ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ

Ορισμός
Αυτοκριτική είναι η ικανότητα του ανθρώπου για συνειδητό αυτοέλεγχο. προκειμένου να εντοπίσει
και να επανορθώσει αδυναμίες ή παραλείψει: του.

Μορφές: ατομική, κοινωνική.

Σημασία της αυτοκριτικής

Θετικές επιδράσεις στους παρακάτω τομείς:

1.πνευματικό:
ο άνθρωπος:
• συνειδητοποιεί τις ικανότητες και τις αδυναμίες του και συγκροτεί καλύτερα τον εαυτό του
(αυτογνωσία)
• αποβάλλει το φανατισμό, το δογματισμό και την προκατάληψη
• αποκτά αντικειμενικότητα και προσεγγίζει ασφαλέστερα την αλήθεια
• οργανώνει την προσωπική στάση και βιοθεωρία απέναντι στη ζωή και κάνει σωστή επιλογή των
προσωπικών του δρόμων
• βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, σε αδιάρρηκτη σχέση με την εξωτερική πραγματικότητα και
προλαβαίνει αρκετά λάθη
• παύει να είναι παθητικός δέκτης, κινδυνεύοντας να αλλοτριωθεί. Αντίθετα, συμμετέχει ο ίδιος
στη διαμόρφωση των γεγονότων.

2. ηθικό:
• ενεργοποιεί τη συνείδηση σε πιθανές παρεκτροπές
• προβάλλει και επιβραβεύει τις ηθικές αξίες, δικαιοσύνη, ανιδιοτέλεια, μετριοφροσύνη
απαλλάσσει από πάθη και κάθε είδους μικρότητες και αδυναμίες
• περιορίζει τα αρνητικά στοιχεία, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να γίνεται ολοένα και καλύτερος.

3. κοινωνικό: συμβάλλει στην ορθή κοινωνικοποίηση του ανθρώπου με τη:

• σωστή συμπεριφορά προς τους συνανθρώπους του και την αρμονική συνύπαρξη
• αποβολή των αντικοινωνικών αισθημάτων (φθόνο, ζήλια, εγωισμό, αδιαλλαξία)
• ανάπτυξη έντιμου διαλόγου, τη διαλλακτικότητα, τη συνεργασία, την ευγενή άμιλλα
• στήριξη των ανθρώπινων σχέσεων στην ευθύτητα και στην ειλικρίνεια
• αποδοχή των λαθών και των αδυναμιών καθώς και την καλοπροαίρετη κριτική των άλλων.

4. οικονομικό:
• επιλέγει το επάγγελμα που ταιριάζει στις κλίσεις και στις δεξιότητες του
• αποφεύγει ή διορθώνει τα σφάλματα του, με αποτέλεσμα την οικονομική ανάπτυξη.

5. πολιτικό:
• ενεργοποιεί το άτομο στην πολιτική ζωή
• καλλιεργεί το σεβασμό στους θεσμούς και συμβάλλει στην αναβάθμιση της λειτουργίας τους
• περιορίζει πράξεις αυταρχισμού και αυθαιρεσίας
• καταπολεμά τάσεις εθνικισμού, με τη συνειδητοποίηση της συμπληρωματικότητας των
πολιτισμών
• εδραιώνει τη δημοκρατία.

6. ψυχολογικό: το άτομο:
• κατακτά την εσωτερική ελευθερία, με την αποβολή των παθών και των επιθυμιών, που πιθανόν
το καταδυναστεύουν
• ηρεμεί ψυχικά, με την καταπολέμηση του άγχους

1
• αποκτά αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, με την υλοποίηση των στόχων του.

7. βοηθά ειδικότερα τους νέους στην:

• ορθή επαγγελματική επιλογή
• άμβλυνση του χάσματος των γενεών.

Δυσκολίες άσκησης αυτοκριτικής

Εμπόδια αποτελούν:
1. Η φυσική αδυναμία του ανθρώπου να προσπελάσει στον εσώτερο ψυχικό του κόσμο
(ασυνείδητο).
2. Ο εγωισμός και η μυθοποίηση του εαυτού του.
3. Η έλλειψη ψυχικού σθένους να αποδεχτεί τα σφάλματα και τις αδυναμίες του.
4. Τα προσωπικά συμφέροντα και η ανάγκη για κοινωνικότητα που αναγκάζουν τον άνθρωπο να
συμμορφώνεται με τις κοινωνικές απαιτήσεις.
5. Τα πρότυπα και οι αξίες που προβάλλει η σύγχρονη κοινωνία υπαγορεύουν τρόπο ζωής που
καλλιεργεί την εξωστρέφεια, τον υλισμό και τον καταναλωτισμό.