RADAR HANG HA 19.1 Nguyén ly co ban céia radar. 19.1.1 Khdi quét nguyén If hoat dong radar xung Hinh 19.01 Thugt ng "RADAR" (rada) 18 chit viét ft cba nh6m li "RAdio Detection And Ranging", ¢6 nghia 14 hé th6ng xc dinh vj tri ciia muc tiéu bing céch do cy ly va phitong ‘vi nhd nguyén 1g s6ng phan xa (s6ng doi). Ra da hogt dong 4 tan s6 v6 tuyén siéu cao ob bude séng siéu cue ngén, dudi dang xung, dude phat theo mét tan sé lap xung nhat dinh. Song xung nb& anten tép trung thinh mt ludng hep, nhy m6 td 6 hinh 19.01, giéng nhu mot dén pha 616, phat vao khéng gian. Trong qué trinh truyén lan, khi s6ng xung gap bat ctt myc tiéu ndo trén mat nude n6 sé phan xa tré lai. Mét phan tin hiéu phdn xa duge ra da-thy han va hign thanh céc tin higu dic rung trén man hinh ra da. Nhd biét duge te 49 sépg v6 tuyén trong khOng gian, may ¢6 thé x4c dinh duc cu ly dén muc tiéu. Cho anten quay voi mot 'e 6 nhiit dinh, may xéc dinh géc man hodc hung ng&m cha myc tiéu. , Séng siéu cufc ngdn ngoai tinh chat cé thé phan xa tOt t muc tiéu cn c6 mot dae thi nifa 1a truyén lan theo dutng thing véi tc d6 khong déi va chju rat ft anh hudng cba thy, sudng md, mua. 19.1.2, Nguyén If xée dinh cy ly Biét ring séng radié truyén lan trong khOng gian vai tc d6 Anh sng C = 3x10'm/s (tke 1a 300m/ps), ‘ ‘ D=Ct SO TAY HANG HAI 674Trong céng thitc, D 1a khodng cach dén muc tiéu, t 14 thdi gian truyén lan oiia séng tit dia diém phat s6ng én khi song gip muc tiéu. Néu do dude thdi gian t thi viée tinh toan D Kehéng 6 gi kh6 khan, Tuy nhién t 14 mOt khodng thdi gian eye bé, khong thé ding bat ctf mot céng cy oo hoc nao dé do duge nd ma chi c6 thé do bing mdt thiét bi do dign ti! cu ly din me fiéu Trong rada sit dung man hién song dé do thdi giant ——— va ty dng xéc dink cy ly D. Man hién séng, hink 19.02, hoat d6ng nhu sau, trén man hién séng 06 mot tia quét quét theo dudng thing véi tc d6 déu cS inh, anten phét nhdm vao muc tiéu, khi anten bat dau phét mét xung thi trén man hign séng tia quét cing bét dau quét, khéi diém cia tia quét chinh 1a thai diém bét ddu phét mot xung. Séng xung qua quang dung tiv anten dén myc tiéu va phdn xa vé may thu trong khodng thdi gian 2t, tin higu thu duge qua xit ly dua dén man hinh dé hién s6ng. Vao thi diém nay th tia quét trén man hign s6ng da dich chuyén mot khodng cach D WY 1¢ thugn véi thdi gian ¢, tin higu phan xa sau khi duge xir ly thong qua téc dung cita tia quét ghi dau higu mét diém sing trén man hinh, 46 18 xung phin hi tif myc tiéu, Muc tigu 6 xa hon hodc 6 gdn hon thi tin higu phan hdi xudt hign xa hon hode gan hon tin higu xung phat. Theo mét ty I¢ tinh sn, 06 thé xAe dinh D bing cach do khodng céch gitta dau hiéu xung phat va du higu xung phin hdi. Nguyén IY man hinh mé td nhy hinh 19.02 goi 1A man hinh loai "A". N thang 814 do ov iy Hinh 19.02 Rada hang hdi va nhiéu logi rada khdc sit dung kiéu man hinh goi Ia thiét bj chi béo vj tri phang PPI (Plan Position Indicator), Loai man hinh nay c6 diém xust phat cita tia quét bat dau tai tam man hinh, néu cho an ten phat t@p tung s6ng thanh tia, déng thdi cho an ten vA tia quét cing quay déng bd voi nhau, c6 thé 1am cho min hinh hién thi tin hiéu (song ddi) ola tt cd muc tiéu 6 chung quanh trén m6t mit phing trdn, nh8 dé x4c dinh duge cy ly ctia cde muc ti€u 6 chung quanh. 19.1.3 Nguyén If do phuiong vj Diu moi au Jk Géc man thyc 16 ro 4 ly dfn mye fu Tau ta Hinh 19.03 SO TAY HANG HAI 675Viéc cho anten va tia quét quay tron 360° déng bé vdi nhau nhut di noi trén, ngoai viée do duide khoang céch ofa tat cd cde muc tiéu chung quanh, cdn tao gidi phap do huGng ngdm (phtiong vi) ciia tit cA cdc myc tiéu. Bing mOt hé théng phét va thu ddng b6 06 thé cho tia quét tén man hinh quay cing huGng cing t6c 44 vGi anten phét, nghfa 18 khi anten quay tit hung nao d6, ching han tif mai tu, thi tia quét cing bat ddu quét ty hung duge cho 1a mai Qu, khi anten quay thi tia quét cfing quay theo cing t0c 46, nhu mé td trén hinh 19.03. én khi anten quay sang mt géc a (va phat tia séng vé mt muc tiéu thi séng d6i tw myc tiéu 46 phan héi té vé trong Kkhi tia quét cing 44 quay cing mét géc dé of cing v6i anten, nhd 46 tin higu phan hdi xudt hign trén man hinh ding véi hudng ma anten phét s6ng. Trén man hinh, géc a tir hung mii tau dGn diém sng séng déi chinh 1 géc man o cha muc tiéu tren thyc (, An ten cfa rada si dung trén bién thudng dugc thiét k quay vdi tc 49 20~30 vong/phtt. Nhd cfc Ong téc dé, Ithi rada tau hoat dOng ta nin thay thiét bi anten quay lién tuc, cbn trén man hinh thi tia quét lién tuc quét ty tam ra bién vA quay trdn quanh tam trén man hin. 19.1.4 Cée thanh phén cita mét thiét bj rada ‘Anton quit Man hint ith bi ni ng 6 THidt BF ‘ap sang ing cua a0 2 ng chinh [*) digu che Toit bi phat sng Hinh 19.04 Mot rada thuting c6 céc bO phn chinh, xem hinh 19.04: thiét bj phdt sng, thiét bi thu s6ng, hé théng anten quét, man hinh va mOt s6 thigt bi tro git. BG tg0 dao dGng chinh tao ra cfc dao dong siéu cao tin, b9 diéu ché. va bO ph§n phat ché bi€n dao déng siéu cao thanh cdc xung siéu cao tin cOng sudt 1én din theo Ong din séng dua 1én an ten quét phat vao khéng gian. Thiét bi tao xung ring cua tao ra cdc xung hinh Ping cufa dua dn thiét bj chi bao dé diéu khién tia quét 4 Sng tia am eyc (CRT). Su dng b} giffa b6 phan tao quét thyfe hién thong qua thiét bi ndi déng bd. Cong thc chuyén hodn thu phét c6 chifc ning diéu khién qué tinh phat va thu séng, s6ng di ty muc tiéu quay tré vé an ten di qua cong tc chuyén hodn vé thiét bj thu s6ng, 6 day s6ng dugc khuéch dai, xit ly va dua sang méy chi béo d€ hién thj thanh hinh anh muc tiéu, ttc séng d6i én man hinh. 19.2. Céc thong sé dic tinh ed ban cia rada hang hai SO TAY HANG HAI 67619.2.1 BO dai xung La thai gian kéo dai cla mOt xung duge phét di, dugc x4c dinh béi bé diéu ch. Mét rada thuGng dude thiét ké cé thé hoat dong vdi vai loai xung phat cé 46 dai khdc nhau dé rada quan sat cdc tm xa khéc nhau, viée chuyén déi cdc xung phét thyc hién bling cac cong the thang t4m xa. D6 dai xung ng&n nhét bing 0,07us ding cho quan s4t tim ngdn, d6 dai cia’ xung Ips ding dé quan sét tim xa hon. Ciing cé loai rada sit dyng ba loai xung cé dO dai khée nhau. 19.2.2 Tan s0'l§p xung PRE ( Pulse Repetition Frequency) Tan s6 ldp xung quyét dinh béi b6 tao xung, tinh bing sO Ivong xung nang lugng phat di trong mOt gidy (xung/gidy). Mot ra da cd nhiéu tin sé lap xung khac nhau tuy thuéc vao céc tim quan st thiét ké, rada hoat d6ng 6 tam xa ngdn thi PRF cao, chifng 2000 xung/gidy, khi hoat d6ng 6 tém xa hon thi PRF thép hon, 400 xung/giay. 19.2.3. Chu ky lip xung PRP (Pulse Repetition Period) LA thdi gian dé Lip lai mét xung phét, nic bling 5 cOng vdi thdi gian difng phat. Thdi gian citing phat Ia théi gian kéo dai, sau khi phat mot xung dai 8 méy ph4t dimg phat, cho dén khi phat xung tiép theo. Trong khong thdi gian nay m4y thu nhfn s6ng phan hdi, Thdi gian ditng bling "PRP-5" 19.2.4 ‘Tain sO'séng mang D6 [a tin s6 séng v6 tuy€n dude phat di: Cac rada sit dung cho hang hai ding mét trong hai bang t4n sé nhu sau: Bang tan 'X'(rada_4 = 3 cm), nim trong khodng 5200~11.900 Mhz (4= goi la rada "X band”, 5~2,5 cm), thudng Bang tin 'S' ( rada 4. 10cm ) nim trong khodng 1650~5200 Mhz (A =18,2~5,8 cm), thiting goi i rada "S band”. ‘MGi mét bang téin c6 nhtfng tién ich khdc nhau ddi véi hing hdi, bang tin X cho hinh anh cé 46 phan gidi cao cn thi€t cho viée nhan dang muc tiéu, nhung lai bj anh hudng rat nhiéu do nhiéu bién va nhiéu mua. Bang tin S, ngu¢c lai, 60 phan gidi kém, bi lai khong bj anh huéng cia nhiéu bién va nhidu mua. 19.2.5 Céng suat dinh P, Dé 18 cong sudt hou dung cia mot xung bie xa. Cong sudt dink thuOng phdi di 1én dé dam bio rada 6 thé thém sét duigc muc tiéu trong tm xa tn chin trdi rada. Cong suat dinh ca ada 3 cm (X band) dién hinh chiing 10kW, ctia rada 10 cm ($ band) chitng 30 kW. 19.2.6 Céng suat trung binh P,, D6 1a cOng suat dinh trung binh trai ra trén toan bd chu ky phét xung. Cong sudt trung binh Ja cong suat tiv ngudn nang hydng ciia thiét bj cung cp vA tich trif 4 b6 diéu ché trong khodng thdi gian ditng phat, sau d6 duge phét di trong khodng thdi gian kéo dai xung 8, 19.2.7. Ty s6 chite ning Duty ratio) ‘Ty sO nay ding dé biéu thj céc mOi quan hé cla cdc thong s6, khOng cé tht nguyén. Ty s6 chifc nang = 8/PRP hoge SO TAY HANG HAI 677= 5x PRF hoic = PoP Vidy m@t rada ¢6 tj 86 S/PRP & tm xa bling 0,0006, 3 tim ngfin bing 0,00012. 19.2.8 Khi niing phan gidi khodng cfch Khd ning phan gidi khoding cdich 1a khodng cach 16 thidw gitta hai muc tiéu ndm trén éling mét hung ma song déi ctia no trén man hinh rada con thé hién thi thanh hai muc tiéw riéng biet. Vi xung phét kéo dai thai gian 8, cho nén mét muc tiéu diém trén thyc dja hién thj thank mt vét sng s6ng doi én man hinh cling kéo dai mt khodng 8 ( biét tc d} séng v6 tuyén, 6 thé tinh toan chiéu dai cia s6ng d0i tir mot myc tiéu diém). Hinh 19.05 m6 td hai Ginh hung, tinh hudng (a) hai muc tiéu trén thc dia di xa dé cho séng d@i bién thi thinh hai myc tiéu riéng biét trén man hinh, tinh hudng (b) hai muc tiéu trén thye dia qué gan dén mttc s6ng di cla chting hién thj én man hinh dinh thanh mdt myc tiéu, Bidu kign dé hai s6ng d6i khong dink vio nhau thi khodng céch D gitfa hai myc tiéu phai 16n hon mot nila 40 dai cia xung phdt 5. Vy kha ning phan gidi khong céch phai J6n hon mot nita ctla 46 dai 3 cia xung. ‘ting ef ween Tegle ii @ 9 dit ang odng ofch 2rmgettu Hinh 19.06, . i SO TAY HANG HAI 678C6 thé tinh kha nang phiin biét khodng cAch dig mht sau: ‘Séng v6 tuyén tuyén trong khOng gian vi tc 46 300m /ps, vay, ine= 8X150 (m) on trong d6 3 - dé dai xung (tinh bing 1s) : 19.2.9 Kha ning ph4n giai theo huéng. a Song due phat di trong mOt cénh s6ng 6 géc md ngang nhét dinh, diéu kién ky thuat kh6ng cho phép phat tap trung thanh m6t duting thing manh, Vi vay, song d6i cia mot muc. tigu diém bj kéo rng ra theo chiéu ngang bling ding g6c md ngang vita cdnh sng. Hai myc tieu 06 cing ctf ly nhung gin nhau (g6c kep nhd) th sng di ca ching dinh vao nhau. Khd nding phan gidi theo hudng la géc kep nhd nhdt giita hai muc tiéu trén-citng cy ly ma hai uc tiéu dé thé hign thanh hai muc tiéu riéng bigt trén man hinh rada. Kha nding phin gidi theo huéng dugc xéc dinh bling géc mé ngang cénh s6ng nhwt hinh 19.06. Hinh (a) m6 tA hai muc tigu trén cing cu ly ob géc kep 1én hon géc md ngang cénh s6ng. Hai myc tiéu hién thj thanh hai sdng doi riéng biét. Hinh (6) cho thay hai myc tieu trén cing cu ly c6 g6c kep nhé hon gée mé ngang cénh s6ng. Tin higu hai muc tiéu bi chp Iam mot, Nhu vay, g6c mé ngang cdnh sng cng hep thi kha n’ing phan gidi hudng cdng tt, 19.210 Gée mé ngang ciia céinh séng Hinh 19.07 mé ta anten va céinh séng do anten phat di vao kh6ng gian. Goc mé ngang ciia cénh s6ng 1a g6c kep gitta hai diém nita cOng suft cla dé thi cue cong sudi, hinh 19.08. Géc mé ngang cénh song cin di rong 48 c6 di lugng séng di tit myc tiéu tré vé ghi mot didm di sing trén man hinh. Mgt khéc, géc m& ngang lai phai hep dé nang cao khd nang phan gidi hudng; hon nita, géc mé ngang rong sé 1am cho muc tiéu bi bién dang theo chiéu ngang (kéo dai theo chiéu ngang). ‘ate ob ng cian ing 9320 Hinh 19,07 Hinh 19.08 ’ . C6 thé tinh ton, néu_gée'mé ngang bing 0,75° thi khd nang phan gidi huGng khodng 24 mét tréni thang tm xa 1 hai 1Y, nhumng 6 thang tém xa 10 hi ly thi ving lén 240 mét, 3 thang tim xa 20 hdi lf, tang lén 480 mét. Géc mé ngang ca mot cdnh s6ng phy thude vao chidu rong cia anten quét va bing tan cila rada. Bang tin "X", chiéu dai anten 1,8 mét, géc mé ngang 1,3°; chiéu dai anten 2,4 mét, gc md ngang 1,0°, ° SO TAY HANG HAI 679Bang tn "S", chiéu dai anten 3,9 mét, g6c md ngang 1,7°. 19.2.1 Géc mé ting cia cénh sing Géc mé diing cinh s6ng, dic thiét ké dn hon nhiéu so véi goc md ngang cdnh séng, thong thuing 20° dén 30” , wy theo yéu cdu cia rada, Gée mé dttng cénh séng can phai di rng dé thod man hai yéu cdu: 1) Ritng&n khodng céch quan sét ti thiéu ca rada, khi gc nay qué nhé thi s6ng vo tuyén khong thé dén duge cfc myc tiéu lan can tau. 2) Dé khi tau 1&c cdnh song rada van bam sét mat bién, khong tam mat muc tiéu. Hinh 19.09a cho thay khi cénh s6ng c6 géc md ditng qué hep sé khOng quét dén duge khdp cdc muc ti@u én mit ign, trong khi mdt cdnh s6ng c6 géc mé diing rong hinh 19.09b sé phat hign dutgc nhiéu muc tiéu. Hinh 19.09 19.2.12 Chiéu cao anten 1. Chin trai quang hoe va chan wii radar Hinh 19.10 m6 t4 méi quan hé gitfa chin trdi dia 1¥ (chan trdi hinh hoc), chin tréi quang hoc, va chan tréi radar, Anten aust hd tei Chin tai Chan tr Gay og Pe radaD Hinh 19.10 ‘Mic dit sng Anh sang va s6ng v6 tuyén siéu cao truyén lan theo dung thing nhung do bién 48i mat 49 khi quyén khién cho nén s6ng Anh sing va séng v6 tuyén bi Khtic xa cong vé phia bé mat tai d4t, khi€n cho chin wi quang hoc va ch4n tdi radar du 1én hon chan ti dia ly. 2. Chiéu cao anten ‘Trong diéu kign khi quyén chudn, bin kinh tréi dt 4600 n.mile, thi chan ti rada phu thude vao chiéu cao anten, vi vay chiéu cao cila anten quét anh hung rit dn dén tim quan sét ola rada, chan tri rada tinh nhu sau, xem hinh 19.11, D=1,23/H, nam (H, tinh bing feet) hoae D= ,06,/H, km (H, tinh bling mét) SO TAY HANG HAI 680trong 46, Hy ~ chiéu cao eta anten, COng thie nay tinh ra khodng cach chan t8i radar I6n hon chin tri hinh hoc 15%, 1én hén chin tri quang hoc 6%, Vi dy, anten 6 d6 cao 50 feet (15,24m) én mat bién thi tim xa rada 1a 8,69 hai ly. (15,84km). RO rang 18 chiéu cao ctla anten cang cao thi tm xa rada cing Ién. Tuy nhién, viéc tarlg qué cao anten lim ting s6ng v6 tuyén phan xa tiy séng bién khién cho nhiéu bién ung, gay kho khan cho vie nhan dang myc tiéu trén man hinh. Mat khac chiéu cao ciia anten cing lam tng ving chét cila rada, xem hinh 19,12. ‘age én Nye pew Vong cust Hinh 19.12 19.213 Téim xa quan sat cue dai Vige chon tin sé lip xung PRF c6 anh hudng rat 16n dén tim xa quan sat cue dai. Tam xa ma lif d6 sng cé thé phan hi tit muc tiéu xa nhft 4 dat ra mét gidi han cho viéc chon PRF. ‘Tan sé lap xung PRF phai chon sao cho sng déi t myc tiéu xa nhft trd vé anten truée Khi rada phat xung ti€p theo, néu khng chon nhu vay thi sé phit sinh s6ng d6i thit cp ctia xung tigp theo trén man hinh (n6i r0 4 phan sau). ‘Tim xa quan sét cue dai cia rada khOng nhiing quyét dinh 6 46 cao anten ma cOn lién quan dén chiéu cao cia myc tiéu, chiéu cao cia muc tiéu cao trén chan tdi rada cing phan héi séng vO wyén vé anten. Nhu vay tm xa quan sft ti da, néu_bé qua cdc yéu td khéc, thi cb thé tinh nhu sau, xem hinh 19.11, Drax =1,234H, + Vh) (nm) (trong €6 don vi 46 cao - feet) hoic Dy, = 4,06(/H, +h) (km) (trong a6 don vj 49 cao - mét) trong d6, h- BG cao cia myc tiéu, 19.214 Tam xa quan st t6i thiéu - Ving chét cila rada LA ving cnh séng khong téi dutge (ving chét d) va Khéng thé phat hién muc tiéu trohg dé! nhu mé td trén hinh 19.12, Ving chét rng hay hep phy thudc vao géc mé diing cénh song’ va chiéu cao anten Hi. SO TAY HANG HAI 681Chiéu cao anten H, cing cao thi tim xa hoat déng cita rada cng I6n nhung ving chét cang rong. 19.2.15 Toe 46 quay cia anten Déi vi ra da man hinh PPI sit dung trong hang hai, t6c d} quay cia anten phai di nhanh dé c6 thé lién tye nb§n tin higu phan hdi ca ting myc tiéu vdi muc dich kich sing lién tiép chat phosphor ph trén man hinh, duy ta "hinh déng" ciia muc téu. Tuy nhién, te 49 quay cfing phi da chm dé cdc myc tiéu n&m trong cénh séng nhdn va phan hdi vai Jan s6ng d6i vé man hinh, Véi cac ly do dé, t6e 46 quay ciia anten rada hang hai dude thiét kK 20 dén 30 vong/phit. Loai rada diing cho tau cao te o6 t6c dé quay ciia anten I6n hon, 19.3 Hé thong rada hang hai Hinh 19.13 1a edu tao cla hé thOng rada hang hai dién hinh, hinh 19.14 18 so dé khéi chi tét va hinh 19.15 1a dang s6ng ca cita cfc kh6i chife nang trong rada, Cée muc duéi day phan tich chtic nang cdc kh6i chinh trong so a3 khéii chi tiét (Scanner) Thidt bj hién thi ( Thidt bi phat va thu (Transreceiver) Hinh 19.13 19.3.1 Mach tao tan sé lap xung PRF Mach tao PRF tao ra dao d6ng "xung khdi dng” trong hinh 19.15 (1) ding dé khéi dong va dim bdo sy déng b6 hoat d6ng cia c&c mach khic trong rada. Day 1a mét xung figdn, 66 chu ky chinh xdc, c6 thé thay déi chu ky tuy theo yéu cau cia tam xa-hoat dong clia rada, Mt trong nhiing céch 4é tao Jap xung nay ki ding mach chia tan logic. TW mach tao xung kbéi dong, cdc xung nhon duge xudt sang b6 diéu ché. SO TAY HANG HAI 682bE6L UWL uy Bog at ofl tetas (Gaemva4) wo Bun ic ups Son binx Wea |_frerewtoor |_ [manger aps ego pera Or wen BY BER aU A = go . | yo Buph oe pH | z L $28 £865 SO TAY HANG HAI 683 — eo Ganz wud wey Sug funx, e090 |. eneMgoh phat PRF ‘(ung khdi 46g) Xung ig chit bt it ' ‘Magnetron bile xe ‘song radi (RF) Mt, Pol Séng df Sy . Sing i of rats 1 Kuyt tt may phét_ tt ‘v6 tinh thé i160 { y i i H i Xu ra trung té0 84 Ji Binh thug Kiém soit 46 Wi mgch oe au sarig mac) nash di trang tén (IF) IF)6OMH? 12 tinh mw ro it tit Oi rt Xing th tn mult : t ‘ingch Wich song thi hai ‘ 1 1 \ 04 abe ci ag 12 meuch hah oid ! bo i 1 idm \ Kéo dai 12,2us cho 1 hai by Xung-cla r ! i i 1 \ t ig thi gian + r dang rng cua i i ‘ | + Xung tao véng trén ey ly 0] ! ( | t t | Xang ting sng cf cho \ : | _eye i dng pling dig wb cD) tho s6ng dit ania Tidy ‘rén man bujnh quang Hinh 19.15 19.3.2. Mach diéu ch Mach c6 nbiém vu tgo ra xung hinh chit nhgt mOt chiéu nhu hinh 19.15 (2) dign dp cao. Mach dude cu tao bai cdc dyng cy bén din, dign tré va tu dign goi lA “mach tich dién’, khi nhfn dugc xung khdi d6ng (1) cho phép “mach tfch dign” duge nap dign tir ngudn cung ofp, thuding [a tty 300~400V. Xung khéi dng diva sang day dé diéu khién qué trinh nap va phong dign cia "mach tich dign", viée nap va phéng dign duge thyc hign bling dong téc déng mé nhanh ofa xung khdi dGng. Mach c6 thé diéu chinh ting hay gidm chiéu dai ca xung khi thay d6i thang tm xa hoat dOng cla rada. Céc rada hign nay 4p dung cdc dung cy bin din nhuf trigatron, thyratron va thyristor dé thiét ké mach diéu ché. Xung ning lugng hinh chi SO TAY HANG HAI 684nhat nay dude chuyén sang gitta duong cue va 4m cyc ctla Sng magnetron dé kich thich né dao déng, tao ra dao dong siéu cao tan. ung khdi dOng cdn duige duta sang dé khdi dng va tao déng bo 4 mach tgo xung cita, mach tao xung ring cufa va mach Khif nhiéu bién. 19.3.3 Magnetron Magnetron 1a mét loai dung cu tao dao déng siéu cao bang héc c6ng hudng, khi xung hinh chi hat cao Ap tiy bén mach diéu ché dua sang thi magnetron bat dau qué trinh dao d6ng dé tao ra dao dng tin sd siéu cao cOng sudt Idn trong khodng thdi gian kéo dai cia xung. Tan s& dao d6ng cia magnetron phu thuée vao kich thuéc cla héc cong hudng, ngudi sit dung khéng thé thay 46i dugc tan s6 nay. Hinh 19.16 1a sd dé nguyén ly cia mét hdc cOng huéng cu tao nén magnetron. Dao déng siéu cao céng suat 16n xudt ra nh’ vong cm ting @8t trong h6c dua qua Gng din song dé chuyén lén anten quét. 19.3.4 Ong din séng Ong dan séng lam nhigm vy tai tan s6 siéu cao ti may phat dén anten déng thé tai tin hiéu phan héi yéu dt tix anten vé may thu. Déi vdi rada 3 cm, dng din sGng sif dung c6 tit dign hinh chi nh§t, bing déng, réng bén trong, vach rong cla Sng ¢6 chiéu cao b= 1/2A, vach ngang cé kich thuc a, hinh 19.17. Khi s6ng siéu cao truyén lan trong Ong thi giffa trung tam cila hai véch rong tré thanh dudng truyén din song, cdn hai véch hep hinh thanh vat c4ch ign 2/4 46i vi séng siéu cao, do 46 s6ng siéu cao dutge din di bing dvdng Sng khong bi t6n that naing lugng. ide ong hung ye &m Xuft ran Jeng tn sifu coo ye dung bing dng Dikng ‘nya sing Hinh 19.46 Hinh 19.17 ‘V6i rada bude séng 10 em, néu 4p dung Sng din s6ng thi kich thee ctla né qué dn vi phai Ling theo t¥ 1é cla bu6c s6ng, gid thanh ché tao dit, trong thyc té da thay thé bling day déng truc chét lugng cao. 19.3.5 Céng tée chuyén hodn thu phat (TR Cell) ‘Trong hé théng rada chi c6 mOt anten ding chung cho hai muc dich phat xung tan s6 siéu cao va thu s6ng d6i tir muc tiéu quay vé. Xung t4n s6 radié phat véi cng suat rt 16n, nhung song d6i thu vé thi rat yéu. Muc dich ctia ong te chuyén hodn 14 Lim sao cho khi tin so siéu cao c6ng sudt In phat di thi duding vao mdy thu phi duge che chin khong cho cOng sudt phat di vio méy thu, vi tin higu qué manh c6 thé lam héng may thu, Nhung tin higu phan héi phai di ty do vao méy thu, khOng bj bét ky ngiin cn nao. SO TAY HANG HAI 685agneiron ng phal ~~~" Séng a6i_| Anton quit at Ging tde chuysin hd thu pt TU magnatron ti fe Hinh 19.18 (Céng tc chuy€n hodn thyc chat 1a m6t Sng kin, bén trong o6 hai cyc dién dit cach nhau mot khe hd va chita day chat khi dic biét, hinh 19.18 m6 td cu tgo ciia TR Cell va vj tri ciia nd trong Sng din s6ng. Trong diéu ki€n binh thu@ng, cOng thc nhw 1A mét vat cdch dién, séng d6i tY muc tiéu vé rit yu thi nd wr do di qua cong the dé vao méy thu. Tuy nhién, khi may phat hoat dong, cing sudt s6ng siéu cao rit én téc dung lam ion hod chét khi trong cng the phat sinh phong dign gitfa hai cye coi nhur bj ngén mach gitta hai cyfe, khién cho séng siéu cao cOng suat ln khong thé di vao duding méy thu ma chi c6 thé di thdng lén anten dé phat vao khéng gian. 19.3.6 Anten quét va hé thong phét huéng Hau hét rada hang bai thuong mai hign nay déu ding loai anten Khe; cling c6 mot sO rada ding anten parabon. Cu tgo cia mot anten khe gdm Ong din sOng, trén 46 Khost cde khe chéo (slotted waved guide) theo tiéu chuén nhat dinh dit vao cdc tim phan xa, tit cd duge boc Kin trong hép bao vé dé che chén séng Sn de gi6, nhu hinh 19.19. An ten quay bing dong Hep do v6 oat kno’ Mt ohio co dign, + Dé tao suf déng bé gitfa anten va tia dién vit trén man hinh, anten quay sé kéo theo may phat déng b6 dé phat hudng vé bé phan chi bdo. G bé phan chi béo c6 m6t may thu déng ‘66 thu tin higu hudng tr anten 4 quay tia dign tr quét trén man hinh cing te 46 véi anten. Cac rada hign dai ting dung ky thugt 86 dé chuyén huéng tty an ten vé thiét bi chi : : béo lam cho tia quét dign tit quay déng bd v6i anten, 19.3.7 Mach bién adi tan so Hinh 19.19 SO TAY HANG HAI 686Md bang déng ‘Thain v6 bingsd a Ti th wv (Ciyetaly a) 9 Xult sang 66 tién_khudich digi Tin higu wh te a : wn it ae “~y Gée suy giim ‘Tin higu cia bG °) dao dng agi Hinh 19.20 Rada sif dung tin s6 siéu cao vdi myc dich tip trung séng vao m6t cdnh s6ng hep phat vio kh6ng gian dé x4c dinh cy ly va phutong vi dén muc tiéu. Cac s6ng phan héi ti muc tiéu trd vé ofing Ia tin s6 siéu cao, dé c6 thé chuyén cdc séng d6i nay thanh nhiing tin higu thi tin c6 thé nhin thy duigc, c4in phdi c6 nhiing gidi ph4p dic biét. Cach gidi quyét ging nhu trong nguyén ly may thu ngoai sai. Séng di tiy anten wd vé duge tron véi tin sO cla mach dao d8ng nGi. B6 dao dng ndi cé nhiém vu tao ra mét tin sé chénh léch 60 MHz so vGi tin sé phat cila rada. BO trn phi tuyén tinh st dyng diod tinh thé (Crystal) m6 t4 8 hinh 19.20c, a. Hinh 19.20b 1a 48 thj biéu thi tinh chit phi wyén cia tinh thé. Tin higu sng d6i tiy anten vé cling véi tin higu cia b6 dao déng n6i tn véi nhau tai bo trOn tinh thé va xudt ra tin hiéu tan sO trang gian (trung tan ) 6OMHz, nh dang tin higu (5) trén hinh 19.15, dua sang b6 tién khuyéch dai. 19.3.8 Bé tién khuéch dai va b6 khuéch dai chi: Trung tin 60 MHz ti song doi chuyén déi sang 1 mt thanh phan yéu can duge khuéch dai truée khi dua sang thuc hién c4c qué tinh khdc. B6 tién khuéch dai nim trong thiét bi may thu duife thiét ké dit ngay gan anten. BO khuéch dai chi thi nlim ngay é thiét bi chi bao dat trong budng Idi, tin higu cdn dude khuéch dai & b6 tién khméch dai truéc khi duta theo duting day déng truc din vé b6 khuéch dai chi, BO khuéch dai chil thing c6 6 cAp khuéch dai, muc dich ofa bd khuéch dai nay 1a 1am ting bién 46 cua s6ng trung tan IF. Vige diéu chinh 46 Igi (dO nhay cha may thu) GAIN duge thy hign d ngay bd khuéch dai chi. 19.3.9 Mach chéng nhiéu bién Khi rada hoat dong, nbft 18 trong diéu kién séng lén, dt biét 1a séng bién gin chung quanh tu phin xa song doi manh hon, lim cho chung quanh tm quét cla man hinh xudt hign nhiéu séng doi 4€n mic gay nén mOt ving sing, khién cho viéc quan sdt séng d6i ctia che myc tiéu In trong d6 rat kh khiin. Muc dich cia mach ching nhiéu 1a lam gidm 46 khuéch SO TAY HANG HAI 687dai cia riéng cdc s6ng déi gan tau, ma khGng anh hudng dén cdc s6ng di khéc xa hen. Viéc dé dude thyc hién bing mach chéng nhidu bién. Mach chéng nhiéu bién (Anti Sea Clutter) di khi con goi 1a mach "swept gain" hoat dong khi nhan duge xung diéu ché chi nhat (xung sé (2) binh 19.15) ti mach diéu ché (hinh 19.14) dua sang. 6 ngay thai diém du tin khi anten pet phat di dao dng siéu cao thi th) mach khdng ché "Sea Clutter" cling "ct" ngay hoat dong khuéch dai lt", cla m6t hoac vai célp khuéch dai 6 mach tién khuéch 1 dai, theo nbv hinh 19.21, nghia 1a 6 Idi ciia né dang Dao dag } 4 trang thai binh thuding béng nhién bi gidm xudng Magnets yy —_—————— ngay khi anten phat s6ng. Sau khi két thtic xung diéu Dd Ia ché thi d6 khuéch dai lai hdi phuc 6 trang thai 46 loi binh thuing binh thudng. Nhu vay, thai gian 6 Igi gidm chi dién ra rdt ng&n trong khodng céch cla cfc muc tiéu gin, 06 Ia qust sau d6 46 Igi vin hdi phyc binh thudng cho cdc myc (Sept gain) tiéu é xa hon. "Swept gain" c6 thé digu chinh duge bling nit "Sea Clutter" tén bang diéu khién man “= ---- hinh rada. Hinh 19.21 193.10 Mach tach séng thi hai Cé thé coi bd trn dé chuyén déi tan s6'siéu cao xung thanh tdn sé trung gian 60 MHz trong méy thu 1a mach téch séng tht nhdt. Mach téch s6ng thit hai dit ngay sau mach khuéch dai tan sO trung gian chinh gém cé dén bin din hai cye (diod) va ede mach loc CR 4é tach séng xung 60 MHz thanh s6ng "thi tn" (video) bing céch tach tan sO trung gian ra khéi dung bao olla né nbur dang xung s6 (6) trén hinh 19.15. 193.11 Khd nhiéu mua LC Bidu chinh bing A oit"See Citter™ (@ bang diu ida) Mua cing phan xa s6ng radio trd vé anten, séng $éng pis hi Oi tit cde khu vite mufa dong hinh thinb ohitng Nhigurma “rede ula ving sng trén man hinh khién cdc muc tiéu cfn itn ue gi quan sét nim ln trong mua hose phia sau mua 4g" J. pu tanith khong nhin thay duge. Hinh 19.22a cho thay séng i figu th tn Gi tit cdc t4u La Hin vao trong s6ng d6i ca mua, MM — ‘M61 mach vi phan 66 mhiém vu tich cée séng di » aden hinh cht nh§t va chi lay phdn mép cia né, nh ang lan hinh 19.22b. Hinh nay cho thay céc sng doi ty fy" f-pkbabal-b 4] Sang ea tau_cdn bj ph én nén nhiéu mua, Khi mach vi ti {Seq 4 ft phan hoat dong, néu giém 46 Igi cia may thu MY Sa) duéi mic gidi han tin hiéu thj tan sé am gidm > déng théi cdc tin higu séng doi ti muc tiéu va tin (i 68 git higu nhiu muta, cho d€n khi tin higu mhiéu nim gigg a ating chien dudi mic gidi han, chi cdn lai tin higu s6ng doi 6. 77“ coos tin bigu thy tin cia tu nh hinh 19.226. Trén man hinh hic may wale chi cdn Iai céc tin higu tir cdc tau va mye tiéu edn 9 quan sét. Hinh 19.22" SO TAY HANG HAL 68819.3.12, Mach tron thj tan va khuéch dai thj tan Mach trn thi t4n nhén tin hiéu thi tan ty cc mach sau day (xem hinh 19.14): = mach tao déu khoang cach bién d6i; > mach tao cdc vong dénh dau cy ly c6 dinh; + mach tgo déu mai tu; + mach tgo dau phuong vi dign ti; + mach kiém sodt tinh nang ~ tin bigu sng doi thi tin wy bo tach s6ng tht hai Cac tin higu tir cdc mach néi én duge tron véi nkau nhung khong anh hwdng in nhau va dua sang mach khuéch dai thi tin. Bay 18 mach khuéch dai bing rong d6 Igi thép. Tin higu thi tn ty mach khuéch dai thi t@n dua sang cule ém Ong tia Am cue dudi dang thi tin am. Chinh thi tn am nay diéu ché tia dién tit kich thich man huynh quang lam hién 1én cde diém sing, tite cdc séng di myc tiéu trén man hinh rada 193.13, Mach phat xung cifa Mach nay ding dé chuyén xung hinh chit nh§t tiv mach dié ché c6 chiév ngang hep thanh xung oifa kéo dai, dang tin higu (8) trén binh 19.15. Xung cita ding dé xéc dinh khoing cach, chiéu dai cila né ohw sau, > 12,2 us cho khoang céch 1 hai ly + 36,618 cho khodng cach 3 hai ly Xung cifa ¢6 bén chife naing nhw sau (xem hinh 19.14), > Xung ting sdng cho man hinh (Brilliance), dang (11) hinh 19.15, ~ _ Khdi dong va kiém sodt cho mach tao xung xc dinh thsi gian timebase ( xung ring cufa), dang (9) hinh 19.15. - Khéi dong va kiém soét thai gian cho mach tao xung vong khoang cfch ed dinh, dang (10) hinh 19.15, ~ Khéi dong va kiém sodt dau hiéu khodng cAch bién 463. Cae mach n6i trén hoat déng mot céich déng bo. Xung cita xéc dinh thdi gian kéo dai lén nbit € cho cc mach nay thyc hign ding chife ning ciia minh. Vi dy, khi cho rada hoat dong 6 tdm 12 hai ly thi mach tao xung thi gian “timebase" phdi kéo dai 12 x 12,2 ps = 146.4 us dé gay lech tia dign ti trong Sng phong dién ty Tam cho diém sdng quét ti trung ‘am man hinh ra d€n bién; mach tao vong khodng céch c& dinh phai tgo ra duoc bay xung nhon trong ving 146,4 us ( xem dang xung (10) binh 19.15) dé vé thanh bay vong tron trén man hinh biéu thi khoding céch (séu vong tron nhin théy, vong tron thif bay tring véi tam man inh). Xung tang sng cé thé diéu chinh dude théng qua nt diéu chinh " Brilliance" & bang diéu khién 4é diéu chinh d6 sing man hinh dén mite nguOng t6i thidu, 19.3.14 Mach phat xung xée dinh thdi gian (Time-base) SO TAY HANG HAI 689Mach timebase tao ra xung hinh ring cfa ting dan tuyép tinh nhu dang xung (9) hinh 19.15, 46 d&c ciia rang cua ( chi&u dai cia xung) quyét dinh thang tdm xa ma ta lya chon. Khi cho rada hoat dong 6 tim ngdn, vi dy 1/4 hai ly, thi xung ring cua kéo dai rit ngén dé dich chuyén diém sang ( spot) trén man hinb ty tam ra dn bién tuong duong 1/4 hai ly, nghia 1 ung chi kéo dai 12,2/4 = 3,05 is, Neue lai, khi chon tm hoat dOng cita rada Jén, ching han 96 hai ly th) xung rang cua phi kéo di 12,2x96 = 1172.2 ps, thi gian d6 can thiéi cho diém sng quét ti tim man hin ra dén bién dé o6 thé hién thi tt c& cdc xung s6ng doi cla ede muc tiéu nim trong vong bin kinh 96 hai ly. Dong dign xung ring cua sau khi khuéch dai duge dua sang cugn day gay Ich tia ela Gng tia 4m cue. 19.3.15 Ong tia am eye Ong tia 4m eve (Cathode Ray Tube - CRT) hinh 19.23, gém 3 phn chinh: - Tia di¢n vt ~ Hé thng gay léch tia dién uh + Man huynh quang 1, Tia dign tit va man huynh quang ‘Theo nguyén ly chung cha dén dién tt, cfu tao ctia 6ng tia eye Am gdm mét biu thuy tinh chan khéng, cule Am bén trong Ong dugc dot néng phong ra dign ti, cue duong thi nat am chite nang hOi ty dién tit va cye duong gia t6c ( dign 4p cung c&p t 15~20KV), nim bao quanh 6 phan tén cia Sng, hit dign wf vé phia man hin, khi€n cAc dién ti tap hgp thanh tia minh b&n vao tam diém cla man huynh quang. Nhd téc dung ca chit huYnh quang phi ben trong min hinh, dui téc dyng bén pha ctia dign ti, tm man hinh binh thanh m@t diém sang, 46 18 tam quét. SO lugng dign ti phong ra tY cyc 4m nhiéu hay it quyét dinh 46 sang cla diém sing. $6 lugng dién tf cdn phy thuéc vo dién ap dat vao gitta cyc Indi diéu khién va cic Am (hinh 19,23a). Tin hiéu thi tn (gén song ddi, c4c tin higu do...) cung, cp cho cute Am cia Ong tia Am cy lam thay déi dign dp gitta i va cyc Am, khién cho s6 lugng dign ti phdng di thay ddi theo dign ap dit vao gitta lwGi va eye am, Nhv d6, ki cho tia dign ti dich chuyén tiy tim ra dén bién theo mot tc 46 xac dinh thi d6 sang trén 16 trinh quét thay 6i theo sO lugng dién tir phdng ra 6 mdi tic thii, tao thanh cic diém sang biéu thi cdc séng doi eda muc tiéu. C6 thé digu chinh dién 4p dat vao lv6i dé diéu chinh s6 lugng dign ti, cling tic 18 diéu chink 49 sng trén man hinh. Viée diéu chinh nay thye hign bling mit diéu chinh 46 sing “Brilliance” trén bing diéu khién cia rada. DO hoi ty ciia tia dign tit dude diéu chinh bing iit hoi wy " Focus” dé lam thay 46i dign ap dat vao eye dung thit nit, Cudn day gay lech tia x Nhu da tinh bay 6 trén, aé rada c6 thé hién thi céc diém séng biéu thi s6ng déi, tia dign uf cdn phdi quét ti trang tm ra dén bién man hinh, dng téc quét dude thyc hi¢n bang cuén léch tia. Cuén day léch tia gdm hai cugn day dat vuGng géc nhau quan chung quanh c6 éng tia Am eve nhur m6 «4 trén hinh 19.23, khi cung cffp cho cudn day xung dong dién hinh ring, cvfa (timebase) ting din theo tuyén tinh ( xem dang xung (9) inh 19.15), thi duéi tac dung coda tir truding cd oudng d6 ting dan, tia dién ty di qua chju tic dung cba tit truding 1am cho SO TAY HANG HAI 690diém quét dign tit quét tty trung tim ra dén bién man hinh theo te 46 wyén tink. Khi xung timebase bat dau bing “O" thi diém quét nim 6 tam man hinh, khi xung timebase dat tdi cuc dai thi dim quét vita ra dén bién man hinh, Khi xung timebase nhanh chéng két thiic thi diém quét lai nhanh chéng wd vé diém xudt phat 6 tam chd d€n xung timebase tiép theo. Nh@ cach quét nhu vay ma rada 06 thé do dude khodng céch d&n céc myc iéu, nhut da ndi & phan dau cita chung nay. Man hujnh quang oh Ch dy abn déy ne oye dung ay fein om ia the \ Tia dign tt Cue tut ‘ig kin Hinh 19.23 Dé rada cé thé phat hign myc tiéu trén moi hung chung quanh tau va do duge huéng cha ching, ngoai dng tac dich chuy€n dé quét tir tam man hinh ra bién, tia quét dién ti cdn phai quay déng bd vdi anten quét, viée nay duigc thy hign bing méy phét dong bO dat trén anten va may thu déng b6 dat & thiét bj chi béo (hinh 19.24), ROto miy phat déng b6 quay theo anten théng qua hOp s6, Sau khi nhan tin higu tit may phat déng b6, r6to may thu déng 6 quay va kéo cudn léch tia cing quay khién cho tiy tru®ng trong cudn gfy Iéch tia quay lam cho tia dign ti quay déng bO véi anten. R6to may thu va méy phét dude cung clip ngudn mot chiéu cho may thu vA my phat déng b6 hoat déng, Trong mét sf rada hign dai 4p dung cugn léch tia o6 dinh, Khi réto méy phét trén anten quay Lum quay métd servo d3t wén thiét bi hién thi, moto servo quay r6to cla "thiét bi gidi sin/cos" ( Sine/Cosine resolver) dé tao ra tit tung quay trong cudn Iéch tia. Thay vi phai quay nbd hé co, bling phuong phép nay tia quét dign tit cling quay déng b6 vdi anten nbd téc dung cia ty truting quay. SO TAY HANG HAI 691Anton quét Hip 96 Hop $6 [ao7] nNA_L 1 aie May phat ‘May thu Ngust chidu mena: Hinb 19.24 ‘MOt sO rada hang hai kigu méi da ap dung bé vi xi 1¥ dé tao ra tif tring quay én cudn Jéch tia. Trong hé thdng nay, thong tin vé hung cla anten duge chuyén qua thiét bi gidi sin/oos 4€ tao ra tin higu dang tong ty, cdc thanh phan sin va cos duge chuyén d6i thanh, dang sé dé cung cp cho bd vi xit ly. BO vi xit ly phfn tich tin higu shod ma n6 nhan duge thanh hai thanh phan "X" va “Y" dé diéu khién tia quét dign ti quay dng b6 vi anten. ‘Anten quét quay v6i te 44 cham (20-30 vong/phtit), nbung tia dign ti vita quét tron déng b> véi anten va vita quét theo bén kinh rét nhanh ty tim ra bién, mt khong nbin thy duge, cho nén nhiing gi nhin thay wén man hinh 1A mOt vach séng rit md quay lién tuc quanh tam cita man hinh, cfc séng d6i_ lan Iugt "ve" 1én man hinh cée myc tiéu chung quanh thu, Nhs phuong phép ny ta 06 thé thyc hign vie do hung cia myc tiéu trén man hinh nhy tinh bay 6 phan dau ctta chitong nay. 193.16 Chuyén dong that Nhiing gi tinh bay 6 wén cho théy, tam man hinh cfing tife 1a tim quét dign th, d6 1a mot diém oO dinh biéu thj vj tri tau chil (tau ta). Khi ra da hoat dong, trén man hinh tau chil thi o& inh cdn muc tiéu c& dinh thi chuyén dng nguige vdi hiténg di cita thu chil, dé 1a chuyén d6ng twong ai. oT og _-, DU ll tau pé hin théy “chuyén dGng that" tén man hinhedn phdi cho tam dién wt chuyén dng qua man Kinh 5 phe theo t5c 46 ty 16 thudn vdi t6c 46 tau chi, Dong tic > nay duge thuc hign bing gidi phép Ip thém mot we Vong of cdp “cudn day dich chuyén" 6 c6 Ong tia Am cyc oy di dong (xem hinh 19.14), Cuén day dich chuyén gém hai Sore RM cudn day "X" va "¥" dat vudng géc vdi nhau Hinh 19.25 Vecte tc a6 tau duge chia ra hai véc to thanh phan va chuyén hai thanh phan nay thanh hai dong dién véi t6c d6 ting dan that chdm, ty 1¢ thudn ‘vi ching. Hai dong dign thanh phdn nay cung ep cho hai cugn day “X” va “Y”, chiing sé tao ra ti trudng téng hop vdi cuting a9 ting dan tayén tinh tac dung vao tia dign ti khién tam tia dign tit dich chuyén chim qua man vdi t6c dé tf 1¢ thudn véi téc 46 tau chi. Trén ‘man hinh chuyén dong that, nhu mé td trén hinh 19.25, “tau chi" (diém sing 3 tam dign ut) é chuyén cdn cée muc tiéu cd dinh thi khong chuyén dng, cdc myc tiéu di dong thi SO TAY HANG HAI 692chuyén dng theo bydng va We dO that cia ching, néu khOng xét ti dnh hudng cia dong chay. Trén hai cugn day ciing c6 thé duge cung cp cdc thOng tin, dudi dang dong dién, vé dong chay trén bién (phan tich vects dong chdy ra hai thinb phan trén truc ding va wén trac ngang chuyén thinh dong dién twong ting dua vao hai cuQn day). Ltic nay man hinh hién thi, chuyén dong that ciia tat cd cdc myc tiéu (ké cd ctia thu chi) qua déy bién. 193.17 Chuyén Ong thit diéu khién bing ky thuat sé Chuyén déng that thyc hién bling "ky thugt wong tu” nhv trinh bay 6 trén phat sinh nbiéu bat tign, Cac thanh phfin cu kign mdi hic mét gid cdi phat sinh bién déi thong s6, bi€n Adi nhiét 49, 46 dm m6i mung anh hudng dén cdc phan ti mach dién tit déu co thé Lam phat sinh sai s6 va lam cho chuyén dong that kh6ng cin chinh xéc. KY thudt sO’ vi céc mach dién dén gidn JA phuong tién hé trd higu qua va vu viet quyét cae nhuge diém noi trén gitip ning cao d6 tin cay va 46 chinh xéc ciia chuyén dng that trén man hinh. "Chuyén dong that" c6 thé duge diéu khién bai mét bd vi xi IY ching han b6 PLA (Programmable Logic Arrays). Gidng nhw trong hé thong ky thudt wong ty, thong tin dua vao b6 vi xitly gdm tc d6 tau va hudng di cila tu ta (ludng déi voi hudng bc) ‘T6c do tau ta My tir tc dd ké cia tau chuyén thanh cde xung t6c d6 voi dién Ap tudng ting va sO hod bling mach chuyén ma A-D, cfc dif ligu nay chuyén qua b6 vi xit ly. ‘Thong tin vé huGng di c6 thé chuyén thinh tin higu sO hod théng qua dia m& hod quang hoc. Dia quay theo th6ng tin Id tir Ia ban phan anh cia la bin con quay va ma hod hyéng di duéi dang nhj phan, céc df ligu nay cing duge chuyén qua b6 vi xi ly. Gi6ng nhu tén man hinh chuyén dong that theo nguyén ly tudng tu, thong tin du vio cila man hinh chuyén d6ng that ky thudt sO gdm tat c& thong tin tw cdc thiét bi ngoai vi duGi dang s6 ho&c ma hod tit s6/li¢u g6c hoge chuyén tix nguén sé Ligu tong ts, gdm c6: + Téc a6 ti tc dd ke; + T6c d6 dong chay thuy wiéu; + Hung theo la bin con quay; ~ Hung dong thuy tridu; + Hién thi thang tm xa; + Céc chinh dinh bing tay; Wi cd ede dtr ligu déu duge Iu tif trong bd nhd vA b6 vi xit ly va hién thi chuyén d6ng that trén min hinh khi rada hoat dong. : 193.18 Mach tao xung cfc vng tron cy ly e6 dinh (Range Rings) Day I& m@t mach dao dng cé chife ning tgo ra céc xung nhon nhw dang xung (10) hinh 19.15, nh&m mye dich hinh thanh céc diém séng trong qué trinh tia quét quét tt tam ra biém man hinh; khi tia quét quay, céc diém séng nay vé thanh cdc vong tron déng tam trén man. hinh nhir hinh nher Kinh 19.26. Cac vong tron eich nhau m6t khoang cach xéc dinh wy thang SO TAY HANG HAI 693tim xa Iya chon cila radar. Vong tron cy ly c6 dinh ding dé do a ly cia cdc myc tiéu dén tam man hinh (vj tri tau cht). 193.19 Du cy ly di déng (Variable Range Marker - VRM) Cif ly cia cdc muc tigu nim gitta hai vong trdn cf ly ed dinh c6 thé x4c dinh bing ndi suy. Tuy nhién dé do cy ly chinh x4c hon phai 4p dung cach do bang vong tron-cyf ly di dong nbu hinh 19.27. Neudi sit dung c6 thé diéu chinh cho VRM tring khit véi mép bén trong myc tiéu va doc cy ly trén mot thiét bi chi bio. BG chinh xdc cla cut ly do duge cia vong tron cy ly ¢6 dinh va du ctf ly di dong nhw nhau, theo yéu céu cla hang hii, sai sO eu ly do duge Khong vifot qué 70 mét hodc 1,5% khoang céch I6n nhit cia thang tm xa dang stt dung. Trén mét sO rada c6 hai vong cu ly di dng, d6 18 hai vong tron duge phan biét bing hai dung khOng lién nét thvfa va day khéc nhau (hinh 19.27). WONG Ya on rag St i dong t= se ag ‘Shag > fa em re ‘Dudng phuong: ane vidign 1 EBL Hin 19.26 Hinn 19.27 19.3.20 Dau mii tau ( Heading line hotic Heading Marker - HM) Déu mii tau 1a mét duding sng chi bung mii tu, khi man hinh hoat déng 8 phuong thie Mai tau” (HM) thi dau mii tau chi ding 000° tén vanh khic d6 c6 djnh chung quanh man inh, xem hinh 19.26. Sai sé cia dau chi hudng mdi tau ching 1°, d6 day cia du moi tau trén man hinh Ia 0,5°. Dau mai thu do mach dau m@i tu tao ra, mach nay kfch hoat'nhd pride tiép diém chi chap khi anten cila rada quay dting hung mii tau. 193.21 Dudng phuong vj dign td ( Electronic Bearing Line EBL) . D6 1a mot dung s4ng, xem hinh 19.27, due tgo ra bing phuong phép dign ti vé 1én man ‘inh mOt duéng thing kéo dai tiy tam quét dién tit ra én bién man hinh déc lép véi tia quét ign wi. Dudng EBL ding dé do géc man hoc huGng ng4m cla muc tiéu. Bang mt nit i8u chinh c6 thé cho dung EBL quay chung quanh tim man hinh sao cho dung EBL tring vGi muc tiéu 1a c6 thé doc duge géc man cia myc tiéu chi béo én man hinh, 193.22. Cae phuéong thie dinh hung trén man hinh rada Thing cé 3 phuting thie djnh huéng trén man hinh rada nbut sau: _ Phuong thifc dinh hung mdi tau (Head-up Mode), hinh 19.28a. G phuong thitc nay rada dinh hung theo déu mii tau. Dau moi tau tén man Binh 1a mot dung chdp sang chay wy tam quét vé phia diém “0” 6 dinh man hinh trén vanh khie 49, diém « 0» nay biéu thj huGng mii tau. Cc muc tiéu hai bén bién trén man hin theo Huidng SO TAY HANG HAI 694tuong dé6i véi diu mii (au. Khi rada hoat dong 6 phuong thtfc nay ta chi x4c dinh duge,g6c mgn cla mye tiéu wén man hinh, 2. Phung thifc dinh huéng theo hudng di (Course-Up Mode), xem hinh 19.28b. Dé cé thé do phyong vi cla muc tiéu trén man hinh, cho cugn day Iéch tia tiép nh4n tin higu tla ban con quay, (nhur m6 td trén hinh 19.24), dé man hinh hién thj phuong thee din hurdng theo hung di va huGng bic that, V6i phufong thife dinh hung dinh huéng theo hung di, may phat va thu huéng dng b6 khdng nhtng dng b6 véi nhau ma cdn ndi déng bO véi Ja bin con quay Lam cho man hinh luén dinh huéng theo hudng Bac, nhung d&v hiéu moi tau biéu thi hudng di van lun chi vé diém “0” én vanh khdc 46, nhw hinh 19.28b. iy mil tau Dau mai tau Hoading Markor Heading Masker Hinh 19.28 6 phuong thie man hinh dinh huéng theo hudng di, khi tu déi hudng thi chi c6 huéng Bac dich chuyén théng qua mé6t vanh kh&c 46 d6ng, mang cA hinh dnh s6ng d6i dich chuyén theo, cdn dav mOi Gu van gid nguyén tai vj wi “0” d dinh man hinh. G phuring thife may, Khi tau d6i hudng hodc déo mili, hinh Anh muc tiéu bi nhod. 3. Phuong thife dinh huéng Bac (North-Up Mode), hinh 19.28. G phuong thife nay, man hinh cing ndi déng b6 véi la ban, nhung hudng Bac (N) nim ngay vj tri khdc d6 “0” 6 dinh trén vanh khdc 6 c& dinh (vé phia mii tau). Con du higu mai tau thi chi thi diing huéng di ca u wén van khife 49, Anton quit N6i vdi réto la ban phdn dnh “> Bip dp i phtn Ci Pon ty 2 < x 98y Heh ~T Nguin Xeay chiéu Hinh 19.29 SO TAY HANG HAI 695Khi tau déi hung thi chi o6 déu mii tau HM dich chuyén, hudng bc that vn gitt nguyén 3 vi ti dink man hin, vi tf tuong A6i cia anh séng doi myc tiéu én man hinh khéng thay Gi, nhé d6 tranh duge hién tugng nhde anh. Dé thye ign phutong thie dinh huGng bile that trong hé thOng tuong uy ngudi ta sit dyng mot bién 4p vi phan nhut hinh 19.29. Cudn roto cia bién 4p vi phan do la ban phan nh cia la ban con quay lai va dinh hudng theo la ban con quay khi tau déi huGng, cugn stato tht oO dinh, khi réto quay lam bién déi stic dién dong cdm ting trong stato nh¥ dé 1am cho méy phat va thu déng b6 ¢ anten khién thiét bi hién thi dinh hu6ng theo hyGng bac that. 19.3.23 “ Nhiing diéu cdn biét vé an toan khi ding rada + Truc khi cho rada hoat dong cén quan sat khong c6 ngudi ding gan anten, dé phong anten quay dap vao ngudi cé thé gay tit vong. - Khi can lam viée tai vi wi anten, phai mang diy va ma bao vé, phdi dam bao da tat ngudn dién rada, va treo bién béo khong duge cho rada hoat d6ng, dang stfa chifa. = Trong may 6 cde bO phiin chita dign dp cao c6 thé gay séc dién de doa tinh ménh con ngu@i, Vi vay khi may hu hong hoge can diéu chinh bén trong phi mdi chuyén vién ky thuat hodc théng béo cho ngudi cung ting may dé diéu chinh, sifa chifa, khéng duc ty ¥ thod mé may. = Trong may e6 nhitng b6 phan tich dién mank, vi vay sau khi t4t ngudn dign 2, 3 phit van cdn tén tai dién tich manh cé thé gay nguy hiém. Khi cin bdo dung, diéu chinh, phai dgi it nhdt 3 phiit sau khi t{t ngudn dién ri mdi tién hanh. + Anh hudng ciia bife xg nang lugng s6ng dign ty ty anten rada c6 thé c6 hai, dic bigt la hai m&t. KhOng dude ditng truéc anten hodc nhin true tiép vao anten 6 khodng céch gan Khi rada dang hoat dong. 193.24 M@t s6 cong vige ty’ bdo dung rada Viée bao dung rada thy hién theo yéu cdu cia nha ché tao ghi trong sé tay hung din sit’ dung rada, 6 day chi néu mot vai diéu c6 thé ty am hang ngay. - Hang tudn ding vai mém khé lau bén ngoai man hinh. Tét nhat ding chét vé sinh man hinh chéng Unh dign c6 bin wén thj tung dé xjt, lau. Man hinh rada thudng téch tinh, dign va hut bui im mé man hinh, kh6ng dude ding céc chat tay manh dé lav. - Cfc dc vit trén khéi anten 6 thé bi léng hoa gi sét cin ty sach, siét lai. Co thé béi m6t ldp méng m6 nhdn gitfa Gc va vit dé dé théo khi cin. Khong duge son trén mat trade cila anten, = Matanten c6 thé bi bui bam bn, Ding vii mém nbting nuéc lau sach. Néu 06 ché bi nttt 6 thé ding keo dén xt ly tam théi dé phdng nude vao bén trong 1am héng anten, goi chuyén vién ky thuat sifa chtfa, 19.4 Céc thiét bi hd trg rada 19.4.1 BO phan xa rada (Radar Reflectors) Muc dich cia viée thiét ké bd phan xa rada dat tai cdc mue tiéu 1a dé ting cuting khé ning phan xa, cfing ttfc Ia ting tim xa phdt hién cha muc tiéu. C6 thé chting minh céc tim kim SO TAY HANG HAI 696Joai dat vudng géc c6 tinh phan xa rit t6t, cho dd s6ng truyén lan dén theo céc hudng khéc nhau nhung qua phan xa nhiéu lin thi séng phdn xa quay vé huéng ma tiv d6 sng truyén Jan t6i, nhu hinh 19.30a. Hinh 19.306 la cic b6 phan xa cfu tao bing cdc tim kim loai dat vudng géc v6i nhau nbiéu hinh déng khdc nhau, ching duge dit 6 nhitng vi tri can thiét, chdng han trén dinh phao tiéu, cdc génh dé nho tén mit nude... dé nang cao kha nang phét hién cia rada d6i vdi myc tiéu. 19.4.2, Rada thy d9ng - Tiéu Racon ( Radar beacon) ‘Tiéu Racon 1A mét thiét bj vd tuyn c6 thé thu va phat s6ng nim trong bing tdn rada. Racon dude dat én cdc phao tigu, cc mo dé va 6 cdc vj tri xung yéu tn céc tuyén, ludng hep hang hai, ding ning lurong dc quy hay nang lugng mat trdi dé hoat dong. Hinh 49:30 Tiéu racon hoat dOng nhif Ja bd phan hdi (transponder), vé od bin né hoat dng theo nguyén ly thu phat cia rada, tuy nhién, né khOng o6 man hinb hién thi, tin higu phét di vdi cong sudt nhé. Khi n6 nbn duge xung tin higu cia bat ctf rada ndo phat vé hudng cia n6, thudng 1a rada bang tin "X" (3 cm) ( dOi khi cting dude thiét ke ding cho bang tan “S", 10 cm), thi racon duigc khéi dOng va phat di cdc xung s6ng cao tan dé" tr 10i" bing cdc ma nhan dang dic trung theo tin hiéu morse, nhw hinh 19.31, ‘Ngu¥i sit dung rada 4 trong pham vi tim xa cia racon 06 thé nhan dang racon qua tin higu morse, vi dy chit O -) nh trén hinh vé, déng thai cé thé x4c dinh hudng va khoang céch dn racon. Khoang céch dén racon do tir tim man hinh d€n du higu morse gin nbfit, khong céch nay khong dugc chinh xéc vi ban than racon phai nh§n duge tin higu WW rada r8i méi phét tin higu di, thai gian cham khodng 0,5 ps, khi thu nhjn tin higu racon d Khodng céch xa thi sai s6 khodng cdch dén 75 mét. 19.4.3 Tiéu chi huéng Ramark Ramark Ia mét loai tiéu hang hii 6 1p méy phat séng ign ty 3,2 cm, khi c6 suing md hay tim nhin xa bi han ché, ti tiéu phat ra cdc tin hiéu xung theo chu ky nhat dinh, Rada 3,2cm trén tau c6 thé Gép nbdn tin higu tw ramark va thé hign thinh mot duting sng kéo dai tit vj tri cia tiéu dén tim quét man anh, biéu thi huéng cba tiéu, nh m6 t& 6 hinh 19.32. Ramark duge sit dung réit phd bién, thudng duge dgt & c4c tram hai ding va cdc tau hai dang... 19.5 Syftruyén lan cila séng rada 19.5.1 Phuong trinh tim xa thém sét exe dai cia rada Hinh 19.32 SO TAY HANG HAI 697 Hinh 19.31‘Tam xa thm sat cute dai ca cila rada phy thuGe vio céc yeu t6 sau day: = Décong cia mat dat; - Chiéu cao cila anten; + Chiéu cao cia mye tiéu; ‘ = Diéu kién khi quyén. ‘ Kha ning cila m6t thigt bi rada tham s4t muc tiéu ra sao quyét dinh 8 c4c thong s& ota 16, nhu: cOng sudt phat, d6 nhay cia méy thu... Dé lap phutong trinh tAm xa thim sét cuc dai cla rada, gid thiét ring s6ng rada truyén lan“ trong khOng gian wy do, méy phat cila rada phat di cOng sudt dinh la P, (W), 46 dai cha xung 8 (us), phat di bing mét anten v6 huéng. . Nang lugng chifa trong mOt xung phét 1a P.xxé (louls), bic xq dudi dang céu tod ra moi phia véi tc dd anh séng, hu hin 19.33a, Néu myc tiéu céch anten cy ly r mét, Khi nang Iugng cham vao myc tiéu, thi vao thi diém 45 nang lugng P,x8 sé phan bé déu wén bé mat qua cdu dién tich 4nr* (qua cdu c6 ban kinh 1). Vay nding Ivdng phan bd trén mét don vi dién tich la: PXd 4m’? (in?) ‘Voi muc tiéu c6 dién tich vadng géc véi hudng anten 1a ‘Ao (tn’) thi tdng nding lugng dap vao muc tiéu 1, BxdxA xd %*Ay ‘mt a Nhv tinh bay phdn tén, rada hang hai sit dung anten quét dinh huéng (scanner), cho nén nang lugng t4p trung cudng 46 rit cao so Vi an ten V6 hung. ‘Trén anten dinh huting, ngoai 56 nang hvgng khong dang ké cho phép 1d ta nhiéu hung (do dye diém ky thuft), thi to&n bO ming Iuigng dugc hoi ty vao mot chim tia hep nhut ink 19.33b, vi nu 4nh sng t4p trung 6 mt d@n pha 6t6, nhé d6 ning higng phét di tang tend : manb, Cho G 1a hg s6 d6 Igi Gain) ca anten djnh hung so v6i an ten vO huféng (wfc 1a ty $6 ning lugng phét cia anten dinh hung d%p vao myc tiéu so v6i nding lung phat ciia anten VO huiéng dap vao cing muc tiéu 46). Vay, Khi sit dung anten dinh hung th tng ning lieing cia s6ng rada 4p vao muc tiéu nhu sau, BxdxA,xG Am? Hin 19.33 Oo Gia sit sau khi nbn duge s6ng rada, myc tiu Igi bite xa séng ma n6 tip nh§n dutge ve mdi hu6ng (muc tiéu ging nh mét an fen vO hudng), mot qua cdu thi hai cing vdi ban hinh'r lai duge xéc lap, s6ng bite xq tir myc tiéu tod ra tir am qua cdu 46, chi mot phdin nhé nang , , SO TAY HANG HAI 698lugng nay trd vé anten. Cutng 46 nang lugng trén mot don vi dién tich 8b mat qua cau tinh nhu'sau, Px8xA,xG Am? x 4a? Tuy nbién, muc tiéu khdng bite xa to&n bO ning lwgng d4p vao nd, diéu 46 phy thudc vio hinh déng, Kich thuéc, cht liu, géc 46 cila muc tiéu. D§t (ke) 1a hé s6 phan xa dé biéu thi cdc dic tinh d6 cia myc tiéu. Nhu vay, cudng 46 nang lugng khi tré vé ndi anten thu Ia, BxX5xA,xGxk 4a? x 4a? Anten thu tép nhin dugc bao nhiéu ning lugng khi s6ng phan xa td vé Jai phy thuéc vio “d6 md” A, anten thu ( Aperture), dy 1a mt hé sé biéu thj 4 mhay ca anten va méy thu rada, quyét din & bude séng ciia song siéu cyc ngfn phat di. N&u xét t6i 46 mé anten thu thi phuidng trinh trén td than, Gm?) (hm’) PXB*A,KGXEXA, oy ar? x 4a? Nang lvong, nic 1a cuing 46 séng d6i chia trong m6t sng phin héi c6 thé dign dat bing P.x6, (trong 46 P, Ja cOng sudt thu duge, 5 18 dS dai xung tinh bing ps). Vay, nang long chia trong s6ng phan hdi c6 thé xéc lap bang cdch cin bling hai cOng thifc tinh nang lygng néi trén, PXdxAXGKEXA Bx 6 = OMA ROME A . 1627x* ® Phuong tinh trén cho thay ring cuting d6 ciia séng d6i ty 16 nghich véi r*, cudng dO gidm xudng nhanh ch6ng khi tm xa ting én, ching han néu tim xa ving lén gélp doi thi cudng do sOng doi gidm xudng 16 lan. Cudng d6 sng doi ty 16 thuan véi cdc yéu t6 con lai, n€u cde yu 16 khdc tang lén gap d6i thi cudng d6 s6ng d6i cling ting lén g&p déi. At Pais 1A cOng sudt séng d6i nhé nhdt phn xa tiy mot muc tiéu riéng biét c6 tém quan sat 16i da rag MA Mot may thu cila rada ndo dé o6 thé thu ohn duge, thi phuong trinh trén cd thé viét, _ PB XOxA,XGXKEX A, Py XS 7 " 1677 Fee Vay tim xa quan sat cife dai cia rada d6 1a, Toms = 1/162 (P x 5\(1 Py, XA, XGA, xB) (mét) Day 1a phuong tinh tm xa thém s4t cue dai cla rada hang hai trong khong gian tif do. 19.5.2 Su'khiic xa, phan xa ciia séng rada 1, Chi sO khiic xa tiéu chudn. ‘S6ng siéu cuc ngdn ty anten rada bifc xq va truyén lan trong khong gian. Giéng nbu séng anh sing, do diéu kign ca khf quyén nhu dp sud, nhigt d6, thay vi trayén lan theo duting thing, SO TAY HANG HAI 6992. s6ng siéu cy ng&n bi khtc xa va truyén lan theo quy dao cong nhe vé phia mit d&t. Séng cue ng&n cdn chju anh hudng cia d6 4m khong hi. Vi nhitng ly do 46 ma chan trdi rada 16n hon chan trdi quang hoc, vi séng siéu cic ngin cé bude séng 16n hon nhiéu so vGi séng anh sng. é c6 thé xéc dinh s6ng rada truyén lan nby thé ndo, cdn thiét phai gid dinh diéu kién khf quyén “tiu chudin® dé so sinh. Diéu kién khf quy€n tiéu chudn duge quéc té théng nat nh sau: - Khf 4p trén mat bién 18 1013 bPA, kbi 4p gidm xuGng 36 hPA Khi d6 cao ting lén 305 mét (1000 foot) = Nhigt d6 trén mat bién 15°C (59°F), nhiét 46 gidm xuéng 2°C (3,6°F) khi 46 cao tang lén 305 mét. = Dé dm wong a0i 12 60%, gitt nguyén khdng thay ddi theo 46 cao. Duéi diéu kién tiéu chudn chi sO khtic xa cia khi quy€n 1a 1,000325, gidm xuéng déu din 0,000013 méi khi 46 cao ting lén 305 met. ‘Voi diéu kién séng truyén lan trong khi quyén tiéu chudn 6 thé coi nhu tm xa phat hién ce dai ca rada_phu thugc vao chiéu cao cila anten’va chiéu cao ciia mye tiéu nhu da tinh bay d phdn chan trdi rada. Hinh 19.34a mo t& cdnh sng rada trong diéu kign khiie xa tieu chuéin, Bat ky sy thay déi nao ota diéu kién khi quyén tiéu chudn cfing lam thay ddi chi s6 khtic xa va lam bi€n déi 46 cong cia du@ng truyén lan cia s6ng rada. (Gainh sng china ‘rong dibu kita fate ‘iu ca ‘wat bin matbidn a) lorh gy ng im ng i tanh Maida Matin wt dn enh) Maier Hinh 19.34 Sigu khtic xa ( Super refraction) Siéu khie xg, xem hinh 19.336, Ia tring hgp khite xq rét tt trong diéu kign s6ng truyén” lan qua 16 tinh kh6ng Khi im, kh6 nim wén mat bién lanh, Khi digu kign nay xfy ra tht cénh s6ng cong vé phia mat bién, khién tim xa phét hién ca rada ting 1én, tén man hinh 6 thé phat hién nhting myc tiéu xa d9t bién. Siéu khuic xa thutng xdy ra vao nbiing budi t6i sau mot ngay néng néng trén ving bién nhiét ddi/am gan bd bién. SO TAY HANG HAI 7003. Truyén Jan duting ng ( Ducting) La dang Khtic xa dj thu®ng, hinh 19.34c Lam ting d6t bién tm xa quan sét cc dai cila rada, thuting gap d6i hay g@p ba 16 trinh quét ca tia quét dign wt, 46i khi cdn 1én hon. Nguyén nhan cila khtic xa dj thuting 18 do m6t I6p méng khOng khf dm bi kep gitfa mat bién lanh & phia duéi va mot lép kh6ng khi lanh nim bén trén, I6p kh6ng khi dm gidng nhur mot "duding Ong din s6ng" , khi cdnh séng rada hung ding vao “6ng" thi séng cuc ngdn phdn xa qua lai gitfa hai "v4ch" lanh va truyén lan di rét xa, kiéu truyén lan “dung Ong” nay dién ra sAt mit bién. Séng phan héi t muc tiéu, néu c6, cling duge din theo dudng Ong vé anten va lm hién trén man hinh vao cde 16 tinh quét tia dign ti tiép theo, gay nén hign tygng s6ng di lan hai, ba. Khtic xa kém ( Sub-refraction) & Hién tugng khiéc xq kém thuting xudt hign & ving cyc, 3 46 nbigt 49 mat bién thydng dm hon dang ké so v6i khOng kh lanh 6 bén trén, 1am cho cénh s6ng bj udn cong lén trén, khién dm quan sat cia rada bj gidm nghiém trong c6 khi gidm dén 50% cia tim xa tham sét binh thudng, xem hinh 19.34d. Diéu kién nay cé thé nhin thay bing mat thung 6 ving cuc khi gi6 lanh ty dat tién théi ra mat bin 4m gay nén m6t lan hoi nude béc lén trén mat bign. Khiic xa kém citing ¢6 thé sinh ra do nhigt 49 trén mat bign gidm nhanh chéng va 40° &m tong 46i Ling Ién trén mit bién, lam cho cénh sng un cong Ién khdi mat bién. 19.5.3 Anh hudng cia mit bién, mat dit dén sy truyén lan cia séng rada - Sy phén nhénh canh séng. Anton PSS a) Taal bidn Cann sng trong king ian ty do Hinh 19.35, Néu truyén vao khong gian khong 06 vat ngin td thi s6ng siéu cye ng&n hinh thinh cénh sOng (canh cong suit) ly tudng md rong theo chiéu ding nhur néi 6 phan trén. Tuy nhién, khi c&nh s6ng gip mit bin ( hodc mat dat) thi s6ng sé bi phin xa ti¥ mat bin do d6 cénh s6ng i phan nhénh theo chiéu ding. Theo nhu hinh 19.35a, song phat, mét phan di tryc ti€p theo. dung thing, m6t phdn khéc chju syf phan xa tit m§t bién vé phia truéc goi JA s6ng phan sa. SO TAY HANG HAI 701SOng tryc ti€p va séng phan xa gap nhau va giao thoa ldn nhau, trén du@ng truyén lan hai loai séng nay c6 thé cing pha khi€n cOng sudt sng téng hgp ting 1én, léch pha 1am cho s6ng téng hop bi yéu di, hay nguge pha nhau lam cho séng téng hgp bing khong, két qua 1a cAnh sng bj phan nhénh theo nhw hinh 19.35b, Sy phn nhdnh cla cénh séng khién cho cOng sudt phat dén muc tiéu ciing yéu di. 19.5.4 Anh hwéng cia sudng mi, mwa, mua @4 va tuyét d6i voi (dm xa thém sit cla rada Nang lugng ciia séng siéu cyc ngXn truyén lan trong khong gian bj oxygen va hoi nude trong khi quyén hip thy va suy gidm. Mic 46 suy gidm nay thay 46i phy thu6c vao nhiét 46 va lugng hoi nudc, 6 thé léng hoac thé r&n, cha trong mét dén vi thé tich cia khi khOng khf. Do nang lugng bj hp thy nén s6ng truyén lan qua viing gidng thuy 1am cho t4m xa thm sét cla rada bi gidm, Su hp thu nang lugng cia s6ng trong gidng thuy cdn phy thudc vao buée song cba s6ng siéu cyc ngin, rada sit dung bude séng 10 cm chju anh hung it hon so vai rada sit dung buéc s6ng 3 cm. Gidng thuy khOng nhdng lm gidm tim quan sat cila rada mA gay kh6 khin cho vie nhin biét séng doi muc tiéu lan khudt trong s6ng doi ciia gidng thiy, myc tiéu nim & ngay vong gidng thuy. Duéi day phan tfch anh hung cla cla mOt s6 hign tong gidng thuy khde nhau . Sudng md Anh hung cia suing md d6i v6i séng siéu cyte ngn cé lién quan d€n Luong nude trong - sulong mb, (suidng ma IA c4c hat mu6e li ti trong khng khi ma kh6ng phdi la hoi nv6c) Luong nuéc chifa trong khéng khi cng nhiéu nghia 14 tim nhin xa cing kém thi tim xa phét bién cia rada gidm xu6ng. Tuy nhién anh hudng cila sudng md déi v6i tim xa tham sét clla rada ‘AchOng 1dn 14m tri khi song md day dc. Trong thyc tién da thong ké cho thy, mot muc tiéu trong diéu kién binh thing phét hign 6 tdm xa 27 hai lf, nhving trong sung md tim nhin xa 300 mét, tm xa phat hign cila n6 trén rada chi con 16 hai ly. 2. May Do cénh sng cia rada hang hai rong theo chiéu dting cho nén cdc dém mfy trén cao cfing bi cdnh séng quét dén. Tuy nhién kinh nghiém cho thély chi c6 mét s6 it loai may 6 thé cho s6ng d6i tré vé cé thé nhin thay trén man hinh rada wi khi c6 gidng thuy ti dim may. Anh hung nghiém trong cia s6ng déi ty may 1a gay phién todi cho viéc nhiin dang céc s6ng di myc tiéu lén khudt trong s6ng d6i ca may. . Mua, tuyét eo Mua (tuyét) hap thu séng siéu cyc ngdn nghiém trong, Iam cho mic d6 suy gidm cila séng ting cao khién cho tém xa thém sft ca rada rit ngfn. Mat khdc, muta chung quanh muc tiéu 6 thé gay nhiéu do s6ng d6i phan xa ti mua che khudt séng dOi muc Uéu nim trong ving nhiéu mua. Kich thuéc ca hat mua so sénh wong d6i vdi bude s6ng rada c6 Hién quan mit thiét vGi 46 suy gidm ofa ning lvong. Song bing tn “S” (10 cm) vi budc séng dai cho nén gay suy gidm nang lugng it hon séng bang tdn "X" (3 cm). Véi bude séng 3 cm anh hung cla mufa rét nghiém wong, trong digu kién binh thudng khong hi Ikhd rada quan sét duge muc tiéu céch xa 25 hai ly, tim xa quan sét bi gidm xuéng 22 hai SO TAY HANG HAI 702ly trong mua 1at phat, cdn 15 hai ly trong muta nhe, 5 hai ly trong mua trung binh va 1 hai ly trong mua nang hat. 1 Neuoe lai khi stf dung buéc séng 10 cm thi anh hung cia nhiéu bién va nhiéu mua déu gidm hn, nhung cing 1am gidm d6 phan gidi muc ti¢u. Chinh vi vay ma én mét sf tau str dung hai rada véi hai bude s6ng 3 cm va 10cm. 19.6 Nh§n dang s6ng doi myc tiéu, ting dung rada dé xde dinh vj tri va dain dudng 19.6.1 Song d6i gid va higu ting ciia ching . Ré quat béng, cung md (Hinh 19.36) RE quat bing (Shadow Sectors) Ia efe ving che khust song rada béi c&e cOt én thu nhu cée cOt dén hang hai, c6t cn cdu..., nbin trén man hinh chting hinh thanh céc ré quat hep & ngay vi tri céc Gt 46, xem hinh 19.36b, vigc th4m sét cde mye tiéu trong pham yéu di do cdc vat 46 phan xa hoc hap thu ning lugng ciia séng. Céc cung ma Blind Sectors) va ving chét. 14 mOt khu vye bi che khudt bai mét vat chuénig ngai rong gn anten, chang han nhu Ong kh6i tu, hode néc cinh ga budng 14i hodc mai tau . A Ving chét d hai én "R8 qua bong” {shadow sectors) do cde oft tu fy ng "Ving ch trude mi o moi thy che chdn Hinh 19.36 1am mat hoan toan cc séng d6i muc tiéu nim phfa sau n6 nhu hinh 19,36a va c. Khi lp rap anten rada phi vé so 46 céc cdnh quat béng, cung md dé tham khdo Khi st dung. Hinh SO TAY HANG HAT 70319.37 mé td Anh hung ofa cung mii trén man hinh rada, ton bG myc tiéu trén ré quat bi che khust. rai a0 thoa, Hinh 19.37 Hinh 19.38 4. Nhiu giao thoa, mit xod nhi&u giao thoa va kéo dai song di myc tiéu (IR/EXP] Khi rada cita tau ta hoat dng, c6 thé bj anh huding béi nhiéu giao thoa cla rada_mgt du Khéc 6 cing tin sO cing hoat dng. Nhiéu ndy tgo thanh nbiing dung cong xudt phat tit tam man hinh va dich chnyén lién tuc gdy tr ngai cho rada cia ta, nh mé (8 trén hinh 19.38, Cch khit , tham khdo huGng dan ciia ting thiét bi rada. Khi muc tiéu d xa_kh6 quan sét, 06 thé diing ntit EXP 4€ kéo dai séng d6i cia muc tiéu gidp ta dé quan st. 5. S6ng di nbidu Jan Loai song d6i gid nay sinh ra 1a do sif phan xa qua lai nhiéu lan gitfa mot bén 1a thén tu chi (tau ta) va m6t bén 1a than tau myc tién nhu mé td én hinh 19.39a. Khi hai thin tu nay chay song song vdi nhau, anten thu chil thu duc cdc s6ng rada phdn xq qua lai gitta hai tém phdng song song nay lam xudt hién trén man hinh cdc s6ng d6i gid nhu binh 19.39. Dic diém cla séng doi gid nay 1a ching céch 4éu nhau va hién thi trén cing mot hudng. trong 6 06 mot song d9i that 6 gan oht, Séng oi S09 a1 at tau eh x ate amigo tin @ Tau chi | Tau mye itu (b) Sg 9 Hinh 19.39 6. Séng d6i tit c&c cAnh s6ng canh Do nhiing dic diém ky thuat ngudi ta khong thé thiét ké m6t anten c6 thé tp trang toan b6 nang long s6ng siéu cao vao mot cénh s6ng véi géc chim tia hep, bén canh cénh séng chinh ddng thdi tén tai cc cénh s6ng canh (cénh s6ng phu) v6i cOng sudt nhé hdn nhiéu so v6i cAnh s6ng chioh nhu m6 t4 tén hinh 19.40a. Binh thing thi canh séng phy vi qué you SO.TAY HANG HAI 704nén khOng thém sét duge muc tiéu nao. Tuy mhién, trong trudng hyp o6 mt myc tiéu manh Tai é gan anten thi céc cénh sdng phy cng "quan sét" duige myc tiéu 46 va hinh thinh céc s6ng d6i gid tén man hinh nbv hinh 19.40b, cdc s6ng d6i gid hinh thinh mOt vong cung s6ng di c6 cing khodng cach va yu din vé hai bén. Song ddi gién tiép ‘Séng d6i tht Séng di gidn tigp sinh ra 1a do su phn xa qua lai a hint mye fi6u cilia song déi muc tiéu gitfa cdc vat ki€n tric trén tau hay céc vat kién tric trén bo 1am xudt bién cdc s6ng doi gid khong nim cing huoig va Khodng céch ca sng d6i thét, Hinh 19.41 1 mot vi dy vé song déi gidn tiép ca cdu tu lén Ong Se edn kh6i tau chi, khi anten quay va phat séng vé a) x sng c4nh 3) Ség c gi o hung cau cng A, trén man inh han difgc mot eanh ind ‘canh song dOi that cla cfu céng A. Khi anten quay Hinh 19.40 * thém mot géc ndo d6 va phat nang lugng, ngdu nhién, nding lugng nay gap Ong khéi tau nhung ty Sng kh6i lai phan xa vé phia anton tdi cau Qu A 1di méi phan xa vé anten rada, lam xust hién m6t myc téu gién tiép A’ca cau tau. ‘Séng d6i A’ khng nim wén cing hudng cla muc tiéu A va khong céch ciing khong bing nhau. Khi tu chay trong luéng hep, nhiéu séng d6i gid Joai nay xudt hién trén man hinh. Tau ta > Séng ty cing Gi that Sy \ Og Khai eat sian tp Hinh 19.41 C6 thé phan biét séng d6i gidn tép bang cach phan tich va tich ldy kinh nghiém quan sat, dic diém cita nhiing s6ng ddi gidn tiép nh sau : 1) NG thudng xudt hign 3 nhing khu vuc cung ma va ré quat bong. 2) Khi cdc s6ng doi gién tiép sinh ra bai cdc kién tric ciia thu nhu Sng khéi, cét clin cdu dai th) thuting xudt hién trén cling mét huGng vdi cdc ki€n mic dé. 3) Néu s6ng d6i gién t&p gay nén bdi cdc chung ngai vat trén ban than tau ta, thi khodng cach cia song ddi gid cing twong duong v6i khodng cich cia s6ng ddi that. 4) Néu song d6i gid gay nén béi chung ngai vat kh6ng nim trén thy ta thi khodng céch cia s6ng di gid bing tng khodng ciich ti tau ta dén chung ngai vat cOng vi khodng céch ty myc tiéu dén chuéng ngai vat. 5) Khi tau chay thi chuyén dong ciia s6ng d6i gid sé khong binh thuting va bign di. 8. Song dOi gid trén tia quét lan the hai SO TAY HANG HAI 705Nhv da trinh bay 6 trén, trong diéu kién truy€n s6ng dj thudng theo “duting Sng”, anten rada c6 thé nhan dude séng doit myc tiéu rat xa. Séng d6i nay xudt hién trén man hinh theo ving hudng cia n6 nhuing cy ly thi rét ngdn so véi cur ly that cila n6. Nguyén nhan ciia hign tugng nay 1a sau khi tia dién ti quét qua mt 16 trinh (anten phat xung di) , khi bat dau quét 16 trinh ti€p theo thi séng d6i tiv xa (cc séng di nim ngoai thang tim xa hién sit dung) méi tré vé an ten 1am xuat hién sng d6i vdi cuf ly khéng diing that, . Nhan dang myc tigu trén man hinh Tin higu trén man hinh rada chi 18 s6ng phan xa tir cde myc tiéu nh bd cat, véch mii, e4i cu, con thuyén, dan chim, thé bién dui dang nhiing chm sng tao thanh nhttng vét sing tvén man hinh. No khéng phan Anh day dd hinh Anh thyfe cla mye tiéu, thm chi 06 thé bi bién dang, hoac bi che khuat néu myc tiéu nao 46 nlim 6 pha sau nhting muc tiéu cao, lén hon. Dé cé thé lam quen véi viée “doc” man hinh rada, t6t nhait ngui sit dung rada nén md rada luyén quan sat trong diéu kién thoi tiét t6t, ban ngay. Nguyén nhan ctia suf bién dang, mat hinh Anh hién thi trén man hinh: 1) Hinh 19.42 mé t4 ning muc tiéu luc dia ma rada khOng phat hién dude do. bj ni cao hon & phia truiéc che khust. 2) Ban than séng siéu cao phat di dudi dang xung bi kéo dai thai gian 8 (a6 rong xung phat) khién cho sng di kéo dai theo cyf ly do 6 hinh anh ciia myc tiéu bj bién dang theo chiéu dai, bién dang nay phu thugc vao 46 dai xung 3. 3) Gée md ngang chim tia mae di hep nhung 6 cxf ly cang xa thi thdi gian quét qua mot myc tiéu kéo dai khién cho séng déi bi€n dang theo chiéu ngang. Néu g6c mé ngang cdnh séng bing a, khi cinh sng 4y quét qua muc tiéu sé lam cho hinh Anh cia muc tiéu mé rng theo chiéu ngang méi bén mét géc dé bing o/2. Bat ctf muc tiéu nao cfing bi phdng dai theo chiéu ngang nhu vay. ‘Mat khdc néu cdc mye tiéu 6 qué gan nhau theo cif ly hoic theo géc wong d6i vdi anten thi Hinh 19.42 s6ng doi ciia ching c6 thé bj dinh lin nhau, khng phén biét duigc trén man hinh (xem phan 6 phan gidi ctia rada Muc 19.2.8 va 19.2.9). Vi cdc nguyén nhdn trén, khién cho s6ng ddi cdc dung vién bs bién trén man hinh bi bién dang theo nhu mé ta hinh 19.43, phiin c6 gach chéo la nhifng gi hign thi trén man hinh, céc phan 4é trdng 1a thuc dia kh6ng nhin thay trén man hinh. Céc dao thép c6 thé cho “théy" © SO TAY HANG HAI 106phan muc tiéu luc dja 6 phia sau, céc muc tiéu cao qué cé thé che khudt céc muc tiéu 6 phia sau, Buing vid sada (bd dio ‘bin dang) bin dang) Tawi, Hinh 19.43 Cie vi dy hinh 19.44 duéi day mé td chi tiét hon su bién dang cila tin higu hoge tin higu gid trén man binh rada.Trén hinh 19.44a 1a thyc dja véi tu thuyén cy cdi, bd bién, hinh 19.44b. Ja hinh dnb hién thi tén man hinh radar. Ta ohfn théy, phao 1 cing vi dogn bé phia trén bén phai bi mom dé che khudt. Phao s6 2 thi hign rit 1. Hinh con thuyén 16n bién thanh mét vét sing dai vi né 6 gin. Con con thuyén nhé thi thanh mét chim nhé vi né 6 xa nén phan, xa y€u. Ngon ddi phia dudi bén tay phdi o6 edly riing day dic nén phdn xq thanh mot ving Tong. B8 dé cao bén trén phia tay phdi phan xa wt nén tin hiu dim 10. Bai cét bén tréi rang nbung thdp nén cht thé hién thinh mot dung minh yéu. Cdn kho rimg chin gié phia én bén trdi thi phan xa t6t, tao thinh tin higu d§m. Séng bién chung quanh tau ta _hién ro chung quanh tim man hinh (vj tri tau ta), Hinh 19.44 19.6.2. Ung dung rada xée djnh vi tet thu SO TAY HANG HAI 7071, Tm xa phét hign ca mO¢ vai loai myc tiéu dién hinh Dua vao thye tin sit dyng rada, trong diéu kién khi tugng binh thudng, rada hoat dng binh thudng, ngudi ta tng hop va théng ké tim xa quan s4t cita rada d6i v6i mot 86 muc tiéu dién hinh nhv sau: Tém xa cue dai cita rada co Logi muc tigu ‘Tau trén 3.000 tin 17 haily ‘Tau ty 1.000 dén 3.000 tin 10 hai ly ‘Tau ty 300 dén 1.000 tin 3-7haily Tay loai, c6 budm hay khong Thuyén budm ma tim xa phit hign khac nhau, Dio nbd ‘Trén du6i 20 hai ly Nai cao Trén du6i 35 hai !Y, ho&e xa hon Phao tiéu 4-Shaily y Phuong ph4p xdc dinh vj tri tau bing rada. Sau khi da nbn biét muc tiéu trén mn hinh, thi vdn dé xdc dinh vi tei bling rada khdng con c6 kh6 khiin gi ntfa. Noi chung, vé co ban c6 hai phucng php xAc dinh vj tri bing rada: 1) X4c dinh vj trf bang khodng cach rada Déng thi do cy ly cla hai hoic ba muc tiéu trén man Anh, sau 46, trén hai 8 iy muc tiéu lam tam, lify khong e4ch theo thuéc tj 1 cila hdi dé lam bin kinh vé ede cung won é gan hu vue vi trf suy tinh cia tau, hai hoge ba cung trdn nay giao nhau tai mot diém chinh 18 tri tau, nhu hinh 19.45. Phuong ph4p x4c djnh vj tri b&ng khodng cach ¢6 46 chinh x4c cao hon phuong phép A x4c dinh bling phudng vi, vi nd khéng phy iS) tom ni : thugc vao la bin. Khi sit dung rada véi diéu . kign cho phép c& ging si dung phyong Tt phép xc dinh vj tri nay. ‘X4c dinh vi tri bing khodng céch can phi chti ¥ nhting iém sau day : 1% a) C6 g4ng Sua chon nhing myc tiéu d6c Vite rata 1p, r6 ring, ndi bat. Néu sif dung mom nGi, mép dio, b& bién thi phai chon nbing ndi Hinh 19.45 6 b& déc cao, néu khéng, do anh hudng cia thiy tridu o6 thé lam cho khodng cach khong duge chinh xéc. D6i véi b& bién xa nim du6i chan tdi rada, chi c6 thé quan st nbting dinh nii cao, nhuing phai ludn ghi nhé, dink noi xudt hién dau tién trén man Anh rada chua che 1 dinh cao bat. V6i nhting s6ng dOi xudt hign true tién, cn duce phan tich, phin dodn cn than va theo di lién tye 48 chis nhitng song doi xuat hign tiép theo. b) Gidng nhu xéc dinh vj tri bling phuong vi, x4c dinh vi tr bang hai, ba, khodng ech yéu SO TAY HANG HAI 708cfu g6c kep gitta hai myc tiéu lién ti€p t6t nhat gan 90°, khong nhé hon 30°, khong 1én hon 150°, nhung trinh ty do thi nguge véi x4c dinh vj tri bing phutong vi, nghia 18 do muc tiéu gan chinh ngang tridc, do cdc muc tiéu 3 phia mii va 14i sau, béi vi cy ly cla myc tiéu gan chinh ngang thay d6i cham hon myc tiéu 6 phia mili 141. N&u bai cung wn vi ti giao nhau 6 hai diém thi lay giao diém gan vi tri suy tinh 1am yj tri tau. 2) Xdc dinh vi ti bing khodng ech va huGng ng&m rada Hinh 19.46 Hinh 19.47 Xéc dinh vi tri bling mot huéng ngém va mOt khodng céch ca mot muc tiéu cfing 18 mot phufong ph4p xéc dinh vj tri nhanh chéng. Tuy nhién, nhu da gidi thich & céc phiin trén, g6c mé ngang cla céinh song rada chitng khodng 1 dén 2°, cho nén séng ddi muc tigu bj bién dang vé hai bén, méi bén muc tiéu bj kéo dan ra bing 1/2 géc md ngang a. cila c4nh séng nhu mé td trén hinh 19.46, trén 46 biéu thj mye tiéu thyc dia, dung cham 18 hudng do thic 1, con dung lién nét 14 hung do bing rada. Vi vay, khi do hung ng&n cia myc titu c6 kha nang phat sinh sai so bing nifa géc md ngang cita cdnh s6ng. Mat khdc, néu rada n6i v6i bO phat hung cila la ban con quay, rada hoat déng theo phudng thifc én dinh theo hung Bac that thi sai sO Kkhi do huéng ngém trén rada cdn phy thugc vao a6 chinh xéc ila la ban. ‘Tit phan tich trén d& nhan thay ring khi sit dung rada, do hung ng4m c6 d6 chinh x4c kém hon 1A do khoang cach, tic IA vi tel xdc dinh bing hung ng&m va mot khoang cach khong chinh xéc bang vi tri xéc dinh bing hai khodng cfch. V6i logi rada ma vong phuong vi cla n6 khong ni vdi la bin con quay thi trén rada ta cht do duge g6c man ca myc tiéu, trong trudng hyp 46, vao thdi diém do gée man phdi doc hung di cia tau, sau 46 chuyén géc man cia muc tiéu ra hudng ngdm cia muc tiéu 46, Sau khi da c6 mét hung ngdm va mét khoang cAch, c6 thé vé wén hdi d6 dé xéc dinh vi ui ging nhv trong xdc dinh vi ti bing dia vin, Chi ¥, d6i véi nhing myc tiéu nhu mét hai déo dai, t6t nhdt nén Ly hudng ngdm & hai mép dao, vi nhu vay huéng ngdm dé lay chinh xc hdn, déng thdi o6 thé két hgp v6i mét khodng c&ch Idfy m6t mép bd nhd ra r6 ré1, nhw hinh 19.47, Khi do khodng céch va hung ng&m muc tiéu trén man hinh rada can chi § nhu sau: SO TAY HANG HAI 709Khi do hung ngdm eda myc tiéu nén chon nhiing myc tiéu diém nhw tu dén, hdi ding, do nhé, mép bin dao c6 d6 dée Ién. Khi do huGng ng4m can chon thang t4m xa thich hgp. Néu sOng doi nim gdn tim man Anh th) nén thu nhé thang tém xa sao cho sng d6i dich chuyén ra xa tim dé do huGng ng&m chinh x4c hon. Nhung cting khong nén do khi s6ng d6i myc tiéu @ 1@n mép man hinh. Khi doc sf trén vong phugng vi nén nhin wy tren xudng theo dudng thing di qua tam vuéng géc véi mat phéing man Anh dé trdnh thj sai, Néu man hinh hoat dong theo phuong thifc huéng Bac that, nghia 1A b6 phéin déng b6 cia rada n6i voi bo phat hung cla la ban con quay th) sau khi do hung ng&m phai hiéu chinh sai sé la ban. . Sai sO do hudng ngdm va do khodng céch trén rada. 1) Nguyén nhan sai sé do hudng ngdm a) S6ng d9i muc tigu bj phéng dai, bién dang do anh hudng cia géc md ngang chim tia rada. Nén diéu chinh 49 Idi (Gain) cho séng d6i sc nét, déng théi chinh nuit hOi ty dén mite nét nb&t truée khi do hung ngdm song doi dé gidm sai s6 nay. b) Sai sé sinh ra do hic do tau bi nghiéng (14c va b6). Cé ging do huéng ngim trén rada vio théi diém tau cfn bing, c) Sai s6 sinh ra do sai s6 ciia la ban con quay kh6ng chinh xéc. 4) Sinh ra 14 do tim quét kh6ng tring véi tam hinh hgc cia man hinh. Phi thudng xuyén kiém tra tam quét cia rada va diéu chinh, néu rada c6 mit diéu chinh. ¢) Do thi sai, khi doc huéng ngdm phai nhin wy én xuéng theo dudng vudng géc véi man anh, f) Sai sO sinh ra do dutng ky hiéu mili tu khong déng bd vdi dudng quét va anten, n6i cach Khéc, dung mfli tu chi khOng ding huGng mii tau. Nén thung xuyén kiém tra dung mai tau dé kip thi chinh dinh. 2) Nguyén nhin sai sf do khoang cach a) Sai s6 sinh ra do kich thudc cita diém quét (40 tinh hodc thé cila tia dién wih, néu kich thude cia diém quét qua Idn va dé Idi duge diéu chinh qué 16n déu co thé 1am cho tin hiéu s6ng doi khOng phdn Anh chan that hinh nh mye tiéu va vj tri cia né dan tdi sai s6 khoang céch. Vi vay can chi ¥ diéu chinh 46 h6i tu that nét, déng thdi diéu chinh d6 Igi thich hgy khong nén diéu chinh d6 loi qua 1én, b) Sai s6 do cc vong dau cy ly khong chinh xdc. 19.6.3 Sit dung rada nh4p bi va din dudng - Ung dung PI 1. Vach chudn song song - PARALLEL INDEXING (PI) D6 1a nhing dung tham chigu song song voi mOt dudng thing qua tim ké lén mot dia mica trong suét dit trén man hinh ra da, dia ¢6 thé quay ty do quanh tam man hinh. Céc rada hien dai dung PI dude tao ra bling phuong phap dién ni. Ap dung vach chudn song song 18 mot phuong phép don gidn ma hiéu qia dé kiém sot duting di cla tau, 1) Ding PI dé kiém sodt lién tuc xu huéng dich chuyén ngang cia vj tri tau cd trong diéu kign tm nhin xa xu va t6t. SO TAY HANG HAI 710Hinh 19.48 miéu td céch kiém soét dich chuyén ngang ciia thu bling PI. Dutmg PI dat song song v6i duding di k€ hoach tigp xéc qua muc tiéu of din R 16 d6t xudt trén rada. Tsén man hinh chuy€n dOng twong déi, con thu [A tam man hinh véi dau hiéu mdi tau biéu thj huéng di dy dink. Néu khong c6 Anh hudng bén ngoai nhu gid va dong chay, khi con thu tién ti thi mue tiéu R dan dan dich chuyén vé phia sau doc theo cde dudng PE tén dia, Néu c6 tée dung cia dong chay nhut trén binh vé, thi phai bé lai vé bén tréi dé day ti cho myc tigu R Dong chy. dich chuyén song song vdi PI, cé nghia la Maing 4 duting di thyc t& cia tau phai dm bao git? mot Lo oN tinh Khodng céch an toan d. (vét dich chuyén cha muc tiéu R thyc t€ khong nhin thay wén man hinh, ché cong m6 14 khi tau bi dong chiy day dat ngang vé bén phdi ma chua chinh géc Idi). L4 sede ‘Trén thye t€ khi lap ké hoach hanh tinh ngudi cha rye | ta thuting dénh dau cdc vach chudn song song one hic 18 ké nhting dudng song song vdi duding di K€ hoach 6 nhiing vi tri cé muc tiéu ra-da 16 Ot xudt trén hai dé (xem Phan Lap ké hoach bai winh), PI Hinh 19.48 Phung php ding vach chudn song song hiéu qud nhit khi ra-da hoat dong 4 dang chuyén Ong tuong 46i, phutong thite dinh hung BAC THAT. 2) Ding PI dua tau vao vj tri neo Vach chudn song song c6 thé dude ting dung tong nhting tung hgp khée, ching han ding é xéc dinh hudng va khodng céch dén mot mue tiéu chuiin nao 46 bat du tién hanh bé 14i chuyén sang mOt hyGng mdi, hoac cling cé thé ding dé xéc dinh khodng cdch va hung tong d6i_ giffa hai myc tiéu trén man hinh ra-da. Hinh 19.49 hung dan wg dung PI dé dua tu dén vi ti neo A, man hinh chuyén d6ng tong 46i va phuong thife djnh huéng bc that, Trén hai 46 hinh 19.49a tién hanh: * Danh dau diém neo A; + Xe dinh duding di thyc té qua S, ké dugng SA, d6 1a hudng di dy dinh. + Chon mét diém c& dinh R 15 d6t xui d6i véi rada va 6 gan lam diém tham khdo, ké dung song song RA qua R; do ey ly tham khdo ngang BR, va cy ly tham khdo doc AB; Quan sét man hinh, diéu dong tau; + Chon thang tm xa ng&n nh4t sao cho khi tau dén A thi vin con thay diém B va R trén man hinh; + Xoay cée dudng PI song song vai hudng di dy dink SA; + Dat khodng vong cy ly di dng & khong cfich bling BA; + Ké mot dudng tiép tuyén véi vong tron di dOng, song song voi hung i dy djnh, di qua R, dénh difu "x" trén dudng nay bing khong cdch AB, hinh 19.49b. SO TAY HANG HAI 711= Didu déng tau sao cho diém R dich chuyén song song véi cdc dung PI niu hinh 19.49¢ va d. + Némaneco khi diém R tring v6i diém "x" Hinh 19.49 Cling gidng nhu trong ki thudt ting dung rada ndi chung, cn phai thuding xuyén thc hanh sit dung céc vach chudn song song PI m6t cdch thanh thao trong diéu kign tam nhin xa wt dé c6 thé sit dung ching m6t céch ty tin khi tm nhin xa day dic khong. thé chay tau bling mat thuging. 2, Hang hai nhap bs Rada rit e6 vic dung khi nh4p bd, tip cn lye dia khi tim nhin xa bj han ché sau mot thoi gian dai hanh hdi xa bd. Digu ma cdc si quan hang hi thu&ng cn phai quan tm IA sng d6i ty luc dia xudt hién adu tién trén man anh. Viéc xudt hign cdc s6ng d6i dau tién sém hay mudn phy thugc vao nhiéu yéu t6 : tinh chit cia ban thin myc tiéu, 46 déc cla myc tiéu, 46 cao cia anten, didu kign khi tong thiy van, g6c 46 (hay cdn goi 12 PHA) ma tau tép cn d&n myc tiéu (mst myc tiéu o6 cutng d6 phan xa manh d phia nay chva chic sé phan xa manh 6 pha khéc), Mat khéc trén hai dé khéng thé phan anh duge nhitng dic diém phan xa rada cia myc tiéu (Ur mGt loai hai dé rada dac biét, hign nay khong dugc tng dung rng rai). Hon nia voi mot tau khéng chay chuyén tryén thi si quan hang hai khéng théng thao va quen véi dja hinh tiép cn. SO TAY HANG HAI 712C6 thé tham khdo nhitng kinh nghiém da dude dtic két sau day, 1) B& bign, trit nhitng doan bs 44 déc cao sé kh6ng thé phat hién tit xa. Mat s0 cdc sudn nbi cao, mot s& myc tiéu ¢6 dé phan xa t6t nh mot sO cOng tinh niin tao cao 6 thé duge phat hin sém. 2) Th6ng thuting khdng thé nao phét hién dugc c4c hai ding. 3) Tin higu céc séng doi dau tién déin dan dich chuyén tuong déi vé phia tau, cde sng d6i . khéc lan lugt xudt hién. 4) Cf séng doi xudt hign dau tién kh6ng chdc 1A séng dOi tit muc tiéu cao mbit. Can chai ¥, trong m6t sé bang hang hi c6 cung cp “Bang tm xa chin tri rada” (trong bing cho biét voi d6 cao anten nio 46 va vdi dO cao cia myc tiéu xée inh thi s& tra dude tim xa phat hién ca myc tiéu 1a bao nhiéu hai ly), bang nay chi nén 4p dung vdi mét gidi han. nat dinh, 5) Néu song d6i xuat hign thanh nbitng nhém trong mot ving rong thi t6t nat think thodng, gidm d6 loi Gain) dé phat hign nhting myc tiéu c6 cuting dO phn xa manh. Séng d6i manh, nhu trén dé n6i, khéng ch4c 1a cla myc tiéu cao nh4t nhung né 1a mét diém tham. khdo t6t. 6) Khi phat hién nhitng s6ng doi dau tién can ghi tim xa phdt hién vao nhat ky rada, ngodi ra c6 thé vé lai hinh 4nh ca n6, ghi ro ving bién dé tham khdo cho nhifng chuyén di sau nay, Cén chi §, khong thé quyét dinh ngay mot vj tri tau chinh x4c khi chi c6 mét muc tiéu, néu khong cé kinh nghiém, diéu d6 ¢6 thé din t6i nhttng sai Lim dang tiéc. ft nhét phai c6 3 myc tigu cho céc dung vj tri giao nhau tai m6t diém thi mdi cé thé khdng dinh mot vi wi Qu chinh x4c. T6t nhit trong diéu kign cho phép c6 thé kép hop vi dung vi tri thién vin, GPS hay do sau, 3. Hang hdi trong ludng hep Hang hdi trong ving nuéc hep dc bigt 1 khi tm nhin xa bi han ché;, rada 6 mot téc dung hét sie to lén. ‘ ‘Trong ving nuéc hep nhif trong eo bién hoc lung song, rét kh6 phin biét céc s6ng doi phao tiéu, thuyén con, tau 1én nbd dang chay hode neo. V1 vay nén sit dung thang tim xa ngdn thinh thodng chuyén sang thang tim xa I6n dé c6 thé bao quét mOt khu vue rng hon, Can nghién ctu ky hii dd dé ndm chic dia hink Iudng, nim ving cdc phao tiéu va chuténg ngai vat dé 6 thé kip thdi phat hign s6ng dOi cia ching én man anh rada va phn biét ching véi cdc myc tiéu khée. Nu 6 qué nhiéu phao tigu lam r6i viéc quan s4t trén rada, ccdn phdi kigm tra ky va nén ghi chép khi di qua méi phao. Néu quan sét trén man hinh khé khin vi qua nhiéu song di ké cd nhiBu va séng doi gid gay kh6 khiin cho viéc quan sat, thi ¢6 thé giém bét d6 1gi (Gain) d€n chivng myc nhat dinh dé phan biét. Cn dye bigt cht Y, mBi rada 6 mot tm quan sét cyfe tiéu va ving chét, nghia 1A m6t khu ‘vue chung quanh, gan tau, khong c6 s6ng d9i phan xa tif céc muc tiéu nim trong d6, rada khéng quan sdt dye. Can Iuu ¥ nhdng hinh quat ma va ram, 8 46 c6 thé 6 cdc muc tiéu bi che chdn khéng o6 s6ng di trén rada, SO TAY HANG HAI 713Clin 4p dung vach chudn song song PI dé diéu chinh dat ngang cda tau. 1 Dé c6 thé tich lay kinh nghiém din tu wong ludng hep, khi chay trong ludng trong. didu kiGn thoi tiét t6t, tm nhin xa kh6ng bj han ché nén cho rada hoat dng, két hgp quan s4t bing mat thudng v6i quan sét trén man anh rada, Jam quen vdi nhéing s6ng-d6i va: andi tong. quan gitfa ching trén man hinh, néu céin o6 thé ghi chép 4€ sitdung v8 sau. vy 19.7 Thao t4c va diéu chinh co ban trén céc loai rada . . . 19.7.1 Kf hidu cia cde nit diéu chinh co ban trén ra da vtait ee KY HIE CAC NUT DIEU KRIEN RADA 7 © | 6 8 , © 4 " 10 % accra @) @) " 13 4 at @) 8 © Tie Hike i oO @ A 2 @ Hin 19.50 foe canny SM é thug fi@n cho hoa ti@u efing nh céc st quan hing hii méi 1én thu.c6.thé Jam quen si bit eff rada nto, IMO dia ra mt danh muc cdc kg higu cia cée mit diéu chinh va diwikhign rada, xem inh 19.50. 1, Radar Off ‘Tatrada hak 2 Radar On Mérada . wht etat stl 3 Radar Stand-by Rada chudn bihoat dong oa in od SO TAY HANG HAI 7144° Aerial Rotating Quay Anten 5 North-up Presentation Phuong thifc dinh huéng bic 6 Head-Up Presentation Phuiong thie dinh hudng moi © 7 Heading Marker Alignment Chinh dink ddu mdi tau 8 Range Selector Chon thang tm xa 9 — Short Pulse (SL) Xung ngin 10 Long Pulse(LP) Xung dai L Tuning Diéu hudng 12. Gain BO loi ( ting ich) 13° Anti Clutter Rain Minimum Chong nhiéu mua exe tidu 14 Anti Clutter Rain Maximum Chong nhidu mua cy dai 15 Anti Clutter Sea Minimum Chong nhiéu bién cuc tiéu 16 Anti Clutter Sea Maximum Choongs nhi&u bién cue dai 17 Scale Illumination Chiéu sang thudc ty 16 18 Display Brilliance D6 sing hién thi 19 Range Rings Brilliance D6 sang vong cy ly 20 Variable Range Marker (VRM) —Déu cy'ly bién d6i 21 Bearing Marker Défu phuong vi 22 Transmitted Power Monitor Kiém tra cong sudt phat 23. Transmit/Receive Monitor Kiém tra phatthu 19.7.2 Chon thang tdm xa - Range Selector Thang tém xa 1a t4m xa bao quét mat bién trén man hinh, M6i rada c6 nhiéu thang tim xa kkhée nhau, chang han khi dat thang tim xa 0,5 hai ly o6 nghfa 14 man hinh bao quét mot ving bién 6 ban kinh 0,5 hai ly, khi dt 6 thang’ 48 hai ly th) man hinh bao quét mot ving 6 ban kinh 48 hai iy. Thang tam xa Idn nhat ciia rada ciing 14 khd nding phat hién muc tiéu 16n nhit cia rada d6 (kha nding phdt hién xa nbdt ca rada cdn phu thugc nhidu yéu t6 khéc). Chon thang tm xa nao dé sit dung 1a tay 6 phutong phép hang hai va tinh hudng cy thé trent bién. 19.7.3. Chinh dé séng hién thj - BRILL. Dang 4é digu chinh 46 séng tia dign tit quét trén man kinh. Chinh nhidu hay it phy thu6c vao 4nh sdng ngay va dém, chinhid@ séng sao cho vita mit ngudi quan sét, dvong quét dién tt vita nhin thay, nhung khéng qué sng, trong khi nit "Gain" phai dit 3 vi tri nhé abét, Néw chinh 46 sang nhiéu qué thi min hinh qué s4ng, tia quét khong hi ty, Iam cho s6ng dOi bi nhoe. 19.7.4 Chinh D6 Igi may thu - Gain Dang 48 chinh 46 nhay cla méy thu lam cho séng doi mye tiéu xudt hin (én man hinh, Cfch chinh t6t nhit 18 chinh sao cho nhiéu nén va nhting tin hiéu tap 4m, vita chém xuat hign trén nén man hinh. Néu chinh 49 Igi qua yéu thi nhiéu séng d6i myc tiéu bi mat, nhung nu chinh qua én thi s6ng di mye tiéu man c6 thé bi mat vi 46 tung phan gitta cde s6ng Gi trén man hinh yéw di. bé lam quen cach sit dung mit nay, khi ra da hoat dong ta vn mit nay tn chng bén trai nguge chiéu kim déng hé sau d6 vgn dan vé tan cdng bén phii, wie ting din 46 Igi, déng ‘thdi quan s4t sy bién déi hinh anh tn man hinh, tit d6 ¢6 thé chon vi tf ti wu. SO TAY HANG HAI 715Khi chinh nit khiy nbigu mua va khir nhi&u bién cin phai phi hgp véi mit "Gain" sao cho nhigu gidm xuGng nhuing s6ng d6i myc tiéu trong ving nhiéu khong bi mat di: 19.7.5 Khit nhiéu bién -Anti Clutter Sea (A/C SEA) Trong diéu kign bién dOng, céc s6ng rada phan xg ty s6ng bién chung quanh tu Iam xugt hién trén man hinh nhiéu séng doi bién a6i lién tuc hinh thanh mét ving trng chung quanh vi tf tau ta, goi 1a nhiéu bien, khién cdc séng doi muc tiéu d gdn tu bj khudt vao trong nbiéu bién, nhu hinh 19.51a. Nh& 4p dung mach khiy nhiéu bién A/C Sea, bing céch diéu chinh mit khit nhiés bin dé gidm Anh hudng cla nhiéu bién lam xudt 16 cdc song d6i myc tiéu In trong ving nhiéu, nhu m6 18 6 hinh 19.51b. Nhidu ») Hinh 19.51 Nat khit nhiéu bidn c6 thé diéu chinh t cue tidu dén eye dai, phi duge chink viva phai Sas thei ph6i hgp véi mit [GAIN] sao cho chi mat séng bién ma khéng mat muc ti khudt trong 46. Mt sai dm thudng mdc phi 1a chinh nit A/C SEA ot tay am mat’ uén céc song d6i muc tiéu Hn trong nhiéu bién. ; 19.7.6 Nhiéu mua va khif nbiéu mua - Anti Rain Clutter we RAIN hoc FIC, hose (RAIN cy] High 19.52 Néu thai it xu, nhibu may hoi mua, dic bigt A muta déng s€ tgo ra cée s6ng dOi phn xa tit mua 1am xudt hign trén man hinh nhGng ving s4ng trén m6t pham vi rt rng che kbudt céc mue tiéu cn quan sat. Mua cdn hip thu s6ng rada, lam gidm tém xa thém sétoba sada, Nat khit nhi€u mua A/C Rain eting cé vj tri cy téu va cute dai, odn duge chink vita pha gé gidm nbiéu do mua gay ra nhung khong dé mat s6ng d6i cia cic muc tiéu thm sdt phfa sau SO TAY HANG HAI 716