H2 H2O Na (K) Αντιδραστήρια Grignard Αλογονοφορµική

+ H2O
>C=C< >CH–CH< >C=C< >CH–COH < RCOOH RCOONa RMgX ⎯⎯⎯⎯→ RH R R
–C≡C– –CH=CH– C−6H5–OH C6H5–ONa − Mg(OH)X 〉 CH − OH + Χ2 → 〉 C = O + 2ΗΧ
− CH 2 − C CH CH
>C=O >CH–OH –C≡C– R–OH R–ONa H 3 3
&
–C≡N –CH2–NH2 R–C≡C–H R–C≡CNa RMgX + 〉 C = O →R–CH2–OMgX R R
O H
HCN –COOH 〉 C = O + 3 Χ2 → 〉 C =O + 3ΗΧ
–C≡N + H2O CH CX
>C=O –C(OH)CN RMgX RH NaOH (KOH) αλκοολικό
⎯⎯⎯⎯→
− Mg(OH)X
R–CH2–OH 3 3

RCOOR' RCOOH+R'OH R
Br2 / CCl4 − CH 2 − C 〈 R1 R1 〉 C =O + NaOH →RCOONa + CΗΧ3
R–C≡C– R–C≡C–H | –CH=C< RMgX + 〉 C= O → 〉 CH − OMgX CX
3
>C=C< >CBr–CBr< RO- ROH H R
X Αλογονοφορµική (συνολική)
–C≡C– –CBr=CBr– RCOO– RCOOH
− CH − CH − + H2O R1
Br2 / διαχ. φως C6H5–O– C6H5–OH | | ⎯⎯⎯⎯→
− Mg(OH)X
〉 CH−OH R
〉 CH − OH +4 Χ2 + 6 NaOH →
RH RBr R CH
X X 3
HX R1 R1
R'X X –C≡C– RCOONa + CΗΧ3 + 5 NaX + 5 H2O
>C=C< > CH – CX < | RMgX + 〉 C= O → 〉 C − OMgX
RONa ROR' R2 R2 | R
–C≡C– – CH=CX – − C − CH 2 −
RCOONa RCOOR' R 〉 C = O + 3 Χ2 +4 NaOH →
RNH2 RNH3X | CH
NH3 R'NH2 3
R–C≡C– R–C≡C–H X + H2O R1
RO- ROH
R–C≡CNa R–C≡C–R'
NaOH (KOH) υδατικό
⎯⎯⎯⎯→
− Mg(OH)X
〉 C − OH RCOONa + CΗΧ3 + 3 NaX + 3 H2O
Mg R'MgX R2 | Προσοχή: Στην συνολική αλογονοφορµική αντί-
RCOO– RCOOH C–X C–OH δραση οι συντελεστές διαφέρουν ανάλογα αν αντι-
R
C6H5–O– C6H5–OH –COOH –COONa δρά αλκοόλη ή καρβονυλική ένωση.
SOCl2 Na2CO3 ή NaΗCO3 C6H5–OH C6H5–ONa
R–OH R–Cl RCOOH RCOONa Τρόποι διάκρισης των κυριότερων οργανικών ενώσεων.
Οργανική ένωση Αντιδραστήριο Παρατήρηση
RC≡C− •RCOO− •C H O •RO − ≡CH•RCOO−H•C H OH•ROH
RC
←⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯ ⎯⎯ ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→
6 5⎯
αύξηση ισχύος βάσης
6 5
αύξηση ισχύος οξέος
>C=C< , –C≡C– διάλυµα Br2 σε CCl4 (καστανέρυθρο) αποχρωµατισµός
Na Η2↑
RC ≡CH
Οξείδωση αλκοολών (οι 3γεις αλκόολες δεν οξειδώνονται) διάλυµα CuCl/NH3 RC≡CCu ↓
3 RCH2OH + K2Cr2O7 + 4 H2SO4 → 3 RCH=O + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 7 H2O Αλκοόλες (ROH) Na Η2 ↑
1γης 3 RCH2OH + 2 K2Cr2O7 + 8 H2SO4 → 3 RCΟΟΗ + 2 Cr2(SO4)3 + 2 K2SO4 + 11 H2O R1 όξινο διάλυµα KMnO4 (ερυθροϊώδες) αποχρωµατισµός
5 RCH2OH + 4 KMnO4 + 8 H2SO4 → 5 RCΟΟΗ + 4 MnSO4 + 2 K2SO4 + 8 H2O RCH2OH ή 〉 CH−OH
R όξινο διάλυµα Κ2Cr2O7 (πορτοκαλί) µεταβολή σε πράσινο
R R
3 〉 CH − OH + K2Cr2O7 + 4 H2SO4 → 3 〉 C = O + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 7 H2O αντιδραστήριο Fehling (CuSO4 /NaOH) κεραµέρυθρου Cu2O ↓
R R RCH = Ο αντιδραστήριο Tollens (AgNO3 /NH3) σχηµατισµός κατόπτρου Ag ↓
2γης
R R R
5 〉 CH − OH + 2 KMnO4 + 3 H2SO4 → 5 〉 C = O + 2 MnSO4 + K2SO4 + 8 H2O 〉 CH − OH ,
R R CH
3
Οξείδωση αλδεϋδων (οι κετόνες δεν οξειδώνονται) CH3CH2OH υδατικό διάλυµα I2/NaOH κίτρινου CHI3 ↓
3 RCH=O + K2Cr2O7 + 4 H2SO4 → 3 RCΟΟΗ + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 4 H2O
R
5 RCH=O + 2 KMnO4 + 3 H2SO4 → 5 RCΟΟΗ + 2 MnSO4 + K2SO4 + 3 H2O 〉 C = O , CH3CH = Ο
Tollens RCH=O + 2 AgNO3 + 3 NH3 + H2O → RCΟΟNΗ4 + 2 Ag + 2 NΗ4NO3 CH
3
Fehling RCH=O + 2 CuSO4 + 5 NaOH → RCΟΟNa + Cu2O + 2 Na2SO4 + 3 H2O –COOH NaHCO3 ή Na2CO3 CO2↑
Οξείδωση oξέων δείκτες αλλαγή χρώµατος
5 HCOOH + 2 KMnO4 + 3 H2SO4 → 5 CΟ2 + 2 MnSO4 + K2SO4 + 8 H2O Αναγωγικά οξέα: όξινο διάλυµα KMnO4 αποχρωµατισµός
10 HCOONa +4KMnO4 +11H2SO4 → 10CΟ2 + 4MnSO4 + 2K2SO4 + 5Na2SO4 + 16H2O HCOOH, (COOH)2 όξινο διάλυµα K2Cr2O7 µεταβολή χρώµατος
5 (COOH)2 + 2 KMnO4 + 3 H2SO4 → 10 CΟ2 + 2 MnSO4 + K2SO4 + 8 H2O Φαινόλη (C6H5OH) διάλυµα NaOH που περιέχει δείκτη αλλαγή χρώµατος δείκτη
5 (COONa)2 +2KMnO4 +8 H2SO4 → 10CΟ2 + 2MnSO4 + K2SO4 + 5Na2SO4 + 8H2O