Professional Documents
Culture Documents
Oxu Verdisleri 2 892 103 892 R01
Oxu Verdisleri 2 892 103 892 R01
TƏHSİL NAZİRLİYİ
İŞÇİ-TƏDRİS PROQRAMI
(SİLLABUS)
BAKI-2022
1
Formanın kodu – KAF2000
Sənədin №KAF2001
24 Yanvar 2022-ci il
26 yanvar 2022- ci il
2
1. Fənn haqqında məlumatlar:
Fənnin adı və kod : End 892/103 Tərcüməçinin oxu vərdişləri
Əlaqə məlumatları:
3
4. İzahat vərəqi
Tərcüməçinin Oxu Vərdişləri 2 Oxu məqsədyönlü, reseptiv fəaliyyət növüdür. Yazılı
mətndən informasiyanın əldə olunmasına yönəlmiş nitq fəaliyyətidir. O, nitq fəaliyyətləri arasında
özünəməxsus yer tutur. Təhsilalan hər bir oxu növündə baza baçarıqlarına malik olmalıdır :
1. Əsas məzmunun başa düşülməsi: hər hansı bir mətni düzgün, sürətli, intonasiya ilə (materialın
tələbinə uyğun) oxumaq, mətndə əsas məlumatı müəyyən etmək; ikinci dərəcəli məlumatları birinci
dərəcəlidən fərqləndirmək; hadisə və faktlar arasında (məntiqi, xronoloji) əlaqə yaratmaq;
hadisələrin mümkün inkişafını əvvəlcədən müəyyən etmək; mətndə verilmiş faktları
ümumiləşdirmək; oxuduğuna əsasən nəticə çıxarmaq və s;
2. Mətndən tam məlumatın əldə edilməsi: fakt və detalları tam və dəqiq anlamaq, məlumatı
təsdiqləyən, dəqiqləşdirən infor-masiyanı seçmək; hadisələr arasında əlaqə yaratmaq; onların
arasında səbəb- nəticə münasibətlərini açıqlamaq, əsas ideyanı müəyyənləşdirmək, məlumatları
tutuşdurmaq, mətnlərdəki hadisələri həyat hadisələri ilə müqayisə etmək və s.
3. Zəruri və əhəmiyyətli informasiyanı anlamaq: ümumən mətnin mövzusunu və janrını müəyyən
etmək, hər hansı bir məsələyə aid məlumatı aşkar etmək, informasiyanın dəyərliliyini
müəyyənləşdirmək, mətnlərdə əksini tapmış məsələlər barədə müxtəlif fikirləri ümumiləşdirərək
yazılı rəyini bildirmək, həmin fikirləri yazılı şəkildə inkişaf etdirmək, bədii və elmi-kütləvi mətnlər
haqqında kiçik təqdimatlar etmək, oxunmuş mətni genişləndirmək, dəyişdirmək və ya
davam etdirmək məqsədi ilə yazılı plan hazırlamaq.
Məsləhət saatı hər həftənin 4 cü gün saat 10:30
4.1.Fənnə ayrılmış kreditlər (saatlar)
Fənnə ayrılmış kreditlər (saatlar) 6
Bakı Avrasiya Universitetində bu fənnin tədrisi prosesində auditoriya dərslərinə 75 saat,
auditoriyadankənar məşğlələrə isə 42 saat (təhsilalanların müəllimin rəhbərliyi ilə yerinə
yetirdikləri sərbəst yaradıcılıq işləri üçün 63 saat, müstəqil yerinə yetirdikləri işlər üçün isə 18
saat) nəzərdə tutulmuşdur. Kreditlərin bölgüsü Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 24
dekabr 2013-cü il tarixli 348 saylı qərarına, ixtisas üzrə təhsil proqramında, tədris planında, tədris
qrafikində və fənn proqramında təsdiq edilmiş normalara uyğun hazırlanmışdır.
4.2. Fənnin təsviri və qısa məzmunu:
Fənnin qısa məzmunu praktik dərslərin mövzularından ibarət təqvim – tematik planını,
təhsilalanların təhsilverənin rəhbərliyi ilə apardığı sərbəst yaradıcılıq işlərinin və auditoriyadan
kənarda yerinə yetirdikləri sərbəst yaradıcılıq işlərinin təqvim-tematik planını əhatə edir.
“Tərcüməçinin Oxu Vərdişləri 2” fənni üzrə işçi-tədris proqramı (sillabus) həmin fənnin tədrisinin
məqsəd və vəzifələrini, məzmununu və texnologiyasını müəyyənləşdirən rəsmi sənəddir. İşci-tədris
proqramı (sillabus) fənnin məzmununun qısa təsviri, keçiriləcək dərslərin mövzuları, onların
keçilmə ardıcıllığı, müəllimin rəhbərliyi ilə təhsilalanların sərbəst yaradıcılıq işləri, keçilmiş
mövzuların, müəllimin verdiyi biliklərin mənimsənilmə səviyyəsinin yoxlanma üsulları,
təhsilalanların tapşırıqları yerinə yetirmə və təhvil vermə qrafikləri öz əksini tapmışdır.
İşçi-tədris proqramında (sillabusda) kursun tədrisinin siyasəti və prosedurları, təhsilalanların
biliyinin qiymətləndirilmə meyarları, dərsə davamiyyəti, auditoriyada davranış qaydalarına aid olan
əsas tələblər də göstərilmişdir.
4
5. Fənnin öyrənilməsinin məqsəd və vəzifələri
5
çalışmalar, sərbəst yaradıcılıq işləri, yoxlama yazı işləri və ev tapşırıqları yerinə yetirməklə onların
akademik yazı üzrə bilik, bacarıq və vərdişlərini daha da möhkəmləndirməkdən ibarətdir.
Azərbaycan dövlətçiliyinin tarixi, hüquqi, siyasi, mədəni, ideoloji əsasları və müasir dünyadakı yeri və
roluna dair sistemli və hərtərəfli biliklərə, milli dövlətimizin perspektiv inkişafını proqnozlaşdırma
bacarıqlarına;
İş yerində informasiya texnologiyalarından istifadə etmək bacarığına;
Komandada iş, problemin həllinə ortaq yanaşmaya nail olmaq qabiliyyətinə;
Yeni şəraitə uyğunlaşmaq, təşəbbüs irəli sürmək qabiliyyətinə ;
Məsələlərin həlli üçün əlavə məlumat resurslarını müəyyən etmək və seçə bilmək qabiliyyətinə;
Peşəkar məqsədlər üçün müvafiq məlumatı təhlil etmək, ümumiləşdirmək və tətbiq etmək bacarıqlarına;
Peşəkar fəaliyyətini planlaşdırmaq və təşkil etmək, gələcək təhsilini və mövcud bacarıqlarını
təkmilləşdirilmək, və tapşırıqları vaxtında tamamlamaq qabiliyyətinə
Fəaliyyətində sosial və ekoloji məsuliyyətə, eləcə də vətəndaş şüuruna və etik yanaşmaya, üstünlük
vermək bacarığına;
Bilik və bacarıqlarını inkişaf etdirmək məqsədilə vəziyyəti və özünü yenidən qiymətləndirmək və
özünütənqid bacarığına;
Fəaliyyətin mümkün nəticələrini görə bilmək , dərk etmək və qiymətləndirmək qabiliyyəti
PK- 1 Azərbaycan dilini mükəmməl bilərək ixtisası üzrə öyrəndiyi xarici dilin leksik, qrammatik,
sintaktik qaydalannı oxu prosesində tətbiq etmək bacarığına;
PK-2 Oxu sahəsində əldə etdiyi nəzəri bilikləri gələcək elmi fəaliyyətdə tətbiq etmək bacarığına;
PK-5 İxtisası üzrə öyrəndiyi xarici dildə olan mətni oxuyur Azərbaycan dilinə şifahi tərcümə bacarığına;
PK-6 İxtisası üzrə öyrəndiyi xarici dildə olan mətni Azərbaycan dilinə və əksinə yazılı tərcümə bacarığına;
PK-9 İxtisası üzrə tərcümə etdiyi Dilini öyrəndiyi ölkənin siyasi quruluşu, mədəniyyəti, ədəbiyyatı, tarixi,
coğrafiyası, iqtisadiyyatı haqqında mətni oxuyub biliklərə yiyələnərək, tərcüməçilik fəaliyyətində
istifadə etmək bacarığına;
PK-12 Tərcüməçi kimi ictimai-siyasi, hüquqi-inzibati, tibbi, iqtisadi və s. sahələrdə yenilikləri daim
izləmək, informasiya təhlükəsizliyinin təmin olunması mexanizmlərini bilmək və istifadə etmək
bacarığına;
PK-13 İxtisas dilində rəsmi sənədlər, CV, ticarət və işgüzar yazışmaları, müraciət məktublarını oxumaq
vətərcümə prosesində tətbiq etmək bacarığına;
6
PK-17 mütəmadi olaraq özünütəhsil, əlavə təhsil proqramlarından yararlanmaq, bacarığına;.
PK-22 Media materialları ilə işləmək, müəyyən mövzular üzrə araşdırmalar aparmaq, faktiki materialları
toplamaq, ümumiləşdirmək, nəticə çıxarmağı bacarmaq
7
7. Fəndən öncə ( prerekvizit ), fənlə paralel (korekvizit)
a) a) Fəndən öncə tədrisi nəzərdə tutulan (prerekvizit) fənlər: Orta məktəbdən tədris edilən
İngilis dili fənni
b) Fənlə paralel tədrisi nəzərdə tutulan (korekvizit) fənlər: Tərcüməçinin yazı vərdişləri”, “Tələffüz
və nitq vərdişləri”fənləri;
b) c) Fəndən sonra tədrisi nəzərdə tutulan (postrekvizit) fənlər- Fəndən sonra tədrisi nəzərdə
tutulan (postrekvizit) fənlər: “Peşəkar tərcümənin əsasları”, “Müqayisəli üslubiyyət”, “Akademik
yazı”, “Tərcümə və mədəniyyətlərarası ünsiyyət”, “İlkin tərcümə vərdişləri”, “Sənədləşmə və
terminalogiya”, ”Yazılı mətnin şifahi tərcüməsi” ,” Ardıcıl tərcümə və qeydgötürmə texnikası”
fənləri.
8. Dərslərə münasibət
1. Təhsilalanlar auditoriya dərslərində, həmçinin müəllimin rəhbərliyi ilə auditoriyadankənar
məşğələlərdə iştirak etməlidirlər;
2. Təhsilalanlar bütün nəzəri, praktiki və s. dərslərdə fəal olmalıdırlar;
3. Təhsilalanlar bütün dərslərə səylə hazırlaşmalı, ev tapşırıqlarını və sərbəst yaradıcılıq işlərini
vaxtında yerinə yetirməlidirlər;
Aşağıdakılar yolverilməzdir
1.Dərslərə gecikmək və onlardan tez getmək
2.Dərs vaxtı mobil telefondan və bu tipli digər vasitələrdən istifadə etmək;
3.Yalan və plaqiat
4.Tapşırıqların vaxtında təhvil verilməməsi və s.
Praktik
1 16.02.22 Təhsil və onun növləri: Uşaq bağçaları. Tələbələr arasında 2 Thoughts &
diskussiyaların aparılması. Mətnlərin oxunub təhlil olunması, Notions, 504
17.02.22 mövzu ilə bağlı yeni söz və ifadələr. essential words,
English
Grammar in Use
2 17.02.22 Məktəb və universitet təhsili. Mövzu üzrə mətnin 2 Thoughts &
təhlili.. Yeni söz və ifadələr, idiomlar, atalar sözləri. Notions, 504
22.02.22 essential words,
8
English
Grammar in Use
4 24.02.22 Hobbi və maraqlar. Asudə vaxt. Asudə vaxtın təşkili. 2 Thoughts &
Mətnlərin təhlili. Mövzuya dair söz və ifadələr. Notions, 504
24.02.22 Dialoqlar və diskussiyalar. essential words,
English
Grammar in Use
6 02.03.22 Film. Musiqi. Mövzuyla bağlı mətnlərin təhlili. Yeni 2 Thoughts &
söz və ifadələr. Notions, 504
03.03.22 essential words,
English
Grammar in Use
7 03.03.22 Musiqinin növləri. Mövzu üzrə yeni söz və ifadələrin 2 Thoughts &
təqdimi. Audio-video materialla iş. Notions, 504
08.03.22 essential words,
English
Grammar in Use
12 17.03.22 Radio və televiziya proqramları. Mövzu üzrə yeni söz 2 Thoughts &
Notions, 504
və ifadələrin təqdimi. Audio-video materialla iş. Məlum
22.03.22 essential words,
növdən Məchul növə keçirmək. Mövzu üzrə
English
tapşırıqların yerinə yetirilməsi.
Grammar in Use
14 24.03.22 Qəzet və jurnallar. Mövzu ilə bağlı mətnlərin təhlili. 2 Thoughts &
Yeni söz və ifadələr. Tapşırıqların həlli. Notions, 504
24.03.22 essential words,
English
Grammar in Use
15 29.03.22 KİV mətnləri ilə tanışlıq. Mövzu ilə bağlı mətnin 2 Thoughts &
təhlili.Yeni söz və ifadələr. Notions, 504
29.03.22 essential words,
English
Grammar in Use
16 30.03.22 KİV mətnləri üzrə audio-video materiallar üzərində iş. 2 Thoughts &
Notions, 504
31.03.22 essential words,
English
Grammar in Use
25 26.04.22 İxtisas ölkəsinin milli mətbəxi. Mövzu üzrə yeni söz və 2 Thoughts &
ifadələr. Tapşırıqların həlli. Notions, 504
26.04.22 essential words,
English
Grammar in Use
11
27 28.04.22 Tabesizlik əlaqlə bağlayıcılar mövzusu üzrə qrammatik 2 Thoughts &
tapşırıqların həlli. Notions, 504
03.05.22 essential words,
English
Grammar in Use
33 17.05.22 İxtisas ölkəsinin klassik yazıçı və şairləri. Mövzu ilə 2 Thoughts &
bağlı söz və ifadələr, mətnlər, diskussiyalar. Tələbələrin Notions, 504
18.05.22 təqdimatları. essential words,
English
Grammar in Use
34 19.05.22 İxtisas ölkəsinin tarixi şəxsiyyətləri. Mövzu ilə bağlı 2 Thoughts &
söz və ifadələr, mətnlər, diskussiyalar. Tələbələrin Notions, 504
19.05.22 təqdimatları. essential words,
English
Grammar in Use
36 25.05.22 İxtisas ölkəsində idman. Mövzu ilə bağlı söz və ifadələr, 2 Thoughts &
mətnlər, diskussiyalar. Tələbələrin təqdimatları. Notions, 504
24.05.22 essential words,
English
Grammar in Use
37 26.05.22 İdman sağlamlıqdır. Mövzu ilə bağlı söz və ifadələr, 2 Thoughts &
mətnlər, diskussiyalar. Tələbələrin təqdimatları. Notions, 504
26.05.22 essential words,
English
Grammar in Use
31.05.22
13
fəaliyyəti və peşə ustalığı, bacarıq və vərdişlərinin formalaşması, mətnlər üzrə tapşırıqların yerinə
yetirilməsi və nəzəri dərslərin mənimsədilməsini özündə ehtiva edən tədris formasıdır. Müxtəlif fənlər
üzrə təhsilalanların elmi-tədqiqat işlərinin və SYİ-nin həcmi fənnin aid olduğu kafedranın müdiri
tərəfindən müəyyənləşdirilir və kafedra iclasında təsdiq olunur.
Tələbələrin SYİ-nə aşağıdakılar daxildir: fənlər üzrə tədris materialların öyrənilməsi; ev tapşırıqlarının
yerinə yetirilməsi; sərbəst elmi-tədqiqat (yaradıcılıq) işləri: referat, elmi məqalə, esselərin yazılması,
kurs işləri və buraxılış işlərinin yazılması. İstənilən intellektual fəaliyyətin ümumi metodoloji əsasları
mövcuddur. SYİ yerinə yetirilərkən fənnin xarakterindən asılı olmayaraq sistemlilik, məntiqlilik, təhlil,
ümumiləşdirmə və strukturlaşdırma konkret tapşırıqların yerinə yetirilməsi üçün metodiki yanaşmanın
mahiyyətini təşkil edir. Konkret məsələnin qoyuluşu və həllindən asılı olaraq göstərilən metodiki
yanaşma tərzləri müxtəlif ola bilər.
Bilik, bacarıq və vərdişlər sadədən daha mürəkkəbə, xüsusidən ümumiyə yüksəlmə yolu ilə tədricən
formalaşır. Belə halda ilkin çıxış nöqtəsi olaraq təhsilalanların zəruri ədəbiyyatla və sənədlərlə işləmə
bacarığı əsas götürülür.
14
yəni, tələbə yönümlü yanaşmanı və tələbələrin təlim prosesindəki fəal rol oynamasını müəyyən edən
üsullardan istifadə olunmalıdır. “Tərcüməçinin Oxu Vərdişləri” fənninin yeni Təhsil Proqramı və
tədris planına uyğun olaraq tədris prosesi aşağdakı tədris və öyrənmə üsulları, müvafiq forma və
prinsiplər üzrə həyata keçirilir:
- auditoriya (aktiv, fəal) məşğələləri üzrə təlim formaları (mühazirə, giriş və icmal mühazirə,
ümumiləşdirici mühazirə və s.);
- interaktiv təlim formaları (praktiki məşğələlər, seminar dərsləri, kompüter məşgələləri və s.) ;
- auditoriyadan kənar (passiv) məşğələlər üzrə təlim formaları (məsləhət saatları, təcrübələr,
sərbəst yaradıcılıq işləri, kurs işləri, yekun buraxılış işləri və s. );
- təqdimatlar və müzakirələr, debatlar;
- müstəqil iş, araşdırma;
- problemlərə əsaslanan tədris;
- qrup qiymətləndirməsi;
- eskpert metodu;
- video və audio mühazirələr;
- distant təhsil və s.
Bu zaman aşağıdakı mərhələlər nəzərdə tutulur:
- motivasiya
- tədqiqatın (təhlilin) aparılması
- informasiya mübadiləsi
- yaradıcı yanaşma
- özünüqiymətləndirmə
Kursun təhsilalanlarının bilik səviyyələrinə uyğun mühazirə mətnlərinin elektron və ya çap
variantları təhsilverən tərəfindən hazırlanır və təhsilalanlara çatdırılır.
Fənn üzrə tədris prosesində nəzəriyə və praktiki təlim arasında tarazlıq gözlənilməlidir.
Nəzəri təlim müddəti bitdikdən sonra, yəni müvafiq semestrin sonunda fənn üzrə vahid
semestr imtahan sualları (biletləri) əsasında yazılı, şifahi və ya test (ənənəvi və ya onlayn-distant)
formada yekun semestr imtahanı keçirilir. Bu imtahanın, həmçinin yekun semestr imtahanına qədər
fənn üzrə bilik səviyyəsinə uyğun toplanmış balların ümumi nəticəsinə əsasən təhsilalan cari semetr
üzrə fənnə ayrılmış kreditləri qazanmış olur.
“Tərcüməçinin Oxu Vərdişləri 2” fənni üzrə tədris materialının müvəffəqiyyətlə
mənimsənilməsi üçün hər bir təhsilalan sistematik olaraq mühazirə materialları, tövsiyyə olunan
ədəbiyyat, fənn üzrə ev tapşırıqları, yoxlama yazı tapşırıqları, sərbəst yaradıcılıq işlərinə aid
mövzular və s. ilə təmin olunmalı, həmçinin seminar dərslərində aktiv iştirak etməlidir.
Təhsil prosesinin sonunda tələbə fənn üzrə qazandığı bilik və bacarıqlara uyğun səriştələrə
malik olmaqla xarici dil yönümlü fəaliyyət sahəsində müstəqil işləyə bilməli və təhsilini ömür boyu
davam etdirməyi bacarmalıdır.
AKTS tələblərinə, həmçinin tədrisın əyani və ya distant formada (onlayn, məsafədən) təşkili
Qaydalarına əsasən cari tədris ilində hər bir təhsilalanın fənn üzrə toplaya biləcəyi maksimum balların
ümumi miqdarı 100-ə bərabərdir: İlk 50 bal semestr müddətində cari qiymətləndirmənin (CQN) (DM -
dərsə münasibəti, ictimai fəaliyyəti və əxlaqi davranışı, SN – seminar və ya praktiki dərslərin nəticələri;
Aİ – aralıq imtahanları (kollokviumlar); SYİ – sərbəst yaradıcılıq işləri üzrə); digər 50 bal üzrə isə
aralıq qiymətləndirmənin (AQN) (semestr imtahanı zamanı bilik və bacarıqların qiymətləndirilməsinin)
nəticələrinə görə müəyyən edilir.
13.1 Fənn üzrə qiymətləndirmə üsulları
“Tərcüməçinin Oxu Vərdişləri 2” fənninin tədrisi prosesində təhsilalanların qazandıqları bilik
və bacarıqlarının daha şəffaf, tələbə yönümlü yanaşma prinsipində qiymətləndirilməsi üçün
aşağıdakı üsullardan istifadə oluna bilər:
- yoxlama yazı tapşırıqları;
15
- şifahi təqdimatlar;
- açıq müzakirələr;
- sahə işləri hesabatları;
- layihə işlərinə dair hesabatlar;
- frontal sorğular;
- yazılı esse və təqdimatlar;
- bilik və bacarıqlara dair yazılı testlər;
- kompüter əsaslı testlər;
- qrup şəklində və özünü qiymətləndirmə;
- müstəqil çalışmalar həlli;
- ev tapşırıqları;
- diskussiya;
- şifahi sorğular və s.
Fənnin tədrisi prosesində təlim nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsində istifadə olunan üsullar
konkret müəyyənləşdirilmiş meyarlara əsaslanmalıdır və təhsilalanın fənn üzrə əldə etdiyi bilik,
bacarıq və qabiliyyət səviyyəsini düzgün və etibarlı şəkildə müəyyən etməyə imkan verməlidir.
Təhsilalanların təlim nəticələrinin qiymətləndirilməsi prosesində müəllimlər aydın, şəffaflıq,
qərəzsizlik, qarşılıqlı hörmət və humanistik prinsiplərini rəhbər tutmaqla təhsilalanlara təhsillərinin
bütün aspektlərini və qiymətləndirmə prosesini aydın şəkildə müzakirə etmək imkanı verməlidirlər
17