HÌNH HỌC

I - Bài toán:

 
Cho đường tròn O và điểm M nằm ngoài đường tròn. Kẻ tiếp tuyến MA, MB ( A, B là các
tiếp điểm) và cát tuyến MCD (O, B nằm cùng phía so với CD ). Gọi H là trung điểm CD
và AB cắt MO tại I . S
a) Chứng minh 5 điểm M , A, H ,O, B cùng nằm
trên một đường tròn.
2
b) Chứng minh MA  MC .MD  MO.MI .
c) Chứng minh tứ giác OICD nội tiếp. A
D
 
d) Chứng minh MIC  OID , từ đó suy ra IA là H
C

phân giác góc CID. M
I O
 
e) Gọi tiếp tuyến của O tại C , D cắt nhau tại S .

Chứng minh IS là phân giác góc CID. Từ đó
suy ra A, B, S thẳng hàng. B
II - Luyện tập:

 
Bài 1. Cho tứ giác ABCD nội tiếp O đường kính AD . Gọi E là giao điểm của AC và
BD . Kẻ EF vuông góc với AD tại F .
a) Chứng minh: Tứ giác ABEF nội tiếp được đường tròn.
b) Chứng minh: CA là tia phân giác của góc BCF .
c) Đường tròn ngoại tiếp BFC cắt BD ở M . Gọi N là giao điểm của FC và BD
. Chứng minh OM // AC và FM là tiếp tuyến của đường tròn ngoại tiếp BFN .
(Trích đề thi thử lớp 10, THCS Giảng Võ 2019-2020)
Bài 2. Từ điểm M nằm ngoài đường tròn tâm O, vẽ tiếp tuyến MA, MB với đường tròn O  
 
( A, B là các tiếp điểm); vẽ cát tuyến MCD đến đường tròn O sao cho tia MC nằm
giữa hai tia MA và MO (C nằm giữa hai điểm M , D ).
a) Chứng minh tứ giác MAOB nội tiếp được.
2
b) Chứng minh MA  MC .MD.

 
c) Vẽ dây BI của đường tròn O sao cho BI  MD, AI cắt CD tại H , kéo dài AB
cắt OH tại K . Chứng minh H là trung điểm của CD và KD là tiếp tuyến của
 
đường tròn O .

(Trích đề thi học kì 2, quận Ba Đình 2019-2020)

Bài 3. Cho đường tròn tâm O, điểm A nằm ngoài đường tròn. Qua A kẻ hai tiếp tuyến AB, AC
với đường tròn ( B,C là các tiếp điểm).
a) Chứng minh rằng tứ giác ABOC nội tiếp.
b) Tia AO cắt đường tròn tại hai điểm J , K ( J nằm giữa A, K ) và cắt BC tại H . Một
tia Ax nằm giữa hai tia AB và AO cắt đường tròn tại hai điểm D, E ( D nằm giữa
  AEO
A, E ). Chứng minh AHD .

c) Tia Ax cắt BJ , BC , BK theo thứ tự tại F ,G, I . Chứng minh FG .IA  FAGI
. .

(Trích đề thi tuyển sinh lớp 10, THCS Bồ Đề 2019-2020)

 
Bài 4. Cho đường tròn O, R , đường kính AB vuông góc với dây cung MN tại điểm H ( H

 
nằm giữa O, B ). Trên tia đối của tia NM lấy điểm C , đoạn thẳng AC cắt O tại K
khác A. Hai dây MN , BK cắt nhau E .
a) Chứng minh tứ giác AHEK nội tiếp.
 b) Qua N kẻ đường thẳng vuông góc với AC cắt tia MK tại F . Chứng minh
HB.AK  HE .KB và NFK là tam giác cân.
c) Giả sử KE  KC . Chứng minh OK  MN và KM 2  KN 2  4R 2 .
(Trích đề thi học kì 2, thị xã Sơn Tây 2019-2020)
Bài 5. Cho tam giác ABC có 3 góc nhọn. Gọi D, E , F lần lượt là chân đường cao hạ từ
A, B,C của tam giác. Gọi P là giao điểm của EF và AD.
a) Chứng minh bốn điểm A, F, D,C cùng thuộc một đường tròn.
b) Chứng minh rằng PF .DE  PE .DF .
c) Gọi I là trung điểm của BC . Hình chiếu của I lên các đường FD, FE lần lượt là
  FIE
K , H . Chứng minh rằng FDE  và đường thẳng KH song song với đường
thẳng AD.
(Trích đề thi thi thử lớp 10, THPT Phan Huy Chú 2019-2020)

 
Bài 6. Cho đường tròn O , điểm A nằm ngoài đường tròn. Qua A kẻ hai tiếp tuyến AB, AC
với đường tròn ( B,C là các tiếp điểm). Trên đoạn OB lấy điểm I ( I khác B,O ).
 
Đường thẳng AI cắt O tại hai điểm D, E ( D nằm giữa A, E ).

a) Chứng minh tứ giác ABOC nội tiếp.

2
b) Chứng minh AB  AD.AE .

c) Gọi H là giao điểm của BC và AO. Chứng minh AHD  AEO .

 

(Trích đề thi học kì 2, quận Thanh Xuân 2019-2020)

 
Bài 7. Cho đường tròn O, R có đường kính AB và điểm H là trung điểm của bán kính OA.
Kẻ dây CD vuông góc với đường kính AB tại điểm H . Lấy điểm G bất kì trên đoạn
 
thẳng CH (G khác C , H ). Tia AG cắt đường tròn O, R tại điểm thứ hai là E .

a) Chứng minh bốn điểm H ,G , E , B nằm trên một đường tròn.

b) Chứng minh EA.EG  EC .ED.
EA
c) Tính giá trị của biểu thức .
EC  ED
(Trích đề thi học kì 2, THCS Đống Đa 2019-2020)
  
Bài 8. Cho đường tròn O, R có hai đường kính AB và MN vuông góc với nhau. Trên tia

đối của tia MA lấy điểm C khác điểm M . Kẻ MH vuông góc với BC H  BC .  
Kẻ MB cắt OH tại E .
a) Chứng minh BOMH là tứ giác nội tiếp.
b) Chứng minh HO là tia phân giác của góc MHB.
c) Chứng minh ME .MH  BE .HC .

 
d) Gọi giao điểm của đường tròn O với đường tròn ngoại tiếp MHC là K . Chứng
minh C , K , E thẳng hàng.
(Trích đề thi khảo sát lớp 9, huyện Đan Phượng 2019-2020)
Bài 9. Cho tam giác ABC nhọn AB  AC    
nội tiếp đường tròn O . Hai đường cao
BE ,CF của tam giác ABC cắt nhau tại H . Gọi K là trung điểm BC , I là trung
điểm AH .
a) Chứng minh tứ giác BCEF nội tiếp.
b) Chứng minh tam giác AEF đồng dạng với tam giác ABC .
c) Gọi M , N lần lượt là trung điểm BF ,CE . Chứng minh IK  EF .
(Trích đề thi thử lớp 10, THCS Trần Nhân Tông 2019-2020)

 
Bài 10. Cho tam giác ABC có ba góc nhọn nội tiếp đường tròn O, R . Hai đường cao
BD,CE của tam giác ABC cắt nhau tại H .
a) Chứng minh tứ giác ADHE nội tiếp.
b) Kẻ đường kính AK . Chứng minh CK  BH và BHCK là hình bình hành.

c) Gọi I là trung điểm BC , G là giao điểm của AI và OH .

i) Chứng minh G là trọng tâm tam giác AHK .
ii) Cho B,C cố định, A di động trên cung lớn BC sao cho tam giác ABC có ba
góc nhọn thì G chuyển động trên đường nào? Tại sao?
(Trích đề thi học kì 2, quận Cầu Giấy 2019-2020)

 
Bài 11. Cho đường tròn O, R có dây cung BC cố định không đi qua O, điểm A di chuyển
trên cung lớn BC . Gọi AD, BE,CF là các đường cao và H là trực tâm của tam giác
ABC , I là trung điểm BC .
a) Chứng minh tứ giác AEHF nội tiếp.
 b) Chứng minh AE .AC  AF .AB.
c) Chứng minh H là tâm đường tròn nội tiếp tam giác DEF .
d) Tìm vị trí điểm A để tam giác AEH có diện tích lớn nhất.
(Trích đề thi học kì 2, THCS Marie Curie 2019-2020)

 
Bài 12. Cho đường tròn O, R , đường kính AB cố định. Gọi M là trung điểm của đoạn OB.
Dây CD vuông góc với AB tại M . Điểm E chuyển động trên cung nhỏ AC ( E khác
A,C ). Nối EB cắt CD tại H , kéo dài AE cắt tia DC tại K .
a) Chứng minh tứ giác BMEK là tứ giác nội tiếp.
2
b) Chứng minh tam giác AEM đồng dạng với tam giác ABK và AE .AK  3R .
c) Chứng minh tâm I của đường tròn ngoài tiếp BHK luôn thuộc một đường thẳng cố
định khi điểm E chuyển động trên cung nhỏ AC .
(Trích đề thi học kì 2, quận Hai Bà Trưng 2019-2020)

 
Bài 13. Cho đường tròn O, R , đường kính AB cố định. Điểm I cố định nằm giữa A và O.

Dây CD vuông góc với AB tại I . Gọi K là điểm nằm giữa I và C . Tia AK cắt O  
tại M ( M không trùng với A )
a) Chứng minh tứ giác BMEK là tứ giác nội tiếp.
2 2
b) Chứng minh AC  AK .AM từ đó suy ra AK .AM  AI .AB  AI .
c) Gọi N là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác CKM . Chứng minh CA là tiếp tuyến
 
của N và xác định vị trí của điểm K trên đoạn CI sao cho khoảng cách từ I đến
tâm đường tròn ngoài tiếp CKM là nhỏ nhất.
(Trích đề thi học kì 2, THCS Nam Từ Liêm 2019-2020)

 
Bài 14. Cho tam giác ABC có ba góc nhọn. Vẽ đường tròn O đường kính BC , đường tròn
này cắt AB, AC lần lượt tại D, E . BE cắt CD tại H .
a) Chứng minh tứ giác ADHE nội tiếp.
2
b) Chứng minh AC .AE  AB.AD. từ đó suy ra AK .AM  AI .AB  AI .
c) AH kéo dài cắt BC tại F . Chứng minh H là tâm đường tròn nội tiếp DEF .
(Trích đề thi học kì 2, quận Tây Hồ 2019-2020)
    
Bài 15. Cho tam giác ABC nhọn AB  AC nội tiếp đường tròn O . Kẻ đường kính

AD của đường tròn O . Tiếp tuyến tại điểm D của đường tròn O  cắt đường thẳng BC
tại điểm K . Tia KO cắt AB tại điểm N . Gọi H là trung điểm của đoạn thẳng BC .
 
a) Chứng minh CBD  CDK và KD  KB.KC .
2


b) Chứng minh tứ giác OHDK nội tiếp và AON  BHD .


c) Chứng minh OM  ON .
(Trích đề thi học kì 2, quận Hoàng Mai 2019-2020)

 
Bài 16. Cho đường tròn O và điểm M nằm ngoài đường tròn. Kẻ tiếp tuyến MA, MB ( A, B

 
là các tiếp điểm). Gọi I là trung điểm MA, BI cắt O tại điểm thứ hai là C .

a) Chứng minh tứ giác OAMB nội tiếp.

2
b) Chứng minh IA  IB.IC .
 
c) Chứng minh CMA  IBM .
(Trích đề thi học kì 2, THCS Thành Công 2019-2020)

 
Bài 17. Cho nửa đường tròn O đường kinh AB và một điểm C cố định trên đoạn OA, M
là một điểm di động trên nửa đường tròn. Qua C kẻ đường thẳng d vuông góc với AB.
Đường thẳng d cắt các đường thẳng MA, MB lần lượt tại E , F .
a) Chứng minh tứ giác BCEM nội tiếp.
b) Chứng minh CE .CF  CACB
. .
c) Tiếp tuyến với đường tròn tại M cắt đường thẳng d tại I . Chứng minh I là trung
điểm của EF .
(Trích đề thi học kì 2, THCS Mỹ Đình 2 2019-2020)

 
Bài 18. Cho tam giác ABC nội tiếp O, R , các đường cao AE , BF cắt nhau tại I .

a) Chứng minh tứ giác AFEB nội tiếp.

b) Chứng minh CE .CB  CF .CA.
c) Kẻ đường kính CD, gọi P là trung điểm AB. Chứng minh I , P , D thẳng hàng.
(Trích đề thi học kì 2, quận Bắc Từ Liêm 2019-2020)
  
Bài 19. Cho nửa đường tròn O có đường kinh BC và dây cung EF sao cho các điểm F ,C
nằm khác phía so với BE . Hai dây cung BE ,CF cắt nhau tại H ; tia BF và tia CE
cắt nhau tại điểm A. Đường thẳng AH cắt BC tại điểm D. Giả sử AB  AC .
a) Chứng minh AEDB là tứ giác nội tiếp.
b) Gọi S là giao điểm của EF và CB. Chứng minh FB là phân giác của góc SFD.
SB DB
c) Chứng minh  .
SC DC
 
d) Tiếp tuyến tại B của nửa đường tròn O cắt CF tại điểm P, tiếp tuyến tại C của

 
nửa đường tròn O cắt BE tại điểm Q. Chứng minh S , P , D thẳng hàng.

(Trích đề thi học kì 2, THPT Hà Nội - Amsterdam 2019-2020)

 
Bài 20. Cho tam giác ABC có ba góc nhọn nội tiếp O, R , các đường cao AK , BI cắt nhau

tại H . Các đường thẳng AK , BI cắt đường tròn O  lần lượt tại các điểm thứ hai là
D, E .
a) Chứng minh rằng tứ giác ABKI nội tiếp.
b) Chứng minh IK  DE và OC  IK .

 
c) Cho đường tròn O và dây AB cố định. Chứng minh rằng khi điểm C di chuyển
trên cung lớn AB thì độ dài bán kính đường tròn ngoại tiếp tam giác CIK không đổi.
(Trích đề thi học kì 2, THCS Mỹ Đình 1 2019-2020)

 
Bài 21. Cho đường tròn O, R , đường kính AB,CD vuông góc với nhau. Điểm M di động
trên cung nhỏ BC . Gọi N , E lần lượt là giao điểm của AM với CD,CB. Tia CM cắt
AB tại S , MD cắt AB tại F . Kẻ CH vuông góc với AM tại H .
a) Chứng minh bốn điểm A,C , H ,O cùng thuộc một đường tròn.
b) Chứng minh SM .SC  SA.SB  SO.SF .
c) Chứng minh diện tích tứ giác ANFD không phụ thuộc vào vị trí điểm M di động
trên cung nhỏ BC .
(Trích đề thi học kì 2, quận Long Biên 2019-2020)
  
Bài 22. Từ điểm A nằm ngoài đường tròn O, R , vẽ tiếp tuyến AB, AC ( B,C là các tiếp
điểm) và cát tuyến ADE thuộc nửa mặt phẳng bờ là đường thẳng OA không chứa điểm
B của đường tròn O . Gọi H là giao điểm của OA và BC .
a) Chứng minh bốn điểm A, B,O,C cùng thuộc một đường tròn.
b) Chứng minh OA  BC tại H và AH .AO  AD.AE .
c) Đường thẳng đi qua điểm D và song song với đường thẳng BE cắt AB, BC lần lượt
tại I , K . Chứng minh tứ giác OHDE nội tiếp và D là trung điểm IK .
(Trích đề thi học kì 2, quận Hà Đông 2019-2020)