Sorularla Öğrenelim

LOJ431U - LOJİSTİK MALİYETLERİ VE RAPORLAMA

Ünite 1: Maliyet ile İlgili Temel Kavramlar

Giriş

1. Maliyet muhasebesi ne işe yarar ve maliyet muhasebesi kullanımındaki amaç nedir?

Cevap: Maliyet muhasebesi, işletmede üretilen ürün ya da hizmetlerin toplam ve birim maliyetlerinin hesaplanmasına ve bunların
dağıtılmasına yardımcı olur. Buradaki temel amaç, kârı tahmin etmek ve maliyet ile fiyat ilişkisini anlamaktır.

2. Bir işletmenin yönetimi hangi amaçlarla bazı maliyet bilgilerine ihtiyaç duyar?
Cevap: Yönetim; tahminleme, planlama, maliyet kontrolü ve karar verme amacıyla bazı maliyet bilgilerine ihtiyaç duyar.

3. Bir işletmede lojistik maliyetlerin şeffaf ve erişilebilir olmasının ne gibi faydaları vardır?
Cevap: Bir işletmede lojistik maliyetlerin şeffaf ve erişilebilir olmasının; maliyetlerin minimizasyonu fırsatı, ürün-miktar ilişkisinin daha
iyi kavranabilmesi, maliyetlere daha fazla dikkat edilmesi, direkt maliyetlerin ortaya konması, yeni teknolojik yatırımların belirlenmesi
gibi pek çok faydası bulunmaktadır

Temel Kavramlar

4. “Maliyet” ve “Gider” kavramları aynı anlama mı gelmektedir?

Cevap: Sık sık birbirlerinin yerine kullanılan bu iki kavram birbirine benzer kavramlar olmakla birlikte iş dünyasında farklı anlamları ve
uygulamaları var olup aynı zamanda ikisi arasında bir ilişki söz konusudur.

5. Genel olarak maliyet kavramı nedir?

Cevap: Maliyet, bir şeyi elde etmek veya belirli bir amaca ulaşmak için katlanılması gereken ve parasal olarak ifade edilebilen
özverilerin (fedakârlıkların) tümü olarak ifade edilir.

6. İktisadi açıdan maliyet kavramı nedir?

Cevap: İktisadi açıdan maliyet kavramı; bir malı veya hizmeti yapmak, satın almak veya satmak için, doğrudan veya dolaylı olarak
yapılan masrafların tümüdür.

7. Muhasebe standartları açısından bakıldığında maliyet kavramı nedir?

Cevap: Muhasebe standartları açısından bakıldığında maliyet kavramı; Bir varlığın elde edilmesinde veya inşaatında ödenen nakit veya
nakit benzerlerini veya verilen diğer bedellerin gerçeğe uygun değerini veya belli durumlarda, ilk muhasebeleştirme sırasında ilgili
varlığa atfedilen bedeli ifade eder.

8. Muhasebe standartları açısından maliyet kavramını tanımlarken “varlığa” atfedilen bedel şeklinde ifade ediliyor. Burada geçen varlık
ifadesi ne demektir?
Cevap: Varlık, geçmişteki olayların bir sonucu olarak işletme tarafından kontrol edilen mevcut bir ekonomik kaynaktır.

9. Varlık, geçmişteki olayların bir sonucu olarak işletme tarafından kontrol edilen mevcut bir ekonomik kaynaktır. Burada geçen
ekonomik kaynak ne demektir?
Cevap: Ekonomik kaynak, ekonomik fayda üretme potansiyeline sahip bir haktır şeklinde tanımlanabilir.

10. Bir varlığın maliyeti hangi maliyetleri içerir?

Cevap: Bir varlığın maliyeti, varlığı satın almak, elde etmek, kurmak ve çalışanları eğitmek gibi diğer her maliyeti içerir.

11. Varlık maliyetinin hesaplanmasında kullanılan maliyet unsurları nelerdir?

Cevap: Varlık maliyetinin hesaplanmasında kullanılan maliyet unsurları ise aşağıdaki gibidir: • Satın alma maliyeti: Varlıkların satın
alınma bedeli ve söz konusu varlığın edinilmesi için gerçekleştirilen giderlerin toplamı olarak ifade edilebilmektedir. • Dönüştürme
maliyetleri: Direkt işçilik giderleri ile genel üretim giderlerinin toplamından oluşur. • Diğer maliyetler: Varlıkların mevcut konum ve
duruma getirilmesi için yapılan diğer giderlerdir. • Maliyetleme: Belirli bir amaca ulaşmak için gerçekleştirilen veya gerçekleştirilecek
eylemlerin maliyetlerinin belirlenmesi tekniği ve süreci olarak tanımlanır.
12. Harcama kavramının tanımları nelerdir?
Cevap: Genel olarak harcama; bir işletme, kuruluş veya şirket tarafından yeni varlıklar elde etmek, mevcut varlıkları iyileştirmek veya
bir yükümlülüğü azaltmak için kullanılan fonlardır. Başka bir deyişle, bir işletmenin faaliyetlerinde bir kaynağın kullanılmasıdır.
Harcama, varlık, mal veya hizmet satın almak, borcu ödemek, ödeme vaadinde bulunmak veya fon işlemleri için nakit veya nakit benzeri
değerlerin kullanılması anlamına gelir. Harcama, herhangi bir nedenle para ve benzeri araçlarla yapılan ödemedir ya da bir mal, fay-da
ve hizmet sağlanması veya herhangi bir edim karşılığı olmaksızın ortaya çıkan bir yükümlülük nedeniyle yapılan ödeme ve
borçlanmaları da içine alan geniş bir kavramdır.

13. Gider kavramının tanımları nelerdir?

Cevap: Gider, gelir elde edilmesini sağlamak için devam eden ticari faaliyetler için düzenli olarak ödenen veya harcanan tutar olarak
tanımlanabilir. Gider kavramının tanımlanmasında farklı yollar kullanılabilmekte ve özü aynı noktada kesişmek üzere farklı ifadeler
olabilmektedir. Genel olarak gider; bir iş ile ilgili olarak alınan bir mal veya hizmet karşılığında ödenen veya borçlanılan tutardır. Gider;
işletmeye ekonomik bir fayda sağlamak üzere yapılan bir harcama veya tüketimdir. Gider, faydası tükenmiş maliyettir. Bilanço
yaklaşımı bağlamında gider kavramı, “Gider; işletmeden çekilen ve konan değerler hariç olmak üzere, bir işletmenin belirli bir
dönemdeki mamul teslimi veya üretim, hizmet kullanımı veya sürekli ana iş konusuyla ilgili diğer işlemleri sonucunda işletmenin
varlıklarında meydana gelen azalışlar veya yükümlülüklerde meydana gelen artışlardır.” şeklinde ifade edilebilmektedir. Gider
kavramının ifade edilmesinde kullanılan diğer bir yaklaşım ise sonuç hesapları (gelir tablosu) yaklaşımıdır. Gelir Tablosu yaklaşımı
bağlamında gider kavramı, “Gider, İşletmenin faaliyetlerini ve varlığını sürdürebilmesi ve bir ekonomik yarar (gelir elde etmesi)
sağlaması için belirli bir dönemde kullandığı ve tükettiği girdilerin faydası tükenmiş maliyetlerinin hasılattan düşülen kısmıdır.” şeklinde
ifade edilmesi mümkündür. Uluslararası muhasebe standartları ile tam uyumlu olduğu kabul görmüş Türkiye muhasebe standartlarına
altyapı oluşturan kavramsal çerçevede; “Gider, muhasebe döneminde, ekonomik yararlarda varlık çıkışı veya diğer şekillerdeki varlık
eksilmeleri sonucundaki azalışları veya özkaynaklarda hissedarlara yapılan ödemelerin sonucunda ortaya çıkan azalmaların dışında
özkaynaklarda azalma sonucunu doğuran borçlarda meydana gelen artışlardır.” şeklinde ifade edilmiştir. Özetle gider, işletmelerin
faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan ve normal ölçüler içerisinde yapılan harcamalar ile varlık ve hizmet tüketimleri olarak
tanımlanır

14. Maliyet ve gider kavramları arasındaki farklar nelerdir?

Cevap: Maliyet ve gider kavramları sıklıkla birbirine karıştırılır bu da aralarındaki farkın anlaşılmasını zorlaştırır. Gider ve maliyet
arasındaki en belirleyici fark, ilki için yapılan ödeme veya harcamanın tüketilmesi ve yok olmasıdır. İkincisinde ise, yapılan ödeme veya
harcamanın bir aktif değere dönüşmesi veya mevcut bir aktif kalemin değerinin artmasına yol açmasıdır. Tablo 1.1'den yaralanarak (S: 6,
Tablo 1.1) özetleyecek olursak; • Maliyet, işletmede gelecekteki faydalar için satın alınan varlıklara yapılan bir yatırımken, gelir elde
etmek için devam eden işlere yönelik düzenli yapılan ödemeler giderdir. • Maliyet bir kerelik bir ödeme iken gider daha düzenli bir
ödemedir. Maliyet genellikle bilançoya yansıtılırken gider, kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunun bir parçasını oluşturur.
Maliyet, gelir tablosu ilkesine göre gider olarak muhasebeleştirilir, ancak gider asla maliyet olarak muhasebeleştirilmez.

15. Zarar kavramının tanımları nelerdir?

Cevap: Zarar kavramı çok çeşitli şekillerde tanımlanabilmektedir. Genel olarak ekonomik yarar sağlamayan boşa yapılan tüketimler
zarar olarak ifade edilirler. İşletmelerin belirli bir faaliyet dönemi içerisinde gider toplamlarının gelir toplamlarını aşması durumunda
ortaya çıkan fark tutarı olarak da ifade edilebilir. Zarar, işletme faaliyetinin yürütülmesi için gerekli olmayan ve normal ölçüleri aşan tüm
harcamalar ile varlık ve hizmet tüketimleridir.

16. Zarar ve gider kavramları arasındaki ilişki nedir?

Cevap: Zararlar gider tanımına giren diğer kalemleri belirtir. Bunlar işletmenin hem olağan hem de olağan dışı faaliyetlerinden
doğabilir. Zararlar ekonomik yarardaki azalışları ifade eder ve özellikleri itibarıyla giderlerden bir farkları yoktur. Bu nedenle Kavramsal
Çerçevede ayrı bir unsur olarak ele alınmamışlardır.

17. Zararların kapsamı nelerdir?

Cevap: Zararlar; yangın, sel gibi felaketlerden oluşan zararlar ile uzun vadeli varlıkların elden çıkarılması sonucunda oluşan değer
kayıpları gibi zararları da kapsar. Giderlerin tanımı, bir yabancı para kurundaki artıştan dolayı o para cinsinden olan borçlardaki
artışlardan kaynaklanabilen gerçekleşmemiş zararları da içerir.

Maliyet, Harcama, Gider ve Zarar Kavramları Arasındaki İlişkiler

18. "Harcama ve tüketim" ve "maliyet" arasındaki ilişki nedir?

Cevap: İşletmeler, faaliyetini ve varlığını sürdürebilmek için faaliyet dönemleri içerisinde çeşitli harcama ve tüketim yaparlar. Yapılan
bu harcamalar varlık edinimi için yapılmışsa o varlığın maliyetini oluşturur.

19. Harcama, maliyet ve gider kavramları arasındaki ilişki nedir?

Cevap: Yapılan harcamalar faaliyet dönemi içinde işletme faaliyetleri için kullanılmış olabilir. Eğer harcama ve tüketim üretim faaliyeti
için gerçekleşmişse bu harcamalar üretim maliyeti olarak isimlendirilirken diğer işletme faaliyetleri için yapılan harcamalar ise dönem
gideri / faaliyet gideri olarak isimlendirilir.
20. Harcama ve zarar kavramları arasındaki ilişki nedir?
Cevap: İşletmelerin faaliyet süreçleri içerisinde gereksiz yapılan ve normal üstü olan harcama ve tüketimler ise zarar olarak hesaplanır.

21. Maliyet ve gider kavramları arasındaki ilişki nedir?

Cevap: Maliyet ile gider kavramı arasında çok yakın bir ilişki vardır. Gider, faydası tükenmiş maliyet olarak da tanımlanmaktadır.
Gider, gelir getirecek ürün veya hizmetin elde edilmesi için katlanılan her bir harcama veya tüketimken; maliyet, ürün veya hizmetin elde
edilmesi için gerekli bütün giderlerin toplamıdır. Başka bir ifadeyle gider maliyetin bir unsurudur.

Maliyetlerin Sınıflandırılması

22. Maliyetin sınıflandırılması ne demektir?

Cevap: Maliyetin sınıflandırılması; maliyet bileşenlerini, yapısına, niteliklerine veya aralarındaki ilişkilerin benzerliklerine göre ortak bir
isim altında gruplandırma işlemidir. Her bir ögenin tanımlanması ve benzer ögelerin ortak özelliklerine göre sistematik olarak
yerleştirilmesi işlemidir.

23. Maliyetlerin sınıflandırılması neden önemlidir?

Cevap: İşletmelerce maliyetlerin hızlı ve kolay bir biçimde hesaplanabilmesi, etkili bir kontrol sağlanabilmesi, planlama ve karar verme
süreçlerinde kullanılabilmesi kısaca yönetimin ihtiyaç duyduğu bilgilerin karşılanabilmesi için maliyetlerin sınıflandırılması büyük önem
arz etmektedir.

24. Maliyet sınıflandırılmasında temel alınan bazı ortak özellikler nelerdir?

Cevap: Maliyet sınıflandırılmasında temel alınan bazı ortak özellikler aşağıdaki gibidir: • Maliyetlerin Doğal Niteliği (Doğal
sınıflandırma) • Mamullere Yüklenme Biçimleri • İşletme Fonksiyonları (İşlevleri) • Faaliyet Hacmine Karşı Davranış • Ortaya Çıkış
Biçimleri • Üretim Süreci • Üretim Miktarı • Ait Oldukları Kısım • Ait Oldukları Dönem • Zaman • Yönetim Kararları • TDHP

25. İşletmelerde temel olarak (maliyetlerin doğal sınıflandırılması) maliyetler kaça ayrılır?
Cevap: İşletmelerde temel olarak maliyetler diğer bir deyişle maliyetlerin doğal sınıflandırması; • Üretim/Hizmet Maliyetleri ve •
Üretim/Hizmet Dışı Maliyetler olarak ikiye ayrılabilir. Üretim/Hizmet Maliyetleri: Üretim ya da hizmet eyleminde kullanılan ham
maddenin mamule dönüştürülmesi sürecinde katlanılan maliyetlerdir. Üretim/Hizmet Maliyetleri; malzeme, işçilik ve genel
üretim/hizmet giderlerinden oluşmaktadır. Üretim/Hizmet Dışı Maliyetler: Araştırma ve Geliştirme, Pazarlama Satış ve Dağıtım, Genel
Yönetim ve Finansman Maliyetleri şeklinde gruplandırılır.

26. İşletmelerde maliyetlerin mamullere yüklenme biçimine göre maliyetler kaça ayrılır?
Cevap: İşletmelerde maliyetlerin mamullere yüklenme biçimine göre maliyetler direkt (dolaysız) ve endirekt (dolaylı) olarak
sınıflandırılır. Direkt (Dolaysız) Maliyet: Mamul maliyetine doğrudan doğruya ekonomik olarak uygun bir biçimde yüklenebilen
maliyetlerdir. Örneğin; direkt ilk madde ve malzeme ve direkt işçilik maliyetleri vb. Endirekt (Dolaylı) Maliyet: Mamul maliyetine
doğrudan yüklenemeyen dolaylı olarak yüklenen yani birtakım dağıtım ölçüleri yardımıyla yüklenebilen maliyetlerdir. Örneğin;
akaryakıt, elektrik, aydınlatma, işletme malzemesi, enerji gibi.

27. İşletmelerin fonksiyonları bağlamında maliyetler nasıl sınıflandırılır?

Cevap: İşletmelerin fonksiyonları bağlamında maliyetler aşağıdaki biçimde sınıflandırılabilmektedir. Tedarik (Satın Alma) Maliyeti
Üretim Maliyetleri Ar-Ge Satış ve Dağıtım Yönetim Finansman Tedarik (Satın Alma) Maliyeti: İşletme faaliyetlerinde kullanmak veya
satılmak amacıyla edinilen varlık ve hizmetler için katlanılan maliyetlerden oluşmaktadır. Üretim Maliyetleri: Bir ürün ya da hizmetin
üretiminde yer alan kalemlerin maliyetidir. Araştırma ve Geliştirme Maliyetleri: Mevcut bir ürünün kalitesini arttırmak, yeni bir ürün
geliştirmek, üretimine devam edilen mamullerin maliyetini düşürmek veya üretim sürecini iyileştirmek vb. gibi amaçlarla katlanılan
maliyetlerden oluşmaktadır. Satış ve Dağıtım Maliyetleri: Ürünler tamamlandıktan sonra tüketiciye ulaşıncaya kadar ortaya çıkan
maliyetlerdir. Yönetim Maliyetleri: Bir işletmenin genel yönetimi için yapılan harcamalardır. Finansman Maliyetleri: İşletme
faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için borçlanılan tutarlarla ilgili katlanılan faiz, komisyon, kur farkı gibi giderlerden oluşmaktadır.

28. Maliyetler faaliyet hacmi karşısında davranışlarına kaç grupta sınıflandırılır?

Cevap: Maliyetler faaliyet hacmi karşısında davranışlarına göre sabit, değişken ve karma (yarı sabit ve yarı değişken) maliyetler olmak
üzere üç grupta sınıflandırılır. Sabit Maliyet: Belirli bir zaman diliminde işletmenin faaliyet hacmindeki değişmelerde toplamda aynı
kalan ve değişiklik göstermeyen maliyetlerdir. Değişken Maliyet: Faaliyet hacmi ile aynı yönde değişim eğilimi gösteren (değişen)
maliyetler değişken maliyet olarak nitelendirilebilmektedir. Karma Maliyet: Karma maliyetler hem sabit hem de değişken unsurlar içerir.
Aktivite seviyesindeki dalgalanmalardan kısmen etkilenirler. Bunlar kısmen sabit ve kısmen değişken maliyetlerdir ve bunun tersi de
geçerlidir.

29. Maliyetler üretim süreci ile ilişkilerine göre kaç grupta incelenmektedir?
Cevap: Maliyetler üretim süreci ile ilişkilerine göre temel (birincil) maliyet ve dönüştürme (şekillendirme) maliyeti olarak iki grupta
incelenmektedir. Temel (Birincil) Maliyet: Mamullerin direkt maliyeti anlamına gelen temel maliyet; direkt ilk madde ve malzeme ile
direkt işçilik maliyetlerinden oluşmaktadır. Dönüştürme (Şekillendirme) Maliyeti: ham maddenin mamule dönüştürülmesi sürecinde
ortaya çıkan maliyet olup direkt işçilik ve genel üretim maliyetleri toplamından oluşmaktadır.
30. İşletmelerde maliyetler ortaya çıkış biçimlerine göre ne şekilde adlandırılırlar?
Cevap: İşletmelerde maliyetler ortaya çıkış biçimlerine göre çeşitli şekillerde adlandırılabilmektedir. Bunlar: Malzeme Maliyeti: Üretim
amacı ile kullanılmakta olan her türlü madde ile ilgili maliyetler malzeme maliyeti olarak nitelendirilebilmektedir. İşçilik Maliyeti:
İşletmelerde mal ve hizmet üretimi amacıyla işçiler ile ilgili katlanılan maliyet ilgili gruba girmektedir. Sabit Kıymetleri Kullanma
Maliyeti: İşletmelerde bir yıldan daha uzun süreli kullanılmak suretiyle kendisinden fayda sağlanmış olan sabit kıymetler söz konusu
gruba girmektedir. Dışarıdan Sağlanan Hizmetler: İşletmelerin mal ve hizmet üretimi amacı ile dışarıdan faydalanarak kullanmış olduğu
hizmetlerdir. Sermaye Maliyeti: İşletmelerin varlıklarının finansmanında kullanılan yabancı kaynak ve öz sermayenin maliyeti olarak
ifade edilebilmektedir. Riziko Karşılama Maliyetleri: Bir zarara uğrama olasılığı ya da tehlikesi olarak anılan riziko kavramı karşısında
işletmelerde sigortalanmayan bazı rizikolar için işletme kendi bünyesinde karşılık ayırabilmektedir. Sosyal Maliyetler: İşletmelerin
sosyal ve kültürel amaçlar bağlamında işletmenin kendi bünyesinde yer almayan kişi ya da kurumlara yapmış olduğu yardım faaliyetleri
bu gruba girmektedir. Vergiler: İşletmenin kişilik kavramından hareketle, kendi varlığı ya da üretim eylemleri ile doğrudan bağlantılı
olan vergi, resim ve harçlar şeklinde ortaya çıkabilmektedir.

31. Ölçü birimi olarak kullanılan üretim miktarına göre maliyetler nasıl sınıflandırılmaktadır?
Cevap: Ölçü birimi olarak kullanılan üretim miktarına göre maliyetler; toplam maliyet ve birim maliyet şeklinde
sınıflandırılabilmektedir. Toplam Maliyet: Belirli bir hesap dönemi içerisinde gerçekleştirilmiş olan üretimin tamamına yönelik
katlanılan maliyetlerdir. Birim Maliyet: Toplam maliyetin toplam üretim miktarına oranlanması (bölünmesi) ile bulunan ortalama birim
maliyet olarak ortaya çıkmaktadır.

32. Maliyetler ait oldukları kısma (birime) göre nasıl ayrılmaktadır?

Cevap: Maliyetler ait oldukları kısma (birime) göre üretim ve hizmet şeklinde ayrılabilmektedir. Üretim Maliyetleri: İşletmenin faaliyet
alanına bağlı olarak üretim sürecinde ortaya çıkan maliyetler olarak ifade edilebilmektedir. Hizmet Maliyetleri: İşletmelerin faaliyet
alanları bağlamında hizmet üretimi sürecinde ortaya çıkan maliyetler olarak tanımlanabilmektedir.

33. Üretim sürecinin niteliğine göre maliyetler nasıl sınıflandırılır?

Cevap: Üretim sürecinin niteliğine göre, maliyetler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: Parti Maliyeti Proces (Süreç) Maliyeti İşlem
(Operasyon) Maliyeti İşletme Maliyeti Sözleşme Maliyeti Müşterek (Ortak) Maliyet Parti Maliyeti: Aynı ürünlerden (parça) oluşan bir
parti üretilirken oluşan maliyet parti maliyeti olarak bilinir. Proses (Süreç) Maliyeti: Kolaylaştırılmış bir üretim sürecinde farklı
operasyonların gerçekleştirilmesinde katlanılan maliyet, proses maliyeti olarak adlandırılır. İşlem (operasyon) Maliyeti: Üretim sürecine
katkıda bulunan belirli bir işletme fonksiyonunda yer alan maliyet, işlem (operasyon) maliyeti olarak bilinir. İşletme Maliyeti: İşletme
maliyeti, bir işletmenin kesintisiz işleyişinin işletme maliyeti olarak bilinmesini sağlamak için yaptığı günlük harcamaları ifade eder.
Sözleşme Maliyeti: Bir alıcı veya satıcı ile söz konusu hüküm ve koşulları karşılıklı olarak kabul ederek sözleşmeye girme maliyetine
sözleşme maliyeti denir. Müşterek (Ortak) Maliyet: Aynı anda iki veya daha fazla faydalı ürünün üretimiyle ilgili oluşan toplam maliyet,
ortak maliyet olarak bilinir.

34. İşletmelerin belirli bir dönem içerisinde katlanmış oldukları maliyetler nasıl ayrılmaktadır?
Cevap: İşletmelerin belirli bir dönem içerisinde katlanmış oldukları maliyetler üretim maliyeti ve dönem maliyeti olarak
ayrılabilmektedir. Üretim maliyeti; üretim sürecinde ortaya çıkan maliyetler olup stoklanabilir özelliğe sahiptir. Dönem maliyeti;
Üretimle ilgisi olmayan ve buna bağlı olarak stoklanması mümkün olmayan maliyetler olarak ifade edilebilmektedir.

35. Bir maliyet meydana geldiği veya değerlendirildiği zamana bağlı olarak nasıl sınıflandırılır?
Cevap: Bir maliyet meydana geldiği veya değerlendirildiği zamana bağlı olarak, aşağıdaki başlıklar altında sınıflandırılabilir: Gerçek
(Tarihî) Maliyet: Gerçekleştikten sonra tespit edilen ve değerlendirilen gerçek maliyetler, tarihî maliyet olarak adlandırılır. Öngörü
(Önceden Belirlenmiş) Maliyet: Maliyet faktörlerine ve verilere dayanarak mal ve hizmetlerin üretiminden önce tanımlanabilecek ve
hesaplanabilecek maliyetlere öngörü (önceden belirlenmiş) maliyet denir. Öngörü maliyetleri; ikiye ayrılır. Bunlar; Standart Maliyet:
Maliyet kontrolü için bir temel sağlamak üzere belirli normlara ve yönergelere göre önceden belirlenen fiilî maliyet, standart maliyet
olarak adlandırılır. Tahminî Maliyet: Tecrübe temelinde tahmin edilen faaliyetlerin maliyeti tahminî maliyet olarak bilinir.
36. Yönetim kararları ile ilişkilerine göre maliyetler nasıl sınıflandırılır?
Cevap: Maliyet sadece bir miktar değer yaratmak için ödenen bir bedel değildir, aynı zamanda yönetim tarafından karar verme aracı
olarak da kullanılır. Bu maliyetler; Geçerli Maliyet Batmış Maliyet Ek Maliyet Marjinal Maliyet Fırsat Maliyeti Yerine Koyma Maliyeti
(İkame) Maliyet Normal Maliyet Kontrol Edilebilir Maliyet Geçerli Maliyet: Geleceğe yönelik karar alınması noktasında karar
seçenekleri arasında farklılık gösteren ve mutlak göz önünde bulundurulması gereken maliyetler; geçerli maliyet olarak ifade
edilebilmektedir. Batmış Maliyet: İşletmenin geçmişte doğmuş, katlanılmış, iş sürecinin hiçbir aşamasında geri kazanılamayan ve
hâlihazırda alınacak kararlar üzerinde hiçbir şekilde etkisi olmayan maliyetler ise batmış maliyetler olarak adlandırılabilmektedir. Ek
Maliyet: İşletme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde alınacak olan karar seçeneklerinin birinin diğerine karşı tercih edilmesi durumunda
katlanılan toplam maliyette ortaya çıkan fark ek maliyet olarak ifade edilebilmektedir. Marjinal Maliyet: İşletmelerin üretim
hacimlerinde meydana gelen bir birimlik değişimin toplam maliyette meydana getirdiği değişim ise marjinal maliyet olarak
adlandırılmaktadır. Fırsat Maliyeti: Karar alma noktasında belirli durumlarda birden fazla seçenek söz konusu olabilmektedir. Yerine
Koyma Maliyeti (İkame) Maliyet: Makine veya diğer herhangi bir varlık eskidiğinde veya yüksek bakım maliyetini içerdiğinde ve aynı
zamanda piyasada bunun yerine geçebilecek daha iyi bir varlık mevcut olduğunda, yeni bir varlık alabilmek için katlanılan maliyet
yerine koyma maliyeti ya da ikame maliyet olarak bilinir. Normal Maliyet: Olağan koşullarda mal veya hizmet üretimi ile ilgili
katlanılan rutin maliyete normal maliyet denir. Kontrol Edilebilir Maliyet: İşletmelerin bünyesinde yer alan bir sorumluluk merkezi
yöneticisinin kararlarından etkilenen maliyetler kontrol edilebilir maliyetler olarak ifade edilebilirken söz konusu yöneticinin
kararlarından etkilenmeyen ya da ilgili yöneticinin iradesi dışında katlanılması gerekli olan maliyetler ise kontrol edilemez maliyetler
olarak ifade edilebilmektedir.

37. Tek Düzen Hesap Planına göre maliyetler nasıl sınıflandırılır?

Cevap: Tek Düzen Hesap Planında 7- ile başlayan hesap grubu Maliyet Hesaplarına ayrılmıştır. Maliyet hesapları mal ve hizmetlerin
planlanan biçim ve niteliğe getirilmesi için yapılan giderlerin toplandığı ve maliyet unsurlarına dönüştürülerek izlendiği hesaplardır.
Tekdüzen hesap planı içinde verilen maliyet hesapları iki seçenek hâlinde sunulmuştur. Bu seçenekler 7/A seçeneği ve 7/B seçeneğidir.
İşletmeler büyüklüklerine ve muhasebe sisteminden beklemiş oldukları bilgi miktarına göre bu seçeneklerden birini seçerek uygularlar.
7/A seçeneğinde işletmenin giderleri fonksiyon esasına göre sınıflandırılmıştır (S: 20, Tablo 1.2). 7/B seçeneğinde giderler gider çeşidi
esas alınarak sınıflandırılmışlardır (S: 21, Tablo 1.3).

38. Maliyetlerin muhasebeleştirilmesinde karşılaşılacak sorunlar nelerdir?

Cevap: Maliyetlerin muhasebeleştirilmesinde karşılaşılacak sorunlardan ilki hangi maliyetlerin ortaya çıktığıdır. Diğer bir deyişle hangi
tür maliyetlere katlanıldığının saptanmasıdır. Diğer bir sorun da tür olarak saptanan ve ayrıştırılan maliyetlerin fiziksel ve parasal
büyüklüklerinin ölçülmesidir. Başka bir sorun da maliyet/gider yerlerinin tespiti ve buralarda biriken maliyetleri saptamaktır. Maliyetler
hangi maliyet yerlerinde ortaya çıkmış ve buralarla ilişkisi nedir? Son olarak maliyetler ile üretilen mamuller/hizmetler arasındaki ilişki
ve bunlara ne kadar yükleneceğidir.

39. Maliyet sınıflandırmasının faydaları nelerdir?

Cevap: Maliyet sınıflandırması yönetimin, muhasebecilerin, ekonomistlerin, araştırmacıların vb. çalışmalarını basitleştirir ve aynı
zamanda maliyet kontrolü, maliyet azaltma ve maliyet yönetimi süreçlerini kolaylaştırır.

Sıra-(Soruid) 1-(2206493) 2-(2206494) 3-(2206495) 4-(2206497) 5-(2206498) 6-(2206499) 7-(2206500) 8-(2207686) 9-(2207688) 10-(2207696) 11-(2207704) 12-(2207708) 13-(2207725) 14-(2207818) 15-(2207838) 16-
(2207844) 17-(2207852) 18-(2207865) 19-(2207876) 20-(2207885) 21-(2207892) 22-(2210696) 23-(2210704) 24-(2210711) 25-(2210727) 26-(2210735) 27-(2210759) 28-(2210786) 29-(2210839) 30-(2210815) 31-
(2210872) 32-(2210878) 33-(2210862) 34-(2210884) 35-(2210901) 36-(2210912) 37-(2210930) 38-(2210935) 39-(2210942)