You are on page 1of 31

College of Teacher Education

Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

UNIVERSITY OF MINDANAO
College of Teacher Education
BSEd - Filipino

Physically Distanced but Academically Engaged

Self-Instructional Manual (SIM) for


Self-Directed Learning (SDL)

Course/Subject: FIL 221 – Introduksyon ng Pagsasalin

Name of Teacher: Ms. Katherine L. Llup


SIM Author/s: Ms. Ms. Katherine L. Llup

THIS SIM/SDL MANUAL IS A DRAFT VERSION ONLY, NOT FOR


REPRODUCTION AND DISTRIBUTION OUTSIDE OF ITS
INTENDED USE. THIS IS INTENDED ONLY FOR THE USE OF
THE STUDENTS WHO ARE OFFICIALLY ENROLLED IN THE
COURSE/SUBJECT.
EXPECT REVISIONS OF THE MANUAL

1
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Talaan ng Nilalaman

Part I
Course Outline 4
Course Outline Policy 4
Part II
8
ULO for Week 1-3
ULoa 8
Metalanguage 8
Essential Knowledge 8
Self- Help 13
Let’s Check 14
Let’s Analyze 15
In a Nutshell 17
Q & A List 18
Keyword Index 18
ULOb 19
Metalanguage 19
Essential Knowledge 19
Self- Help 23
Let’s Check 23
Let’s Analyze 25
In a Nutshell 27
Q & A List 28
Keyword Index 28
ULO for Week 4-5
ULOa 29
Metalanguage 29
Essential Knowledge 29
Self- Help 31
Let’s Check 32
Let’s Analyze 33
In a Nutshell 35
Q & A List 37
Keyword Index 37
ULOb 38
Metalanguage 38
Essential Knowledge 38
Self- Help 39
Let’s Check 40
2
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Let’s Analyze 42
In a Nutshell 43
Q & A List 44
Keyword Index 44
ULO for Week 6-7
ULOa 45
Metalanguage 45
Essential Knowledge 45
Self- Help 49
Let’s Check 49
Let’s Analyze 51
In a Nutshell 53
Q & A List 54
Keyword Index 54
ULOb 55
Metalanguage 55
Essential Knowledge 55
Self- Help 61
Let’s Check 62
Let’s Analyze 63
In a Nutshell 64
Q & A List 65
Keyword Index 65
ULO for Week 8-9
ULOb 66
Metalanguage 66
Essential Knowledge 66
Self- Help 71
Let’s Check 72
Let’s Analyze 73
In a Nutshell 76
Q & A List 77
Keyword Index 77

3
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Course Outline: FIL 221- Introduksyon ng Pagsasalin

Course Coordinator: Katherine Llup


Email: kllup@umindanao.edu.ph
Student Consultation: By appointment
Mobile: 0936-957-1069
Phone: (082) 287-2478
Effectivity Date: May 25, 2020
Mode of Delivery: Blended (On-Line with face to face or virtual sessions)
Time Frame: 54 Hours
Student Workload: Expected Self-Directed Learning
Requisites: None
Credit: 3
Attendance Requirements: A minimum of 95% attendance is required at all
scheduled Virtual or face to face sessions.

Course Outline Policy

Areas of Concern Details


Contact and Non-contact Hours This 3-unit course self-instructional manual is designed
for blended learning mode of instructional delivery with
scheduled face to face or virtual sessions. The
expected number of hours will be 54 including the face
to face or virtual sessions. The face to face sessions
shall include the summative assessment tasks (exams)
since this course is crucial in the licensure examination
for teachers.
Assessment Task Submission Submission of assessment tasks shall be on 3rd, 6th and
9th week of the term. The assessment paper shall be
attached with a cover page indicating the title of the
assessment task (if the task is performance), the
name of the course coordinator, date of submission and
name of the student. The document should be emailed
to the course coordinator. It is also expected that you
already paid your tuition and other fees before the
submission of the assessment task.

If the assessment task is done in real time through the


features in the Blackboard Learning Management

4
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

System, the schedule shall be arranged ahead of time


by the course coordinator.

Since this course is included in the licensure examination


for teachers, you will be required to take the Multiple-
Choice Question exam inside the University. This should
be scheduled ahead of time by your course coordinator.
This is non-negotiable for all licensure-based programs.
Turnitin Submission (IF To ensure honesty and authenticity, all assessment
NECESSARY) tasks are required to be submitted through Turnitin
with a maximum similarity index of 30% allowed. This
means that if your paper goes beyond 30%, the
students will either opt to redo her/his paper or explain
in writing addressed to the course coordinator the
reasons for the similarity. In addition, if the paper has
reached more than 30% similarity index, the student
may be called for a disciplinary action in accordance
with the University’s OPM on Intellectual and Academic
Honesty.

Please note that academic dishonesty such as cheating


and commissioning other students or people to
complete the task for you have severe punishments
(reprimand, warning, expulsion).
Penalties for Late The score for an assessment item submitted after the
Assignments/Assessments designated time on the due date, without an approved
extension of time, will be reduced by 5% of the possible
maximum score for that assessment item for each day
or part day that the assessment item is late.

However, if the late submission of assessment paper


has a valid reason, a letter of explanation should be
submitted and approved by the course coordinator. If
necessary, you will also be required to present/attach
evidences.
Return of Assessment tasks will be returned to you two (2) weeks
Assignments/Assessments after the submission. This will be returned by email or
via Blackboard portal.

For group assessment tasks, the course coordinator will


require some or few of the students for online or virtual
sessions to ask clarificatory questions to validate the
originality of the assessment task submitted and to
ensure that all the group members are involved.
Assignment Resubmission You should request in writing addressed to the course
coordinator his/her intention to resubmit an assessment
task. The resubmission is premised on the student’s
5
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

failure to comply with the similarity index and other


reasonable grounds such as academic literacy
standards or other reasonable circumstances e.g.
illness, accidents financial constraints.
Re-marking of Assessment You should request in writing addressed to the program
Papers and Appeal coordinator your intention to appeal or contest the score
given to an assessment task. The letter should explicitly
explain the reasons/points to contest the grade. The
program coordinator shall communicate with the
students on the approval and disapproval of the
request.

If disapproved by the course coordinator, you can


elevate your case to the program head or the dean with
the original letter of request. The final decision will
come from the dean of the college.
Grading System Course exercises – 30% (including BlackBoard forum)
1st exam – 15%
2nd exam – 15%
Final exam – 30%
Preferred Referencing Style (IF APA 6th Edition
THE TASK REQUIRES)
Student Communication You are required to create a umindanao email account
which is a requirement to access the BlackBoard
portal. Then, the course coordinator shall enroll the
students to have access to the materials and resources
of the course. All communication formats: chat,
submission of assessment tasks, requests etc. shall be
through the portal and other university recognized
platforms.

You can also meet the course coordinator in person


through the scheduled face to face sessions to raise
your issues and concerns.

For students who have not created their student email,


please contact the course coordinator or program head.
Contact Details of the Dean Dr. Jocelyn Bacasmot
Email: jbacasmot@umindanao.edu.ph
Phone: 082-3050647 local 102
Contact Details of the Program Dr. Maribel Abalos
Head Email: mabalos@umindanao.edu.ph
Phone: 082-3050647 local 102
Students with a Special Needs Students with special needs shall communicate with the
course coordinator about the nature of his or her
special needs. Depending on the nature of the need,
the course coordinator with the approval of the program
6
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

coordinator may provide alternative assessment tasks


or extension of the deadline of submission of
assessment tasks. However, the alternative
assessment tasks should still be in the service of
achieving the desired course learning outcomes.
Online Tutorial Registration (IF You are required to enroll in a specific tutorial time for
NECESSARY) this course via the www.cte.edu.ph portal. Please note
that there is a deadline for enrollment to the tutorial.
Instructional Help Desk Contact College of Teacher Education (CTE): 0923-602-8780
Details BSED: BSED@umindanao.edu.ph
BPE: BPE@umindanao.edu.ph
BEED: BEED@umindanao.edu.ph
BSNED: BSNED@umindanao.edu.ph
BECED: BECED@umindanao.edu.ph
Library Contact Brigida E. Bacani (Head- LIC)
library@umindanao.edu.ph
09513766681
Well-being Welfare Support Held GSTC Head; Ronadora E. Deala
Desk Contact Details Email: ronadora_deala@umindanao.edu.ph
Phone: 09212122846
GSTC Facilitator : Ivy Jane Regidor
Email: gstcmain@umindanao.edu.ph
Phone: 09105681081

Course Information – see/download course syllabus in the Black Board LMS

CC’s Voice: Magandang buhay! Ikinagagalak ko na ikaw ay salubungin sa kursong FIL


221: Introduksyon ng Pagsasalin. Sa pakakataong ito, ako ay may tiwala
na buo na ang iyong puso’t isip na maging isang guro sa Filipino. Inaasahan
kong ikaw ay matatas na sa paggamit ng ating sariling wika.

CO Para maging isang ganap na guro sa Filipino, kinakailangang may kaalaman


at kakayahan ka sa pagsasaling-wika ng mga anyo ng panitikan: tula at
tuluyan. Kung pag-uusapan natin ang pagsasaling-wika ito ay isang proseso
ng pagpapahayag, mapasulat man o mapasalita, na nagaganap sa isang
wika at pinapalagay na magkatulad o halos magkapareho ang kahulugan
mula sa orihinal tungo sa pinagsalinang-wika. Kung gayon, sa kursong ito,
inaasahang may dating kaalaman at kakayahan ka na sa mga umiiral na wika
sa Pilipinas at malawak na ang iyong kaalaman sa mga panitikan ng ating
bansa.

Simulan na natin!

7
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Big Picture

Week 1-3: Unit Learning Outcomes (ULO): Pagkatapos ng yunit na ito, ikaw ay
inaasahang:

a. Nailalahad ang mga kahulugan, katuturan, teorya, kategorya, uri ng


pagsasaling-wika;
b. Naipapahayag ang kasaysayan, kategorya at uri ng pagsasaling-wika.

Big Picture in Focus: ULOa. Nailalahad ang mga kahulugan, katuturan


at teorya ng pagsasaling-wika

Metalanguage

Sa bahaging ito, inilahad ang mga kahulugan, katuturan, at teorya ng pagsasalin


at isasagawa mo ang ULOa. Inaasahan na ang matutunan mo sa bahaging ito ay
magiging batayan sa patuloy na pag-aaral ng kursong ito.

• Pagsasaling-wika - ay paglalahad ng magkaparehong ideya mula sa pinagmulang wika


tungo sa pagsasalinang wika.

Maari ka nang tumuloy sa bahaging “Essential Knowledge” kung saan naglalaman


ng unang bahagi ng pag-aaral na ito.

Essential Knowledge

Para isagawa ang ULOa sa unang tatlong linggo, kinakailangang ganap mong
maintindihan ang mga kahulugan, katuturan, at teorya ng pagsasaling-wika na
makatutulong sa pag-unawa mo sa mga sumusunod na mga pahina. Tandaan, maari
kang gumamit pa ng ibang sanggunian para sa mas malawakang pagkaunawa tulad ng
aklat, mga artikulo, teksto, at iba pa na makikita at makukuha mula sa silid-aklatan ng
unibersidad tulad ng ebrary, search.proquest.com etc.

Kahulugan ng Pagsasalin

1. “Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung saan ang isang pahayag, pasalita man o
pasulat, ay nagaganap sa isang wika at ipinapalagay na may katulad ding kahulugan sa
isang dati nang umiiral na pahayag sa ibang wika.” (C. Rabin , 1958)

8
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

2. Isang proseso ng paglilipat sa pinakamalapit na katumbas ng diwa o mensaheng


nakasaad sa wikang isasalin (Nida at Taber, 1969).
3. Paglalahad ng isang kaisipan sa ibang wika. (American College Dictionary)
4. Pagbibigay ng diwa o kahulugan sa ibang wika. (New Standard Dictionary)
5. Paglalahad nito sa ibang pananalita. (Webster’s New World Dictionary of the American
Language)
6. Sining ng pagpapahayag ng isang orihinal na akda nang hindi nagbabago ang diwa at
kaisipang ipinahahayag nito tungo sa ibang wika. (Santiago, 1976)
7. Paghaharap o pagsasama ng panglinggwistikang sistema na kung saan ang pagbabago
sa pagsasalin ay natutukoy sa pagkakaiba ng dalawang wika, dalawang awtor, at
dalawang kaligirang kasangkot sa panitikan. (Popovic, 1979)
8. Sistematikong paraan ng paglilipat ng diwa o mensahe mula sa isang wika patungo sa
ibang wika. (Guamen, 1986)

Sa madaling salita ang pagsasalin ay ang paglilipat sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na


katumbas na diwa at estilong nasa wikang isinasalin.

Katuturan ng Pagsasalin

1. Translation consists in producing in the receptor language the closest natural equivalent
of the message of the source language, first in meaning and secondly in style.

Ang pagsasalin ay paglalahad sa tumatanggap na wika ng pinakamalapit na


natural na katumbas ng mensahe ng simulaang wika, una’y sa kahulugan at pangalawa’y
sa estilo. (E. Nida 1959/1966)

2. Translation may be defined as the replacement of textual material in one language (source
language) by equivalent textual material in another language (target language).

Ang pagsasalin ay pagpapalit ng tekstwal na materyal sa isang wika (SL) ng


katumbas na tekstwal na materyal sa iba pang wika (TL). (J.C Catford 1965)

3. Translation is an exercise which consists in the attempt to replace a written message in


one language by the same message in another language.

Ang pagsasalin ay isang gawaing binubuo ng pagtatangkang palitan ang isang


nakasulat na mensahe sa isang wika ng gayon ding mensahe sa ibang wika.
P. Newmark 1977)

4. Translation is reproducing in the receptor language a text which communicates the same
message as the source language but using the natural grammatical and lexical choices
of the receptor language.

9
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Ang pagsasalin ay muling paglalahad sa tumatanggap na wika ng tekstong


naghahatid ng mensaheng katulad ng sa simulaang wika ngunit gumagamit ng piling mga
tuntuning panggramatika at mga salita ng tumatanggap na wika. (M. Larson 1984)

5. Translation is made possible by an equivalence of thought that lies behind its different
verbal expressions.

Ang pagsasalin ay maaaring maisagawa sa pamamagitan ng pagtutumbas sa


kaisipang nasa likod ng mga pahayag na berbal. (T. Savory 1968)

6. Translation is a communicative process which takes place within a social context.

Ang pagsasalin ay isang prosesong komunikatibo na nagaganap sa loob ng isang


kontekstong panlipunan. (B. Hatim at I. Mason 1990)

Pansinin na lahat ng katuturan ay bumanggit sa salitang “meaning” o “message” na ang


ibig sabihin, ang isinasalin ay kahulugan o mensahe mula sa isinalin tungo sa pinagsasalinang
wika. Ang isinasalin kung gayon ay ang mga salita upang sa gayong paraan ay mailipat sa
pinagsasalinang wika ang diwa ng mensahe mula sa isinasaling wika.

Mabubuo kung gayon ang katuturan ng pagsasalin sa Filipino bilang paglilipat sa


pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong nasa wikang isinasalin.

Diwa at hindi salita ang isinasalin

INGLES ---------------------------------- FILIPINO


(Wikang Isinasalin) (Wikang Pinagsasalinan)

The beautiful girl. Ang magandang babae.

Tagabasa A Tagabasa B

Wika ang midyum ng pagsasalin; nasa kaibuturan nito ang kakayahang linggwistiko ngunit
ayon kay Bassnet-McGuire (1980), ang pagsasalin ay nasasaklaw ng semiotics. Ang semiotics
ay agham tungkol sa “signs system or sign structures, sign processes and sign functions”

Samakatwid, hindi lamang wika ang kasangkot sa proseso ng pagsasalin kundi maging
ang malalim na pagkaunawa sa kultura. Binigyang diin ni Bassnet-McGuire ang mahigpit na
ugnayan ng teorya at praktis ng pagsasalin. Sinabi niya na sa kabila ng maraming pagsasaling
naisagawa na, ang sistematikong pag-aaral tungkol sa proseso ng pagsasalin ay masasabing
‘nasa kasanggulan pa’.

10
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Dahil maraming suliraning nakakaharap sa pagsasalin, mahalagang magkaharap at mag-


usap ang mga teorisyan at praktisyoner ng pagsasalin para makatulong sa isa’t isa. Ang pag-
aaral ng pagsasalin ay isang komplikado at malawak na larangan. Nahahati ito sa apat na
pangkalahatang kategorya. Ang unang kategorya ay ang Kasaysayan ng Pagsasalin, at ito ay
isang mahalagang bahagi ng kasaysayang pampanitikan. Kabilang dito ang mga pag-aaral sa
mga teorya ng pagsasalin sa iba’t ibang panahon, ang mapanuring pagtanggap sa mga salin,
ang mga hakbang sa pagpapasalin at pagpapalathala ng mga salin, ang papel at tungkulin ng
pagsasalin sa isang tiyak na panahon, ang pag-unlad ng mga pamamaraan ng pagsasalin, at
pagsusuri sa nga naisagawa ng mga indibidwal na tagasalin.

Ang pangalawang kategorya ay ang Pagsasalin sa Kultura ng Tunguhang Lenggwahe.


Kabilang dito ang pagsusuri kung paanong nagkaroon ng impluwensya ang isang teksto, awtor o
genre sa mga pamanatayang sinusunod sa sistemang linggwistiko ng tunguhang lenggwahe.

Ang pangatlo ay Pagsasalin at Linggwistika, kabilang ang paghahambing ng mga


sangkap na linggwistiko ng simulaaan at tunguhang lenggwahe sa antas na ponemiko,
morpemiko, leksikal, syntagmatic at sintaktik. Dito pumapasok ang mga pagsusuri sa mga
problemang nakakaharap sa pagpili ng mga panumbas, kabilang na iyong kaugnay ng pagsasalin
ng mga tekstong di pampanitikan.

Ang pang-apat na kategorya ay Pagsasalin at Poetika. Ito’y tungkol sa teorya at praktis


ng pagsasaling pampanitikan, kabilang na ang mga problemang nakakaharap sa pagsasalin ng
tula, tekstong pandulaan, libretti at pati cinema, dubbing man o subtitling. Sa kategorya ring ito
papasok ang mga pagtatangkang makabuo ng teorya sa pagsasaling pampanitikan.

Bukod sa paliwanag na ito, kapaki-pakinabang sa pagsasalin ang aklat ni Bassnett-


McGuire dahil sa pagtalakay sa mga teoryang ibinigay ng mga teorisyan sa iba’t ibang panahon.
Maraming teorisyan na nagkakaisa sa mga katangiang dapat taglayin ng isang tagasalin, tulad
ng lubos na pagkaunawa sa paksang isinasalin, kakayahang mahuli ang diwa ng orihinal,
kahusayan sa dalawang wikang sangkot sa pagsasalin, at iba pa. ngunit hindi sila nagkakaisa sa
teorya. Kung gayon, nagkakaiba sila sa mga pamamaraang pinaiiral sa pagsasalin.

Mga Teorya ng Pagsasalin

Ang unang manunulat na nagbuo ng teorya sa pagsasalin ay ang French humanist na si


Etienne Dolet (1509-46) na nilitis at nahatulan ng kamatayan sa pagiging isang erehe dahil sa
maling salin ng isa sa mga dayalog ni Plato, na nagpapahiwatig ng di paniniwala sa imortalidad.
Naniniwala si Dolet na kailangang maunawaan ng tagasalin ang kahulugan ng orihinal na awtor
bagama’t may kalayaan siya na linawin ang mga bahaging malabo. Sinabi rin ni Dolet na iwasan
ng tagasalin ang salita-sa-salitang tumbasan.

11
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Ganito rin ang ipinahayag ni George Chapman (1559-1634), ang nagsalin kay Homer,
na nagsasabing kailangang ‘mahuli’ ng tagasalin ang diwa ng orihinal. Batay ito sa paniniwalang
posibleng ilipat ang diwa at tono ng orihinal sa ibang kontekstong kultural sa pamamagitan ng
isang tagasalin na singhusay ng orihinal na awtor at may tungkulin at responsabilidad hindi
lamang sa kanyang pinag-uukulang tagabasa kundi maging sa orihinal na awtor.

Naniniwala naman sina Wyatt (1503-42) at Surey (1517-47), na kilala sa kanilang mga
salin ng mga tula ng Italyanong makatang si Petrach, na hindi lamang ang kahulugan ng orihinal
ang dapat maisalin kundi pati ang epekto at tungkulin nito sa orihinal na mambabasa.

Si Philemon Holland (1552-1637), na nagsalin kay Livy, ay gumamit ng mga


kontemporaryong terminolohiya kaya ang patres et plebs ay naging nobles at commons, at
nagdagdag pa siya ng mga paliwanag sa mga bahaging malabo.

Para naman kay John Dryden (1631-1700), may tatlong uri ng salin: (1) metaphrase o
salita-sa-salitang tumbasan; (2) paraphrase o pagsasalin ng kahulugan sa kahulugan; at (3)
imitation o malayang salin, na maaaring baguhin ng tagasalin ang orihinal sa ano mang paraan
sa palagay niya’y tama. Idinagdag din ni Dryden na kailangang makatugon ang tagasalin sa ilang
krayterya: Kailangang siya ay isa ring makata; mahusay sa dalawang wikang sangkot sa
pagsasalin; at nauunawaan niya ang diwa at katangian ng orihinal na makata bukod sa umaayon
siya sa pamantayang pampanulaan ng kanyang sariling panahon.

Halos ganito rin ang pananaw ni Alexander Pope (1688-1744), na nagbigay diin din sa
estilo ng orihinal at sa pagpapanatiling buhay sa ‘apoy’ ng tula.

Iminungkahi naman ni Friendrich Scleiermacher (1768-1834) ang paglikha ng isang


hiwalay na wikang ng pagsasalin para sa pampanitikang salin lamang. Sinabi naman ni Dante
Gabriel Rosetti (1828-82) na kailangang sundan ng tagasalin ang porma at lenggwahe ng orihinal.
Kay Matthew Arnold (1822-68), ang tekstong SL ang mas mahalaga at ito ang kailangang
paglingkuran nang buong katapatan ng tagasalin. Kabaligtaran naman ito ng paniniwala ni
Edward Fitzgerald (1809-63) na “mas mabuti na ang buhay na maya kaysa sa pinatuyong agila”
na nangangahulugan ng pagkiling sa isang pumipintig na teksto kaya ang tagasalin ay may
layang idagdag sa salin ang sariling ideya.

Sinabi rin I Bassnett-McGuire na may iba’t ibang konsepto ang nangingibabaw tungkol sa
pagsasalin sa iba’t ibang panahon; nagbabago ang papel at tungkulin ng tagasalin batay sa
nagbabagong mga konseptong ito; at napakarami pa ring dapat pag-aralan tungkol sa epekto ng
iba’t ibang teorya sa proseso mismo ng pagsasalin.

Ayon naman kay Steiner (1992), ang literature tungkol sa teorya at praktis at kasaysayan
ng pagsasalin ay nahahati sa apat na panahon bagamat mahirap tukuyin ang aktwal na
12
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

hangganan ng bawat panahon. Ang unang panahon ay nagsisimula sa pahayag ni Cicero na di


dapat magsalin nang verbum pro verbo at sa pagsuporta ni Horace sa ganito ring ideya, may
dalawampung taon pagkaraan hanggang sa matalinghagang komentaryo ni Holderlin sa sariling
salin niya kay Sophocles noong 1804. Sa mahabang panahong saklaw nito, ang mga pagsusuri
at pahayag ay galing mismo sa mga tagasalin. Kabilang sa panahong ito ang mga obserbasyon
at polemika ni St. Jerome, ang mga paliwanag ni Dryden tungkol kina Horace, Quintilian at
Jhonson, ang mga teorya ni Pope tungkol sa pagsasalin kay Homer, atbp. May mahalagang
teksto tungkol sa teorya tulad ng De interpretation recta (c. 1420) ni Leonardo Bruni ngunit ang
pangunahing katangian ng panahong ito ay “immediaite empirical focus.” Nagwawakas ang
panahong ito sa paglabas ng Essay on the Principles of Translation (1792) ni Alexander Fraser
Tytler at ng mapagpasiyang sanaysay ni Friedrich Scleiermacher noong 1813.

Ang pangalawa ay panahon ng teorya at hermeneutic inquiry – ang pagsasalin ay iniugnay


sa mas pangkalahatang teorya ng wika at isipan. Nagkaroon ito ng sariling bokabularyo at
metodolohiya. Ang panahong ito na tinatawag na ni Steiner na “age of philosophic-poetic theory
and definition’ ay nagwakas sa pagkalathala ng Sous l’invocation de Saint Jerome ni Valery
Larbaud noong 1946.

Ang pangatlong panahon ay nagsimula sa paglalathala ng mga unang papel tungkol sa


machine translation noong mga 1940’s; nang panahong ito pumasok ang structural linguistics at
teorya ng komunikasyon sa pag-aaral tungkol sa pagsasalin. Maraming kournal tungkol sa
pagsasalin na nagsimulang lumabas sa panahong ito at ang mga propesyunal na tagasalin ay
kasapi na ngayon ng m,ga samahanang internasyonal. Ang mga bagong direksyon sa pagsasalin
ay tinalakay sa dalawang aklat: On Translation na inedit ni Reuben A. Brower at inilathala ng
Harvard noong 1959 at The Craft and Context of Translation: A Critical Symposium na inedit nina
William Arrowsmith at Roger Shattuck para sa University of Texas Press noong 1961.

Ang pang-apat na panahon ay kasabay na umiiral ng pangatlo at nagsimula noong


kapapasok ng dekada 60. Ang “pagkatuklas” sa papel ni Walter Benjamin na pinamagatang “Die
Aufgabe des Ubersetzers” na unang nalathala noong 1923 at impluwensya nina Heidegger at
Hans-Georg Gadamer ay nagpapakita ng pagbalik sa hermeneutic at halos metapisikal na
pagsisiyasat sa pagsasalin at interpretasyon.

Self-Help: You can also refer to the sources below to help you further
understand the lesson:

*Almario, V. (2015). Introduksyon sa Pagsasalin: Mga Panimulang Babasahin Hinggil sa Teorya


at Praktika ng Pagsasalin. Komisyon ng Wikang Filipino. Maynila. Retrieved from:
https://www.academia.edu/35315136/IntroduksIyon_sA_pAgsAsAlIn_Mga_Panimulang_
Babasahin_Hinggil_sa_Teorya_at_Praktika_ng_Pagsasalin

13
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

*Almario, V. (2016). Batayang Pagsasalin: Ilang Patnubay at Babasahín para sa Baguhan.


Komisyon ng Wikang Filipino. Maynila. Retrieved from: http://kwf.gov.ph/wp-
content/uploads/2017/03/Batayang-Pagsasalin.pdf

*Retrieved from: https://www.scribd.com/document/364507366/Katuturan-Ng-Pagsasalin

*Retrieved from: https://www.slideshare.net/allanortiz/pagsasaling-wika23507045?fbclid=


IwAR0dhPlReL0PbEM0fFx3xkey6NfasruG9QUg4hhA17O2WqkUgEc5Okt30

14
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Let’s Check
Gawain 1. Dahil natutunan mo na ang unang bahagi ng batayang kaalamn sa pagkatuto ng
pagsasaling-wika, sagutin ang sumusunod. Pagtapat-tapatin ang Hanay A at Hanay B. Isulat ang
wastong sagot sa patlang bago ang bilang ng aytem

Hanay A Hanay B
_____ 1. Ang pagsasalin ay maaaring maisagawa sa a. M. Larson
pamamagitan ng pagtutumbas sa kaisipang nasa likod b. J.C Catford
ng mga pahayag na berbal. c. Guamen
_____ 2. “Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung saan ang d. B. Hatim at I. Mason
isang pahayag, pasalita man o pasulat, ay nagaganap e. E. Nida
sa isang wika at ipinapalagay na may katulad ding f. Nida at Taber
kahulugan sa isang dati nang umiiral na pahayag sa g. C. Rabin
ibang wika.” h. T. Savory
_____ 3. Paghaharap o pagsasama ng panglinggwistikang i. Popovic
sistema na kung saan ang pagbabago sa pagsasalin ay j. Santiago
natutukoy sa pagkakaiba ng dalawang wika, dalawang k. P. Newmark
awtor, at dalawang kaligirang kasangkot sa panitikan.
_____4. Isang proseso ng paglilipat sa pinakamalapit na
katumbas ng diwa o mensaheng nakasaad sa wikang
isasalin.
_____ 5. Ang pagsasalin ay muling paglalahad sa tumatanggap
na wika ng tekstong naghahatid ng mensaheng katulad
ng sa simulaang wika ngunit gumagamit ng piling mga
tuntuning panggramatika at mga salita ng tumatanggap
na wika.
_____ 6. Ang pagsasalin ay pagpapalit ng tekstwal na materyal
sa isang wika (SL) ng katumbas na tekstwal na
materyal sa iba pang wika (TL).
_____ 7. Sistematikong paraan ng paglilipat ng diwa o mensahe
mula sa isang wika patungo sa ibang wika.
_____ 8. Ang pagsasalin ay paglalahad sa tumatanggap na wika
ng pinakamalapit na natural na katumbas ng mensahe
ng simulaang wika, una’y sa kahulugan at pangalawa’y
sa estilo.
_____ 9. Ang pagsasalin ay isang prosesong komunikatibo na
nagaganap sa loob ng isang kontekstong panlipunan.
_____10. Sining ng pagpapahayag ng isang orihinal na akda nang
hindi nagbabago ang diwa at kaisipang ipinahahayag
nito tungo sa ibang wika.

15
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Let’s Analyze
Gawain 1. Ang pagkatuto sa mga kahulugan ng pagsasalin batay sa mga may-akda ay hindi
sapat. Sa ULOa natalakay rin ang katuturan at teorya ng pagsasalin. Sa bahaging ito, sagutin
ang mga sumusunod na katanungan. Ipaliwanag nang maayos ang bawat sagot sa mga
katanungan.

1. Nabanggit sa katuturan ng wika na ang pagsasalin ay “hindi lamang wika ang kasangkot
sa proseso ng pagsasalin kundi maging ang malalim na pagkaunawa sa kultura”, bakit
mahalaga na unawain din ang kultura ng pinanggalingan at patutunuhan ng pagsasalin?

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

2. Sa mga teoryang natalakay, pumili ng isa na iyong sinasang-ayunan at isang di-mo


sinasang-ayunan. Ibigay ang kadahilanan sa bawat isa.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

15
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

16
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

In a Nutshell
Gawain 1. Ang pag-aaral ng mga kahulugan, katuturan at teorya ng pagsasalin ay unang
batayan para sa mas malakawang pagkatuto ng pagsasalin. Ang pagsasalin ay maingat na
isinasagawa at marahik ito ay mailap sa nakakarami dahil nangangailangan ito ng mataas na
kasanayan sa pagbasa ta pagsulat.

Batay sa natalakay at mga gawain na iyong naisagawa, maari mong isulat mga argumento o mga
natutuhan mo tungkol sa pagsasalin. May isa na akong naisulat, maar mo na itong dagdagan pa.

1. Hindi lamang wika ang binibogyang-pansin sa pagsasalin kundi maging ang kultura rin ng
pinagmulang wika at ang patutunguhang wika.

Ikaw naman!

2. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

3. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

4. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

5. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

6. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

17
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

7. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

8. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

9. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

10. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

Q&A List

Sa bahaging ito, gamit ang talahanayan maari mong isulat ang iyong mga katanungan
tungkol sa naging paksa. Ang mga tanong na iyong naisulat ay maaring itanong sa guro sa
pamamagitan ng LMS o sa iba pang paaran at isulat ang mga sagot sa iyong mga tanong. Ang
gawaing ito ay makatutulong sa iyong pagbabalik-aral.

May nais ka bang linawin?

Tanong/Isyu Sagot

1.

2.

3.

4.

18
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

5.

Keywords Index
Tandaan ang mga sumusunod na mga termino:

Pagsasalin

19
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Big Picture in Focus: ULOb. Naipapahayag ang kasaysayan, kategorya


at uri ng pagsasaling-wika.

Metalanguage

Para maisagawa ang ULOb, alalahanin ang kahulugan ng pagsasaling-wika


bilang paglalahad sa ibang wika ng katumbas na kahulugan sa isang wika; o paraan ng
pagpapalit ng diwang inihahayag sa isang wika ng katapat na diwa sa ibang wika.

• Lantad na Salin (Overt Translation)


Ay karaniwang kailangan kapag ang orihinal na teksto ay nakatali sa kultura na teksto ng
pinagmukang wika at malayang katayuan sa komunidad ng pinagmulang wika
• Di- Lantad na Salin (Covert Translation)
Ay karaniwang kailangan kapag ang alin mang dalawang nabanggiy na kondisyon ay wala

Maari ka nang tumuloy sa bahaging “Essential Knowledge” kung saan naglalaman


ng unang bahagi ng pag-aaral na ito.

Essential Knowledge

Para isagawa ang ULOb sa unang tatlong linggo, kinakailangang ganap mong
maintindihan ang kasaysayan ng pagsasaling-wika na makatutulong sa pag-unawa mo
sa mga sumusunod na mga pahina. Tandaan, maari kang gumamit pa ng ibang
sanggunian para sa mas malawakang pagkaunawa tulad ng aklat, mga artikulo, teksto,
at iba pa na makikita at makukuha mula sa silid-aklatan ng unibersidad tulad ng ebrary,
search.proquest.com etc.

Kasaysayan ng Pagsasaling-wika sa Daigdig

• Ayon kay Savory: Sa Europa, ang kinikilalang unang tagasaling-wika ay si Andronicus,


isang Griyego. Isinalin niya nang patula sa Latin ang Odyssey ni Homer.
• May isang pangkat ng mga iskolar sa Syria ang nakaabot ng Baghdad sa pagsasalin sa
Arabic ng mga isinulat nina Aristotle, Plato, Galen, Hippocrates at marami pang ibang
kilalang mga pantas.
• Dakong ikalabindalawang siglo sinasabing nagsimula ang pagsasalin ng Bibliya. Sa
wikang Aleman, ang kinikilalang pinakamabuting salin ay ang kay Martin Luther (1483-
1646). Sa katotohanan ay dito nagsimulang makilala sa larangan ng pandaigdig na
panitikan ang bansang Alemanya.
• Sa panahon ng unang Elizabeth nagsimula ang pagsasaling-wika sa Inglatera
samantalang ang pinakatuktok naman ng larangang ito ay sa panahon ng ikalawang
20
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Elizabeth. Ang pambansang diwang nangingibabaw ng panahong iyon ay


pakikipagsapalaran at pananampalataya.
Mga Salin ng Bibliya:
ü Aramaic – wika ng kauna-unahang teksto ng Matandang Tipan
ü Griyeyo – salin ni Origen noong ikatlong siglo na nakilala sa Septuagint
ü Latin – salin ni Jerome noong ikaapat na siglo
Mga Tao Sa Likod Ng Pagsasaling-wika ng Bibliya
1. Jerome sa Latin
2. Luther sa Aleman
3. Haring James sa Ingles: Authorized Version
4. John Wycliffe – kauna-unahang nagsalin ng Bibliya sa wikang Ingles noong
ikalabing – apat na siglo
Dalawang edisyon:
1. 1382: Nicholas
2. 1390: inedit ni John Purvey
• Mga kilalang Tagasalin:
1. Jacques Amyot – “Prinsipe ng Pagsasaling-Wika”
2. Lives of Famous Greek and Romans ni Plutarch
3. Thomas Shelton – isinalin ang Don Quixote
4. William Tyndale – pagsasalin sa Ingles ng Biblia buhat sa wikang Griyego na salin
naman ni Erasmus
5. John Rogers – ipinagpatuloy ang hindi natapos na salin ni Tyndale
6. Richard Taverner – nirebisa ang salin ni John Rogers

Kasaysayan ng Pagsasaling-wika sa Pilipinas

• Unang Yugto ng Kasiglahan

Masasabing nagsimulang magkaanyo ang pagsasaling-wika sa Pilipinas noong


Panahon ng Kastila kaugnay ng pagpapalaganap ng Kristyanismo. Subalit gaya ng
nasasaad sa kasaysayan, naging bantilaw o urong-sulong ang naging sistema ng
pagpapalaganap ng wikang Kastila sapagkat hindi naging konsistent ang Pamahalaang
Espanya sa pagtuturo ng wikang Kastila sa mga Indios na kanilang nasakop. Sa halip,
lumaganap ang Kristyanismo sa masang Pilipino sa pamamagitan ng kanilang mga
katutubong wika.

• Ikalawang Yugto ng Kasiglahan

Nagtuluy-tuloy pa rin ang pagsasalin ng mga pyesang orihinal na nasusulat sa


wikang Kastila, kaalinsabay ng mga pagsasalin sa wikang pambansa ng mga nasusulat
sa Ingles. Karamihan sa mga isinaling dula ay itinanghal sa mga teatro na siyang
pinakapopular na libangan ng mga tao sapagkat wala pa nooong sinehan o televisyon.
Mapapansin din ang dami ng mga salin sa iba’t ibang genre ng panitikan sapagkat sa

21
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Panahon ng Amerikano nagsimulang makapasok sa Pilipinas nang maramihan ang mga


iyon mula sa Kanluran.

• Ikatlong Yugto ng Kasiglahan

Ito ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan na nasusulat sa


Ingles, tulad ng mga aklat, patnubay, sanggunian, gramatika at iba pa kaugnay ng
pagpapatupad sa Patakarang Bilinggwal sa ating sistema ng edukasyon. Kaugnay ng
nasabing kautusan, mas marami ang kursong ituturo sa Filipino kaysa Ingles.

• Ikaapat na Yugto ng Kasiglahan

Sa panahong ito, isinalin ang mga katutubong panitikang di – Tagalog.


Kailangang-kailangang isagawa ang ganito kung talagang hangad nating makabuo ng
panitikang talagang matatawag na “pambansa.”
Mabanaggit ang naging proyekto sa pagsasalin na magkatuwang na isinagawa ng
LEDCO (Language Education Council of the Philippines) at ng SLATE (Secondary
Language Teacher Education ng DECS at PNU noong 1987 sa tulong na pinansyal ng
Ford Foundation. Ang proyekto ay nagkaroon ng dalawang bahagi: Pagsangguni at
Pagsasalin.

Sa unang bahagi ay inanyayahan sa isang kumperensya ang kinikilalang mga


pangunahing manunulat at iskolar sa pitong pangunahing wikain ng bansa: Cebuano,
Ilocano, Hiligaynon, Bicol, Samar-Leyte Pampango, Pangasinan. Pinagdala sila ng mga
piling materyales na nasusulat sa kani-kanilang vernakular upang magamit sa ikalawang
bahagi ng proyekato.
Ang ikalawang bahagi ay isinagawa sa loob ng isang linggong workshop-seminar na
nilahukan ng mga piling tagapagsalin na ang karamihan ay mga edukador na
kumakatawan sa nabanggit na pitong vernakular ng bansa. Nagkaroon pa rin ng mga
pagsasalin sa ilang Chinese-Filipino Literature, Muslim at iba pang panitikan ng mga minor
na wikanin ng bnasa.

• Ikalimang Yugto ng Kasiglahan

Pinondohan ng Toyota Foundation ang isang proyekto hinggil sa pagsasalin ng


mga piling panitikan ng ating mga kalapit-bansa. Ang nasabing Translation Project ay
naisagawa sa pakikipagtulungan ng Solidarity Foundation.
Sa larangan ng drama, patuloy pa rin ang pagsasalin ng mga banyagang akda. Sina
Rolando Tinio at Behn Cervantes at ibang kilalang mandudula ng bansa ang
nagsipanguna sa ganitong uri ng pagsasaling-wika.
Sa pagsasaling-wika sa Pilipinas, ang tanggapang maituturing na nangunguna at kinikilala
sa larangang ito ay ang Komisyong sa Wikang Filipino na sadyang itinatag ng pamahalaan
upang siyang mangalaga sa pagpapalaganap at pagpapaunlad ng wikang pambansa.

Kategorya ng Pagsasalin
1. Saling nagbibigay ng kabatiran gaya ng anunsyo, patalastas at paunawa.
Halimbawa:
22
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

◦ Vaccine against cholera is now available at the clinic.


Salin: Mayroon nang bakuna laban sa kolera sa klinika
◦ Second-hand books are sold here.
Salin: Nagbibili rito ng mga librong gamit na.
◦ Meeting of SEDPIL will held today, at 4:00 p.m.
Salin: Ang pulong ng SEDPIL ay idaraos ngayong ika-4:00 ng hapon.

2. Saling sapat o yaong saling halos hindi mapagsyahan para sa karaniwang mambabasa,
na ang ibig lamang ng mga mambabasa ay ang nilalaman ng akda.
Halimbawa:
◦ Fate of the Earth
Salin: Satanas sa lupa
◦ Seven Last Words
Salin: Huling Wika

3. Saling sumasaklaw sa iba’t ibang porma gaya ng tuluyan sa tula, tula sa tuluyan o tula sa
tula.
Halimbawa:
The hour I spent with thee, dear heart
Are string of pearls to me;
I count them over, everyone part,
My rosary, my rosary
Salin:
Ang mga sandaling kasama kita, ay para kang kwintas
Paulit- ulit at paisa-isa kong binibilang ang mga ito
Katulad ng mga rosaryo
Salin: Ang mga sandali na kasama kita,
Sa pakiwari ko’y kwintas na perlas,
Binibilang-bilang nang paisa-isa
Na wari’y rosaryo ng wagas na pagsinta.

4. Saling syentipiko o teknikal


Halimbawa:
◦ Astronomy
Salin: astronomiya
◦ Amplitude
Salin: taas ng alon
◦ Metric system
Salin: sistemang metriko
◦ Geostructural mapping
Salin: heoistruktural na pagmamapa
◦ Biological control
Salin: kontrol na biolohikal
◦ Amino Acid
Salin: amino acid
23
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Dalawang Uri ng Salin


1. Lantad na Salin (Overt Translation)
Ay karaniwang kailangan kapag ang orihinal na teksto ay nakatali sa kultura na teksto ng
pinagmukang wika at malayang katayuan sa komunidad ng pinagmulang wika
2. Di- Lantad na Salin (Covert Translation)
Ay karaniwang kailangan kapag ang alin mang dalawang nabanggiy na kondisyon ay wala

Self-Help: You can also refer to the sources below to help you further
understand the lesson:

*Almario, V. (2015). Introduksyon sa Pagsasalin: Mga Panimulang Babasahin Hinggil sa Teorya


at Praktika ng Pagsasalin. Komisyon ng Wikang Filipino. Maynila. Retrieved from:
https://www.academia.edu/35315136/IntroduksIyon_sA_pAgsAsAlIn_Mga_Panimulang_
Babasahin_Hinggil_sa_Teorya_at_Praktika_ng_Pagsasalin
*Almario, V. (2016). Batayang Pagsasalin: Ilang Patnubay at Babasahín para sa Baguhan.
Komisyon ng Wikang Filipino. Maynila. Retrieved from: http://kwf.gov.ph/wp-
content/uploads/2017/03/Batayang-Pagsasalin.pdf
*Retrieved from: https://www.scribd.com/doc/82825551/Teaorya-Ng-Pagsasali-Ayon-Kay-
Newmark
* Retrieved from: https://www.scribd.com/doc/183748315/PARAAN-NG-PAGSASALIN-docx
*Retrieved from: https://www.slideshare.net/allanortiz/pagsasaling-wika 23507045?fbclid=
IwAR0dhPlReL0PbEM0fF-x-3xkey6NfasruG9QUg4hhA17O2WqkUgEc5Okt30

24
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Let’s Check
Gawain 1. Isulat ang salitang tama kung ang pahayag ay wasto at salitang mali kung ang
pahayag ay hindi wasto. Isulat ang iyong sagot sa patlang bago ang bilang.
___________ 1. Sa panahon ng unang Elizabeth ang pambansang diwang nangingibabaw ay
pakikipagsapalaran at pananampalataya.
___________ 2. Dakong ikalabindalawang siglo sinasabing nagsimula ang pagsasalin ng Bibliya.
___________ 3. Ang di- Lantad na Salin ay karaniwang kailangan kapag ang orihinal na teksto
ay nakatali sa kultura na teksto ng pinagmukang wika at malayang katayuan sa
komunidad ng pinagmulang wika.
___________ 4. Ang isa sa kategorya ng pagsasalin ay saling sapat o yaong saling halos hindi
mapagsyahan.
___________ 5. Sa Englatera, ang kinikilalang unang tagasaling-wika ay si Andronicus.
___________ 6. Sa kasalukuyang pagsasaling-wika sa Pilipinas, ang tanggapang maituturing na
nangunguna at kinikilala sa larangang ito ay ang Komisyong sa Wikang
Pambansa.
___________ 7. Sa ikalawang yugto naganap ang pagsasalin ng pyesang orihinal na nakasulat
sa wikang Kastila at Ingles.
___________ 8. Sa ikatlong, ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan na
nasusulat sa Ingles, tulad ng mga aklat, patnubay, sanggunian, gramatika at
iba pa kaugnay ng pagpapatupad sa Patakarang Bilinggwal sa ating sistema
ng edukasyon.
___________ 9. Nagsimulang magkaanyo ang pagsasaling-wika sa Pilipinas noong Panahon
ng Hapon kaugnay ng pagpapalaganap ng kanayunan.
___________ 10. Sa wikang Pilipino, ang kinikilalang pinakamabuting salin ng bibliya taong 1483-
1646.

Gawain 2. Ito ay paunang gawain lamang bilang paghahanda sa susunod pa na mga gawain sa
pagsasalin. Hanapin sa Hanay B ang salin sa Ingles ng mga sumusunod na salita sa Hanay A.
Titik lamang ng wastong sagot ang isulat.

Hanay A Hanay B
____1. maganda a. color
____ 2. bahay b. house
____3. bulaklak c. quiet
____ 4. silangan d. beautiful
____5. masaya e. east
____6. silid f. happy
____7. kulay g. sad
____8. tahimik h. room
____9. malungkot i. south
____10. hugis j. flower
k. shape

25
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Gawain 3. Pagtapat-tapatin ang wikang Ingles sa salin nito sa Filipino. Titik lamang ng
pinakawastong sagot ang isulat sa patlang.

Hanay A Hanay B
___1. Good morning! a.Ikinalulugod kong makita ka!
___2. Thank you very much. b. Magandang umaga
___3. How are you? c. Hanggang sa muling pagkikita
___4. What is your name? d. Maraming salamat
___5. What can I do for you? e. Aalis na ako.
___6. Till we meet again. f. Kumusta ka na?
___7. I am pleased to see you. g. Anong maipaglilingkod ko sa iyo?
___8. I hope you remember me. h. Maganda ka.
___9. I’ll be going now. i. Sana ay maalala mo ako.
___10. You are beautiful. j. Ano ang pangalan mo?

Gawain 4. Isulat ang S kung ikaw ay sang-ayon sa ipinahihiwatig ng bawat pahayag at DS naman
kung hindi.

______ 1. Ang Pilipinas at Amerika ay dalawang bansang magkatulad ang kultura. kaya’t madali
lamang ang pagsasaling-wika.

______ 2. Bawat wika ay nakaugat sa kultura ng mga taong likas na gumagamit nito.

______ 3. Sa pagsasalin ay hindi kailangang magtipid sa mga salita ang tagapag-salin.

______ 4. Ang mga daglat at akronim, gayundin ang mga pormula ay kailangang baguhin pa
upang umayon sa baybay ng katumbas sa Filipino.

______ 5. Bigyang pagpapahalaga ang uri ng Filipino na kasalukuyang sinasalita ng bayan.

______ 6. Ang Filipino at Ingles ay dalawang wikang magkaangkan.

______ 7. Ang isang katangiang nasa isang wika ay hindi dapat ilipat sa pinagsa-linang-wika.

______ 8. Mahalaga ang diskyunaryo sa pagsasaling-wika ngunit huwag paaalipin dito.

______ 9. Nagkakaroon lamang ng tiyak na kahulugan ang salita kapag ito’y naging bahagi ng
pangungusap.

_____ 10. Ang isang tagapagsalin ay hindi dapat maging literal sa pagsasalin.

2
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

Let’s Analyze
Gawain 1. Mas lalo pa nating palawakin ang inyong pagkakaintindi sa paksa. Sagutin ang mga
sumusunod na katanungan. Ipaliwanag nang maayos ang bawat sagot sa mga katanungan.

1. Alin sa yugto ng kasaysayan sa Pilipinas ang nagbigay ng malaking ambag sa


pagsasalin? Ipaliwanag.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

2. Magbigay ng halimbawang pagsasaling lantad at di-lantad.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

25
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

26
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

In a Nutshell
Gawain 1. Batay sa natalakay at mga gawain na iyong naisagawa, maari mong isulat mga
argumento o mga natutuhan mo tungkol sa pagsasalin. May dalawa na akong naisulat, maar mon
a itong dagdagan pa.

1. Nagsimula ang pagsasalin sa bansang Pilipinas nang sinakop tayo ng mga Kastila.
2. Bibliya ang pangkasaysayan at pandaigdigang sinalin sa iba’t ibang wika.

Ikaw naman!

3. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

4. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

5. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

6. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

7. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

8. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

27
College of Teacher Education
Ground Floor, GET Bldg. Matina Campus, Davao City

“Physically Distanced but Academically Engaged”

9. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

10. ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Q&A List

Sa bahaging ito, gamit ang talahanayan maari mong isulat ang iyong mga katanungan
tungkol sa naging paksa. Ang mga tanong na iyong naisulat ay maaring itanong sa guro sa
pamamagitan ng LMS o sa iba pang paaran at isulat ang mga sagot sa iyong mga tanong. Ang
gawaing ito ay makatutulong sa iyong pagbabalik-aral.

May nais ka bang linawin?

Tanong/Isyu Sagot

1.

2.

3.

4.

5.

Keywords Index

Tandaan ang mga sumusunod na mga termino:

Lantad na Pagsasalin Di-lantad na Pagsasalin

28

You might also like