W cybernetyce informację określa się „jako każdy czyn-

nik organizacyjny (niematerialny), który może być wykorzy-

stany do bardziej sprawnego lub bardziej celowego działania
przez ludzi, inne organizmy żywe lub maszyny”10. Ogólnie moż-
na przyjąć, że ów czynnik powoduje zmniejszenie niewiedzy, im
więcej informacji, tym niewiedza w większym stopniu maleje.
Informacja jest „tlenem” dla internetu i informatyki. Uzasadnia
to celowość zwrócenia uwagi na informację jako fundamentalne
pojęcie, którego właściwa interpretacja jest niezbędna do zrozu-
mienia funkcjonowania wszystkich narzędzi informatycznych.
Tematyka informacji i jej form w postaci cyfrowej, po wstępie,
stanowi przedmiot pierwszego rozdziału książki.
W przyjętej tu interpretacji informatyka to dziedzina nauki
i techniki zajmująca się przetwarzaniem informacji lub inaczej wie-
dza o operowaniu informacją oraz komputery (w tym specjalistycz-
ne urządzenia cyfrowe) wraz z oprogramowaniem. Tak rozumia-
ne operowanie informacją w odniesieniu do informatyki zawiera
w sobie wszelkie operacje służące:
• przygotowaniu procesu przetwarzania informacji przez kompu-
tery, które polega na:
– opracowywaniu wszelkich procedur gromadzenia
informacji
– tworzeniu oprogramowania
9 W przyjętej tu interpretacji dokonano pewnego uproszczenia zakresu techno-
logii informacyjnych, które obejmują także inne, bezpośrednio związane z ope-
rowaniem informacją dziedziny, m.in. telekomunikację, elektronikę. Internet
stanowi przedmiot drugiej części niniejszej książki – W. Gogołek, op. cit.; Z. No-
wakowski, Technologiainformacyjna bez tajemnic, Mikom, Warszawa 2002.

18 INFORMATYK A DL A HUMANISTÓW
– dostosowywaniu formy informacji wprowadzanych do
maszyny (głównie przez tak zwane wejściowe urządzenia
komputerów)
• wprowadzaniu informacji do maszyn, np. klawiatura, także
urządzenia zamieniające sygnał analogowy, jak dźwięk, obraz,
na postać cyfrową;
• przetwarzaniu, które sprowadza się (głównie dzięki opro-
gramowaniu) do operacji logicznych i arytmetycznych wy-
konywanych przez maszynę (a ściślej – głównie przez proce-
sor i kartę graficzną). Wynik ich wykonania jest generowany
– w postaci informacji: wyprowadzanej za pośrednictwem
urządzeń zewnętrznych (np. monitora, drukarki), przesyłanych
do pamięci komputera lokalnego (stojącego pod biurkiem) lub
innych komputerów połączonych ze sobą siecią. Konstrukcja
komputera oraz owych urządzeń, ich podstawowe parametry
stanowią przedmiot drugiego rozdziału książki;
• przechowywaniu, które najczęściej polega na zapisie informacji
na cyfrowych nośnikach powszechnie nazywanych dyskami,
wykonanych w różnych technologiach (magnetyczne, optycz-
ne, półprzewodnikowe);
• generowaniu/prezentacji informacji, za pośrednictwem
bogactwa różnych urządzeń – począwszy od monitorów,
a skończywszy na sterowaniu urządzeniami elektromecha-
nicznymi w fabrykach, samochodach i statkach kosmicznych.
Sam komputer, w książce wymiennie nazywany maszyną, a tak-
że podłączone do niego urządzenia, określane są mianem: hard-
ware – od angielskich słów: hard i ware, oznaczających twar-
de rzeczy, te, których można dotknąć. Hardware jest praktycznie
bezużyteczny bez stosownego oprogramowania – software.
Podobnie jak hardware – software jest zlepkiem dwóch słów an-
gielskich soft (coś miękkiego) i ware (rzeczy). Można zatem po-
wiedzieć, iż softwarem nazywamy w informatyce wszystko to,
co jest „miękkie”, czego praktycznie nie można dotknąć – oznacza
oprogramowanie (programy).