WTEUMACZENIACH
\s
Praktyezny kurs jezykowy
wyjatkowy sposeb nauki
> przejrzysty uktad stron
> setki zdarvi przystepne objasnienia
+ KURS MPS
@
POZIOM PODSTAWOWY (A1)
Preston PublishingIndice
Od autorki....
Wymowa.
Unita1 — Frasi utili
Praydatne wyrazenia 8
Unita2 —Ilverbo essere
Czasownik bye. accent
Unita3_ Sostantivi maschili e femminili, Articoli determinativi
Rzeczowniki meskie i zefiskie. Rodzajniki okreslone 16
Unita 4 | verbi regolari in -are
Czasowniki regularne zakoficzone a “OF sss ss ssn 20
Unita I verbi regolari in -ere
Czasowniki regularne zakoficzone na -ere. 24
Unita. | verbi regolari in -ire
Czasowniki regularne zakoriczone na ire 7 . snnni28
Domande e risposte
Pytania i odpowiedzi . 32
Unita8 — Numerali cardinali
| Liczebniki gtéwne, _ 36
| Unita —_Articoli indeterminativi e partitivi
Rodzajniki nieokreslone i czastkowe. : ss 40
Unita 10 tiverbo avere
I Czasownik mie 44
j Unita 11 Aggettivi
Praymiotniki : . 48
| Unita 12 Uso di molto, tanto, poco, troppo e tutto
Uzycie molto, tanto, POCO, OPPO I UO aninssnsnnssnninningrn 52
Unita 13. Ilverbo essere nei costrutti c@ e ci sono
Czasownik byé w konstrukcjach ci ci sono. 56
, Unita 14 Verbi irregolari andare, venire e fare
Czasowniki nieregularne andore, Venite i fO@.enssnnnnnnsnnenianansn 60
Unita 15 Verbi irregolari 1
Czasowniki nieregularne 1 64
Unita 16 Verbiirregolari 2
Czasowniki nieregularne 2.... . . 68
Unita 17 Verbi modali: dovere, potere, volere, sapere
Czasowniki modalne: musie¢, méc, chcie¢, umiee... . 72
Unité 18 Espressioni di tempo
OkreSlenia czasu.......Unita 19
Unita 20
Unita 21
Unita 22
Unita 23
Unita 24
Unita 25
Unita 26
Unita 27
Unita 28
Unita 29
Unita 30
Unita 31
Unita 32
Unita 33
Unita 34
Unita 35
Unita 36
Verbi riflessivi
Czasowniki zwrotne
Aggettivi e pronomi possessivi
Przymiotniki i zaimki dzierzawcze.
Sostantivi irregolari
Rzeczowniki nieregulare.
Aggettivi dimostrativi. Aggettivi bello e buono
Przymiotniki wskazujace. Przymiotniki bello i buono
Preposizioni a, da, di, in, fra/tra
Prayimki a, da, di, in, fra/tra.
Altre preposizioni e locuzioni preposizionali
Inne przyimki oraz wyrazenia przyimkowe
Preposizioni articolate 1
Prayimki 2 rodzajnikami 1
Preposizioni articolate 2
Przyimki z rodzajnikami 2
Pronomi diretti
Zaimki osobowe w funkcji dopeinienia blizszego.
Pronomi indiretti
Zaimki osobowe w funkcji dopeinienia dalszego
Modo imperativo 1
Tryb rozkazujacy 1
Modo imperativo 2
Tryb rozkazujacy 2...
Ne e le espressioni di quantita
Nei okreSlenia ilosci.
Espressioni di frequenza
Okreslenia czestotliwosci
Usi del verbo stare
Konstrukcje z czasownikiem St07e wu
Congiunzioni
Spéiniki
Locuzioni
Wyrazenia
Ripasso
Powtérzenie
80
84
88
92
96
100
104
108
112
116
120
124
128
132
136
140
144
148Wymowa @ cos sciesta7s
Samogtoski
Wioskie samogloski wymawiamy podobnie jak polskie. Brak wérdd nich samogtosek nosowych oraz
polskiego /y/ -Wioch wymow je jak nasze i,
Spélgtoski
wymawiamy jak polskie /ki, 0 ile nie stoi po nim samogloska /e/ ani /i/__| Petrarea
wymawiamy jak déwigk migdzy polskim /cz/ a /é/ eee
‘wymawiamy jak /k/ ‘Machiavelli
‘ech wyméwiny jak kk macchiato
wymawiamy jak polskie /g/, 0 ile nie stoi po nim samogtoska /e/ ani /i/ __| Galileo Galilei
wymawiamy jak déwiek miedzy polskim /di/ a /d/ ee
wymawiamy jak polskie /g/ peste
‘wymawiamy jak zmigkczone polskie /l/; najlatwie] zrobié to, zblizajac
srodek jezyka do podniebienia
‘wymawiamy jak polskie /A/
Pomijamy w wymowie, np. ho ‘mam’ wyméwimy jak /o/; Wtosi nie odezy-
tuja tej spdlgtoski takée w wyrazach obcych ani w nazwach wlasnych feaisaase
+ wymawiamy jak /2/, esli znajduje sig migdzy dwiema samogloskami :
lub przed spélgtoska déwieczna, np. Monaliso. Moesibe:
Ww pozostalych kontekstach wymawiamy je jak polskie /s/, np. Saviano, | peviur oan
Berlusconi
wymawiamy jak diwigk migdzy polskim /sz/ a /8/ Gramsci
wymawiamy jak polskie /w/ Vivaidi
womawiamy bezdéwigcznie jak polskie /c/,np. Sforza, lub déwigcznie Sforza
jak /dz/,np. Zegna. Zegna
Spolgloski podwojne wymawiamy, przedtutajac déwigk, wyranie dlutej nit pojedyncee. | POvaroRt! |
Akcent
W jgzyku wloskim akcent jest swobodny. Oznacza to, Ze nie jest tak regularny jak w polszczyznie i padaé
moze na réine sylaby w wyrazie.To miedzy innymi dzieki niemu jezyk ten wydaje nam sie tak melodyjny.
Akcent graficzny ~ oznaczany kreseczkq nad samogloska — pojawia sig tylko w wyrazach akcentowanych
na ostatnia sylabe, np. caffe ‘kawa’,felicté‘szczeécie’,tiramisi, oraz w niektérych wyrazach jednosylabo-
vwych, np. é est’, ‘tam’. Nad a, 0, u bedzie on zawsze skierowany w lewo: citta‘miasto’,si'tal’, metro
‘metro’, pil'wigce/’; nad e moze mieé réény kierunek: t8 herbata’, perché ‘dlaczego’.FRASI UTILI
1. Dzief dobry!
2. zie dobry [po potudniu]/Dobry wieczér!
Czesé [na powitanie i pozegnanie]!
Witajciet
Jak sig masz?
6. Dobrze, dzigkuje. A ty?
Ja tez mam sig Swietnie,
8. Do widzenia!
Do zobaczenia!
Na razie (dost.: Do poten]!
Dobrego dnia/wieczoru!
Dobranoct
Stodkich snéw [dost.: Snéw ze zlota]!
Przepraszam.
Przykro mi.
Przepraszam [gdy chce przejsé]!
Prosze.
18. Slucham (gdy odbieram telefon).
8 Frasiutili
‘Wloski w tlumaczeniach. Gramatyka 1matyke 1
A Raonatarnt
2. Buona sera!
a Ciao!
4. Benvenuti!
E ‘Come stai?
6. Bene, grazie. E tu?
E Anch‘io sto benissimo.
8. Arrivederci!
_ Ci vediamo!
10. Adopo!
E Buona giornata/seratal
12. Buonanotte!
i Sogni d’oro!
14, Scusa./Scusi.
Mi dispiace.
16. Permesso!
> Prego.
18. Pronto?
‘www. PrestonPublishing. pl
INDICAZIONI
W tym rozdziale przedstawione zostaly najbardzie]
praydatne wyratenia i zwroty uzywane
Forma pétformalnego powitania, bardziej oficjaing
‘Buon giorno modna take zapisaé rozlycznie, epic] widaé
wowczas budowe tego nia:
buon ‘dobry’ + giomo ‘dzier. W ten sposob mozemy
tei Zyczyé komus dobrego dnia.
Gdy cheemy bardzo za coé podziekowaé, powiemy
Grazie tante, dost. 'Wiele
lub Grazie mile, dost. Tysiac podzigkowar’.
‘Te wersig ustyszymy od Wlochéw rzadzie}, ale mozemy
réwnied odpowiedzieé: Sto male, czyli ‘Czuje sig Ze’ albo
Cosi cosi ~ ‘Tak sobie’.
Moiemy tei powiedzieé A prestol, czyli
"Do zobaczenia wkrétce’ )
Scusa powiemy do osoby, x ktéra jestesmy na ty:
‘scusi — do tego, z kim jestesmy na panipani
Prego powiemy, podajac coé komus, ustepujac komus
miejsca. Gdy 0 co prosimy, powiemy
Per favore ‘Poprosze’.
Unita 1 Przydatne wyrazeniaPR2YDATNE WYRAZENIA
20. Nazywam sie Jézef.
a it
22. Smacznego!
SE
24. Nawzajem.
Pomocy!
Uwaga!
Jak sig méwi ... po wlosku?
28. Co znaczy...?
Tak./Nie.
30. Oczywiscie.
Dobrze.
Zgoda.
By¢ moze.
8
8
34. Nie wiem.
(Nie) rozumiem.
36. Nie martw si
10 Frasi utili
Wioski w tlumaczeniach. Gramatyka 1‘Come ti chiami?
20. — Michiamo Giuseppe.
B Piacere,
22, Buon appetito!
—~f in cin (poprawny jest réwniez zapis cincin) powiemy,
| in cint ‘wanoszac toast. Gdy ktoé kichnie, powiemy Salute
9 of ‘Na zdrowie’.
24, Altrettanto.
=
26. Attenzione!
ca Come si dice ... in italiano?
Che cosa significa...
Certo.
D'accordo.
‘Nie’ jako odpowied na pytanie to no, negacja przed
‘ezasownikiem to non.
Non lo so. 5
Nowe StOWKO
(Non) capisco.
Non ti preoccupare.
/PrestonPublishing.p! Rozdziat 1 Praydatne wyrazenia 11IL VERBO ESSERE
Jestem Jozef.
Jestes Wlochem?
On jest z Rzymu.
Ona jest Wioszka.
Jestesmy tu!
Gdzie jestescie?
‘Skad sa Jézef i Stefan?
Jozef jest wysoki i przystojny.
Jestem pigkna | inteligentna.
Ja tez!
Czy pan jest lekarzem?
Nie, nie jestem Wtoszka, jestem Polka.
a] Jestes juz zmeczony?
Jestesmy przyjaciéimi
Wreszcie jestesmy we Whoszech!
Sana wakacjach we Florencji.
16.
18.
Jest juz pézno.
2
lIverbo essere
Wioski w thumaczeniach. Gramatyka !INDICAZIONI
Czasownik essere ‘bye’ odmienia sie nastepujaco:
Sono Giuseppe.
fo sono ja jestem
tu sel ty jestes
lui/lei & on/ona jest
Lei @ panipani jese
. Lel pisane od wielkie|litery to forma grzecznosciowa.
ah eee Reena: ‘Ttumaczymy ja jako pan lub pani.
Sel italiano?
nol siamo | my jestesmy
voi siete wy jestescie
loro sono oni/one sq
Loro sono paiistwo sa
Loro to forma bardzo oficjalna, zwykle zastepowana
przez voi.
4. Let é italiana.
Siamo qui!
6. Dove siete?
Koricowka rodzaju meskiego jest -0, np. bello
‘tadny, przystojny’, piccolo ‘maty’; w rodzaju zefiskim
‘wystepuje -a, np, bella ‘tadna, pigkna’, piccola ‘mat.
Praymiotniki koviczace sig na ~e maja taka sama postaé
wrrm, i ds np. inteligente ‘inteligentny/inteligentna’, grande
‘duzy/duza’. W jezyku wtoskim brak rodzaju nijakiego.
Di dove sono Giuseppe e Stefano?
8. Giuseppe é alto e bello,
Podobnie jak w polszczyénie pomijamy zaimek
osobowy. Zdanie lo sono bella ¢ inteligente przettumaczy-
=“ = — __libySmy jako ‘Ja jestem piekna i inteligentna’ (wlasnie ja,
a nie kto$ inny)..
Sono bella ¢ intelligente.
10. Anch’io!
Lei é medico?
‘Tym samym zdaniem zapytamy:
“Cay pani jest lekarzem?”,
Przeczenie przed czasownikiem to non. Gdy chcemy
zaprzeczyé cate zdanie lub odmowic, powiemy ne.
Nazwy narodowosci piszemy po wlosku od mate} ltery,
No, non sono italiana, sono polacca.
Sei gia stanco? tak jak przymiotniki, np. italiano ‘Woch'/‘wloski’, polacco
“Polak''polski’ greco 'Grek''grecki’
Siamo amici.
Rzeczowniki zakoficzone na -0 przyimuja w liczbie
mnogie} koricéwke =i, np. amico~ amici, czyli‘przyjaciel —
przyjaciele’. Wigcej o rzeczownikach w rozdziatach 3 21.
Finalmente siamo in Italia!
‘Znazwami pafistw iregionaw uiywamy przyimka
in (in Italia ‘we Wtoszech’, in Toscana ‘w Toskanii’
znazwamimiast ~ przyimka a (a Firenze ‘we Florencj’)-
‘Sono in vacanza a Firenze.
E presto.
E gia tardi.
‘seww.PrestonPublishing. pl Unita 2 Czasownikbyé 13CZASOWNIK BYE A
To jest tatwe czy trudne?
20. To bardzo tatwet
To prawda czy falsz?
Czy to bardzo daleko?
Nie, to dose blisko,
Rzym jest duzy.
Jestescie tu na wakacjach?
26. My tez jestesmy na wakacjach.
Jestegmy spéznieni [dost.: Jestesmy
w spdznieniu).
Kto tam?
28.
= Toi en
30.
32,
Jestem cudzoziemcem, nie jestem stad.
Jestes bardzo zajety?
Zajete [np. 0 miejscu do siedzenia]?
Nie. Prosze, wolne.
34. Czy ona jest z Warszawy?
Tak, jest Polka, ale z Krakowa.
36, Byéalbo nie byé, oto jest pytanie
[dost.: dylemat}.
14 Ilverbo essere ‘Wloski w tlumaczeniach. Gramatyka 1A £ WskAZOWKI
E facile o (2) difficile? Zaimek wskazujacy ess0 ‘to’ w funkcji podmiotu jest
20. — E molto facile!
E vero 0 (8) falso?
22. E molto lontano?
B No, @ abbastanza vicino.
24. Roma é grande.
BE Siete qui in vacanza?
“Tez, takie’ to po wlosku anche. Przed samogtoska.
26. Anche noi siamo in vacanza. skracamy go do aneh’, np. anchio ‘ja tez’,
‘tak jak w zdaniu 10.
E Siamo in ritardo.
28. Chi 6?
Sono io, Giuseppe. ‘Sono Giuseppe’ ~ "Tu Jozef” we “Méwi Jozef).
30. Sono straniero, non sono di qui.
Sei molto occupato?
32. Eoccupato?
No, Prego, & libero, Nowe st6wka
34. Lei é di Varsavia?
Si, @ polacca, ma di Cracovia.
36. __Essere o non essere, questo é il dilemma.
amatyka 1
‘wmw.PrestonPublishing. pl Rozdziat 2. Czasownik byé 15,SOSTANTIVI MASCHILI E FEMMINILI. ARTICOLI
1. Kot jest czarny, a kotka ~ biata. Ox
2. Pizza margherita jest bardzo dobra.
3, Dzlewczyna jest z Wenecji
Dziewczynka jest mata.
Makaron jest zimny, a zupa - za goraca
6. Woda jest za zimna.
7. Hotel jest bardzo drogl.
Zegar/zegarek jest zepsuty!
9. Olej i czosnek sq w lodéwee.
10. (Ten) chlopak jest Wlochem.
Chtopczyk jest maly.
12. Ksiazka jest interesujaca.
Wujek i ciocia sq na wakacjach we Wloszech.
14. Prosze, oto plecak i torba.
15. Panie juz tu sal
46, Okna sa zamkniete czy otwarte
[dost.: lub otwarte]?
47. _Krzesia sq tadne, ale stoty brzydkie.
18. Dzisiaj muzea sq zamkniete.
16
Sostantivi maschili e femminili, Articoli determinativi Wloski w thumaczeniach. Gramatyka 4TERMINATIVI
Il gatto @ nero e la gatta, bianca.
2. La (pizza) margherita @ molto buona,
La ragazza é di Venezia.
4. La bambina é piccola.
La pasta é fredda e la zuppa, troppo calda.
6. —_Lacqua é troppo fredda,
Lalbergo & molto caro.
B. —_Lorologio @ rotto.
Lotio e l'aglio sono in frigo.
10. Iragazzo é italiano.
1I bambino é piccolo.
Il libro é interessante.
Lo zio e la zia sono in vacanza in Italia.
Prego, ecco lo zaino e la borsa,
Le signore sono gia qui!
Le finestre sono chiuse 0 aperte?
Le sedie sono belle, ma i tavoli sono brut
(Oggi i musei sono chivsi.
‘amatyka 1
‘seww. PrestonPublishing.pl
Inw. «GES.
INDICAZIONI
Reczowniki wloskie maja rodza Ze/iski lub meski. Brak.
rodzaju nljakiego. Do ich rozréénienla shiéa radzajoik:
+ okreslone (gdy mowa o czyms znanym, konkretnym
lub tam, gdzie po polsku utylibysmy zaimka ‘ten’ 'ta’,'to')
+ nleokresione (gdy wspominamy 0 czyms po raz
pierwszy lub tam, gdzie po polsku powiedzielibysmy
‘al, "akas’,jakies’),
W tym rozdziale przyjrzymy sie rodzajnikom okreslonym.
. ; 5 ee
poprzedza rodzajnik Ja, np. la pizza ‘pizza’, la donna
“kobieta’, a signora “par
zaréwno de‘iskie, jak | meskie, poprzedza rodzajnik F, np.
acancia (r) ‘pomaraficza’,Fombra (r:.) ‘cies; 'uomo (r.m.)
‘medczyzna’, farmadio (rm) ‘szafe’
Rzeczowniki meskie rozpoczynajace sie od spéigtoski
najezescie] maja rodzajnik i, np. il ragazzo ‘chtop:
il vino ‘wino’, il bacio ‘catus’
Rodzajnik fo poprzedza rzeczowniki meskie rozpoczy-
najace sie od:
—Io zaIno ‘plecak’
5 + spélgtoska — lo sbaglio ‘pomyika’
ps ~ lo psicologo ‘psycholog’
‘gn — Io gnacco (rodzaj wloskie} kluski)
x = Io xilofono ‘ksylofon’
~ lo yogurt ‘jogure.
Ecco oznacza ‘oto’. Uywamy go podobnie jak w pol-
skim, gdy kogos przedstawiamy lub gdy komus
cof podajemy.
i : Solace
rodzajnik fe, np.: a pizza le pizze, Facqua ~ le acque.
Zeriska koricéwka rzeczownika =a w liczbie mnogie}
zmienia sig w -e,
‘Rzeczowniki meskie zakoficzone na
w lm. koacéwke =i.
Rodzajnik i zmienia sig w J, np. i tavolo ~ i tavol.
prayimula
Przymiotniki réwnied zmieniaja koficowki w Im., np.
bella — belle (7:2.); brutto — brutti (r.m.). Wigce| o odmianie
przymiotnikéw — w rozdziale II,
Unita 3” Rzeczownikimeskie |Zeniskie, Rodzajniki okresione 178
g
Spaghetti jest [dost.: sa] pyszne!
Wiosi sq sympatyczni.
Polacy tez sa bardzo sympatyczni!
Chlopcy sa juz gotowi, ale dziewezyny
jeszcze nie.
Bilety nie sa bardzo drogie.
Klucze sa tutaj.
Paristwo Rossi znéw sig spézniaja.
Prosze, oto ksiazki i zeszyty.
Kawa z cukrem czy bez?
Jézef jest lekarzem, 7
natomiast Stefan ~ $piewakiem.
Jestes nauczycielem/nauczycielka?
(Od) teraz jestescie mezem i zona. a
Czesé, mamo! To ja 362% .
Kochanie, jestes juz w domu? . x
Skarbie, gdzie jestes? ;
Gdzie jest tazienka? 2
tazienka jest na lewo/na prawo.
Wystarczy! Studenci sa juz zmeczeni.
Sostantivi maschili e femiminili,Articoli determinativi
Wloski w tlumaczeniach. Gramatyka 1WSKAZOWKI °@:
Meskie rodzajniki Pi fo zastapi w Im. gli, np.
fo zaino ‘plecak’ ~ gli zaini‘plecaki’
Lo spaghetto ‘pojedyncza nitka spaghetti’ ~ gli spaghetti
‘nazwa potrawy’. W jezyku wloskim nazwy potraw
‘zmakaronem maja liczbe mnoga. Podobnie le lasagne,
le toglatelle.
Gli spaghetti sono buonissimi!
20. — Gilitaliani sono simpatici.
Anche I polacchi sono molto simpatici!
‘Spojnik anche ‘te#’ stoi zwykle przed rzeczownikiem,
zaimkiem lub przymiotnikiem, do ktdrego sig odnosi.
I ragazzi sono gia pronti, ma le ragazze
ancora no.
I biglietti non sono molto cari.
‘Rzeczowniki i przymioiniki zakoviczone na ~e moga bye
avi zarowno efskie, jak imeskie, np. fo chiave (2) ‘klucz’
Le chiavi sono qui. il signore (r:m.) ‘pan’. Jedne i drugie w liczbie mnogiej przyima
kontcéwke «i: le chiavi ‘klucze’i signori ‘panowie/paristwo'.
I signori Rossi sono di nuovo in ritardo.
26. Prego, ecco i libri e i quaderni.
1 caffé con lo zucchero 0 senza?
Rodzajnik pomijamy. gdy utywajac czasownika essere,
podajemy sw] zawéd lub méwimy, kim jestesmy.
Wyraz cantante oznaczaé moze réwniez piosenkarza.
28. Giuseppe @ medico, invece Stefano é cantante
Nicktore nazwy zawodow maja jednakowa postac
dla rodzaju meskiego i teviskiego, np. insegnante to
zaréwno ‘nauczyciel’, jak i ‘nauczycielka’. Podobnie
cantante: il cantante ‘Spiewak/piosenkarz’ i la cantante
“épiewaczka/piosenkarka’.
Siete ora marito e moglie. Wiecej o rzeczownikach w rozdaiale 21.
Sel insegnante?
Rodzainik pomijamy tei wredy, gdy rzeczownik utyty
Ciao, mamma! Sono io, Giuseppe!
jest w wotaczu.
Amore, sei gia a casa?
Tesoro, dove sei?
Nowe stowka
Dove é il bagno?
I bagno & a sinistra/a destra
Basta! Gli studenti sono gia stanchi.
Sramatyka 1 /PrestonPublishing.pl Rozdziat 3. Rzeczowniki meskie i Zeniskie, Rodzajniki okresione 19| VERBI REGOLARI IN -ARE
Méwig po wiosku!
2. lézefie, za duzo méwisz!
Gdzie pracujesz?
4. Ja pracuje w banku, a Jézef pracuje w szpitalu.
Gdzie mieszkacie?
Mieszkamy we Florencji, przy ulicy de’ Medici.
$ Babcia Zofia bardzo dobrze gotuje.
8. Jemy tiramisi i stuchamy wloskiej muzyki
ézef chetnie pomaga mamie.
10. W Weekend ogladamy telewizje do pééna.
Wehodzimy?
12, Mikotaj przynosi prezenty.
Amerykanie duzo podrézuja.
14. Oni za duzo pala (papieroséw).
Wracamy dzig wieczorem.
Po obiedzie jemy lody.
Kocham jesé czekolade!
18,
nie pracujemy, dzié tylko odpoczywamy.
20 I verbiregolariin-are
Wloski w tlumaczeniach.Parlo italiano!
Giuseppe, parli troppo!
Dove lavori?
4, Je lavoro in banca e Giuseppe lavora
in ospedale.
Dove abitate?
6. _Abitiamo a Firenze, in via de’ Medici.
(La) nonna Sofia cucina molto bene.
g, _ Mangiamo il tiramisi e ascoltiamo musica
italiana.
Giuseppe aluta volentieri la mamma.
70. _Il fine settimana guardiamo la tv fino a tardi.
Entriamo?
Babbo Natale porta i regali.
Gli americani viaggiano tanto.
Loro fumano troppo.
Torniamo stasera.
Dopo pranzo mangiamo i gelati.
‘Amo mangiare cioccolato!
| 18. Oggi non tvoriamo, ogg riposiamo soltanto!
eS
natyka 1 www.PrestonPublishing.pl
INDICAZIONI
‘Wioskie czasowniki regularne odmieniaja sig wediug
trzech koniugacji. Pierwsza to czasowniki zakoriczone
na ARE.
parl-are ‘méwié, rozmawiac’
io parl-o ja mowig
tu parlel ty méwisz
luiflei/Lei parla _on/ona/pan/pani mowi
noi parleiamo_ my méwimy
yoi parl-ate wy méwicie
loro parl-ane oni méwig
Najezesciej uzywane czasowniki regularne zakoriczone
na ARE to:
abitare mieszkaé
aiutare pomagaé
arrivare przyjeidiaé
ascoltare stuchaé
cominciare zaczynaé
comprare kupowaé
costare | kosztowaé (o cenie)
tumare _palic (papierosy)
glocare gra¢, bawié sie
guardare ogladaé, patrzeé
lavare_myé
lavorare_ pracowaé
mangiare jesé
papere: picic
parlare méwi¢, rozmawiaé
portare przynosié
riposare odpoczywaé
tornare wracaé
viaggiare podréiowaé
‘Zwrd€ uwage na akcent w formach 3. os. Im, Pada on
na trzecia sylabe od kojica, a nie — jak podpowiada nam
polska intuicja ~ na druga:lavarano, parlono, viaggiono.
Postuchaj uwaznie nagrania zdan 13 i 14.
Zdania |5 i 16 mona by tez przethumaczyé jako:
“Wrécimy dzié wieczorem’ i Po obiedzle zjemy lody’.
O planach na przysziosé czesto mowi sig po wlosku,
uiywajac czasu teraéniejszego.
Unita 4 Czasowniki regularne zakoniczonena-are 21Po pracy Jézef i Stefan graja w pitke nozna.
Dziewezynka bawi sie alka.
Dziadek Wawrzyniec bardzo dobrze gra
na fortepianie.
Kto ptaci?
Dzis my placimy rachunek.
Placicie karta czy gotéwka?
Kocham cig!
Pani Verdi uczy jezyka wloskiego.
Ucze sig wloskiego.
28. Ty tez uczysz sie woskiego?
Szybko sie uczysz!
30. zi paristwo Bianchi jedza spaghetti na obiad.
We Wioszech makaron nie kosztuje duzo.
32. Ciociu, kto zmywa naczynia? Ty czy wuj Stefan?
Wuj Stefan jest leniwy, nie zmywa naczyA.
34. Zaczynamy teraz, natychmiast!
Kto zaczyna?
36, Ja zaczynam, potem méwi Jézef.
22 Iverbiregolariin-are
‘Wloski w tumaczeniach, Gramatyka 1)Dopo il lavoro, Giuseppe e Stefano giocano
a calcio.
La bambina gioca con la bambola
(11) nonno Lorenzo suona molto bene
il pianoforte.
Chi paga?
‘Oggi noi paghiamo i! conto.
Pagate con la carta 0 in contanti?
Ti amo!
Studio italiano.
Anche tu studi italiano?
Impari velocemente!
Oggi i signori Bianchi mangiano gli spaghetti
per pranzo.
In Italia la pasta non costa tanto.
Zia, chi lava | piatti? Tu 0 (lo) zio Stefano?
(Lo) zio Stefano @ pigro, non lava | piatti
Cominciamo ora, subito!
Chi comincia?
Comincio io, dopo parla Giuseppe.
amatyka 1 sww.PrestonPublishing.pl
WskAZOWKI
Podobne powiemy o innych grach:
giocare a tennis grat w tenisa
glocare a scacchi_graé.w szachy
glocare a Tetris graé w Tetris
jemy 0 innych instrumentach muzycznych:
suonare la chitarra_gracna gitarze
suonare la batteria_graé na perkusii
i violino _graé na skrzypcach
W odmianie czasownikéw, w ktérych przed koficowka
ARE pojawia sie g lub e, w dwéch osobach stawiamy
dodatkowo literg h, ktéra zabezpiecza dewigki [9] ik]
przed zmigkczeniem.
fo pago ‘ja place, ale:
‘tu paghi (bo czytamy [pagil. nie [padzi] — jak bytoby bez h)
noi paghiamo.
Podobnie w odmianie czasownika giocar
Jo gioco ‘ja gram, bawig sie, ale:
‘tu giochi
noi giochiamo.
Inaczej nid w j@zyku polskim po wlosku zaimek stoi
zwykle przed czasownikiem, tak jak w zdaniu 25: Ti amo.
Wigcej 0 zaimkach w rozdziatach 27 i 28.
Po wlosku uiywa sig trzech crasownikow, gdy mowa
‘0 uczeniu. ‘Uczyé sie’ to Imparare, ‘uczyé kogos’ ~
insegnare, Gdy mowa 0 procesie uczenia, a nie o czym
‘co juz opanowaliémy, uzyjemy czasownika studiare.
Nowe stowka
Rozdziat 4 Czasownikiregularne zakoriczonena-are 23