Professional Documents
Culture Documents
"#2 ˘
S O 2 N A M 20 21
ˆ ˆ
Cong nghe
`
lam chu hay
phuc vu ban?
!"#2
Vol. 102, No. 2 2021 VIETNAMESE
´ `
Moi so phat hanh: 68.097.000 ban
´ ˆ ˜
Co trong 208 ngon ng
s
´ ` ˘ ˆ ˘ ˆ
Neu muon co ng i en tham xin truy cap
hoac gi yeu cau en
˘ ` ´ ˆ ˜ ˆ
hoac tım hieu Kinh Thanh, www.jw.org mot
trong nhng ia chı tren.
` ˆ ` ´ ´ `
ˆ ˆ ´ ˆ ´
An pham nay khong dung e ban, nhng c phat hanh nham ay manh cong viec day do Kinh Thanh tren khap the gi i.
ˆ ˆ ` ` ´ ´ ` ˆ ´ ´ ˆ ` ˜
Cong viec nay c tai tr do s ong gop tınh nguyen. Ðe ong gop, xin truy cap
donate.jw.org. Tr khi c ghi ro,
´ ˆ ´ ` ´ ` ´ ´ ´
cac cau Kinh Thanh trong an pham nay c trıch dan t Kinh Thanh—Ban dich The Gii Mi.
ˆ ˆ `
Cong nghe ang lam chu hay phuc vu
` ´ ´ ` `
ban?
Nhieu ngi noi ho mi la ngi
` ´ ˆ
lam chu ch khong phai ngc lai.
ˆ ˆ ´
Nhng cong nghe co the anh hng
` ´ ` ˆ
en ngi ta theo cach ma ho khong
ˆ ˆ ´ ` ˆ
nhan ra, tham chı la khong mong muon.
ˆ ˆ
C ONG NGH E ANH H NG
`
TH E N AO Ð EN...
`
4 Tınh ban?
´
7 Con cai?
ˆ ˆ
10 Hon nhan?
˜
13 Suy nghı?
ˆ ˆ `
`
C O N G N G H E A N H H N G T H E N AO Ð E N
T I N H B AN?
` ´ ˆ ` ˜ ˆ
Nh co tin nhan, email, cuoc goi video va mang xa hoi, hai
` ´ ` ˆ ´ ´
ngi co the de dang lien lac vi nhau, ngay ca khi cach
` ´
´ ˆ ˆ
xa nhau en na vong trai at. Ðoi vi ho, cong nghe nh
` ˜ ˆ ˜ ` `
ngi phuc vu hu dung. Tuy nhien, nhng ngi duy trı
`
ˆ ˆ ` `
tınh ban chu yeu bang cong nghe thı thng...
´ ´ `
ˇ kho ong cam vi ban be.
ˆ `
ˇ cam thay co n va trong rong.
˜ ´ ˆ ` ´
ˇ nghı ti ban than nhieu hn ngi khac.
Ð I E U B A N
ˆ
NEN BIET
˜ ˆ
Ð ONG C AM TR ONG R ONG CH I NGH I CHO B AN TH AN
´ ` ˆ ˆ ´
ˆ ´ ˆ ˆ
Ðe ong cam vi ngi Mot cuoc khao sat cho biet Mot giao vien nhan thay
´ ´ ` `
ˆ ´
khac, chung ta phai danh rang nhieu ngi cam thay nhieu hoc sinh cua co co
` ` ´ ˆ ´ ˜ ´
ˆ
thi gian va ch iu kho quan te hn sau khi lt mang xa khuynh hng chı biet nhan
ˆ
ˆ ´ ` ˆ ´
´
tam en ho. Nhng thc te hoi. Cac nha nghien cu ket khi chi vi ban, moi quan
` ´ `
´ ˆ ` ` ` ˆ ´
`
la kho lam the neu chung ta luan la khi xem hınh anh va tam ln nhat cua ho la: “Ai
´ ´ ˜ ˆ ` ` ˘ ` ´ ` ´ ` ˜
c lt mang xa hoi va mai bai ang cua ngi khac thı co li cho mınh?”. Nhng
´ ˆ ` ˜ ` ˆ ˆ
miet nhan tin. co the mot ngi se “cam tınh ban nh vay chı tap
`
` ` ´ ´ ˆ
´ `
ˆ ˆ thay mınh chang lam c trung vao li ıch ca nhan.
Vi thi gian, neu cong nghe ˆ ` ` ´ ˆ `
` ` ˆ ` viec gı ra tro ca”. Co the mot ngi bat au
lam chu ban thı viec tra li ` `
` ´ ˜ ˆ
˜ xem ban be cua mınh nh
tin nhan cua ban be co the Hn na, viec thay nhng ´ `
ˆ ˘ `
` ´ ` ` ng dung, m khi can va tat
tr nen nang ne va mien tam hınh thu v i ma ngi
˜
` ´ ˘ ´
ˆ khi xong.
cng. Ban chı muon tra li khac ang co the khien mot
` ˆ ` ´ ˆ ` ˜ ˜ ˆ
cho xong thay vı quan tam ngi so sanh tieu cc va H AY TH NG H I: Noi dung
` ´ ` ˜ ˆ
˘ ˆ ´
ban be ang can giup gı. nghı rang cuoc song cua ai ban ang tren mang co
˜ ` ` ` `
˜ ˜ ` cung vui ve, con i mınh thı cho thay ban hay ganh ua
H AY TH NG H I: Lam sao e ˆ ˘ ˆ ´
´ ˆ that buon te. hoac tap trung qua nhieu
ban
van co the “bieu lo s ` ˆ ˆ
` ˆ ˜ ˜ ` vao ban than khong?
ong cam” khi dung cong H AY TH NG H I: Khi dung
ˆ ˆ ´ ` ˜ ˆ ` —GA-LA-TI 5:26.
nghe lien lac vi ban be? mang xa hoi, lam sao e
´ ´ ´
ˆ
Theo cuon Cai thien
ˆ
viec
` ˆ
tro chuyen
—1 PHI-E-R 3:8. ban
co the tranh so sanh
ˆ ´ ` ´ (Reclaiming Conversation).
tieu cc
vi ngi khac?
—GA-LA-TI 6:4.
´ ˘
TINH THC! SO 2 NAM 2021 5
Ð I E U B A N ˜
´ ` H AY T
HOI:
C O T H E L AM
´ ´ ` ´ ` ˆ ` ´ ˜ `
XEM XET C ACH BAN
ˇ Mınh co tınh ban chan thanh vi nhng ngi
` ˆ ˆ ` ` ˆ ` ˜ ˆ `
D UNG CONG NGH E ma mınh quan tam va ho cung quan tam mınh
ˆ
ˆ ˆ ´ ˆ khong?
Khi cong nghe phuc vu ch khong phai
` ´ ˜ ´ ˜ ˆ ˇ Nhng ˜ ˆ ˆ ´ ´
lam chu ban,
no se giup ban gi lien lac cuoc goi, tin nhan hay thong bao co
´ ` ` ˆ ´ ˘ ` ` ˆ ´ ´ ` ` ˆ
vi ban
be va tham chı that chat tınh ban. thng xuyen “pha am” khi mınh tro chuyen
´ ` ˆ
vi ban be khong?
ˆ ´ ` ˆ
“Tınh yeu
NG UY E N TAC KI N H TH AN H: ` ` ˆ ` ` ˘ ˆ ˜
ˆ ` ˆ ˇ Hınh anh, bınh luan ma mınh ang tren mang xa
thng... khong tım li
rieng”. ˆ ´ ` ˆ ` ˆ
ˆ ˆ hoi co cho thay mınh chı tap trung vao ban than
—1 C O-RINH-TO 13:4, 5. ˆ
khong?
ˇ Mınh ` ` ´ ˜ ˆ
cam thay the nao sau khi lt mang xa hoi?
´ ` ˜ `
Ðanh dau vao nhng e ngh i ma ban
˘ ´ ˇ Ve
viec ˆ
s dung
ˆ
cong nghe,
ˆ `
mınh can thay oi
muon th, hoac
viet ra y t ng cua ban.
˜ ` ` ´
nhng gı e tao dng tınh ban ıch thc?
´
Noi ˆ
´ `
chuyen
trc
tiep vi ban
be nhieu
`
ˆ ´ ˜ ˆ ´
hn (thay vı chı nhan tin hay viet “Hay quan tam en li
NG UY E N TAC KI N H TH AN H: ıch
email) ` ´ ´ ˆ ˆ ´
cua ngi khac, ch khong chı quan tam en li ıch
ˆ ` ´
Ðe ien
ˆ ˆ ˆ ˘ ˆ cua rieng mınh”.—PHI-LIP 2:4.
thoai
qua mot
ben (hoac
bat
ˆ ˘ ` ˆ ´
che o im lang)
khi tro chuyen
vi
` ´
ngi khac
Giam ´ ` ´ ˜ ˆ
bt thi gian lt mang
xa hoi
Co
gang
lang nghe nhieu hn
` ` ˆ ´
ˆ ´ ˆ ` ˘ “Phai bo nhieu thi gian va cong sc e
Lien lac
vi mot
ngi ban
ang gap
ˆ ` ˆ
`
´ ˘
kho khan xay ap tınh ban, cho nen thc te la
´ ˆ
ˆ ´
.............................................................................................................................................................................................................
chung ta khong the ket than vi tat ca
`
CH I EMILY
´ ˘
6 TINH THC! SO 2 NAM 2021
ˆ ˆ `
´
C O N G N G H E A N H H N G T H E N AO Ð E N
CO N C AI ?
´ ˜
´ ´
ˆ
Co le cha me cam thay kho hoc cach s dung thiet b i ien
t
´
´ ´ ` ´ ` ` ˆ ˆ ˜
mi. Nhng oi vi con cai thı qua de dang vı cong nghe a
` ˆ `
tr thanh mot phan trong i song cua con.
ˆ ˆ
` ˆ
˜ ` `
Tuy nhien, mot so ngi nhan thay nhng ngi tre danh
` ˆ ` `
nhieu thi gian tren mang thı thng...
ˆ ˆ `
ˆ
ˇ dan le thuoc vao thiet b i ien t.
ˆ ˘
ˇ de b i bat nat tren mang hoac ngc lai.
ˆ `
´ ` ˆ ˆ ˆ
ˇ vo tınh hay co y xem tai lieu khieu dam.
Ð I E U B A N
ˆ
NEN BIET
ˆ ˆ ˆ ` ˆ ˆ ˆ
L E THU OC
B AT N AT TR EN M ANG TAI LI EU
KHI EU D AM
ˆ
ˆ ˆ ˆ ˆ
` `
Mot so hoat ong tren tren mang, mot so ngi Qua Internet, ngi ta de
˘ ˆ ` `
` ˆ
mang, chang han nh chi de oi x hung hang, tho lo dang nhın thay va truy cap
ˆ ` ˆ `
´ ` ˆ ˆ ˆ
ien t, thng de gay va thieu te nh i vi ngi noi dung khieu dam. Cha me
ˆ ` ˆ ´ ´ `
´ ` ˆ
´ ˆ
nghien. Ðieu nay khong co khac, vı the co the tr thanh nen biet rang cac bo loc chı
`
ˆ ˆ ´ ´ ` ´
gı la. Cuon Cai thien viec ke bat nat. co the giup phan nao ch
` ˆ ˆ ˘
˜
tro chuyen (Reclaiming ˆ
` ˘ ˆ khong the chan het nhng
Mot so ngi ang noi dung ˆ
´ ˘
8 TINH THC! SO 2 NAM 2021
`
Ð I E U B A N D A N H C H O C H A M E
´ ` ˆ
C O T H E L AM T H A O L U A N
` ˆ ´ ` ´ ˆ ` `
R EN LUYEN
CON C AI ˇ Mınh co ang xem thiet b i ien t nh la ngi
˜ ˆ
` ´ ` gi tre khong?
Du con tre co the s dung thanh thao
ˆ ´ ˇ Con mınh ` ´
ˆ ´ ˆ
thiet b i ien t nhng chung van can c co can mot thiet b i co the truy cap
´ ˆ
´ ´ ˆ ˆ ´ `
hng dan. Mot cuon sach noi ve s tap Internet khong? Neu co thı tai sao?
´ ˆ
trung (Indistractable) lu y rang viec a ` ´ ˘ ˆ
ˆ ˆ ˘
´ ˇ Mınh co u kha nang mua cho con mot thiet b i
ien thoai thong minh hoac thiet b i khac ´ ˆ ˆ
´
´ co the truy cap Internet khong?
cho con khi chung cha biet s dung ung
´ ` ˆ ´ ˆ
ˇ Mınh ` ´ ´
cach thı “vo trach nhiem giong nh e con thay con co tınh t chu cha?
´
. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . `
CH I LAURETA, CUNG
. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . `
CHONG LA ANH DAVID
ˆ ˆ `
ˆ ˆ
C O N G N G H E A N H H N G T H E N AO Ð E N
H O N N H AN?
´ ´ ˆ ˆ ´ ´ ˘ `
Khi c s dung ung cach, cong nghe co the giup that chat tınh
` ˆ ˆ
cam v chong. Chang han, neu ca ngay hai v chong khong ben
` ´ ` ˆ ` ˆ ´
nhau thı ho co the dung ien thoai e tro chuyen vi nhau.
ˆ ˆ
˘ ` ˆ ˆ ´ ˆ
Tuy nhien, mot so cap v chong dung cong nghe sai cach cho nen...
´
` ´ ´ ˆ
ˇ anh mat thi gian quy gia ben nhau.
ˆ ` ` ˆ
´ ˘
10 TINH THC! SO 2 NAM 2021
Ð I E U B A N
ˆ
NEN BIET
` ˆ ˆ ˆ `
TH
I GIAN B EN NHAU C ONG VI EC
LONG CHUNG TH UY
ˆ ` ˆ ´
ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˘ ` ˆ
Mot ngi chong ten Do tınh chat cong viec nen Theo mot cuoc tham do, viec
ˆ ` ˆ
` ˆ ˜ ` ˜ ˆ ˆ ´
Michael ke: “Ðoi khi du ang mot so ngi luon phai gi dung mang xa hoi mot cach
ˆ ˆ ˆ ˆ `
´ ` ` ` ˆ
ben nhau nhng toi lai ien thoai ben mınh. So ang ng thng la nguyen
ˆ ´ ´ ´ ` ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˜
cam thay v khong co o. khac, du cong viec khong nhan gay xung ot gia hai v
ˆ
ˆ ´ ´ ˆ ˆ
` ˘ ˜
Co ay ban b iu vi cai ien bat buoc nhng ho van thay chong. Mi phan tram nhng
` ´ ` ´ ´ ˆ ` `
` ´ ´ ˆ
thoai roi con noi: ‘Gi em kho gac lai viec lam vao cuoi ngi c khao sat thu nhan
´ ´ ´ ˆ ` ` ˜ ´ ˘ ˆ
mi c ung ti no’ ”. Mot ngay. “Trong khoang thi rang ho a len ang len mang
` ˆ ` ˆ ` ˜ ˆ ` ˆ
ngi chong ten Jonathan gian danh rieng cho v, du nhng noi dung ma khong
ˆ ` ˜ ´ ˆ
ˆ
` ˆ
boc bach la nhng luc nh khong muon nhng toi van muon cho ngi hon phoi biet.
` `
´ ` ` ˜
the thı “v chong du ang thay kho ma l i nhng `
˜ ˆ
ˆ
ˆ ˆ Ngi ta thay mang xa hoi an
ben nhau nhng giong nh cuoc goi hay tin nhan lien ´
nhat mot
ˆ ˜ ˘ ´
ba an chung vi nhau
`
moi ngay ˆ ´ ` ´
................................................................................................................................................................................................................
`
ANH JASON, CUNG V
`
LA CH I ALEXANDRA
ˆ ˆ `
˜
C O N G N G H E A N H H N G T H E N AO Ð E N
S UY NG H I ?
` ˆ ` ` ` `
ˆ ˆ
Con ngi hoc hoi khong ngng, du la vı hoc van, cong viec hay
˜ ´ ´ ˆ ˆ ´ ´ ´ ´ `
nhng ly do khac. Cong nghe co the giup ıch trong khıa canh nay.
` ` ` ˆ ˆ `
Cha bao gi ngi ta lai de dang truy cap thong tin nh thi nay,
ˆ ` ˆ ´ ˆ `
ngay ca khi khong ra khoi nha, tham chı khong ri khoi ghe.
ˆ ˜ ` ` ˆ `
ˆ `
Tuy nhien, nhng ngi thng xuyen dung thiet b i ien t thı
`
`
thng thay la ho...
´ ˆ
ˇ kho tap trung khi oc.
´ ˆ ` ˆ ˆ
ˇ kho tap trung vao mot viec.
´ ˆ `
ˇ nhanh chan khi mot mınh.
13
Ð I E U B A N
ˆ
NEN BIET
ˆ ˆ `
Ð OC
TAP
TRUNG KHI
M OT
M INH
ˆ
` ´ ` ˆ
` ˜
`
´
Mot so ngi chı oc lt va Mot so ngi nghı thiet b i Nhieu ngi cam thay kho
´ ` ˆ ˆ ´ ´ ` ˆ `
xem iem chınh thay vı kien ien t co the giup ho lam ch iu khi mot mınh trong
` ˜ ˆ ˆ ´
ˆ ˆ ˜
nhan theo dong suy nghı cua c hai viec mot luc, chang khong gian yen tınh, ho phai
´ ` ` `
ˆ
tac gia. han va hoc va nhan tin nh en thiet b i ien t
´ `
´
´ ˜
vi ban be. Nhng khi s e khoa lap s buon chan.
Ðoc lt cung tot khi ban ´ ´ ˆ ´ ˆ ´ ˆ
` ˆ ` chu y b i phan tan, ho khong “Chı 15 phut khong xem
can tım nhanh cau tra li `
ˆ
ˆ ´ ´
ˆ ˆ ˆ the lam tot ca hai viec, nhat ien thoai, may tınh bang
cho mot cau hoi. Tuy nhien, ` ˆ ` ` ˜
´
´
´ la khi ca hai eu can s tap hay ti-vi la mınh a thay bt
thoi quen ay co the can tr ´ ˆ ˆ
˘ ˜ ˆ trung. rt tay chan roi”, mot ban
kha nang lınh hoi khi ban ˜ ˆ ` ˆ
` ˆ ˆ ` ˆ ` ˆ n ten Olivia tha nhan.
can ao sau mot e tai Ðe tap trung thı can ky luat
` ´ ˆ `
˜ ˆ `
nao o. ban than, nh the ban se Tuy nhien, khoang thi gian
ˆ ˆ ` ˆ
˜ ˜ ´ at c ket qua tot. Mot mot mınh cho ban c hoi
H AY TH NG H I: Ban co the ˆ ´ ´ ´ `
ˆ `
` ban tre ten Grace noi: quy gia e suy ngam, la
oc ca mot bai viet dai ´ ˜ ´
ˆ ˜ ˘ ´ “Chung ta se bt mac loi phan quan trong khi hoc hoi,
khong? Tai sao ky nang o ` ˜ ˘
` ˆ
´ `
´ ´ ˆ va cang thang hn. Mınh khong chı oi vi ngi tre
co the giup ban cai thien ` ˆ ` ´ ` ´
˘ hoc c la tap trung lam nhng vi ca ngi ln.
kha nang hoc hoi? ˆ ˆ `
ˆ
ˆ ˆ mot viec thı tot hn b i phan ˜ ˜ ´
—CH AM NG ON 18:15. ˆ ` ˆ Ban
H AY TH NG H I: co
tam vı nhieu viec”. ˆ ` ˆ
tan
dung
thi gian mot
˜ ˜ ` ` ˆ
H AY TH NG H I:Lam nhieu mınh e suy ngam khong?
ˆ ˆ ´ ´ ˆ ˆ
viec mot
luc co anh hng —1 TI-M O-TH E 4:15.
˘
`
en kha nang tiep thu va
´ ˆ
ghi nh cua ban khong?
ˆ ˆ
—CH AM NG ON 17:24.
´ ˘
14 TINH THC! SO 2 NAM 2021
´ `
ˆ
Ð I E U B A N C O T H E L AM XEM THEM
ˆ
´ ´ ` ˆ ˆ
T R E N J W. O R G
XEM XET C ACH BAN
D UNG CONG NGH E
ˆ `
Ban muon biet them ve e tai
ˆ ˘ ´ ˆ ˆ `
Ðe nang cao kha nang hoc hoi, ban co the tan dung
cong nao?
ˆ
` ˆ ˆ ´
nghe nh the nao? Cong nghe co the anh hng ra sao
˘ ˆ `
en kha nang tap
trung va hoc
hoi cua ban?
ˆ ´ ˜ ` ˜ ˆ
“Hay gın gi s khon ngoan thiet
NG UY E N TAC KI N H TH AN H:
` ˘ ´ ˆ ˆ
thc
va kha nang suy xet”.—CHAM NG ON 3:21.
` ˆ ˆ ´
Lam sao e hon nhan hanh phuc h n?
˜ ` ` `
H AY T
HOI: Xem bai “Lam sao e lam chu thiet b i
ˆ
ien t?”.
ˇ Mınh ` ´ ´ ˆ ˆ
co thay kho tap trung khi oc mot oan
` ˆ ` ` ˆ
`
dai tren man hınh khong? Neu the, ieu gı
` ` ˆ ˆ
thng la nguyen nhan?
ˇ Mınh ` ´ ` ` ˘ ˜
co the lam gı e giam hoac loai bo nhng
ˆ ˆ ˆ
yeu to gay phan tam? `
Lam sao e day con song theo
` ´
´
Meo: Bat au oc tng oan ngan trc roi dan chuan mc ao c?
˜ ` ˆ ` ` ˆ
dan oc nhieu hn. Ðoc khe thanh tieng e tap Xem bai “Day con dung ien thoai
` ´ ˆ ´ ˆ
trung vao y tng. thong minh cach khon ngoan”.
ˇ Mınh ` ´
˜ ` ´ `
co the ieu chınh nhng gı e co u thi
`
gian suy ngam ieu mınh oc?
` ` ´
Meo: Danh ra mi phut cuoi cua buoi hoc e
ˆ
`
on lai ieu va hoc c.
`
ˇ Mınh thng co lam nhieu ` `
ˆ ˆ ´
viec mot luc trong ` ´ ´
˜ ` ` Lam sao e oi pho v i s lo lang
nhng trng hp nao?
ve t ng lai?
ˇ Mınh `
˜ ` ´ ˆ ` ` ` ´
can ieu chınh nhng gı e co the tap Xem loat
bai “Tng lai nao ch on
` ˆ ˆ ` ˆ
trung vao mot viec ma thoi? ban?”.
´ ˆ ˆ ˘ ´ ´
ˆ ˆ ´ `
Cong nghe co the anh hng Tınh ban?
` ´ ` ´
en ngi ta theo cach ma ho Con cai?
ˆ ˆ ˆ ´ `
khong nhan ra, tham chı la ˆ ˆ
ˆ Hon nhan?
khong mong muon.
˜
Suy nghı?
s
´ ´ `
n Tai mien phı
tap
´ `
chı nay va
` p Kinh Thanh
trc
´
tuyen co trong
Vao trang
jw.org˙
g21.2-VT
o ´ ´ ˆ ` ˘ ˆ ˜ ˘ ´ ˜
210610