OKTAY SARAL

OF BELEDİYE BAŞKANI

. OF BELEDİYE BAŞKANLIGI
Ressam Cemal Akyıldız'ııı 1933 yılıııda doğduğu ev OF - TRABZON
 ÇAKIROGLU İSMAİLAGA KONAGI OF-TRABZON

1800 yılının başlangıç tarihlerinde bir tepe üzerinde, dikdörtgen ve köşelerden çıkma, planlı
kesme taştan inşa edilmiştir. 3 katlı olan ve dört cephede, yüksek taş kemerli giriş kapıları olan
ihtişamlı bir konaktır. Giriş katının pencereleri güvenlik bakımından dar pencereli olup, bu katta
Ağanın adamları ve konağın ihtiyacı olan malzemeler bulunurdu.
Tamamen kesme taşdan inşa edilen giriş katının üstündeki ikinci katın iki cephesi kesme
taştan örülüp ve diğer iki cephesi geniş pencereli ve araları ahşap direkler arasında dolma tabir
edilen taş ve beyaz harçla doldurularak inşa edilmiştir. Bu kat, saraydan ferman verilerek bu
bölgenin idaresini sağlayan Ağa ve adamlarının bulunduğu yer olup, bir idare mekanı durumundadır.
En üstteki üçüncü kat ise Ağanın ailesinin ikamet ettiği kat olup, dört cephesi geniş pencereli
ve araları ahşap direkler arası taş ve beyaz harç ile dolma usulü şeklinde inşa edilmiştir.
Konağın bütün katlarındaki her odada çok ince taş işlemeli ocak şömine ve yanlarında ince
işlemeli ahşap gömme dolaplar bulunmaktadır. Ayrıca konaktaki oda kapıları ve ara bölmeler çok
ince işçilikle bezenmiş ahşap işlemelere sahiptir.
Çakıroğlıı İsmail Ağa Konağı OF- TRABZON
SARIALİZADE EMİN AGA Konağı OF - TRABZON
SAR/ALİ ZADE Mehmet Efendi Konağı Cıımapazan Saray Mahallesi - OF
 MEMİŞ AGA KONAGI S URMENE-TRABZON
18. yüzyılda Sürmene ilçesinin 4 km doğusunda deniz kenarında yüksekçe bir düz arazi
üzerinde inşa edilmiştir. 3 katlı olan bu konağın giriş katı kesme taştan ve taş kemerli giriş
kapılı olup, 5 metre yüksekliğindedir. Giriş katı üzerinde 4 köşeden dışarı çıkıntılı, tipik bir
Karadeniz konağıdır.
Bu bodrum katı üzerindeki ikinci katın, denize bakan pencereleri, geniş ve dıştan kepenkli
olup, kalın parmaklıklıdır. Saraydan gönderilen ferman ile, Memiş Ağa bu bölgenin vergi ve askerlik
işlerini Osmanlı Devleti namına yardımcıları ile bu 2. kattan idare ederdi.
Kesme taş ve ahşap direkler arası dolma tabir edilen taş ve beyaz harç ile doldurulup,
bu bölgeye has işçiliğin en güzel örneklerinden inşa edilmiştir.
Üçüncü son katın deniz tarafına bakan pencereieri geniş parmaklık olup, yanlara ve arkaya
bakan cephelerindeki az sayılı pencereleri daha küçüktür. Konağın saçakları çok geniş olup, konağı
çok yağan Karadeniz yağmurlarından korur. Ağa, ailece bu 3. katta otururdu.
Konağın en üs katındaki bu katın, denize bakan iki köşesindeki odaların tavanlarında dönen
bir kısım havalandırmayı temin eder. Konağın bütün odalarında en güzel taş işçilikli şömine ocaklar
ve yine en güzel ahşap işçilikli gömme dolaplar ve kapılar bulunmaktadır.
Kültür Bakanlığınca restore edilen bu konak müze olarak hizmet vermektedir.
ii

1
j

Memiş Ağa Konağı Sürmene Trabzon

r

Tıızcuoğlu Memişağa Konağı RİZE

1

Nııhoğlıı Ali Ağa Konağı Hayrat / OF - TRABZON

Ilı

SERANDER Doğıı Karadeniz köylerinde gıda deposıı

Firuz Abdikoğlıı Konağı OF TRABZON
 ATA KÖŞKÜ TRABZON

1890 ve 1903 yılları arasında, Konstantin Kabayanidis tarafından Trabzon'un yüksek

sırtlarında Karadenize bakan hakim bir yer oları Soğuksu semtinde inşa edilmiştir.

Dört katlı olan bu konağın dışı taştan inşa edilmiş olup, içerisi ampir tarzında süslemeler
ile bezenmiş olup, batı rönesans etkisini taşımaktadır.

Banker olan bu köşkün sahibi, Trabzondan ayrılıp, İstanbul'a taşınırken, bu köşk Trabzon
Belediyesi tarafından satın alınmıştır.

1926 - 1929 - 1930 yıllarında Trabzonu ziyaret eden Atatürk'e hediye edilmiştir. Geniş
J
b a h ç e s i n d e çam a ğ a ç l arı ve s ü s bitkileri o l u p , a y r ı c a b i de ha v u z u v a r d ır.

Bu gün Atatürk Köşkü adıyla anılan bu tarihi yapı müze olarak kullanılmaktadır.
ATATÜRK KÖŞKÜ - TRABZON
 ı ı

1 �

ı1
ıl

Ellidokıızağ/ıı Konağı OF TRABZON

lı
TRABZON MÜZESİ
�
l

1
Hazinedar Konağı Balaman / Fatsa - ORDU
J\.

Nuhoğlu Ethem Ağa Konağı Hayrat / OF TRABZON

PaŞaoğlıı Konağı ORDU Etnoğrafya Müzesi
ULUSOY Koııağı OF - TRABZON
Balaşoğ!ıt ı\1/a11sur usta konağı - Alana Kb)'ii Of - Trabzon
HACIABDULLAHOGLU Konağı Uğurlu OF
BARTIN EVLERİ
 HAZİNEDAR-ZADE SÜ LEYMAN PAŞA SARAYI - UNYE
Hazinedar-zadeler 19. yy'da Doğu Karadeniz bölgesine damgasını vuran bir derebeyi ailesi.
Dedeleri 18.yy'da Doğu Karadeniz'e damgasını vuran Canikli Ali Paşa'nın hazinedarı. Önce Canik
Muhassılı, daha sonra Trabzon valisi (1811 - 1818) olan Haznedar-zade Süleyman Paşa, kendi
başlarına hareket edip, devletin başına gaileler açan Doğu Karadeniz derebeylerini hizaya getirmiş,
devlet otoritesini kurmuştu. Karadeniz Sevahili ve Kırım seraskeri olarak Çorum'dan Sivas'a,
Erzurum'dan Kırım'a kadar tüm bölgeye hükmetmişti.
1808 yılında Ünye'de inşa ettirdiği saray sahip olduğu gücün simgesi idi. 125 odası ile
Kırım'daki hanlık sarayından daha büyük ve daha ihtişamlı olan konak bölgeden geçen bir çok
seyyah ve konsolosun dikkatini çekmiş, eserlerinin ya da raporlarının konusu olmuştu. Rize Ayanı
Tuzcuoğlu Memiş Ağa ve yandaşı derebeylerinin isyanlarını bastırıp bölgede tekrar huzuru
sağladıktan sonra Alanya'ya tayin olan Süleyman Paşa, yola çıktıktan sonra rahatsızlanmış ve
Çarşamba'daki .konağında istirahate çekildikten bir müddet sonra vefat etmişti.
Süleyman Paşa'nın vefatından sonra saray devlet tarafından müsadere edilmiş ve eşyalarına
el konulmuştu. Daha sonra Trabzon valiliğinde bulunan oğulları Hazinedar-zade Osman Paşa
(1827-1829) ve Abdullah Paşa (1842-1845) döneminde de faal olan saray, Abdullah Paşa'nın
Trabzon valiliğinden ayrılıp İstanbul'a gitmesinden sonra bakımsız kalmıştır. Minas Bıjikyan'ın ve
W. John Hamilton'un seyahatnamelerinde bahsedilen saray 1847 yılında Fransız seyyah.Xavier
Hommaire de Heli ve ressam Jules Laurens tarafından ziyaret edilmiş, Hommarie'nin
seyahatnamesine de konu olan saray, Laurens tarafından resmi yapılarak ölümsüzleştirilmiştir.
Sonraki yıllarda çıkan bir yangınla yok olan konağın kalıntılarını Ünye'de görmek mümkündür.
Haziııedar-zôde Siiley111wı Paşa Sarayı ÜNYE
Ca11bazoğ/11 Ko)• Evi - ULUBEY-ORDU
Ma/ı11111diye oteli HAVZA MÜZESİ SAMSUN
GİRESUN - ŞEBİNKARAHİSAR'da bir konak
 Ressam CEMAL AKYILDIZ
Trabzon'un OF ilçesinde doğan ressam Cemal Akyıldız,
\ Güzel Sanatlar Akademisinde resim eğitimi almak için 1949
yılında İstanbul'a gelir. Bu Karadeniz delikanlısı ayrıca zamanın
değerli ressamlarının atelyelerinde, klasik tarzda resim
çalışmalarını sürdürmüştür. Resme ve sanata adanan ömrüne
çok şeyler sığdırır. Resmin her dalında eserler veren sanatçı,
eğitim konulu kitaplara resim çizerek basın topluluğuna da girmiş
bulunur. Daha çok tarihi konulu ve ileriye belgesel maiyette iz
bırakacak, gravür tarzında resimler çizerek hizmet vermektedir.
Başlangıçta çalışma alanı olarak İstanbul'u seçmiştir.
Daha sonra Anadolunun birçok bölgelerindeki tarihi yapıların,
gravür tarzında resimlerini çizip, belgesel bir sanat hizmetinde
bulunmaktadır. Anadoluyu dolaşıp çizeceği eserlerin bizzat
bulunduğu yerlere gidip, tarihlerini araştırarak çizmektedir.
Milli Mücadelede faaliyet gösterilen ve ülkemizin en önemli bu tarihi mekanlarını çizmek için Cumhurbaşkanlığınca
görevlendirilmiştir. Belgesel nitelikteki bu resimlerinden, şimdiye kadar yurt içinde ve yurt dışında olmak üzere 70'den
fazla sergi açmıştır. Sanatçının bu faaliyetleri televizyon yayınlarına da defalarca konu olmuştur.
Çizdiği bu mimari özelliklerimizin en önemlileri olan Mimar Sinan'ın eserleri ile Türkiye'nin_ en önemli camilerinin,
Selçuklu ve Osmanlı Eserleri'ni bizzat yerinde inceleyerek günümüzde de çizim çalışmalarına devam etmektedir.
Karadeniz, Cemal Akyıldız'ın sevdası. Kendine özgü mimarisi olan bölgede ana malzeme ahşap. Bilindiği gibi
Karadeniz, bu konuda da Anadolu'nun diğer bölgelerinden farklılık gösterir. Ancak birçok örnek zaman içinde yok olup
gitmekte. Çizdiği resimlerle gelecekte araştırmacılara ışık tutacak örnekleri kalıcı kılan ressam Cemal Akyıldız, önce
doğdyğu üç asırlık evin resmini çizdi. Da'ha sonra yaşama zevkinin ve ahşap mimarisinin zirvesi olan Karadeniz
Konaklarını çizmeye devam ediyor. Türkiye genelinde çizdiği bu resimler Kültür Bakanlığı'nca yayınlanmaktadır.
Elinizdeki bu albüm seçilenlerden bir kısmını sizlere sunuyor. Bu resimleri incelediğinizde Karadeniz'in sivil
mimarisine bakışınız değişecek.
Ressam Cemal Akyıldız'ın 1933 yılında doğduğu ev OF- TRABZON
 ._,, . . ._, -

ÇAKIROGLU ISMAILAGA KONAGI OF-TRABZON

1800 yılının başlangıç tarihlerinde bir tepe üzerinde, dikdörtgen ve köşelerden çıkma, planlı
kesme taştan inşa edilmiştir. 3 katlı olan ve dört cephede, yüksek taş kemerli giriş kapıları olan
ihtişamlı bir konaktır. Giriş katının pencereleri güvenlik bakımından dar pencereli olup, bu katta
Ağanın adamları ve konağın ihtiyacı olan malzemeler bulunurdu.
Tamamen kesme taşdan inşa edilen giriş katının üstündeki ikinci katın iki cephesi kesme
taştan örülüp ve diğer iki cephesi geniş pencereli ve araları ahşap direkler arasında dolma tabir
edilen taş ve beyaz harçla doldurularak inşa edilmiştir. Bu kat, saraydan ferman verilerek bu
bölgenin idaresini sağlayan Ağa ve adamlarının bulunduğu yer olup, bir idare mekanı durumundadır.
En üstteki üçüncü kat ise Ağanın ailesinin ikamet ettiği kat olup, dört cephesi geniş pencereli
ve araları ahşap direkler arası taş ve beyaz harç ile dolma usulü şeklinde inşa edilmiştir.
Konağın bütün katlarındaki her odada çok ince taş işlemeli ocak şömine ve yanlarında ince
işlemeli ahşap gömme dolaplar bulunmaktadır. Ayrıca konaktaki oda kapıları ve ara bölmeler çok
ince işçilikle bezenmiş ahşap işlemelere sahiptir.
:i
Çakıroğlu İsmail Ağa Konağı OF-TRABZON
 �-
SAl?IALİZADE EMİN ACA Konağı OF-TRABZON
..

SARIALi ZADE Mehmet Efendi Konağı Cunıapazarı Saray Mahallesi - OF

 MEMİŞ AGA KONAGI SÜRMENE - TRABZON
18. yüzyılda Sürmene ilçesinin 4 km doğusunda deniz kenarında yüksekçe bir düz arazi
üzerinde inşa edilmiştir. 3 katlı olan bu konağın giriş katı kesme taştan ve taş kemerli giriş
kapılı olup, 5 metre yüksekliğindedir. Giriş katı üzerinde 4 köşeden dışarı çıkıntılı, tipik bir
Karadeniz konağıdır.
Bu bodrum katı üzerindeki ikinci katın, denize bakan pencereleri, geniş ve dıştan kepenkli
olup, kalın parmaklıklıdır. Saraydan gönderilen ferman ile, Memiş Ağa bu bölgenin vergi ve askerlik
işlerini Osmanlı Devleti namına yardımcıları ile bu 2. kattan idare ederdi.
Kesme taş ve ahşap direkler arası dolma tabir edilen taş ve beyaz harç ile doldurulup,
bu bölgeye has işçiliğin en güzel örneklerinden inşa edilmiştir.
Üçüncü son katın deniz tarafına bakan pencereleri geniş parmaklık olup, yanlara ve arkaya
bakan cephelerindeki az sayılı pencereleri daha küçüktür. Konağın saçakları çok geniş olup, konağı
çok yağan Karadeniz yağmurlarından korur. Ağa, ailece bu 3. katta otururdu.
Konağın en üs katındaki bu katın, denize bakan iki köşesindeki odaların tavanlarında dönen
bir kısım havalandırmayı temin eder. Konağın bütün odalarında en güzel taş işçilikli şömine ocaklar
ve yine en güzel ahşap işçilikli gömme dolaplar ve kapılar bulunmaktadır.
Kültür Bakanlığınca restore edilen bu konak müze olarak hizmet vermektedir.
Memiş Ağa Konağı Sürmene Trabzon
Tuzcuoğlu Memişağa Konağı RİZE
Nuhoğlu Ali Ağa Konağı Hayrat / OF - TRABZON
SERANDER Doğu Karadeniz köylerinde gıda deposu
TRABZON
 ATA KÖŞKÜ TRABZON

1890 ve 1903 yılları arasında, Konstantin Kabayanidis tarafından Trabzon'un yüksek

sırtlarında Karadeni ze bakan hakim bir yer olan Soğuksu semtinde inşa edilmiştir.

Dört katlı olan bu konağın dışı taştan inşa edilmiş olup, içerisi ampir tarzında süslemeler
ile bezenmiş olup, batı rönesans etkisini taşımaktadır.

Banker olan bu köşkün sahibi, Trabzondan ayrılıp, İstanbul'a taşınırken, bu köşk Trabzon
Belediyesi tarafından satın alınmıştır.

1926 - 1929 - 1930 yıllarında Trabzonu ziyaret eden Atatürk'e hediye edilmiştir. Geniş
b a h ç e s i n d e çam a ğ a ç l a r ı ve süs bitkileri o l u p , a y r ıca bir de h a v u z u vardır.

Bu gün Atatürk Köşkü adıyla anılan bu tarihi yapı müze olarak kullanılmaktadır.
ATATÜRK KÖŞKÜ TRABZON
Ellidokuzoğ/u Konağı OF TRABZON
TRABZON MÜZESİ
Hazinedar Konağı Balaman / Fat�·a - ORDU
Nulıoğlu Ethem Ağa Konağı Hayrat / OF TRABZON
PaŞ·aoğlu Konağı ORDU Etnoğrafya Müzesi
ULUSOY Konağı OF- TRABZON
ULUSOY Konağı OF - TRABZON
HACIABDULLAHOGLU Konağı Uğurlu OF
Mataracı/ar Koııagı
,
ve RİZE MÜZESi
 HAZİNEDAR-ZADE SÜLEYMAN PAŞA SARAYI - UNYE
Hazinedar-zadeler 19. yy'da Doğu Karadeniz bölgesine damgasını vuran bir derebeyi ailesi.
Dedeleri 18.yy'da Doğu Karadeniz'e damgasını vuran Canikli Ali Paşa'nın hazinedarı. Önce Canik
Muhassılı, daha sonra Trabzon valisi (1811 - 1818) olan Haznedar-zade Süleyman Paşa, kendi
başlarına hareket edip, devletin başına gaileler açan Doğu Karadeniz derebeylerini hizaya getirmiş,
devlet otoritesini kurmuştu. Karadeniz Sevahili ve Kırım seraskeri olarak Çorum'dan Sivas'a,
Erzurum'dan Kırım'a kadar tüm bölgeye hükmetmişti.
1808 yılında Ünye'de inşa ettirdiği saray sahip olduğu gücün simgesi idi. 125 odası ile
Kırım'daki hanlık sarayından daha büyük ve daha ihtişamlı olan konak bölgeden geçen bir çok
seyyah ve konsolosun dikkatini çekmiş, eserlerinin ya da raporlarının konusu olmuştu. Rize Ayanı
Tuzcuoğlu Memiş Ağa ve yandaşı derebeylerinin isyanlarını bastırıp bölgede tekrar huzuru
sağladıktan sonra Alanya'ya tayin olan Süleyman Paşa, yola çıktıktan sonra rahatsızlanmış ve
Çarşamba'daki konağında istirahate çekildikten bir müddet sonra vefat etmişti.
Süleyman Paşa'nın vefatından sonra saray devlet tarafından müsadere edilmiş ve eşyalarına
el konulmuştu. Daha sonra Trabzon valiliğinde bulunan oğulları Hazinedar-zade Osman Paşa
(1827-1829) ve Abdullah Paşa (1842-1845) döneminde de faal olan saray, Abdullah Paşa'nın
Trabzon valiliğinden ayrılıp istanbul'a gitmesinden sonra bakımsız kalmıştır. Minas Bıjikyan'ın ve
W. John Hamilton'un seyahatnamelerinde bahsedilen saray 1847 yılında Fransız seyyah Xavier
Hommaire de Heli ve ressam Jules Laurens tarafından ziyaret edilmiş, Hommarie'nin
seyahatnamesine de konu olan saray, Laurens tarafından resmi yapılarak ölümsüzleştirilmiştir.
Sonraki yıllarda çıkan bir yangınla yok olan konağın kalıntılarını Ünye'de görmek mümkündür.
Haziııedar-ztlde Süleyman Paşa Sarayı ÜNYE
Canbazoğlu Köy Evi - ULUBEY-ORDU
Malııııudiye oteli HAVZA MÜZESİ - SAMSUN
GiRESUN - ŞEBINKARAHİSAR'da bir konak
 Ressam CEMAL AKYILDIZ
Trabzon'un OF ilçesinde doğan ressam Cemal Akyıldız,
\ Güzel Sanatlar Akademisinde resim eğitimi almak için 1949
yılında istanbul'a gelir. Bu Karadeniz delikanlısı ayrıca zamanın
değerli ressamlarının atelyelerinde, klasik tarzda resim
çalışmalarını sürdürmüştür. Resme ve sanata adanan ömrüne
çok şeyler sığdırır. Resmin her dalında eserler veren sanatçı,
eğitim konulu kitaplara resim çizerek basın topluluğuna da girmiş
bulunur. Daha çok tarihi konulu ve ileriye belgesel maiyette iz
bırakacak, gravür tarzında resimler çizerek hizmet vermektedir.
Başlangıçta çalışma alanı olarak istanbul'u seçmiştir.
Daha sonra Anadolunun birçok bölgelerindeki tarihi yapıların,
gravür tarzında resimlerini çizip, belgesel bir sanat hizmetinde
bulunmaktadır. Anadoluyu dolaşıp çizeceği eserlerin bizzat
bulunduğu yerlere gidip, tarihlerini araştırarak çizmektedir.
Milli Mücadelede faaliyet gösterilen ve ülkemizin en önemli bu tarihi mekanlarını çizmek için Cumhurbaşkanlığınca
görevlendirilmiştir. Belgesel nitelikteki bu resimlerinden, şimdiye kadar yurt içinde ve yurt dışında olmak üzere 70'den
fazla sergi açmıştır. Sanatçının bu faaliyetleri televizyon yayınlarına da defalarca konu olmuştur.
Çizdiği bu mimari özelliklerimizin en önemlileri olan Mimar Sinan'ın eserleri ile Türkiye'nin. en önemli camilerinin,
Selçuklu ve Osmanlı Eserleri'ni bizzat yerinde inceleyerek günümüzde de çizim çalışmalarına devam etmektedir.
Karadeniz, Cemal Akyıldız'ın sevdası. Kendine özgü mimarisi olan bölgede ana malzeme ahşap. Bilindiği gibi
Karadeniz, bu konuda da Anadolu'nun diğer bölgelerinden farklılık gösterir. Ancak birçok örnek zaman içinde yok olup
gitmekte. Çizdiği resimlerle gelecekte araştırmacılara ışık tutacak örnekleri kalıcı kılan ressam Cemal Akyıldız, önce
doğduğu üç asırlık evin resmini çizdi. Da'ha sonra yaşama zevkinin ve ahşap mimarisinin zirvesi olan Karadeniz
Konaklarını çizmeye devam ediyor. Türkiye genelinde çizdiği bu resimler Kültür Bakanlığı'nca yayınlanmaktadır.
Elinizdeki bu albüm seçilenlerden bir kısmını sizlere sunuyor. Bu resimleri incelediğinizde Karadeniz'in sivil
mimarisine bakışınız değişecek.
 OKTAY SARAL
OF BELEDİYE BAŞKANI

OF BELEDİYE BAŞKANLIGI