Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)
BÀI 3: GIỚI THIỆU GIÁO DỤC ĐIỆN TỬ (E-LEARNING)
Các kiến thức cần có
 Các kiến thức cơ bản về máy tính
như sử dụng bàn phím, chuột,
chương trình soạn thảo đơn giản.
 Các kỹ năng sử dụng Internet ở
mức đơn giản.
ICT101_Bai3_v1.1012102228
Mục tiêu
Kết thúc bài học này học viên có thể:
 Nêu được ít nhất 02 định nghĩa về E-Learning.
 Trình bày được cách tiếp cận E-Learning
như một dịch vụ trên nền tảng Internet.
 Hiểu rõ được cấu trúc của hệ thống E-Learning.
Giải thích được cách sử dụng các phương tiện
trong các hoạt động của lớp học E-Learning.
 Nêu được các đặc điểm của E-Learning. Nêu
được sự khác biệt của E-Learning với
phương pháp học tập truyền thống.
 Phân tích được các ưu điểm và nhược điểm của
E-Learning trên quan điểm người học.
 Giải thích được sự hỗ trợ của E-Learning đối
với Phương pháp dạy học lấy người học làm
trung tâm.
 Liệt kê các điều kiện về kiến thức, về thái độ
và các trang thiết bị cần có thể học E-Learning.
59
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

Nội dung

Bài học này giới thiệu những kiến thức, khái niệm về E-Learning. Đây là những kiến thức cơ
bản nhưng rất quan trọng đối với người nhập môn E-Learning. Những nội dung này sẽ giúp bạn
làm quen, tiếp cận công nghệ mới. Bạn sẽ được biết về E-Learning như một hướng đào tạo đã
và đang được phổ biến trên thế giới và tại Việt Nam.
Bài học bao gồm các nội dung sau:
 Định nghĩa E-Learning.
 E-Learning như một dịch vụ trên nền tảng Internet.
 Đặc điểm của E-Learning.
 Cấu trúc của hệ thống E-Learning.
 Cách đào tạo lấy người học làm trung tâm của E-Learning.
 Các điều kiện để học E-Learning.

Hướng dẫn học

 Trước khi đi vào nội dung chi tiết hãy nghiên cứu kỹ mục tiêu và đầu mục nội dung chính.
 So sánh từng nội dung đã đọc với mục tiêu của bài học.
 Dừng lại ở các câu hỏi gợi mở. Đưa ra đáp án riêng trước khi tiếp tục nghiên cứu.

60 ICT101_Bai3_v1.1012102228
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

3.1. Định nghĩa E-Learning

Giáo dục điện tử (E-Learning) từ lâu đã là một khái
niệm phổ biến trên thế giới. E-Learning được biết
đến như một cuộc cách mạng về học tập; Là phương
thức học tập đem lại nhiều tiện ích và quyền lợi cho
người học.
Vậy bản chất của E-Learning là gì? Mục này mang
đến cho bạn một số cách tiếp cận E-Learning.
Ví dụ gợi mở :
Chị Hương là nhân viên thu ngân. Bên cạnh công việc
hàng ngày, chị còn đang theo học lớp Tâm lý Kinh Hình 3.1. E-learning mang lại
doanh. Một tuần 2 buổi chị vào mạng nhận và nộp bài nhiều lợi ích cho người học
tập của thầy giáo qua e-mail. Chị sử dụng diễn đàn của lớp để trao đổi với các bạn
học. Cứ 1 tháng lớp của chị lại gặp thầy trực tiếp để được phụ đạo. Tại nhà chị Hương
theo dõi bài giảng bằng học liệu đa phương tiện trên đĩa CDROM.
Anh Thành đang học lớp Thiết kế Web tại một trường đại học. Hàng ngày anh học
tại giảng đường. Tại nhà anh xem nội dung bài giảng dạng HTML trên CDROM
được phát kèm với giáo trình. Anh sử dụng e-mail để trao đổi với bạn cùng lớp và
thầy giáo.
Câu hỏi: Theo bạn lớp học của chị Hương hay anh Thành có phải là lớp học E-Learning
hay không? Tại sao?
Thực ra, hiện nay không có định nghĩa nào hoàn hảo về E-Learning. Từ những năm
2000, công nghệ Internet đã thâm nhập sâu và cuộc sống con người. Hầu hết tất cả các
lớp học hiện nay đã sử dụng công nghệ Internet và các phương tiện điện tử ở một mức
độ nào đó. Các vấn đề cần xem xét là:
 Công nghệ Internet được sử dụng tới mức nào trong công việc truyền tải kiến thức?
 Bao nhiêu phần trăm học liệu có dưới dạng điện tử ?
 Có tồn tại khoảng cách về không gian và thời gian giữa thầy và trò hay không?

3.1.1. Một số định nghĩa về E-Learning

E-Learning là viết tắt của từ Electronic Learning. Như đã đề cập, không có định nghĩa
chính xác về thuật ngữ E-Learning. Ta có thể liệt kê ra một số cách giải thích như sau:
 E-Learning là sử dụng các công nghệ Web và Internet trong học tập (William Horton).
 E-Learning là một thuật ngữ dùng để mô tả việc học tập, đào tạo dựa trên công
nghệ thông tin và truyền thông ( Compare Infobase Inc).
 E-Learning nghĩa là việc học tập hay đào tạo được chuẩn bị, truyền tải hoặc quản
lý sử dụng qua nhiều công cụ của công nghệ thông tin, truyền thông khác nhau và
được thực hiện ở mức cục bộ hay toàn cục ( MASIE Center).
 Việc học tập được truyền tải hoặc hỗ trợ qua công nghệ điện tử. Việc truyền tải
qua nhiều kỹ thuật khác nhau như Internet, TV, video tape, các hệ thống giảng dạy
thông minh, và việc đào tạo dựa trên máy tính ( CBT ) ( Sun Microsystems, Inc ).
 Việc truyền tải các hoạt động, quá trình, và sự kiện đào tạo và học tập thông qua
các phương tiện điện tử như Internet, intranet, extranet, CD - ROM, video tape,
DVD, TV, các thiết bị cá nhân... ( E-Learning site).

ICT101_Bai3_v1.1012102228 61
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

 “Việc sử dụng công nghệ để tạo ra, đưa các dữ liệu có giá trị, thông tin, học tập và
kiến thức với mục đích nâng cao hoạt động của tổ chức và phát triển khả năng cá
nhân." (Định nghĩa của Lance Dublin, hướng tới E-Learning trong doanh nghiệp).
Tuy có nhiều định nghĩa khác nhau, nhưng nói chung các định nghĩa E-Learning đều
có những điểm chung sau:
 Dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông. Cụ thể hơn là công nghệ mạng, kỹ
thuật đồ họa, kỹ thuật mô phỏng, công nghệ tính toán…
 E-Learning bổ sung rất tốt cho phương pháp học truyền thống do nó có tính tương
tác cao dựa trên multimedia, tạo điều kiện cho người học trao đổi thông tin dễ
dàng hơn, cũng như đưa ra nội dung học tập phù hợp với khả năng và sở thích của
từng người.
 E-Learning sẽ trở thành xu thế tất yếu trong nền kinh tế tri thức. Hiện nay, E-
Learning đang thu hút được sự quan tâm đặc biệt của các nước trên thế giới với rất
nhiều tổ chức, công ty hoạt động trong lĩnh vực E-Learning ra đời.

3.1.2. Lớp học áp dụng Internet đến đâu thì được coi là E-Learning
Vào năm 2006, Hội đồng nghiên cứu E-Learning Hoa Kỳ (Sloan Consortium) đã đưa
ra một phân loại các lớp học như sau:
Phần trăm nội dung được
Nhóm Phân loại lớp học Mô tả
truyền tải qua Internet
Lớp học Không có nội dung được truyền tải bằng
A 0%
truyền thống công nghệ Internet. Tất cả là trực tiếp

Sử dụng công nghệ Internet để đăng tải

Sử dụng công nghệ các học liệu. như đề cương; bài tập; bài
B 1 - 29%
Internet giảng. Học viên và thầy gặp gỡ trực tiếp
(mặt giáp mặt)

Kết hợp giữa công nghệ Internet và

Kết hợp (Blended / truyền thống. Học viên và thầy có những
C 30 - 79%
Hybrid) gặp gỡ, trao đổi trên Internet và có cả
những buổi gặp trực tiếp

Tất cả nội dung trên Internet; Không có

D 80+% Trực tuyến (Online)
gặp mặt trực tiếp.

Theo đánh giá chung của Sloan Consortium thì các lớp học có áp dụng công nghệ
Internet ở các mức C và D được coi là những lớp học E-Learning.

3.2. E-Learning như một dịch vụ được cung cấp trên nền tảng Internet
Trên thế giới và tại Việt Nam, Internet đã đi rất sâu vào cuộc sống của mỗi con người.
Bạn thường thấy người ta nói về các khái niệm như Chính phủ Điện tử; Thương mại
Điện tử; Giáo dục Điện tử; Ngân hàng Điện tử… Đây chính là các dịch vụ được cung
cấp trên nền tảng Internet.
Bằng cách sắp xếp các dịch vụ được cung cấp theo từng lớp. Dịch vụ đơn giản hơn ở
lớp dưới, dịch vụ tổng hợp ở lớp trên. Bạn có thể tiếp cận các dịch vụ trên nền Internet
như sau:

62 ICT101_Bai3_v1.1012102228
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

Hình 3.2. E-Learning là dịch vụ được cung cấp trên nền tảng Internet như rất nhiều dịch vụ
trên nền tảng Internet khác.
Về cơ bản mô hình xây dựng các dịch vụ có thể phân ra làm 3 lớp: Các dịch vụ tổng
hợp; Các dịch vụ đơn giản và Cơ sở hạ tầng.
Ví dụ liên hệ: Một báo điện tử sẽ cung cấp cho độc giả của mình một dịch vụ bao
gồm trang tin tức, kênh liên lạc với tòa soạn, diễn đàn bạn đọc,… Như vậy, là độc giả
của một báo điện tử, bạn sẽ truy cập trang Web tin hàng ngày, sử dụng e-mail đến gửi
thư cho tòa soạn, sử dụng diễn đàn để trao đổi ý kiến. Ở mức nền tảng bạn cần có máy
tính, có kết nối mạng, phần mềm trình duyệt (Ví dụ: Internet Explorer).
Về bản chất thì E-Learning vẫn là quá trình truyền tải kiến thức từ giảng viên đến học
viên. E-Learning luôn được hiểu gắn nhiều hơn với quá trình HỌC hơn là DẠY – HỌC.
Theo thời gian, người ta đã thay đổi từ Lấy người thầy làm trung tâm (Dạy) sang Lấy
người học làm trung tâm (Học). Như vậy, dù một cơ sở đào phát triển dịch vụ E-
Learning của mình theo hướng nào và định nghĩa nó ra sao, thì E-Learning vẫn phải
phục vụ yêu cầu này.
Bài tập:
Bạn hãy trình bày cách tiếp cận Thương mại Điện tử như một dịch vụ trên nền tảng
Internet. Bạn sử dụng gì ở từng tầng?
Bạn hãy trình bày cách tiếp cận E-Learning như một dịch vụ trên nền tảng Internet.
Bạn sử dụng gì ở từng tầng?
Học E-Learning có phải là 100% qua mạng hay không?
Hãy đưa ra ví dụ về lớp học trong đó có khoảng cách về địa lý và không gian giữa
người học và người dạy?

3.3. Các đặc điểm của E-Learning

E-Learning đang phát triển mạnh mẽ và được coi là phương thức đào tạo cho tương
lai. Vậy điều gì khiến cho E-Learning được coi trọng như vậy. Những đặc điểm nổi
bật của E-Learning so với phương thức đào tạo truyền thống được liệt kê ở dưới đây:
Học mọi lúc mọi nơi: Sự phổ cập rộng rãi của Internet đã dần xoá đi khoảng cách về thời
gian và không gian cho E-Learning. Một khoá học E-Learning được chuyển tải qua mạng
tới máy tính của Bạn. Điều này cho phép Bạn học bất cứ lúc nào và bất cứ nơi đâu.

ICT101_Bai3_v1.1012102228 63
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

Học liệu hấp dẫn: Với sự hỗ trợ của công nghệ Multimedia, những bài giảng tích hợp
text, hình ảnh minh hoạ, âm thanh tăng thêm tính hấp dẫn của bài học. Bạn giờ đây không
chỉ còn nghe giảng mà còn được xem những ví dụ minh hoạ trực quan, thậm chí còn có
thể tiến hành tương tác với bài học nên khả năng nắm bắt kiến thức cũng tăng lên.

Hình 3.3. Bài giảng đa phương tiện có cả Hình ảnh Hình 3.4. Thực hành trong lớp học 3 chiều; Trải
minh họa; Video GV giảng bài; Tích hợp sẵn tính năng nghiệm môi trường làm việc thực tế.
hỗ trợ như giải thích từ ngữ; trắc nghiệm, …

Linh hoạt về khối lượng kiến thức cần tiếp thu: Một khoá học E-Learning được
phục vụ theo nhu cầu người học, chứ không nhất thiết phải bám theo một thời gian
biểu cố định. Vì thế người học có thể tự điều chỉnh quá trình học, lựa chọn cách học
phù hợp nhất với hoàn cảnh của mình.
Nội dung thay đổi phù hợp cho từng cá nhân: Danh mục bài giảng đa dạng sẽ cho
phép học viên lựa chọn đơn vị tri thức, tài liệu một cách tuỳ ý theo trình độ kiến thức
và điều kiện truy nhập mạng của mình. Học viên tự tìm ra các kĩ năng học cho riêng
mình với sự giúp đỡ của những tài liệu tự học được phát và tài liệu trực tuyến.
Cập nhật mới nhanh: Nội dung khoá học thường xuyên được cập nhật và đổi mới
nhằm đáp ứng và phù hợp tốt nhất cho học viên.
Học có sự hợp tác, phối hợp (Collaborative learning): Các học viên có thể dễ dàng
trao đổi với nhau qua mạng trong quá trình học, trao đổi giữa các học viên và với
giảng viên. Các trao đổi này hỗ trợ tích cực cho quá trình học tập của học viên.
Tiến trình học được theo dõi chặt chẽ và cung cấp công cụ tự đánh giá: Các lớp
học E-Learning cung cấp cho người học kế hoạch học tập chi tiết đến từng tuần. Cung
cấp các công cụ địên tử để tự đánh giá (Ví dụ trắc nghiệm trực tuyến; Bài tập trực
tuyến). Cho phép lưu vết các hoạt động của người học.
Các dịch vụ đào tạo được triển khai đồng bộ: Trên nền tảng của hệ thống E-Learning
các dịch vụ phục vụ đào tạo cũng được triển khai đồng bộ. Như dịch vụ giải đáp trực
tuyến; Tư vấn học tập; Tư vấn hướng nghiệp; Hỗ trợ tìm kiếm việc làm; …

3.4. Cấu trúc của hệ thống E-Learning

Bạn đã nhận ra được phương pháp đào tạo E-Learning có những đặc điểm nổi trội so
với lớp truyền thống. Hỗ trợ tích cực quan điểm dạy – học. Lấy người học làm trung
tâm. Tiếp theo bạn sẽ nghiên cứu về những tác động của môi trường E-Learning nên
các thành phần của mô hình dạy – học.
3.4.1. Các thành phần của Hệ thống đào tạo E-Learning
Bạn đã nắm rõ các đặc điểm của E-Learning và các lợi ích mà E-Learning mang lại
cho người học. Vậy những đặc điểm này bắt nguồn từ đâu? Câu trả lời là từ chính
những thành phần của hệ thống dạy – học của E-Learning.

64 ICT101_Bai3_v1.1012102228
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

Để hiểu và lý giải được điều này bạn cần có hiểu biết căn bản về những thành phần
của môi trường dạy – học. Thông thường môi trường dạy – học được mô tả bằng các
thành phần sau (Theo Đại học Quốc gia Hà Nội, Sách Giáo dục Học Đại Học 2003):

Hình 3.5. Mô hình 4 thành phần của hệ thống đào tạo

Bạn sẽ cho rằng ngay cả lớp học truyền thống cũng có thể mô tả bằng mô hình
này. Tuy nhiên điểm khác biệt chính nằm trong cách thức tổ chức từng thành phần.
Cụ thể là:
Thành phần
Lớp học truyền
của hệ thống Lớp học E-Learning
thống
đào tạo

Nội dung Tập trung vào Các nội dung đào tạo và bài giảng dưới dạng các phương tiện
sách, tài liệu truyền thông điện tử, đa phương tiện. Ví dụ một tệp tin nội dung
được in ấn. bài học dưới dạng HTML hoặc DOC; bài giảng được ghi hình bằng
Video,…

Phân phối Tại phòng học. Thực hiện bằng các phương tiện điện tử. Ví dụ tài liệu được gửi
nội dung đào Bảng phấn. qua học viên qua e-mail, bài tập dưới dạng file DOC cho phép học
tạo viên tải xuống, học viên học trên trang web của lớp học, học sử
dụng CD – ROM đa phương tiện.

Quản lý đào Phòng giáo vụ Quản lý đào tạo qua phương tiện truyền thông điện tử. Ví dụ kế
tạo gặp gỡ quản lý hoạch học tập được đăng trên trang Web của lớp học, đăng ký
sinh viên. học tập trên mạng, qua SMS.
Bảng thông báo.

Tương tác Tại phòng học. Sự trao đổi của Giảng

giữa GV và Trực tiếp. viên và người học, giữa
Học viên; người học với nhau được
giữa học thực hiện bằng phương
viên với tiện truyền thông điện
nhau tử.Ví dụ trao đổi qua e -
mail, diễn đàn trên
mạng, qua chat, hay
công cụ hội nghị qua
mạng (web hoặc video). Hình 3.6. Công cụ Hội nghị qua Web
cho phép GV và nhiều HV

ICT101_Bai3_v1.1012102228 65
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

Bài tập:
Hãy nêu những lợi ích của học viên khi được sử dụng bài giảng dạng đa phương tiện
với video, tiếng và bài giảng dạng trình chiếu?
Sau khi kết thúc kỳ thi bạn muốn được thông báo kết quả bằng hình thức nào? Hãy liệt
kê những phương pháp thông báo điểm? So sánh mặt mạnh yếu của từng hình thức.

3.4.2. Những phương tiện được sử dụng lớp học E-Learning

Tất cả chúng ta đều rất quen thuộc với những công cụ trong lớp học truyền thống. Đó
là sách giáo khoa, bảng đen, phấn, phòng học, bàn viết, giấy, vở, máy chiếu, bài thi
hết môn, giờ thực hành… Vậy khi học E-Learning chúng ta sẽ làm quen với những
công cụ gì? Các nội dung kiến thức sẽ được truyền tải ra sao?
Phần này sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi này.
Trước hết, bạn phải hiểu rằng các phương tiện được làm ra phục vụ các hoạt động học
tập của học viên. Vậy bạn thường làm gì trong khi học tập? Những nhà quản lý đào
tạo chia các hoạt động của bạn ra làm bốn nhóm sau:
 Tiếp thu bài giảng
 Phụ đạo và trao đổi kiến thúc
 Luyện tập
 Kiểm tra và thi kết thúc môn học.
Hình vẽ sau mô tả các công cụ và hoạt động học tập mà phương tiện học tập phục vụ:

Hình 3.7. Các công cụ hỗ trợ các hoạt động tại lớp học E-Learning
Trên đây là các công cụ hỗ trợ cho học viên lớp học E-Learning. Vậy những phương
tiện này sẽ phục vụ bạn như thế nào?
Trong hoạt động tiếp thu bài giảng
 Lên lớp: Lớp học E-Learning vẫn sẽ có một số buổi gặp mặt trực tiếp để giảng
bài. Đặc biệt về phương pháp và mục tiêu của môn học.
 Sách: Bạn được phát những sách của lớp học E-Learning. Sách của loại hình E-
Learning sẽ khác sách giáo khoa cơ bản ở chỗ nó được viết theo hình thức tự học.
Đẹp hơn về hình thức, nhiều ví dụ minh họa và có hướng dẫn học tập.
 Phương tiện nghe nhìn: Đối với các học viên ít tiếp cận với Internet: Các bài dạy
qua TV, Radio sẽ là các nguồn hỗ trợ quan trọng.

66 ICT101_Bai3_v1.1012102228
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

 Đầu đĩa VCD: Bạn sẽ có những đĩa VCD để xem nếu không có hoặc không muốn
sử dụng máy tính.
 Máy tính không có kết nối: để phục vụ đông đảo học viên và tiết kiệm chi phí kết
nối. Học liệu đa phương tiện sẽ được phân phối trên CD-ROM. Với học liệu đa
phương tiện bạn sẽ cùng một lúc thấy nội dung bài giảng (đoạn văn và hình vẽ),
nghe được tiếng giảng bài, nhìn được video quay thầy giáo.
 Bài giảng trên mạng dạng Text: Với học viên có đường truyền Internet có tốc độ chậm
(như dial–up): bạn vẫn có thể theo dõi nội dung bài giảng trực tuyến. Để phục vụ học
viên loại này. Lớp học E-Learning sẽ có những nội dung bài giảng dạng Text.
 Bài giảng trên mạng có hình minh họa: Các học viên có đường truyền Internet tốc
độ trung bình (ADSL) sẽ theo dõi được các bài giảng có hình minh họa.
 Bài giảng trên mạng có chứa Video: Nếu bạn có đường truyền ADSL tốc độ cao
hoặc kênh thuê riêng (leased line) bạn có thể xem bài giảng trên mạng có chứa
Video. Ngoài ra, các hình ảnh mô phỏng cũng sẽ được phục vụ.
Trong hoạt động phụ đạo và thảo luận
 Giờ phụ đạo và trao đổi “Mặt – Giáp – Mặt”: E-Learning sẽ vẫn có những buổi
phụ đạo như vậy. Đặc biệt là trước kỳ thi. Những nhóm học viên vẫn có thể gặp gỡ
trực tiếp để tranh luận
 E-mail: rất nhiều nội dung sẽ được trao đổi qua thư.
 Diễn đàn và Chat Text: Với đường truyền tốc độ chậm bạn có thể gửi những câu
hỏi và thắc mắc của bạn qua diễn đàn. Bạn cũng có thể “Chat” với bạn cùng lớp
hay giảng viên của công cụ Chat (Ví dụ : Yahoo Messenger)
 Hội thoại có tiếng (voice) và hình (webcam): Với đường truyền trung bình bạn đã
có thể trao đổi với giảng viên và
bạn học. Những công cụ thông
dụng bạn có thể sử dụng là
Yahoo Messenger với chức năng
bật Tiếng và Hình.
 Hội nghị qua Web hoặc hội nghị
truyền hình: một số buổi phụ đạo
và giải đáp thắc mắc cho lớp sẽ
được tổ chức qua công cụ Hội
nghị Web hoặc Hội nghị Video.
Các công nghệ này còn được gọi Hình 3.8. Hội nghị qua Web: Giảng viên sẽ gặp gỡ và
chung là Lớp học ảo (Virtual giảng bài cho cả lớp học E-Learning
Class Room).
Trong hoạt động luyện tập và thực hành
 Tại phòng thí nghiệm: tùy theo môn học lớp học E-Learning vẫn sẽ có những buổi
phụ đạo tại phòng thực hành. Ví dụ như thầy dạy môn Tin học Cơ bản sẽ dạy các
thao tác cho bạn để sử dụng phần mềm Micrsoft Word. Tuy nhiên nội dung thực
hành sẽ cô đọng hơn nhiều. Vì mọi thao tác sẽ được quay phim và mô phỏng trên
đĩa CD-ROM được phát cho bạn.
 Trắc nghiệm trực tuyến: Bạn sẽ được luyện tập bằng bài trắc nghiệm trực tuyến
theo từng nội dung kiến thức.

ICT101_Bai3_v1.1012102228 67
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

 Các phần mềm mô phỏng: Các phần mềm mô phỏng hoạt động cũng sẽ được áp
dụng. Hiện nay rất nhiều lĩnh
vực đã được thực hiện bằng
phần mềm mô phỏng. Từ các
thao tác lắp máy tính đến phát
âm tiếng Anh hay thí nghiệm
hóa học.
 Các phần mềm mô phỏng: Các
phần mềm mô phỏng hoạt động
cũng sẽ được áp dụng. Hiện nay
rất nhiều lĩnh vực đã được thực
hiện bằng phần mềm mô phỏng. Hình 3.9. Dạy phát âm tiếng Anh bằng Phần mềm mô
Từ các thao tác lắp máy tính đến phỏng chuyển động của Môi, lưỡi và thanh quản. Với
phần mềm này thì bạn có thể nhìn thẩy rất rõ các phụ âm
phát âm tiếng Anh hay thí nghiệm và nguyên âm được tạo thành như thế nào
hóa học.
Trong hoạt động Kiểm tra và Thi kết thúc môn học
Do tính chất của Họat động Kiểm tra và Thi kết thúc. Lớp học E-Learning sẽ tổ chức
thực hiện giống như hoạt động của lớp học truyền thống. Tuy nhiên, do môi trường học
tập dựa trên các phương tiện điện tử. Các phương tiện này sẽ được áp dụng triệt để.
 Thi tập trung trên giấy: bạn đã làm quen với cách thi này. Để đảm bảo chất lượng
của lớp học, việc tổ chức thi tập trung trên giấy là phương pháp phổ biến nhất cho
cả lớp học E-Learning.
 Thi trắc nghiệm trên máy: các bài thi trắc nghiệm khách quan được thực hiện hoàn
toàn trên máy tính. Ngay sau nộp bài, máy tính sẽ thông báo kết quả thi.
 Thi thực hành trên máy tính hoặc công cụ khác: đối với những môn yêu cầu có sự
thao tác cụ thể. Ví dụ đối với môn Soạn thảo văn bản, bạn sẽ được yêu cầu sử
dụng phần mềm Microsoft Word để soạn thảo một văn bản hay đối với môn Lắp
ráp máy tính bạn sẽ phải lắp ráp hoàn chỉnh một máy tính cá nhân.
Bài tập:
Đối với Hoạt động tiếp thu nội dung bài giảng: Tại sao lại phải cung cấp nhiều công
cụ cho người học E-Learning? Ở lớp tôi chỉ cần có sách là mọi người sẽ học tốt?
Tại sao lại cần trao đổi qua diễn đàn hay qua các phương tiện Chat, trong khi sử
dụng điện thoại sẽ tiện hơn nhiều?

3.5. Hỗ trợ tích cực của E-Learning cho mục tiêu lấy người học làm trung tâm
Dạy – học theo phương châm „Lấy người học làm trung tâm“ là mục tiêu phải hướng
tới trong mọi loại hình đào tạo, kể cả đào tạo theo phương pháp truyền thống hay E-
Learning. Câu hỏi được đặt ra là: từng loại hình lớp học hỗ trợ việc hiện thực hóa các
tiêu chuẩn này đến đâu?
Bảng đánh giá sau cho bạn thấy được sự hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp củaE-
Learning trong việc thực hiện các tiêu chuẩn đào tạo lấy người học làm trung tâm.
(Các tiêu chuẩn được lấy từ Tài liệu bồi dưỡng giảng viên, Viện Nghiên cứu Phát
triển giáo dục, 2000).

68 ICT101_Bai3_v1.1012102228
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

Đặc điểm của E-learning trực tiếp hoặc gián

tiếp hỗ trợ hiện thực hóa các tiêu chuẩn này.

Quản lý tiến trình, Công cụ

Học tập có sự phối hợp;

Nhiều Dịch Vụ ĐT qua

Cá nhân hóa NDung
Tiêu chuẩn của Nguyên lý Đào tạo

Học liệu hấp dẫn

Mọi lúc, Mọi nơi

Đổi mới nhanh

mạng đi kèm
Lấy người học làm trung tâm

KL kiến thức

tự đánh giá
linh hoạt

Trao đổi
Về mục tiêu

Chuẩn bị cho HV thích ứng với đời sống xã hội X X X X X

Tôn trọng nhu cầu, hứng thú, lợi ích và khả

X X X X X X X X
năng của HV

Về nội dung

Chương trình hướng vào sự chuẩn bị phục

X X X X X
vụ thiết thực cho môi trường làm việc.

Giáo án có nhiều phương án theo kiểu phân

X X X X X X
nhánh linh hoạt, có thể được điều chỉnh.

Chú trọng các kỹ năng thực hành, vận dụng

kiến thức, năng lực giải quyết các vấn đề X X X X
thực tiễn.

Về phương pháp

Khám phá và giải quyết vấn đề. X X X X X X

Người học chủ động, tích cực tham gia. X X X X X X

Tìm tòi và thể hiện GV điều khiển, thúc đẩy

X X X X X X X
sự tìm tòi.

Về môi trường học tập

Tự chủ, thân mật, không hình thức. X X X

Chỗ ngồi linh hoạt.

Sử dụng thường xuyên các phương tiện kỹ

X X X X X X X X
thuật dạy học.

Về kết quả

Tri thức tự tìm. X X X X X X X

Trình độ cao hơn về phát triển nhận thức,

X X
tình cảm và hành vi.

Tự tin. X X X X X X

HV tự chịu trách nhiệm về kết quả học tập,

X X X X X X
được tự đánh giá, tự xác định các giá trị.

ICT101_Bai3_v1.1012102228 69
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

3.6. Điều kiện để học E-Learning

3.6.1. Điều kiện về Kiến thức

 Biết sử dụng máy tính. Đặc biệt là phần mềm trình duyệt.
 Bạn biết gõ bàn phím: Nhiều người cho rằng đây là một điều giản đơn. Thực ra thì
không hẳn như vậy. Để gõ bàn phím đúng cách và với tốc độ cao cần phải trải qua
quá trình học tập và thực hành. Gõ bàn phím tốt sẽ giúp bạn tiết kiệm được rất
nhiều thời gian. Mang lại lợi ích cho bạn không chỉ trong môi trường E-Learning
mà cả trong công việc hàng ngày.
 Bạn cần biết sử dụng Internet và các công cụ trên Internet (như thư điện tử, diễn
đàn, Yahoo Messenger, công cụ tìm kiếm Google) ở mức căn bản
Một câu hỏi được đặt ra là: Nếu bạn không biết sử dụng máy tính thì học được
Chương trình đào tạo theo phương thức E-Learning như thế nào? Thực ra vấn đề này
đã được các nhà xây dựng chương trình lưu tâm. Trong tuần đầu, các chương trình
này sẽ triển khai các môn học giúp bạn làm quen với môi trường học tập qua mạng.
Bạn sẽ được đào tạo kỹ năng sử dụng máy tính và Internet khi tham gia vào các khóa
học như “Tin học cơ bản” hay “Nhập môn Internet và E-Learning”. Bạn sẽ có đủ kỹ
năng và sự tự tin trước khi thực sự tham gia học tập trong các lớp học E-Learning.

3.6.2. Điều kiện về Thái độ

Đề học E-Learning có hiệu quả Bạn cần
 Tự giác học tập: đây có thể coi là điều kiện quan trọng nhất để cố thể học tập E-
Learning một cách hiệu quả.
 Biết tự chủ sắp xếp thời gian và kế hoạch học tập.
 Ham học hỏi: không che giấu sự không hiểu biết của mình.
 Bạn nên hăng hái giúp đỡ những người khác.

3.6.3. Điều kiện về Trang thiết bị

Vậy để học E-Learning bạn có cần đầu tư nhiều vào trang thiết bị hay không? Câu trả
lời là hoàn toàn không. Sau đây là bảng liệt kê các trang thiết bị của người học E-
Learning. Bạn cần lưu ý đến mức độ cần thiết của từng thiết bị:

Thiết bị Yêu cầu Ghi chú

Máy tính PC hay Không bắt buộc. Nhưng Bạn có thể sử dụng Sách ở nhà và Truy cập máy tính tại
Laptop Nên có điểm truy cập Internet hay tại Cơ quan.

Đường truyền
Không bắt buộc Nếu bạn muốn sử dụng tại nhà thì nên lắp đặt
Internet tại nhà

Khả năng truy Bạn phải có nơi để truy cập Internet. Đây có thể là Nhà
Bắt buộc
cập Internet bạn, Cơ quan hoặc điểm truy cập công cộng.

Không bắt buộc. Bạn cần dùng khi muốn theo giõi bài giảng VCD. Dùng
Đầu đĩa CD/VCD
thiết bị này khi không có PC.

70 ICT101_Bai3_v1.1012102228
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

TÓM LƯỢC CUỐI BÀI

Trong bài học này Bạn đã học được những nội dung sau:
 Các định nghĩa về E-Learning: Bạn cần nêu được ít nhất là hai định nghĩa khác nhau. Trong
đó cần tập trung vào bản chất của môi trường học tập tách biệt về địa điểm và thời gian hơn
là vào đặc điểm công nghệ.
 Phương pháp tiếp cận E-Learning như một dịch vụ được cung cấp trên nền tảng Internet: Bạn
đã học được cách nhìn nhận các dịch vụ Internet một cách mềm dẻo. Bạn cần nêu được cách
tiếp cận này với ít nhất ba dịch vụ khác nhau.
 Cấu trúc của hệ thống E-Learning và quan trọng nhất là sự thích hợp của E-Learning đối với
môi trường dạy – học lấy người học làm trung tâm: Trong nội dung này bạn cần giải thích
được mô hình hệ thống giáo dục theo cách tiếp cận của E-Learning.
 Các điều kiện về Kiến thức, thái độ và trang thiết bị để học tập E-Learning: Bạn cần liệt kê
được các điều kiện kiến thức và trang thiết bị cần thiết.

ICT101_Bai3_v1.1012102228 71
 Bài 3 – Giới thiệu giáo dục điện tử (E-Learning)

CÂU HỎI ÔN TẬP

1. E-Learning là viết tắt của cụm từ nào
a) Electronic Learning
b) Enterprise Learning
c) Economic Learning
d) Entertainment and Learning
e) Email Learning
2. Đâu không phải là ưu điểm của phương pháp học tập E-Learning
a) Học tập mọi lúc mọi nơi
b) Nội dung học tập thay đổi phù hợp với từng cá nhân
c) Học có sự hợp tác, phối hợp
d) Công nghệ đơn giản, dễ sử dụng
3. Bạn hãy trình bày cách tiếp cận E-Learning như một dịch vụ trên nền tảng Internet. Bạn sử
dụng gì ở từng tầng?
Gợi ý: xem ví dụ trong phần 3.1.2.
4. Học E-Learning có phải là 100% qua mạng hay không? Có những cách phân loại như thế nào
Gợi ý: xem ví dụ trong Phân loại của Sloan Consortium.
5. Hãy đưa ra ví dụ về lớp học trong đó có khoảng cách về địa lý và không gian giữa người học
và người dạy?
6. Phân tích các nguyên nhân tại sao E-Learning lại hỗ trợ rất tốt cho đào tạo lấy người học làm
trung tâm. Đặc biệt với các nội dung:
a) Người học tích cực, chủ động tham gia
b) Sử dụng thường xuyên các phương tiện dạy học
c) HV tự giác chịu trách nhiệm về kết quả học tập, được tham gia tự đánh giá, tự xác định
các giá trị.
Gợi ý: xem bảng phân tích sự phù hợp của E-Learning đối với phương pháp đào tạo lấy
người học làm trung tâm. Phân tích theo từng ý đã được đánh dấu trong bảng.

72 ICT101_Bai3_v1.1012102228