Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

İletişim | Künye | Sitene Ekle | Reklam

"

ANALİZ ! Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Belucistan

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası:

Belucistan
İran'ın 31 'ostan'ından (eyalet) biri olan Sistan ve Belucistan, daha çok
kısaca 'Belucistan' olarak biliniyor.

24 Nisan 2022 Pazar 13:28 A- A+

İran'ın 31 'ostan'ından (eyalet) biri olan Sistan ve Belucistan, daha çok kısaca
Belucistan olarak biliniyor.
İran'ın en yoksul bölgesi sayılan Belucistan Eyaleti 180 bin kilometrekareyi aşan
alanına rağmen ülke genelindeki 2016 tarihli nüfus sayımına göre yalnızca yaklaşık
2.775.000 nüfus barındırıyor.
Eyalet nüfusunda çoğunluk Belucilerde iken 'Sistaniler' olarak bilinen Farslar da
azınlıkta bulunuyor. Irak'taki Şii Necef Havzası'na liderlik eden Ali Sistani de İran'ın
Meşhed şehrinde doğmakla beraber, ailesinin kökeni bu eyaletteki Sistani Farslara
dayanıyor.

1/8 7.05.2022 12:40

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

Belucilerin ezici çoğunluğunu Sünniler, Sistani Farsların çoğunluğunu ise Şiiler

oluşturmaktadır. Bu sebeple Sistan ve Belucistan Eyaleti'nin nüfusunun çoğunluğunu
Sünniler oluşturur.

Beluc! stan coğrafyası ve Beluc! ler

Pembe renkli alan Belucistan Coğrafyası Belucilerin yaşadığı bölgeler

Belucistan İran, Pakistan ve Afganistan arasında bölünmüş bir coğrafyadır. En büyük

parçası Pakistan'da bulunmaktadır. Kuetta şehri merkezli Belucistan Eyaleti, yaklaşık
348 bin kilometrekare arazisiyle Pakistan'ın en büyük eyaletidir. Bununla birlikte 2021
itibariyle 225 milyonu aşan Pakistan nüfusunun yalnızca yaklaşık 14 milyonu bu
eyalette yaşamaktadır. Belucistan ve Beluciler bugünkü Afganistan sınırlarının

2/8 7.05.2022 12:40

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

güneyine de taşmaktadır.
Belucistan Coğrafyası yer üstü kaynaklarının çok zengin olmaması ve mevcut
potansiyelinin de değerlendirilmemesi dolayısıyla üç ülkede de nispeten seyrek
nüfusludur.
Pakistan'da 8-10 milyon, İran'da 2,5-3 milyon, Afganistan'da 500 bin-800 bin Belucinin
yaşadığı tahmin edilmektedir.
Küçük Şii, Hindu, Sih azınlıkların dışında Belucilerin tamamına yakını Sünnidir.

Beluc! stan tar! h!

7. yüzyılda İslam orduları Belucistan'ı fethetti ve Belucilerin İslamlaşması başladı.

İlerleyen dönemde Belucistan'da idare Hint Altkıtası'ndaki gelişmelere göre şekillendi.
16. yüzyılda İran'ı yöneten Safeviler Belucistan'a ele geçirmek üzere saldırdılar. 16.
yüzyıldan 18. yüzyıla bölge İran'ı yöneten Safeviler ile Hindistan'ı yöneten Türk-Moğol
İmparatorluğu arasında bir çatışma ve rekabet bölgesine dönüştü. 17. yüzyılda
Hindistan daha çok bölgeye hakimken 18. yüzyılda İran Şahı Nadir Şah Avşar'ın Hind
Seferiyle üstünlük İran'a geçti.
19. yüzyılda Hindistan'ın İngiltere tarafından ele geçirilmesinin ardından İngiltere İran'ı
Belucistan'da olabildiğince geri attı. 1877'de İngiltere ve İran, Belucistan üzerinde
bugünkü sınırda anlaştılar. Bu sınırı 1947'de bağımsızlığını kazanan Pakistan devraldı.

İran Beluc! stanı'nda d! n! sorunlar

İran Belucistanı'nda yaşayan Sünniler, Şahlık dönemlerinden beri üzerlerindeki dini

baskıdan şikayetçi. Bu baskının İran Devrimi'yle daha da arttığını belirten Beluciler
hem teşvik hem zorlamayla Şiileştirilmeye çalışıldıklarını belirtiyorlar.

Göz atın: D! yobend hareket! n! anlamak

Belucistan Eyaleti'nin merkezi olan Zahedan şehrinde yer alan, Hind

Altkıtası'ndaki Diyobendi Ekolü'nden Zahedan Darul Ulum'u (İlimler Merkezi, Ana
Medrese) bölgedeki Sünnilerin dini merkezi olmasının yanı sıra, sadece Belucilerin
değil diğer İranlı Sünnilerin de itibar ettiği İran'daki en büyük Sünni kurum.
Şahlık döneminde kurulan bu dini eğitim merkezinin başında uzun yıllardır Sünni

3/8 7.05.2022 12:40

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

Beluci din adamı Abdulhamid İsmailzahi (1946-) bulunuyor. İsmailzahi sık sık
Sünnilerin İran'da uğradığı baskılardan şikayet ediyor. Sünnilerin her türden
ayrımcılığa uğradığını belirten İsmailzahi, Sünni dini kurumlarına Şii mollalar
atanmasına da tepki gösteriyor.

Abdülhamid İsmailzahi'nin Zahedan'da cuma hutbesi (26 Şubat 2021)

Abdülhamid İsmailzahi'nin İran'da Sünnilere yönelik baskılardan şikayet ettiği bir konuşması

Sünni Beluciler, İran Devleti'nin ve güvenlik güçlerinin her Sünniye suçlu gibi
davrandığını, Sünnileri rastgele tutukladıklarını, öldürdüklerini ve Sünnilere işkence
ettiklerini belirtiyorlar. 

İran Beluc! stanı'nda ekonom! k sorunlar

4/8 7.05.2022 12:40

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

Belucistan'ın İran'ın en geri kalmış bölgesi olduğu tartışmasız bir gerçek olarak kabul
ediliyor.
Beluciler İran'ın bölgeye sömürge gibi davranmasından, yatırım yapmamasından
şikayetçi olduklarını belirtiyorlar.
Şehirleşmeden gelire, belediye hizmetlerinden devlet yatırımlarına İran'ın kuzeyi,
merkezi ve batısıyla Belucistan arasında uçurum bulunduğu bildiriliyor. Çok zengin
yer üstü kaynakları bulunmayan Belucistan'ın mevcut potansiyelinin de
değerlendirilmediği vurgulanıyor.

Beluc! stan'da s! lahlı eylemler

Belucistan'daki ekonomik ve dini şikayetler, aynı zamanda Beluci diline baskılar

geçmişten bu yana bu bölgede rejim muhali_iğinin ve bağımsızlık yanlılığının yaygın
bir kesimde var olmasına yol açıyor.
1979'da İran Devrimi esnasında bölgede doğan otorite boşluğunu değerlendirmek
isteyen Beluci örgütlenmeleri isyan ederek Belucistan'ı bağımsızlaştırmak istemiş
ama yeni rejimin askeri müdahelesiyle yenilmişlerdi.
1980'li yıllarda İran-Irak Savaşı esnasında Irak bu örgütlerle iletişime geçip yardımda
bulunmuş fakat bu örgütler Belucistan'da etkili bir varlık gösterememişti.

Göz atın: Ruhullah Humeyn! k! md! r?

Bununla beraber Belucistan'da bitmek bilmeyen şikayetler sonucu yaşanan sosyal

patlamalarla sık sık örgütsüz olarak halk ve rejim güçleri çatışmıştı. 
2003'te kurulan 'Cundullah' (Allah'ın Ordusu) adındaki Beluci-İslami örgüt bölgenin
İran'dan bağımsızlığı için İran güçlerine saldırılar gerçekleştirmeye başladı. Git gide
yoğunlaşan saldırılar sonucunda İran resmi makamlarının açıklamasına göre
yüzlerce İran askeri öldü. Gerçek rakamların daha da yüksek olduğu iddia
edilmektedir.
Fakat Cundullah lideri Abdulmelik Rigi'nin (1979-2010) İran güçlerince yakalanması
ve idam edilmesiyle Cundullah'ın eylemleri azalmıştır.
Pakistan, kendi Belucistan eyaletinde de ayrılıkçı talepler ve çatışmalar
yaşandığından İran'ın Belucistan Eyaleti'ndeki ayrılıkçı talepleri desteklememekte,

5/8 7.05.2022 12:40

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

bilakis İran ile Belucistan konusunda iş birliği yapmaktadır.

Halihazırda bölgede en aktif silahlı grup Sünni Beluci Ceyş el Adl grubudur. Ayrıca
Ensar el Furkan grubu da daha az aktif olmakla beraber bölgede faaliyet
göstermektedir.

2021 Beluc! stan göster! ler!

İran Belucistanı'nda talepler bölgenin bağımsızlığından ibaret olmayıp pek çok Beluci
haklarında iyileştirmeyi, dini ve ekonomik baskıların sona erdirilmesini talep
etmektedir.
Son olarak 2021 Şubat ayında İranlı güçlerin sınır ticareti yapan Belucilere ateş
açarak onlarca kişiyi öldürmesi gösterilere sebebiyet vermiştir.
Eyalette sürmekte olan gösteriler pek çok kez yaşandığı gibi örgütlü olmaktan ziyade
halkın sosyal patlamasının bir örneğini teşkil etmektedir.
İran rejim güçlerinin göstericilere gerçek mermilerle ateş açıp onları katletmesi
olayları daha da büyütmektedir. Belucistan'ın içinde bulunduğu şartlar değişmediği
sürece benzer patlamaların tekrar ve tekrar yaşanması beklenmektedir.
Kaynak: Mepa News Akademi
İlginizi çekebilir:

Beluc! stan'da halk İran rej! m! ne karşı ayaklandı

Beluc! stan'da çatışma: 3 İranlı ! st! hbaratçı öldürüldü

) ( ' & % $ #

Çok Okunanlar
BUGÜN DÜN GEÇEN HAFTA

1 Kuran kıraatiyle tanınan Mişari Mısır'da 'Sisi şerefine' marş söyledi

2 Türkiye Hamas üyelerini sınır dışı ediyor mu?

6/8 7.05.2022 12:40

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

3 "BM Mali'den çekilirse yönetim çöker"

4 Somali'de Etiyopya ordusuna Eş Şebab saldırısı

5 Özbekistan-Kırgızistan sınırında çatışma

Bu Kategorideki Diğer Haberler

Analiz | Humeyni'nin 'Velayet-i Fakih' teorisi ve İran'da dini liderlik

Belucistan Kurtuluş Ordusu kimdir?

7/8 7.05.2022 12:40

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Beluc" stan https://www.mepanews.com/bat" -asyan" n-unutulan-cografyas" -beluc" stan...

Batı Asya'nın unutulan coğrafyası: Belucistan

8/8 7.05.2022 12:40