Modeltreinen - digitaal rijden

Waarschijnlijk zijn de grote voordelen van het digitale rijden je bekend. Deze voordelen ten
opzichte van een analoge baan doen steeds meer hobbyisten besluiten hun baan te gaan
digitaliseren en ook steeds meer beginners gaan direct voor digitaal.

Hoe werkt digitaal

Bij een digitaal systeem wordt er vanuit een digitale centrale een digitaal signaal over de
modelspoorbaan verspreid. Dit signaal werkt met adressen, elke locomotief op de baan kan een
adres toegewezen krijgen, zodat je met het signaal bepaalde opdrachten naar een specifieke
locomotief kunt sturen. Echter heeft een locomotief wel een digitale decoder nodig om het
digitale signaal te kunnen ontvangen en dus de opdracht die het signaal bevat te kunnen
uitvoeren.

Niet elk digitaal signaal is hetzelfde, er verstaan verschillende protocollen. Het DCC protocol
wordt bijvoorbeeld door verschillende fabrikanten gebruikt, maar bijvoorbeeld märklin heeft
zijn eigen systeem (Marklin Digitaal) en een DCC decoder kan dit signaal dus niet interpreteren.
Daarnaast zijn er ook nog multiprotocool decoders (en ook centrales) die verschillende
protocollen kunnen interpreteren.

Een van de grote voordeel van een digitaal systeem is dat ook wissels en seinen aangestuurd
kunnen worden vanuit de digitale centrale. Daarnaast hoeft niet voor elke functie een
schakeling aangelegd te worden, want de decoder bevat deze functies.
De precieze werking van een digitaal systeem is nogal complex en voor de modelspoor hobbyist
is het ook niet relevant om precies te weten hoe dit werkt, belangrijker is je de verdiepen in het
specifieke systeem dat jij wilt gaan gebruiken voor jou modelspoorbaan.

Componenten
Regelaar
De regelaar zorgt binnen het systeem dat je de treinen zelf een bepaalde snelheid kan laten
rijden en andere functies kan bedienen. Deze kan ook in de centrale verwerkt zitten, maar een
computer kan bijvoorbeeld ook als regelaar dienen (met de juiste software).
De commando centrale
De commando centrale is eigenlijk het hart van de digitale modelspoorbaan, van hieruit kan er
gekozen worden welk signaal er naar welke trein, wissel of sein er gestuurd wordt.
Booster
Een booster is feitelijk de pak-ezel van het digitale systeem, het doet niets anders dan het
digitale signaal van de centrale van stroom voorzien en over de baan verspreiden. Sommige
centrale’s hebben een booster ingebouwd.
Decoders
De decoder ontvangt de opdrachten van de digitale centrale, en voert de opdracht uit. De
decoder stuurt dus de motor aan of een functie. Waar dit binnen een analoog systeem nog
handmatig of doormiddel van schakelingen moest gebeuren.
Digitaliseren
Voorbereiding
Zo als voor bijna alle aspecten in de modelspoor hobby, is een goede voorbereiding de sleutel
tot succes. Plan van te voren hoe je je analoge baan gaat omzetten naar digitaal. Ga je in een
keer de hele baan overzetten of ga je de baan splitsen in een digitaal en analoog gedeelte, hoe
pak je de seinen, wissels en keerlussen aan. Ga op papier de process van omzetten na, vaak kom
je dan al enkele mogelijke problemen tegen en kun je deze oplossen voordat je daadwerkelijk
tot overzetten over gaat,
Treinen eerst
Er is een grote kans dat de decoders die jij wilt gaan gebruiken ook op een analoge baan kunnen
rijden, ik raad dan altijd aan eerst de treinen te voorzien van een decoder, en dan pas de baan
over te zetten, een trein zonder decoder kan namelijk niets met het digitale signaal, maar een
trein met decoder dus in de meeste gevallen wel met het analoge signaal.
Nadat de treinen omgezet zijn, is het tijd om modelspoorbaan om te zetten, feitelijk is dit enkel
het weghalen van de analoge trafo en het aansluiten van de digitale commando centrale en
eventuele booster en regelaar. Maar zo simpel als het klinkt komt er vaak meer bij te kijken, zo
zal bijvoorbeeld een keerlus voorzien moeten worden van een digitale keerlus module. Als je dit
van te voren gepland hebt dan kun je dit natuurlijk stapsgewijs doen, zo kunnen vaak wissels
nog analoog bediend worden doormiddel van tuimelschakelaars en hoef je deze niet direct om
te zetten.

Tips & tricks

Zorg dat je je goed inleest in de informatie over het specifieke systeem, vraag eventueel andere
hobbyisten die al een baan omgezet hebben met het systeem van jou keuze om tips. Zo is het
ombouwen van het ene systeem simpel het aanbrengen van een decoder, en moet bij een ander
systeem de complete motor vervangen worden.
Begin klein met digitaal, je ziet vaak dat hobbyisten erg enthousiast starten met plannen voor
een grote modelspoorbaan die compleet geautomatiseerd is. Natuurlijk is deze ambitie niet
verkeerd, maar vaak raak je al snel overweldigd door de grote complexiteit, als je kleiner begint
valt het beter te overzien.
Nieuwste ontwikkelingen
Die nieuwste ontwikkelingen op digitaal modelspoor gebieden, zijn dat er steeds meer
multimedia wordt gebruikt, zo zijn de nieuwste generatie commando centrale’s voorzien van
een fullcolor LCD scherm. En tegenwoordig kun je zelfs met je mobiele telefoon de
modelspoorbaan aansturen, zie onderstaand filmpje.

===================================================================

Meer weten over digitaal rijden ?

Kijk eens op http://www.digitaalmodelspoor.nl/

===================================================================