Lekcja

Pan Tadeusz
uczeń: 12.06.2021, sobota

Adam Mickiewicz

Pan Tadeusz
czyli ostatni zajazd na Litwie
Historia szlachecka z roku
1811 i 1812 we dwunastu
księgach wierszem

Pan Tadeusz w reż.

Andrzeja Wajdy (1999)

Adam Mickiewicz Pan Tadeusz

1
czas akcji: lato 1811 - pięć dni (księgi I-X), wiosna 1812 - jeden dzień (księgi
XI-XII)

miejsca akcji: Litwa: Soplicowo, zaścianek Dobrzyńskich, zamek Horeszków,

karczma

rodzaj, gatunek: epika, epopeja (poemat epicki)

główni bohaterowie: Jacek Soplica (ksiądz Robak), Tadeusz Soplica, Sędzia

Soplica, Stolnik Horeszko, Zosia Horeszkówna, Telimena

epopeja - rozbudowany utwór epicki, pisany wierszem (poezja) ukazujący

całokształt życia narodu na tle ważnych, przełomowych dla tego narodu wydarzeń
historycznych.

Pan Tadeusz jako epopeja

➢ rozbudowany utwór epicki, pisany wierszem (poezja)

➢ pisany trzynastozgłoskowcem
➢ ukazuje losy wybranej grupy bohaterów na tle ważnych i przełomowych dla
całego narodu wydarzeń historycznych (kampania napoleońska)
➢ liczne realistyczne i poetyckie opisy oraz porównania homeryckie

2
Adam Mickiewicz napisał Pana Tadeusza na emigracji tęskniąc za ojczyzną. W
dziele tym wieszcz narodowy krytykuje zwady sąsiedzkie Polaków, przez które
trudno im wyzwolić się z rąk zaborców.

Inwokacja - rozbudowana apostrofa: Litwo, ojczyzno moja...

Epilog - kontrastowe zestawienie dwóch rzeczywistości: Paryskiej emigracji i

krainy lat dziecięcych

Soplicowo, jako Arkadia:

Trzeba wiedzieć, że to jest Sopliców choroba, że im oprócz Ojczyzny nic się nie
podoba

Telimena

3
 Jacek Soplica Ksiądz Robak

jedna z najważniejszych, najbardziej na samym dnie hierarchii

poważanych osób w okolicy

rozpoznawalny po wyglądzie i celności anonimowy, jedne z wielu

paliwoda, pieniacz, mściwy pokorny, szanujący życie ludzkie

buntownik, nieszczęśliwie zakochany, dojrzały patriota, tajemniczy,

niezrozumiany przez społeczeństwo świadomy sytuacji politycznej

Powody przemiany

➢ chęć odkupienia win

➢ pokuta przed sobą i ludźmi

Tragizm Jacka Soplicy

➢ popełnia haniebny czyn

➢ przylega do niego miano zdrajcy
➢ nie może cofnąć czasu, zmienić biegu wydarzeń, decyzji pod wpływem
chwili
➢ jest rozdarty, nie może opiekować się synem, ponieważ musi się
zrehabilitować

4
KSIĘGA I: Gospodarstwo

Powrót panicza
Spotkanie się najpierwsze w pokoiku, drugie u stołu
Podkomorzego uwagi polityczne nad modami (francuskimi)
Początek sporu o Kusego i Sokoła

KSIĘGA II: Zamek

Gość w zamku (Hrabia)

Ostatni dworzan opowiada historię Horeszków

Pani Telimeny anegdota petersburska

Nowy wybuch sporów o Kusego i Sokoła

Dalej w grzyby!

5
KSIĘGA III: UMIZGI

Wyprawa Hrabi na sad

Tajemnicza nimfa gęsi pasie (Hrabia i Zosia)

Telimena w Świątyni dumania

Narady tyczące się postanowienia Tadeusza

Hrabiego myśli o sztuce

Niedźwiedź, Mospanie!

6
 KSIĘGA IV: DYPLOMATYKA I
ŁOWY

Zjawisko w papilotach budzi Tadeusza

Za późne postrzeżenie omyłki

Karczma i tabakiera (Robak)

KSIĘGA V: KŁÓTNIA

Plany myśliwskie Telimeny

Ogrodniczka wybiera się na świat i słucha nauk opiekunki

Spotkanie w Świątyni dumania i zgoda ułatwiona za pośrednictwem mrówek

Kłótnia (Klucznik i Hrabia/Soplicowie)

Hrabia z Gerwazym odbywają radę wojenną

7
KSIĘGA VI: KŁÓTNIA

Zaścianek szlachecki Dobrzyn

Opisanie domostwa i osoby Maćka Dobrzyńskiego

KSIĘGA VII: KŁÓTNIA

Jankiel radzi ku zgodzie, którą Scyzoryk rozcina

Rzecz Gerwazego, z której okazują się wielkie skutki wymowy sejmowej

Protestacja starego Maćka

Hejże na Soplice!

8
KSIĘGA VIII: ZAJAZD

Tajemnicza scena w pokoju Sędziego

Tadeusz chcąc wyplątać się wpada w wielkie kłopoty

Zajazd

Hrabia zdobywa Soplicowo

Uczta zajazdowa

KSIĘGA IX: BITWA

O niebezpieczeństwach wynikających z nieporządnego obozowania.

Odsiecz niespodziana

Major zbytnią zalotnością ściąga na siebie burzę

Wystrzał z krócicy, hasło do boju.

9
KSIĘGA X: EMIGRACJA, JACEK

Narada tycząca się zabezpieczenia losu zwycięzców.

Układy z Rykowem

Ważne odkrycie (Jacek Soplica)

KSIĘGA XI: ROK 1812

Wkroczenie wojsk

Przedstawienie wodzom par narzeczonych

KSIĘGA XII: KOCHAJMY SIĘ

Ostatnia uczta staropolska

Koncert nad koncertami

Polonez

Kochajmy się!

10
Źródła:

https://www.pwn.pl/

https://www.google.pl/imghp?hl=pl

https://www.youtube.com

11