Professional Documents
Culture Documents
Peirsman Academie
April 2012
MIDLIJNEN
Afbeelding door Pieter Weltevrede uit ‘Microchakra’s’ van Sri Shyamji Bhatnagar
Inhoud
Inhoud ..................................................................................................................................................... 1
Dank......................................................................................................................................................... 3
Woord vooraf .......................................................................................................................................... 4
1. Biodynamische cranio sacraal therapie ............................................................................................... 5
1.1 Biodynamische principes ............................................................................................................... 5
1.1.1 Dynamische Stilte ................................................................................................................... 5
1.1.2 Breath of Life of Primaire Levensadem, ................................................................................. 5
1.1.3 Het trage ritme of Lange Tij – cyclus van 1x op 100 seconden .............................................. 6
1.1.4 Het midden ritme, mid–tij of fluid tide – 2-2,5 cycli per minuut ........................................... 6
1.1.5 Het snelle ritme of craniale ritmische impuls (CRI) – 8-14 cycli per minuut .......................... 6
1.2 Overzicht Transmutatie van subtiel naar grofstoffelijk ................................................................. 8
2. De Midlijn (Franklyn Sills) .................................................................................................................... 9
2.1 Vormende krachten ....................................................................................................................... 9
2.2 De Levensadem organiseert en genereert vorm ......................................................................... 10
2.3 De organiserende krachtstromen of ‘winden’ ............................................................................. 14
2.4 Beschrijving van de midlijn volgens Oosterse tradities ............................................................... 17
2.5 Midlijnen en embryologische ontwikkeling ................................................................................. 19
2.6 Primaire midlijn ........................................................................................................................... 21
2.7 De midlijnen, samenvatting ......................................................................................................... 23
2.8 Oriënteren naar de midlijn .......................................................................................................... 23
2.9 Natuurlijk verschuivende fulcrums .............................................................................................. 27
3. Overzicht midlijnen ........................................................................................................................... 29
3.1 Ontwikkeling in het embryo ........................................................................................................ 29
3.2 In het gevormde lichaam ............................................................................................................. 29
3.2.1 Kwantum midlijn .................................................................................................................. 29
3.2.2 Primaire midlijn .................................................................................................................... 30
3.2.3 Vloeistoffen midlijn .............................................................................................................. 30
4. Ignition............................................................................................................................................... 31
4.1 Conceptie ignition ....................................................................................................................... 31
4.1.1 Relationele interactie ........................................................................................................... 32
4.2 Hart ignition................................................................................................................................. 32
4.2.1 Relationele interactie ........................................................................................................... 34
4.3 Geboorte ignition ........................................................................................................................ 34
4.3.1 Relationele interactie ........................................................................................................... 35
5. De ademhaling................................................................................................................................... 36
5.1 Anatomie van de ademhaling...................................................................................................... 36
1
5.1.1 Reguleren van de ademhaling .............................................................................................. 36
5.1.2 Regulering van het hartritme ............................................................................................... 37
5.1.3 Respiratoire sinus aritmie..................................................................................................... 38
6. Subtiele anatomie van de ademhaling .............................................................................................. 39
6.1 Drie lichamen............................................................................................................................... 39
6.2 Drieledige breinstructuur ............................................................................................................ 39
6.3 Prana............................................................................................................................................ 40
6.4 Nadi’s ........................................................................................................................................... 41
6.4.1 Het centraal kanaal sushumna ............................................................................................ 41
6.4.2 Linker en rechter adem-kanalen .......................................................................................... 42
6.5 Elementen ................................................................................................................................... 45
6.5.1 Chakra’s en elementen ......................................................................................................... 45
6.5.2 Levensadem en elementen .................................................................................................. 45
7 Mediteren ........................................................................................................................................... 46
7.1 Mediteren en ademritme ............................................................................................................ 46
7.2 Aanwezigheid .............................................................................................................................. 46
7.3 Hersengolven en de twee hersenhelften .................................................................................... 47
8 Chronobiologie ................................................................................................................................... 49
8.1 Ultradiane ritmes..................................................................................................................... 49
8.1.1 Nasale cycli ........................................................................................................................... 49
8.1.2 Het nasale ritme en diverse functies .................................................................................... 50
8.2 Circadiane ritmes ..................................................................................................................... 50
8.2.1 De pijnappelklier................................................................................................................... 51
8.3 Infradiane ritmes ......................................................................................................................... 51
8.3.1 Zon- en maancyclus .............................................................................................................. 51
8.3.2 Een balans............................................................................................................................. 52
8.4 Prana kalender Shyam Bhatnagar ............................................................................................... 52
8.5 Chakra ritmes .............................................................................................................................. 53
9 Cranio en ademen .............................................................................................................................. 56
10. Besluit .............................................................................................................................................. 58
11. Bronnen ........................................................................................................................................... 59
2
Dank
Mijn dank gaat uit naar Etienne en zijn docenten voor hun efficiënte en
praktische aanpak gedurende de opleiding. Van nature beoefent Etienne
de kunst van het tot essentie komen, Ocham’s Razor, shave away, shave
away … Ik bewonder zijn grondige kennis en vakmanschap.
Dank ook aan Franklyn Sills voor de toelating om een deel van zijn werk te
vertalen. Toen ik aan deze scriptie begon had ik het gevoel het wiel te
moeten uitvinden, het bleek al uitgevonden te zijn.
3
Woord vooraf
Tijdens mijn opleiding cranio sacraal therapie bij de Academie van Etienne
Peirsman was ik enorm gefascineerd door de verschillende ritmes die
voelbaar zijn in een menselijk systeem, en hoe je toegang krijgt tot een
bepaald energieveld of systeem door je er met intentie en attentie op af te
stemmen. Het trage ritme, het midden ritme, het snelle ritme … het ritme van
het lymfe systeem, … hoe zit dat in mekaar? Wat is hun onderlinge relatie?
Wat hangt ermee samen? Heeft onze gewone ademhaling een invloed op
deze ritmes? En het belangrijkste, hoe ga ik ermee om? Het liet me niet meer
los.
Ook het woord ‘notochord’ klonk als een klok. Hoe wonderbaar … te zien
hoe van bij het prille begin van een mensenleven cellen door een Goddelijke
Intelligentie georganiseerd worden en het Goddelijke Plan zichtbaar wordt.
Het maakt me nederig en de vraag rijst: Wat hoort bij onze blauwdruk, wat
niet? Hoe krijg ik mijn behandelingen optimaal met blijvend effect, zonder in
te grijpen in het groeiproces van de cliënt en zonder het gevoel te hebben
achter de feiten aan te lopen?
4
1. Biodynamische cranio sacraal therapie
Met de biodynamische benadering van cranio sacraal therapie oriënteren
we ons voornamelijk naar de energetische krachten die werkzaam zijn in en
rond het menselijk systeem en de diepe stilte waar ze uit voort komen. De
mens is niet alleen een ingenieus mechanisme, maar wordt gestuurd door
een diep spirituele bron. We richten ons bewust met intentie en attentie op
de inherente gezondheid die overal en altijd aanwezig is. Door dit te doen
scheppen we de ruimte waarbinnen organische processen, die mogelijk
verstard zijn, opnieuw geïntegreerd kunnen worden.
In dit hoofdstuk worden de voornaamste concepten van de biodynamische,
holistische zienswijze toegelicht, meer specifiek het dynamisch proces van
transmuteren van subtiel naar grofstoffelijk.
5
1.1.3 Het trage ritme of Lange Tij – cyclus van 1x op 100 seconden
De Breath of Life genereert getijde-achtige bewegingen. Hierdoor ontstaan
organiserende en vormgevende krachtvelden en kan orde komen in chaos.
Het traagste getijderitme dat zich laat voelen noemen we het Lange Tij (Long
Tide) en heeft een frequentie van 1 op 100 seconden. Het laat zich voelen
als trage, stabiele ademcycli van 100 seconden; 50 seconden inademing, en
50 seconden uitademing. Long Tide kan ook ervaren worden als een
getijdeveld waarvan de beweging schijnbaar van buiten naar binnen gaat,
van de horizon richting midlijn en weer terug.
Het model van Schauberger (zie afbeelding 19.1), van de centripetaal en
centrifugaal spiralende krachten, kan helpen bij de beeldvorming. Deze
krachten zijn in alle levende vormen aanwezig, van sterren tot microscopisch
klein leven.
In dit trage ritme ervaren we de Helende Bron op een diep niveau en is
therapeutisch werk gebaseerd op resonantie.
1.1.3.2 Midlijn
In de ordenende kwantum-matrix vormt zich een organiserende en
oriënterende midlijn. Vanuit deze kwantum midlijn wordt ontsteking en
transmutatie gegenereerd.
In volgend hoofdstuk gaan we dieper in op deze midlijnen.
1.1.4 Het midden ritme, mid–tij of fluid tide – 2-2,5 cycli per minuut
Na het ontstaan van de bio-elektrische matrix, ontstaat een ander getijde-
achtig fenomeen van 2,5 cycli per minuut (12-15 sec primaire inhalatie en 12-
15 sec exhalatie). In dit ritme kan je de werking van potentie, vloeistoffen en
celweefsels afzonderlijk onderscheiden, maar je ervaart ze als onderdeel van
een geheel. In dat veld ontstaan de primaire ademhalingscycli van
inademing en uitademing als een innerlijke beweging; ‘Motiliteit’. Potentie is
de aandrijvende kracht en de organiserende factor, en de vloeistof is het
medium waarmee weefselvelden worden georganiseerd. Op dit niveau is
zowel geconditioneerdheid en onopgeloste trauma’s als gezondheid
aanwezig. Therapeutisch werk is bij dit ritme gebaseerd op potentie en
transmutatie. De behandelaar werkt holistisch en met intuïtie.
1.1.5 Het snelle ritme of craniale ritmische impuls (CRI) – 8-14 cycli per minuut
Dit is de craniale ritmische impuls in een frequentie van 8-14 cycli per minuut
(dus een cyclus van 5 à 6 seconden), die ook wel het craniale ritme
genoemd wordt. Dit ritme ontstaat bij de vorming van de eerste weefsels en
wordt dus al beïnvloed door genetische factoren. Het is een samengesteld
ritme waarin we een eigen cranio-sacrale beweging kunnen waarnemen van
afzonderlijke celstructuren: de beweging van falx en tent ten opzichte van
6
mekaar, de pare botjes die ten opzichte van elkaar naar binnen en naar
buiten toe bewegen, etc. In dit ritme ervaren we de geconditioneerde
toestand van het menselijk systeem. Het CRI is geen directe expressie van de
Breath of Life maar wordt er door aangedreven. De kwaliteit en het tempo
van het ritme wordt beïnvloed door onze genen, door de beperkingen die
we hebben ervaren en de onopgeloste trauma’s die zich in ons lichaam
hebben vastgezet. De staat van het autonome zenuwstelsel heeft hierop
een grote invloed. Het lichaam kan compressie of verklevingen van weefsel
vertonen, verandering van kwaliteit van celweefsel, spanningen en
vloeistoffluctuaties. De aandacht van de behandelaar is op de vorm gericht
en op hoe weerstanden en onopgeloste trauma’s worden vastgehouden. Is
het centrale zenuwstelsel hyper of hypo? Vertonen de weefsels en de
vloeistoffen inertie? Hoe is de emotionele en psychologische gesteldheid?
Zijn er pathologische processen aan de gang?
Therapeutisch werk is in dit ritme gebaseerd op weerstand en reactie. De
behandelaar kan vanuit analyse doelgericht oplossingen zoeken en werken
met technieken en methoden.
7
1.2 Overzicht Transmutatie van subtiel naar grofstoffelijk
DYNAMISCHE STILTE
‘Vol’-‘ledige’ Stilte
Oorspronkelijke Creatieve Potentie
Consciousness of Bewustzijn
▼
BREATH OF LIFE
Primaire Levensadem
Ontsteekt het Oorspronkelijk Ademhalingssysteem
Goddelijke Intentie om te creëren in actie
Beweger van het tij
▼
TRAGE RITME – LANGE TIJ
100 seconden cyclus
Kwantumveld en kwantum midlijn
▼
MIDDEN RITME – MID TIJ – VLOEISTOFFEN TIJ
2.5 cycli per minuut
▼
SNELLE RITME – CRANIALE RITMISHCHE IMPULS
8-14 cycli per minuut
8
2. De Midlijn (Franklyn Sills)
Dit is een rechtstreekse vertaling van het integrale hoofdstuk 19 ‘The Midline’,
uit het boek van Franklyn Sills, ‘Foundations in Craniosacral Biodynamics – The
Breath of Life and Fundamental Skills’, Volume 1 van 2011.
9
de chakra’s genoemd worden (Stone 1986). Schauberger beschouwde de
schepping als een oneindig proces en alle leven zou doorheen elk proces
georkestreerd zijn door Creatieve Intelligentie in actie. Het kan God
genoemd worden, Tao, Brahma, of gewoonweg de Creatieve Intelligentie.
Sutherland verwees naar de Breath of Life als de afgevaardigde van deze
Intelligentie. Door de werking van Breath of Life gaan grote organiserende
winden, die grote vormgevende creatieve krachten zijn, vorm voortbrengen
en ordenen.
10
grijpt terug naar het concept van het holografische universum van Bohm,
waar alles in alles holistisch is vervat. Het beeld van de ingeplooide ruimte
bevestigde mijn waarneming van de Breath of Life in actie. Ruimte is
geplooid, en organiserende fulcrums en assen ontstaan in de plooien van die
ruimte. Denk aan ruimte als het medium waarin vorm georganiseerd wordt.
Denk aan natuurlijke fulcrums en midlijn-assen als oriënterende vormen in dit
medium. Het is naar deze referentiepunten dat alle vorm zich oriënteert.
Ik kan het fascinerende boek: ‘When Time Breaks Down’ door Arthur Winfree
zeer appreciëren. (Winfree 1987). Ik was vooral geïmponeerd door sommige
van zijn computergemaakte beelden. Winfree, een wetenschappelijk
medisch onderzoeker, hield zich bezig met organiserende factoren in
chemische, biochemische en bio-elektrische verschijnselen. Ik werd getroffen
door de overeenkomsten tussen zijn research werk, Mae Wan Ho’s research,
Schauberger’s ideeën, Stone’s beelden van menselijke energievelden en
Sutherland’s perceptuele begrippen. Winfree stelde dat chemische,
biochemische en bio-elektrische verschijnselen schijnbaar georganiseerd zijn
rond midlijnen en discrete organiserende centra die zich er langs verplaatsen.
Net als in Schauberger’s concept, beweegt de midlijn van de vorm die
georganiseerd wordt, zich voortdurend op een windachtige manier opwaarts
in het veld waar het deel van uitmaakt.
Winfree noemde de organiserende centra die opstijgen langs de midlijn,
‘phase singularities’. Fase singulariteiten zijn bewegende punten van stilte,
die ritmische fasen van elektrochemische of van bio-elektrische beweging en
orde organiseren. Net als Sutherland stelde hij, dat deze organiserende
fulcrums automatisch verschuiven, terwijl ze pulseren en oprijzen langs de as
van de midlijn. Terwijl ze verschuiven ontstaan golfbewegingen, ‘scroll
waves’, die zich manifesteren als een pulserend veld of een organiserende
matrix, die de vorm en de organisatie van de chemische reactie onderligt.
Klinkt dit bekend in de oren?
Dit houdt sterk verband met de ideeën van fulcrums, midlijn-assen, verticale-
en transverse fluctuaties (inherente golving) van potentie, en getij-achtige
golvende vormen in de cranio sacrale biodynamische begrippen.
Winfree merkte op dat alle organiserende centra samenwerken en deel
uitmaken van een voortdurende opwaarts stijgende, vertex-achtige midlijn,
waarrond vorm zich organiseert. De organisatie van de scroll-achtige golven
rond de midlijn heeft een torus- of een appelvorm. Een torus is een holle
doughnut met een centrum dat als organiserende as fungeert (zie figuur
19.2). Ook de ‘tidal body’of het getijde-lichaam van het Lange Tij heeft een
vertex-achtige organiserende midlijn in een enorm grote torus-achtige
actievorm, die tot voorbij de horizon reikt. De actie van het Lange Tij met zijn
organiserende centra en assen doen spiralende bewegingen en torus-
achtige organisaties ontstaan. Sommige natuurkundigen stellen dat ook het
universum een torus vorm heeft, en dat het gat in het midden, als
organiserend centrum, ontstaan is bij de big bang.
11
In essentie is de torus een drie-dimensionele ruimte die zich inplooit tot een
stabiele vorm, die onophoudelijk in het nu gegenereerd wordt, in cycli van
centrifugale organisatie, weg van het centrum en centripetale
samentrekking, terug naar het centrum toe.
Dit is gelijkaardig aan de inhalatie- en exhalatiefasen van de primaire
ademhaling. Ook hier organiseert de Breath of Life vorm door ruimte te
organiseren. In figuur 19.3 gebaseerd op Winfree’s boek, kan je een reëel
gevoel krijgen van dit proces van inplooien. Hier zie je hoe het medium
waarin de chemisch-elektrische reactie plaatsvindt, letterlijk op zichzelf plooit,
om zo vorm te gaan organiseren voor de chemische samenstelling die wordt
gegenereerd. Ruimte wordt omhuld met de bedoeling vorm te genereren
(Figuur 19.3).
12
Zoals in de bio-dynamica, oriënteren alle ritmische bewegingen die rond
organiserende centra of fase singulariteiten ontstaan, zich naar de midlijn-as.
De spiralende golfbewegingen of rollende golven die rond deze as
gegenereerd worden, staan niet los van die midlijn waarrond ze zich
organiseren. Dus, organiserende centra, midlijnen, en de vormen die errond
ontstaan, zijn allemaal samen één fenomeen. De vertex-achtige kern is niet
los van de vorm die eruit resulteert. Evenzo, in het craniale concept, is de
midlijn niet los van de vorm die errond georganiseerd wordt. (Figuur 19.4)
14
middelpuntzoekende spiralende krachten. Als deze spiralende krachten in
een dynamisch evenwicht komen, ontstaat een stabiel bio-elektrisch/bio-
magnetisch veld. Zoals we voordien hebben besproken, is in het hart van
deze bio-elektrische vorm, een subtiele kwantum matrix voor het menselijk
systeem, een mal uit licht gemaakt. De biodynamische beschrijving van
Sutherland’s vloeibare licht is niet alleen maar een metafoor, maar is
gebaseerd op rechtstreeks waargenomen ervaringen. De Breath of Life
genereert deze oorspronkelijke beweging, het Lange Tij, en dit Lange Tij
genereert een stabiel ordenend veld. In dit veld, of deze matrix, is wat Stone
‘pattern energy’ noemde vervat. Deze subtiel energetische vorm is een mal
waarop het menselijk systeem zich ontwikkelt en geordend wordt (Stone
1986). Het is geen willekeurige of mechanische energie, maar een spel van
Bewustzijn en een eigenschap van de Creatieve Intelligentie die de gehele
schepping doordringt. Dus is de Breath of Life een manifestatie van de
goddelijke intentie om te creëren. Zoals de Heilige Geest in het Christendom,
verbindt en informeert Hij alle levende wezens en is Hij de creatieve intentie in
actie. Via de veldfenomenen die we beschreven, organiseert de Breath of
Life ruimte. Organiserende centra en assen krijgen hun plaats in de ruimte.
Dit is een lokaal gebeuren in een enorm groot actieveld.
De Tibetanen noemen het Lange Tij en zijn lokale spiralende krachten ‘the
winds of vital forces’, winden van levenskracht. Volgens hen zijn het de
onvoorwaardelijke krachten die de integriteit en organisatie van de
menselijke vorm verzekeren. Zoals hierboven gezegd, verbinden de
spiralende centrifugale en centripetale krachten die door deze winden
gegenereerd worden zich en verworden zo tot een stabiel bio-elektrisch/bio-
magnetisch veld, dat geordend en onderhouden wordt door functie van de
midlijn met in zijn kern de organiserende centra. Het is via het dynamische
evenwicht in de dynamiek tussen de schijnbaar tegengestelde krachten dat
dit bewerkstelligd wordt. Dit is als in het concept van yin en yang in de
Chinese geneeskunst en filosofie en zoals bij de polariteiten in de polariteits-
therapie. Als het ordenend veld ontstaat, ontstaan tegelijkertijd de
oprijzende krachten in het midden. Dit is het verschijnsel van de oprijzende
midlijn dat Winfree opmerkte in de kern van alle organiserende vormen.
Schauberger vergeleek dit met de opstijgende kracht die in een tornado
ontstaat terwijl winden inwaarts spiralen. Dit fenomeen van de midlijn is
aanwezig vanaf het eerste levensmoment en is de grondslag van de
embryologische ontwikkeling. Als op het moment van de conceptie het
Lange Tij het stabiele bio-elektrische/bio-magnetische ordenend veld doet
ontstaan, wordt de opstijgende midlijn in het centrum, de organiserende as
voor embryologische ontwikkeling. Deze as genereert de primitiefstreek
(sulcus primitivus) in de kiemschijf van het embryo, en de notochord en
neurale buis worden hierdoor gevormd. (Fig. 19.5)
15
Sutherland sprak ook van spiralende vormen in het systeem van de mens. Hij
vergeleek de aanwezigheid van potentie in de vloeistoffen met de actie van
spiralen in spiralen. Magoun, in zijn originele versie van ‘Osteopathy in the
Cranial Field’, sprak over deze beweging aan de hand van diagrammen die
doen denken aan Schauberger’s beelden (Magoun 1951 p 72).
Evenzo is het fascinerend hoe de spiraalvorm overal in de natuur terug te
vinden is. In het midden van een celkern zit ons DNA in de vorm van een
driedubbele spiralende helix. De proteïnen die collageen weefsel vormen zijn
ook triple-helix structuren. De organisatie van het leven, zelfs op dit
moleculaire niveau, is op de spiraal gebaseerd. Het lijkt alsof het leven zich
uitdrukt als spiralen binnen spiralen die zich constant vormen en veranderen.
16
2.4 Beschrijving van de midlijn volgens Oosterse tradities
Het concept van een intelligent menselijk bio-energieveld met daarin een
midlijn georiënteerde as, wortelt in de traditionele medische systemen zoals
de Chinese, Tibetaanse en Indische systemen. Volgens de Oosterse
geneeswijzen is de organisatie van het menselijke systeem geest-lichaam op
deze principes gefundeerd. De voedingsbodem voor weefselvorming en
diens functie en van gezondheid en ziekte, is gebaseerd op interacties die in
een belichaamd, levend, bio-energetisch veld plaatsvinden.
In de Chinese tradities is de balans tussen chi (levenskracht) en andere
energetische factoren zoals jing (essentie) een maatstaf bij de diagnose en
blijft een doelstelling in het verloop van sessies. Jing is een subtiele vorm van
levenskracht in de vloeistoffen van het systeem en is vooral actief in
cerebrospinaal vocht en generatieve vloeistoffen. Jing werkt als een
levenwekkende en stuwende kracht, zoals de stroming binnen vloeistoffen in
de bio-dynamica en onderhoudt de gehele organisatie van het lichaam. Dit
is een directe gevolgtrekking uit het begrip van potentie in bio-dynamica, die
in de vloeistoffen werkzaam is om de algehele orde en samenhang van het
systeem te behouden.
In de Chinese geneeskunst wordt de bio-energetische midlijn ‘centraal
kanaal’ genoemd en de vertexen of organiserende centra, ‘dan tien’. Deze
midlijn bevindt zich volgens hen net voor de wervelkolom, en loopt van het
midden van het perineum tot de vertex van de schedel. Het is één van de
esoterische kanalen van de Chinese geneeskunst. Eenvoudig gesteld, is het
een rechte lijn van een energie centrum in het derde ventrikel, - de bovenste
dan tien -, naar de coccyx. Shen, wat vergelijkbaar is met bewustzijn en
geest, verblijft in de bovenste dan tien. In verband met ‘ignition’ is het derde
ventrikel een belangrijke plaats in bio-dynamica. Het ligt aan de basis van
het ontstaan en de werking van de menselijke ordenende matrix.
Ook in de Indische en Tibetaanse systemen is de organisatie van het lichaam
gebaseerd op een intelligente bio-energetische matrix, het chakra systeem.
Het chakrasysteem wordt georganiseerd rond een midlijn, de sushumna, en
rond chakra’s. Chakra’s zijn vertexen, primair organiserende centra of
fulcrums. Net als in het Chinese systeem daalt de sushumna van het derde
ventrikel als een rechte lijn, vóór de wervelkolom tot de coccyx. In het yoga
systeem wordt de sushumna beschreven als een buis van puur en intens licht.
De chakra’s rondom de as kan je je voorstellen als organiserende centra of
primaire fulcrums, pulserende vertexen die vorm, functie en motiliteit
organiseren. Het is mogelijk om deze licht-energie-vormen waar te nemen als
het perceptieveld wijds wordt gehouden. (Figuur 19.6)
17
Het chakra systeem ontstaat via een intens oplichten van, of ontsteken in, het
ordenend veld op het moment van de conceptie. In het yoga systeem
wordt een primair fulcrum, het ajna chakra, gevormd in de bevruchte eicel.
Dit ajna chakra bevindt zich in het derde ventrikel van het volledig gevormde
lichaam. Vanuit dit organiserende centrum daalt de sushumna in, en de rest
van het chakrasysteem vormt zich van beneden naar boven. De rechte
kwantum midlijn is een waarlijk intelligente as, die er gedurende het ganse
leven voor zorgt dat onze geest en ons lichaam zich naar de Bron oriënteren.
De elementen ether, lucht, vuur, water en aarde, die ordenende krachten zijn
in het yoga systeem, komen voort uit deze kwantum midlijn. Stone besprak
en illustreerde de verschillende veld-georiënteerde energiestromen en
pulsaties die aan deze elementkrachten gerelateerd zijn. Ook deze zijn zeer
gelijkend op de beelden die Schauberger en Winfree beschreven (Stone
1986).
18
2.5 Midlijnen en embryologische ontwikkeling
Het onderzoek en de concepten hierboven beschreven, geven aan dat het
embryo georganiseerd wordt en zich mogelijk ontwikkelt, in een ordenend
kwantumveld. De Breath of Life genereert dit kwantumveld en in de kiemschijf
van het embryo ontstaan, anterior, een notochord midlijn, en posterior, een
‘fluid’ midlijn of vloeistoffen midlijn. De as van de wervelkolom, de
schedelbasis en het algemene weefselveld, organiseren zich rond de
notochord midlijn. De ventrikels en het weefsel van het centrale zenuwstelsel,
organiseren zich rond de ‘fluid midline’, dit is de midlijn in de neurale buis van
het embryo. De notochord midlijn wordt de as waarrond weefselvormen en
motiliteit (mogelijkheid tot bewegen) zich oriënteren, terwijl de posterior
midlijn, de oriëntatie-as voor het vloeistoffen lichaam en de ‘fluid tide’ of
vloeistoffengetij wordt. Ik noem de anterior midlijn de primaire midlijn, en de
posterior midlijn de vloeistoffenmidlijn.
In het volledig gevormde lichaam drukt de primaire midlijn zich uit als een
opstijgende kracht in het midden van de wervellichamen en de midlijn van
de schedelbasis. Dit is dezelfde midlijn die door Schauberger en anderen
beschreven wordt. De ‘fluid midline’ zit in de neurale buis van het embryo. Bij
de volwassene zit die in het centrale kanaal van de wervelkolom en in het
centrum van het ventriculaire systeem van het brein. De primaire midlijn is de
belangrijkste as voor de ontwikkeling en de organisatie van vorm in het
embryo en manifesteert zich als een opstijgende kracht in de midlijn van de
embryonale kiemschijf. Het vormen van de primitiefstreek en de notochord in
de kiemschijf is een gevolg hiervan. Wanneer clinici de primaire midlijn
waarnemen, zijn ze in direct contact met een fundamenteel embryologisch
principe dat de menselijke vorm onophoudelijk organiseert. Als een
behandelaar de primaire midlijn voelt, voelt hij of zij ook de innerlijke
aanwezigheid van het Lange Tij als een embryologisch ordenend principe.
Alle klinisch werk, georiënteerd op de primaire midlijn en de embryologische
krachten, bevordert het opnieuw uitlijnen van structuur en functie op deze
meest fundamentele, ordenende energieën.
Terwijl de notochord zich vormt, volgen de ectoderme cellen (cellen van het
buitenste kiemblad van het embryo). De kiemschijf wordt dikker in de midlijn,
en de neurale groef en neurale schijf beginnen zich te vormen, dorsaal van
de notochord. Dit vormend proces is in essentie een organiseren van ruimte.
Zoals we gezien hebben, is de functie van de Breath of Life, het insluiten,
omhullen en het organiseren van ruimte, waarna vorm ontstaat. De neurale
buis organiseert zich rond de ruimte die ontstaat door de intentie van de
Breath of Life. In deze ontstane ruimte ontwikkelen zich cellulaire vormen die
door de potentie van de Breath of Life georganiseerd worden. Naarmate
differentiatie toeneemt, wordt de celgroei ongelijkmatig en plooit de neurale
plaat zodat de neurale buis gevormd wordt (Figuur 19.7).
19
De vloeistoffen midlijn ligt in de centrumlijn van de neurale buis, die het
primitieve zenuwstelsel is en wordt de organiserende midlijn voor de
uitdrukking van potentie, in zowel cerebrospinaal vocht als in de vloeistoffen
van het lichaam in het algemeen. Het vloeibare tij, of mid-tij ontstaat en
wordt georganiseerd rond deze midlijn, wat ook het midlijn principe voor het
vloeistoffen lichaam in zijn geheel is (Figuur 19.8)
De vloeistoffen midlijn staat niet los van de primaire midlijn, ze ontstaan
samen. Deze twee midlijnen oriënteren zich op hun beurt naar de kwantum
midlijn, die in volgend hoofdstuk in meer detail wordt besproken. Alle
organisatie van vloeistoffen en weefsels houden steeds verband met deze
midlijnen. Ze zijn de hoofdassen waarrond structuur en functie zich
organiseren.
20
Door het waarnemen van de midlijnen kunnen behandelaars duidelijke
klinische krijtlijnen zetten die gestoeld zijn op perceptie in relatie tot de
ordenende principes van het systeem. In sessiewerk maakt het waarnemen
van de midlijnen de organisatie van het systeem duidelijk, zowel van de
weefsels als van de vloeistoffen. Het helpt de behandelaar bij het aanvoelen
van hoe het systeem verandert en zichzelf heelt. Als inertie opgelost wordt,
gaan de weefsels en de vloeistoffen van het systeem zich automatisch
heroriënteren naar de midlijnen. Dus, het waarnemen van de midlijnen geeft
de behandelaar een helder inzicht in deze processen van heroriëntatie en
opnieuw aligneren.
“De centerlijn door het lichaam is de plaats waar het pad van ultrasonisch
energetische substantie loopt, als primaire levensstroom en kern van zijn …
Het is de primaire energie die alle andere opbouwt en onderhoudt. Hij
stroomt door het zesde ventrikel van het brein en de wervelkolom als die
gevormd worden vanuit de ‘mind pattern energy field’ (vrij vertaald: veld
van de intelligente patrooneenheid). Het wordt de primitiefstreek en de
notochord in het embryo. Deze kern is het centrum van aantrekking en
uitstraling van alle voedingsstromen van het brein naar de extremiteiten.
Het is de innerlijke zwaartekracht van het individu, te onderscheiden van
de zwaartekracht van de aarde.” (Stone 1986, Volume 1, boek 2 p 9-10)
22
2.7 De midlijnen, samenvatting
Breath of Life genereert een ordenende matrix op kwantum niveau. Deze
matrix is de blauwdruk voor de vorm en organisatie van het menselijk
systeem.
Kwantum midlijn, of centraal kanaal wordt gegenereerd in deze matrix. Het
kan waargenomen worden als een buis van licht in het centrum van het
lichaam. Hij oriënteert en aligneert het wezen met de bron van diens creatie.
In de yoga traditie is dit het centraal kanaal of sushumna, waarrond het
chakrasysteem zicht vormt. Alle andere midlijnen, zoals de primaire en de
fluid midlijnen, komen voort uit de actie van de kwantum midlijn.
Primaire midlijn (notochord in embryo), ligt ventraal van de ruggengraat, is de
as waarrond cellen en weefsels zich oriënteren. Deze as kan waargenomen
worden als een subtiele kracht, oprijzend als een midlijn, die via het ethmoid
schijnbaar in de biosfeer of in het energetisch veld rond de cliënt verdwijnt.
De kwaliteit is lucht- en vuur-achtig.
Fluid midlijn (meer dorsaal in de ruggengraat) is de organiserende as van de
‘fluid tide’, het mid-tij, van het algemene vloeistoffen lichaam. Hij bevindt
zich in de neurale buis van het embryo en in de centerlijn van het
ventriculaire systeem bij de volgroeide persoon. De kwaliteit is aarde- en
water-achtig.
24
Oefening: perceptie van de primaire- en de ‘fluid’ midlijnen
Cliënt ligt op zijn rug. Als behandelaar sta je aan de zijkant van de tafel en
stel je je eerst af op je eigen primaire ademhaling, nadien op die van de
cliënt. Eens je rust hebt gevonden in het relationele veld, ga je naar de
sacrale handpositie.
Anker jezelf in de behandelaars-fulcrums in een wijds perceptieveld, zoals
gewoonlijk. In dit wijds luisterend veld oriënteer je je naar de notochord of
de primaire midlijn van de cliënt, zoals in vorige oefening. Met deze midlijn in
het centrum van je perceptieveld, hou je je aandacht in de lokale biosfeer
en verbreed je traag je perceptieveld in de richting van de horizon, tot je een
gevoel krijgt van het Lange Tij en diens getijdeveld. Neem de tijd om jezelf in
deze waarneming te ankeren, tot je fysieke lichaam zich gedragen voelt door
dit uitgestrekte veld.
In dit wijds perceptieveld blijf je je oriënteren naar de primaire midlijn als een
midlijn in het wijds getijdeveld en wordt dan simpelweg bewust van diens
aanwezigheid. Wees geduldig, laat elke druk tot iets te moeten voelen los.
Misschien vraagt het wat oefening maar uiteindelijk zal het zich tonen en
wordt het je duidelijk hoe de midlijn zich uitdrukt. Je kan deze midlijn
aanvoelen als een oprijzende kracht door het midden van de
wervellichamen en de schedelbasis. Vaak beschreven behandelaars dit als
een oprijzende wind, als een geyser en als een spiralende kracht. Stone
noemde het ‘the fountain spray of life’(Stone 1986). Je kan het gewaar
worden als een hete luchtpijp waarin constant warme lucht opstijgt. Als dit in
je bewustzijn komt, is het alsof je door deze luchtstroom mee opwaarts
gezogen wordt. Het komt op bij de coccyx en verdwijnt schijnbaar in de
ruimte via het ethmoid Merk op hoe dit gebeurt. Is er klaarheid terwijl die
doorheen de as van wervels en schedelbasis gaat? Zijn er plaatsen waar het
minder duidelijk is, of mistig aanvoelt? Vertoont de midlijn inertie in een
bredere context? Zo krijg je duidelijke klinische informatie over inerte
gegevens rond de midlijn.
Eens je zicht hebt op de primaire midlijn, verplaats je je aandacht naar de
vloeibare midlijn die meer dorsaal ligt. In een wijds perceptieveld oriënteer je
je naar het vloeistoffenveld van de cliënt en dan naar de midlijn van het
ventriculair systeem die hierin de midlijn is. Voel, visualiseer, dat het lichaam
van de cliënt een vloeibaar veld is, dat 25 tot 40 cm groter is dan het fysieke
lichaam. Laat dit vloeibare veld in je perceptieveld komen. Kijk of de
longitudinale fluctuatie van het mid-tij opklaart. Het mid-tij of vloeistoffen getij
voelt meer solide aan, meer waterig en aarde-achtig, in tegenstelling tot
luchtig en vuurachtig in de primaire midlijn. Oriënteer jezelf naar de midlijn in
de neurale buis, die de vloeistoffen midlijn is in dit vloeibare veld.
Er is nog een simpele perceptie-oefening die helpt bij het oriënteren naar de
primaire midlijn en zijn oprijzende energie. Terwijl je je in het Lange Tij
oriënteert naar de trage cyclus van 100 seconden, met de primaire midlijn in
het centrum van het veld, volg je de exhalatiefase heel traag en zachtjes,
van de horizon naar de biosfeer en midlijn van de cliënt toe. Laat je
waarneming vrijelijk drijven. Het zou kunnen dat het Lange Tij je gidst naar de
25
primaire midlijn, alsof je meegenomen wordt, rijdend op de rug van een
machtige getijdewind.
Deze manier van contact maken is gebaseerd op het werk van Stone. Stone
stelde zich zeer fijn af op bio-energetische processen in de mens en
benadrukte de belangrijkheid van midlijn-fenomenen. De bedoeling van
volgende contactoefening is om je te helpen intunen in je midlijn, en ook om
het systeem van de cliënt te helpen heroriënteren naar het ordenend
principe van de midlijn. In deze oefening zal je contact maken met de beide
polen van de primaire midlijn. Leg een hand op de coccyx-sacrum en de
andere op het gebied van het ethmoid. Hierdoor kan je meer vertrouwd
raken met de uitwerkingen in de ruimere biosfeer en het getijdelichaam.
Heel vaak kan de cliënt toegang krijgen tot de holistische shift, alleen maar
door zich naar de primaire midlijn te oriënteren in het Lange Tij, waardoor
zijn/haar systeem zich weer krachtig gaat oriënteren naar de primaire
ademhaling en zijn helende intenties. Het oriënteren naar de primaire midlijn
aan het einde van een sessie bevordert de integratie van het effect van je
sessiewerk.
Oefening: sacrum-Ethmoid
Zoals gewoonlijk begin je staande aan de zijkant van de tafel en maak je het
eerste contact met de voeten van de cliënt. Vraag de cliënt op de
linkerzijde te liggen en de knieën lichtjes op te trekken. Plaats kussens onder
het hoofd en tussen de benen zodat hij goed ligt. Ga zitten met het gezicht
naar de rug van de cliënt toe. Plaats je rechterhand over het sacrum, vingers
richting voeten. Je middenvinger ligt op de coccyx. Wacht tot je toegelaten
wordt in dit contact. Plaats dan je linkerhand over het ethmoid als volgt: leg
je linkerhand voorzichtig over de top van het hoofd en zachtjes, in overleg,
vorm je met je wijsvinger en middenvinger een ‘V’ over het gebied van het
ethmoid. Zonder echt aan te raken, leg je je pols en onderarm over de top
van het hoofd. Zorg voor steun voor de ellenboog en onderarm (Figuur 19.9).
In deze positie oriënteer je je naar het Lange Tij en zijn getijdenveld, terwijl je
de biosfeer en de primaire midlijn van de cliënt in je waarneming houdt. Rust
nu in deze luisterende houding en kijk of de perceptie van de primaire midlijn,
die van de coccyx oprijst door het ethmoid, duidelijker voor je wordt. Merk
op waar deze waarneming je naartoe leidt in je sessiewerk.
26
2.9 Natuurlijk verschuivende fulcrums
We herbekijken het concept van de natuurlijk verschuivende fulcrums in het
licht van wat we hiervoor besproken hebben. Zoals we zagen, oriënteren
‘suspended automatically shifting fulcrums’, hangend in hun actieveld, zich
van nature naar midlijn-fenomenen, en kunnen in het beste geval vrijelijk
verschuiven in de fasen van inhalatie en exhalatie van het tij. Zoals we in het
onderzoek van Winfree zagen, organiseerden alle vormen zich rond de
functie van een midlijn die herkenbaar is als een oprijzende energie in een
wijds ordenend veld. Dit geldt voor biochemische, zowel als voor bio-
elektrische vormen. Organiserende centra verschuiven automatisch langs
deze midlijn en als het organiserende centrum shift, shift ook de rollende
golfbeweging die zich naar diens actie oriënteert. Deze verschuivende
centra zijn gelijkaardig aan de natuurlijk verschuivende fulcrums die we
kennen uit de biodynamica. Natuurlijk verschuivende fulcrums zijn plaatsen
van gecondenseerde potentie die zich uitdrukken als Stillness, een
Dynamische Stilte in het wijds veld, voortgebracht door de werking van het
Lange Tij. Dynamische Stilte ligt in het hart van al deze condensaties en
centert de werking ervan. Stillness is dus het vormende, ordenende principe
voor alle weefselvormen en hun organisatie.
Laat ons een beeld hiervan vormen. Visualiseer een holistisch coherent veld
van potentie. Misschien is het een lichtend, vibrerend veld van vloeibaar
licht. Visualiseer dat zich in de midlijn van het veld een condensatie van
potentie vormt. De plaats van gecondenseerde potentie staat niet los van
het veld waarin het zich manifesteert. Als deze plaats van potentie
condenseert, wordt het hele potentieveld er naartoe getrokken, wat
patronen van spanning genereert. Als dit gebeurt, worden in het weefselveld
dat hieraan gelinkt is, ook natuurlijke spanningen gegenereerd.
Ga door met visualiseren. De plaats van gecondenseerde potentie is een
centrum van stilte dat verschuift in het ritme van de ademhalingscycli van het
tij. Als het verschuift, verschuift ook het hele potentieveld dat er zich rond
organiseert op een wederkerige manier (Figuur 19.10).
Daarom wordt potentie soms wederkerige spanningspotentie genoemd
(reciprocal tension potency). Als de potentie verschuift, verschuift ook het
actieveld dat zich ernaar oriënteert.
Gelijkaardig aan de rollende golven in Winfree’s onderzoek, organiseren
weefsels, net als spanningsvelden, zich rond de actie van natuurlijke fulcrums.
Fulcrums zijn plaatsen van gecondenseerde potentie en stilte in het wijds
veld. Als een natuurlijk fulcrum verschuift, dan doet het specifieke
weefselveld ,dat zich rond dit fulcrum en zijn werking organiseert, dat ook.
Het fulcrum dat zich situeert, anterior aan de rechte sinus, - Sutherlands’
fulcrum -, is zo een fulcrum. Shift Sutherlands’ fulcrum, dan shift ook het hele
veld van het bindweefselmembraan dat er zich rond organiseert.
Deze ‘hangende’ en automatisch verschuivende fulcrums organiseren alle
inherente bewegingen in het lichaam, inbegrepen die van de potentie,
vloeistoffen en weefsels. Elk actieveld heeft een natuurlijk fulcrum waarrond
het georganiseerd wordt en waaraan het beweging ontleent. Een fulcrum
27
verschaft aan het hele actieveld een focus die orde en coherente
uitwisseling handhaaft. Fulcrums organiseren het veld en zijn tevens de
stillpoints waarrond het beweegt. Natuurlijke fulcrums zijn al ordenend
werkzaam in het embryo en handhaven die orde in de loop van het leven.
Alle beweging van wederkerige spanning wordt georganiseerd en
gegenereerd door de werking van deze fulcrums. Als deze fulcrums er niet
zouden zijn, zou alles in chaos vervallen. Automatisch shiftende fulcrums
bepalen dus de natuurlijke spanning.
28
3. Overzicht midlijnen
Chinese traditie:
- Bio-energetische midlijn, centraal kanaal genoemd, met dan tien als
organiserende centra.
Indische traditie:
- Een intelligente bio-energetische matrix met het chakrasysteem
- Wordt gevormd bij de conceptie door ontsteking in het ordenend veld.
- Ajna chakra vormt zich, sushumna daalt in en chakra’s vormen zich van
onder naar boven
- Elementen ether, lucht, vuur, water, aarde, komen voort uit deze kwantum
midlijn
- Primaire midlijn en vloeistoffen midlijn oriënteren zich naar de kwantum
midlijn gedurende het ganse leven.
29
3.2.2 Primaire midlijn
- Fountain spray of life (Stone)
- Kan geheel het leven gevoeld worden als oprijzende kracht van coccyx
door de wervellichamen en schedelbasis, schijnbaar door het ethmoid
verdwijnend in de ruimte
- Blijft primaire as voor cellulair en structurele organisatie van het systeem,
alle cellen en weefsels oriënteren ernaar
- Deze oprijzende kracht is een expressie van de actie van de Breath of Life
in het Lange Tij.
3.2.3 Vloeistoffen midlijn
- In het centrale kanaal van de wervelkolom en in het centrum van het
ventriculaire systeem van het brein; dit is het cranio sacraal systeem
binnen de dura mater zoals wij het kennen
- Nauw verband met werking van het centrale zenuwstelsel
- Uitdrukking van potentie in CS vocht en alle vloeistoffen
- Mid tij, fluid tide.
30
4. Ignition
Sutherland schreef over een mysterieuze ‘spark’ die in het cranio-sacrale
vocht ontsteekt en die het eb en vloed in de vloeistoffen veroorzaakt,
waardoor de creatieve intenties van Breath of Life belichaamd worden. Via
transmutatie komt een bewust wezen, stap na stap, in de vorm. Elke stap
maakt de volgende stap mogelijk. Elke stap betekent een veranderde staat
van vibratie en kwaliteit. Elke stap is dus bepalend voor de volgende.
Het proces van indalen van de Goddelijke Vonk in de stof, kan je
beschouwen als een vuurproces, een ignition.
De drie belangrijkste ignitions gebeuren op het moment van de conceptie, bij
het innemen van het hartcentrum en bij de geboorte.
Kwantum midlijn, sushumna, pulseert naar beneden richting voeten. Als deze
midlijn geaard is, spiralen ida en pingala vanuit de basis opwaarts, mekaar
wederkerig kruisend. De vijf volgende primaire fulcrums ontstaan. Deze
natuurlijke fulcrums oriënteren zich naar het conceptie fulcrum, ajna, waaruit
ze voortkomen. Ignition werkt verder door in deze fulcrums, en orbs van bio-
energetische pulsaties maken coördinatie en organisatie mogelijk van
bewustzijn, emotionele processen, weefselvorm en -functie. De belangrijkste
ignitions zijn die van het hartcentrum (anahata, 4e chakra) en navelcentrum
(manipura, 3e chakra). Dit is de kwantum matrix voor de ontwikkeling van het
embryo en bepalend voor het verdere leven. Het opwaartse spiralen van ida
en pingala stuwt potentie naar buiten vanuit de midlijn en zorgt voor het
opwaartse en transverse doordringen van potentie in de vloeistoffen. Zo
ontstaat ook de wederkerige stroom van de vloeistoffen in mid tij. Laag na
laag na laag zet ignition zich door tot elke cel erbij betrokken is. Ignition zorgt
er ook voor dat elke cel zich naar deze wijde matrix en zijn midlijn blijft
oriënteren.
31
In termen van Dr. Stone: De levenskracht door de midlijn manifesteert zich in
zijn vuur- en luchtkwaliteiten van boven naar beneden, en van binnen naar
buiten. In zijn water- en aardekwaliteiten manifesteert vorm en functie zich
van beneden naar boven en van de periferie naar binnen. De pulsatie van
Levenskracht door de midlijn van boven naar onder, staat voor het
mannelijke principe van het Lange Tij, en houdt deze verbinding met de Bron
in stand. De wederkerige doordringing van potentie in het vloeistoffenveld,
van onder naar boven en van binnen naar buiten, representeert het
vrouwelijke principe van transverse doordringing, voeding en openhartigheid.
Vuur-lucht Water-aarde
Mannelijke principe Vrouwelijke principe
Van boven naar onder Transverse doordringing van potentie
Verbinding met de Bron in de vloeistoffen,
Van binnen naar buiten voeding, en openhartigheid
Van onder naar boven
Van buiten naar binnen
Conceptie ignition manifesteert zich door gans het leven, in elke cyclus van
inhalatie en exhalatie van het Lange Tij.
Vitaliteit, goede stuwing van de vloeistoffenstroom en onderhoud van vorm
en functie hangen af van de klaarheid van conceptie ignition.
32
De andere organen daarentegen vormen zich in de ingekapselde ruimten
van het lichaam van het embryo. In de vierde of vijfde week wordt ook het
hartcentrum letterlijk in de vorm ingelijfd. Het primordiale hart beweegt zich
naar het hartfulcrum langs de midlijn, die door de opwaarts spiralende ida en
pingala gevormd werd. Dat is het moment waarop ook het ware Wezen in
zijn kern gezogen wordt en het hele lichaampje zich synchroon met de vonk
van conceptie ignition uitlijnt naar de Bron.
Een sterke, centrifugaal spiralende kracht stroomt uit van het hartcentrum,
uitreikend naar het hart van moeder. De uitwisseling van hart tot hart ‘being
to being’ is nu mogelijk.
Het mannelijke principe van verticale verbinding met de Bron, wordt in
werking gezet door het vrouwelijke principe van onderlinge verbinding door
de uitstromende liefde vanuit het hart.
33
Moederliefde ontwaakt en als de omgeving steunend en liefdevol is, zijn de
omstandigheden voor de ontwikkeling van het nieuwe leven optimaal. Baby
is inherent zoekende naar verbinding, zo leert hij zijn eigen natuur en die van
zijn omgeving kennen. De kern van zijn ontwikkeling is gewoon ‘zijn’. Als
moeder in haar liefde verblijft, kan ook baby in zijn eigen natuurlijke hart-
gecenterde ‘zijn’ verblijven.
In het hartcentrum zijn we in onze natuurlijke staat van ‘zijn’ en zitten we in het
midden op de kruising van de verticale en horizontale assen. In ons hart zijn
we zowel in verbinding met de Bron, als in relatie met andere wezens en
worden het mannelijke en het vrouwelijk principe verbonden. We kunnen ons
afvragen In hoeverre de verbinding met de Bron verhinderd wordt door de
condities van het leven.
34
vloeistoffen worden een blijvende bron voor fysieke en emotionele
ondersteuning.
35
5. De ademhaling
Tijdens een meditatie had ik de ervaring dat door het verleggen en laten
rusten van mijn aandacht in een wijder energetisch veld rondom mijn
lichaam, mijn ademritme automatisch en op zeer korte tijd vertraagde, en
mijn geest rustiger werd. De kwaliteit van mijn gewaarwordingen werd
subtieler en krachtiger. Door mijn perceptie in het wijde veld te houden, ging
ik automatisch in ‘sushumna breath’. Sushumna breath is het ademen door
het centrale kanaal, wat een belangrijke voorwaarde is om tot meditatie te
komen.
Verwonderd door de overeenkomst van de ritmes in de biodynamische
getijdevelden en de ademcycli, gerelateerd aan niveaus van bewustzijn in
de Indische traditie, ging ik op zoek naar verdere overeenkomsten. Door mijn
jarenlange studie met Shyam Bhatnagar is het werken met de subtiele
aspecten van de ademhaling een tweede natuur geworden. Shyam
Bhatnagar is een swar yogi (toegewijde aan de wetenschap van de adem)
en naada yogi (zeldzame mondeling doorgegeven traditie van sacred
sounds) evenals de grondlegger van Chakra- en Microchakra-Psychology.
Volgens de Indische filosofie is klank de oorsprong van alles. Dit is een
boeiende materie, maar een studie op zich en te omvangrijk om hier te
bespreken. Het begrijpen van de subtiele anatomie van de ademhaling
daarentegen, kan bijdragen tot de beeldvorming van onze verbondenheid
en interactie met het grote geheel.
36
van het autonome zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor een
evenwichtige innerlijke omgeving. Het bevat zenuwcentra voor verschillende
functies, zoals beheersing van hartslag en ademhaling, het reguleren van de
spijsvertering, speekselproductie, urineren en seksuele opwinding. Het
autonome zenuwstelsel is onderverdeeld in twee systemen, het sympathische
en het parasympatische zenuwstelsel. Onder invloed van de sympathicus
gaat men dieper en sneller in- en uitademen, waardoor meer zuurstof
opgenomen en CO2 uitgeademd wordt. De parasympathicus maakt dat
men langzamer gaat in- en uitademen.
De ademhaling wordt voor een deel mechanisch geregeld maar staat ook
onder invloed van hogere processen zoals denken en emoties.
In het bovenste gedeelte van de hersenstam, de pons, liggen hogere
regelstations voor de remming en stimulatie van de ademhaling (locus
ceruleus).
37
In een van de bovenste gangliën van de sympathicus komen enkele
zenuwen, die vanuit de hersenstam naar het lichaam lopen, samen en gaan
van daaruit verder naar het lichaam. Deze zenuwen zijn de nervus vagus, de
nervus facialis en de sympathicus.
Vanuit dit ganglion gaat een zenuw, de ramus sinus carotici, naar beneden
en eindigt in de halsslagader, waar zich twee sensoren bevinden, namelijk de
sinus en de glomus carotucum. Het ene zenuwcentrum reageert op de druk
van het bloed, het andere zenuwcentrum in de halsslagader reageert op het
koolzuurgehalte, CO2, van het bloed. De zenuw geleidt de prikkels van de
drukreceptoren en de CO2-receptoren naar het onderste deel van de
hersenstam, de medulla, en via zijtakken naar de vaguskern in de medulla
(de zogenaamde afferente baan van de sinusreflex).
Van de vaguskern in de medulla lopen vezels naar groepen zenuwcellen in
het hart (de sinusknoop en de atrioventriculaire knoop). Door dit systeem
worden bloeddruk en slagfrequentie van het hart geregistreerd en geregeld.
Als het koolzuurgehalte te hoog wordt, wordt er een signaal aan de longen
gegeven waardoor men sneller in en uit gaat ademen, meer CO2 gaat
uitademen en het CO2 gehalte daalt. Als het koolzuurgehalte te laag wordt,
gaat men juist langzamer uitademen.”
38
6. Subtiele anatomie van de ademhaling
Het integreren van de drie lichamen is een doelstelling van vele spirituele
praktijken. Als de drie lichamen geïntegreerd zijn, is het menselijk systeem in
balans en functioneert het synchroon met kosmische cycli.
Dat is ook wat we tijdens een cranio behandeling beogen als we onszelf en
de cliënt tot rust brengen en we naar een holistische shift toewerken. We
vertrekken dan vanuit het fysieke lichaam met zijn biosfeer, om zo via het
Lange Tij tot de Dynamische Stilte te komen. Het kan ook andersom, van een
wijd perceptieveld heel zachtjes richting midlijn cliënt gaan. Mogelijk wordt je
perceptie door het Lange Tij opgepikt en meegevoerd richting midlijn. Het
grote veld én de midlijn worden hierbij in perceptie gehouden.
39
vergelijking tot de andere lagen is deze laag vergevorderd en biedt
perspectieven wat evolutie betreft.
Onze wetenschap ziet het drieledige brein als volgt: 1) primitieve brein, 2) het
limbisch systeem en 3) de twee hersenheften samen. Innertuning ziet het
drieledige brein als 1) oude brein (hersenstam samen met limbisch systeem),
2) rechter hersenhelft en 3) linker hersenhelft.
De functies van beide hersenhelften verschillen. Linker hersenhelft wordt
rationeel genoemd en representeert voornamelijk het principe van creatie
(Brahma). Rechter hersenhelft is overwegend voelende en representeert het
principe van in stand houden (Vishnu). Het principe van transformatie wordt
voornamelijk met het oude brein (Maheshvara) verbonden. Het oude brein
en het limbisch systeem worden doordrongen door het middelste van de drie
belangrijkste energiekanalen langs de ruggengraat. In dit kanaal is alle
abstracte informatie van alle vorige levens opgeslagen en het is drager van
onze parapsychologische potentie. De laag van het oude brein, dat het
fysieke veld beïnvloedt door het autonome zenuwstelsel te sturen,
functioneert reeds volgens universele wetten omdat ze verbonden is met het
subtiele en causale veld. Innertuning betracht het heropvoeden of verfijnen
van dit oude brein door middel van de linker en de rechter hersenhelften. Dit
houdt in dat we de dikke lagen van valse identificaties, die we door de tijd
heen hebben opgebouwd, dienen op te ruimen en te realiseren wie we
werkelijk zijn. In cranio sessies doen we dat via SER.
Het integreren van de drie breinen wordt bevorderd door het begrijpen van
de verbanden tussen subtiele aspecten van het ademproces en het
functioneren van het brein.
De essentie hiervan is dat maanenergie door het linker neusgat stroomt en de
rechter hersenhelft activeert. Deze energiestroom laat relaxatie toe en er
komt ruimte voor gevoelens. Zonenergie stroomt door het rechter neusgat en
activeert de linker hersenhelft, waardoor logisch denken en rationaliteit
gemakkelijker wordt. Als de adem gelijkmatig door beide neusgaten
(sushumna adem) stroomt, is het drieledige brein in balans. Op dat moment
wordt de capaciteit om te mediteren en voor intuïtie groter.
6.3 Prana
Prana is vitale energie. De Chinezen noemen haar chi, de hindoenaam is
prana. Beide energieën worden gezien als de vitale, subtiele energie die al
het leven onderhoudt.
De vijf belangrijkste prana’s (vayu’s), die als deel van het subtiele veld
worden benoemd, zijn vyana, udana, prana, samana, apana. Elke prana is
een type van vitale energie. Kennis van hun werking, helpt het begrijpen van
wisselwerking tussen fysieke en subtiele velden.
Prana
Vult hoofd, hart, longen en keel. Dit is de primaire levensadem en zit in de
lucht die via onze neus in en uit gaat. Regelt inademen, niezen, spuwen,
boeren en slikken. Via prana houden we verbinding met de kosmische
levenskracht waarmee we onze energetische processen regelen, wat we
40
opnemen uit voedsel en water, de vijf zintuigen, de adem en ideeën in onze
geest.
Udana
Bevindt zich in het hoofd en de keel, bestuurt de uitademing en het spreken.
Als we sterven trekt udana ons bewustzijn omhoog en uit het lichaam.
Vyana
Gelokaliseerd in het gehele lichaam. Zet bloedsomloop, lymfestelsel en
zenuwstelsel in beweging. Verplaatst energie door de nadi’s naar de
periferie van het lichaam.
Samana
Gelokaliseerd in de navel en dunne darm. Samana neemt voedsel en
energie op die binnenkomen en verhit en verteert ze. Doet hetzelfde met
onze indrukken, gedachten en ideeën.
Apana
Gelokaliseerd in de dikke darm. Apana bestuurt omlaaggaande impulsen,
waaronder uitademing, urineren, uitscheiding, menstruatie, geboorte en
seksuele activiteiten. Speelt een essentiële rol bij de opening van de Brahma-
nadi en beweging van de kundalini.
6.4 Nadi’s
De tantra literatuur beschrijft een netwerk van subtiele zenuwen (nadi’s) in het
subtiele veld. Ze zijn analoog aan zenuwen in het fysieke lichaam, maar zijn
niet-materiële kanalen van vibratie. Door deze subtiele bedrading kan prana
of levensenergie bewegen. Algemeen wordt aangenomen dat we
ongeveer 72.000 van die nadi’s hebben. Alle subtiele zenuwen hebben hun
oorsprong in een basis plexus (khanda) in het 1e chakra.
De drie voornaamste nadi’s zijn:
- het linker ademkanaal ida,
- het rechter ademkanaal pingala,
- het kanaal dat door het centrum van de wervelkolom loopt, sushumna.
Sushumna bestaat zelf ook nog eens uit drie kanalen die vuur, zonne-
energie en maanenergie geleiden.
Alle energie in het systeem van subtiele zenuwen of nadi’s komt voort uit de
werking van sushumna, het centrale kanaal. Het linker kanaal chitrini voert
maan-energie naar het linker adem-kanaal ida en het rechter kanaal vajrini
voert zonne-energie naar het rechter adem-kanaal pingala.
42
Door Pieter Weltevrede, uit ‘Microchakra’s’ van Sri Syamji Bhatnagar
43
Sushumna bestaande uit drie kanalen, omgeven door ida en pingala. Zonne-energie van
het rechter kanaal vajrini spiraalt neerwaarts van het 7e chakra naar het 1e (in de richting van
de wijzers van de klok), Dit wordt afgebeeld door oranje-gouden cirkels(zon) met een
aangehechte driehoek die de neerwaartse spiraal toont. Als deze mannelijke zonenergie het
1e chakra bereikt, wordt hij door het koelende aarde element geabsorbeerd, die hem omzet
naar een vrouwelijke maanenergie. Deze maanenergie stijgt dan in het linker kanaal chitrini,
in een beweging tegen de richting van de klokwijzers. Deze wordt gerepresenteerd door
een zilveren wassende maan met aangehechte traanvorm die de opwaarts spiralende
energie naar het 7e chakra toont.
In het midden is het centraal kanaal (Shiva nadi). Het wordt afgebeeld als vurige oranje-
rode vlammen die zowel vajrini als chitrini penetreren. Het Shiva kanaal draagt alle
informatie in zich, van alle levens van de ‘jeeva’, van het bestaan als eencellige amoeba tot
het huidige leven. Jeeva is een entiteit die evolueert door ontelbare cycli van geboorte-
dood-wedergeboorte in de materiële wereld, en die in de menselijke geboorte de potentie
heeft zijn ware wezen – Aatma- te realiseren. Alle vervulde en onvervulde verlangens zijn
geregistreerd in het centrale kanaal.
Intensiteit van verlangens manifesteert als intensiteit van vuur in het centrale kanaal. Zolang
er onvervulde wensen zijn, is er een vuur van verlangen. Wanneer een verlangen vervuld is, is
er geen vuur aanwezig, dit wordt gesymboliseerd door as.
Het schilderij verbeeldt de hitte van de zon van pingala (rechter adem kanaal) in magenta
vlamvormen. De koelende energie van ida (linker ademkanaal) wordt gesuggereerd door
blauwe watergolven.
44
6.5 Elementen
6.5.1 Chakra’s en elementen
Chakra’s zijn als ‘vliegende wielen’, natuurlijk verschuivende fulcrums die op
vitale punten langs de ruggengraat liggen en de nadi’s met de verschillende
energielagen of –sluiers (koshas) verbinden. Het zijn vertexen van
psychospirituele energie die vanuit het centrale kanaal van Sushumna naar
buiten toe stralen. Zoals antennes, die radiogolven oppikken en ze tot klank
transformeren in een ontvanger, nemen chakra’s kosmische vibratie op en
verspreiden die in de nadi’s van het lichaam. Het lichaam is een duplicaat
van het universum, een microkosmos in een macrokosmos op fysiek, subtiel
en spiritueel niveau.
Elementen zijn de bouwstenen van de chakra’s. De vijf lagere chakra’s
worden gediend door de vijf grove elementen. De twee hogere chakra’s
werken met hogere elementen of met een synthese van de lagere. Ajna, het
6e chakra, draagt mahat, het ‘opperste element’, dat drie aspecten bevat:
geest, intellect en ik-bewustzijn, het zelfbewustzijn.
De grove elementen van de andere chakra’s ontwikkelen zich uit het
opperste element. Sahasrara, het 7e chakra, is puur Bewustzijn. Zijn element
strekt zich daarom voorbij ruimte en tijd uit.
7e chakra puur Bewustzijn, zetel van het Goddelijke, voorbij ruimte en tijd
6e chakra mahat, opperste element: geest, intellect en ik-bewustzijn
5e chakra ether (akasha)
4e chakra lucht
3e chakra vuur
2e chakra water
1e chakra aarde
45
7 Mediteren
7.2 Aanwezigheid
Door meditatie en subtiele geluiden worden de nadi’s gereinigd en
geopend. Het lichaam wordt steeds ontvankelijker voor fijnere energieën. Je
leert je zintuigen naar binnen te keren via de weg van de oren, waardoor je
leert luisteren met je hele lichaam. Dit is een voordeel als je biodynamisch
werkt.
Dit naar binnen richten van de zintuigen via de oren, brengt je direct in het 3e
ventrikel, waardoor je aandacht naar de werking vanuit de midlijnen gaat en
het makkelijker is vanuit het hartcentrum te werken en de drie lichamen
samen te brengen, fysiek, subtiel en causaal, en dit zonder de midlijnen uit
perceptie te verliezen. Als we vanuit deze plaats het relationeel veld zetten, is
het makkelijker te voelen wat van mij is en wat bij de cliënt hoort.
Door het oefenen van aanwezigheid en alertheid, oefen je zowel het werken
met intentie en attentie, als het loslaten in vertrouwen. In een sessie is dit op
46
de eerste plaats een veilige bedding houden voor de cliënt en gericht blijven
op de inherente gezondheid, zonder mee te gaan in diens proces.
47
hebben. Bij dit onderzoek werd dit niveau gemarkeerd door mystieke en
transcendente ervaringen.
Het vertragen van de hersengolven hangt blijkbaar zeer nauw samen met de
samenwerking van de linker en rechter hersenhelften. Dit samenwerken kan
getraind worden.
Zenmeesters produceren deltagolven terwijl ze klaarwakker zijn en normaal
praten. Ongetrainde mensen kunnen dat alleen in hun diepe slaap.
Bij mensen met MBD, Minimal Brain Disfunction, functioneren de op zichzelf
intacte hersengebieden niet goed. Ze produceren bijna uitsluitend
bètagolven, wat wijst op grote innerlijke spanning, terwijl ze uiterlijk rustig
kunnen overkomen. Sommige MBD mensen zijn hyperactief, anderen zijn de
stille dromers.
48
8 Chronobiologie
Chronobiologie ontdekte wat de Vedische en tantra-tradities al sinds eeuwen
weten, met name, dat optimale gezondheid en algeheel welzijn verband
houden met het in harmonie leven met kosmische ritmes.
Naast de gekende cycli van 4 seizoenen, de maan cyclus en het ritme van
dag en nacht, zijn er nog vele andere ritmes die effect hebben op levende
organismen. Chronobiologie bestudeert de rol van de tijd en het belang van
de ritmische herhalende cycli in biologische processen. Er worden drie types
van ritme onderscheiden.
1. Ultradiane ritmes: doen zich meer dan 1 keer per dag voor.
2. Circadiane ritmes: duren ongeveer 24 uur, 1 keer per etmaal.
3. Infradiane ritmes: doen zich minder dan 1 keer per dag voor.
“In a wide ranging series of studies Werntz found that subjects could
voluntarily shift their nasal dominance by forced uni-nostril breathing through
the closed nostril. Further, this shift in nasal dominance was associated with
an accompanying shift in cerebral dominance to the contralateral
hemisphere and autonomic nervous system balance throughout the body …
The ultradian nasal cycle is not only a marker for cerebral hemispheric
activity, but it also could be used to change voluntarily the loci of activity in
the highest centers of the brain and autonomic system that are involved in
cybernetic loops of communication with most organ systems, tissues, and cells
of the body. Some of these investigators hypothesized that this nasal-brain-
mind link may be the essential path by which the ancient practice of breath
regulation in yoga led to the voluntary control of many autonomic nervous
systems functions for which the Eastern adepts are noted …”
49
De kennis van de nasale cyclus wordt inderdaad sinds eeuwen door svar
yogi’s toegepast en speelt een belangrijke rol in de Innertuning praktijk. Als
de adem overwegend door het linker neusgat beweegt (ida), is de rechter
hersenhelft meer actief. Als de adem dominant is in het rechter neusgat
(pingala), is de linker hersenhelft actiever. Wetenschap heeft aangetoond
dat de neusgaten de neiging hebben om gedurende de dag, elke 90
minuten van dominantie te wisselen. Als de adem door beide neusgaten
gelijk gaat, is hij in sushumna en zijn beide hersenhelften in balans.
Sushumna ademen gebeurt vanzelf een paar minuten voor zonsopgang. Het
gebeurt opnieuw bij zonsondergang, en heel even tijdens het wisselen van de
adem van het ene neusgat naar het andere. Op zulke momenten duurt het
meestal niet langer dan 56 seconden. Voor meditatie is het daarentegen
een noodzakelijke voorwaarde, en wordt ook getracht de sushumna adem
langer dan 56 seconden aan te houden.
Als her rechter neusgat dominant is, is de lichaamschemie overwegend acid
(de maag produceert meer maagzuur) en de lichaamstemperatuur
verhoogt. Het temperament wordt assertiever.
Als het linker neusgat dominant is, is de lichaamschemie voornamelijk
alkalisch en koelt het systeem af. Het temperament is passiever. Als de adem
in sushumna kanaal is, is de lichaamschemie in een staat van evenwicht.
50
8.2.1 De pijnappelklier
De pijnappelklier ligt in het midden van het brein, achter de ruimte tussen de
twee ogen en is enorm lichtgevoelig. Sommige mystieke tradities noemen
het ‘het derde oog’ en associëren het met parapsychologische gaven zoals
helderziendheid. De pijnappelklier is een ‘zintuig’ voor de 6e chakra en het
‘uitvoerend orgaan’ voor de 7e chakra.
De pijnappelklier helpt het regelen van melatonine in het systeem dat hij
gedurende de donkere helft van de dagelijkse cyclus produceert.
Melatonine uitscheiding door de pijnappelklier bereikt een piek rond 3:00
a.m. Melatonine verzorgt verschillende functies waaronder antioxidatie en
ondersteunen van het retina.
De grootste vijand voor de pijnappelklier is de uitvinding van de elektrische
gloeilamp. Voordien leefden mensen synchroon met de natuurlijke cyclus
van licht en donker. De melatonine productie was optimaal en in balans met
serotonine en dopamine.
In deze tijd zien weinigen de zon opkomen of ondergaan. Werken in shiften
en reizen doorheen tijdzones kunnen het systeem zwaar belasten. De
pijnappelklier kan uitgeput raken. Vermindering in activiteit van deze klier
beïnvloedt de diepe slaaptoestand nadelig. In de diepe slaap wordt het
groeihormoon geproduceerd, daarom wordt het verouderingsproces
versneld door een verzwakte pijnappelklier.
Aan te raden is zo weinig mogelijk blootstelling aan onnatuurlijk licht en, waar
mogelijk, kleine lampjes van lage wattage of een zaklamp te gebruiken.
Opstaan voor zonsopgang en het traag laten wennen aan het zacht
toenemende licht is voedend voor het zesde chakra.
51
De zon en de maan vormen de twee polen van de dag-cyclus. De zon
heerst overdag en is elektrisch en heet van natuur. De maan heerst over de
nacht en is magnetisch en koel. Hun fundamentele karakteristieken
corresponderen met die van de hersenhelften en de beide neusgaten. Van
de twee energievormen die de planeet beheersen, is die van de zon de
meest constante omdat deze energiecyclus 365.5 dagen duurt en de zon
geen enkele dag helemaal afwezig is. Dit is bij de maan dus anders. Soms is
de maan vol en helder in de nacht, soms helemaal afwezig. De maan komt
en gaat in een cyclus van ongeveer 28.5 dagen en regeert de getijden van
de oceanen op deze planeet. Op dezelfde manier beïnvloedt de maan het
water in het menselijk lichaam, dat voor 70% uit water bestaat. Gelijk de
getijden hun hoogtepunt op de vollemaan-nacht bereiken, is er op dat
moment hoogtij in het emotionele leven van de mens. Wanneer het tij het
laagst is met de komst van de donkerste nacht, nieuwemaan, is de menselijke
gemoedskracht op zijn zwakst.
De perfecte tijd voor het ontlasten van de darmen is in het eerste chakra-uur,
in de vroege ochtend, wanneer de energie zich op natuurlijke wijze
concentreert in het 1e chakra. Vanuit de fysiologie weten we dat de
anabole fase van de darmen plaatsvindt tussen 4:00 uur in de ochtend en
53
16:00 uur in de namiddag, terwijl de katabole fase zich afspeelt tussen 16:00
uur en 4:00 uur in de ochtend. De anabole fase houdt in dat het ontgiften
culmineert, de peristaltiek begint, en de productie van serotonine toeneemt.
Het chakra energie schema geeft met grote precisie het begin van de
anabole en katabole fase aan. De anabole fase valt samen met de
aanvang van het 1e chakra-uur in de ochtend, terwijl de katabole fase begint
met de aanvang van het eerste chakra-uur in de namiddag.
54
De Nederlandstalige Inner Tuning Prana Kalender is te verkrijgen via
dirkensaskia@upcmail.nl
55
9 Cranio en ademen
Ademkanalen en de kwantum midlijn in het embryo
In het embryo zijn de ademkanalen Ida en pingala ontstaan nadat het ajna
chakra is gevormd en de kwantum midlijn naar beneden pulseerde tot de
stuit. Ida en pingala ontstaan dus uit de kwantum midlijn en spiralen van de
basis opwaarts, mekaar wederkerig kruisend, waardoor het chakrasysteem in
werking gaat. Dit geeft duidelijk de samenwerking aan van de ademkanalen
met de kwantum midlijn.
Door het beheersen van de adem krijg je met intentie en attentie onmiddellijk
toegang tot de eigen bio-energetische velden en die van de cliënt. Het
relationele veld met de cliënt kan zuiver gezet worden.
Als conceptie ignition zwak is, is ook de opwaarts spiralende kracht van de
midlijn minder sterk.
Naast de technieken van het versterken van ignition, geloof ik in het werken
met de adem en met klank, waardoor nadi’s opgeschoond worden.
57
10. Besluit
Het schrijven van deze scriptie was een oefening in perceptie. Om de
holistische beeldvorming juist te krijgen, was het nodig om diep in de theorie
te duiken. Nu is de vergaarde kennis inzicht geworden en zit het in mijn geest,
in mijn gevoelswereld en in mijn vingers.
Tijdens de sessies ben ik veel bewuster aanwezig en werk ik gericht met
intentie en attentie met de drie velden en hun respectievelijke midlijnen. Elk
veld vraagt een eigen benadering en ik verlies hierin mijn oriëntatie naar de
midlijnen niet. Mijn vertrouwen is gegroeid en ik kan rusten in niet-weten,
zonder afstand te doen van wat ik weet.
58
11. Bronnen
Peirsman, Etienne Opleiding Cranio Sacraal Therapie, 2009-2012.
Sills, Franklyn Craniosacral Biodynamics, Volume Two, The Primal Midline and
the Organization of the Body, North Atlantic Books, Berkeley, California 2004.
Bhatnagar, Sri Shyamji and Isaacs, David Ph.D. Microchakras, Innertuning for
Psychological Well-being, Inner Traditions, Rochester, Vermont – Toronto,
Canada, 2009.
Braden, Greg The Divina Matrix, Bridging time, space, miracles, and belief,
Hay House USA 2007.
59