KURUM BİLGİ SİSTEMLERİ

Gelecekte Teknoloji Nasıl Bir Noktaya Gelecek Ve Türkiye'nin Durumu Ne Olacak?

Yapay zekanın hayatımızın bir parçası olacağını, insan gibi davranan bilgisayar sistemlerinin daha
fazla yaygınlaşacağını, robotların bir çok alanda kullanılacağını (özellikle sanayide) düşünüyorum.
Akıllı evlerin daha yaygın olarak kullanılacağını düşünüyorum çünkü günümüzde kullanımın bizim
ülkemizde de başladığını biliyorum.
Kendi kendini sürebilen araçların yaygınlaşacağını ve teknoloji ile her türlü imkanın kolaylıkla
sağlanacağını düşünüyorum.
Türkiye’nin birçok konu da teknolojiden faydalandığını düşünüyorum ama teknolojik olarak tam bir
gelişme içerisinde olduğunu düşünmüyorum. Teknoloji ülkemizde bilinçsiz olarak kullanılıyor çünkü.
Özellikle sağlık sektörünün teknolojik açıdan yetersiz olduğunu düşünüyorum.
E-ticaret olsun online derler olsun internetin sağladığı teknolojik gelişmelerden faydalanıyoruz ama
Türkiye olarak teknolojiyi insanlarımıza ulaştırmada yetersiz olduğumuzu düşünüyorum herkesin
teknolojiye ulaşacak imkanı yok çünkü. Bence teknoloji herkese rahatlıkla ulaştırılabilmelidir ki
ülkemize faydası olsun. Bu konuda Türkiye’nin biraz geriden geldiğini düşünüyorum. Gelecekte
Türkiye açısından, teknolojiyi bilinçli kullanım olursa daha iyi bir yerde olacağını düşünüyorum.

Veri Madenciliği: Önceden bilinmeyen geçerli ve uygulanabilir bilginin veri yığınlarından dinamik
bir süreç ile elde edilmesi olarak tanımlanabilir. Verilerin işlenmesi ile verilere anlam kazandırmak
için gerekli işlemlerden geçirilerek bilgiye dönüştürmek işlemidir. Örnek: Müşterilerin satın alma
alışkanlıkları belirlenmesi.

Yapay Zeka: Bilgisayarların bazı durumlarda insan davranışlarına benzer biçimde hareket etmesini
sağlayan teknikler veya yazılımlardır. İnsan davranışlarını ve düşüncesini taklit eden makinelerin
yaratılması bilimidir.

İş Zekası: İş amaçları için ham veriyi anlamlı ve kullanışlı bilgiye dönüştüren teoriler, metodolojiler,
süreçlerin, mimarilerin ve teknolojilerin bir kümesidir. Karmaşık veriyi anlamlı ve işletme için
kullanılabilir bilgiye çevirmede istenen analizi yapmaya yardımcı olarak, karar verme sürecini kısaltır,
hızlandırır, riskleri azaltır. Sağlam, güvenilir ve sağlıklı karar verme zemini sunar.

Müşteri İlişkileri Yönetimi: Tüm şirketin müşterilerle ve potansiyel müşterilerle olan ilişkilerini ve
etkileşimlerini yönetmek için kullanılan bir teknolojidir. Amacı ise iş ilişkilerini geliştirmektir.
Şirketin müşterilere bağlı kalmasına, süreçleri düzene koymasına ve karlılığı arttırmasına yardımcı
olur.

Nesnelerin İnterneti (IOT): Fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı
olduğu iletişim ağıdır. Nesnelerin tekil anahtar ile işaretlenerek internet altyapısı üzerinden birlikte
çalışabilmesi ve bu sayede küçük parçaların toplamından daha büyük değerler oluşturması
öngörülmüştür. Benzersiz bir şekilde adreslenebilir nesnelerin kendi aralarında oluşturduğu, dünya
çapında yaygın bir ağ ve bu ağdaki nesnelerin belirli bir protokol ile birbirleri ile iç içe olmalarıdır.
Çeşitli haberleşme protokolleri sayesinde birbirleri ile haberleşen ve birbirine bağlanarak, bilgi
paylaşarak akıllı bir ağ oluşturmuş cihazlar sistemi.

Bulut Bilişim: Bilgisayarlar ve diğer cihazlar için, istediği zaman kullanılabilen ve kullanıcılar
arasında paylaşılan bilgisayar kaynakları sağlayan, internet tabanlı bilişim hizmetlerinin genel adıdır.
Kullanıcıların internet olan her yerde erişim sağlayabildikleri sistemin genel adıdır.

Derin Öğrenme: Bir veya daha fazla gizli katman içeren yapay sinir ağları ve benzeri makine
öğrenme algoritmalarını kapsayan çalışma alanıdır. Derin öğrenme gözetimli, yarı gözetimli veya
gözetimsiz olarak gerçekleştirilebilir. Derin yapay sinir ağları pekiştirmeli öğrenme yaklaşımıyla da
başarılı sonuçlar vermiştir.
Makine Öğrenmesi: Bir makinenin sert kodlanmış kurallar yerine büyük veri setlerini kullanmayı
öğrenmesini ifade eder. Bilgisayarların kendi başlarına öğrenmelerini sağlar. Bu tür öğrenme, büyük
veri setlerini kolayca işleyebilen modern bilgisayarların işlem gücünden yararlanır.

3 katmanı vardır:
1) Giriş Katmanı
2) Gizli Katman/ Katmanlar
3) Çıkış Katmanı

Genetik Algoritma: Sorunun en iyi çözümünün bulunması sürecinde evrimsel ve en güçlü olanın
hayatta kalacağı prensibidir.

Sinir Ağları: İnsan beyninin bilgi işleme yeteneğinden esinlenerek geliştirilmiştir. Sinir ağları
özellikle tanımlama, sınıflandırma ve tahmin süreçlerinde etkilidir. Amacı belirli bir kalıbın ortaya
çıkarılmasıdır.

Yapay Sinir Ağları: İnsan beyninin biyolojik nöron ağları yapısından ilham almış matematiksel bir
modeldir ve sinir ağları adı da verilmektedir. Temel olarak basit giriş ve çıkış birimlerin birbirine
değişik etki seviyeleri ile bağlanması ile oluşturulan yapay ağlardır ve çoğu durumda sinir ağı
öğrenme aşamasında yapısını değiştirerek problem çözümüne uyum sağlar

Temel Sinir Ağlarının Çalışma Mantığı: Bir sinir ağ sisteminde girdi tabakasına çok büyük
miktarda bilgi yüklemesi yapılır ve bilginin nitelikleri girdi tabakasına tanıtılır. Buna göre, istenen
sonuç ışığında sinir ağı, sorgulamasını yaparak çıktı tabakasına bilgiyi yansıtır.
Bir yapay sinir ağı girdi setindeki değişiklikleri değerlendirerek öğrenir ve buna bir çıktı üretir.
Öğrenme işlemi benzer girdi setleri için aynı çıktıyı üretecek bir öğrenme algoritması ile gerçekleşir.
Öğrenme setindeki girdilerin istatiksel özelliklerinin çıkarılarak benzer girdilerin gruplandırılmasını
sağlayan bir işlemdir.

Uzman Sistemler: Bilgi temelli sistemler, akıl yürütme yeteneğine sahip olan yapay zekâ
sistemleridir.

Bulanık Mantık: Pek çok durumda kesin olduğunu sandığımız durumlarla karşılaşırız, ancak kesinlik
bilgisi her zaman siyah ve beyaz şeklinde birbirinden ayrılamamaktadır, bu durum gri alan denilen
kavramı oluşturmaktadır. Bulanık mantık, belirsizlik içeren problemlerin çözümünde kullanılan bir
yöntemdir. Bulanık mantıkta kümeye ait her bir eleman 0-1 arasında değer alır ve aynı eleman birden
fazla kümeye ait olabilir.

İş Süreçlerinde KDS’nin Rolü: Sorunun tespitini yapmak, analizler oluşturmak, analizlerin sonuç
raporunu oluşturmak ve bu problemin sonuçlarına göre alternatif çözüm üretmektir.

SEO: Arama Motoru Optimizasyonu, Web sitelerinin arama motorlarında daha iyi performans
göstermesi için yapılan çalışmaların tümüne verilen isimdir. Web sitelerini arama motorlarının daha
rahat bir şekilde anlayabilmesine, taramasına olanak sağlayacak şekilde arama motorlarının
kriterlerine uygun hale getirilerek, web sitesinin optimize edilmesi hedeflenen anahtar kelimelere ait
arama motoru aramalarında yükseltilmesidir.

İçerik Yönetimi: Bilgisayar bilimleri açısından içerik yönetimi içeriğin yaşam devri ile ilgili eylem,
işlem ve araçların tümüdür. Bu bağlamda içerik sayısal ortama geçirilmiş ya da geçirilmesi mümkün,
yapısal olan veya yapısal olmayan ortamlarda varolan bilgilerdir.

Karar Verme Süreci Safhaları

Karar Türleri
Yapılandırılmış: Belirli bir bilginin, her zaman doğru cevaba ulaşmayı sağlayan belirli bir izlek
üzerinden işlenmesi durumudur, programlanabilen karar türleri.
Yapılandırılmamış: Birçok doğru cevabın var olduğu ve doğru cevaba ulaşmak için belirli bir izleğin
olmadığı durumlardır. Etkin bir çözümü garanti eden bir kural veya kriter seti bulunmamaktadır.
Tekrarlanan: Sürekli ve çoğunlukla dönemsel olarak karşı karşıya kalınan, genellikle aynı kurallar
setinin kullanıldığı kararlardır.
Tekrarlanmayan: Özel amaçlı, nadiren karşılaşılan ve en iyi çözümün bulunması için her defasında
farklı kriterlerin devreye girdiği kararlardır.

Karar Destek Sistemleri Bileşenleri

Üç bileşeni vardır:
- Model Yönetimi,
- Veri Yönetimi,
- Kullanıcı Arayüzü Yönetimi

Veritabanı Yönetim Sistemleri: Problem çözümü için gerekli veri iç ve dış kaynaklardan gelebilir.
Bu veriler bir veritabanı yönetim aracı ile yönetilmelidir.
Model Yönetim Sistemi: Karar verme amacıyla kullanılan modelleri saklama ve erişimini yöneten
araçlardır.
Destek Araçları: Kullanıcı arayüzleri, yardım dokümanları gibi araçlardır.

Zeki Etmenler: Tekrarlayan bilgisayar temelli konuların gerçekleştirilmesinde kullanıcıya yardımcı

olan yazılımlardır. Temel olarak dört tip zeki etmen uygulaması bulunmaktadır.

1) Alıcı Ajanları
2) Kullanıcı Ajanları/Kişisel Ajanlar
3) Görüntüleme Ve Gözetim Ajanları
4) Veri Madenciliği Ajanları

Sinir Ağlarının Yapabilecekleri

-Yeni durumların fark edilmesi ve söz konusu durumlara uyum sağlanması.
-Muazzam büyüklükte paralel süreçleme imkânı.
-Tam veya iyi yapılandırılmış bilgi olmaksızın işlev görebilme.
-Birçok bağımsız değişken ile yüksek miktarda bilginin işlenebilmesi.
-Bilgi içerisindeki, doğrusal olmayan ilişkinin analizi.

İşletme Zekası: İşletmeye etkin, önemli ve sıklıkla stratejik kararlar alma yeteneği veren, rekabet
avantajı sağlama sürecinde yaratıcı ve güçlü adımlar atabilmek için bilginin gerçek anlamının ortaya
çıkarılmasını sağlayan; Müşterilerle, rakiplerle, iş ortaklarıyla, rekabetçi çevreyle ve işletmenin kendi
iç işleyişiyle ilgili bilgilerin toplamıdır.

IT Altyapısının Diğer Unsurları.

Bilgi Görünümleri:
- İntranet.
- Extranet.
- Portallar.
- Dijital Panolar.
İşletme Mantığı:
- Birleştirmeler.
- Web Hizmetleri.
- İş Akışı.
Uygulama Hizmet Sağlayıcıları.
- Veri Depolama Ve İşleme.
- Depolama Alanı Ağları.
- Ağ Alanı Depolaması.
- Sunucu Çiftliği.
- Düzenleme.

İç Kaynak Kullanma: Bilgi teknolojisi uzmanının işletme içinden seçildiği iç kaynakları kullanma
(insourcing).
Öz Kaynak Kullanma: Aynı zamanda bilgi işçisi geliştirme veya nihai kullanıcı geliştirme şeklinde
de adlandırılan öz kaynakların kullanımı (selfsourcing). Sistem, IT uzmanından hiç yardım alınmadan
veya alınan çok az yardımla bilgi işçileri tarafından geliştirilmekte.
Dış Kaynak Kullanma: Dış kaynakların kullanımıdır (outsourcing). Belirli bir işi, belirli bir süre
içerisinde, belirli bir ücret karşılığında ve belirli bir hizmet düzeyinde üçüncü şahıslara yaptırmak.

Doğru pazarlama karmasını oluşturmak. Arama motorlarına kayıt olma, online reklamlar sunma,
bulaşıcı pazarlama faaliyetlerinde bulunma ve üye programları geliştirme.
-Arama Motorları: İşletmenin web sitesinin web kullanıcıları tarafından fark edilmesi
-Online Reklamlar: Banner. Farklı web sitelerinde görülen küçük reklamlar.
-Bulaşıcı Pazarlama (Viral Marketing): Tüketicilerin internet ortamında oluşturulan etkileşimli bir
pazarlama kampanyası bünyesinde kendi aralarında yaptıkları reklam amacı olmayan konuşma ve
yazışmalardan oluşan bir tür pazarlama tekniği.
-Üye Programı: İki e-ticaret tarafı arasında gerçekleştirilen ve web sitesi görüntüleyicilerinin bir
taraftan diğerine yönlendirilmesini sağlayan bir anlaşma.

İşletmenin faaliyette bulunduğu pazar koşulları ve işletmede ve ekonomide meydana gelen

değişimlere hızlı biçimde tepki veremeyen IT sistemleri.

E-Ticaret Bileşenlerinin İletişim Sağladığı Ağlar

İnternet: Herkese açık olan ağ. (ilk internet)
İntranet: Şirket içindeki iletişimin kurulduğu ağlar.
Extranet: Şirketlerin kendi aralarındaki tedarikçileri ve/veya bayileri, satış noktaları, belirli
müşterileri arasında özel ticari ilişkiler için kurulan ve üçüncü şahıslara kapalı olan ağlardır.
Bilgi Teknolojisi Temelli Elektronik Ticaret.
Elektronik Ticaret: Bilgi teknolojisi ve özellikle internet tarafından özendirilen ve geliştirilen bir
ticaret türüdür.
Müşterilere, tüketicilere ve işletmelere teknoloji kullanılmadan kurulması mümkün olmayan güçlü
ilişkiler geliştirme imkânı sağlar. Zaman, coğrafya, dil, yerel para ve kültür gibi ticari engellerin
ortadan kalmasını sağlar.

Elektronik Ticarette İşletmenin Yapması Gereken Temel Prensipler:

- Rekabet yine takip edilmeli.
- Müşterinin demografik özellikleri ve satın alım alışkanlıkları incelenmeli.
- Mal veya hizmetler uygun fiyat düzeylerinden uygun hizmet düzeyi ile sunulmalı.

E-Ticaretin Dört Temel Bakış Açısı:

B2B: İşletmeden işletmeye e-ticaret modelidir.
B2C: İşletmeden tüketiciye e-ticaret modelidir.
C2B: Tüketiciden işletmeye e-ticaret modelidir.
C2C: Tüketiciden tüketiciye e-ticaret modelidir.

E-Pazaryeri: Çok sayıda alıcı ve satıcının e-ticaret çerçevesinde yer aldığı merkezi pazar yeridir.
Katma değer yaratan ağ sağlayıcıları, yatay e-pazaryerleri ve dikey e-pazaryerleri gibi çeşitli
uygulamaları kullanırlar.

B2B Yatay vs Dikey

Yatay E-Pazaryeri: Birçok endüstri dalı içerisindeki alıcı ve satıcıları bir araya getiren elektronik
pazaryeridir.
Dikey E-Pazaryeri: Sadece belirli bir endüstri için alıcı ve satıcıları bir araya getirmektedir.

B2C Ödeme Sistemleri:

B2C pazarlar:
- Kredi Kartı
- Akıllı Kartlar
- Finansal Siber-Aracılar
- Elektronik Çekler
- Elektronik Fatura İbrazı Ve Ödemesi Sistemleri

Elektronik Veri Değişimi:

B2B e-ticaret modelinde ürün siparişi elektronik veri değişimi (EVD) uygulaması üzerinden
yapılmaktadır. Faturalar ve satın alım siparişleri gibi standart ticari belgelerde bulunan işlem
bilgilerinin, standart bir şekilde ve doğrudan bilgisayardan bilgisayara transferidir.

Bilginin Kişisel Boyutları

Zaman: Bilgiye ihtiyaç duyulduğu anda ulaşabilmek, Üzerinde düşündüğünüz zaman aralığına ilişkin
bilgiye ulaşabilmek.
Yer: Bilgiye istenilen yerde ulaşabilmek
Şekil: Ses, video, metin, resim vb. Hatalardan arınmış, doğru ve kesin bilgi

Bilgi Akışı
Dört yöndedir: Yukarı, Aşağı, Yatay, İçsel-Dışsal

Örgütün Düzeyleri
Stratejik yönetim: Örgüte genel yönünü belirleyen düzeydir.
Taktik yönetim: Stratejik yönetim tarafından altı çizilen amaç ve stratejileri geliştiren düzeydir.
İşlemsel yönetim: Amaç ve stratejilerin günlük işlemlerini ve uygulamalarını yöneten ve yönlendiren
düzeydir.
Yönetim dışı çalışanlar: Sipariş işleme, mal ve hizmetleri üretme ve geliştirme ve müşterilere hizmet
etme gibi günlük etkinlikleri yerine getiren kişiler.

BİLGİNİN İÇERİĞİ
İçsel bilgi: Örgütün belirli işlemsel yönlerini ifade eden bilgidir. Örgütün alt/üst kademeleri içindir.
Dışsal bilgi: Örgütün çevresini açıklayan bilgidir. Örgütün üst kademeleri içindir.
Objektif bilgi: Bilinen bir şeyi ölçülebilir şekilde ifade eden bilgidir. Örgütün alt/üst kademeleri
içindir.
Sübjektif bilgi: Bilinmeyen bir şeyi açıklamaya çalışan bilgidir. Örgütün üst kademeleri içindir.
Bilgi/Bilişim Sistemlerinin Kullanımı
Uzak coğrafyalara ulaşabilme isteği, buralara mal veya hizmetlerini sunabilme, iş akışını yeniden
düzenleyebilme ihtiyacı, iş yapma şekillerini derinden değiştirebilmektedir.

DÜNYA GENELİNDE İŞLETME ÇEVRESİNİ DEĞİŞTİREN DÖRT TEMEL ETKEN

1. Küresel ekonominin ortaya çıkması ve kuvvetlenmesi.
2. Endüstriyel ekonomilerin ve toplumların bilgi temelli ekonomilere doğru dönüşümü.
3. Ticari işletmelerin değişmesi.
4. Dijital işletmelerin ortaya çıkması.

ÖRGÜTÜN DÜZEYLERİ
Stratejik Düzey: Üst Kademe Yöneticileri
Yönetim Düzeyi: Orta Kademe Yöneticileri
Bilgi Düzeyi: Bilgi Ve Veri İşçileri
İşlevsel Düzey: İşlevsel Yöneticiler

BEŞ TEMEL İŞLEVİ

Satış ve pazarlama, üretim, finans, muhasebe ve insan kaynakları.

İŞLETME SİSTEMLERİNİN FAYDALARI

İşletmenin dört boyutunun değiştirilmesi: firma yapısı, yönetim süreci, teknoloji platformu ve işletme
kapasitesi,
Coğrafi ve işletme birimleri arasında yer alan sınırların ortadan kaldırılması; işletmelerin daha
disiplinli örgütsel kültür ortamı yaratması, işletme içerisindeki herkesin benzer süreç ve bilgileri
kullanması,
Firma yapısının değişmesi; yönetsel raporlama ve karar verme işlemlerinin etkinliklerinin artırılması,
hangi ürünlerin en kârlı/kârsız olduğunun belirlenmesi.

İŞLETME SİSTEMLERİNİN SORUNLARI

İşletme sistemlerinin yapılandırılması oldukça zor bir süreçtir.
Büyük teknolojik yatırımların gerekliliği, bilgi akışının sağlanması için örgüt içi birçok temel
değişimin yapılması zorunluluğu.
Bir işletme sisteminin gereksindiği örgütsel ve teknolojik değişimlerin tam anlamıyla
gerçekleştirilmesi için 3 ila 5 yılın geçmesi gerektiği düşünülmekte!!