ĐẶC ĐIỂM CỦA KHOA HOC

+ Tính thực tiễn (quan hệ với thực tiễn): KH có nguồn gốc từ

thực tiễn; được kiểm nghiệm trong thực tiễn; được vận dụng
vào thực tiễn.

+ Sản phẩm của KH phải được khẳng định (chứng minh)

bằng các phương pháp KH.

+ Tính tiên đoán (dự báo) : Những tư tưởng KH tiên tiến

thường đi trước thời đại, vượt lên khỏi những yêu cầu trình
độ hiện tại.
 ĐẶC ĐIỂM CỦA KHOA HOC

+ Khoa học không có giới hạn trong sự phát triển. Nó luôn

vận động và ngày càng hoàn thiện cùng khả năng nhận thức
& trình độ phát triển của khoa học.

+ Tính phân hóa ngày càng sâu: Phân chia thành những lĩnh
vực theo chiều sâu (chuyên biệt cao), nhưng lại có sự tích
hợp giữa các lĩnh vực.

+ Khoa học ngày càng được ứng dụng nhanh trong thực tiễn.
 NHẬN BIẾT MỘT KHOA HỌC

Những tiêu chí để nhận biết một khoa học:

+ Có đối tượng nghiên cứu;

+ Có phương pháp nghiên cứu;

+ Có hệ thống những phạm trù, khái niệm;

+ có mục đích ứng dụng, có lịch sử phát triển.

 PHÂN LOẠI KHOA HỌC

Phân loại khoa học là sắp xếp các bộ môn KH thành một hệ
thống thứ bậc, trên cơ sở những dấu hiệu đặc trưng bản chất
của chúng.

Có nhiều cách phân loại khoa học:

* Aritstốt: KH lý thuyết, KH thực hành và KH sáng tạo.

* Epiquya: Vật lý học là học thuyết về tự nhiên; Lôgic học là

học thuyết về con đường nhận thức; Đạo đức học là học
thuyết về cách đạt tới hạnh phúc của con người.
 PHÂN LOẠI KHOA HỌC

* Thời Trung cổ: Thần học; Lôgic học và ngữ pháp, còn KH tự
nhiên chỉ giữ vai trò phụ thuộc vào chúng.

Tóm lại, trong lịch sử phát triển KH, con người đã nhận thức
được sự cần thiết phải phân loại KH. Tuy đã cố gắng, nhưng
các nhà KH xưa vẫn chưa tìm ra được cách phân loại hợp lý
và triệt để.
 PHÂN LOẠI KHOA HỌC

* Mác & Ăngghen: mỗi KH phản ánh một hình thức vận động
của vật chất. Sự phân loại KH chính là sự phân chia các hình
thức vận động của khách thể phù hợp với tính nhất quán,
bản chất bên trong của chúng. Mối liên hệ, chuyển hóa giữa
các KH là phản ánh sự chuyển hóa, phát triển các hình thức
vận động của thế giới.

Việc phân loại KH phải dựa trên các nguyên tắc nhất định:
Nguyên tắc khách quan (Dựa vào đối tượng mà nó nghiên
cứu) và nguyên tắc phối thuộc (tri thức có sau xuất phát từ tri
thức có trước và bao hàm tri thức có trước)
 PHÂN LOẠI KHOA HỌC

* Các chuyên gia của UNESCO phân KH thành 5 lĩnh vực:

KH Tự nhiên & KH chính xác; KH kỹ thuật; KH nông nghiệp;
KH về sức khỏe; KH xã hội & nhân văn.

Ngày nay, các ngành KH có xu hướng được chuyên sâu hóa

(phân nhánh thành những chuyên ngành hẹp). Chẳng hạn
KH Giáo dục có nhiều phân ngành hẹp.
 MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CỦA CÔNG NGHỆ

- Công nghệ là một hoạt động nhằm giải quyết một vấn đề
hoặc một lớp vấn đề kỹ thuật
- Công nghệ là một cơ thể kiến thức:
+ Một hoặc một số giải pháp để giải quyết một số vấn đề
kỹ thuật
+ Con đường để giải quyết một số vấn đề kỹ thuật
+ Toàn bộ kiến thức được chuyển vào hệ thống, bất kể từ
nguồn nào để luận cứ cho sự phát triển
- Công nghệ là một phương tiện
- Công nghệ gồm bốn phần: Phần kỹ thuật; Phần thông tin;
Phần con người; Phần tổ chức.
 SO SÁNH KHOA HỌC VỚI CÔNG NGHỆ

TT Khoa học Công nghệ

Quá trình nghiên cứu khoa học Quá trình điều hành công nghệ mang
1
mang tính xác xuất tính xác định
Hoạt động khoa học mang tính Hoạt động công nghệ được lập lại theo
2
hướng mới, không lặp lại chu kỳ
3 Sản phẩm khó được định hình trước Sản phẩm được định hình theo thiết kế

4 Sản phẩm mang đặc trưng thông tin Đặc trưng sản phẩm tuỳ theo đầu vào
Một khoa học có thể ra đời ngẫu Công nghệ ra đời tuỳ thuộc thành tựu
5
nhiên khoa học và sức ép của phát triển
Lao động với độ linh hoạt và độ Lao động bị định khuôn theo quy định
6
sáng tạo cao mang tính thiết chế của công nghệ
7 Có thể mang mục đích tự nhân Không mang mục đích tự thân
Phát minh khoa học tồn tại mãi với Sáng chế công nghệ tồn tại tiêu vong
8
thời gian theo lịch sử tiến bộ kỹ thuật
 Các loại nhiệm vụ khoa học và công nghệ

+ Đề tài khoa học và công nghệ

+ Dự án sản xuất thử nghiệm
+ Đề án khoa học
+ Dự án khoa học và công nghệ
+ Nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo nghị định
thư
+ Nhiệm vụ nghiên cứu theo chức năng.