กีฬาวอลเลย์บอล (Volleyball) นัน ้ ถือกำเนิดขึน้ ตัง้ แต่ปี ค.ศ.1895 (พ.ศ.

2438)
โดย นายวิลเลียม จี. มอร์แกน (William G. Morgan) ผู ้อำนวยการฝ่ ายพลศก ึ ษา
ของสมาคม Y.M.C.A. (Young Men's Christian Association) ประเทศ
สหรัฐอเมริกา ทีต ่ อ้ งการมีกฬี าสำหร ับเล่นในชว ่ งฤดูหนาวแทนกีฬากลางแจ้ง
เพือ ่ ออกกำล ังกายและพ ักผ่อนหย่อนใจยามหิมะตก
 
          โดย นายวิลเลียม จี. มอร์แกน เกิดไอเดียในการพัฒนากีฬาวอลเลย์บอลขึน ้
ขณะทีเ่ ขากำลังนั่งดูเทนนิส และเลือกนำเอาตาข่ายกลางสนามของกีฬาเทนนิส มา
เป็ นสว่ นประกอบในกีฬาทีเ่ ขาคิดค ้น และเลือกใชยางในของลู
้ กบาสเก็ตบอล มาเป็ น
ลูกบอลทีใ่ ชตี้ โต ้ตอบกันไปมา แต่ยางในของลูกบาสเก็ตบอลกลับให ้น้ำหนักเบาจน
เกินไป จึงเปลีย ่ นไปใชลู้ กบาสเก็ตบอลแทน ซงึ่ ลูกบาสเก็ตบอลก็มข ี นาดใหญ่และน้ำ
่ ั
หนักมากจนเกินไปอีก เขาจึงสงทำลูกบอลขึน ้ มาใหม่โดยเฉพาะ ในขนาดเสนรอบวง ้
25-27 นิว้ และกำหนดน้ำหนักไว ้ที่ 8-12 ออนซ ์ จากนนจึ ั้ งตงช ื่ กีฬาชนิดนีว้ า่ มิน
ั้ อ
โทเนตต์ (Mintonette)

ื่ ของ มินโทเนตต์ (Mintonette) ถูกเปลีย

          ต่อมา ชอ ่ นเป็ น วอลเลย์บอล
(Volleyball) หลังได ้รับคำแนะนำจาก ศาสตราจารย์ อ ัลเฟรด ที เฮลส
เตด (Professor Alfred T. Helstead) ในงานประชุมสม ั มนาผู ้นำทางพลศก ึ ษาที่
วิทยาลัยสปริงฟิ ลด์ (Spring-field College) เมือ
่ ปี ค.ศ.1896 (พ.ศ.2439) และกลาย
เป็ นกีฬายอดนิยมในหมูป ่ ระชาชนชาวอเมริกน
ั จนแพร่หลายออกไปทั่วโลก รวมทัง้ มี
การปรับปรุงและพัฒนาอยูเ่ ป็ นระยะ

กติกาวอลเลย์บอล
สนามแข่งข ัน

          -  จะต ้องเป็ นพืน

้ ไม ้หรือพืน
้ ปูนทีม
่ ล
ี ก ี งิ่ กีดขวาง
ั ษณะเรียบ ไม่มส

          -   เป็ นรูปสเี่ หลีย

่ มผืนผ ้า กว ้าง 9 เมตร ยาว 18 เมตร ความสูงจากพืน
้ ประมาณ
7 เมตร มีบริเวณโดยรอบห่างจากสนามประมาณ 3 เมตร

          -  แต่หากเป็ นสนามมาตรฐานในระดับนานาชาติ กำหนดให ้รอบสนามห่างจาก

สนามประมาณ 5 เมตร ด ้านหลังห่าง 8 เมตร และมีความสูง 12.5 เมตร

้
          -  เสนรอบสนาม ้
(Boundary lines) ทุกเสนจะต ี อ
้องกว ้าง 5 เซนติเมตร เป็ นสอ ่ น
ตัดกับพืน ั เจน
้ สนาม มองเห็นได ้ชด

้
          -  เสนแบ่
งเขตแดน (Center line) ทีอ
่ ยูต
่ รงกลางสนาม จะต ้องอยูใ่ ต ้ตาข่าย
หรือตรงกับเสาตาข่ายพอดี

ตาข่าย

          -  จะต ้องมีความสูงจากพืน

้ 2.43 เมตร กว ้าง 1 เมตร ยาว 9.5 - 10 เมตร

          -  ตารางในตาข่ายกว ้าง 10 เซนติเมตร ผู ้ติดไว ้กับเสากลางสนาม

          -  ตาข่ายสำหรับทีมหญิงสูง 2.24 เมตร

ลูกวอลเลย์บอล
 ้
          -  เป็ นทรงกลมมีเสนรอบวงประมาณ 65-67 เซนติเมตร น้ำหนัก 260-280 กรัม

          -  ทำจากหนังสงั เคราะห์ทย

ี่ ด
ื หยุน
่ ได ้

          -  ซงึ่ ในการแข่งขันระดับโลกจะใชลู้ กบอล 3 ลูกต่อการแข่งขัน เพือ

่ ความต่อ
เนือ่ งหากบอลออกนอกสนาม

ผูเ้ ล่น

          -  ในทีมจะต ้องมีผู ้เล่นไม่เกิน 12 คน ผู ้ฝึ กสอน 1 คน ผู ้ชว่ ยผู ้ฝึ กสอน 1 คน
เทรนเนอร์ 1 คน และแพทย์ 1 คน

          -  ผู ้เล่นจะลงเล่นในสนามได ้ครัง้ ละ 6 คน โดยแบ่งออกเป็ นหน ้าตาข่าย 3 คน

และด ้านหลังอีก 3 คน

          -  สามารถเปลีย่ นตัวผู ้เล่นครัง้ ละกีค

่ นก็ได ้ โดยผู ้เล่นเดิมทีถ
่ ก
ู เปลีย
่ นออก
สามารถเปลีย ่ นกลับมาเล่นในสนามได ้อีก

          -  การแต่งกายในชุดแข่งขัน ต ้องแต่งกายเหมือนกันทัง้ ทีม ประกอบไปด ้วย

เสอ ื้ สวมคอ กางเกงขาสน ั ้ ถุงเท ้า และรองเท ้าผ ้าใบพืน ี น้ โดยผู ้เล่นแต่ละ
้ ยางทีไ่ ม่มส
คนจะต ้องติดหมายเลขกำกับไว ้ทีเ่ สอ ื้ กำหนดให ้ใชเลข
้ 1-18 เท่านัน ้ สำหรับหัวหน ้า
ทีมจะต ้องมีแถบผ ้าขนาด 8x2 เซนติเมตร ติดอยูใ่ ต ้หมายเลขบริเวณอกเสอ ื้ ด ้วย

วิธก
ี ารเล่น
          -  ทีมทีไ่ ด ้เสริ ฟ ่ ยูใ่ นตำแหน่งขวาหลัง เป็ นผู ้เสริ ฟ
์ จะต ้องให ้ผู ้เล่นทีอ ์ เพือ
่ เปิ ด
เกม จากนัน ้ ผู ้เล่นทุกตำแหน่งจะขยับตำแหน่งวนไปตามเข็มนาฬกา ิ

          -  การเสริ ฟ ั ญาณนกหวีดก่อน และให ้เริม

์ จะต ้องรอฟั งสญ ่ เสริ ฟ
์ ลูกบอลภายใน 5
วินาที

          -  ทีมทีไ่ ด ้คะแนนจะเป็ นผู ้ได ้เสริ ฟ ี คะแนนให ้ฝ่ ายตรงข ้ามจึงจะ
์ จนกว่าจะเสย
เปลีย ่ นเสริ ฟ์

          -  เมือ
่ ลูกเข ้ามาในเขตแดนของทีม จะสามารถเล่นบอลได ้มากทีส
่ ด
ุ 3 ครัง้
เท่านัน ้

          -  สามารถบล็อกลูกบอลจากฝ่ ายตรงข ้ามทีห

่ น ้าตาข่ายได ้ แต่หากผู ้เล่นล้ำ
เข ้าไปในแดนของฝ่ ายตรงข ้ามจะถือว่าฟาวล์

          -  สามารถขอเวลานอกได ้ 2 ครัง้ ต่อ 1 เซต ให ้เวลาครัง้ ละ 30 วินาที

          -  ทุกครัง้ ทีแ

่ ข่งขันจบ 1 เซต จะต ้องมีการเปลีย
่ นฝั่ ง

การคิดคะแนน
          -  ทีมจะได ้คะแนนเมือ
่ ลูกบอลตกลงในเขตสนามของฝ่ ายตรงข ้าม โดยนับเป็ น
ลูกละ 1 คะแนน และหากมีการเสย ี คะแนน จะต ้องเปลีย
่ นให ้ทีมทีไ่ ด ้คะแนนเป็ นผู ้
เสริ ฟ์

          -  หากทีมไหนได ้คะแนนครบ 25 คะแนนก่อน ก็จะเป็ นผู ้ชนะในเซตนัน ้ ไป แต่

หากคะแนนเสมอกันที่ 24-24 จะต ้องมีการดิวซ ์ (Deuce) หมายถึงต ้องทำคะแนนให ้
่ 26-24 หรือ 27-25 เป็ นต ้น
มากกว่าอีกฝ่ าย 2 คะแนน ถึงจะเป็ นผู ้ชนะ เชน

          -  ต ้องแข่งขันกันให ้ชนะ 3 ใน 5 เซต จึงจะเป็ นผู ้ชนะในเกมนัน

้

          และนีค
่ อ
ื ข้อมูลคร่าว ๆ ของกีฬาวอลเลย์บอล เมือ
่ รูจ ้ ันแล้ว
้ ักกีฬาชนิดนีก
ก็อย่าลืมทำความเข้าใจกติกามารยาทในการแข่งข ัน และเล่นกีฬาก ันอย่างมี
น้ำใจน ักกีฬาก ันด้วย 

ค.ศ. 1928 ดร.จอร์จ เจ ฟิ เชอร์ (Dr. George J. Fisher) ได้ปรับปรุ ง

และเปลี่ยนแปลงกติกาการเล่นวอลเลย์บอล เพือ่ ใช้ในการแข่งขันกีฬาวอลเลย์บอลใน
ระดับชาติ และได้เผยแพร่ กีฬาวอลเลย์บอลจนได้รับสมญานามว่า บิดาแห่งกีฬา
วอลเลย์บอล
วอลเลย์บอลได้แพร่ เข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่ช่วงไหนนั้นยังไม่มีหลักฐานแน่ชดั แต่
ชาวไทยบางกลุ่มเริ่ มเล่นและแข่งขันวอลเลย์บอลในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง
ปี  2477 กรมพลศึกษาได้จดั พิมพ์กติกาเผยแพร่ โดยอาจารย์นพคุณ พงษ์สุวรรณซึ่ง
จัดให้มีการแข่งขันกีฬาประจำปี และบรรจุกีฬาวอลเลย์บอลหญิงเข้าไว้ในรายการ
แข่งขันเป็ นครั้งแรกโดยใช้กติกาการเล่นระบบ 9 คน และตั้งแต่น้ นั มากีฬา
วอลเลย์บอลก็พฒั นาขึ้นมาโดยตลอด ต่อมาเมื่อปี  2500 ได้มีการประชุมหารื อ
พิจารณาจัดตั้งสมาคมขึ้นมารับผิดชอบ จนกระทัง่ มีการจัดตั้งสมาคมวอลเลย์บอล
สมัครเล่นแห่งประเทศไทย (Amateur Volleyball Association of
Thailand) อย่างเป็ นทางการขึ้นเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2502 และ
เปลี่ยนระบบการแข่งขันเป็ น 6 คน และต่อมาได้บรรจุเข้าในหลักสูตรชั้นมัธยมศึกษา
ตอนต้นเมื่อปี  2521 หลักสูตรชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายเมื่อปี  2524[1]