You are on page 1of 48

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ FAKÜLTESİ


GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNELERİ MÜHENDİSLİĞİ

GEM 332 – Gemi Elektriği


Dr. Yalçın ÜNSAN

Group 5 – Dönem Projesi


Gemilerde Kullanılan Güç Kabloları ve Tipleri

Ali Uğur AKKIN 080170105

Can KILIÇ 080170109

Hasan Barış YÜKSEL 080170151

Oğuzhan PEKMEZ 080170142

Teslim Tarihi: 03.06.2021


İçindekiler

1- Güç Kabloları Çalışma Prensipleri


2- Kablo Çeşitleri ve Özellikleri
a. FLAT MARINE MYY
b. M2XH
c. LMKK 500V
d. M2XCH-M2XCH (EMC)
e. M2XCH-FFR
f. M2XCY-FR
g. M2XH-FFR
h. M2XSY-FR
i. M2XYFR
j. MGCG (EMC)
k. MGCH (EMC)
l. MGCH-FFR
m. MGG
n. MGH
o. MGH-FFR
p. MYCY
q. MYY
3- Kablo Kodlarının Anlamı ve Özellikleri
4- Türk Loydu Kuralları
5- Kablo Seçim Kriterleri
a. Kablo Tiplerinin Belirlenmesi
b. Kablo Kesit Tayini
6- Kaynakça
1- Güç Kabloları Çalışma Prensipleri

Güç kabloları iki veya daha fazla aygıtı birbirine bağlamak ve elektrik gücünü bir aygıt veya
bir makineden diğerine iletmek amacıyla kullanılır. Bu iletimi ise düşük rezistansa ve iyi
iletime sahip olan metal tellerden akım geçişiyle sağlanır. İyi bir iletken, atomunun dış
katmanında seyrek olarak elektron bulunan ve elektronların rahat bir şekilde hareket etme
özelliğine sahip olan maddelere denir. Bu harekete ayrıca akım denir. Çoğunlukla bakır ve
alüminyum metalleri kullanılır. Ayrıca kablolarında içinde bulunan tel gruplarına damar
denir. Kablolar bir damardan oluşabildiği gibi bu sayı iki, üç, dört damar sayıda kablolar
yaygındır.

Yapımında kullanılan materyaller ise genelde 3 ana başlıkta incelenir:

- Çalışma voltajı: Yalıtımın kalınlığını belirler


- Akım taşıma kapasitesi: Kullanılan metali ve kesit boyutunu belirler.
- Çevresel etkiler: Sıcaklık, su geçirme, kimyasal ve güneş ışığına maruz kalma ve
mekanik (kuvvet) etkileri dış kaplamayı belirler.

Güç kabloları kullanım yerine ve amaçlarına göre değişik tiplerde bulunur. Alternatif ve
direkt akımı iletmekte kullanılan güç kabloları özellikle yüksek gerilimli alanlarda kullanılır.
Isınmadan ve çevresindeki yalıtıma göre rezistans oluşturabilen bu kablolarda katmanlar ile
çalışmanın güvencesi sağlanmaya çalışılır.

Kablolarda kullanılan katmanlar genel olarak altıya ayrılır. Kablonun kullanım alanına göre
bazı katmanlara ihtiyaç duyulmaz. Bu katmanlar:

1) Metal Tel: Akımı ileten ve genellikle bakır ve alüminyumdan oluşan iletkenler.


2) Ayırıcı bant: Genelde yanmayı (mika bant) veya su geçirmeyi önlemek için konur.
3) İzolasyon: Özellikle yüksek gerilimlerde önemli olarak kullanılan yalıtım. Kablonun
çalıştığı gerilime göre malzemesi ve kalınlığı belirlenen katman.
4) Ayırıcı
5) Ekran: Kablonun çalıştığı ortam özellikle elektrikli aygıtların (elektromanyetizmanın
yüksek olduğu) ortamlarda çalışıyor ise bu elektromanyetik alandan etkilenmemesi için ekran
denilen iletken metalden bir Faraday kafesi görevi gören ekranlama ile kaplanır.
6) Dış kılıf: Özellikle bu katman elektrik kablosunun çalıştığı ortama göre değişir. Eğer
yangın tehlikesinde olan bir yerde çalışıyorsa yangını iletmeyen veya üstüne herhangi bir yük
ile burkulma, bükülme ve ezilmeyi önleyecek şekilde tasarlanır.

2- Kablo Çeşitleri ve Özellikleri


a) FLAT MARINE MYY

Alev yürütmeyen PVC, yassı güç kablosu

Başta yatlar olmak üzere, her türlü deniz aracında elektro mekanik, elektronik cihazlarda ve
panolarda sabit bağlantı kablosu olarak kullanılır. Kuru ve ıslak tüm deniz ortamlarında
kullanılabilir. Alev iletmeme özelliği sayesinde herhangi bir yangın durumunda yangının
yayılmasını önler.

Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -20 °C / +75 °C

Anma Gerilimleri – 0.6/1 Kv

1- İletken
2- İzolasyon (PVC bileşik)
3- Alev yürütmeyen ve yağa dayanıklı PVC
b) M2XH
Halojensiz, alev yürütmeyen güç kablosu
Her türlü deniz aracında elektromekanik ve elektronik cihazlarda sabit bağlantı kablosu olarak
kullanılır. Halojensiz olması sayesinde korozif gazlar oluşturmaz, görüşü kapatmaz ve yangın
yayılmasını önler.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

Anma Gerilimleri – 0.6/1 kV

1- İletken
2- İzolasyon (Halojensiz, çapraz
bağlı polietilen, XLPE)
3- Ayırıcı
4- Dış Kılıf

c) LMKK 500V
Alev yürütmeyen güç kablosu
Her türlü deniz aracında kullanılabilir. Ekranlı olması sayesinde elektromanyetik etkileşim
minimuma indirilmiştir. Alev iletmeme özelliği sayesinde yangın durumunda yangının
yayılmasını önler.
Test Gerilimi: 2,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -20 °C / +85 °C
Anma Gerilimleri: 500V

1- İletken
2- İzolasyon (PVC izolasyon üzerine Poliamid koruyucu tabaka)
3- İç kılıf (PVC bileşik)
4- Ayırıcı (Su geçirmez bant)
5- Ekran (Elektrolitik bakır tellerden örülmüş ekran)
6- Dış kılıf (Alev yürütmeyen PVC bileşik)
d) M2XCH-M2XCH (EMC)
Halojensiz, Alev yürütmeyen ekranlı güç kablosu
Elektromekanik, elektronik cihazlarda ve panoda sabit bağlantı kablosu olarak kullanılır.
Ekranlı olması sayesinde elektromanyetik etkileşim minimuma indirilmiştir. Halojensiz
olması, düşük duman yoğunluğu ve alev iletmeme özellikleri sayesinde herhangi bir yangın
durumunda korozif gazlar oluşturmaz, görüşü kapatmaz.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

Anma Gerilimleri – 0.6/1 kV

1- İletken
2- İzolasyon (Halojensiz, çapraz bağlı polietilen
bileşik)
3- Ayırıcı
4- Ekran (Elektrolitik bakır tellerden örülmüş ekran)
5- Dış Kılıf (Halojensiz, alev iletmeyen, termoplastik poliolefin bazlı bileşik)

e) M2XCH-FFR
Halojensiz, alev yürütmez, yanmaz, ekranlı güç kablosu
Tüm deniz araçlarında kullanılabilir. Yangın anında dahi çalışmaya devam etmesi gereken
noktalarda sabit bağlantı kablosu olarak kullanılır. Direkt alevle temas etmesi durumunda dahi
180 dakika boyunca sağlıklı bir şekilde çalışmaya devam eder. Ayrıca halojensiz olması,
düşük duman yoğunluğu ve alev iletmeme özellikleri sayesinde korozif gazlar oluşturmaz.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

Anma Gerilimleri – 0.6/1 kV

1- İletken
2- Ayırıcı (Mika bant)
3- İzolasyon (Halojensiz, çapraz bağlı polietilen bileşik,XLPE)
4- Ayırıcı
5- Ekran
6- Dış Kılıf (Halojensiz, alev iletmeyen, yanmaz, termoplastik poliolefin bazlı bileşik
f) M2XCY-FR
Alev yürütmeyen, ekranlı, XLPE izolasyonlu, PVC kılıflı güç kablosu
Her türlü deniz aracında ve güverte altı elektromekanik cihazlarda kullanılır. Kuru, ıslak,
yağlı ve tüm deniz ortamlarında kullanılabilir.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -20 °C / +90 °C

Anma Gerilimleri – 0.6/1 kV

1- İletken
2- İzolasyon (çapraz bağlı polietilen
bileşik,XLPE)
3- Dolgu (Alev yürütmeyen bileşik)
4- Ekran
5- Dış Kılıf (Alev yürütmeyen ve yağa dayanıklı PVC)

g) M2XH-FFR
Halojensiz, alev yürütmez yanmaz güç kablosu
Tüm deniz araçlarında yangın anında dahi çalışmaya devam etmesi gereken noktalarda sabit
bağlantı kablosu olarak kullanılır. Direkt alevle temas etmesi durumunda 180 dakika boyunca
sağlıklı çalışabilir. Önemli ekipmanlarda (yangın uyarı ve söndürme sistemleri, su pompaları)
kullanılabilir. Halojensiz olması sayesinde korozif gaz oluşturmaz.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

Anma Gerilimleri – 0.6/1 kV

1- İletken
2- Ayırıcı
3- İzolasyon (Halojensiz, çapraz bağlı
olarak polietilen bileşik, XLPE)
4- Ayırıcı
5- Dış Kılıf
h) M2XSY-FR
Alev yürütmeyen, çelik örgü zırhlı, XLPE izolasyonlu, PVC kılıflı güç kablosu
Her türlü deniz aracında elektromekanik, elektronik cihazlarda ve panolarda bağlantı kablosu
olarak kullanılır. Paslanmaz çelik zırhı mekanik zorlanmalara ve kemirgenlere karşı koruma
sağlar.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -20 °C / +90 °C

Anma Gerilimleri – 0.6/1 kV

1- İletken
2- İzolasyon (Çapraz bağlı polietilen
bileşik, XLPE)
3- Dolgu
4- Ekran (Galvanizli çelik tellerden örülmüş ekran)
5- Dış Kılıf

i) M2XYFR
Alev yürütmeyen, XLPE izolasyonlu, PVC kılıflı güç kablosu
Her türlü deniz aracında, güverte altı elektromekanik, elektronik cihazların ve panoların sabit
bağlantı kablosu olarak kullanılır. Herhangi bir yangın durumunda sadece alev direkt temas
eden kısımlar yanarken, alev yürütmeme özelliği sayesinde yangının diğer bölgelere
yayılmasını engeller.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -20 °C / +90 °C

1- İletken
2- İzolasyon (Çapraz bağlı polietilen bileşik, XLPE)
3- Dolgu
4- Dış Kılıf
j) MGCG (EMC)
Yağa dayanıklı, alev yürütmez, kauçuk, ekranlı güç kablosu
Her türlü deniz aracında kullanılır. Ekranlı olması sayesinde elektromanyetik etkileşim
minimuma indirilmiştir.

Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

1- İletken
2- İzolasyon (HF HEPR bileşiği)
3- Dolgu (Kauçuk)
4- Ekran
5- Dış Kılıf (Alev iletmez ve yağa dayanıklı kloropen bazlı siyah kauçuk)

k) MGCH (EMC)
Halojensiz, alev yürütmeyen ekranlı güç kablosu
Her türlü deniz aracında kullanılır. Kuru, ıslak, yağlı ve tüm deniz ortamlarında kullanılabilir.
Alev yürütmeme özelliği sayesinde yangının diğer bölgelere yayılmasını engeller.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

1- İletken
2- İzolasyon (HF HEPR bileşiği)
3- Dolgu
4- Ekran
5- Dış Kılıf
l) MGCH-FFR
Halojensiz, alev yürütmez, yanmaz, ekranlı güç kablosu
Tüm deniz araçlarında elektromekanik, elektronik cihazlarda ve panolarda, yangın anında
dahi çalışmaya devam etmesi kritik noktalarda önem arz eder. Direkt alevle temas etse bile
180 dakika boyunca sağlıklı şekilde çalışmaya devam eder.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

1- İletken
2- Ayırıcı
3- İzolasyon (HF HEPR bileşiği)
4- Dolgu (Halojensiz bileşik)
5- Ekran
6- Dış Kılıf

m) MGG
Yağa dayanıklı, alev yürütmez, kauçuk güç kablosu
Her türlü deniz aracında kullanılır. Kuru, ıslak, yağlı ve tüm deniz ortamlarında kullanılabilir.
Alev iletmeme özellikleri sayesinde herhangi bir yangın durumunda yangının yayılmasını
önler.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

1- İletken
2- İzolasyon (HF HEPR bileşiği)
3- Dolgu
4- Dış Kılıf
n) MGH
Halojensiz, alev yürütmeyen güç kablosu
Her türlü deniz aracında elektromekanik, elektronik cihazlarda ve panolarda sabit bağlantı
kablosu olarak kullanılır. Halojensiz olması, düşük duman yoğunluğu ve alev iletmeme
özellikleri sayesinde herhangi bir yangın durumunda korozif gazlar oluşturmaz, görüşü
kapatmaz ve yangının yayılmasını önler
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

1- İletken
2- İzolasyon (HF HEPR bileşiği)
3- Dolgu (Halojensiz bileşik)
4- Dış Kılıf (Halojensiz, alev yürütmeyen, termoplastik poliolefin bazlı bileşik)

o) MGH-FFR
Halojensiz, alev yürütmez, yanmaz güç kablosu
Tüm deniz araçlarında kullanılır. Direkt alevle temas etmesi durumunda dahi 180 dakika
boyunca sağlıklı bir şekilde çalışmaya devam eder. Ayrıca halojensiz olması sayesinde
korozif gaz oluşturmaz ve görüşü kapatmaz.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -40 °C / +90 °C

1- İletken
2- Ayırıcı (Mika bant)
3- İzolasyon
4- Dolgu
5- Dış Kılıf
p) MYCY
Alev yürütmeyen PVC, ekranlı, yat güç kablosu
Başta yatlar olmak üzere her türlü deniz aracında kullanılabilir. Kuru, ıslak tüm deniz
ortamlarında, elektromanyetik koruma gereken bölgelerde kullanılabilir. Alev iletmeme
özellikler sayesinde herhangi bir yangın durumunda yanığın yayılmasını önler.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -20 °C / +75 °C

1- İletken
2- İzolasyon
3- Dolgu
4- Ekran
5- Dış Kılıf

q) MYY
Alev yürütmeyen PVC. yat güç kablosu
Başta yatlar olmak üzere her türlü deniz aracında panolarda sabit bağlantı kablosu olarak
kullanılır. Kuru ve ıslak tüm ortamlarda kullanılabilir.
Test Gerilimi: 3,5 Kv - İşletme Sıcaklığı : -20 °C / +75 °C

1- İletken
2- İzolasyon
3- Dolgu
4- Dış Kılıf
ONAY SERTİFİKALARI

ABS BV DNV GL LR Class NK RINA RMRS Türk Loydu


Flat Marine MYY 
LMKK 500V 
M2XCH(EMC)      
M2XCH-FFR    
M2XCY-FR      
M2XH      
M2XH-FFR    
M2XSY-FR    
M2XYFR      
MGCG(EMC)        
MGCH-FFR        
MGG       
MGH        
MGH-FFR        
MYCY  
MYY  

ABS: American Bureau of Shipiing


BV: Bruerau Veritas
DNV: Det Nordske Verites
GL: Germanischer Lloyd
LR: Lloyd’s Register
Class NK: Nippon Kaiji Kyokai
RINA: Registro Italiano Navale
RMRS: Russian Maritime Register of Shipping
3-Kablo kodlarının anlamı ve özellikleri

G) İngilizcede HEPR, High Grade Ethylenpropylene Rubber olarak geçen bu kauçuk


izolasyon gerçekten çok kaliteli bir maddedir. Bu diğerlerine göre biraz daha kalın ve serttir,
kablonun asıl korunmasını sağlayan bu izolasyon maddedir. Son olarak kabloyu yağ, mazot,
benzin, alev gibi zararlı etkilerden koruyan sert ve dayanıklı bir dış kılıfı vardır.

(2X) Birbirine bağlanmış farklı polietilen zincirleri yüksek sıcaklıklarda erimesini ya da


ayrılmasını önlemeye yardımcı polimerlere sahiptir. Bu nedenle XLPE yüksek sıcaklık
uygulamalarında daha avantajlıdır. XLPE’nin PE’ye oranla daha yüksek dielektrik kayıpları
vardır; ancak diğer yandan daha iyi yaşlanma özelliklerine ve “water treeing” (Ağaçlanma)
direncine sahiptir. Normal çalışma sıcaklıkları 90°C ila 110°C arasındadır. Kısa devre
sıcaklığı 250°C dir. XLPE kablo, çapraz bağlı polietilen özelliği ile neme karşı dirençli, klorür
içermediği için çevre dostu ve yüksek yalıtım niteliğiyle de düşük ve yüksek sıcaklıklara karşı
dayanıklıdır.

(C) Kabloda yapılan ekranlamanın amacı, en az kayıpla en temiz sinyali istenilen noktaya
taşımaktır. Kablonun döşeme yerine bağlı olarak çevresel etkiler nedeniyle etkileşim
olabileceği gibi kendi içinde de çok hassas sinyallerde ek koruma gerekebilir. Ekranlamanın
şekli uygulama, sinyal çeşidi, kablo tipi, çevresel faktörler göz önüne alınarak seçilir. Bu
kablonun özelliği kablonun dışında bulunan freaknaslardan etkilenmemesi. Hangi
frekanslardan ,gerilimlerden,ısıdan etkilendiği kablonun standartı ile belirlenir.

(CC) Ekranlama, uygulama yerine göre bireysel ve genel ekranlama olarak ikiye ayrılır.
Bireysel ekranlama ikili, üçlü dörtlü vb. gruplar üzerine ayrı ayrı yapılan tiptir. Genel
ekranlama ise tüm gruplar bir araya geldikten sonra yapılan uygulamadır.

(S) Elektrik enerjisinin iletim ve dağıtım aşamalarının her noktasında kablolar yoğun
olarak kullanılmaktadır. Kabloların, her türlü dahili ve harici ortamlar ile çeşitli çevre
şartlarında sorunsuzca görevlerini yapmaları oldukça önemlidir. Özellikle mekanik
zorlanmalara karşı kablolarda zırh özelliği bulunmaktadır.İletken, yalıtkan ve kılıf gibi kablo
ana bileşenlerinden bir diğeri de “zırhlama”dır. Zırhlama, bir ara kılıf, dolgu veya başka bir
ayırıcı üzerine uygulanır.Zırhlamanın amacı, mekanik koruma sağlamaktır. Mekanik koruma;
darbe, kesme, ezme ve kemirgen gibi dış etkenlere karşı kabloyu korur. Bununla beraber
ekranlama ve topraklamaya da destek sağlar.

(A) Alüminyum bant ekran

(G) Kloropren monomerinin polimerizasyonu sonucunda üretilen sentetik bir kauçuktur.


Klor atomu sayesinde kloropren kauçuk alifatik karakterlerli yağlara dayanımı çok iyidir.
Kristalizasyon eğiliminden dolayı hiçbir bileşen katılmadan bile tatmin edici mekanik
özellikler gösterir.Takviye katkılarla hazırlanmış karışımlarda ise çok uzun kopma
dayanımına, aşınma direncine ve tekrarlanan esneme dayanıklılığına sahiptir. Dış hava şartları
ve ozona direnci yüksektir.Ürünün ısı dayanımı yaklaşık 125 ° dir. Alkol dayanımı iyi,
metallerle yapışması ise mükemmeldir.-40°C ‘ye kadar düşük sıcaklık dayanımı
bulunmaktadır. Keton dayanımı güçlü olmamakla beraber gaz geçirgenliği zayıftır.Asitlere
karşı dayanımı ve yırtılma dayanımı iyi derecede olup baz dayanımı çok iyi değildir.
Kloropren kauçuk ’un piyasadaki birçok doymamış elastomerden farklı olarak kükürt ile
vulkanize gerçekleştirmez. Genellikle Kloropren kauçuk ’un vulkanizasyonu için çinko oksit,
magnezyum oksit ve peroksitlerde kullanılır.
(Y) PVC Bileşik ST2 Güç Kablosu, kalsiyum karbonatla doldurulmuş kokusuz, toksik
olmayan, plastikleştirilmiş bir polivinil klorür (PVC) sınıfıdır.Alev iletmeme özelliği ile
yangın tehlikesi olan bölgelerde çoğunlukla tercih edilmektedir.PVC ST22 bileşimi spiral
borular, contalar, ayakkabılar, filmler, levhalar, tıbbi ve cerrahi cihazlar ve elektrik, telefon
sistemleri gibi sistemlerde kullanılan tel ve kablolarda mükemmel fiziksel ve tekniksel
performansıyla. mevcuttur.

(H) Yangın ihtimali olan alanlarda kullanılacak kablolarda, alev iletmeme özelliği,
halojensiz olma özelliği, yangına dayanıklılık özelliği ve düşük duman yoğunluğu özellikleri
aranır. Dezenfeksiyon uygulamalarından elektrik lambalarına kadar pek çok alanda kullanılan
halojenler, kimyasal tepkimeye yatkın ametallerdir. Halojen içeren kablolar, ısı ile etkileşime
girdiğinde karbonmonoksit, karbondioksit ve hidroklorik asit gibi zararlı gazlar ortaya
çıkarmaktadır. Bu sebeple halojen içerikli malzemeden üretilen kablolar olası bir yangın
durumunda insan sağlığı için oldukça tehlikeli sonuçlar doğurmaktadır. Çoğunlukla yanmaz
kablo olarak adlandırılan Halojen Free kablolar ise tehlikeli ametalleri içermeyen
malzemelerden üretilmektedir Buna bağlı olarak elektronik cihazlarda ve metal aksamlarda
korozyon yani oksitlenmeye de sebebiyet vermezler. Halojen Free kablolar, Polivinil klorür
(PVC) Kabloların yangın sırasında çıkarmış olduğu siyah dumanı ve zehirli gazları
üretmemektedir. Aynı zamanda yanmaz kablo özellikleri arasında ısı salınımını azaltarak
alevlerin yayılmasını engellemesi ön plana çıkmaktadır.

(FR) Alev iletmeyen maruz kaldığı yangın sırasında alevi sönümler ve yangının kablolar
üzerinden ilerlemesini engeller.

(FFR) Yanmaz Yangın anında dahi çalışmaya devam etmesi araçların kullanması gereken
gücün kesilmemesi için kullanılan kablo kaplaması ve koruması türü.
4- Türk Loydu Kuralları

6.1 Genel (Bölüm 8 – Yüksek Gerilim Donatımları)

6.1.1 Yüksek gerilim kabloları IEC 60092-354 veya 60502-1'e uygun olmalıdır.

6.1.2 Yüksek gerilim kabloları işaretlenecektir.

6.2 Kabloların seçimi

6.2.1 Bir kablonun nominal gerilimi, devrenin nominal çalışma geriliminden az olmamalıdır.

6.2.2 İzoleli şebekelerde, şebekenin faz-faz gerilimi (U), bir iletken ile tekne bünyesi
arasındaki kablonun nominal gerilimi (Uo) kabul edilmelidir.

Tablo 8.5 Yüksek gerilim kabloları için test gerilimleri


Kablo ve İletkenlerin Seçimi (Bölüm 12 – Kablo Şebekesi)

Nominal Gerilim

Herhangi bir kablonun nominal gerilimi ilgili devrenin çalışma geriliminin altında olamaz.
Izole edilmiş dağıtım sistemlerinde, sistemin iletken gerilimi, bir iletken ile gemi bünyesi
arasındaki nominal gerilim olarak kabul edilir.

Sıcaklıklar

Yüksek ortam sıcaklıklarının oluşma olasılığı olan yerlerde, maksimum ortam sıcaklığının en
az 10 K üzerinde bir sıcaklığa göre seçilen kablolar kullanılmalıdır. Müsaade edilen yükleme
sınırı belli bir düzeltme faktörü ile çarpılmalıdır.

Dizel motorlar, türbinler, kazanlar, vs. gibi üzerinde aşırı sıcaklık meydana gelme tehlikesi
olan yerlerde kablolar aşırı ısınmaya karşı korunacak bir şekilde döşenmelidir.

Mekanik Koruma

Kablo seçimi yapılırken, çalışması esnasında maruz kalabileceği mekanik etkiler göz önüne
alınmalıdır
Hareketli Teçhizat Bağlantıları

5.1 Titreşim absorberleri lastik veya yaylar üzerine monte edilmiş makina veya teçhizat
fleksibl kablo ve iletkenler ile bağlanmalıdır.

5.2 Hareketli teçhizat H07RN-F, CENELEC HD 22 tipi veya eşdeğer fleksibl kablo ile
beslenmelidir.

50 V'un üzerindeki nominal gerilimlerde çalışan teçhizatı besleyen ve çift izolasyonu olmayan
hareketli bağlantı kablo ve iletkenlerinin bir toprak iletkeni olmalı ayrıca bu toprak iletkeninin
özel işareti bulunmalıdır (örneğin; yeşil/sarı renkli).

5.3 Kablo arşesi, asılı halkalar, gezer tip kablolar v.s. ile beslenen hareketli teçhizat
elemanları veya yükselip - alçalan seyir köprüleri için uygun fleksibl kablolar kullanılmalıdır.

Kabloların ve İletkenlerin Kullanımı

Kablolar ve iletkenler, belirtilen uygulama sınıflarına uygun olarak kullanılmalıdır.


Maksimum Akım Taşıma Kapasitesine Göre Kesit Belirlenmesi(Bölüm 12 – Kablo
Şebekesi )

Hesap edilen akım, seçilen iletken kesitinin müsaade edilen akım taşıma kapasitesine eşit
veya daha küçük olmalıdır.

Minimum Kesitler ve Akım Taşıma Kapasiteleri

Tablo 12.3’de belirtilen iletken kesitleri, dış kablolamanın ve tablo, konsol gibi yerlerdeki iç
kablolamanın minimum kesitleridir.
Kabloların Seçimi(Bölüm 14 – Yolcu Gemileri için Ek Kurallar)

Yolcuların bulunduğu mahal ile hizmet mahallerindeki sabit tesislerde, sadece “halojen-free”
kablolar kullanılmalıdır. Plastik malzemeden imal edilmiş kablo tavaları/koruyucu
muhafazaların yanı sıra montaj malzemeleri de halojen-free olacaktır. Özel amaçlı tekil
kablolarla ilgili istisnalar için TL ile anlaşma sağlanmalıdır.

Geminin diğer tüm bölgelerinde de “halojen-free” kabloların kullanımı tavsiye edilir.

Kablo Donanımı (Bölüm 15- Tankerler için Ek Kurallar )

Tehlikeli bölgelerde, bu bölgelerde kullanımına izin verilen teçhizatın kabloları döşenebilir,


bu bölümdeki diğer kurallara uyan eksiz kablolar bu bölgelerden geçebilir. Kablolar mekanik
hasarlara karşı tamamen korunmuş olmalıdır.

Kargoya, yakıt buharlarına veya gazlarına maruz kalma olasılığı bulunan tüm kablolar, zırhlı
veya siperli olmalı, ayrıca su geçirmez ve yakıta mukavemetli bir dış kılıfı olmalıdır.

Her kendinden güvenlikli sistemin kendisine ait kablosu bulunmalıdır. Kendinden güvenlikli
sistemler ile kendinden güvenlikli olmayan sistemlere ait kabloların tek bir kablo demeti
olarak veya aynı muhafaza içinde döşenmesine veya aynı kelepçe ile bağlanmasına müsaade
edilmez. Kendinden güvenlikli kablolar işaretlenmelidir
5- Kablo Seçim Kriterleri

Kablo seçimleri ilk önce uygulanan geminin jeneratör kapasite ve güç yük dağılım
hesaplarına göre yapılır. Ardından Türk Loyd’unun belirlediği kurallar çerçevesinde seçim ve
donatımlar yapılır. İlk olarak genel esasları ele alırsak:

1) Kablo tiplerinin belirlenmesi


2) Kablo kesit belirlenmesi
Şeklinde ayrılır.

a. Kablo tiplerinin belirlenmesi:


- Hangi ortamlarda kullanılacağı
- Hangi dış etkenlere maruz kalabileceği
- Olası ortam koşullarına nasıl tepki vereceği (örn. Yangın iletmeme)
Durumlara göre belirlenir.

Kabloya uygulanan yalıtımlar bu etkenlere göre seçilir ve uygulanır. Özellikle TL’nin


belirlediği kurallara göre örneğin yaşam mahallerindeki kablolarda HFFR (halogen-free)
kablo kullanılır. Bunun sebebi yangına dayanıklı olması ve en önemlisi halojensiz olması
sebebiyle düşük olan duman yoğunluğudur. Ayrıca yangın durumunda korozif gazlar
oluşturmaz, görüşü kapatmaz ve yangının yayılmasını önler. Bu sayede yolcu ve
mürettebatları da yangından korur.

XLPE ise yüksek ve düşük sıcaklıklara uyumlu çalışabildiği için genelde makine dairesi veya
türbin ve kazanlarda tercih edilir. PVC’ye göre çalışma sıcaklık aralığı daha geniş ve
yüksektir. Bu yüzden tercih edildiği alanlar sıcaklığın yüksek olduğu yerlerdir.

PVC kablolar ise genelde yağ ve suyla etkileşimi olan yerlerde (açık güverte – yakıt
pompaları) gibi yerlerde tercih edilir.

HEPR ise özellikle dış kılıf olarak benzin, alev ve mekanik etkilere karşı dayanıklı olduğu
için tüm alarmlarda ve açık güverte alanlarında tercih edilir. Son olarak elektromanyetik
alanın yüksek olduğu, haberleşme gibi araçların yoğun olduğu bölgelerde ise ekranlanmış
kablolar seçim kıstasları arasında yer alır.
b. Kablo Kesit Tayini

Kablo kesit seçimi yapılırken en önemli 3 parametre:

1- Akım taşıma kapasitesi


2- Gerilim düşümü
3- Kısa devre akımı

Akım taşıma kapasitesi: Kablonun güvenli bir şekilde kullanıma devam edebileceği azami
akım değeridir ve kesit seçiminde doğrudan etkilidir.

Gerilim düşümü: İletkenin iç direncinden kaynaklı gerilim kayıpları vardır ve bu kayıplar


kaynaktan yüke kadar geçen mesafede artmaktadır. Taşıma mesafesi arttıkça bu kayıp
artacağından iletken kesitinin büyütülmesi gerekir.

Kısa devre akımı: Motor gücüne göre kablo seçiminde eğer normalden daha küçük kablo
seçilirse yanma riski olabilir. Bu alternatif akım sistemlerinde zamana göre değişen bir
parametredir ve kısa devrenin meydana geldiği bölgede kısa devre boyunca akım miktarını
belirtir. Bu yüzden motor gücüne göre kesit seçimi yapmak hem güvenli hem de maliyet
kaybını önler.

Bu üç parametre arasında kablo kesitleri tayin edilerek aralarından en büyüğüne eş veya bir
üst kesit seçilir.

Kablo kesit hesabında kullanılan parametre formüller:

Akım değeri: İzin verilen gerilim düşümü (%e):


Kabloların Üretim Test Standartları:

(M2XY-FR),(M2XCY-FR),(M2XSY-FR)
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A

M2XH
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2 ,DIN EN 50268/1-2

M2XCH-M2XCH (EMC)
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2 ,DIN EN 50268/1-2
Ekran Etkinliği (EMC tipi için) – DIN EN 50147-1

M2XH-FFR
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Yanmazlık – IEC 60331
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Halojen miktarı – IEC 60754/1-2
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2 ,DIN EN 50268/1-2
M2XCH-FFR
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353, DIN 89158
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2, DIN EN 50268/1-2

MGH
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353, DIN 89160
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359, DIN 89160
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Halojen Miktarı – IEC 60754/1-2
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2, DIN EN 50268/1-2

MGCH-MGCH (EMC)
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353, DIN 89158
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Halojen Miktarı – IEC 60754/1-2
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2, DIN EN 50268/1-2
Ekran Etkinliği (EMC tipi için) – DIN EN 50147-1
MGH-FFR
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353, DIN 89160
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Yanmazlık – IEC 60331
Halojen Miktarı – IEC 60754/1-2
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2, DIN EN 50268/1-2

MGCH-FFR
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353, DIN 89160
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Yanmazlık – IEC 60331
Halojen Miktarı – IEC 60754/1-2
Duman Yoğunluğu – IEC 61034/1-2, DIN EN 50268/1-2

MGG
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353, DIN 89160
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A

MGCG-MGCG (EMC)
İletken-IEC 60228
Konstrüksiyon- IEC 60092/353, DIN 89158
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A
Ekran Etkinliği (EMC tipi için) – DIN EN 50147-1
MYY
İletken - IEC 60228 Sınıf 5
Konstrüksiyon - IEC 60092/353
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A

MYCY
İletken - IEC 60228 Sınıf 5
Konstrüksiyon - IEC 60092/353
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat A

Flat Marine MYY


İletken - IEC 60228 Sınıf 5
Konstrüksiyon - IEC 60092/353
Testler ve malzemeler – IEC 60092/350-351-359
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat

LMKK 500V
İletken - IEC 60228 Sınıf 2
Konstrüksiyon – VG 88775
Testler ve malzemeler – VG 88775
Alev yürütmeme – IEC 60332/ 1-3 Cat
Resimler:
Ekran tel örgü:
Jeneratör güç kabloları
6- Kaynakça:
 https://www.untel.com.tr/gemi-kablolari/
 https://www.2mkablo.com/tr/gemi-yat-kablolari/29
 https://www.erkab.com.tr/urun-kategori/marin-ve-gemi-tipi-kablolar.html
 https://omnexus.specialchem.com/product/t-3h-vinacom-pvc-compound-st2-power-cable
 http://www.3eelectrotech.com.tr/arsiv/yazi/125-kablolarda-ekranlama-ne-ise-yarar-
cesitleri-nelerdir/
 https://www.elektrikport.com/universite/kablolarda-zirhlama-nedir-ne-ise-yarar-/11893 -
ad-image-0
 https://www.hellermanntyton.com/tr/urunler/makaronlar/h20x20bk/600-01700
 https://www.kymkablo.com/xlpe-izoleli-konsantrik-ekranli-pvc-kilifli-aluminyum-iletkenli-
enerji-kablolari/
 https://www.starakim.com/yanmaz-kablo-halojen-free-nedir
 https://www.emo.org.tr/ekler/d6ae020936e969d_ek.pdf?dergi=922 -
:~:text=O%20nedenle%20yang%C4%B1na%20dayan%C4%B1kl%C4%B1%20kablo,olan%20ka
blo''%20%C5%9Feklinde%20tan%C4%B1mlanabilir.&text=FR%3A%20%C4%B0ngilizce%20''%
20Flame%20Retardant''%20kelimelerinin%20ilk%20harfleridir.&text=Halojen%20i%C3%A7er
meyen%20Alevi%20geciktiren%20anlam%C4%B1%20ta%C5%9F%C4%B1r
 https://www.etmd.org.tr/kablo-tanimi-ve-yapisal-ozellikleri-1-bolum/
 https://www.ekablo.com.tr/urunler/orta-gerilim-kablolari
 https://www.elektrikrehberiniz.com/kablo/kablo-secimi-15851/
 https://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/enerji-kablolari-ve-secim-
kriterleri/4205#ad-image-0
 https://www.elandcables.com/the-cable-lab/faqs/faq-how-do-electrical-cables-
work#:~:text=Electrical%20cables%20work%20by%20providing,for%20mechanical
%20protection%2C%20and%20sheathing.
 https://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/ekranlama-nedir-ekranlamada-nelere-
dikkat-edilmelidir/8636#ad-image-0

You might also like