FERAHNÂK MAKÂMI

TEMEL BİLGİLERİ
&
TÜRK MÛSIKÎSİNDE KULLANILAN
ARANAĞMELERİ
(Fasıl Mûsıkîsi için Yardımcı)

Erdinç ÇELİKKOL

www.erdinccelikkol.com
 FERAHNÂK MAKÃMI
(XVIII. YY. ŞÂKİR Ağa - FERÂHNÂK; Ferâh verici, neş’eli, sevinçli, gönül
hoşluğu)
* KARARI : Fa ( ) IRAK
* SEYRİ : Tiz karar bölgesinden
* DİZİSİ : Oktav'dan Tiz'e; Fa ( ) Eviç'te Eksik FERÂHNÂK 5' ( S T T B ) ile,
Tiz'den Oktav'a; Fa ( ) Eviç'te Eksik SEGÂH 5'lisine ( S T K S ) ve
Sırasıylâ ; Re - Nevâ'da, Lâ - Dügâh'ta ve Re - Yegâh’ta;
R A S T 5’ ( T K S T ) Çeşnilerine, sonuçta;
Fa ( ) Irak perdesinde; (genellikle) (Eksik) FERÂHNÂK 5' ( S T T B ) nin
eklenmesiyle oluşmuştur.

* PERDELERİ : Oktav'dan tize ; Fa ( ) Eviç’te (Eksik) FERÂHNÂK 5' Perdeleri;

Fa ( ) Eviç, Gerdâneye, Muhayyer, Tiz Bûselik ve Tiz
Çârgâh,
Tiz'den Oktav'a; Fa ( ) Eviç’te (Eksik) Segâh 5’ Perdeleri;
Tiz Çârgâh, Si ( ) Tiz Segâh, Muhayyer, Gerdâniye ve Fa ( ) Eviç
Tiz’den Pest'e; Re - Nevâ'da RAST’lı perdeler;
Nevâ, Hüseynî, Fa ( ) Eviç, Gerdâniye ve Muhayyer,
Lâ - Dügâh'ta RAST’lı perdeler; Dügâh, Bûselik, Do ( ) Nîm Hicâz ve
Nevâ,
Re - Yegâh'ta RAST’lı perdeler; Yegâh, Hüseynî Aşîrân, Fa ( ) Irak ve
Rast.
Fa ( ) Irak’ta; (Eksik) FERÂHNÂK 5’; Çârgâh, Bûselik, Dügâh, Rast ve Fa (
) Irak.
* DONANIMI : Fa ( ) EVİÇ ile Do ( ) Nîm HİCÂZ,
* GÜÇLÜSÜ : a) Fa ( ) EVİÇ, b) Re - NEVÂ
* YEDENİ : Mi ( ) ACEMAŞÎRÂN perdesi.
 * MUHTEMEL GENİŞLEME, GEÇKİ VE ASMA KARARLARI
Lâ - Muhayyer'de; BÛSELİK'li veya UŞŞÂK'lı,
Mi - Hüseynî'de; UŞŞÂK'lı,
Re - Nevâ'da; BÛSELİK'li,
Do ( ) Nîm Hicâz'da; HİCÂZ'lı,
Do - Çârgâh'ta; RAST'lı,
Si ( ) Segâh'ta; FERÂHNÂK'li,
Lâ - Dügâh'ta; UŞŞAK'lı,
Sol -Rast'ta; PENÇGÂH'lı, ve
Mi - Hüseynî Aşîrân'da; UŞŞAK (NİŞÂBÛR)' lı.
* ÖZET SEYİR : Seyre, Tiz karar bölgesinden Fa ( ) Eviç’te FERÂHNÂK’li
başlanıp, ilgili çeşnilerle
gezinilerek, aynı zamanda Güçlü perdesi olan Fa ( ) Eviç'te, FERÂHNÂK'li veya
SEGÂH'lı YARIM KARAR yapılır.
Daha sonra sırasıylâ (İnici ); Re - Nevâ'da, Lâ - Dügâh'ta ve Re - Yegâh'ta RAST’lı
ASMA KARARLARI ile devam eden gezintide, diğer uygun genişleme, geçki ve asma
kararları da gösterilerek, sonuçta; Fa ( ) Irak perdesinde ve de genellikle (Eksik)
FERÂHNÂK 5'lisi ile KARAR edilir.