BAB 12:

PENGENDALIAN DATA
12.1 PROSES PENGUMPULAN, PENGORGANISASIAN DAN PERWAKILAN DATA, SERTA
PENTAFSIRAN PERWAKILAN DATA
Perwakilan Pentafsiran
Pengumpulan, Pengorganisasian Perwakilan
Data
Apa Itu soalan statistic? Data
Soalan statistik ialah soalan yang boleh dijawab dengan mengumpul data dan
terdapat keragaman atau kebolehubahan dalam data tersebut.

Kaedah mengumpul data,

Temu bual
Tinjauan

Pemerhatian

Eksperimen
 Apa itu DATA
merupakan sekumpulan data diskret yang data selanjar yang
keterangan atau fakta yang
dibuat dengan simbol, angka, 4,368,723 diukur dalam unit
keseluruhan.
diukur mengikut
skala yang
huruf,objek dsbgnya Misalnya, bilangan berterusan.
ahli dalam satu Misalnya, jisim
keluarga ialah 6 badan murid-murid
Contoh data:
orang. ialah 53 kg, 56.2 kg
Bilangan murid lelaki dan dan 66.5 kg
perempuan dalam kelas 1
bestari

Jumlah keluarga yang positif

covid 19 di selangor MAKLUMAT
Makanan kegemaran murid
murid di sekolah kebangsaan
kg jawa
Pengumpulan, CONTOH
Klasifikasikan Sukan Waktu tidur
Tinggi
data yang berikut: kegemaran setiap malam
Bil. Perkataan
dalam satu muka Poskod bandar Bil. Anak dalam
surat satu keluarga

data

numerik kategori

diskret selanjar
 MENGORGANISASIKAN DATA
adalah pengelompokkan data yang bertujuan untuk
Pengorganisasian
mempermudah dalam penempatan data.
Data di bawah menunjukkan saiz kasut yang dipakai oleh sekumpulan murid.

Jadual kekerapan

Size kasut Gundalan kekerapan

3 | 1
4 |||| 4
5 |||| ||| 8
6 |||| || 7
7 |||| | 8
8 ||| 3
Jumlah 30
Bagaimanakah anda membina perwakilan data?
Carta palang
Carta palang ialah perwakilan data yang menggunakan palang
untuk mewakili data. Carta palang sesuai digunakan untuk
membuat perbandingan antara kategori

Carta pai
Carta pai ialah perwakilan data dengan menggunakan sektor bagi sebuah
bulatan untuk memaparkan bahagian bagi setiap kategori dalam
keseluruhan data itu

Graf garis Graf garis ialah perwakilan data yang digunakan untuk
memaparkan perubahan data dalam suatu tempoh masa.Datanya
diwakili oleh titik-titik yang disambungkan dengan garis lurus.

Plot batang-dan-daun
Plot batang-dan-daun ialah perwakilan data yang mengasingkan nilai data
kepada batang dan daun mengikut nilai tempat. Daun biasanya ialah digit akhir
nombor itu. Batang ialah digit atau digit-digit yang lain di sebelah kiri nombor itu.
Plot batang-dan-daun mengekalkan nilai data asal. Jadi, kita dapat melakukan
pengiraan aritmetik ke atas nilai itu bagi tujuan analisis data.
CONTOH: WAKILKAN DATA YANG BERIKUT MENGGUNAKAN CARTA PALANG.
Dalam satu tinjauan, warna kegemaran murid di sebuah kelas ditunjukkan dalam jadual di bawah.

Warna kegemaran murid

18
16
16

14

12 MERAH

Bil.murid
10 BIRU
10
HIJAU
8
8 KUNING
6
6

0
warna kegemeran
warna
Contoh 2: Wakilkan data yang berikut menggunakan carta pai.
Jadual di bawah menunjukkan jus buah-buahan kegemaran 40 orang murid di sebuah kelas

72
Jus Kekerapan Sudut sektor 135

Mangga 15 63

90
Oren 10

Epal 7
mangga oren epal other

Lain-lain 8
contoh 3:Wakilkan data yang berikut menggunakan graf garis
Jadual di bawah menunjukkan jualan nasi goreng di sebuah gerai
45

40

35

Bilangan pinggan
30

25

20

15

10

0
Isnin Selasa Rabu Khamis Jumaat
Jualan 25 30 40 20 35
Contoh 4:Wakilkan data yang berikut menggunakan plot titik.

Data di bawah menunjukkan masa yang diambil untuk bersenam

dalam seminggu bagi 16 orang dewasa. Masa diberikan dalam jam
Contoh 5: Wakilkan data yang berikut pada plot batang-dan-daun
Markah 20 orang murid dalam suatu ujian Sains adalah seperti yang
ditunjukkan di bawah.

Markah Ujian Sains

Batang Daun
3 4
4
5 2 2 4 8
6 0 1 2 5 5 6 9
7 1 1 3 7 9
8 0 4 8
Selesaikan masalah yang berikut.
1. Graf palang di bawah menunjukkan masa yang
dihabiskan oleh Jimmy untuk bermain permainan
video. Tukarkan perwakilan itu kepada perwakilan
graf garis.
2. Plot batang-dan-daun di bawah menunjukkan
elaun harian yang diterima oleh sekumpulan murid,
dalam RM. Tukarkan perwakilan itu kepada
perwakilan plot titik.
CON’T CLASS
 BAGAIMANAKAH ANDA MENTAFSIR PERWAKILAN DATA?
Dengan mentafsir perwakilan data, kita dapat memperoleh maklumat dan seterusnya
membuat inferens dan ramalan.
Contoh : Jawab soalan di bawah berdasarkan maklumat yang diberi
1. Graf garis di sebelah menunjukkan keuntungan sebuah
syarikat dari tahun 2011 hingga 2015
a) Nyatakan keuntungan syarikat itu pada tahun 2014.
RM 68 000
(b) Nyatakan satu inferens yang boleh dibuat berdasarkan
graf garis itu.
Keuntungan syarikat itu semakin bertambah setiap tahun
selepas tahun 2013.
(c) Berdasarkan trend graf garis, ramalkan keuntungan syarikat
itu pada tahun 2016.
Kenaikan dari tahun 2013-2014=5000 iaitu=68000-63000
Kenaikan dari tahun 2014-2015=3000 iaitu= 71000-68000
Maka :- min (purata kenaikan adalah =(5000+3000)/2=4000

Jadi ramalan keuntungan pada tahun 2016 ialah

71000 +4000 = RM 75000
2. Carta pai di sebelah menunjukkan taburan gred telur yang dijual di sebuah kedai.
Terdapat 140 biji telur gred B. Cari
a) nilai x,
X= 360° − 120° − 90°
= 150°

(b) jumlah bilangan telur

140
𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙 𝑡𝑒𝑙𝑢𝑟 = × 360
120

=420 biji telur

(c) beza antara bilangan telur gred A dan gred C.

150
Telur A, 𝑡𝑒𝑙𝑢𝑟 𝐴 = × 420
360

=175 biji telur

Telur C, 𝑡𝑒𝑙𝑢𝑟 𝐶 =
90
360
× 420 Maka Beza telur ialah:- = 175 −105 = 70
=105 biji telur
Jawab soalan di bawah berdasarkan maklumat yang diberi.
1. Plot titik di sebelah menunjukkan satu kajian bertajuk ‘Berapa buah buku yang kamu
baca semasa cuti sekolah?’.

(a) Berapakah bilangan murid yang dikaji?

20 orang murid
(b) Berapakah bilangan murid yang membaca sekurangkurangnya 4
buku?
3 orang murid
(c) Berapakah bilangan murid yang tidak membaca mana-mana buku?

3 orang murid
(d) Apakah inferens yang boleh dibuat tentang
bilangan buku yang dibaca oleh murid-murid
semasa cuti sekolah?

Kebanyakan murid membaca 2 buah buku semasa

cuti sekolah
 Histogram
Histogram ialah satu perwakilan data yang memaparkan data terkumpul. Data terkumpul ialah
data yang dikumpulkan dalam satu selang tertentu.

Contoh:
1. Histogram di sebelah menunjukkan ketinggian 50 orang murid lelaki.
(a) Berapa orang murid lelakikah yang lebih pendek daripada 160
cm?
jumlah murid= 7 + 10 = 17 orang murid lelaki

(b) Cari peratusan murid lelaki yang lebih tinggi daripada 164 cm

15
 100% = 30%
50
(c) Murid lelaki yang mempunyai tinggi 170 cm dan ke atas layak untuk
menyertai pasukan bola tampar. Cari bilangan murid lelaki yang layak untuk
menyertai pasukan bola tampar itu

3 orang murid lelaki

 Poligon Kekerapan
Poligon kekerapan ialah graf yang menyambungkan titik tengah bahagian atas setiap palang
dalam histogram itu dengan garis lurus
Contoh:
2. Poligon kekerapan di sebelah menunjukkan
taburan jisim beberapa bungkusan kecil yang
diproses di sebuah pejabat pos
a) Berapakah bungkusan yang berjisim kurang
daripada 2.0 kg?

4 + 6 = 10 bungkusan
(b) Berapakah bungkusan yang mempunyai jisim
sekurang-kurangnya 3.0 kg?

13 + 10 = 23 bungkusan
c) Dengan memerhatikan bentuk poligon kekerapan
itu, buat satu inferens tentang taburan jisim
bungkusan yang diproses oleh pejabat pos itu
Kebanyakan bungkusan yang diproses mempunyai
jisim 2.0 kg hingga 3.5 kg
 Apakah kepentingan mewakilkan data secara beretika?

Perwakilan data membantu kita menganalisis dan mentafsir data dengan mudah.
Kita perlu mewakilkan data secara beretika untuk mengelakkan kekeliruan.

Untuk mewakilkan data secara beretika,

• skala yang digunakan dalam perwakilan mesti seragam dan bermula daripada 0.
• data yang dipaparkan mesti tepat
Jadual di bawah menunjukkan bilangan pelajar yang mendaftar di sebuah kolej komuniti dari tahun
2011 hingga 2015.

Graf garis dalam Rajah (a) dan Rajah (b) menunjukkan data yang sama
1. Berapakah penurunan bilangan pelajar yang mendaftar pada tahun 2015?

50 orang pelajar

2. Seorang pentadbir kolej bercadang untuk mewakilkan data itu dalam laporan tahunan.
Graf garis manakah yang mungkin dipilih untuk menunjukkan bahawa penurunan dalam
pendaftaran tidak begitu ketara. Adakah perwakilan data itu beretika? Terangkan jawapan
anda.
Rajah (b). Tidak beretika. Skala yang digunakan pada paksi mencancang graf garis adalah lebih besar.
Pentadbir kolej bercadang untuk meyakinkan orang ramai bahawa kolej ini tidak mengalami isu
pendaftaran yang serius.
Soalan Latihan:
Carta pai and carta palang di sebelah menunjukkan
tiga kelab yang disertai oleh 125 orang murid
(a) Berapakah beza antara bilangan murid yang
menyertai kelab seni dengan bilangan murid yang
menyertai kelab catur?

(b) Perwakilan data manakah yang menunjukkan

data ini dengan jelas? Terangkan jawapan anda

c) Adakah graf garis sesuai digunakan untuk memaparkan

data ini? Terangkan.
Latihan 2:
Seorang wartawan menunjukkan carta palang di bawah dan menyatakan:
“Graf ini menunjukkan bahawa bilangan kemalangan jalan raya telah
bertambah dengan mendadak dari 2015 hingga 2016.”

Pada pendapat anda, adakah pernyataan

wartawan itu dapat mewakili pentafsiran graf
itu dengan tepat? Terangkan jawapan anda.
End of slide :