You are on page 1of 31

Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.

2022, 09:40

Zadania maturalne z chemii


1 Informator
Informator CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2023)
2023)
- Zadanie
Zadanie 21.
21. (3
(3 pkt)
pkt)
Dwa tlenki metali, oznaczone umownie wzorami A2O i XO3, reagują ze sobą w stosunku
molowym 1:1. Produktem reakcji jest jonowy związek Z, w którym masowa zawartość
procentowa pierwiastka A wynosi 40,2%, natomiast dla pierwiastka X ta wielkość jest
równa 26,8%.

21.1. (0–2)

Na podstawie obliczeń ustal symbole pierwiastków A i X.

Informator CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2023)


Zadanie 21. (3 pkt)

Symbol pierwiastka A:

Symbol pierwiastka X:

21.2. (0–1)

Zaznacz numer zdjęcia, na którym przedstawiono związek Z.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 1 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

1 2 3

2 Informator
Informator CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2023)
2023)
- Zadanie
Zadanie 22.
22. (3
(3 pkt)
pkt)
W dwóch kolbach znajdują się dwa różne, ale podobnie wyglądające roztwory wodne:

22.1. (0–1)

Spośród wymienionych niżej roztworów wybierz te, które mogą wyglądać tak jak
Informator
roztwory CKE,
pokazane na Poziom
ilustracjach. rozszerzony
Zaznacz (Formuła
ich wzory lub nazwy. 2023)
Zadanie 22. (3 pkt)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 2 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Roztwory

K2CrO4 (aq) CuSO4 (aq)

KMnO4 (aq) MnSO4 (aq)

HCl (aq) z dodatkiem wodnego roztworu KOH (aq) z dodatkiem alkoholowego


oranżu metylowego roztworu fenoloftaleiny

22.2. (0–1)

Przeprowadzono dwa niezależne doświadczenia, w których do roztworów z obu naczyń


dodano jeden taki sam odczynnik. W każdym z tych doświadczeń nastąpiła wyraźna
zmiana barwy tylko jednego roztworu.

Wybierz dwa odczynniki, z których każdy po dodaniu (w odpowiedniej ilości) do obu


badanych roztworów spowoduje wyraźną zmianę barwy tylko jednego z nich. Zaznacz
wzory wybranych odczynników.

Odczynniki

HBr (aq) K2SO4 (aq)

NaOH (aq) NaNO2 (aq)

H2SO4 (aq) NaNO3 (aq)

22.3. (0–1)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, których przebieg był przyczyną
zmiany barwy roztworu z każdego naczynia.

3 Informator
Informator CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2023)
2023)
- Zadanie
Zadanie 24.
24. (2
(2 pkt)
pkt)
Azotki to grupa związków chemicznych o zróżnicowanej budowie i właściwościach, w

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 3 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

której atomom azotu przypisuje się stopień utlenienia równy –III. Niżej opisano wybrane
właściwości dwóch azotków.

1. Azotek litu, Li3 N, w temperaturze T = 298 K i pod ciśnieniem p = 1000 hPa jest
krystalicznym ciałem stałym, o wysokiej temperaturze topnienia. Po stopieniu
azotek litu przewodzi prąd elektryczny. Azotek litu otrzymuje się w reakcji syntezy z
pierwiastków. Jest substancją higroskopijną, a w kontakcie z wodą rozkłada się z
wydzieleniem amoniaku. Roztwór po reakcji azotku litu z wodą i usunięciu
amoniaku z roztworu ma pH > 7. Li3N reaguje też z wodnymi roztworami kwasów.
2. Azotek boru, BN, to w temperaturze T = 298 K i pod ciśnieniem p = 1000 hPa
krystaliczne, bezbarwne ciało stałe, o bardzo wysokiej temperaturze topnienia,
występujące w kilku odmianach polimor)cznych. Stopiony azotek boru nie
przewodzi prądu elektrycznego. Zależnie od rodzaju odmiany polimor)cznej
wykazuje zróżnicowaną twardość od twardości zbliżonej do twardości gra)tu aż do
twardości diamentu. Otrzymuje się go wieloma metodami, a jedną z nich jest
reakcja mocznika, CO(NH2)2, z tlenkiem boru, B2O3, w temperaturze 1000°C, przy
czym produktami ubocznymi są para wodna i tlenek węgla(IV).

Na podstawie: P. Patnaik, Handbook of Inorganic Chemicals, McGraw-Hill, 2002.

24.1. (0–1)

Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz i zaznacz jedną odpowiedź spośród podanych w


każdym nawiasie.

Azotek litu tworzy kryształy (jonowe / kowalencyjne / metaliczne), a azotek boru tworzy
kryształy (jonowe / kowalencyjne / metaliczne).

24.2. (0–1)

Napisz równanie syntezy azotku litu z pierwiastków i równanie reakcji otrzymywania


azotku boru z mocznika i tlenku boru.

Równanie syntezy azotku litu:

Równanie reakcji otrzymywania azotku boru:

Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 4 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

4 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 10.
10. (1
(1 pkt)
pkt)
Przygotowano wodne roztwory czterech soli: azotanu(V) sodu, *uorku sodu, chlorku
amonu i azotanu(III) amonu, o takim samym stężeniu molowym równym 0,1 mol·dm–3.

Napisz wzory sumaryczne tych soli w kolejności wzrastającego pH ich wodnych


roztworów.

najniższe pH najwyższe pH

5 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
Przygotowano wodne roztwory czterech soli: azotanu(V) sodu, *uorku sodu, chlorku
amonu i azotanu(III) amonu, o takim samym stężeniu molowym równym 0,1 mol·dm–3.

11.1. (0–1)
Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w roztworze
2015) Zadanie 10. (1 pkt)
chlorku amonu.

11.2. (0–1)

Określ, jaką funkcję (kwasu czy zasady Brønsteda) pełni woda w reakcji zachodzącej
w roztworze )uorku sodu.

6 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
Matura
2015) Marzec 13.
2015) - Zadanie
Zadanie 2021,
13. (2 Poziom
(2 pkt)
pkt) rozszerzony (Formuła
2015) Zadanie 11. (2 pkt)
Poniższy wykres przedstawia zależność rozpuszczalności molowej – czyli stężenia
molowego substancji w jej roztworze nasyconym – wodorotlenku glinu od pH roztworu
wodnego w temperaturze 25°C. W tym ujęciu rozpuszczalność związku uwzględniła
powstawanie rozpuszczalnych produktów reakcji, jakim ten związek ulega w zależności
od pH roztworu.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 5 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Na podstawie: G. Charlot, Analiza nieorganiczna jakościowa, Warszawa 1976.

Napisz, jaka właściwość chemiczna wodorotlenku glinu decyduje o zmianach


rozpuszczalności tego związku przedstawionych na wykresie. Napisz w formie
jonowej skróconej równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny
wodorotlenku glinu.

Charakter chemiczny:

Równania reakcji:

7 Matura
Matura Maj
Maj 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 14.
14. (1
(1 pkt)
pkt)
Cyjanowodór jest lotną cieczą. Występuje w postaci dwóch izomerycznych odmian, które
pozostają ze sobą w równowadze:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 6 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

HCN ⇄ HNC
cyjanowodór izocyjanowodór

W temperaturze pokojowej na 99 cząsteczek HCN przypada jedna cząsteczka HNC.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Cyjanowodór bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie i w niewielkim stopniu ulega


dysocjacji jonowej zgodnie z równaniem:

HCN + H2O ⇄ H3O+ + CN–

Wodny roztwór cyjanowodoru nosi nazwę kwasu cyjanowodorowego. W temperaturze


25°C stała dysocjacji tego kwasu K = 6,2 · 10–10.

Na podstawie: CRC Handbook of Chemistry and Physics 97th Edition, CRC Press 2017.

Do probówki zawierającej wodny roztwór wodorowęglanu sodu NaHCO3 wprowadzono


– pod wyciągiem – kwas cyjanowodorowy. Przebieg doświadczenia przedstawiono na
rysunku.

Rozstrzygnij, czy po wprowadzeniu kwasu cyjanowodorowego do probówki z


wodnym roztworem wodorowęglanu sodu zaobserwowano pienienie się zawartości
probówki. Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie:

Uzasadnienie:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 7 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

8 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 14.
14. (1
(1 pkt)
pkt)
W trzech ponumerowanych probówkach znajdowały się bezbarwne wodne roztwory:
azotanu(V) srebra(I), chlorku glinu i wodorotlenku potasu. Roztwory mieszano ze sobą, a
obserwacje z przeprowadzonych doświadczeń przedstawiono w poniższej tabeli.

Numer probówki

1 2 3

biały galaretowaty biały ciemniejący


1 ─
osad osad

Numer biały galaretowaty


2 ─ brunatny osad
probówki osad

biały ciemniejący
3 brunatny osad ─
osad

Matura
Wpisz do tabeli Marzec 2021,których
wzory substancji, Poziom rozszerzony
roztwory znajdowały się(Formuła
w probówkach 1–3.
2015) Zadanie 14. (1 pkt)
Numer probówki

1 2 3

9 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 15.
15. (2
(2 pkt)
pkt)
Węglan sodu to jeden z najważniejszych produktów nieorganicznego przemysłu
chemicznego. Jest otrzymywany metodą amoniakalną, w której surowcami są amoniak,
chlorek sodu oraz węglan wapnia. Proces składa się z wielu etapów. Jednym z
produktów ubocznych okazuje się chlorek amonu, z którego, w wyniku działania
wodorotlenkiem wapnia, odzyskiwany jest amoniak. Ostateczny produkt (węglan sodu)
powstaje w wyniku ogrzewania wodorowęglanu sodu w procesie zwanym kalcynacją.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 8 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji odzyskiwania amoniaku z chlorku


amonu (równanie 1.) oraz równanie reakcji kalcynacji wodorowęglanu sodu
(równanie 2.).

Równanie 1.:

Równanie 2.:

10 Matura
Matura Maj
Maj 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 16.
16. (2
(2 pkt)
pkt)
Kwas arsenowy(V) H3AsO4 jest kwasem trójprotonowym o mocy zbliżonej do kwasu
ortofosforowego(V). Równowagom, które ustalają się w roztworze wodnym tego kwasu,
odpowiadają stałe opisane poniższymi wyrażeniami (podanymi w przypadkowej
kolejności), w których została pominięta woda będąca środowiskiem reakcji.

2– – 3–
[HAsO 4 ] · [H3O+] [H2AsO 4 ] · [H3O+] [AsO 4 ] · [H3O+]
A B C

[H2AsO 4 ] [H3AsO4] [HAsO 4 ]
2–

Uszereguj stałe równowagi (wpisz litery A, B oraz C) zgodnie z ich rosnącą wartością.
Napisz równanie przemiany, której odpowiada stała równowagi opisana wyrażeniem
A. Spośród jonów powstających podczas protolizy (dysocjacji) kwasu arsenowego(V)
wybierz i napisz wzór tego, który może pełnić wyłącznie funkcję kwasu Brønsteda.

najmniejsza wartość największa wartość


Matura Maj 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)
Równanie reakcji:
Zadanie 16. (2 pkt)

Jon, który może pełnić wyłącznie funkcję kwasu Brønsteda:

Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=437…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 9 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

11 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 17.
17. (2
(2 pkt)
pkt)
Tlenek manganu(IV) w reakcjach utleniania-redukcji może pełnić funkcję reduktora lub
utleniacza.

W reakcjach tlenku manganu(IV) z kwasami powstają sole manganu(II).

Podaj wzory wszystkich produktów reakcji tlenku manganu(IV):

z kwasem solnym

z kwasem siarkowym(VI).

12 Matura
Matura MajMaj 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła(Formuła 2015)2015)
- Zadanie
Zadanie 17.
17. (2
(2 pkt)
pkt)
Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła
2015)
W dwóch Zadanie
probówkach 17. (2
znajdowały pkt) roztwory soli X i Z, otrzymane przez
się wodne
rozpuszczenie stałych soli, z których jedną był siarczek potasu, a drugą – bromek potasu.
Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym schematem. W doświadczeniu
użyto świeżo otrzymanej wody chlorowej.

Po dodaniu wody chlorowej do probówek zauważono, że w probówce I roztwór zmienił


barwę, ale pozostał klarowny, natomiast w probówce II pojawiło się zmętnienie.

17.1. Matura
(0–1) Maj 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)
Zadanie 17. (2 pkt)
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 10 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Zidenty*kuj sole X i Z i wpisz ich wzory do tabeli.

Wzór soli X Wzór soli Z

17.2. (0–1)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji pomiędzy chlorem a bromkiem


potasu oraz pomiędzy chlorem a siarczkiem potasu.

13 Matura
Matura Maj
Maj 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (3
(3 pkt)
pkt)
W kolbach oznaczonych numerami I i II znajdowały się dwa różne klarowne roztwory o
żółtej barwie. Każdy z roztworów otrzymano przez rozpuszczenie w wodzie jednej
substancji wybranej spośród:

FeCl3 K2CrO4 KMnO4 MnSO4 (NH4)2CrO4 (NH4)2Cr2O7

Do roztworu w kolbie I dodano wodny roztwór wodorotlenku sodu i zaobserwowano


wydzielanie się bezbarwnego gazu o charakterystycznym zapachu. Stwierdzono także, że
w mieszaninie nie wytrącił się żaden osad i że roztwór pozostał żółty.

Do roztworu w kolbie II dodano wodny roztwór kwasu siarkowego(VI) i stwierdzono, że


roztwór pozostał klarowny, ale zmienił barwę z żółtej na pomarańczową. Kiedy do
uzyskanej mieszaniny dodano nadmiar wodnego roztworu wodorotlenku sodu, roztwór
z powrotem stał się żółty i nie zaobserwowano wydzielania gazu.

18.1. (0–1)

Matura
Spośród Maj 2021,
wymienionych powyżejPoziom rozszerzony
związków chemicznych (Formuła
wybierz 2015)
i napisz wzór
Zadanie
związku, 18. (3
którego roztwór pkt) się w kolbie I na początku doświadczenia.
znajdował

18.2. (0–2)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 11 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła w kolbie II:

po dodaniu wodnego roztworu H2SO4 do zawartości kolby

po dodaniu nadmiaru wodnego roztworu NaOH.

14 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 18.
18. (2
(2 pkt)
pkt)
Tlenek manganu(IV) w reakcjach utleniania-redukcji może pełnić funkcję reduktora lub
utleniacza.

Tlenek manganu(IV) reaguje z tlenem w środowisku zasadowym. W reakcji powstają sole


manganu(VI).

Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych


elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równania procesów redukcji i utleniania
zachodzących podczas reakcji tlenku manganu(IV) z tlenem w środowisku
zasadowym (NaOH). Napisz w formie cząsteczkowej sumaryczne równanie
zachodzącej reakcji.

Równanie procesu redukcji:

Równanie procesu utlenienia:

Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła


Zadanie
2015)równanie
Sumaryczne reakcji:18. (2 pkt)

15 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 19.
19. (1
(1 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie 1. zgodnie z poniższym schematem.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 12 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Następnie wykonano doświadczenie 2., do którego użyto roztworów tych samych


kwasów – o takiej samej objętości i stężeniu jak roztwory użyte w doświadczeniu 1. W
doświadczeniu 2. do roztworów dodano jednak inną sól – Na2CO3 – o masie 0,53 g.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w doświadczeniu 1.


podczas dodawania węglanu magnezu do zlewek.

16 Matura
Matura Lipiec
Lipiec 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 7.
7. (1
(1 pkt)
pkt)
Jodowodór HI, metan CH4 i siarkowodór H2S mają budowę kowalencyjną. Wszystkie te
wodorki w warunkach normalnych są gazami.

Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Różnica elektroujemności – w skali Paulinga – między atomem wodoru a


1. P F
atomem niemetalu w tych wodorkach jest różna.

Wszystkie wymienione wodorki bardzo dobrze rozpuszczają się w


2. P F
wodzie.

Spośród wymienionych wodorków największą zdolność do


3. P F
odszczepiania protonu w roztworze wodnym wykazuje jodowodór.

17 Matura
Matura Lipiec
Lipiec 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Matura Zadanie 15.
15. (1
Lipiec 2020, pkt)
(1Poziom
pkt) rozszerzony (Formuła
2015) Zadanie 7. (1 pkt)
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 13 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Węglan sodu występuje w postaci soli bezwodnej oraz w postaci hydratu zawierającego
63% masowych wody. Obie formy rozpuszczają się w wodzie. Uwodniony węglan sodu
tworzy bezbarwne kryształy, które podczas ogrzewania uwalniają wodę krystalizacyjną i
rozpuszczają się w niej.

Rozpuszczalność węglanu sodu (w przeliczeniu na sól bezwodną) w temperaturze 40 °C


jest równa 48,8 g na 100 g wody.

Na podstawie: J. Sawicka, A. Janich-Kilian, W. Cejner-Mania, G. Urbańczyk, Tablice chemiczne, Gdańsk 2015.

Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

W wodnym roztworze węglanu sodu znajdują się aniony, które mogą


1. P F
pełnić funkcję wyłącznie zasady Brønsteda.

W wodnym roztworze węglanu sodu nie ma anionów, które mogą pełnić


2. P F
funkcję zarówno kwasu, jak i zasady Brønsteda.

Hydrat węglanu sodu rozpuszcza się w wodzie, w wyniku czego tworzy


3. P F
roztwór o odczynie zasadowym.

18 Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 15.
15. (1
(1 pkt)
pkt)
Większość kationów metali występuje w roztworze wodnym w postaci jonów
kompleksowych, tzw. akwakompleksów, w których cząsteczki wody otaczają jon metalu,
czyli są ligandami. Dodanie do takiego roztworu reagenta, który z kationami danego
metalu tworzy trwalsze kompleksy niż woda, powoduje wymianę ligandów. Kompleksy
mogą mieć różne barwy, zależnie od rodzaju ligandów, np. jon Fe3+ tworzy z jonami
*uorkowymi F − kompleks bezbarwny, a z jonami tiocyjanianowymi (rodankowymi) SCN−
– krwistoczerwony. W dwóch probówkach znajdował się wodny roztwór chlorku
żelaza(III). Do pierwszej probówki wsypano niewielką ilość stałego *uorku potasu, co
poskutkowało odbarwieniem żółtego roztworu, a następnie do obu probówek dodano
wodny roztwór rodanku potasu (KSCN). Stwierdzono, że tylko w probówce drugiej
pojawiło się krwistoczerwone zabarwienie.

W badanych roztworach występowały jony kompleksowe żelaza(III):

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 14 z 31

Matura Maj 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)


Zadanie 15. (1 pkt)
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

I rodankowy II *uorkowy III akwakompleks

Uszereguj wymienione jony kompleksowe zgodnie ze wzrostem ich trwałości. Napisz


w odpowiedniej kolejności numery, którymi je oznaczono.

najmniejsza trwałość największa trwałość

19 Matura
Matura Lipiec
Lipiec 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 16.
16. (2
(2 pkt)
pkt)
W celu porównania mocy kwasu siarkowego(VI), fenolu, kwasu etanowego i kwasu
węglowego przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem.
Wszystkie użyte roztwory zostały świeżo przygotowane.

Matura Lipiec 2020, Poziom rozszerzony (Formuła


2015) IZadanie
W probówkach 16. (2wydzielanie
i III zaobserwowano pkt) się pęcherzyków gazu, a w probówce II
– po zmieszaniu wodnych roztworów użytych do doświadczenia – nie przebiegła reakcja
wodorowęglanu sodu z fenolem.

16.1. (0–1)

Sformułowane obserwacje i wnioski nie pozwalają na jednoznaczne określenie mocy


badanych kwasów.

Jaką reakcję chemiczną należy dodatkowo przeprowadzić, aby możliwe było

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 15 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

uszeregowanie wszystkich badanych kwasów od najsłabszego do najmocniejszego?


Uzupełnij schemat – wybierz i podkreśl wzór jednego odczynnika z zestawu I oraz
wzór jednego odczynnika z zestawu II.

16.2. (0–1)

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej podczas dodatkowego


doświadczenia.

20 Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (2
(2 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym
schemacie:

18.1. (0–1)

PodajMatura Maj 2020,


numery probówek, Poziom
w których rozszerzony
po zakończeniu (Formuła
doświadczenia pozostał 2015)
biały
Zadanie 18. (2 pkt)
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 16 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

osad wodorotlenku cynku.

18.2. (0–1)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła w probówce III.
Uwzględnij, że jednym z produktów jest jon kompleksowy o liczbie koordynacyjnej 4.

21 Matura
Matura Lipiec
Lipiec 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 21.
21. (1
(1 pkt)
pkt)
Jon kompleksowy składa się z atomu centralnego i ligandów. Funkcję atomu centralnego
spełniają najczęściej kationy metali. Ligandami są drobiny chemiczne, które łączą się z
atomem (jonem) centralnym wiązaniem koordynacyjnym za pomocą wolnej pary
elektronowej atomu donorowego wchodzącego w skład ligandu. Ligandami mogą być
cząsteczki obojętne, np. H2O, NH3, lub aniony, np. Cl−, OH−.

Powstawanie kompleksu jonu metalu M z ligandami L można opisać sumarycznym


równaniem:

M + nL ⇄ MLn

Indeks n oznacza liczbę ligandów, z którymi łączy się jon metalu.

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, Warszawa 2001 oraz M. Cieślak-Golonka, J.


Starosta, M. Wasielewski, Wstęp do chemii koordynacyjnej, Warszawa 2010.

Jony kadmu(II) tworzą z anionami jodkowymi jon kompleksowy, w którym przyjmują


liczbę koordynacyjną n = 4.
Matura Lipiec 2020, Poziom rozszerzony (Formuła
W przedstawionej poniżej kon*guracji elektronowej atomu kadmu w stanie
2015) Zadanie 21. (1 pkt)
podstawowym podkreśl fragment, który nie występuje w jonie kadmu(II), oraz napisz
wzór kompleksu jonów kadmu(II) z anionami jodkowymi.

48Cd 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 4d10 5s2

Wzór kompleksu jonów kadmu(II) z anionami jodkowymi:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 17 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

22 Matura
Matura Lipiec
Lipiec 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 23.
23. (1
(1 pkt)
pkt)
Jon kompleksowy składa się z atomu centralnego i ligandów. Funkcję atomu centralnego
spełniają najczęściej kationy metali. Ligandami są drobiny chemiczne, które łączą się z
atomem (jonem) centralnym wiązaniem koordynacyjnym za pomocą wolnej pary
elektronowej atomu donorowego wchodzącego w skład ligandu. Ligandami mogą być
cząsteczki obojętne, np. H2O, NH3, lub aniony, np. Cl−, OH−.

Powstawanie kompleksu jonu metalu M z ligandami L można opisać sumarycznym


równaniem:

M + nL ⇄ MLn

Indeks n oznacza liczbę ligandów, z którymi łączy się jon metalu.

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, Warszawa 2001 oraz M. Cieślak-Golonka, J.


Starosta, M. Wasielewski, Wstęp do chemii koordynacyjnej, Warszawa 2010.

Poniżej przedstawiono wzór jonu kompleksowego, w którym ligandami są aniony


szczawianowe pochodzące od kwasu szczawiowego (etanodiowego) HOOC–COOH.
Matura Lipiec 2020, Poziom rozszerzony (Formuła
2015) Zadanie 23. (1 pkt)

Uzupełnij tabelę – wpisz wzór jonu centralnego oraz wzór półstrukturalny (grupowy)
jonu, który jest ligandem.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 18 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Wzór jonu centralnego Wzór ligandu

23 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 5.
5. (1
(1 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem.

HCl (aq)

I II III IV V

marmur wapno palone wapno gaszone gips krystaliczny krzemionka

Napisz numery wszystkich probówek, w których zaszły reakcje chemiczne.

24 Matura
Matura Maj Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007) 2007)
- Zadanie
Zadanie 6. 6. (1
(1 pkt)
pkt)
Matura Czerwiec 2019, Poziom rozszerzony (Formuła
Badano zachowanie pewnego tlenku Z wobec wody (probówki I i II) oraz wobec
2015) Zadanie 5. (1 pkt)
wodnego roztworu wodorotlenku sodu w podwyższonej temperaturze (probówka III).
Przebieg doświadczenia zilustrowano schematem:

Z (s) Z (s) Z (s)

I II III

H2O + oranż metylowy H2O + fenoloftaleina NaOH (aq) + fenoloftaleina

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 19 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Objawy reakcji zaobserwowano tylko w probówce III.


Dany jest zbiór tlenków o wzorach:

CaO P4O10 MnO ZnO

Spośród wymienionych tlenków wybierz ten, który mógł być użyty do wykonania
opisanego doświadczenia. Uzupełnij tabelę. Wpisz wzór wybranego tlenku i określ
jego charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy, amfoteryczny).

Wzór tlenku Charakter chemiczny tlenku

25 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 8.
8. (1
(1 pkt)
pkt)
W trzech probówkach I–III znajdują się rozmieszczone w przypadkowej kolejności wodne
roztwory trzech soli: azotanu(V) glinu, azotanu(V) potasu i azotanu(V) magnezu. Te
roztwory mają taką samą objętość V = 5 cm3 i jednakowe stężenie molowe cm = 0,2 mol ·
dm−3 . W celu zidenty)kowania zawartości probówek przeprowadzono dwuetapowe
doświadczenie. W etapie pierwszym do probówek dodano wodny roztwór wodorotlenku
potasu.

5 cm3 wodnego roztworu KOH o stężeniu 0,1 mol · dm3

roztwór 1. roztwór 2. roztwór 3.

I II III
Matura Czerwiec 2019, Poziom rozszerzony (Formuła
2015)niewielkiej
Po dodaniu Zadanie 8. (1 pkt)
ilości roztworu wodorotlenku potasu powstały w probówkach I i II
białe osady, a w probówce III nie zaobserwowano objawów reakcji.

W etapie drugim doświadczenia do probówek z wytrąconymi osadami dodano kolejne


porcje roztworu wodorotlenku potasu. Objawy reakcji zaobserwowano tylko w

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 20 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

probówce II.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w probówce II


podczas drugiego etapu doświadczenia, jeżeli w tym procesie powstaje anion
kompleksowy.

26 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 15. (1 pkt)
15. (1 pkt)
Oceń, czy podane poniżej informacje dotyczące chlorku żelaza(III) są prawdziwe.
Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.

1. Wodny roztwór chlorku żelaza(III) ma odczyn obojętny. P F

Chlorek żelaza(III) można otrzymać w wyniku reakcji żelaza ze stężonym


2. P F
kwasem solnym.

Dodanie kwasu solnego do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) cofa


3. P F
reakcję hydrolizy tej soli.

27 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007) - Zadanie
2007) Zadanie 15.
15. (2
(2 pkt)
pkt)
Poniżej przedstawiono informacje dotyczące zawartości wybranych jonów w próbce
pewnej wody mineralnej.
Matura Maj 2019, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)
Zadanie
KATIONY, 15.ANIONY,
mg · dm−3 (1 pkt)mg · dm−3

Na+ 254,00 HCO 3 357,80

2−
Ca2+ 10,00 CO 3 163,00

K+ 0,91 Cl− 26,40

2−
Mg2+ 0,37 SO 4 7,81

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 21 z 31

Matura Czerwiec 2019, Poziom rozszerzony (Formuła


Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Na podstawie oryginalnej etykiety wody mineralnej dostępnej na rynku.

Z przedstawionych informacji wynika, że woda mineralna to roztwór zawierający różne


rozpuszczone sole.

15.1. (1 pkt)

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej, w wyniku której nastąpi


wytrącenie osadu – składnika tzw. kamienia kotłowego – po ogrzaniu wody
mineralnej do temperatury 100°C.

15.2. (1 pkt)

Spośród wymienionych związków wybierz wszystkie, które – wprowadzone w


odpowiednim nadmiarze do wody mineralnej – spowodują usunięcie jonów
węglanowych i wodorowęglanowych. Podkreśl wzory wybranych związków.

KHCO3 Ca(OH)2 HCl KMnO4

28 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 16. (2 pkt)
16. (2 pkt)
W temperaturze T stała dysocjacji kwasowej kwasu etanowego (octowego) jest równa Ka
= 1,8 · 10–5, a stała dysocjacji zasadowej amoniaku jest równa Kb = 1,8 · 10–5.
Przeprowadzono doświadczenie, w którym po zmieszaniu reagentów w stosunku
stechiometrycznym powstały wodne roztwory soli o temperaturze T. Odczyn roztworu
wodnego otrzymanej soli:

w probówce I był zasadowy;


w probówce II – kwasowy;
w probówce III – obojętny.

16.1. (1 pkt)

Uzupełnij schemat przeprowadzonego doświadczenia. Wpisz wzory użytych


odczynników wybranych spośród:

NH3 (aq) CO2 (g) K (s) HCl (aq)

Matura Maj 2019, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)


Zadanie 16. (2 pkt)
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 22 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

…… …… ……
I II III

NaOH (aq) Zn (s) CH3COOH (aq)

16.2. (1 pkt)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania tej soli, której
wodny roztwór powstał w probówce I.

29 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 18. (1 pkt)
18. (1 pkt)
Podczas ogrzewania kwas fosfonowy H3PO3 (H2PHO3) ulega reakcji
dysproporcjonowania, w wyniku której powstają kwas ortofosforowy(V) i fosforowodór.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.

Napisz w formie cząsteczkowej równanie opisanej reakcji.

30 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (4
(4 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie, w którym badano działanie pewnego odczynnika na
dwa wodne roztwory soli. W probówce I znajdował się roztwór siarczanu(IV) sodu, a w
probówce II – roztwór krzemianu(IV) sodu. Po dodaniu odczynnika zaobserwowano, że:

w każdej probówce zaszła reakcja chemiczna;


Matura
przebieg Maj 2019,
doświadczenia był Poziom rozszerzony
różny dla obu probówek; (Formuła 2007)
Zadanie
tylko w jednej z18. (1 pkt)
probówek wytrącił się osad.

18.1. (0–1)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 23 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Uzupełnij schemat doświadczenia. Wybierz i zaznacz w podanym zestawie wzór


jednego odczynnika, którego zastosowanie spowodowało efekty opisane w
informacji.

Wybrany odczynnik: KOH (aq) / stężony HCl(aq) / CaCl2 (aq)

I II

Na2SO3 (aq) Na2SiO3 (aq)

18.2. (0–1)

Napisz, co zaobserwowano w probówce, w której nie wytrącił się osad podczas


opisanego doświadczenia.

18.3. (0–2)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które przebiegły w probówkach


I i II i były przyczyną obserwowanych zmian.

Równanie reakcji przebiegającej w probówce I:

Równanie reakcji przebiegającej w probówce II:

31 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 19. (1 pkt)
19. (1 pkt)
Przeprowadzono doświadczenie, w którym do probówki I wlano kwas solny o pH = 2, a
do probówki II – wodny roztwór kwasu octowego (etanowego) o pH = 2. Roztwory miały
temperaturę 298 K. Następnie do obu probówek dodano po 1 gramie pyłu cynkowego.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 24 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Opisane doświadczenie zilustrowano poniższym schematem.

pył cynkowy pył cynkowy

I II

HCl (aq) CH3COOH (aq)

Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

W warunkach doświadczenia stężenie molowe kwasu solnego jest


1. P F
większe niż stężenie molowe wodnego roztworu kwasu octowego.

Użycie w doświadczeniu wodnych roztworów o pH = 3 skutkowałoby


2. wzrostem szybkości reakcji wyłącznie w probówce II, ponieważ kwas P F
uczestniczący w tej przemianie jest kwasem słabym.

Ochłodzenie obu użytych w doświadczeniu wodnych roztworów


3. skutkowałoby zmniejszeniem szybkości wydzielania gazu w przemianach P F
zachodzących w probówkach I i II.

32 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 20.
20. (1
(1 pkt)
pkt)
Do wodnego roztworu zawierającego 0,1 mola wodorotlenku sodu dodano wodny
roztwór zawierający 0,1 mola kwasu etanowego (octowego). Następnie w mieszaninie
poreakcyjnej zanurzono żółty uniwersalny papierek wskaźnikowy.

Dokończ poniższe zdanie. Wybierz i zaznacz odpowiedź A, B albo C i jej uzasadnienie


1., 2., 3. albo 4.

Uniwersalny papierek wskaźnikowy

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 25 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

przyjął niebieskie
A. 1. użyto nadmiaru zasady.
zabarwienie,

etanian (octan) sodu ulega


2.
hydrolizie kationowej.
B. nie zmienił zabarwienia, ponieważ
etanian (octan) sodu ulega
3.
hydrolizie anionowej.

przyjął czerwone otrzymano roztwór o odczynie


C. 4.
zabarwienie, obojętnym.

33 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 36.
36. (2
(2 pkt)
pkt)
W laboratorium pod wyciągiem przeprowadzono reakcję manganianu(VII) potasu z
nadmiarem kwasu solnego. Do wykrycia gazowego produktu zastosowano papierek
jodoskrobiowy zwilżony wodą. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym
schemacie.

nadmiar HCl (aq)

papierek jodoskrobiowy
KMnO4 (aq) (pasek bibuły nasycony
mieszaniną jodku potasu i skrobi)

36.1. (0–1)

Opisz zmiany możliwe do zaobserwowania podczas przebiegu doświadczenia.


Uzupełnij poniższą tabelę.
Matura Maj 2019, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)
Zadanie 36. (2 pkt) przed dodaniem HCl (aq) po zajściu reakcji

Barwa roztworu w probówce

Barwa papierka jodoskrobiowego biała

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 26 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

36.2. (0–1)

Wyjaśnij przyczynę zmiany barwy papierka jodoskrobiowego.

34 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 4.
4. (2
(2 pkt)
pkt)
Beryl jest metalem, który reaguje z kwasami oraz ze stężonymi zasadami. Poniżej
przedstawiono schemat reakcji berylu z kwasem i zasadą.

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji oznaczonych numerami 1 i 2,


wiedząc, że jednym z produktów obu przemian jest ten sam gaz. Uwzględnij
tworzenie się kompleksowych jonów berylu.

Równanie reakcji 1:

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)


Zadanie
Równanie reakcji 2: 4. (2 pkt)

35 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015) - Zadanie
2015) Zadanie 7.
7. (3
(3 pkt)
pkt)
Przygotowano dwie identyczne próbki oznaczone numerami I i II: w każdej próbce
zmieszano 2,8 g wiórków żelaznych i 2,4 g rozdrobnionej siarki.
Próbkę I wprowadzono do probówki i ogrzano w płomieniu palnika. Stwierdzono, że
żelazo całkowicie przereagowało z siarką, w wyniku czego powstał produkt, w którym

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 27 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

stosunek masowy mFe : mS ≈ 7 : 4 (reakcja 1.). Po zakończeniu reakcji zawartość


probówki ostudzono, a następnie poddano działaniu kwasu solnego użytego w
nadmiarze. Zaobserwowano, że mieszanina poreakcyjna częściowo roztworzyła się w
kwasie, czemu towarzyszyło wydzielanie bezbarwnego gazu o nieprzyjemnym zapachu
(reakcja 2.).
Próbkę II wprowadzono – bez uprzedniego ogrzewania – do zlewki z kwasem solnym.
Stwierdzono, że próbka częściowo roztworzyła się w nadmiarze kwasu z wydzieleniem
bezbarwnego i bezwonnego gazu (reakcja 3.).

7.1. (0–1)

Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji, które zaszły po poddaniu obu


próbek działaniu kwasu solnego użytego w nadmiarze (reakcja 2. i reakcja 3.).

Równanie reakcji 2.:

Równanie reakcji 3.:

7.2. (0–1)

Podaj nazwę substancji, która pozostała nieroztworzona w kwasie solnym w obu


naczyniach, i podaj nazwę metody, którą należy zastosować, aby wyodrębnić tę
substancję z mieszaniny poreakcyjnej otrzymanej po dodaniu nadmiaru kwasu
solnego do obu próbek.

Nazwa substancji:

Nazwa metody:

7.3. (0–1)

Ustal, ile gramów substancji, która pozostała nieroztworzona w kwasie solnym w obu
naczyniach, zawierały próbki.

Próbka I:

Próbka II:

Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 28 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

36 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (2
(2 pkt)
pkt)
Siarczek magnezu (MgS) można otrzymać w bezpośredniej syntezie z pierwiastków
(reakcja 1.). Siarczek wapnia (CaS) natomiast otrzymuje się przez redukcję siarczanu(VI)
wapnia (CaSO4) węglem; drugim produktem tej przemiany jest tlenek węgla(II) (reakcja
2.).

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2013.

Napisz w formie cząsteczkowej równania dwóch opisanych przemian.

Równanie reakcji 1.:

Równanie reakcji 2.:

37 Matura
Matura Maj 2018,2018,
Matura Czerwiec
Czerwiec Poziom
2018, podstawowy
Poziom
Poziom (Formuła
rozszerzony
rozszerzony 2007)
(Formuła
(Formuła
Zadanie
2015)
2015) 12. (2 13.
- Zadanie
Zadanie pkt)
13. (1
(1 pkt)
pkt)
W zlewce umieszczono świeżo przygotowany roztwór wodny trzech soli sodu:
chromianu(VI), ortofosforanu(V) i siarczanu(VI).

Zaplanuj doświadczenie, które w następujących po sobie etapach I–III umożliwi


wydzielenie z opisanego roztworu – przez wytrącenie osadów soli – kolejno
wszystkich anionów kwasów tlenowych. Napisz w odpowiedniej kolejności wzory
odczynników oraz wzory wytrąconych soli.

Odczynniki:

BaCl2 (aq) MgCl2 (aq) CuCl2 (aq)

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła


2015) Zadanie 13. (1 pkt)
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 29 z 31
Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

Etap Wzór odczynnika Wzór wytrąconej soli

II

III

38 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 15.
15. (1
(1 pkt)
pkt)
Do probówki ze stałym etanianem (octanem) sodu dodano kwas siarkowy(VI) i zawartość
naczynia ogrzano. U wylotu próbówki wyczuwalny był charakterystyczny ostry zapach.

Napisz, czy użycie do przeprowadzenia opisanego doświadczenia kwasu


ortofosforowego(V) zamiast kwasu siarkowego(VI) pozwoli na zaobserwowanie
podobnych efektów.

39 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 16.
16. (1
(1 pkt)
pkt)
Do probówki ze stałym etanianem (octanem) sodu dodano kwas siarkowy(VI) i zawartość
naczynia ogrzano. U wylotu próbówki wyczuwalny był charakterystyczny ostry zapach.

W dwóch nieopisanych probówkach znajdują się wodne roztwory dwóch soli (każdy
roztwór w innej probówce). Wiadomo, że jednym roztworem jest wodny roztwór
Matura
etanianu
Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła
(octanu)Czerwiec 2018,
magnezu, a drugim Poziom
– wodny rozszerzony
roztwór etanianu (octanu)(Formuła
sodu.
2015) Zadanie 15. (1 pkt)
Oceń, czy po dodaniu wodnego roztworu kwasu ortofosforowego(V) do obu
probówek i ogrzaniu ich zawartości możliwe będzie wskazanie, w której probówce
znajdował się wodny roztwór etanianu magnezu, a w której – wodny roztwór
etanianu sodu. Odpowiedź uzasadnij.

Ocena:

Uzasadnienie:

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła


https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 30 z 31

2015) Zadanie 16. (1 pkt)


Zadania maturalne z chemii | BiologHelp 19.01.2022, 09:40

40 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 20.
20. (1
(1 pkt)
pkt)
Wodorotlenek niklu(II) strąca się jako zielonkawy osad z wodnego roztworu soli niklu(II)
pod działaniem wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Wodorotlenek niklu(II) nie
rozpuszcza się w nadmiarze zasady, ale reaguje z kwasami. Pod wpływem utleniaczy ten
wodorotlenek przechodzi w czarnobrunatny wodorotlenek niklu(III).

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i


analiza jakościowa, Warszawa 2001.

Do probówki z wodnym roztworem chlorku niklu(II) dodano nadmiar wodnego roztworu


wodorotlenku sodu.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania wodorotlenku


niklu(II) w sposób opisany powyżej. Określ charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy,
obojętny, amfoteryczny) wodorotlenku niklu(II).

Równanie reakcji:

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)


Zadanie 20. (1 pkt)
Charakter chemiczny wodorotlenku niklu(II):

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[]=43…3&kategoria[]=501&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=40 Strona 31 z 31

You might also like