Một Bài Toán Của Grotex

Đỗ Xuân Trọng

Năm 2022

Bài toán (Grotex). Nếu a, b, c là các số thực không âm thì

a (7b − 2c + 8a) b (7c − 2a + 8b) c (7a − 2b + 8c) 39

2 + 2 + 2 ≤ .
(a + b) (b + c) (c + a) 4

Chứng minh. Viết bất đẳng thức trên lại như sau
X a (7b − 2c + 8a) + b (7a − 2c + 8b) X a (7b − 2c + 8a) − b (7a − 2c + 8b) 39
2 + 2 ≤ ,
(a + b) (a + b) 2


X 8 a2 + b2 + 14ab X c X 2 (4a + 4b − c) (a − b) 39
2 −2 + 2 ≤ ,
(a + b) a+b (a + b) 2
X 15 (a + b)2 + (a − b)2 X c X 2 (4a + 4b − c) (a − b) 39
2 −2 + 2 ≤ ,
2 (a + b) a+b (a + b) 2
X (a − b)2 X c X 2 (4a + 4b − c) (a − b)
2
+3−2 + 2 ≤ 0,
2(a + b) a+b (a + b)
  X
X 2 1 1 2 (4a + 4b − c) (a − b)
(a − b) − 2
≥ 2 ,
(a + c)(b + c) 2(a + b) (a + b)
Để ý là P

ab (a + b) + abc − a3
P
X 2 (4a + 4b − c) (a − b) 2(a − b)(b − c)(a − c)
2 = ,
(a + b) (a + b)2 (b + c)2 (c + a)2
nên ta có
X hX X i
2
(a − b) (a + c) (b + c) 2(a + b)2 − (a + c)(b + c) ≥ 4(a − b)(b − c)(a − c) a3 ,
 
ab (a + b) + abc −

hay là
X hX X i
2
(a − b) (a + c) (b + c) [2(a + b)(a + b − c) − (a − c)(b − c)] ≥ 4(a−b)(b−c)(a−c) ab (a + b) + abc − a3 ,

tương đương với

hX i X
2 (a + b) (b + c) (c + a) (a − b)2 (a + b − c) −(a − b)(b − c)(a − c) (a − b)(a + c)(b + c) ≥
hX X i
≥ 4(a − b)(b − c)(a − c) ab (a + b) + abc − a3 .

Bởi vì X X
(a − b)2 (a + b − c) = 2 a(a − b)(a − c),
X X X
ab(a + b) + abc − a3 = 4abc − a(a − b)(a − c),
X
(a − b)(a + c)(b + c) = (a − b)(b − c)(a − c),

1
nên bất đẳng thức trên tương đương với
X
4 (a + b) (b + c) (c + a) a(a − b)(a − c) − (a − b)2 (b − c)2 (c − a)2 ≥ 16abc(a − b)(b − c)(a − c)−
X
− 4(a − b)(b − c)(a − c) a(a − b)(a − c).

Chuyển vế và biến đổi ta được

X
8 a2 b + b2 c + c2 a + abc a(a − b)(a − c) ≥ (a − b)2 (b − c)2 (a − c)2 + 16abc(a − b)(b − c)(a − c).

Giả sử c = min {a, b, c} và xét các trường hợp sau:

1. Nếu b ≥ a ≥ c thì (a − b)(b − c)(a − c) ≤ 0, nên ta chỉ cần chứng minh

X
8 a2 b + b2 c + c2 a + abc a(a − b)(a − c) ≥ (a − b)2 (b − c)2 (a − c)2 .

Điều này đúng vì

X
a(a − b)(a − c) = (a + b − c)(a − b)2 + c(a − c)(b − c) ≥ b(a − b)2 ,

và a2 b + b2 c + c2 a + abc ≥ a2 b nên

X
8 a2 b + b2 c + c2 a + abc a(a − b)(a − c) ≥ 8a2 b2 (a − b)2 ≥ a2 b2 (a − b)2 ≥ (a − c)2 (b − c)2 (a − b)2 .

2. Nếu a ≥ b ≥ c thì biến đổi như sau

 
X 2(a − c)(b − c)
a(a − b)(a − c) = (a + b − c)(a − b)2 + c(a − c)(b − c) = a + b − c − (a − b)2 +
a+b
2(a − b)2
 
+ c+ (a − c)(b − c)
a+b

để quy về chứng minh các bất đẳng thức sau đây

(1)  
2 2 2 2(a − c)(b − c)
(a − b)2 ≥ (a − b)2 (b − c)2 (a − c)2 ,


8 a b + b c + c a + abc a + b − c −
a+b
(2)
2(a − b)2
 
2 2 2


8 a b + b c + c a + abc c + (a − c)(b − c) ≥ 16abc(a − b)(b − c)(a − c).
a+b
Chú ý rằng
2(a − c)(b − c) a2 + b2 + c (a + b − 2c) a 2 + b2 a+b
a+b−c− = ≥ ≥ ,
a+b a+b a+b 2
và do a2 b + b2 c + c2 a + abc ≥ a2 b, nên suy ra

LHS(1) ≥ 4a2 b(a + b)(a − b)2 ≥ a2 b2 (a − b)2 ≥ (a − c)2 (b − c)2 (a − b)2 .

Tiếp theo, thu gọn (2) để được

2(a − b)2
 
a2 b + b2 c + c2 a + abc


c+ ≥ 2abc (a − b) . (3)
a+b

Điều này là hiển nhiên, vì a ≥ b nên

2a2 b(a − b)2

LHS(3) ≥ abc2 + ≥ abc2 + ab(a − b)2 ≥ 2abc(a − b).
a+b

Bài toán được chứng minh xong.