8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia.

SYSTEMATYKA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

Tlenki.
1. Za pomocą równań reakcji zaproponuj możliwe metody otrzymywania: a) Cr2O3, b) SO2, c) Fe2O3.
2. (Mr/10/OPERON) Podczas prażenia węglanu baru powstaje tlenek baru oraz inny tlenek, który stosowany jest w przemyśle
jako składnik napojów gazowanych. Zapisz równanie opisanej reakcji.
3. (Mr/10/V) Chlor tworzy tlenki, w których przyjmuje różne stopnie utlenienia. Tlenek, w którym chlor występuje na najwyż-
szym stopniu utlenienia, otrzymuje się w reakcji odwodnienia (dehydratacji) kwasu chlorowego zawierającego chlor na tym
samym stopniu utlenienia. Napisz równanie reakcji otrzymywania tego tlenku powyższą metodą.
4. Dany jest zestaw: Li2O, SiO2, BaO, CuO, B2O3, ZnO, NO, SeO3, Mn2O7, CrO, NO2, CrO3, BeO, TeO2, P4O10, Cr2O3, Cl2O7,
MnO, N2O, Fe2O3, SO3, CO2, N2O5, Al2O3, CO.
A. Dokonaj selekcji podanego zestawu tlenków według ich charakteru chemicznego podając wzory tlenków:
a) zasadowych, b) kwasowych, c) amfoterycznych, d) obojętnych.
B. Napisz równania reakcji podanych tlenków z:
a) wodą, b) kwasem solnym, c) zasadą sodową lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi.
5. Do trzech ponumerowanych probówek z wodą uczeń dodał niewielkie ilości tlenków.

A. Podaj numery probówek, w których badane tlenki przereagowały z wodą. Napisz te reakcje.
B. Po dokładnym wymieszaniu zawartości probówek w każdej z nich zanurzył papierek uniwersalny. Podaj, jaką barwę
przybrał papierek uniwersalny w każdej z probówek.
C. Opisz obserwacje ucznia po zmieszaniu zawartości probówek 1. i 3. oraz podaj równanie zachodzącej reakcji.
6. (Mr/18/VI) Tlenek ołowiu(II) jest nierozpuszczalny w wodzie i ma charakter amfoteryczny. W reakcji tego tlenku ze stężo-
nym roztworem KOH powstaje związek kompleksowy o liczbie koordynacyjnej równej 3.
Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji tlenku ołowiu(II) z wodnym roztworem wodorotlenku potasu.
7. (16/V) Aby potwierdzić zasadowy charakter tlenku baru, przeprowadzano reakcję tego tlenku z pewnym odczynnikiem
w obecności wskaźnika pH, którym była czerwień bromofenolowa. Wskaźnik ten w roztworach o pH < 5,2 ma barwę żółtą,
a w roztworach o pH > 6,8 przyjmuje barwę czerwoną. W roztworach o 5,2 < pH < 6,8 barwi się na kolor pośredni między
żółtym a czerwonym (różne odcienie barwy pomarańczowej).
Do probówki wprowadzono wybrany odczynnik z dodatkiem czerwieni bromofenolowej, a następnie dodano nadmiar stałego
tlenku baru, dokładnie mieszając jej zawartość. Zaobserwowano, że dodany tlenek baru roztworzył się całkowicie, a powstały
w probówce klarowny roztwór zmienił zabarwienie.
A. Uzupełnij podany schemat doświadczenia.
Wpisz wzór odczynnika wybranego spośród następujących:
H2SO4(aq), H3PO4(aq), HCl(aq), NaOH(aq)
B. Napisz, jakie było zabarwienie zawartości probówki:
a) przed wprowadzeniem tlenku baru,
b) po jego wprowadzeniu do roztworu znajdującego się w probówce.

8. Uporządkuj wzory tlenków: P4O10, MgO, SO3, Cl2O7, Na2O według ich charakteru chemicznego od najbardziej zasadowego
do najbardziej kwasowego.
Wodorki.
9. Uszereguj podane wodorki: HCl, H2S, MgH2, NaH, PH3 według malejącego charakteru zasadowego.
10. Określ odczyn wodnych roztworów: a) amoniaku, b) chlorowodoru, c) wodorku wapnia
Napisz w formie jonowej równania procesów potwierdzających powstanie roztworów o podanym odczynie.
11. Podane wodorki NaH, H2O, CaH2, KH, NH3, CuH2 podziel na: a) jonowe, b) kowalencyjne, c) metaliczne.
12. (Mr/14/VI) Spośród związków: NaNO2, NH4NO3, NaOH, Al2O3, NaH wybierz wzory tych, które po rozpuszczeniu w wodzie
utworzą roztwory o pH > 7. Napisz w formie jonowej równania procesów potwierdzających powstanie takich roztworów.
13. Do dziesięciu probówek z wodą dodano:
1. Na2S(s), 2. KNO3(s), 3. CrO(s), 4. SiO2(s), 5. NH4NO3(s), 6. NH3g), 7. Cl2O7(c), 8. SeO3(s), 9. KH(s), 10. CuO(s)
A. Podaj numery probówek w których pH powstałych roztworów jest: a) większe od 7; b) mniejsze od 7
B. Podaj nazwy procesów jonowych zachodzących w probówkach 1. i 2.
C. Zapisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w probówce 1, 5 i 9.
Wodorotlenki.
14. Za pomocą równań reakcji opisz:
a) trzy metody otrzymywania wodorotlenku potasu, b) jedną metodę otrzymywania wodorotlenku chromu (III).
15. Mając do dyspozycji: Zn, K, H2O i H2SO4, zaproponuj ciąg reakcji pozwalających otrzymać wodorotlenek cynku.
16. Napisz cykl trzech równań reakcji otrzymywania wodorotlenku miedzi(II), w których substratami będą:
potas, tlenek miedzi(II), woda, roztwór kwasu siarkowego(VI).
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 2

17. Zaproponuj sposób otrzymywania wodorotlenku żelaza(III) mając do wyboru: tlenek żelaza(III), wodę, żelazo, wodę amonia-
kalną, wodny roztwór chlorku żelaza(III).
18. Zaprojektuj doświadczenia, które umożliwią otrzymywanie i określenie charakteru chemicznego: A. Mn(OH)2, B. Al(OH)3.
Podaj przewidywane obserwacje oraz zapisz w formie jonowej skróconej równania reakcji chemicznych zachodzących pod-
czas tych doświadczeń.
19. W trzech probówkach znajdowały się roztwory zawierające substancje: A. NaCl B. CrCl2 C. CrCl3
Do każdej z probówek dodawano po kropli roztwór KOH. Opisz zachodzące zmiany i napisz odpowiednie równania reakcji.
20. (Mr/08) Do probówki zawierającej roztwór siarczanu(VI) cynku dodawano kroplami w nadmiarze roztworu wodorotlenku
sodu. A. Zapisz dwie obserwacje zachodzące podczas przebiegu tego doświadczenia.
B. Zapisz wzory powstających produktów zawierających cynk.
21. (Mr/10/Poznań) Przeprowadzono doświadczenie, które przedstawiono na rysunku:
W miarę dodawania po kropli roztworu wodorotlenku potasu, wytrącał się jasnozielony
osad. Po dodaniu następnych porcji zasady uległ on rozpuszczeniu. Produktem reakcji roz-
puszczenia osadu jest związek kompleksowy chromu (hydroksokompleks), w którym liczba
koordynacyjna jonu centralnego wynosi 6. Zapisz w formie jonowej skróconej:
A. Równanie reakcji otrzymywania osadu.
B. Równanie reakcji rozpuszczania osadu.
22. (Pazdro/17/2) Przeanalizuj przedstawione niżej doświadczenia i wykonaj polecenia.
I. Obok każdego zdania zapisz litery oznaczające probówki,
w których zaistnieją następujące zjawiska:
a) Pojawia się mieszanina niejednorodna, która w wyniku
dalszego dodawania odczynnika zamienia się w mieszaninę
jednorodną.
b) Pojawia się mieszanina niejednorodna, która nie znika mimo
dodawania nadmiaru odczynnika.
c) W trakcie dodawania odczynnika mieszanina cały czas
pozostaje jednorodna.
II. Napisz równania wszystkich reakcji zachodzących w probówkach A, B, C, D w formie jonowej skróconej.
23. W celu otrzymania wodorotlenku chromu(III) wykonano dwa doświadczenia:
1) 0,01 mola siarczanu(VI) chromu(III) dodano do 60 cm3 0,5-molowego roztworu zasady sodowej,
2) 0,01 mola siarczanu(VI) chromu(III) dodano do 180 cm3 0,5-molowego roztworu zasady sodowej.
W którym doświadczeniu zaobserwowano osad wodorotlenku chromu(III). Odpowiedź uzasadnij wykonując odpowiednie ob-
liczenia.
24. (Mr/13/Toruń) Wodorotlenki pierwiastków bloku d nie rozpuszczają się w wodzie. Niektóre z nich roztwarzają się w roztwo-
rach kwasów oraz zasad tworząc kompleks o liczbie koordynacyjnej 4. Można je otrzymać między innymi w reakcji soli da-
nego metalu z mocnym wodorotlenkiem. Przykładem takiego wodorotlenku jest wodorotlenek chromu(III). W celu otrzyma-
nia wodorotlenku chromu(III), do roztworu zawierającego 15,85 g chlorku chromu(III) dodano roztwór zawierający 14 g wo-
dorotlenku sodu. A. Napisz cząsteczkowe równania reakcji, jakie zaszły podczas doświadczenia. (5,15)
B. Oblicz masę osadu, otrzymanego w opisanym procesie. Wynik podaj z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku.
25. (Mr/04) Które z wymienionych związków mają charakter amfoteryczny? Zapisz w formie cząsteczkowej równania reakcji,
które charakteryzują jego amfoteryczność: Al(NO3)3, ZnO, CaO, H3PO4, Al
26. (Mr/14/V) Gal jest metalem, który roztwarza się w mocnych kwasach oraz mocnych zasadach. W reakcjach tych tworzy sole,
przechodząc na stopień utlenienia III. Drugi produkt tych reakcji jest taki sam jak w reakcjach glinu z mocnymi kwasami
i zasadami. Poniżej przedstawiono schemat reakcji galu z mocnymi kwasami i zasadami.

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji oznaczo-

nych numerami 1 i 2.

Kwasy.
27. (Mr/11/ZamKor) Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym rysunkiem.
A. Podaj barwę wskaźnika przed i po reakcji.
B. Na podstawie graficznego opisu doświadczenia uzupełnij ciąg przemian, jakim uległ
fosfor. Wpisz w odpowiednie pola wzory substratów i produktów reakcji.

28. Z podanego zbioru kwasów: stężony kwas siarkowy(VI), kwas siarkowodorowy, kwas etanowy (octowy), kwas solny (chloro-
wodorowy), stężony kwas azotowy(V), kwas bromowodorowy, kwas chlorowy(III), wybierz te, które można zaliczyć do:
A. Kwasów o właściwościach silnie utleniających, B. Kwasów słabych
29. (M/04) Masz do dyspozycji potas, wodę, tlenek krzemu(IV) i kwas solny. Opisz kolejne doświadczenia, w wyniku którego
otrzymasz kwas krzemowy H2SiO3.
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 3

Aktywność metali - reakcja metali z wodą, kwasami, solami.

30. (M/13/PERON) Korzystając z szeregu aktywności metali, wybierz spośród podanych metale, które reagują ze stężonym roz-
tworem kwasu solnego: sód, miedź, srebro, lit, złoto, magnez, rtęć, wapń. Napisz te reakcje.
31. (OPERON/17/XI) Napisz, które z podanych metali pasywują się w stężonym kwasie azotowym(V).
Na, Fe, Al, Ca, Cu, Rb, Ba, Cr
32. (WSiP/14) W probówkach oznaczonych od I do V znajdują się opiłki lub bryłki różnych metali:
probówka I – Ag, probówka II – Mg, probówka III – Na, probówka IV – Cu, probówka V – Sn
Uzupełnij luki w poniższym tekście, wpisując numery (I–V), tak aby utworzyć zdania prawdziwe.
a. Po dodaniu do probówek wody o temp. pokojowej zaobserwowano wydzielanie się gazu w probówce oznaczonej numerem ..
b. Po zakończonym doświadczeniu ogrzano probówki, w których nie zaszła reakcja. W podwyższonej temperaturze zaobser-
wowano wydzielanie się gazu w probówce oznaczonej numerem ........
c. Następnie do pozostałych trzech probówek z wodą i opiłkami metali, w których nie zaszła reakcja chemiczna, dodano roz-
tworu kwasu chlorowodorowego. Wydzielający się gaz zaobserwowano w probówce oznaczonej numerem ......
d. Metale, które nie przereagowały ani z wodą, ani z kwasem chlorowodorowym, poddano działaniu stężonego kwasu azoto-
wego(V). Podaj jedną wspólną obserwację dla reakcji obu tych metali ze stężonym HNO3.
33. (Mr/12/W) Przeprowadzono cztery reakcje chemiczne: metal + wodny roztwór kwasu i zanotowano pewne obserwacje. Wy-
bierając jeden metal do każdej z reakcji spośród: glin, magnez, miedź, srebro uzupełnij poniższą tabelę. Każdy metal możesz
użyć tylko raz.
Kwas Wybrany metal Obserwacje
HNO3 stężony roztwór zabarwił sie na niebiesko, wydzielił się brunatny gaz
HCl brak widocznych objawów reakcji
H2SO4 rozcieńczony wydzielił się bezbarwny i bezwonny gaz
H2SO4 stężony brak widocznych objawów reakcji
34. Na poniższym doświadczeniu porównywano aktywność chemiczną niektórych metali w reakcji z kwasami..

A. Objawy reakcji zaobserwujemy w probówkach(-ce):...

B. Bezbarwny gaz, tworzący z tlenem mieszaninę wybuchową, wydzieli się w probówkach(-ce): ......
C. Bezbarwny gaz brunatniejący na powietrzu, wydzieli się w probówkach(-ce): ......
35. Ułóż równania podanych reakcji lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi:
a) Ag + Cr(NO3)2 → c) Bi + AgNO3 → e) Pb + FeCl2 →
b) Sn + Cd(NO3)2 → d) Pb + FeCl3 → f) Fe + Pb(NO3)2 →
36. Na podstawie poniższych reakcji uszereguj metale Tl, Mo, Co, Pd według wzrastającej ich aktywności:
a) 3Tl + Mo3+→ 3Tl+ + Mo b) 2Tl + Co2+→ 2Tl+ + Co c) 2Mo + 3Pd2+→ 2Mo3+ + 2Pd d) 3Co + 2Mo3+→ 3Co2++ 2Mo
37. (WSiP/14/X) Na podstawie położenia metali X oraz Y w przedstawionym szeregu aktywności metali ustal:
Li > X > Ca > Mg > Al > Mn > Zn > Y > Fe > Ni > Sn > Pb > Cu > Ag
A. Czy pierwiastek X reaguje z zimną wodą? D. Czy metal Y reaguje z zimną wodą?
B. Czy pierwiastek Y reaguje z rozcieńczonym kwasem chlorowodorowym?
C. Czy zachodzi reakcja: Zn(s) + XCl2(ag) → X(s) + ZnCl2(ag)?
38. (UJ/16/IV) Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem:

W doświadczeniu wykorzystano roztwory wodne

soli o stężeniu 1 mol·dm‾3.
Doświadczenie prowadzono w temperaturze 298K.

A. Napisz, co zaobserwowano podczas tych doświadczeń w probówkach I–III, lub zaznacz brak objawów reakcji.
Wyjaśnij, dlaczego nie wszystkie reakcje zachodzą.
B. Napisz w formie jonowej skróconej równania zachodzących reakcji.
C. Podaj numer(-y) płytki(-ek), których masa zmalała, wzrosła oraz nie zmieniła się. Uzasadnij, dlaczego masy niektórych
płytek wzrosły, a innych zmalały
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 4

39. (16/V) Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem:

Celem doświadczenia było odróżnienie dwóch, oznaczonych umownie literami
X i Z, metali, z których wykonano płytki. Wiadomo, że jednym metalem był
cynk, a drugim – nikiel. Po pewnym czasie obie płytki wyjęto z roztworów,
osuszono
i zważono. Stwierdzono, że zmieniła się tylko masa płytki wykonanej z metalu
A. Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz właściwe określenie spośród podanych w każdym :
a) Masa płytki wykonanej z metalu X się (zmniejszyła / zwiększyła), b) Metalem Z był (cynk / nikiel).
B. Napisz w formie jonowej skróconej równanie zachodzącej podczas przeprowadzonego doświadczenia.
40. (Mr/13/VI) Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg ilustruje schemat. W roztworze znajdującym się w każdej
zlewce zanurzono na kilka minut zważone blaszki wykonane z różnych metali.
A. Podaj numery blaszek, których masa zmalała, wzrosła oraz
nie zmieniła się.
B. Napisz równanie reakcji, która zaszła po zanurzeniu blaszki
z glinu w stężonym roztworze NaOH.

41. Ile gramów miedzi wydzieliło się na blaszce żelaznej zanurzonej w roztworze CuSO4, jeśli masa blaszki zwiększyła się
o 1,0 gram?
42. (Mr/17/VI) Blaszkę miedzianą o masie 4,0 g zanurzono w nasyconym wodnym roztworze azotanu(V) srebra. Po pewnym
czasie płytkę wyjęto i osuszono. Masa płytki wynosiła 4,3 g. Oblicz masę srebra osadzonego na płytce. (0,43 g)
43. (CKE/Z/15/XII) Blaszkę z glinu o masie 10,80 g zanurzono w wodnym roztworze Cu(NO3)2, utrzymując odpowiednie pH tego roz-
tworu. Po pewnym czasie stwierdzono, że powierzchnia blaszki znajdująca się w roztworze pokryła się różowym nalotem o metalicz-
nym połysku, a barwa roztworu stała się mniej intensywna, ale roztwór pozostał klarowny i nie stwierdzono w nim wytrącenia żadnego
osadu. Następnie blaszkę wyjęto z roztworu, osuszono i ponownie zważono. Jej masa wyniosła 12,17 g. Oblicz, ile gramów miedzi
wydzieliło się w czasie opisanego doświadczenia. (1,91)
44. (Pazdro/15/XI) Płytkę o masie 15 g, wykonaną z manganu, zanurzono w roztworze zawierającym jony Cr3+. Po reakcji
stwierdzono, że na płytce osadziło się 0,25 g chromu. Oblicz masę płytki po reakcji.
45. (Tutor/16/VI) Blaszkę z nieznanego metalu zanurzono w wodnym roztworze Cu(NO3)2. Po pewnym czasie stwierdzono, że
powierzchnia blaszki znajdująca się w roztworze pokryła się różowym nalotem o metalicznym połysku, a barwa roztworu sta-
ła się mniej intensywna, ale roztwór pozostał klarowny i nie stwierdzono w nim wytrącenia żadnego osadu. Następnie blaszkę
wyjęto z roztworu, osuszono i zważono. Stwierdzono, że jej masa wzrosła o 1,24 g. Natomiast masa osadzonej na tej blaszce
miedzi była równa 16,21 g. Stężenie dwudodatnich kationów metali w roztworze nie uległo zmianie. Podaj, z jakiego metalu
wykonana była blaszka. Odpowiedź uzasadnij skróconym jonowym równaniem reakcji chemicznej oraz odpowiednimi obli-
czeniami. Przyjmij masę atomową miedzi M = 63,55 u.
46. (Tutor/17/III) Płytkę z nieznanego metalu zanurzono w wodnym roztworze Cu(NO3)2. Po pewnym czasie płytkę wyjęto
z roztworu, osuszono i zważono. Masa płytki wzrosła o 2,2 g, natomiast masa osadzonej na płytce miedzi wynosiła 18,16 g.
Stwierdzono także, że kationy tego metalu w wyniku reakcji z jonami ortofosforanowymi(V) tworzyły nierozpuszczalną sól
o wzorze Me3(PO4)2. Oblicz z jakiego metalu była wykonana płytka. Przyjmij masę atomową miedzi M = 63,55 u.
47. Ile gramów CuSO4 znajdowało się w roztworze, jeśli 1 g cynku wyparł całkowicie jony Cu2+ ?
48. Blaszkę cynkową zanurzono do 200 cm3 roztworu CuSO4. Po zakończonej reakcji jej masa zmieniła się o 0,2 g. Jakie było
stężenie molowe roztworu siarczanu(VI) miedzi(II)? (1 mol/dm3)
49. 6,5 g pewnego metalu wrzucono do roztworu soli srebrowej. Metal rozpuścił się tworząc jony dwudodatnie, a wydzielone
srebro po przemyciu i wysuszeniu ważyło 21,6 g. Oblicz masę molową metalu. (65)
Sole obojętne, hydraty, sole podwójne.
50. Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji zachodzących między substancjami, których nazwy podano poniżej. Podaj
nazwy powstałych produktów głównych.
a) rubid i woda, c) tlenek selenu(VI) i wodorotlenek sodu, e) wodorotlenek cezu i selenowodór,
b) rad i jod, d) tlenek strontu i tlenek telluru(IV), f) gal i kwas siarkowy(VI).
51. Napisz równania reakcji przebiegających w roztworze wodnym pomiędzy niżej wymienionymi substancjami lub zaznacz, że
reakcje nie zachodzą. Podaj obserwacje zachodzących reakcji.
a) Ca(NO3)2 + HCl d) KCl(s) + H2SO4(stęż) g) Fe(OH)2 + NaCl j) ZnCO3 + NaOH
b) (NH4)2S + KOH e) K2SO4 + HCl h) Al2(SO4)3 + H3PO4 k) NaNO2 + H2SO4
c) (NH4)2S + HCl f) FeSO4 + H2S i) Na2SO4 + H3PO4 l) Ba(OH)2 + H2SO4
52. (N/18) Oksokwasy można otrzymać różnymi metodami, nie wszystkie można otrzymać w postaci czystej, wiele z nich istnie-
je tylko w roztworach. W doświadczeniach chemicznych używamy właśnie roztworów kwasów o różnych stężeniach, w za-
leżności od oczekiwań co do przebiegu reakcji. Metody otrzymywanie oksokwasów można zobrazować reakcjami:
1. tlenek kwasowy + woda → oksokwas 2. kwas1 + sól1 → kwas(słaby) + sól2
3. kwas1 + sól1 → kwas mocny) + sól2 4. kwas1 + sól1 → kwas↓ + sól2
Przygotowano zestaw odczynników użytych do otrzymania kwasów za pomocą wymienionych reakcji:
H2O, HCl(aq), K4SiO4(aq), KNO2(aq), H2S(aq), AgNO3(aq), H2SO4(aq), Cl2O7(ciecz)
Dobierz odczynniki z podanego zestawu i zapisz równania reakcji w formie - każdego odczynnika użyj tylko raz.
a) cząsteczkowej dla ogólnej reakcji w punkcie 1 i 2, b) jonowej pełnej dla ogólnej reakcji w punkcie 3 i 4.
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 5

53. Wykonano doświadczenia wprowadzając roztwór kwasu solnego do probówek zawierających:

1. CaSO4, 2. K2S, 3. NaOH, 4. Na2SO3, 5. CaCO3, 6. Cu(NO3)2
Opisz objawy towarzyszące doświadczeniom oraz napisz w formie jonowej skróconej zachodzące rekcje lub zaznacz, że re-
akcje nie zachodzą.
54. (Mr/13/VI) Związki baru są trujące, a mimo to siarczan(VI) baru jest stosowany w diagnostyce rentgenowskiej przewodu
pokarmowego jako kontrast, który podaje się pacjentom doustnie. Uzupełnij poniższe zdania, wybierając jedno określenie
spośród podanych w każdym nawiasie. Wybrane określenie podkreśl.
1. Siarczan(VI) baru bardzo (słabo / dobrze) rozpuszcza się w wodzie i (nie reaguje / reaguje) z kwasem solnym zawartym
w soku żołądkowym.
2. Węglan baru bardzo (słabo / dobrze) rozpuszcza się w wodzie i (nie reaguje / reaguje) z kwasem solnym zawartym w soku
żołądkowym, a więc (może / nie może) być zastosowany jako kontrast zamiast siarczanu(VI) baru.
55. Stałe dysocjacji 3 kwasów o stężeniach 1 mol/dm3 wynoszą: Ka(HX) = 3·10-3, Ka(HY) = 6,7·10-9, Ka(HZ) = 4,3·10-5.
A. Dokończ równania podanych reakcji lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi: a) HX + NaZ → b) NaY + HZ →
B. Określ barwę papierka uniwersalnego po dodaniu go do roztworów soli: a) NaZ, b) NH4X
56. (17/VI) Wodny roztwór soli amonowej kwasu HX ma odczyn kwasowy, a wodny roztwór soli sodowej kwasu HZ ma odczyn
zasadowy.
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane podanym schematem.
Objawy świadczące o przebiegu reakcji zaobserwowano tylko w jednej
probówce.

A. Wskaż numer probówki, w której zaobserwowano objawy reakcji chemicznej, oraz zapisz w formie cząsteczkowej rów-
nanie zachodzącej reakcji. Zastosuj wzory, których użyto w schemacie doświadczenia.
B. Za pomocą pehametru zmierzono wartości pH wodnych roztworów kwasów HX i HZ o tym samym stężeniu molowym
i na tej podstawie obliczono stopnie dysocjacji badanych roztworów.
Wskaż: kwas (HX lub HZ): a) którego roztwór ma wyższe pH,
b) który w tym roztworze ma większy stopień dysocjacji α.
C. Odczyn wodnego roztworu soli pochodzącej od słabego kwasu i słabej zasady zależy od stałych dysocjacji tego kwasu i
tej zasady. Wartość pH wodnego roztworu soli amonowej kwasu HZ zmierzona w temperaturze 25 °C wynosi 7.
Przeanalizuj dane dotyczące stałych dysocjacji wybranych kwasów i zasad w roztworach wodnych i podaj wartość stałej
dysocjacji kwasu HZ.
57. (Mr/16/VI) Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg pozwolił na rozróżnienie dwóch wodnych roztworów soli:
węglanu sodu i azotanu(V) amonu. Jako odczynniki zastosowano kwas solny i stężony roztwór wodorotlenku sodu. Przebieg
doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie. U wylotu probówki IV dodatkowo umieszczono zwilżony uniwersalny
papierek wskaźnikowy.
A. Napisz, jakie obserwacje potwierdziły obecność węglanu sodu
w probówkach I i III oraz azotanu(V) amonu w probówkach
II i IV. W opisie obserwacji dla probówki IV uwzględnij
zmianę barwy uniwersalnego papierka wskaźnikowego.
B. Podaj numery probówek, w których przebiegały reakcje,
i napisz w formie jonowej skróconej równania tych procesów.

58. (17/V) Zaprojektuj doświadczenie, którym potwierdzisz, że w uzyskanej mieszaninie substancji stałych znajduje się węglan.
A. Uzupełnij schemat doświadczenia – wybierz wzór
jednego odczynnika, którego dodanie (w nadmiarze)
do mieszaniny znajdującej się w probówce doprowa-
dzi do potwierdzenia obecności węglanu.
B. Podaj dwie zmiany możliwe do zaobserwowania
w czasie doświadczenia.

59. (CKE/Z/15/XII) Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane rysunkiem:

a) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej w probówce I.

b) Napisz, co zaobserwowano podczas doświadczenia w probówce II.
Odpowiedź uzasadnij, pisząc w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która za-
szła w tej probówce.
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 6

60. (WSiP/15/XI) Rysunek przedstawia doświadczenie chemiczne, którego celem było zbadanie właściwości kilku substancji
chemicznych. Do wszystkich reakcji chemicznych użyto substratów zmieszanych w stosunku stechiometrycznym.

A. Uzupełnij zdania:
a) reakcja zajdzie w probówce (probówkach): .......
b) bezbarwny gaz wydzieli się w probówce (probówkach) ...........
c) jony, których pozbyto się z roztworu w probówce V, noszą nazwy..........
B. Napisz równanie reakcji chemicznej (w formie jonowej) zachodzącej w jednej z probówek, w której wydzielał się
bezwonny gaz zbudowany z cząsteczek heteroatomowych.
C. Napisz równanie reakcji chemicznej (w formie cząsteczkowej) zachodzącej w jednej z probówek, w której wydzielał
się gaz. Cząsteczki tego gazu zawierają trzy wiązania chemiczne typu σ.
61. (WSiP/15/III) Poniższy rysunek przedstawia schemat doświadczenia, którego celem było otrzymywanie i badanie właściwo-
ści fizycznych gazów.

A. Wskaż, w których probówkach wydzielił się gaz.

B. Na podstawie poniższych informacji określ nazwy trzech gazów wydzielających się w tym doświadczeniu.
a) gaz bezbarwny, bezwonny, nierozpuszczalny w wodzie. Podaj nazwę tego gazu,
b) gaz bezbarwny o nieprzyjemnym, duszącym zapachu, dobrze rozpuszczalny w wodzie. Fenoloftaleina barwi roztwór
tego gazu na kolor malinowy. Podaj nazwę tego gazu,
c) gaz bezbarwny o nieprzyjemnym, silnie drażniącym błony śluzowe zapachu, dobrze rozpuszczalny w wodzie. Oranż
metylowy barwi roztwór tego gazu na kolor czerwony. Podaj nazwę systematyczną tego gazu.
62. Oszacuj wartość pH (pH = 7, pH > 7, pH < 7) roztworów otrzymanych po zmieszaniu:
I. – roztworu zawierającego 0,1 mola BaCl2 z roztworem zawierającym 0,1 mola kwasu H2SO4;
II. – 17 g AgNO3(s) z 100 cm3 kwasu solnego o stężeniu 1 mol∙dm–3;
III. – 4,48 dm3 NH3 (warunki normalne) z roztworem zawierającym 0,1 mola H2SO4;
IV. – roztworu zawierającego 0,1 mola zasady KOH z roztworem zawierającym 0,1 mola kwasu HF;
63. (Tutor/17/VI) Zmieszano z sobą równe objętości roztworów wodnych substancji wymienionych poniżej o jednakowych stę-
żeniach równych 0,1 mol/dm3.
A. Podaj czy zajdzie reakcja chemiczna pomiędzy wymienionymi substancjami.
B. Podaj wzór produktu, jeżeli wydzieli się z mieszaniny reakcyjnej w postaci osadu lub gazu.
C. Oszacuj, jakie będzie końcowe pH roztworu (pH = 7, pH > 7, pH < 7).
A. NaCl i AgNO3 III. Na2CO3 i HBr V. K2S i HCl
II. HNO3 i Ba(OH)2 IV. CsCl i Pb(NO3)2 VI. KCl i NaNO3
64. Reakcje chemiczne przebiegające w wodnych roztworach elektrolitów można przedstawić za pomocą równań jonowych skró-
conych. Napisz cząsteczkowe równania reakcji chemicznych, za pomocą których dokonasz przemian przedstawionych poda-
nymi równaniami jonowymi skróconymi:
a) NH4+ + OH‾ → NH3 + H2O b) SiO2 + 2OH‾ → H2O + SiO32‾ c) 2Fe3+ + 3S2‾ → Fe2S3
65. Które z poniższych stwierdzeń są poprawne?
A. Hydraty są to siarczany(VI) metalu jedno- i trójwartościowego.
B. Hydraty są to substancje krystaliczne.
C. Hydraty mają inną barwę niż ich bezwodne odpowiedniki.
D. Hydraty mają takie same właściwości chemiczne, jak ich bezwodne odpowiedniki.
66. (WSiP/14/X) Rozpuszczono w wodzie siarczan(VI) żelaza(II)–woda(l/7). Określ odczyn otrzymanego roztworu. Odpowiedź
uzasadnij pisząc w formie jonowej skróconej równanie reakcji.
Wodoro- i hydroksosole.
67. Podaj nazwy następujących związków chemicznych: Fe2(SO4)3, Fe(HSO4)3, Fe(OH)SO4. Napisz po jednym równaniu reakcji
otrzymywania tych związków, korzystając zawsze z tych samych substratów.
68. Przy pomocy równań reakcji przedstaw przemiany: A. diwodoroortofosforan(V) sodu → ortofosforan(V) sodu,
B. chlorek diwodorotlenek glinu → chlorek glinu, C. azotan(V) wodorotlenek żelaza(II) → azotan(V) żelaza (II).
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 7

69. (Mr/17/VI) Wodorosole pochodzą od kwasów poliprotonowych, a hydroksosole pochodzą od wodorotlenków polihydroksy-
lowych. Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania:
A. Diwodoroortofosforanu(V) wapnia (jako jedynego produktu) z ortofosforanu(V) wapnia.
B. Hydroksosoli o wzorze [Cu(OH)]2SO4 z wodorotlenku miedzi(II).
70. Zapisz równania reakcji otrzymywania trzech różnych soli amonowych kwasu fosforowego(V), będących produktami całko-
witego i niecałkowitego zobojętnienia kwasu. Podaj nazwy powstających soli.
71. Przez 10 cm3 roztworu wodorotlenku sodu o stężeniu 2 mol/dm3 przepuszczono 480 cm3 siarkowodoru, którego objętość
odmierzono w temperaturze 20oC i pod ciśnieniem 1013 hPa. Na podstawie obliczeń ustal wzór i nazwę powstałej soli.
72. (UPLublin/16) Kwasy wieloprotonowe tworzą sole obojętne i wodorosole. Do zlewki zawierającej 100 g roztworu kwasu
siarkowego(VI) o stężeniu 20,09% masowych dodano 11,48 g stałego KOH. Następnie zawartość zlewki wymieszano i odpa-
rowano otrzymując substancję stałą barwy białej. Podaj wzór i nazwę soli, którą otrzymano.
73. (16/VI) Ortofosforany(V) wapnia znajdują zastosowanie jako sztuczne nawozy fosforowe. Jednym ze źródeł ortofosforanu(V)
wapnia jest minerał zwany fosforytem. Jako związek bardzo trudno rozpuszczalny w wodzie zawiera fosfor w postaci nie-
przyswajalnej przez rośliny. Przeprowadza się go w dobrze rozpuszczalny w wodzie diwodoroortofosforan(V) wapnia.
A. Napisz w formie cząsteczkowej:
1) równanie reakcji otrzymywania nawozu zwanego superfosfatem (w jego skład oprócz diwodoroortofosforanu(V)
wapnia wchodzi siarczan(VI) wapnia), który powstaje w wyniku reakcji fosforytu z kwasem siarkowym(VI),
2) równanie reakcji otrzymywania nawozu zwanego superfosfatem podwójnym (diwodoroortofosforan(V) wapnia), któ-
ry powstaje w wyniku reakcji fosforytu z kwasem ortofosforowym(V).
B. Dokończ zdanie wybierając jedno określenie w nawiasie oraz uzasadnij swój wybór.
Korzystniejszą metodą nawożenia gleby w celu uzupełnienia jej składu w fosfor jest (superfosfat, superfosfat podwójny),
ponieważ .........
74. (Mr/11/VIII) Jednym z nawozów sztucznych jest superfosfat podwójny. Nie należy mieszać go z tlenkiem wapnia, gdyż
wchodzący w skład nawozu diwodorofosforan(V) wapnia przekształca się w fosforan(V) wapnia.
a) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji diwodorofosforanu(V) wapnia z tlenkiem wapnia.
b) Fosforan(V) wapnia, w przeciwieństwie do diwodorofosforanu(V) wapnia, zawiera fosfor w postaci praktycznie nieprzy-
swajalnej dla roślin. Podaj właściwość fosforanu(V) wapnia, która jest tego przyczyną.
75. Zbadano odczyn wodnych roztworów: a) NaHCO3, b) NaHSO3, c) KHSO4, d) Al(OH)2Cl, i stwierdzono, że pierwszy z nich
jest zasadowy, a pozostałych kwasowy. Zapisz równania reakcji w formie jonowej potwierdzające określony odczyn.
76. Do trzech probówek z wodą i z dodatkiem fenoloftaleiny dodano sole: I. Na3PO4(s), II. Na2HPO4(s). III. NaH2PO4(s).
A. Określ barwy roztworów w probówkach I. – III.
B. (16/VI) Napisz, w formie jonowej skróconej równania reakcji, które zaszły po wprowadzeniu do probówek z wodą soli
I. – III. i zadecydowały o odczynie powstałych roztworów.
Swoją odpowiedź uzasadnij porównując wartości stałych dysocjacji kwasowej (Ka) i stałych dysocjacji zasadowej (Kb).
C.

Równania dysocjacji kwasowej Ka Równania dysocjacji zasadowej Kb

H2PO4− ⇆ HPO42− + H+ 6,3·10−8 H2PO4− + H2O ⇆ H3PO4 + OH− 1,6·10−12
HPO42− ⇆ PO43− + H+ 5,0·10−13 HPO42− + H2O ⇆ H2PO4− + OH− 1,6·10−7
A. (16/V) Z dwóch jonów: PO43− i H2PO4− tylko jeden może pełnić zarówno funkcję zasady Brønsteda, jak i funkcję kwasu
Brønsteda. Wybierz ten jon i uzupełnij podane zapisy, tak aby otrzymać dwa równania reakcji (w środowisku kwasowym
i zasadowym) z udziałem wybranego jonu: a) ....... + H3O+ → ........+ ........ b) ........+ OH‾ → ......+ .......
77. (17/V) Do dwóch probówek z woda wprowadzono:
probówka I. – K2HPO4 i alkoholowy roztwór fenoloftaleiny, probówka II. – KHSO4 i wodny roztwór oranżu metylowego.
Podczas przeprowadzonego doświadczenia zaobserwowano, że zawartość probówki I przybrała zabarwienie malinowe, a za-
wartość probówki II – czerwone.
Napisz w formie jonowej skróconej równania procesów zachodzących w probówkach I oraz II i decydujących o odczynie
wodnych roztworów soli.
Identyfikacja substancji.
78. Dysponując dowolnymi odczynnikami nieorganicznymi zaproponuj różne metody, które pozwolą na odróżnienie wodnych
roztworów soli: A. Na2SO3 od Na2SO4; B. K2S i K2SO4.
W tym celu podaj: a) Schemat doświadczenia;
b) Obserwacje, jakich dokonano podczas wykonywania tego doświadczenia;
c) Równanie reakcji, umożliwiającej identyfikację substancji, w zapisie jonowym skróconym.
79. Korzystając z tabeli rozpuszczalności, zaprojektuj doświadczenie umożliwiające odróżnienie umieszczonych w oddzielnych,
nieoznakowanych probówkach dwóch wodnych roztworów: chlorku baru i chlorku potasu.
A. Wybierz z podanego poniżej zestawu wodnych roztworów substancji jeden odczynnik potrzebny do przeprowadzenia do-
świadczenia i napisz jego wzór: NaBr, AgNO3, Na3PO4.
B. Napisz, co zaobserwowano w każdej z probówek po dodaniu wybranego odczynnika.
80. Do wody destylowanej wprowadzono chlorek baru i chlorek miedzi(II), otrzymując roztwór.
A. Korzystając z tablicy rozpuszczalności, wybierz spośród wymienionych poniżej odczynnik, którego dodanie do otrzyma-
nego roztworu spowoduje usunięcie jonów miedzi(II) przez wytrącenie trudno rozpuszczalnego związku, a nie spowoduje
usunięcia jonów baru: Na2SO4 (aq), NaNO3(aq), (NH4)3PO4(aq), (NH4)2S(aq)
B. Podaj nazwę metody, którą należy zastosować, aby otrzymany osad oddzielić od roztworu.
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 8

81. W sześciu naczyniach znajdują się rozcieńczone roztwory sześciu substancji nieorganicznych, którym odpowiadają wzory:
KOH HCl ZnCl2 BaCl2 K2CO3 KCl
Roztwory te nie są podpisane, a jedynie oznaczone (w przypadkowej kolejności) literami A, B, C, D, E, F.
Roztwory A i E mają odczyn kwaśny, roztwory B i F – odczyn obojętny, roztwory C i D – odczyn zasadowy.
Po dodaniu roztworu E do roztworu C wydzielił się gaz, a po dodaniu roztworu C do roztworu F wytrącił się osad.
Przyporządkuj literom A, B, C, D, E, F wzory odpowiednich substancji.
82. (WSiP/18) W trzech probówkach znajdowały się krystaliczne sole amonowe: NH4Cl(s), (NH4)2S(s) i (NH4)2CO3(s).
A. Wybierz odczynnik, który może posłużyć do jednoznacznego zidentyfikowania powyższych soli amonowych.
HCl NaOH H2S woda destylowana
B. Napisz równania reakcji w postaci cząsteczkowej, które zaszły w probówkach podczas identyfikacji soli amonowych wy-
branym odczynnikiem, lub napisz, że reakcja nie zachodzi.
83. (16/VI) Przeprowadzono dwuetapowe doświadczenie, którego przebieg umożliwił odróżnienie trzech bezbarwnych wodnych
roztworów azotanów(V): ołowiu(II), baru i magnezu. W doświadczeniu użyto wodnych roztworów dwóch odczynników wy-
branych spośród: azotan(V) srebra, siarczan(VI) sodu, siarczek sodu, ortofosforan(V) potasu.
A. W I etapie doświadczenia po dodaniu odczynnika 1. zaobserwowano, że w dwóch probówkach wytrąciły się osady,
a zawartość jednej probówki pozostała klarowna.
Podaj nazwę lub wzór wybranego odczynnika 1.) oraz nazwę lub wzór soli, którą zidentyfikowano w I etapie doświadczenia.
B. W etapie II wybrano odczynnik 2., który należy dodać do dwóch probówek zawierających wodne roztwory soli nieziden-
tyfikowanych w etapie I.
Podaj nazwę lub wzór wybranego odczynnika 2., podaj nazwy lub wzory soli, które identyfikowano w II etapie doświad-
czenia, oraz opisz zmiany zachodzące w probówkach pod wpływem wybranego odczynnika (lub podaj informację, że re-
akcja nie zachodzi).
84. (15/V) W roztworze wodnym znajdują się kationy: Ba2+, Ag+ i Mg2+ oraz towarzyszące im aniony. Kationy te można wydzie-
lić z roztworu za pomocą reakcji strąceniowych, stosując odpowiednie odczynniki w takiej kolejności, aby jeden odczynnik
wytrącał z roztworu w postaci nierozpuszczalnej soli tylko jeden kation. Po przesączeniu osadu, używając innego odczynnika,
można wytrącić z przesączu sól zawierającą kolejny kation.
A. Wybierz wzory chemiczne odczynników, których użycie pozwoli w trzech etapach (I, II i III) wytrącić kolejno z roztwo-
ru w postaci nierozpuszczalnych soli aniony w nim zawarte. Odczynniki wybierz spośród wymienionych:
Na2CrO4(aq) KNO3(aq) NaCl(aq) NaOH(aq) K2SiO3(aq)
B. Napisz wzory nierozpuszczalnych soli powstałych w każdym etapie doświadczenia.
85. (Mr/18/V) W trzech nieopisanych probówkach znajdują się wodne roztwory następujących soli: BaCl2, NH4Cl oraz NaCl.
W każdej probówce znajduje się roztwór tylko jednej soli.
A. Z poniższej listy wybierz dwa odczynniki, których zastosowanie pozwoli jednoznacznie określić zawartość każdej pro-
bówki: NaOH(aq), NaNO3(aq), AgNO3(aq), HCl(aq), Na2SO4(aq). Opisz zmiany możliwe do zaobserwowania (lub zaznacz brak
zmian), zachodzące po dodaniu wybranych odczynników do probówek z wodnymi roztworami soli.
B. Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która pozwoliła na jednoznaczne określenie zawartości probówki
zawierającej wodny roztwór NH4Cl.
86. (Mr/11/V) W probówkach 1–4 znajdują się (w nieznanej kolejności) wodne roztwory następujących substancji: AgNO3,
BaCl2, ZnSO4, NaCl. W celu zidentyfikowania zawartości probówek zbadano odczyn wodnego roztworu każdej soli oraz
zmieszano kolejno ze sobą roztwory z poszczególnych probówek. Wyniki przeprowadzonych doświadczeń zapisano w poniż-
szej tabeli.
A. Korzystając z powyższej informacji, napisz wzory
substancji znajdujących się w probówkach 1–4.
B. Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji,
które umożliwiły identyfikację substancji znajdującej
się w probówce 3.

87. (Mr/18/VI) W pięciu probówkach – oznaczonych literami od A do E – znajdują się roztwory następujących substancji: wodo-
rotlenku sodu, siarczanu(VI) magnezu, azotanu(V) ołowiu(II), azotanu(V) amonu oraz jodku potasu. Probówki są ułożone
w przypadkowej kolejności. W celu identyfikacji ich zawartości przeprowadzono doświadczenie polegające na zmieszaniu
parami niewielkich ilości roztworów z probówek od A do E. Wyniki doświadczenia przedstawiono w tabeli.
Podaj wzory substancji znajdujących się w probówkach od A do E.
Oznaczenia:
↓ – po zmieszaniu roztworów wydziela się osad
↑ – po zmieszaniu roztworów wydziela się gaz lub wyczuwalny jest
charakterystyczny zapach
b.o. – po zmieszaniu roztworów nie obserwuje się objawów zachodze-
nia reakcji
8. Systematyka związków nieorganicznych. Opracowała Maria Kucia. 9

88. (15/V) Dysponując niezbędnym sprzętem laboratoryjnym oraz następującymi odczynnikami: wodą destylowaną, kwasem
solnym, wodnym roztworem wodorotlenku sodu, zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego otrzymasz czysty stały chlo-
rek magnezu z mieszaniny dwóch soli: stałego chlorku magnezu i stałego chlorku sodu. Opisz kolejne etapy wykonania tego
doświadczenia.
89. (NowaEra/17) Zaproponuj kolejne czynności, jakie należy przeprowadzić, aby rozdzielić mieszaninę BaSO4(s) i BaCl2(s).
Bufory.
90. (Mr/12/V) Bufory to roztwory zawierające sprzężoną parę kwas–zasada Brönsteda w podobnych stężeniach. Roztwory te
mają zdolność do utrzymywania stałej wartości pH po dodaniu do nich niewielkich ilości mocnych kwasów lub zasad. Dzia-
łanie buforu pH polega na tym, że po dodaniu mocnego kwasu zasada Brönsteda reaguje z jonami H3O+, a po dodaniu mocnej
zasady kwas Brönsteda reaguje z jonami OH–. Przykładem roztworu buforowego jest bufor amonowy, który otrzymuje się
przez rozpuszczenie w wodzie amoniaku NH3 i chlorku amonu NH4Cl. Sprzężoną parę kwas–zasada stanowią obecne w nim
kationy amonowe i cząsteczki amoniaku.
A. Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które zachodzą w buforze amonowym po dodaniu mocnego kwasu
(reakcja I) i mocnej zasady (reakcja II).
B. W buforze amonowym reakcja cząsteczek amoniaku z cząsteczkami wody zachodzi w stopniu, który można pominąć.
Przyczyną cofnięcia tej reakcji jest obecność kationów amonowych wprowadzonych do roztworu przez rozpuszczenie
chlorku amonu, który jest całkowicie zdysocjowany.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wpisz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
a) w próbce buforu amonowego liczba moli jonów NH4+ jest równa liczbie moli chlorku amonu wprowadzonego do roz-
tworu,
b) w próbce buforu amonowego liczba moli jonów OH– jest równa liczbie moli amoniaku wprowadzonego do roztworu,
c) w próbce buforu amonowego liczba moli cząsteczek NH3 jest równa liczbie moli amoniaku wprowadzonego do roztwo-
ru.
C. O pH roztworu buforowego decyduje rodzaj zawartej w nim sprzężonej pary kwas–zasada oraz stosunek stężenia kwasu
i sprzężonej z nim zasady. Oceń, jak wpłynie na pH buforu amonowego rozcieńczenie go wodą destylowaną.
Po rozcieńczeniu buforu amonowego jego pH (wzrośnie, zmaleje lub nie zmieni się).
91. (UMCS/17) Bufor fosforanowy to sprzężona para: HPO42– – H2PO4–.
Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które zachodzą w buforze fosforanowym po dodaniu mocnego kwasu
oraz mocnej zasady.