t θ3 18. Wf δ2 ζ5 και τα
λευκά εγκαταλείπουν.

GARGNEL - HEGELER Από τους αγώνες στο «MINION».

(Πρωτάθλημα Δ. Γερμανίας)
1 .ε4 ε5 2. ll:J ζ3 ll:J ν6 3.δ4 εδ4
4.ν3 δν3 5. ll:J ν3 � 64 6 . .t ν4 δ6
7.0-0 .t ν3 8.6ν3 � η4 9. 't!\Y 63
.t ζ3 1 0. � ζ7 Φζ8 1 1 .ηζ3 ll:J ε5
12. � η8 J:t η 8 1 3.ζ4 (αν Φn2 W/ζ6
14.γ4 π5! και τα μαύρα κερδίζουν.
Αν 13.W/β7 π5 και πάλι κερδίζουν) .
13 ... ll:J ζ3 14. Φ η2 ll:J θ4 1 5.Φθ1
Ψ/i δ7 1 6.ζ5 Wiν6 1 7 .ζ3 J:t ε8
18. � η51 J:t ε4 1 9 . � θ4 J:t θ4
20. 1:t αε1 (τα λευκά έδωσαν ένα
πιόνι, αλλά ε�ουδετέρωσαν τον επι­
κίνδυνο Ίππο και απειλούν W/ε6)
20 ... !:!: ν41 2 1 . 1:t ε3 (ίσως εδώ να εί­
ναι καλύτερο το 2 1.ζ6! με τις ε�ής
βαριάντές: Α) 2 1 .ζ6 πζ6 22.W/γ2
J:t n6 23.'ii' ζ5 Β) 2 1 .ζ6 π5 22.W/γ2 Γ)
2 1 .ζ6 π6 22. J:t ε3 ιεf;ζ7 23. 1:t ζε 1 με
υπεροχή των λευκών και στις τρεις
περιπτώσεις) .
ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΣΚΑΚΙΣΥΙΚΟΙ
ΑΓΩΝΕΣ Στο Μινιόν
Σχολικούς Ομαδικούς Αγώνες
Σκακιού, ο ργάνωσε το ΜΙΝΙΟΝ από
30/9-μέχρι 1 1/10, με τη συνεργασία
τπς Ελληνικής Σκακιστικής Ομο­
σποvδίας.
Στους αγώνες, που είχαν μεγάλη
επιτυχία, συμμετείχαν μαθητές Δπ­
μοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.
Όλα τα παιδιά, νικητές και μη, πή­
ραν αναμνηστικά δώρα από το αθλη­
τικό τμήμα του ΜΙΝΙΟΝ.
Παράλληλα με τους αγώνες, στον
8ο ό ροφο του ΜΙΝΙΟΝ, υπή ρχαν και
2 προπονητές σκακιού, ο Τάκης
Πανταβός και ο Στέλιος Ψάρρας, οι
οποίοι και δίδασκαν σκάκι σε παι­
διά που ήθελαν να μάθουν.
Α�ίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι
η πρώτη φορά που το ΜΙΝΙΟΝ διορ­
γανώνει Σχολικούς Σκακιστικούς Α
γώνες με τη συνεργασία τnς Ελληνι­
κής Σκακιστικής Ομοσπονδίας. Τέ­
τοιοι αγώνες γίνονταν στο μεγάλο
πολυκατάστημα από πολύ παλιά και
σταμάτησαν το 1980, όταν το ΜΙ­
ΝΙΟΝ καταστράφπκε εντελώς από τn
φωτιά.
Τέλος, Σχολικούς Σκακιστικούς
Αγώνες το ΜΙΝΙΟΝ θα διο ργανώνει
και στο μέλλον, πάντοτε με τn συνερ­
γασία της Ελληνικής Σκακιστικής Ο­
μοσπονδίας, στα πλαίσια της προ­
σπάθειας του πολυκαταστήματος για
ε�άπλωση αυτού του ευγενούς αθλή­
ματος.
θΕΜΗΣ ΚΕΣΙΣΟΓΛΟΥ

21 ... η5 (τα μαύρα θα μπορούσαν να

παί�ουν 21 ... Φζ7 και ύστερα από
22. 1:t ζε 1 1:t ζ8 23. J:!. ε7 Φn8
24. 1:t π 1 1:t ζ7 να έχουν υπεροχή) .
22. J:!. ζε1 65 23.ζ61 η4 (τα μαύ ρα
απειλούν ματ και με τπν πρώτη ματιά
δε φαίνεται πως τα λευκά θα μπορέ­
σουν να το αποφύγουν. Στην πραγ­
ματικότητα όμως τα μαύ ρα είναι χα­
μένα!).

24. W/ 6 1 1 1 και τα μαύρα εγκαταλεί­

πουν, γιατί στο Α) 24 ... nζ3, ακολου­
θεί 25 . .Ι:[ ε8 'i\fε8 26. !:t ε8 Φ ε8
27. Wlβ5 (με 27. Wlβ7 τα λευκά κερδί­
ζουν ηιο γρήγορα αλλά όχι τόσο θε­
αματικά) 27 .. .ιit• ζ8 28.ζ7 και τα λευ­
κά κερδίζουν, ή Β) 24 . . Ι:[ η6 25. W/ζ5
.

και πάλι κερδίζουν.

39
 Στ ήλ η νια aρχαρίους
Επιμέλεια: Δη μήτρης Β ανδώρος
ιιJΙIII/1111/IIIIIIIIIIIIΙ ι
Θα θέλαμε πρώτα-πρώτα να ζητήσουμε κα­
τανόηση από τους φίλους της στήλης για την. . .
εξαφάνισή της στα 2 προηγούμενα τεύχη. Μό­
νος λόγος ή ταν φυσικά η πληθώρα ύλ ης που
οδήγησε στον «ετεροχρονισμό" και άλλων πε­
ρισσότερο ή λι γότερο μόνιμων στηλών (τακτι­
κά θέματα, φινάλε, θεωρητικές σημειώσεις,
ελλ ηνικό σκάκι - προβλήματα και προοπτι­
κές, κ.ά.). Ελ πίζουμε οτι -όσο τουλάχιστο α­
φορά αυτή τη στήλη - δε θα χρειαστεί ξανά
η περικοπή της.
Είμαστε βέβαιοι οτι στο διάστημα που με­
σολάβησε οι περισσότεροι από σας έπαιξαν
αρκετές παρτ{δες, πιθανώς και να διάβασαν
κάτι από κάποιο βιβλίο. Θα θέλαμε πάντως να
επισημάνουμε το εξής: εάν απλώς διαβάζετε
τη στήλη, χωρίς να πα{ζετε και μάλιστα συχνά,
διατρέχετε τον κίνδυνο να μην αποκομίσετε
ουσιαστικά τίποτε. . . Το γράψιμο είναι έτσι κι
αλλιώς ηθελημένα πυκνό, αφού δυο-τρεις σε­
λ ίδες το μήνα εfναι φυσικά ελάχιστες. Προϋ­
ποθέτει λοιπόν κάποια τριβή με το παι γνίδι,
που μόνο η πρακτική μπορεί να προσφέρει. Ε­
πι πλέόν η στήλ η είναι γραμμένη, για να διαβά­
ζεται και να ξαναδιαβάζεται: κάθε και νούργια
ανάγνωση - ό ταν γίνεται υπό το φως νέων
πρακτικών εμπειριών- θα αποκαλ ύπτει νέες
πτυχές, θα βοηθά στον εντοπισμό σημείω ν
που αρχικά πέρασαν απαρατήρητα. Η αλληλο­
τροφοδότηση θεωρίας και πράξης είναι η μό­
νη δυνατή διαδικασία εκμάθησης του σκα­
κιού. . .
Και κάτι ακόμη · η μελέτη της στήλης να γί­
νεται με τρόπο κρι τικό · ποτέ να μη στηρίζεστε
σε κάποια αρχή ή άποψη που διατυπώνεται αν
πρώτα δεν κατανοήσετε το ακριβές νοηματικό
της περιεχόμενο και κυρίως αν δεν πειστείτε
μόνος σας για την ορθότητά της. Τέλος μη φο­
βάστε να δοκιμάσετε τα πάντα στην πράξη -
ακόμη και την πιο τρελλ ή ιδέα που σας έρχεται
στο μυαλό. Όσο κι αν δείχνει βλακώδης - ή
έστω δασκαλίστικη - η παρακάτω αρχή έχει
απόλ υτη ισχύ: ότι καθένας μαθαίνει μεσ' απ'
τα ίδια του τα λάθη.
Δε θα σας κουράσουμε άλλο με ηθικοπλα-
40
στικές συμβουλές. Σας υπενθυμίζουμε απλώς
οτι τα μόνα θέματα με τα οποία έχει καταπια­
στεί ως τώρα η στήλη ήταν: κανονισμοί και
σκακιστική γραφή (1ο τεύχος) και στοιχειώδη
φινάλε (2ο έως και 4ο τεύχος). Όπως καταλα­
βαίνετε, ουσιαστικά τώρα ξεκινάμε την ατέρ­
μονη προσπάθεια διείσδυσης στη σκακιστική
σκέψη.
ΤΕΛΙ ΚΟΣ Σ ΚΟ Π ΟΣ ΚΙ ΕΝΔΙΑΜ ΕΣΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Υπάρχουν περ ιπτώσεις που ξεκινάμε μια
παρτίδα με κύριο στόχο την ισοπαλία. Συνή­
θως όμως θέλο υ με να κερδίσου με. Για να συμ­
βεί αυτό σε μια ανεπίση μη παρτίδα, πρέπει εί­
τε να κάνου με ματ τον αντίπαλο είτε αυτός να
δηλώσει ότι εγκαταλείπει τον αγώνα. Στην
π ραγ ματικότητα εγκατάλειψη ση μαίνει ανα­
γνώ ριση του γεγονότος ότι αργά ή γ ρήγορα
το ματ ε ίναι αναπόφευκτο.
Συμπέρασμα: όταν α ρχίζουμε την παρτίδα
τελι κό στόχο έχουμε το ματ.
Αυτό είναι γενικά γνωστό σ' όλους όσους
ξέρουν τους κανονισμούς. Απόδειξη , οτι η
φ ροντίδα όλων των αρχαρίων είναι απ' την αρ­
χή της παρτίδας, πώς να επιτεθούν στον αντί­
παλο μονάρχη και να τον κάνουν ματ. Κι ό μως
- όπως θ α δού με αρκετά αργότερα- αυτή η
τακτική είναι λαθεμένη . . . Το ματ είναι μόνο ο
τελικός στόχος. Για να φτάσου με σ' αυτόν
π ρέπει να περάσο υ με από μια σειρά ενδ ιάμε­
σων στόχων. Ο πιο προφανής από αυτούς εί­
ναι η απόκτηση υλικής υπε ροχής, Τ:) να έχου­
με δηλ. περισσότερα ή ισχυ ρότερα κομμάτια
(βλ. παρακάτω κεφάλαιο: ιιΗ σχετική αξία των
κομματιών»). Όταν συμβαίνε ι αυτό έχου με
π ράγ ματι - κατά κανόνα- περισσότερες ελ­
πίδες νίκης απ' τον αντίπαλο .
Υπάρχουν ό μως και πάρα πολλοί άλλο ι εν­
δ ιάμεσοι στόχοι, που μπο ρούν όλο ι να συ μπε­
ριληφθούν σε μια γενική , συνολική δ ιατύπω­
ση : να έχουμε σε κάθε συγκεκριμένη θέση τη
συνολι κή υπεροχή με προοπτική να την αξιο ­
ποιήσουμ ε (τελι κός στόχος το ματ). Ολόκληρη
η απέ ραντη σκακιστική θεω ρία ασχολείται σε
τελική ανάλυση με τους παράγοντες που συνι­
στούν αυτή τη «συνολική υπεροχή » , καθώς και
την απόκτηση και αξιοποίησή της ή την εξου­
δετέρωσή της (αν β ρισκόμαστε σε χειρότερη
θέση).
Όπως και όλες οι επιστήμες, έτσι και η σκα­
κιστική θεωρία προκειμένου να π ροσεγγίσει
το αντικείμενό της δ ιαιρεί την ύλη κι επεξερ­
γάζεται έννοιες. Π ρώτη και βασικότερη ίσως
διαίρεση η δ ιάκριση των φάσεων της παρ­
τίδας.
ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Π ΑΡτΙΔΑΣ
Μπορούμε να χωρίσο υ με μια παρτίδα σε 3
φάσεις: το άνοιγμα, το μέσο και το φ ινάλε. Το
άνο ιγμα είναι η αρχή της παρτίδας, η φάση ό­
που γίνεται η κινητοποίη ση των δ υνάμεων για
την επικείμενη μάχη . Ο αριθμός των κινήσεων
μπορεί να ποικίλλει, θεωρούμε ό μως ότι συνή­
θως διαρκεί 1 0- 1 5 κινή σεις. Στο μέσο γ ίνεται
η κυ ρ ίως μάχη . Κύ ριο χαρακτη ρ ιστικό η ύπαρ­
ξη πολλών κομματιών στη σκακιέρα, συνή θως
δε (αλλά όχι υποχρεωτικά) και των βασιλισ­
σών. Αντίθετα η τελευταία φάση της παρτί­
δας, το φ ινάλε, χαρακτη ρ ίζεται από την ύπαρ­
ξη λίγων έως ελάχιστων δυνάμεων στη σκα­
κιέρα.
Όπως βλέπετε τα όρια είναι πολύ ρευστά·
στην πραγματικότητα υπάρχουν ο ρ ιακές θέ­
σεις όπου είναι δ ύσκολο να πού με αν β ρ ισκό­
μαστε π.χ. στο μέσο ή στο φ ινάλε. Ακόμη, είναι
αυτονόητο ότι πολλές παρτίδες δεν περιλαμ­
βάνουν και τις 3 φάσεις, επειδή τελειώνουν
νωρίτερα. Έτσι ο ι περισσότερες ίσως παρτί­
δες μεταξύ ισχυ ρών παιχτών τελειώνουν στο
μέσο της παρτίδας, ενώ μερικές παρτίδες τε­
λειώνουν στο άνοιγμα.
Η ση μασία της παραπάνω δ ιαίρεσης είναι
κυ ρίως η ακόλουθη: σε κάθε φάση της παρτί­
δας υπάρχουν -όπως θα δού με- δ ιαφο ρετι­
κές κατευ θ υντή ριες γραμμές για να παίζου με
όσο το δυνατόν καλύτερα. Υπάρχουν βέβαια
και ο ρ ισμένες γενικές αρχές που ισχύουν σ'
όλες τις φάσεις.
Θα παρατηρήσατε ίσως οτι αρχίσαμε τη δι­
δασκαλία μας φαινομενικά ανορθόδοξα, δηλ.
από μερικά πολύ απλά φ ινάλε (τεύχη 2-4). Αυτό
βέβαια οφείλεται και στην πραχτική ση μασία
τους, αλλά κυ ρ ίως στην απλότητά τους, κάτι
που μας βοη θάει να εξοικειωθο ύ με πιο εύ κολα
με τον τρόπο κίνησης και τις ιδ ιότητες κάθε
κομματιού. Τώρα θα συνεχίσο υ με με τη διευ­
κρίνιση της έννοιας της υλικής υπεροχής και
ύστερα θ ' ασχολη θ ο ύ με για λίγο με το ά­
νοιγμα.
ΣΧΕτΙ Κ Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜ ΜΑτΙΩΝ
Κάθε κο μμάτι έχει το δ ικό του ιδ ιαίτερο
τρόπο κίνησης, γι' αυτό και δεν έχουν όλα τα
κομμάτια την ίδια αξία. Η αξία του κάθε κομμα­
τιού εξαρτάται κυ ρίως - αλλά όχι αποκλει­
στικά- από τον αριθμό των τετ ραγώνων που
μπορεί να «ελέγξει». Π άρτε λοιπόν όλα τα κο μ­
μάτια (εκτός από τα Δ ), τοποθετείστε τα ένα­
ένα στο τετράγωνο ε4 και μετρείστε σε πόσα
τετ ράγωνα μπορε ί να πάει το καθένα. Κάντε
το ίδιο και με το τετ ράγωνο α1 . Αν είστε π ρο­
σεχτικοί θα καταλή ξετε στα συμπεράσματα
των 2 πρώτων στηλών του πίνακα 1 .
ε4 α1 αξία
� 27 21 9
.: 14 14 5
Α 13 7 3
lLJ 8 2 3
Δ [ 1 + 2] [1 + 1 ] 1
φ 8 3 00
Πίνακας 1: Σχετικη αξία των κομματιών
Στην πραγ ματικότητα β ρή καμε το m a­
x i m u m και το m i n i m υ m της εμβέλειας κάβε
κομματ ιο ύ . Όσο για τα π ιόνια ( Δ ) αυτά είναι
εντελώς ιδ ιόρ ρ υ θ μα κατά τούτο : Ενώ για τα υ­
πόλοιπα κο μμάτια τα τετ ράγωνα πρόσβασης
(αυτά δηλ. στα οποία μπορούν να πάνε) και ε­
λέγχου (αυτά δηλ. στα οποία αν τοποθετη θούν
αντίπαλα κομμάτια μπορούν να τα κόψουν)
ταυτίζονται, για τα π ιόνια δε συμβαίνει αυτό.
Έτσι στον πίνακα 1 για τα πιόνια αναφέρου­
με ξεχω ρ ιστά σε κάθε στήλη τα τετράγωνα
πρόσβασης και ελέγχου . Βέβαια όταν β ρ ί­
σκονται στην αρχική τους θέση τα τετράγωνα
π ρόσβασης είναι 2. Τέλος, στη δεύτερη στήλη ,
εννοείται ότι το Δ δε β ρ ίσκεται στο τετράγω­
νο α 1 , αλλά σε οποιαδήποτε δυνατή θέση στις
ακριανές κάθετες (α και θ).
Από τα παραπάνlιl) βγαίνουν τα εξής συ μπε­
ράσματα:
1 ) Η � είναι κατά πολύ το ισχυρότερο κομμάτι.
2) Ο J::t έρχεται αμέσως μετά. � και .1::[ ονομά­
ζονται ιι βαριά κομμάτια».
3) Ο � από πρώτη άποψη υπερέχει του lLJ. Ό­
μ ως ο lLJ έχει δύο άλλα ση μεία υπεροχής: α)
ε ίναι το μόνο κομμάτι που μπο ρεί και υπερπη­
δάει β) ο iι μπο ρεί να ελέγξει τετράγωνα μόνο
του ενός χρώ ματος. Γι' αυτούς τους λόγους
- και όπως έχει φανεί από την πρακτική των
κορυ φαίων σκακιστών- ο ..i και ο lLJ θεω­
ρούνται καταρχήν ισοδ ύναμοι . ..i και lLJ ονομά­
ζονται ιιελαφ ρά κομμάτια».
41
 4) Το Δ είναι το πιο ανίσχυρο κο μμάτι, κι ε­
π ιπλέον δεν έχει τη δυνατότητα να πηγαίνει
π ρος τα π ίσω. Βέβαια έχει δυνάμει την ικανό­
τητα προαγωγής (δηλ. να γίνει π.χ. �).
5) Ο Φ έχει δ υνατότητες μεγαλύτερες απ'
τον tb όταν χρειαστεί να παίξει ενεργητικό ρό­
λο, ως π ρος αυτό όμως που μας ενδ ιαφέρει η
αξία του είναι ανυπολόγ ιστη: αν χαθεί, χάνε­
ται η παρτίδα.
Ο ι ιδ ιαίτερα ση μαντικοί αριθμοί της 3ης
στήλης συ μπυ κνώνουν - μαθη ματικά πια- τα
παραπάνω και μας είναι απαραίτητοι για τη
συγκεκρι μένη ποιοτική σύγκρ ιση των δ ιαφό­
ρων κομματιών. Έτσι π.χ. βλέπου με όχι μόνο
ότι ο 1:1 είναι καλύτερος απ' τον �. αλλά οτι
� και 2 Δ είναι ισοδύναμα με έναν 1:1. , ότι η �α­
ξίζει π ε ρ ίπου όσο 3 ελαφ ρά κο μμάτια, κ.ο.κ.
Χάρη σ' αυτή τη ιιβαθ μολόγηση » των κο μμα­
τιών ξέ ρουμε λο ιπόν κάθε φο ρά πο ιες αλλα­
γές μάς συ μφέ ρει καταρχήν να κάνο υ με, κα­
θώς και πο ιος έχει την ιι υλική υπε ροχή » .
Δυστυχώς �ή ευτυχώς- τ α π ράγματα δεν
είναι τόσο απλά. Η παραπάνω αριθμητική είναι
γενικά σωστή (με εξαίρεση την πε ρ ίπτωση δύο
ελαφ ρών κομματιών που είναι καλύτερα από
1:!. + Δ και σχεδόν ισοδύναμα με .1:1 + 2 Δ ) και
απελπ ιστικά απαραίτητη για τα πρώτα σας βή­
ματα. Θα π ρέπει όμως από τώρα να έχετε υπό­
ψη σας ότι όλα αυτά δεν είναι απόλυτα. Η σχε·
τική αξία των κομ ματιών αλλάζει, ανάλογα με
τη συγκεκριμένη θέση.
Υπάρχουν δηλ. περ ιπτώσεις όπου ένας tΔ
μπορεί να είναι καλύτερος από 1:1. , ένα Δ καλύ­
τερο από � ή ακόμα κι από �. κ.ά. Ας θεωρή­
σο υ με - έστω κι αν aπλουστεύ ο υ με κάπως το
πρό βλη μα- οτι π ρόκειται για εξαιρέσεις.
Π ρος στιγ μή δεν υπάρχει άλλη λύση απ' το να
στη ρίζεστε στον κανόνα.
γνίδ ι - στη νίκη . Συμπέρασμα: πρέπει να είμα·
στε πολύ προσεχτικοί, να μ η χάνου μ ε υλικό
χωρίς λόγο, και βέβαια να εκμεταλλευόμαστε
τα σχετι κά λάθ η του αντιπάλου.
Ερώτη ση : ποιο είναι όμως αυτό το ιισωστό
παιγνίδ ι» που θα μας οδηγήσει από ένα πλεο­
νέκτημα π.χ. 2 Δ ή ενός tb στη νίκη ;
Το απλού στερο σχέδ ιο είναι το ακόλουθο:
θα π ροσπαθήσο υ με ν' αλλάξο υ με όσο το δυ­
νατό περ ισσότερα ισοδ ύναμα κομμάτια και να
οδηγήσο υ με την παρτίδα σε φ ινάλε. Εκεί θα
φανεί περ ισσότερο η υλική μας υπε ροχή και
τελικά θα μπο ρέσο υ με να την αυξήσο υ με κυ·
ρίως αιχμαλωτ ίζοντας πιόνια ( Δ ) του αντιπά­
λου, καθότι αυτός δε θα έχει αρκετά κο μμάτια
για να τα προστατέψει. Όταν β ρο ύ με την κα­
τάλληλη ευ και ρία θα προωθήσου με τα δ ικά
μας Δ με όκοπό να βγάλο υ με �- Από κει και
πέρα το ματ είναι θέμα χρόνο υ .
Συμπέρασμα: όταν έχουμε υλική υπεροχή
δεν πρέπει να φοβόμαστε τις αλλαγές κομμα­
τιών, αλλά να τις επιδιώκουμ ε. Αυτός ο κανό­
νας όμως δεν ισχύ ει για τις αλλαγές πιονιών
( Δ ).
Φ υ σικά και ο παραπάνω κανόνας έχει τις ε­
ξαιρέσεις του. Επίσης υπάρχουν κι άλλοι τρό­
ποι εκμετάλλευσης της υλικής υπε ροχής, π ιο
σύνθετοι, που εξαρτώνται από τη συγκειφ ιμέ­
νη κάθε φορά θέση .

Η ΥΛ Ι Κ Η Υ Π ΕΡΟΧΗ:
Σ Η ΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙ Ο Π Ο Ι ΗΣΗ ΤΗΣ

Όταν δεν υπάρχει κάποιος άλλος ση μαντι­

"
κός παράγοντας, ακόμη και η υπεροχή ενός
Δ ε ίναι συνή θως αρκετή για τη νίκη . Από 2 Δ
και πάνω είναι σχεδόν σίγου ρη και οι ισχυ ροί
παίχτες συνή θως εγκαταλείπουν τον αγώνα !
Αυτό βέβαια δε ση μαίνει ότι σας συ μβουλεύ­
ουμε και σας να εγκαταλείπετε σε τέτοιες πε­
ριπτώσεις. Κάθε άλλο. Η γνώμη μας ε ίναι ότι
π ρέπει να παίζετε μέχ ρι να γ ίνετε ματ, όχι μό­
νο γ ιατί είναι πιθανό ο aντίπαλός σας να κάνει
λάθος, αλλά και για να δείτε πώς αξιοποιεί κα·
νείς την υπεροχή του. Αυτό που θέλου με να
πού με είναι ότ ι η υλική υπεροχή , έστω και η
πιο μικρή, οδηγεί συνή θως - με σωστό παι-

42
 ιΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙι·

Δ ύ ο ξεχω ρ ιστο ί ω ρ ολογ ια κο ί μηχαν ισμ ο ί

Τ ο χ ρονό μ ετρο μετρο ύ ν το χ ρ ό ν ο σκέ ψης τ ω ν δ ύ ο
όλων των παικτών .
επίση μ ων Ο έλεγχος λ ε ιτ ο υ ργίας γ ίνεται με
πε ρ ιστ ρ ε φ ό μενο κ ό κ κ ινο αστ έ ρ ι .
σκα κιστι κών
Ο έλεγχος χρόνο υ , με πέσ ιμο κ ό κ κ ινης
συναν τ ή σ εων ση μα ίας .

Γεν. Αντιπρόσωπος για την Ελλάδα:

Ε Μ Μ . ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ
Κατασκευαστής Πανεπιστη μίου 67 - Αθήνα 1 05 64
VEB Uhrenwerke Ruh la/DDR. Τηλ. 3 2 . 1 4 . 539 - Telex : 2 1 9305
 ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΑ ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΑ COMPUTER
Διαλέξτε από 9 μοντέλα των δύο μεγαλυτέρων εταιρειών στον κόσμο
της FιDELιTY ιNTERNAτiONAL και της NOVAG ιNDUSTRιES.

PR!ΞLUDE CONSTELLAτiON EXPERT

PRELUDE: το φετινό μοντέλο έκπληξη. Με 8 επίπεδα ικανότητας. Αντίπαλος, προπονη­

τής και δάσκαλος. Δυνατός και γρήγορος για aρχάριους, μέσους και έμπειρους σκακι­
στές, στην τιμή έκπληξη των 10.500 δρχ. Διαστάσεις: 18,5Χ13,5Χ3 cm.
Ή ακόμη ένα από τα 2 παρακάτω μοντέλα για μαιτρ ή υποyήφιους μαιτρ.

PAR EXCELLENCE: Το ισχυρότερο μοντέλο που έχει κατασκευάσει μέχρι τώρα η FΙDELITY.
Με 1600 περίπου ενσωματωμένες βαριάντες και 12 πανίσχυρα και ταχύτατα επίπεδα με
ELO 2100 +. Ρεύματος και μπαταρίας. Διαστάσεις: 26,3Χ25Χ6 cm.

CONSTELLAYION EXPERT: Το ισχυρότερο φετινό μοντέλο της NOVAG <περίπου 2200 ELO!.
Με μεγάλα ξύλινα χειροποίητα κομμάτια και μεγάλη μαγνητική σκακιέρα ξύλου καρυ­
διάς διαστάσεων 47,5Χ40Χ5,5 cm. Με 2000 περίπου ενσωματωμένες βαριάντες και 29
πανίσχυρα και ταχύτατα επίπεδα με φανταστικές δυνατότητες <Ματ σε 14, αυτόματη ε­
πανάληyη παρτίδας, αυτόματη παραίτηση, ανάλυση σκέyης για την εκτέλεση της κα­
λύτερης κίνησης κ.λπ.Ι.

Με όλα τα μοντέλα παρέχονται ελληνικές οδηγίες, χειρισμού, εγγύηση ενός χρόνου

και διαρκές σέρβις. Ζητήστε γενικό αναλυτιιιό prospectus.

ΒΟΗΕΜιΑ· HOLZWARENFABRιK
Φέραμε επίσης για σας τη μοναδική σειρά σκακιστικών προϊόντων της πρώτης στον κό­
σμο Γερμανικής ΒΟΗΕΜΙΑ. Απλές ή σπαστές σκακιέρες, ξύλινα σκακιστικά κομμάτια,
χειροποίητα και μη, πλαστικές σκακιέρες, ταξειδιωτικά σκάκια, σκακιστικά ρολόγια
κ.λ.π. Σε μεγάλη ποικιλία μεγεθών και τύπων σε μια όμως άριστη ποιότητα από ξύλο
καρυδιάς ή Γερμανικό μαόνι.

Ελάτε να δείτε τα νέα μας μοντέλα και αν αποφασίσετε να αγοράσετε η εξυπηρέτηση

και η τιμή θα είναι όπως πάντα φιλική.
Γενικοί αντιπρόσωποι:
COMPUTER CAMES - Α.ΝτΙΛΣιΖΙΑΝ & Σία Ε.Ε.
Σταδίου 17 & Χρ. Λαδά 105 61 Αθήνα
τηλ.3220600,3236870

Σκακιστικά computer: Σύντροφοι ζωής