Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Şarkışla'da Ağıtçılar

    Uploaded by

    Cengiz Kurt
    23 views10 pages
    Şarkışla'da Ağıtçılar

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    Şarkışla'da Ağıtçılar

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    23 views10 pages

    Şarkışla'da Ağıtçılar

    Uploaded by

    Cengiz Kurt
    Şarkışla'da Ağıtçılar

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 10
    Sarkisla’da, tanmmis halk gairlerinden bas- lerce afitlar ve Uirli konulanda deyig- Jer séyleyen ili, duygulu kadin ve erkek gaisler de vardir. Bunlar sadeco kendi cevrclerinde tanmmuslar, dnlerini yurdun bagka Kiselerine duyuramamislardir. Bayle deyig ve agit diizen kadin ve erkeklere yurdun her kige ve buca- finda rastlamak miimkiindir, Bunlart arashrip hulmak ve tamtmak lanmdir. Ben kisa bir avagtimma ile birgok alte ve deyisci buldum. Avashrma yaphgim duyan deyiscilerin gelip beni bulmalani, igimi hayli kolaylastinds. Gergi bu deyislerde hece noksanha, kafiye, vezin bo- zukluga var, ama her hangi bir olay karsismda ivticalen sdyleyen ve siir hakkinda hig bir bil isi olmayan bu halk sanatkérlarindan daha fazlas da beklenemez. Sarkisla’da yasiyan ajiter ve deyisci ka- din ve erkekler doyiglerini lim tizerine, ha- yatta gegen nemli olaylar tzerine sdylerler. Uliim iizerine siylenen deyisler acrkhdw; giin- lik olaylar igin séylenenler de ise mizahi se- killere daha cok rasthyoruz, Agate: ve deyigciler icinde o kadar bol sdy- leyenleri var ki, deyisleri derlense bir eser meydana getirilebilir, Bunlarin hayatlarint ta kip ettim; yalin zamanda dlmtisleri haklanda da akraba ve taallikatndan bilgi topladem. Ik olarak Kamil Baba’y: ele ahryorum: Bu deyisei Oleli iki yal oldu. Sag olsa sirmdi 50 yasmi gecocekti. Iki gézii de Ama idi. Kamil Babaya surada burada sik sik rasgelirdim. O en 13 Sarkisla’da Deyisciler ve Agiigilar Mehmet KALKANOGLU viyade topluluk yerlerinde bir eli kulagimda hitznt de, sevinei de dile getivirdi. En cok ka- nismdan cekmistir, Her act hadiseye tiziilmekle deraber hayatim kazanmak icin han koselerin- de negeli sactler gecirmek mechuriyetindeydi. Giiniin usandiniet yorgunlugundan sonra gecen rahat bir uyku niyetiyle eve geld man bir iieli pirelerden rahat edemeyince er tesi giin pirelere syle bir taslama sbylityor: Pireterin rengi kara - Indra yerler yara Ne altn alr ne de para Cok namussuz gu pireler Pirenin rengi karmin Sokar sanki kigger bizi Seyhiiliskim, verir kuz Girit oynarlar pireler Pirelerin batar bas. Ismrlar yaman digi $u kadir Mevianin Pek namussuz su pireler Birin tutsam kacar biri insam yer diri dirt Yasuk alu merkez yeri Girit oynarlar pircler Kamil Babanmn danas hastalanmea su deyisi sdylemis: Dana seni stfirlara katmadim Calm calm yojurdunu satmadm Bu gece meraktan yerimde yatmadim 2 Derdin nedir syle bileyim dana ; Apa yediriyonhazmedemiyom, Samanm ixi de ben yudamryom Onun icin azdirdim sahibim yiiziim Tarak aldim bitlerini taranm anak anak sana kermag karanm Koti olsam ben de sana yaranm Eyligim goziine duraydi dana Dilersen kaprya at Ister gitiir mezatta sat Benden kurtul rahat yat Sorarsan sahibim fikrimde biyle Kamil baba élilere agar da sdylemi Igte gene yaginda dlen ikinei kia Naciye’ye sby- ledigi agat: Yazilanm yazilarm Tutmaz kolum pazulanm Ne dersiniz. komsularim. Aram: pakladik suyan akmads Gitti kimir gézlim geri bakmadh Gok yuya bekledim eicik gikmady Virane bekleyen baglusa déndim Varam_gidem Cemile’nin yanma Seving gelsin hedenine camna Bayle igler diiger miydi samina Naciye kin da aldy yamna Unumu cledim elegi astm Su yalan dimyadan unmudu kestim Bir yavrum vardi bagesma bast Onu da felek cok gird bana Simdi gelelim digerlerine: Bundan 46 sene evvel Glen bir Kiraz var. Bu kadmm ajatlan hala siyleniyor. Onnn agitlarm 60—80 yagl ihtiyar ninelerden topladim. Bana yazdinrken abhyorlard, Kiraz en ziyade agit demistir. Bugiin kucak kucak deyiy ve agit bilindig halde kendi ile gémillen yiizlerce beyiti daha varms. Kiraz, kocasma gok bagh imig; onun igin cok deyigler séylemis. Kocast askere gider- ken siyledigi deyis: Gadasim aldijam gil yizhii Naim Kesildi kismetim tikendi payum Nola élmeseydi su miiftii day. Bunaldigim yerde yardim ederdi 16 Daglara kar yaar ovaya karet Neim‘in durdugu denizin bureu Gelmez olasica zalim kur'aet Gekti kue’a Naim kt: neyleyim Catalea’min dirt bir yam. bag imig Mektubun geliyor camn sai imig Istanbul dedigin yedi dag imig Cekti kur’a Naim gikts neyleyim Naim’in askerligi zamanlarmda Kiraz dert |i deyislerini hig ihmal etmezmis. Igte bunlar dan i Bu sefer mektnbun dertli okundu Esti poyraz cigerime dokundu Diregim cahnd: evim yalalds Mihnetinen bir ev yaptm nicoldu Kaldirdim kekili bozdam bagum Azdirdim yiiztimti yiktum Kagum Gayn felek zor eyledi igimi Eksik gedik tikenmiyor neyleyim Yalana kadir Meviim sen beni yakma Ara irak diye elden burakma Camun sa olunca hig kaygr gekme Say olan bir giin gelir aglama Zaman geciyor, Naim askerlik vazifesini de bitiriyor; ne care ki Smrii sona tez eriyor. Kiraz iki yavrasu ile ortalikta perisan kabyor. Iste Naim’in Slimiine soyledigi aft: Naim carpdan geliyor Gerisine baka baka Naim’e iyi yalasmg Giimiig saat alu toka Ginin yan olmast Gecti yiiziimiin giilmesi Bu da bizden Adet kalsm Dért baamm dul kalmast Yikit benim esim yigit Baein bilmez ede aiat Naim bulunmadik sojiit Budad: felck budads inf Gok yiiziinde ala bulut Acep yaimur yaar m’ola Naim’in yanma varsam Hoca beni kogar m’ola Bufday yudum basilacak Elek halbur asilacak Iki oflum var bu dinyada Ikisi de kesileeek (4) Her ne desen gitiirixiim Yorulursam otururum Hocast izin verirse Salacasm (2) gitiiriiriim Bostana diktim dilame Kadir Mevlim onu sikme Kurban olaym yavrularm ‘Yetim gibi bana bakma Kor at alurdan gras Daniip de bana balasm Elim kolum tutmaz oldu Borelular atx gekigin Bir sofada yedi kap: Kalmad: dizimin tap, Gok boyah yeni yapr ‘Yaptrd: da oturmad: Veyis kusaiim. edzdii Fevzi diinyasmdan bezdi Kurban olam yavrularim Kadi evimizi yazdh Agim sdylerken tesadiifen kiletik offlu hem bir elindeki gekeri yiyor, bir elinde de tah ta araba cekiyormus. Bu vaziyette oflu Kira zn géziine ilisince ona da bir kita séyliyor: Bekér benim oflum bekr Deli dali yedi geker Yigit olmus benim oflum ‘Yedeginde kam geker Bol deyis sdyleyen bir kadin deyiggi da- hha var: 50 yagim yavag yavag gecmesine rag men ziraat islerine cok diisktinddr, ham hari alisir. Boyle olmakla beraber kazhginda ézene berene giydigi liyle sevdigi bir gence givzel bir deyig séylemig: Bu deyi vvis, kasabada genclerin dilinde tarkil ola- rak sdyleniyor.: halde simdi dyle degildir. Vak jini kendinden bir tiirli alamadim. Bu Duman eseri yoktur yérim ayninda Siyah percem titiriyor boynunda Bir gin arar bulamazsm koynunda Sesim kulagina cahmr elbet Of dedikce alev gikar ajamdan Déndii m’ola nazh yérim séziinden Yox yanasi (3) ayirmazdim géziimden Simdi aylarman giin verdi felek Bu gegen geceler giin mii sene mi Yarimin kokusu gil mii nane mi Senin ile yar kavlimiz biyle mi ‘Yedi yildir bu hasretlik gekilmez Gadasim (4) aldigim tig giizel tuna Sizin eller gayi cimen pimar mi Mevlim giizelligi hep sana vermis Seni seven vadelleri sever mi Gadasin aldigim tig giizel Brdek Ev hal biyle gel halime bak benim Ava vurdu kanadum digiirda Yeni degdi bu sineme ok benim Arzu ile Kanber idik ezelden Salanrdim Kavaktaki gazelden Adam hie gecer mi biyle giizelden Anan ile baban ayurd: bizi Tiirkeem tikendi de tiirkge bilemem Cok aradum senin gibi bulamam Mevlam dliim vermez ben de dlemem Cesedim ortada gezip duruyor Altnda ag islik tistiinde gezi (5) $u kadir Mevlanm yazda yazt Bana sebep olan Kaskas‘in lai (6) Veriyom intizar onmaz insallah Iktibas Sarkisla‘da Deyisciler ge ie Sarkisla'da deyisciler silsile halinde bitbi- rini takibederler. Mesela, bir ocaktan ana after ise loz da ve daha sonrakiler de ajitgr olur, Bu, manevi bir miras olarak nesilden nesile gegen birgey olmamakla beraber Tann, aynt ocaktan olan ve aynt kami tastyan kisilere sil- sile halinde bu kabiliyeti vermis. Anast agite: olan yavru belki daha dogarken sair ruhlu do- guyor. Buna érnek olarak, Deliilyas bucajana bagl Mozraa kéyinde baba ile kizin ayri ayn geylere sdyledikleri iki deyisi gdsterebiliv Iste babanin (Mustafa Avsar’m) sdyledigi ait: Karh dajlar kark daglar Pogusunu ejri baglar Ana yoktur bebek ajlar Kime kiiskiin hatun gelin? Tahtyurdun yollars tagh Devt ananun gait yagh ‘Kime kiiskiin hatun gelin? Gimiis bilezik kolunda Eri kemeri belinde Doffeu sdylen komulanm Kusur var am bu gelinde? Havah génliim havalt Turnadan aldim sual Keldik gibi ak kmah ‘Kime kiistiin hatun gelin? Tahtyurdun yollan gayir ‘Anan yanar cayir eayir Hatun gelin ilmek vurur Hah dokur gayrr gayir Bu da kizmin sdyledigi deyis: Kaglarma bakin keman yaylast Yiizlorini bellen Sivas clmast ve Agitgilar Mehm KALKANOGLU Saylen sevdigime bana yanmasin Ne yapayun sebebime komasm Agh yazma pek yalagr yérime Gene bir muhabbet diistii serime Ucan kuslar selim eylen yarime ‘Yar orada hasret ben de burada Kadam alayim Sarkagla kez ‘Ag gelin aghryor ah baz bazt Géstermen bana da héktimet yiizit Tath canlanma krydimrsimz Duran daymm nazh nazh balayor Yar koluna kelepceyi takayor Zalim baban ifadeye gilayor Hadeni dogru séyle ag gelin Bir kéyde bir tek ajatgr bulunursa bagkar Jarmn da bulunacajt muhakkaktir. Ya 9 koy halka hep gair rublu yarauityor veyahut da bir birinden Grnek alarak deyig ve ait diizmeye heves ediyorlar. Iste yine Mezrah baska bir a- date: Eley (Elif) den bir deyis: Sarapnal dezmis koluna Doktor yarasina bakar Bit dist de lda deyi Diigman baguma kakar Bana verin abasimt Agladayim obasint Felek de climden aldt Tek mazlumun babasm Gazi benim samyordum Devlet giydirmis donuna Alamanya araltyor Sultan Hamid’in giiniinis Burada Almanya safmda Birinci Cihan Harbine girmemiz kastediliyor. Baska dmeklor: Sarlaslah Kamer, azgin kocasindan. ayril- masina syle bir deyig demig: 10 Pencereye tuttum perde Perdenin dallan yerde Ben bas aldim gktim Kuzulanm kald: nerde? Yanlanm yazlarim Inilerim sialanm Emek verdim evim sande Ben yuyamt arzularm Felejfin kamast act Cigerime batt wou Bize derler iki baat Biri éldii biri iskein Sarlaglah Trax Kadin oglunun dliimiine syle bir ait siylemis: Babast da Kalkan Hoca ‘Mezarin ettirmis uca Nerarete atmuslar gece ‘Yarasint souk almry Daka kemalin bulmams Diigman haline koymamis Ue kiirekle vurulunea Kimse Sniine durmamig Boyu uzun beli ince Nasil laydin boyle gence Doktor karnim yarmea Bakmus yiirek catal kanca Kara percem dolu kanla Bunu seyir etmis eller Nasil diinya nasil sene Yaralanm azdi gene Yine bu deyisin sahibi Iraz, oflunun bir va zife ile Ankara'ya gitmesinden sonra ondan tam iki yil haber alamryor. Bu gibi hallerde ana yiireginin ne hale geleceti bir diistindlsiin. Bu deyisleri yazdimrken dedi ki: ~Oflum Ha- a'nm dlmesine cok, anlablmayacak kadar yan dum, Fakat zaman boyun efdiriyor bana... Fa kat bu olumun karisint cocujgunu birakyp sur pette bizi unutmasi beni daha gok yandinryor.* Ue sene diyorlar dile pek kolay Daha tahammiiliim kalmad: kalan Sebil kuslar gibi gurbete konan Hig mi senin sila aklia diismityor? Ne aymm agihr ne yéiziim giiler Fikriye oglunu besige beler Babasiz oflan da cigerim deler Hiangisine ne deyim de aglayrm? Sakiir oglun oldu sefkatim artt, Senin hasretligin burmuma titti, Sahipsizlik benim eamma yetti Aynhk acist zor imig meger Sarkgla'nm Giiltekin mahallesinden Mus- tafa isimli bir genei iki goban sopa ile dldiira- yorlar, Buna kéy Enstitiisi: mezunlarindan Ce~ mal, kdyit 6jgretmeni Osman Sarp bir deyig sy liiyor: Bigtim ekini de harman etmedim Diinyada bir kulu ben incitmedim Havai sevdaya bir gin gitmedim Iki coban clinden ben gitmig oldum Tkindi gegkindi yard kafar cimden bogaldi o anda safram Gézlerim durmad: alot yaslar Iki coban elinden ben gitmis oldum Valideme siyleyin tutsun_yasmm Sertabip yardi biittin bayum Riyamda gérdim anam bu i Iki coban elinden ben gitmig oldum Camuzun talam: kosulu kalds Ailem cocuklar kiisiili kalds ‘Doktor saver beni Sivas'a saldi Iki coban clinden ben gitmis oldum Saat yedide bindirdiler kamyona Validem, emmim, Hact Efendi bile Sivas’a varmnea yetigti bela Gurbet ellerde ben kalmig oldum ‘Aksam namazinda alind: dilim Kadirim bilmezdi sevgili giliim Sivas’a varnea ne olur halim Iki coban elinden ben gitmis oldum Mengen Sofular kéyiinde bir geng, tig ar- Kadast tarafindan kadin yiiziinden 6ldGrild ~ yor, élenin akrabalarindan bir kadin hadiseyi su ajatla anlatryor: Camiye bakar kapist Yapist katip yapist Acep seni deger m’ola Bigak sokamn hepisi Bacass dénmiig kariya (1) Usagin atm araya Gitmem Osman, Mehmet gitmem Karakol koymaz oraya Deli Meviit dolamyor Benim arkam didi: deyi Calinca géztine balams Aha Dervis geldi deyi Iti kurdunan gileyir Sidi kardesi ulagir Bicaksiz dogiise girmiy Eli ayagi dolagr Acep kan kalkar m’ola Bandirma'ya adam saldike Gelenece korkar m'ola Haydin mezanim agak Diigiin degil oynar kigek Bandirma’ya adam saldik Gelince bir dai agak Sol bajrinde gifte yara Buna bulunmuyor gare Zemheride diigiin olmax Bayrajim dikmig kara Pinarda abdest alryor Aslan sigant sagem Bicaksaz dagiige girmig Yedi daymn yikent Kahya davardan geliyor thi yamnda uluyor Ne yatiyon sari aslan Ayge kanim yaliyor Gorlince eigerim yand, Kinaman komsular beni Heg mi kimsesi yogudu Karaeanm Haet déndi Muddeyim (2) yaraya bakar Kam ilgst algit akar Yayhyman doktor gelmig Komsular seyrine okar Karaman’dan day gelsin Ufak kayidin. gorstin 12 Sahipsiz cocuk biytimez Yetim mektebine versin Hani emmileri nerde Azalar alr ifade Cenazeye tas mi olur Sahipsialik iste boyle Exmisinin adi Osman ‘Zahar gu giiveren bostan Al kammn iginde kalmag Buna séylenmez destan Kahya degil ads Zeynel Al kaninan yunmus minder Buna care bulunmuyor Babasint bura ginder Kurban olayim olayym San fotin efi birke Heg mi kimsesi yogumug Karacalar gikims arka Dakin itinin yam: Gelin beklemez yin: Kurban olam Osman, Mehmet Sat malim gir davay Daba pantol bacajanda Yatar diiyman kucajinda Zorlanarak can veriyor Irizanm (3) Kuicaginda Kurban olayim kagina Kayla birikti bapma Karah haberin gitti Bandirma’da kardegine ‘Yandim babam laa yandsm Diigmanm igine kaldim ‘Urt iistiimiéi Hoea efendi Dorin uykulara daldam Dayisinin oflu Besir Urt gigsiinii yaran distr Sahipsiz oldugun bilmez Kamayt ceken yiiriisiir Iraziye (4) cok yamyor Got pnak (5) yért anyor Sehidimis babam ofhe ‘Yoniim lablaya diniiyor meyen Halk. Sairleri KOR KAMIL Sarkiglada yagamis ve burada dims bir de bilinmeyen halk gairi Kor Kamil var- dir, Gézleri gormemesine ragmen giinliik realiteferi dile getiren Kor Kamil de yagad.- & stirece deyislerini sesi ile dile getirirdi, fakat saz yoktu, Kor Kamil bundan takri- en 20 yil nce 70 yaginda iken 6lmlistir. Za maninda herkesin toplandigi belli odalar vard), Kor Kamil bu odalara davet edilir, kendisine sest He bazi deyisler sbylemest is- tenlrdl. © deyislerini evvelden hazirlamaz, alts tigi bigimde styler ve hazir olanlar tarafin- dan kaleme alimrd:, Buna ragmen Kor Ka. mil deyislerini kafasinda tutabilen bir ha~ faya da sahipti, Yasadiéi stire icerisinde deyislerini kimseye aktaramamis, bir oldu Ditti havasi eerisinde gecip gitmisti, Ama biz Kér Kamil'in baz deyislerini zaptétme- sin| becereblidik,

    You might also like