POCZĄTKI

PIŁKI NOŻNEJ
na świecie oraz jej rozwój
NAZEWNICTWO GIER W PIŁKĘ
„Futbol” FOOTBALL to sformułowanie które dotyczy zbioru gier o wspólnych korzeniach, opierających się na
podobnych zasadach: zdobyciu większej ilości punktów za pomocą owalnej piłki

Dzisiejsza piłka nożna wywodzi się z rugby.

W skutek zmian przepisów tej gry powstały liczne jej odłamy, z których później narodziła się piłka nożna.

Pochodzenie słowa Futbol nie jest jasne. Znane są trzy główne teorie dotyczące etymologii tego słowa:

1. – w średniowieczu dotyczyło gier, w których dopuszczano kopanie piłki

2. – kolejna teoria odnosi się do gier, w których używano nóg (a nie poruszano się konno, nie używano kija)

3. – określenie gier, w których używano piłki o wymiarze około jednej stopy.

Drugą, najbardziej rozpowszechnioną nazwą, jaką określano piłkę nożną było słowo „Soccer”. Określenie
pochodzi z języka brytyjskiego i jest skróconym slangiem od pełnej nazwy piłki nożnej „Association Football”
POCZĄTKI GRY I STAROŻYTNOŚĆ
uPoczątki piłki nożnej wywodzą się sprzed 2-4 tys. lat z
okresu starożytności. Gry, w których posługiwano się piłką
istniały w różnych cywilizacjach na ziemi.
W Chinach powstała gra „Cuju”, rozprzestrzeniła się
również w Japonii pod nazwą „Kemari” oraz Korei
(nazwa- Chuk-guk). Podobne zabawy znane były wśród
Eskimosów, Indian, Aborygenów, Maorysi, Celtów oraz
Wikingów.
uObecną postać piłka nożna w dużej mierze zawdzięcza
grze pochodzącej z Rzymu o nazwie „Harpastum”, która z
kolei swój początek wzięła od greckiej „Episkyros”.
Rzymskie piłki pompowane były powietrzem. Owa
zabawa zapoczątkowała rozwój piłki nożnej. We
Włoszech grano we „Calcio Fiorentini”, „Soule” we
Francji, a „Futbol ludowy” na Wyspach Brytyjskich.
 uNarodziny współczesnej piłki nożnej datuje się na wiek XIX, a za
NOWOŻYTNE jej prekursorów uważa się Brytyjczyków.

POCZĄTKI GRY W uPiłkanożna od czasów średniowiecza rozwijała się w różnych

formach w Anglii i Szkocji, zdobywając coraz więcej zwolenników.

PIŁKĘ NOŻNĄ- u W tym okresie na Wyspach Brytyjskich pojawiło się wiele odmian
Futbolu ludowego (ang. mob football), jednym z nich był Royal
WIELKA BRYTANIA Shrovetide Football. Gra nie miała jasno sprecyzowanych zasad i
wyróżniała się brutalnością. Drużyny liczyły po kilkuset
zawodników, którzy podczas rozgrywek niszczyli ulice miast. W
związku z ogromnymi szkodami powstałymi podczas sportowej
rywalizacji, była ona wielokrotnie zakazywana. Zawodnicy
podczas gry w piłkę używali głównie dłoni, rzadko ją kopiąc.
uW tym okresie Wielka Brytania stanowiła kolebkę rozwoju
przemysłu. Wraz z rozwojem gospodarczym postępował również
rozwój cywilizacyjny. Brytyjczycy coraz częściej uprawiali różne
odmiany futbolu. Powstanie licznych odłamów gry doprowadziło
do spisania pierwszych reguł.
uBrytyjskie
szkoły publiczne, uznały zabawy ruchowe za
pozytywnie wpływające na rozwój fizyczny i dyscyplinę młodzieży.
 POCZĄTKI WSPÓŁCZESNEJ PIŁKI NOŻNEJ

uNajstarsze spisane zasady powstały w 1845 r., w mieście Rugby w środkowej Anglii, od którego
wzięła się nazwa całej dyscypliny sportu. Gra bardziej w tym okresie przypominała rugby niż piłkę
nożną, rzadko używano nóg.
uOgromne znaczenie dla rozwoju dzisiejszej piłki nożnej miały przepisy stworzone w Cambridge w
1848 r., które ograniczały przetrzymywanie piłki w ręku. W 1857 roku w Sheffield powstał klub piłki
nożnej Sheffield F.C., który w tym samym roku spisał własne zasady gry i te właśnie zasady
wprowadzające między innymi rzut wolny, rzut rożny, rzut z autu, a także poprzeczkę, stały się
podwalinami dzisiejszych piłki nożnej. Klub ten oficjalnie został uznany przez FIFA za najstarszy klub
piłki nożnej na świecie.
uW roku 1863 w londyńskiej Freemasons’ Tavern został założony angielski związek piłki nożnej
„Football Association”. Działacze tej organizacji wprowadzili zakaz biegania z piłką w rękach.
Dopuszczalne było jedynie złapanie piłki i natychmiastowe jej wykopanie.
uW roku 1871 powstał ogólnokrajowy związek rugby „ The Rugby Football Union”, co doprowadziło
do rozdzielenia piłki nożnej od rugby.
NAJWAŻNIEJSZE DATY
u – w 1871 na Wyspach Brytyjskich przeprowadzono pierwsze na świecie rozgrywki piłki nożnej o zasięgu
ogólnokrajowym. Rozgrywki FA Cup przetrwały do dnia dzisiejszego.
u – 30 listopada 1872 r. w Szkocji odbył się pierwszy w historii oficjalny mecz międzypaństwowy Szkocja – Anglia
zakończony remisem 0-0.
u –1888 roku utworzono w Anglii pierwszą na świecie Zawodową Ligę Piłkarską.
u – W roku 1900 piłka nożna zadebiutowała w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu. Natomiast nie znalazła się na
liście dyscyplin Igrzysk Olimpijskich w 1896 roku w Atenach oraz w 1932 roku w Los Angeles.
u – 21 maja 1904 roku, w Paryżu przedstawiciele państw: Belgia, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Szwajcaria,
Szwecja, założyli Międzynarodową Federację Piłki Nożnej (FIFA).
u – W roku 1930 w Urugwaju zorganizowano pierwsze Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej, w finale których Urugwaj
pokonał Argentynę, a trzecie miejsce zajęły USA.
u – 15 czerwca 1954 roku, w Bazylei zawiązana została Europejska Unia Związków Piłkarskich (UEFA), 6 lat później, we
Francji, rozegrano pierwsze mistrzostwa o „Puchar Narodów Europy” – zwycięzcą został , Związek Radziecki, który
pokonał Jugosławię, i tym samym, został pierwszym Mistrzem Europy. Od roku 1968 używano nazwy „Mistrzostwa
Europy.
u – w roku 1955 pod szyldem UEFA zorganizowano pierwszy Puchar Europy Mistrzów Krajowych obecnie zwany Ligą
Mistrzów.
u Jeszcze tego samego roku stworzono Puchar Miast Targowych. Rozgrywkach Pucharu Miast Targowych występowały
najlepsze drużyny lig, które nie zdobyły mistrzostwa. Na podstawie tych rozgrywek powstał Puchar UEFA, który później
razem z utworzonym w 1961 roku Pucharem Zdobywców Pucharów ewaluował w dzisiejszą Ligę Europejską.
 FUTSALU (PIŁKI NOŻNEJ HALOWEJ)
u Powstanie futsalu jest związane nierozerwalnie z rosnącą w latach 20. i 30.
ubiegłego wieku w Ameryce Południowej popularnością piłki nożnej 11-osobowej.
Urugwajczyk argentyńskiego pochodzenia Juan Carlos Ceriani wymyślił pięcioosobową odmianę tej gry.
Opracowane przez niego pierwsze przepisy gry umożliwiały uprawianie pięcioosobowej odmiany futbolu zarówno
w hali, jak i na otwartej przestrzeni. W 1958 roku Brazylijska Federacja Sportu opracowała i opublikowała reguły
tej gry - „futebol de salao”. W 1965 roku powstała Południowoamerykańska Konfederacja Piłki Nożnej Halowej. W
tym samym roku odbył się pierwszy międzynarodowy turniej w futsalu – Puchar Ameryki Południowej, którego
triumfatorem został zespół Paragwaju. Kolejne sześć turniejów, aż do 1979 roku, wygrywała drużyna Brazylii.
u Rozwój futsalu zaowocował powstaniem Międzynarodowej Federacji Futsalu (FIFUSA – Federacion
Internacional de Futbol de Salon). W 1981 roku FIFUSA zorganizowała pierwsze mistrzostwa świata w Sao Paulo w
Brazylii, a w 1985 roku przyjęła nazwę dla tej dyscypliny sportowej - FUTSAL. Pierwsze, historyczne mistrzostwa
świata pod egidą FIFA rozegrano w Holandii w 1989 roku. Triumfatorem rywalizacji została reprezentacja Brazylii,
która wygrywała także turnieje finałowe w 1992, 1996, 2008 i 2012 roku. Dwukrotnymi Mistrzami Świata są
piłkarze halowi z Hiszpanii (2000, 2004).
BEACH SOCCER TO PIŁKA NOŻNA PLAŻOWA

której reguły powstały w Stanach Zjednoczonych w 1992 roku. Pierwszy

mecz nowej dyscypliny rozegrano w Miami Beach na Florydzie w 1993 r.
W 1995 roku odbyły się pierwsze mistrzostwa świata na plaży
Copacabana w Rio de Janeiro, w których najlepsi okazali się Brazylijczycy.
u W 1995 r. powstała Europejska Federacja Beach Soccera (EFBS). Z jej
inicjatywy i federacji południowoamerykańskiej powołano w 2000
roku Światową Federację Beach Soccera, która w 2005 roku nawiązała
współpracę z FIFA. W wyniku porozumienia powołano FIFA Beach
Soccer.

u W Polsce początki piłki nożnej plażowej sięgają 2002 roku. W 2003

roku powstała Polska Federacja Beach Soccer i rozegrano pierwsze
mistrzostwa Polski (Ustka).