Professional Documents
Culture Documents
Κριτηριο Αξιολογησης η Διαλεκτικη Της Επιτυχιας
Κριτηριο Αξιολογησης η Διαλεκτικη Της Επιτυχιας
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Η φιλοδοξία
1. Η φιλοδοξία ως ανθρώπινη ιδιότητα παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο στη
ζωή μας. Είναι μια δύναμη που πηγάζει από το εσωτερικό του ανθρώπου και
μπορεί να επιφέρει θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα. Έχει ιδιαίτερη σημασία
για την κοινωνική οργάνωση, γιατί χρησιμοποιείται σαν μοχλός από τον
άνθρωπο, για να πετύχει τους διάφορους στόχους του. Δεν υπάρχει
άνθρωπος στη γη χωρίς φιλοδοξία.
2. Η αγάπη της δόξας, δηλαδή της φήμης, είναι ένας πρώτος ορισμός.
Καλύτερα μπορούμε να πούμε πως είναι η βαθιά έφεση του ανθρώπου
για κοινωνική προβολή, για κοινωνική αναγνώριση. Αυτός είναι ο
πυρήνας της φιλοδοξίας καθώς και η ερμηνεία της. Η επιθυμία του ανθρώπου
να ξεχωρίσει, να διακριθεί με θεμιτά μέσα από τους συνανθρώπους του τον
οπλίζει με μια δύναμη ισχυρή, αφού πρόκειται για μια ορμή με
πλατιά ψυχολογική θεμελίωση. Έτσι περίπου μπορούμε να
σκιαγραφήσουμε την υφή της και την αιτιολογία της.
3. Η επίτευξη, λοιπόν, οποιουδήποτε στόχου από τον άνθρωπο
εξαρτάται ως ένα βαθμό από τη δύναμη της φιλοδοξίας του. Ώστε μπορούμε
να δεχτούμε την ύπαρξη μιας κλιμάκωσης στην ένταση αυτής της κινητήριας
δύναμης του ανθρώπου. Άλλοι, εκφράζοντας το ίδιο πράγμα διαφορετικά,
μιλάνε για την ύπαρξη πολλών φιλοδοξιών, βασικά, όμως, εννοούν την
ύπαρξη μιας ορμής, που παίρνει διάφορες μορφές κάθε φορά, ανάλογα με
τον στόχο προς τον οποίο κατευθύνει το άτομο. Είτε έτσι είτε αλλιώς,
πρόκειται για μια ώθηση, για μια ψυχική παρακίνηση. Μπορούμε να
ισχυριστούμε πως η φιλοδοξία είναι μια πείνα της δόξας, δηλαδή πως έχει τη
δύναμη μιας βιολογικής λειτουργίας και πώς γι’ αυτό και τα αποτελέσματα
που προκαλεί είναι ανάλογης έκτασης και έντασης.
4. Μόνο αν δεχτεί κανείς όλα τα παραπάνω, μπορεί να ερμηνεύσει τον
ρόλο που παίζει ή που μπορεί να παίξει η φιλοδοξία, όπως περιγράφηκε ως
τώρα, ως μια δημιουργική δηλαδή δύναμη, που βοηθά το άτομο να
πραγματώσει υψηλούς στόχους στη ζωή του, που απαιτούν μακροχρόνιο
κόπο. Στην περίπτωση αυτή με βοηθό τον ερεθισμό που προέρχεται από την
επιθυμία της κοινωνικής αναγνώρισης κινητοποιεί στο άτομο πολλές του
ψυχικές δυνάμεις, για να πραγματοποιήσει τους σκοπούς του. Δεν λογαριάζει
τον κόπο, εργάζεται ασταμάτητα, θυσιάζει προσωρινές προσωπικές ανέσεις
μπροστά στα μελλοντικά σχέδιά του, αποκτά αυξημένη αντοχή, επιμονή και
υπομονή, διαθέτει μεγάλο μέρος του χρόνου του, μελετά, μαθαίνει, παράγει
επομένως έργο ποιότητας με πολλές προοπτικές να αναγνωριστεί δημόσια
και να επαινεθεί η προσφορά του.
5. Έτσι, εύκολα μπορούμε να αντιληφθούμε τα αγαθά
αποτελέσματα που μπορούν να προκύψουν για το κοινωνικό σύνολο και
γενικά για την πρόοδο του πολιτισμού. Τα πιο σημαντικά επιτεύγματα της
ανθρωπότητας, σ’ όλη την ιστορική πορεία της, ως ένα μεγάλο βαθμό
οφείλονται και στις φιλοδοξίες ορισμένων προικισμένων ατόμων, που
θυσιάστηκαν κυριολεκτικά πολλές φορές, για να πετύχουν να ικανοποιήσουν
τις φιλοδοξίες τους, που ήταν ανακαλύψεις, εφευρέσεις, λύσεις προβλημάτων,
καλλιτεχνικές δημιουργίες κ.τ.λ.
6. Έχουμε, όμως, και την αντίθετη όψη. Η φιλοδοξία, όταν
είναι υπέρμετρη, όταν μεθάει το άτομο με το όραμά της και χάνει την αίσθηση
του μέτρου, τότε οδηγεί ασφαλώς στην καταστροφή. Συνεπαρμένος ο
άνθρωπος από τον έπαινο «του δήμου», χρησιμοποιεί αθέμιτα μέσα σε
βάρος των συνανθρώπων του, δε λογαριάζει ηθικούς φραγμούς, κολακεύει,
απειλεί, υπόσχεται ασύστολα, θυσιάζει ανάπαυση και υγεία, κυριεύεται από το
άγχος∙ δεν μπορεί τελικά να χαρεί ούτε τις επιτυχίες του και χάνει την ψυχική
του ισορροπία∙ η άμετρη φιλοδοξία, που γίνεται τελικά πάθος, συσκοτίζει το
μυαλό του ανθρώπου, τον κάνει να χάσει την αίσθηση της πραγματικότητας
και των δυνατοτήτων του και τον ωθεί σε ανέφικτους στόχους, που για να
τους πραγματοποιήσει αναλώνεται άδικα, χωρίς αποτέλεσμα∙ φθείρεται και
φθείρει, κουράζεται και κουράζει, αποτυχαίνει, καταστρέφεται και
καταστρέφει. Αυτοκαταστρέφεται, λοιπόν, ο αχαλίνωτα φιλόδοξος, αλλά και
παρασέρνει στην καταστροφή του στενούς συνεργάτες, φθείρει θεσμούς και
συνειδήσεις, αποδιοργανώνει το περιβάλλον του, γίνεται δύναμη καταλυτική,
αντικοινωνική και αντιανθρωπιστική, καθώς κουβαλάει μέσα του τον άναρχο
εγωισμό και τον αριβισμό.
7. Η φιλοδοξία, λοιπόν, αυτή η ορμή του ανθρώπου για κοινωνική
προβολή και αναγνώριση, μπορεί, σαν μια ισχυρή ανθρώπινη δύναμη που
είναι, να οδηγήσει τον άνθρωπο σε επιτυχία ή καταστροφή, ανάλογα με το
πώς θα τη χειριστεί τελικά. Το μυστικό της σωστής ή λανθασμένης
χρησιμοποίησής της το κρατά το κάθε άτομο αποκλειστικά μόνο του. Αυτό και
μόνο μπορεί να την μετατρέψει σε ευλογία ή σε κατάρα, για τον εαυτό του και
για τους άλλους.
(Δημοσίευμα)
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
ΚΕΙΜΕΝΟ 4
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
«Γιατί βαθιά μου δόξασα»
(Ο Σικελιανός στο δοξαστικό αυτό ποίημα βιώνει ένα μυστικό συναίσθημα
χαράς και αλληλεγγύης. Η συναισθηματική του αυτή διάθεση ενδυναμώνει την
υψηλή ποιητική του πνοή και τον συμφιλιώνει ακόμα και με τον ακαταμάχητο
εχθρό του ανθρώπου, το θάνατο. Το ποίημα δημοσιεύτηκε το 1938).
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α΄
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Β΄
δ. Η φιλοδοξία όταν υπερβεί το μέτρο κινείται στα πλαίσια της ηθικής.
Μονάδες 10
Μονάδες 9
Μονάδες 6
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Γ΄- Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Α
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ΄ - Έ Κ Θ Ε Σ Η
Μονάδες 30