ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΜΗΜΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
ΚΥΡΙΑΚΗ 29 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2022
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΙΓΑΛΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δ σετε το περιεχ µενο των ακ λουθων ρων:

i. «Κ µµα του Γ. Θεοτ κη»

ii. «Προσωριν Κυβ ρνησις της Κρ της (1905)»
iii. «Μικτ Επιτροπ Ανταλλαγ ς »

Μον δες 15
ΘΕΜΑ Α2

ς
Να προσδιορ σετε αν το περιεχ µενο των ακ λουθων προτ σεων ε ναι σωστ
µό χι,
γρ φοντας στο τετρ δι σας τη λ ξη «Σωστ » «Λ θος» δ πλα στον αριθµ που
αντιστοιχε στην κ θε πρ ταση.
α. Το τελευτα ο τ ταρτο του 19ου αι να δεν προ κυψαν ταξικ κ µµατα στην Ελλ δα.
σ
β. Ο Ελευθ ριος Βενιζ λος παραιτ θηκε απ τη θ ση του ως Υπουργο Δικαιοσ νης της
Κρητικ ς Πολιτε ας στις 18 Μαρτ ου 1901.
γι

γ. Τον Φεβρου ριο του 1913 πραγµατοποι θηκε η νωση της Κρ της µε την Ελλ δα.
δ. Το κ στος των Βαλκανικ ν πολ µων κλ νισε την εθνικ οικονοµ α.
λο

ε. Οι προσπ θειες της ελληνικ ς κυβ ρνησης να αποτρ ψει την κρ ση του
1932 εξ ντλησαν τα αποθ µατα της χ ρας σε χρυσ και συν λλαγµα.
Μον δες 10

ΘΕΜΑ Β1
Να αναφερθε τε: α) στις εν ργειες του Μητροπολ τη Τραπεζο ντας Χρ σανθου για το
ποντιακ ζ τηµα, κατ το συν δριο Ειρ νης (1918-1919) στο Παρ σι (µον δες 7) και β)
στις εν ργειες του Μητροπολ τη Αµ σειας Γερµανο Καραβαγγ λη, κατ το 1921, για το
διο ζ τηµα. (µον δες 6)
Μον δες 13

ΘΕΜΑ Β2

1
Επιµέλεια: Κ. Σιγάλας

ί

ά
ό
ά
ά
ώ
ή
ή
ή
ό
έ


ά
ό
ί

ή
έ
ή
ά


ί

ί
ί


ά
ί
ή
έ
ά

έ
ά
ό
ά


ό
ά

έ
ό

ό

έ
έ
ώ



ή
ί
έ
ή

ό



ή
ί
έ
ή




έ
ό
ά
ώ

έ
ώ
ή




ό
ή


ό
ό
ό
ό

ή




έ
ί
έ

ύ
έ
ά
ό




έ
ή
ά
ί
ύ
ά
ά




έ
ό
ή
ί
ί
ί
ί




ύ


ύ
ά

ά




ό
ό
ή
ά
ύ
ά
ό
ά







 ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Ποια εµπ δια αντιµετ πισε η αστικ αποκατ σταση των προσφ γων κατ τη δεκαετ α του
1920;

Μον δες 12
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ.
Με β ση τις ιστορικ ς σας γν σεις και αντλ ντας στοιχε α απ τα κε µενα που σας
δ νονται, να αναφερθε τε:

A. στην ασ φεια του ελληνικο συντ γµατος του 1864, ως προς την αν θεση της εντολ ς
για σχηµατισµ κυβ ρνησης, και στο πρ βληµα που αυτ προκαλο σε (µον δες 8)

B. στη ρ θµιση µε την οπο α επιχειρ θηκε η επ λυση του προβλ µατος (µον δες 10) και

ς
στις συν πει ς της στο κοινοβουλευτικ σ στηµα (µον δες 7).
µό
Μον δες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Λ γες µ ρες µετ το ργιο της εκλογικ ς νοθε ας, στις 29 Ιουν ου 1874, τυπ νεται στην
σ
εφηµερ δα Καιρο το πολιτικ Κατηγορ του Χαρ λαου Τρικο πη, υπ τον οικε ο πλ ον
τ τλο «Τις πτα ει;». [...] [Σ µφωνα µε τον Τρικο πη] αποκλειστικ ς υπε θυνος της
παρατεταµ νης πολιτικ ς κρ σης που µαστ ζει τον τ πο ε ναι ο θρ νος, «το στοιχε ον εις το
γι

οπο ον δι της διαστροφ ς των συνταγµατικ ν ηµ ν θεσµ ν συνεκεντρ θη ολ κληρος η

εξουσ α». Ο Τρικο πης αποδοκιµ ζει οποιαδ ποτε λλη εκδοχ , που θα επ ρριπτε
ευθ νες στο λα στα πολιτικ κ µµατα: για το Μεσολογγ τη πολιτικ , το µεν θνος
βρ σκεται µπροστ στο δ ληµµα «της υποταγ ς εις την αυθαιρεσ αν της επαναστ σεως»,
λο

οι δε πολιτικο ε ναι αν κανοι να αντικρο σουν τον απ λυτα µοναρχικ τρ πο

διακυβ ρνησης που χει επιλ ξει το στ µµα, εκτ ς απ αυτο ς που συνηγορο ν και
υποθ λπουν τη βασιλικ αυταρχικ τητα.

Η αιχµηρ πολιτικ θ ση του Τρικο πη ολοκληρ νεται µε το εξ ς συµπ ρασµα: ο

σχηµατισµ ς κυβερν σεων πλειοψηφ ας και η διαµ ρφωση δικοµµατικο συστ µατος ε ναι
η µ νη θεραπε α της ν σου, αυτ που αποµακρ νει το θνος απ την επαναστατικ ,
λανθασµ νη και ριψοκ νδυνη, κατ την ποψ του, προοπτικ .
Ν. Μαρων τη, «Η εποχ του Γεωργ ου Α ́ . Πολιτικ αναν ωση και αλυτρωτισµ ς», Ιστορ α του Ν ου
Ελληνισµο 1770-2000, τ.5, Αθ να, Ελληνικ Γρ µµατα, 2003, σ. 14.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

πως πλ ρης υπ ρξεν ο προς τα δικαι µατα του λαο περ την εκλογ ν των βουλευτ ν
σεβασµ ς της κυβερν σε ς µου, ο τως ενδελεχ ς θ λει ε σθαι η παρ’ εµο αναγν ρισις
των απ του γρ µµατος και του πνε µατος του συντ γµατος στηριζοµ νων προνοµι ν
των εκλεκτ ν του θνους. Αι προνοµ αι α ται της Βουλ ς ανταποκρ νονται προς

2
Επιµέλεια: Κ. Σιγάλας



Ό
ί

ί
ί
ί
ό
ύ
ί
ά
ά
ά
ύ
ί
έ



έ
ό
ί
ό
ά
έ
ί
ύ
έ
ή
ό
ά
ή

ό
ώ
έ
έ

ί



ί
ό
ί
ό
ά
ά
ί
ί
ή
ά
ή
ή
ύ
Έ
ή
έ
έ

ό



έ
ή
έ
ώ
ή
ί
ί
ί
ό
ή
ή
ί
ή
ύ
ί
ώ
ή
ύ



ό
ί
ώ
έ
ί
ά

ή
ό
ά
ά
ά
ή




ό
ύ
ή
ύ
ύ
ά
ή
ί
ί
ό
ώ
έ
ά
ύ
ώ
ό
ά
ή

ύ
ύ
ί
ώ
ώ
ά
ί
ή
ή
ί
ή
ύ
έ
ό




ύ
ώ
ή
ί
ώ
ό
ό
ά
ά
έ
ό
ό
ά
ύ




έ
ή
ή
ί
ί
ί

ί
ώ
ύ
ί
ύ
ή
ί
ή




ό


ή
ή
ό

ύ
ό
ί
ό
ό
ύ
ή

ά
ί
ό
ό
ό
ί
ύ
έ
ή
έ
ύ
ό
ώ
ί
ά
ά
ύ
ώ

έ
ά
ύ
έ
ί
ή
έ
ά
ό
ί

ώ
ά
ή
έ

ώ
ή
ί
ώ
ί

 ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

καθ κοντα επιβαλλ µενα εις αυτ ν. Απαιτ ν ως απαρα τητον προσ ν των καλουµ νων
παρ’ εµο εις την κυβ ρνησιν του τ που την δεδηλωµ νην προς αυτο ς εµπιστοσ νην της
πλειονοψηφ ας των αντιπροσ πων του θνους, απεκδ χοµαι* να η Βουλ καθιστ
εφικτ ν την παρξιν του προσ ντος το του, ου νευ αποβα νει αδ νατος η εναρµ νιος
λειτουργ α του πολιτε µατος.

*απεκδ χοµαι: προσδοκ .

Βασιλικ ς λ γος στη Βουλ , 11 Αυγο στου 1875, στο Βιβλ ο µαθητ Θ µατα Νεοελληνικ ς Ιστορ ας, Γ’ Τ ξη
Γενικο Λυκε ου, Αθ να, ΙΤΥΕ «Δι φαντος», 2015, σ. 79.

ΘΕΜΑ Δ.

Με β ση τις ιστορικ ς σας γν σεις και αντλ ντας στοιχε α απ τα παρακ τω κε µενα που
σας δ νονται, να αναφερθε τε στις νοµοθετικ ς ρυθµ σεις του 1870-1871 και του 1917 για
την επ λυση του αγροτικο ζητ µατος στην Ελλ δα, και ειδικ τερα:

A. στους στ χους και το περιεχ µενο των ρυθµ σεων (µον δες 15)

B. στην υλοπο ησ τους (µον δες 10). Μον δες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

ς
µό
Οι λ γοι που ωθο ν την κυβ ρνηση Κουµουνδο ρου στη σηµαντικ αυτ θεσµικ
µεταβολ ε ναι πολλαπλο .

α) Λ γοι οικονοµικο : Με την αγροτικ µεταρρ θµιση του 1871 το κρ τος επιχειρε να
σ
επαυξ σει τα δικ του σοδα απ τα ποσ της εξαγορ ς, πως και των τραπεζ ν και των
εµπορικ ν οµ δων, καθ ς ρχεται να ενισχ σει τις φυτε ες και το µικρ µεσα ο
οικογενειακ κλ ρο. Με την επ κταση των εξαγωγ ν του αγροτικο προ ντος των
γι

φυτει ν, οι εµπορικ ς οµ δες θα δουν µια ταχε α αν πτυξ τους, εν ταυτ χρονα θα
ενισχυθε ο ρ λος τους στη δανειοδ τηση των τρεχουσ ν αναγκ ν των ν ων τ ρα
µικροπαραγωγ ν.
λο

Με την παραχ ρηση της δηµ σιας γης, το κρ τος θα στερηθε το 25% της ακαθ ριστης
παραγωγ ς, αλλ θα αποκτ σει ν ες πηγ ς εσ δων, τους φ ρους και τους δασµο ς, που
θα επιβληθο ν στο αυξηµ νο τ ρα αγροτικ προ ν των φυτει ν, καθ ς θα χουµε µια
επ κταση της επιχειρηµατικ ς δραστηρι τητας και α ξηση της παραγωγ ς.

β) Λ γοι κοινωνικο : Αν και δεν υπ ρχει κ ποιο συγκροτηµ νο κ νηµα ακτηµ νων, οι
καταπατ σεις των εθνικ ν και εκκλησιαστικ ν γαι ν εκ µ ρους µη κληρο χων
µικρο διοκτητ ν σε δι φορες περιοχ ς της χ ρας, ιδια τερα στην Πελοπ ννησο, που
δηµιουργο ν εστ ες εντ σεων, συνηγορο ν για την προικοδ τηση αυτ ν των κοινωνικ ν
οµ δων µε «λαχ δια»* εθνικ ς γης. [...]

Το λο εγχε ρηµα µπορο µε να το δο µε ως να µ ρος της λης προσπ θειας του Α.

Κουµουνδο ρου, που αγκαλι ζει την περ οδο 1860- 1880 και αποσκοπε µε την αν πτυξη
της γεωργ ας [...] στην προ θηση της εκβιοµηχ νισης στην Ελλ δα.

*λαχ δια: τεµ χια γης.

Θ. Καλαφ της, «Η αγροτικ οικονοµ α. ψεις της αγροτικ ς αν πτυξης», Ιστορ α του Ν ου Ελληνισµο
1770-2000, τ.5, Αθ να, Ελληνικ Γρ µµατα, 2003, σ. 72.

3
Επιµέλεια: Κ. Σιγάλας

ά
έ
ό
ή
ό
ό
ό
ί
ά
ή
ώ
ύ
ϊ
ί
ή
ό
ί

έ
ώ
ά
ή
ή
ί
ί
ύ
ό
ή
ό
ί

ύ
ί
ί
ό
ύ
ί
ί
ύ
ί
ύ
ό
ώ

ά
ώ
ά
ή
ώ
ή
ή
ί
ά
ά
ί
ή
ύ
ί

ό
έ
ί
έ

ύ
έ
ά
ή
ή
έ
ά
ώ


ώ
ώ
ύ
ά
ύ
ί


έ
ά
ά
ί
ώ

ή
ή
ή
έ
ό
έ
ά
ώ
ό
ό
ώ
ά
ό
ί
ή
έ
ύ
ώ

ό
ή
Ό
έ
ά


ό
ό
ή
έ
ύ
ύ

ό
Έ


ύ
ά
ί
ά
έ
ώ
ό
ώ
ώ
έ
ώ
ύ
ί
έ
ύ
ά
ό
ά
ί
ά
ά


ή
ύ

ί
ϊ

ό
ώ
ώ
έ
ί
ύ
ά
ά
έ
ά
ί


ώ
ά
ί
έ
ή
ί
ί
ό
έ
ή
έ
έ
ό
ί
ό
ό
ό


ό
ί
ώ
ί
ί
ά
ώ

ί
ύ
ύ
ά
ή

ό
ά
ώ

ύ
ώ
ώ
ό
ά
ό
ή
ή
ί
ϊ
ή
ό
ά
έ
έ
ύ
ή
ή
ό

ό

έ
ώ
ώ
ί
ή
ί
ά
ή
ί
ί
ό
ύ

ύ
έ
ά
ά
ύ
ώ
ά

 ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Πρ θεση των Φιλελευθ ρων ταν να ενισχ σουν το εθνικ φρ νηµα των χωρικ ν,
βασικ ς πηγ ς οπλιτ ν για τους επερχ µενους πολ µους, αλλ και να ενισχ σουν την
λξη που ασκο σε το ελληνικ εθνικ πρ γραµµα µεταξ των ποικ λων χριστιανικ ν
πληθυσµ ν της Β ρειας Ελλ δας. Η ρητ υπ σχεση µιας εκτεταµ νης αγροτικ ς
µεταρρ θµισης εντ σσεται στην πολιτικ αυτ , η οπο α ε χε µεσα θετικ αποτελ σµατα
και προς τις δ ο κατευθ νσεις. Αρχικ , η απαλλοτρ ωση των τσιφλικι ν (ειδικ ς βεβα ως
των χριστιαν ν γαιοκτηµ νων) προβλεπ ταν να γ νει εκουσ ως, µε δι φορα προγρ µµατα
χρηµατοδ τησης των ακτηµ νων αγοραστ ν και µε αργο ς ρυθµο ς. Η ξυνση, µως,
των ενδοαστικ ν συγκρο σεων και ο Διχασµ ς του πολιτικο κ σµου σπρωξε την
Κυβ ρνηση της Θεσσαλον κης να υιοθετ σει να πιο ριζοσπαστικ πρ γραµµα
υποχρεωτικ ς απαλλοτρ ωσης.
Σ. Δ. Πετµεζ ς, «Αγροτικ oικονοµ α. Tα ρια του µοντ λου αγροτικ ς αν πτυξης του 19ου αι να», στο Χ.
Χατζηιωσ φ (επιµ.), Ιστορ α της Ελλ δας του 20ο αι να. ψεις πολιτικ ς και οικονοµικ ς ιστορ ας
1900-1940, Αθ να, Βιβλι ραµα, 2009, σ. 219.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Η λ ση που επελ γη ταν η αναπαραγωγ , στη Β ρειο Ελλ δα, του νοτιοελλαδικο

ς
κοινωνικο προτ που, το οπο ο στηριζ ταν στη µικρ ιδιοκτησ α και την οικογενειακ
µό
αγροτικ εκµετ λλευση. Το πρ τυπο αυτ ε χε αποδειχτε αρκετ επιτυχηµ νο, αν χι απ
οικονοµικ οπωσδ ποτε απ πολιτικ ποψη, καθ ς ε χε συµβ λει [...] στη
σταθεροπο ηση της κρατικ ς εξουσ ας και του πολιτε µατος.

Η διανοµ γης ταν το κυρι τερο πλο που δι θετε το ελληνικ κρ τος προκειµ νου να
σ
νοµιµοποι σει την κυριαρχ α του στη Β ρειο Ελλ δα. [...]

Η αγροτικ µεταρρ θµιση ρχισε τελικ να υλοποιε ται απ το 1923 και στερα [...]. Η γη
γι

που δι νειµε τ τε το κρ τος αν κε προηγουµ νως κυρ ως σε Το ρκους και Βουλγ ρους
που ε χαν αποχωρ σει, στο πλα σιο της ανταλλαγ ς των πληθυσµ ν, αλλ και σε λληνες
µεγαλογαιοκτ µονες.
λο

Α. Φραγκι δης, Ελληνικ οικονοµ α 19ος – 20 ς αι νας. Απ τον Αγ να της Ανεξαρτησ ας στην Οικονοµικ
και Νοµισµατικ νωση της Ευρ πης, Αθ να, Νεφ λη 2007, σσ. 130-131.

4
Επιµέλεια: Κ. Σιγάλας

έ

ό
ύ
έ
ή
ί
έ

ύ
ή
ή
ά
ή
ώ
ή
ό
ή
ύ
ά
ή
ί
ή
ή
ή
ή
ώ
ή

Έ
ύ
ό
ώ
ά
ύ
ή
ύ
έ
ό
ή
ή
ύ
ά
ή

ή
ό
ώ
ή

ί
ά
έ
ύ
ί
ό
ύ
ί
ά
ή
ί
ώ
ό

ό
ί
ό
ί
ά
ό
ή
ί
ά
ό
ή

ί
ό
ό


ή
ί
ό
ή
ά
ό
ά
ό
ά

ό
ό
ή
ή
ό
ό
ό


ή
ύ
ή
ώ
ώ
έ
ύ
ί
ώ
ή
έ
ό
έ
έ
ό
έ


ά
Ό
ή
ό
ί
ό
ώ
ί
ί
έ
ή
ύ
ί
ί


ί
ύ
ή
ί
ί
ώ
ό
ύ

ό
ά
ί
ά
ή
ύ
ά

ό
ό
ί

ά
ό
ά
ύ
ά
ό
ά
έ
ώ
ί
ύ


ώ
ά
ό
έ
ά
ύ
ό
ί
ή
ά
έ

ύ
ώ
ώ
ή
ώ
έ
ί
έ
ό
ά
ώ

ό
ύ
έ
ά
ή
ί

ό
ή