AP, MSP, CGP ve MHP

ARASINDA YAPILAN KOALiSYON

PROTOKOLU
31 .3.1975

ANKARA

~ . --.ı ı

ı
- ~~~~ ~--

75 - 3017
1<. . 3

-- - - - - ---
.
--

ı
t•
 T.B.M.M
--··-
;)DC:
YER: 75 -3 017
YIL:
CL T:
K S "1:
KOP: 3
::>E~~: 75 -42 48

KÜTÜPHANESi

AP, MSP, CGP ve MHP

ARASINDA YAPILAN KOALiSYON
PROTOKOLU
31 .3.1975

ANKARA
 AP - MSP - CGP - MHP

ARASINDA
KOALiSYON PROTOKOLU

Memleketimizin içinde bulunduğu ve gitgide ağırlaşan iç ve dış şart­

larıgöz önünde tutan Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi
Güven Partisi ve Milli yetç i Hareket Partisi, aşağıdaki temel hedefler ve
görüşler etrafında bir Koalisyon Hükümeti kurarak beraberce çalışmağa
karar vermişlerdir:

Türk Milletinin bütün fertlerini , kaderde, kıvançta ve tasada ortak ,

bölünmez bir bütün halinde milli şuur ve ülküler etrafında toplayan; aziz
ve büyük milletimizin, dünya milletler camiasının şerefli bir üyesi olarak,
milli birlik ruhu içinde daima yüceltilmesini amaç bilen Türk milliyetçili-
ği ilham kaynağımızdır.

Milli ve manevi d eğerlere bağlı ve saygılıyız. Milletimizin birliğini ve

devletimizin bütünlüğünü iç kavgalada yok etmek isteyen her türlü yıkıcı
faaliyetin karşısı ndayız.

Hür demokratik rejimi, insan haysiyetine uygun yegane idare şekli

say ı yoruz .

Atatürk 'ün önderliğinde bü yük milletimizin kurduğu Türkiye Cum-

huriyetini, Anayasam ı zdaki temel nitelikleriyle ayakta tutup güçlendir-
mek emelindeyiz.

Ülkemizi iç ve dış tehlikelere karşı koruyacak tedbirleri almağı, Türk

Milletini dün ya milletleri arasında layık olduğu şerefli ve güçlü bir nok-
taya en kısa zamanda çıkarmağı, içte huzur ve refahı sağlamağı birinci gö-
rev saymaktayız. Türkiye'nin en kısa zamanda gelişmiş ve sanayileşmiş
bir ülke haline getirilmesi, temel hedefimizdir. Hür ve demokratik rejim
içinde, Türkiye'nin manen ve maddeten kalkınmasına bütün milletin, he-
yecanını duyarak ve inanarak, katılmasının temini esastır.

Kurul acak hükümet, milliyetçi; hızlı kalkınmayı, sosyal adalet ve

sosyal güvenliği sağlayıcı;iç barış, huzur ve güveni kısa zamanda tesis et-
meyi hedef bilen ve milli savunma gücümüzü hızla geliştirmeye kararlı
bir politikayı esas alacaktır.

3
 Siyasi istikrarın sağlanmasına ve vatandaşların acil meselelerinin
çözülmesine öncelik verilecektir.
Devlet mekanizmasının ahenk içinde işlemesi, kararların hızla veril-
mesi, yetki ve sorumlulukların iyi bir şekilde dağıtılması suretiyle kamu
idaresinde müessiriyet ve verimliliğin arttırılması, adalet dağıtımının
sür'atlendirilmesi, temel ihtiyaç maddelerinin yokluğunun giderilmesi, pa-
halılık ve işsizlikle mücadele, devlet idaresinin israftan kurtarılması, kır­
tasiyecilik, rüşvet, irtikap ve suistimal ile müessir şekilde savaşılması, ya-
tırımların hızlandırılması, öncelikle ve büyük önemle ele alınacaktır. Dev-
let idaresinde müessiriyetin ve verimliliğin ancak sürekli bir isiahat ile
sağlanacağına inanıyoruz.

Türkiye'de, ekonomik ve sosyal alanda, yoksul zümreler lehine alın­

ması gerekli tedbirler vardır. İktisadi ve sosyal yapıda, devlet idaresinde
değişiklikler gereklidir. Fakat, değişiklik, kötüye doğru değil, iyiye doğru
olmalıdır.

Kalkınmanın nimetlerinden dar gelirli, yoksul zümreleri ve yurdun

gelişmeye muhtaç bölgelerini yaradandırmak için gereken adımlar atıla­
caktır.

Kalkınma hamlelerinde bölgeler arasındaki dengesizliklerin gideril-

mesi ve kalkınmanın nimetlerinin yaygın ve adil bir şekilde dağılmasına
dikkat gösterilecektir. Doğu ve Güney-Doğu İllerimizin ve bütün gelişme­
ye muhtaç yurt bölgelerinin kalkınması için etkili tedbirler alınacak, bu
bölgelerin kalkınmasını hızlandırmak amacıyla özel planlar hazırlanacak­
tır.

Sosyal adaleti ve sosyal güvenliği yaygın hale getirmek için gerekli

çalışmalar hızla yürütülecek, bu alanda Türk Cemiyetini ileriye götüren
önemli değişiklikler, gerçek hamleler yapılacaktır. Genel Sağlık Sigortası
konusu önemle ele alınacak, köylü yurttaşlarımızın afetiere karşı korun-
ması için Tarım Sigortası geliştirHip yaygınlaştırılacak; emekli işçilerin
durumu sür'atle düzeltilecek; muhtaç duruma düşen yaşlı yurttaşların,
kimsesiz çocukların, sakatların ıstıraplarını dindirecek tedbirler alınacak,
dar gelirli aile çocuklannın yetişme imkanlarını arttıracak şekilde burs ve
yatılılık imkanlan geliştirilecektir.

Köy kalkınmasına
büyük öncelik verilecek, köye giden hi~etler art-
tırılacak ve daha yaygın hale getirilecektir. Köy hizmetlerinde, köylüye
yüklenen katılma payları kaldırılacaktır. Köy okularının araç ve gereç
ihtiyaçları daha iyi karşılanacaktır.
Köylünün gübre ihtiyacını daha kolaylıkla karşılaması için mümkün
olan her tedbire başvurulacak, yerli gübre fabrikaları tam kapasite ile ça-

4
lıştırılacak, gübre fiyatlarında indirim imkanı önemle ele alınacak, zirai
mücadele ilacı, zirai alet ve makina ihtiyaçlarının karşılanmasında kolay-
lıklar sağlanacaktır. Mahrumiyet şartları içinde bulunan köylerin, bu ara-
da orman içi köylerinin ihtiyaçları üzerinde özellikle durulacaktır.
Türkiye'nin çağdaş bir sanayi ülkesi haline gelmesi, tarım sektörü-
nün ihtiyacı olan temel girdilerin yeterli seviyede sağlanması, zaruri ihti-
yaç maddelerinin karşılanması için, enerji tesislerinin, yeni gübre fabrika-
larının, yeni şeker fabrikalarının, demir-çelik tesislerinin, metalurji sana-
yiinin, elektronik sanayiinin, motor sanayiinin, otomotiv alanında aktarma
organları sanayiinin, takım tezgahları sanayiinin, tarım ve iş makinaları
sanayiinin, kurulmasına mutlaka hız verilecektir. Telefon hizmetlerinin
çağdaş bir seviyeye yükseltilmesi, büyük merkezlerin otomatik telefon
bağlantısına kavuşturulması için gerekli hamle yapılacaktır. Köyleri tele-
fona kavuşturma çalışmalanna da hız verilecektir.
Komünizme, her çeşit anarşiye, anayasa ve kanun dışı eylemlere, mil-
ll bütünlüğü zedeleyici, milleti ve ülkeyi hölücü, cumhuriyeti tahrip edici
faaliyetlere karşı, devletin, anayasa düzeni içinde kendisini savunmasını
ve bu çeşit tehlike ve faaliyetlerle etkili şekilde mücadele edilmesini kesin
bir zorunluluk ayıyoruz. İç güvenliği, asayişi ve kanun hakimiyetini sağ­
lamakla görevli devlet kuruluşlarının ve güvenlik kuvvetlerinin, görevleri-
ni tarafsızlıkla, azim ve kararlılıkla yerine getirebilmeleri için, hükümet
gerekli her türlü ihtimamı gösterecektir.
Siyasi istikrar yanında,
Türkiye'nin iktisadi istikrara da ihtiyacı var-
dır. İktisadi durgunluğa sebebiyet vermeden, gelişmeyi önlemeden, enf-
lasyonu freniemek için gerekli çabanın gösterilmesi lüzumuna inanıyoruz.

Duraklamış olan yatırım ve kalkınma hamlesini yeniden harekete ge-

çirmek için gerekli tedbirler alınmalıdır. Yatırımları gereksiz şekilde güç-
leştiren ve geciktiren engellerin ortadan kaldırılmasına çalışılacak, bir
yandan yeni yatırımlar teşvik edilirken, bir yandan da kamu sektörünün
ve hür teşebbüsün yarım kalmış yatırımlannın bir an önce tamamlanma-
sına, tam hızla üretim yapmalarına çaba gösterilecektir.

Türkiye'nin, bütün dünya ülkeleri ile çok yönlü ve gelişmiş münase-

betler kurmasına ve sürdürmesine önem verilecektir.

TRT'nin tarafsızlığı ve anayasanın

121 inci maddesindeki ilkelere sa-
dık kalması sağlanacaktır. Yalnız haber hizmeti değil, önemli bir eğitim
ve kültür hizmeti görmekle yükümlü olan TRT'nin, devletin ülkesi ve mil-
letiyle bütünlüğünü sarsıcı, cumhuriyeti tahrip edici, milli güveniiğe ve ge-
nel ahlaka zarar verici yayınlar yapması önlenecektir.

5
 Seçimlerde siyasi partilerin seçim ittifakı yapabilmesini sağlamak
maksadıyla hazırlanmış ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına su-
nulmuş olan kanun teklifinin öncelikle ve en kısa sürede kanunlaştırılına­
sı için tam bir tesanüt içinde çalışılacaktır.

Ayrıca seçim güvenliğini, kütüklerin düzenlenmesinden sandık başı

işlemlerine kadar bütün seçim işlemlerinin düzgün ve dürüst şekilde ya-
pılmasını sağlayacak tedbirlere ihtiyaç bulunduğu inancındayız. Seçmen
yaşının 18'e indirilmesine taraftarız. Dış ülkelerdeki yurttaşlarımızın se-
çimlere katılmalarını ve oy kullanabilmelerini sağlamak amacıyla gerekli
çalışmalar yapılacaktır.

MİLLİ ECİTİM :

Milli eğitimde amacımız: Milletimizin bütün fertlerini, Türk Milleti-

nin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koru-
yan ve geliştiren; ailesini. vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye
çalışan;

Atatürk inkılaplarına ve Türk Milliyetçiliğine bağlı; insan haklarına

ve milli, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhu-
riyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline
getirmiş;

Büyük ve şanlı tarihimizle iftihar eden, milletimizin geleceğine gü-

venle bakan, her türlü taklitçitikten uzak, milli şahsiyetini müdrik, ilim,
teknik ve medeniyet yarışında insanlığa örnek olmağı hedef alan vatandaş­
lar olarak yetiştirmektir.
Öğretimin her kademesinde fırsat ve imkan eşitliğinin sağlanmasına
özel bir önem verilecek, bu amaçla öğrenci bursları miktar ve sayı itiba-
riyle arttırılacak, parasız yatılı öğrenci sayısı çoğaltılacaktır. Yurtlar, öğ­
renci kredileri, ders araçları ve gereçleri, artan ihtiyacı karşılıyacak sevi-
viyeye çıkarılacak tır. Üniversite girişinde, merkezi seçme ve yerleştirme sı­
navlarından önce, üniversite hazırirk kursları açılacak ve bu kurslarda ih-
tiyaç halinde büyük merkezlerdeki öğretmenlerden de faydalanılacaktır.
Yüksek öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak, liselerdeki birikimi önlemek
ve meslek okullarına rağbeti arttırmak için, meslek okullarının ikinci dö-
neminden mezun olanların üniversite ve yüksek okulların giriş imtihanla-
rına katılmaları ve imtihanda başarılı olanların lise mezunları gibi bütün
üniversite ve yüksek okullara girebilmeleri sağlanacaktır.
Eğitim sistemimiz, üretime katkıda bulunacak mesleki ve teknik öğ­
renime yöneltilecek, tedrici bir surette mesleki ve teknik liselerin arttırıl­
ması yoluna gidilecektir.

6
 Eğitim kuruluşlarının yurt sathına dengeli bir surette dağılması sağ­
lanacaktır.

E ğ itimde metod ve araçtan daha önemli olan öğretmenlik mesleğine

gereken önem verilecek; feragatle görev yapan öğretmenlerimizin maddi
ve manevi so runlarının çözümlenmesine, meslek içi eğitimlerini ve ilerle-
melerini sağlayacak şartların hazırlanmasına gayret sarfedilecektir.
Okullarda kitap enflasyonuna ve ders kitapları ile ilgili ticari istis-
marlara son verilecektir. Ders kitapları konusunda, dar gelirli ailelerin
yükünü azaltıcı tedbirler alınacaktır.
İlk ve orta öğretimde okutulmakta olan Ahlak Dersleri, gayesine uy-
g un ve milli ahlak esaslarına göre düzenlenecek ve bu dersleri öncelikle,
ilahiyat Fakültesi, Yüksek İsbm Enstitüsü ve İmam-Hatip Okulları me-
zunları okutacaklardır.

İl ve ilçelerde binaları tamamlanmış olan Meslek Okulları öğrenime

açılacaktır.

Müfredat progı-amlarının milli kültürümüze uymayan kısımları de-

ğiştirilecek
ve milletimizin ilme ve insanlı ğa ya ptı ğı hizmetlerin öğretil­
mesine önem verilecektir.
Milli eğitimde, gençliğin bede ni gelişmesi için okul içi spora önem
verilecektir.
Milli bir kültür siyaseti takip edilmek suretiyle, milletimizi meyda-
na getiren değerler etrafında milli bütünlük kuvvetlendirilecektir. Güçlü
bir milli kültür hareketinin, millelimizi zararlı dış tesirlerden koruyacağı­
na inanıyoruz.
Kültürümüzün gelişmesi, yeni nesillerimize aşılanması . sanatımızın
milli köklerden kuvvet alarak gelişmesi, kültürümüzün içte ve dışta tanı­
tılması, yurt dışındaki soydaşlarımızın kültürel ihtiyaçlarının karşılan­
ması için gerekli tedbirler alınacaktır.

Tarihi mirasımız olan eserlerin bakımı, onarımı, korunması ve tanı­

lılması öncelikle gözönünde bulundurulacaktır.
Milli bir dil politikası izlenecektir. Dilimizin zenginliğinin korunma-
sınave geliştirilmesine önem verilecek, Türkçeınİzin iki ayrı dil haline gel-
mcsine yol açan aşınlıklardan ve ilim dışı zorlamalardan kaçınllacaktır.

Halk Eğitiminin, yol gösterici, araştırıcı, milletimizin bölünmezliği

prensibini ve milli ve manevi değederimizi güçlendirici bir şekilde teşki­
latlandırılması sağlanacaktır.

7
 Radyo ve televizyondan eğitimde daha geniş ölçüde yararlanı lacaktır.
Eğitim yayınlarında mill! eğitim temel amaçlarına uyulacaktır. Radyonun
bütün yurtta rahatça dinlenebilmesi ve televizyonun bütün yurt sathına
hızlandırılmış bir programla yayılması sağlanacaktır.

DİYANET İŞLERi :
Diyanet İşleri Başkanlığı, her türlü siyasi mülahazaların üstünde tu-
tulacak ve yüksek manevi değeri gözönünde bulundurularak, yasa larında
belirtilen görevlerini yerine getirmesi sağlanacaktır.
Din Görevlilerinin toplumumuzdaki manevi yeri ve değeri dikkate alı­
narak, sosyal ve eknomik kalkınmamızda kendilerinden yararlanıl acak­
tır.

Din Görevlilerinin demokratik düşünce ve inanç özgürlüğü çerçeve-

sinde sürekli eğitimden yararlanmaları sağlanacakt ır.
İslami ve ilmi araştırmalar yapmak ve ilmi eserler telif etmek üzere
bir Başk anın idaresinde, Diyanet İşleri B aşkanlığına bağlı bir ilim Heyeti
kurulacaktır. Bu İlim Heyeti, sadece bu görevi n ifasıyla m eşgu l olacaktır.

Ecdat yadigarı vakıf

eserlerin, vakfın şartnamesi ve kanuni esaslar
dışında kullanılma ına müsaade edilmeyecek, vakıf e erierin onarım ve
restorasyonuna itina gösterilecektir.

GENÇLİK:

Ülkemizin kalkınması ve çağdaş medeniyet seviyesının üzerine çı k­

ması için, asil milletimizin ümidi , ge leceğimizin güven i olan gençl eri mizin,
Türkiye Cumhuriyetinin temel niteliklerine, milli ve manevi değerierimize
bağlı bir şekilde, manen, fikren ve bedenen gelişmeleri temel hedefimizdir.

Gençlerin zaman ve enerjilerini kendileri, aileleri ve vatanımız için

en faydalı şekilde değerlendirm el erine ve en iyi şekilde yetişmelerine im-
kan sağlayıcı bütün tedbirler alınaca'ktır.
Milletimizin bekasının teminatı olan aziz gençlerimizin çeşitli sorun-
ları dikkatl e ve önemle ele alınarak, bunların çözülmesi için hiçbir feda-
karlık esirgenmeyecektir.

EKONOMİK VE MALİ KONULAR :

Türkiye'nin, hür ve demokratik bir rejim içinde, planlı, dengeli, sos-

yal adalet ve sosyal gü venli ğe gerekli önemi veren, hür teşebbüse, mülkiyet
hakkına ve meşru kazanca saygılı bir ekonomik sistemle kalkınması sağ­
lanacaktır. Kalkınmanın nimetlerinin büyük vatandaş kitlelerine ve yur-

8
dun bütün bölgelerine adı! şekilde yayılmasını sağlayacak ve dengesizlik-
leri giderecek tedbirlere önem verilecektir.
Ekonomik kalkınmada, büyük önem taşı yan karar bütünlüğü ve tat-
bikat ahenginin sağlanması için, ekonomik ve mali politikayı uygulayan
kamu kuruluşları ara ında yakın bir işbirliği ve koordinasyon sağlanacak­
tır. Kamu harcamalanndaki israflar önlenecektir.

Para-kredi-finansman-yatırım, destekleme, teşvik

ve yönlendirme po-
litikaları, ekonomimizin, hızla değişen şartlara
sürekli olarak intibakını
sağlayacak şekilde bütünleştirilecek ve bir temel ekonomik politika çer-
çevesi içinde yürütülecektir. Mevcut ekonomik durgunluğu giderecek ak-
tif ve dinamik bir para kredi ve fiyat poltikası takip olunacaktır. Yatırım­
lar hızlandırılarak, istihdam hacmi genişletilecektir.
Tasarruf eğilimini arttırıcı ve tasarrufların üretici sektörlere yönel-
mesini sağlayıcı, kar ortaklığı esasını da içine alan, güvenilir bir sermaye
piyasasının geliştirilmesi için gerekli tedbirler alınacaktır.

Üretimin arttırılması, daha uygun finansman şartları tesisi, piyasa-

ların yapıcı bir şekilde murakabesi tedbirleri ile fiyat istikrarını sağlayıcı
şartlar tesis edilecektir.

Dış ödemeler dengesindeki bozulmayı düzeltici, ihracatı ve işçi döviz-

lerinin yurda gelişini teşvik edici tedbirler alınacaktır.
Vergiyi mali gücü olandan alınağa ağırlık veren, adil, sade ve külfet-
siz bir vergi sistemini tesis etmek hedef alınacaktır. Düşük geliriiierin ver-
gi yükü azaltılacak ve asgari geçimindirimi yükseltilecektir.
Kredilerin düzenlenmesinde, osyal ve ekonomik verimlilik esas alı­
nacak ve dengesizliğin giderilmesi gözetilecektir.
Üretim mallarının tüketicilere en kısa yoldan ulaşmasına gayret sar-
fedilecek, hayat pahalılığı , sun'i fiyat artışları ve haksız kazanç sağlayanlar­
la etkili bir mücadele yapılacaktır. Bilhas a gıda maddelerinin üretim, na-
kil ve muhafazası için lüzumlu yatırımlar teşvik edilecek ve gerekli ted-
birler alınacaktır. Temininde güçlük çekilen ana ihtiyaç maddelerinin za-
manında piyasaya arzı ve fiyat istikrarının sağlanması için bir stok rejimi
geliştirilecek ve bu mak ada hizmet eden müesseselerin finansman ihtiya-
cının sür'atle karşılanması için gerekli bütün tedbirler alınacaktır.

Türkiye'nin dış ticaret politikasında çok yönlü bir ekonomi ve ticari

ilişki dengesi tesisi esas alınacaktır. Özel ikle Orta-Doğu, Asya ve Afrika Ül-
keleri ile karşılıklı ticari ve iktisadi ilişkilerin geliştirilmesine önem veri-
lecektir.
Deniz ticaretinin geliştirilmesini sağlayıcı tedbirler alınacaktır.

9
 Yatırımcı icracı kuruluşların çalışmalannın ödeme güçlükleri yüzün-
den aksayıp gccikmemesi için gerekli tedbirler alınacaktır.

SANA YİLEŞME :
Türkiye'nin iktisadi ve sosyal kalkınması için , milll, güçlü, sür'atli
ve yaygın bir sanayileşm e nin, milll kaynaklarımızia ahenk halinde, ger-
çekleştirilmesi ana hedefimizdir.

Sanayiin, temel üretim malları üreten ve Türkiye'de ağır sanayii ve

bumeyanda bilhassa milli harp sanayii kurulmasına imkan verecek bir ya-
pıda sağlanacaktır.

Sanayileşme hareketinin, memleketin bölgeleri arasında dengeli bir

şekilde yer alması ve başta istihdam olmak üzere, sanayileşmenin getire-
ceği nimetierin her bakımdan adilane bir şekilde dağıtılınasını sağlayacak
her türlü tedbir, köklü ve müessir bir şekilde alınacaktır.
Yurdun çeşitli bölgelerinin sanayi envanterinin ç ıkarılması, sanayi-
leşme ile ilgili her türlü bilgilerin toplanıp değerlendirilmesi, sanayileş­
menin doğması ve hızlandıı ı lması mak adıyla Sanayi B akanlığı bünyesin-
de, yurt sathına yaygın güçlü bir teşkilat kurulacaktır.
Organize sanayi bölgelerinin ve sanayi sitelerinin kurulma ve gelişti­
rilmesine büyük önem verilecektir.
Sanayileşme hareketlerinin finansmanında, yurt dışındaki işçilerimiz
de dahil olmak üzere, halkın tasarruf imkanlarının değerlendirilmesi ve
güçlendirilmesi maksadıyla, çeşitli teşvik tedbirleri geliştirilecektir.
Sanayileşme hareketlerine halkın yaygın bir şekilde katılmasını ve
mahalli insiyatifingüçlü bir şekilde harekete geçirilme ini sağlamak mak-
sadıyla özel kuruluş esaslarına sahip kalkınma şirketleri kurulacaktır.

Sanayileşme için en uygun ortamın hazırlanması, sanayileşme teşeb­

büslerinden en yüksek verimin alınması ve teşebbüs sahipl erinin güçlük
ve engellerle karşılaşmadan anayi tesisleri kurma ve işletmelerini sağla­
mak için bir Sanayi Teşvik Kanunu çıkarılacaktır. Sanayiin kurulması ve
işletilmesinde gereksiz bürokratik engeller kaldırılacaktır. İdari işlemle­
rin kısaltılması için gereken tedbirler alınacaktır.
Devletçe desteklenen sanayi teşebbüslerini finanse etmek maksadıy­
la, Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Banka ı ür'atle kurulacaktır.
San ayileşmeye yakından tesis eden para, kredi, enerji, ulaştırma ve
fiyat temel poltikalarının sanayi poltikası ile ahenkli hale getirilmesine
özel bir dikkat gösterilecektir.

lO
 Yabancı sermayederı, ileri teknoloji getirmesi, eğitici vasıfta bulun-
ması, sanayi ge li şmesini hızlandırması, ihracata dönük olması, ödemeler
dengesine olumlu etki yapması gibi şartlar içinde yararlanılacaktır. Bu çe-
şit yatırımlarl a üretilecek malların, ara malı, ithal maliyetleri ve kar trans-
fertleri de dahil, nihai maliyetlerinin dünye fiyatları önünde makul bir se-
viyede tutulmalarına önem verilecektir. Yabancı sermaye ile gelen tekno-
loj inin Türkiye'de yerl eşmesine imkan verebilecek bir zamanın sonunda ,
bu teşebbüslcrin yerli sermayeye devir imkanları ge li ştirilecektir. Tarihi
ve kültürel ilişkilerimiz olan ülkelerden ya bancı sermaye gelmesi nin temi-
nine gayret ed ilecektir. A ynı şeki ld e, Türk müteşebbis ve sermayesinin dış
ülkelerde yatırım yapma ları , sınai tesi ler kurmaları teşvik edilecektir.

Sanayileşmen intemel ihti yaç larından biri olan yetişmiş personel ih-
tiyacını karşılamak için meslek okulları, ç ırakhk- kalfalık eğitimi ve işba­
ş ında eğitim geliştirilecek ve teknik eğitim ya nında, kuvvetli bir iş ahla-
kını sağ layacak temel ahlaki eğitim de verilecektir.

Yurdumuz şa rtianna uygun teknolojinin geliştirilmesi için, devlet ,

her türlü desteği ve yardım ı yapacaktır. Lisans, know-how anlaşmalarının
milll menfaatlere en uygun şekilde ve sür'atle yapılmasını sağlayıcı ted-
birler alınacaktır.
Dış Ülkelerdeki teknolojik gelişm e l erin sürekli bir şekilde ve güveni-
lir şartlarda Türki ye'ye aktarıhp geliştirilmesi için bir Teknoloji ve Sana-
y i Takip ve !stihbarat Teşkilat ı kurulacaktır.
Devlet, mühendi lik-müşavirlik ve tesis kurma hizmetlerini yerine
getirecek kuruluşların güçlü bir şekilde ge li şmelerini destekleyecek ve teş­
vik edecektir.

ENERJİ:

Türkiye'n in elektrik enerjisi ve yakacak teminincieki dar boğazlar,

kısa ve uzun vadeli müdaha le ve esas itibariyle öz kaynaklara dayalı proje-
ler ile giderilecektir. Bu meyanda, temel hidro-elektrik ve termik tesisle-
rin ya pılması hızlandırılacaktır. Nükleer santralların inşaatına önem ve
hız verilecektir.

Türki ye' nin ithaline mecbur olduğu enerji, memleket yarariarı na en

u ygun şartlarda temin edilecektir. Boru hattı projeleri ve Irak Tabii Gaz
Projesi önemle ele alınacaktır.
Petrol arama ve üretimi etki li tedbirlerle teşvik edi lecektir.
Üzerinde Türkiye'nin hakkı bulunan deniz yatağındaki ve deniz ya-

ll
tağı altındaki tabii kaynakların aranması, bunlara sahip çıkılınası ve işle­
tilmesi için gerekli tedbirler alınacaktır.
Çeşitli enerji ve yakacak kaynaklarının fiyat poltikası ve bunlar üze-
rindeki vergileme, üretim ve tüketim arasında dinamik ve geliştirici bir
denge kurulacak şekilde tespit edilecektir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba-
kanlığı, bu politikayı uygulamada gerekli yetkilerle donatılacaktır.

Milli ekonomiyi çok olumsuz şekilde etkileyen enerji kısıtlamalarma

son vermek için gereken her tedbir alınacaktır.
Özellikle, Doğu Anadolunun ve kışı şiddetli olan başka illerimizin
yakacak probleminin halli için gerekli tedbirlerin alınmasına önem veri-
lecektir.

TARIM, HAYVANCILIK ve KÖY KALKINMASI:

Tarımda,
üretirnin arttınlma ı ve verimin yükseltilmesi esas alına­
caktır.Bu amaca ulaşmak için, kredi, tohum, ilaç, araç, eğitim, pazarlama
ve değerlendirme ile gübre ve gübre fiyatlan konusu bir bütün halinde ele
alınacaktır.

Tarım ve hayvancılık kesimine hizmet götüren kamu kuruluşları,

ekonomik ve teknolojik bakımdan bütünleştirilecek, üı·etimden pazarla-
maya kadar bütün ünitelerin aynı sevk-ü idare altında toplanması hedef
alınacaktır.

Hizmetlerin götürülmesinde merkeziyetçilikten uzaklaşılarak, bölge-

sel üniteler bir bütün halinde geliştirilecektir.
Tarım girdilerinin yerli sanayi eliyle, bol, vasıflı ve makul fiyatlarla
üretilmesini ağlayıcı teşvik ve destek sistemleri uygulanacaktır. Et, yağ,
şeker, süt, ekmek ve konserve ve sair gıda maddelerinin yeterli şekilde
üretim, işleme ve depolamasına ağırlık verilecektir.
Tarım ve hayvancılık bakımından geri kalmış bölgelerde, hızlı ve mo-
dern teknolojiye uygun bir gelişmenin sağlanması için özel projeler uygu-
lanacaktır.

Tarım poltikasıile taban fiyat poltikası bütün l eştirilecektir. Taban

fiyatları,köylünün emeğinin karşılığını alacağı bir şekilde ve mümkün ol-
duğu kadar erken ilan edilecektir.
Tarıma dayalı sanayi, özel teşviklerle geliştirilecektir.

Toprak ve Tarım Reformu uygulamasında, kamulaştırma bedelleri-

nin, öncelikle reform bölgelerinde kurulacak sanayi yatırımiarına yönel-
titmesini sağlayacak özendirici tedbirlere öncelik tanınacaktır.

12
 Köylerde; yol, su, sulama, elektrik, yakacak temini, telefon, okul, kü-
tüphane, cami, sağlık tesisi ve ıdare binası gibi ekonomik ve sosyal alt ya-
pılar devletçe bir bütün halinde ve kamu hizmeti olarak mütalaa edile-
cektir. Köye hizmet götürülmesi ve köyde küçük sanayi ve el sanatlarının
geliştirilmesi ve ürünlerinin pazarlanmasında gerekli tedbirler alınacaktır.

Ormanlık bölgelerdeki ekonomik alt yapının kurulması hızlandırıla­

cak, orman ve orman içi köylerin yollan ve diğer medeni ihtiyaçları müm-
kün olan sür'atle karşılanacak: orman köylerinin kalkındırılması için özel
projeler uygulanacaktır. Orman tahdit ve kadastro faaliyetlerine hız veri-
lecektir.
Orman ürünl erine dayalı sanayiin yaygınlaşması ve daha çeşitli sınai
ürünler üretmesi sağlanacaktır. Bu konuda Orman-Köy Kooperatifl erin-
den de yararlanılacaktır.
Büyük sulama projelerine bir taraftan devam edilirken, kısa zaman-
da netice alacak yer altı, pompaj ve gölet sularnalarına özel bir ağırlık ve-
rilecektir.

SOSYAL KONULAR :
Sosya l güvenliğin bütün yurda ve vatandaşların tamamına eşit ve
adil ölçülerde ağlanması, tüm çalışanların sigorta kapsamına alınması
hedefimizdir.
Ülkemizdeki sosyal güvenlik kuruluşlarının aynı bakanlıkla ilgilen-
dirilmesi maksadıyla kurulan Sosyal Güvenlik Bakanlı ğı, kuruluş hedefle-
ri istikametinde geliştirilecektir.
İşçilerimizin hastalık, analık, işkazaları, mesleki hastalıklar, ihtiyar-
lık ,
maluliyet ve ölüm gibi hallerde güçlüğe uğramadan yardıma kavuştu­
rulmaları mutlaka sağlanacaktır.

Çalışan kadınların, arzu ettikleri takdirde 20 yılda emekliye ayrıla­

bilmeleri sağlanacaktır.

Genel Sağ lık Sigortası sistemi gerçe kl eştiri l ecektir.

Günden güne artan işsizlik probleminin çok yönlü ve uygun tedbirler-
le giderilmesine çalışılacaktır.
Köylümüzün afetiere karşı korunması için yaygın tarım sigortası
gerçekleş tirilecek tir.

lşçilerimizin ,
esnaf ve sanatkarların ucuz ve sıhhi meskenlere sahip
olmaları, bu yolda kredi imkanlarının arttırılması temin edilecektir.

13
 akat ve eski hükümlü sayılan işçilere iş verilmesini öngören hüküm-
Ierin uygulanışı dikkatle takip edilecek ve bu gibi kimseler için vakıf şek­
linde iş yerleri kurulacaktır.
Emekli, işçi, dul ve yetim aylıklarının asgari geçim şartlarının üstün-
de olmasına gayret gösterilecektir.
Sağlık hizmetlerinde temel hedef; vatandaşlarımızın sağlık seviyeleri-
ni yükseltmek ve bu hizmetlerin ülkemizde yaygın ve dengeli şekilde da-
ğılma ını ağlamaktır.

Hastanelerimizin ve hasta yataklarının sayısı, plan hedefleri i tika-

metinde çoğaltılacaktır.
Sağlık hizmetlerinin sosyalle tirilmesi çalışmalarına devam oluna-
caktır.

Sağlık personelinin mahrumiyet yer ve hizmetlerinde görev alma-

sını teşvik edici mali tedbirler alınacaktır.
Yurt dışındaki hekimlerimizin yurda dönmelerini teşvik edecek ted-
birler alınacaktır.
Sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde, koruyucu hizmetlere ağırlık ve-
rilecek, tedavi edici hizmetler geliştirilccektir. Ana ve Çocuk sağlığını ko-
ruyucu tedbirlere önem verilecektir. İlaç sanayii, ham madde üretimine
ağırlık verilerek güçlendirilccek, piya adaki benzer ilaç enflasyonu önle-
necek, ilaç fiyatları objektif esaslara göre tespit edilecek, ilaç i h racı teşvik
olunacak, ilaç kalite kontrolu geliştirilecektir.
Vatandaşlarımızın yaşlılık çağlarını huzur içinde geçirmek için ihti-
yarlık bakım ve dinlenme yurtları ve çalışan ana l arın çocuklarının bakı­
mı için gündüz bakım evlerinin sayılan sür'atle arttırı l acakt ı r.
Çocuk zamları arttırılacak ve tahsilde çocuğu bulunanlara ayrıca
ödeme yapılması imkanları araştırılacaktır.

İŞÇİ SORUNLARI :
Huzurlu bir çalışma ortamı içinde kalkınma ve sosyal adaletin ağ­
lanabilmesi için işçi ve i~ verenlerimiz birbirlerine karşı değil yan yana
olmalıdır. Aralarında, ülke kalkınmasına yönelik karş ı lıklı sevgi, saygı ve
karde lik e asianna dayalı bir iş birliğinin tesisi için her türlü çalışma ya-
pılacaktır.

İşçi ücretlerinin tespit ve tanziminde, hak ve adalet esas tutulacak,

fiyat ve geçinme endek lerine ve zamanla artan hayat pahalığına göre ayar-

14
lanacak bir ücret sistemi ve asgari ücret baremi uygulanacak, işçilerimi­
zin, pahalılı ğ ın ağır yükü altında ezilmemesi için gerekli tedbirler alına­
caktır.

Kurulacak fabrika ve emsali ya tırımlara, işçilerimizin hissedar ol-

ma ına imkan hazırlanacaktır.
Kıdem Tazminatı Tasarısı, i,çilerimizin ve ülkemizin yararına en iyi
hizmet eder bir şekilde ve en kısa zamanda çıkarılacaktır.

Tarım ve orman kesimindeki iş çi lerimizin diğer işçiler gibi her tür-

lü işçi haklanndan yarariandıniması hususundaki mevzuat boşluğu dol-
durulacak tır.
Çırak , kalfa ve ustalar kanunu en kısa zamanda çıkarılacaktır. İşçi­
lerimizin meslek içi eğitimlerine ağırlık verilecektir.
Yurt dışındaki işçilerimizin çalışma şartları, sosyal hakları ve iş gü-
venlikleri devamlı olarak takip ve kendilerine en iyi şartların teminine
önem verilecektir.
Yurt dışındaki işçilerimizin çocuklarının milli ve dini eğitimlerinin
aksamadan ve gereğince yürütülmesi için yeteri kadar öğretmen ve din
görevlisi ternin edilmesine önem verilecektir.
Yurt dışındaki işçilerimizin tasarruflarının değerlendirilmesini sağ­
layacak imkanların en kısa zamanda gerçekleştirilmesine çalışılacaktır.

ESNAF VE SANATKARLAR:
Türk Milli hayatında, esnaf ve sanatkarlarımızın sosyal ve ekonomik
bakımdan çok önemli yerleri vard ır .

Esnaf ve sanatkarlarımızın daha iyi teşkilatlanmalarına yardım edi-

lecektir. Sanayileşme harnlemizde değerli bir rol ifade eden küçük sanayi
kuruluşları ile büyük sanayi arasındaki bağların geliştirilmesine çalışıla­
caktır.

Esnaf ve sanatkarlarımızın, iş yeri kurma, dükkan ve atölye sahibi

olmaları kolaylaştırılacak, gerekli finansman ve kredi imkanlarına kavuş­
rnalarına çalışılacaktır. Küçük sanayi siteleri geliştirilecek küçük sanayi-
de eğitim çalışmalanna önem verilecektir.
Türkiye Halk Bankasının esnaf ve sanatkarlanınıza daha yararlı ol-
ması için gerekli tedbirler alınacaktır.
Esnaf ve sanatkarlann durumlarını sosyal güvenlik açısından daha
yeterli hale getirmek için çalışmalar sürdürülecektir. BAG-KUR'un kendi-

15
sinden beklenen bütün hizmetleri tam olarak yapabilmesi sağlanacaktır.
Para değerindeki büyük değişme ler , götürü usCılle vergilendirme ve defter
tutma bakımından kabul edilmiş olan ölçülcrin d eğers iz hale gelmesine
yol açmıştır. Gerek esnaf ve sarıatkarlarımızı, gerek çiftçi vatandaşlarımı­
zı, ağır ve gereksiz def ter tutma formalitelerinden kurtararak mümkün
Qlan ölçüde basit ve göt ürü usCıllerl e vergilendirme yoluna gi tmek hem dev-
let g lideri bakımından , hem de büyük sayıda vatandaşımızı yersiz kül-
fetlerden kurtarma bakımından yararlı olacaktır.

ŞEHİRLEŞME :

Hızlı şehirleşme, Türkiye' nin en önemli meselelerinden biri halini al-

mıştır. Nüfus artışı
ve hızlı şehirleşme nedenleri ilc ür'atlc artan konut
ihtiyacını karşılamak üzere, konut kredis i imkanları genişletilccek, inşaat
maliyetlerinin düşürülmes i iç in çok yö nlü tedbirl er alınacaktır. Çevre sağ­
lığı ve hava kirliliği dahil, şehirleşme meselelerinin halledilmesi maksa-
dıyla , belediyelerin mali ve teknik bakımdan yeterli güce kavuşturulması­
na çalışılacaktır.
Dar ve düşük gelirli yurttaşların konut ihtiyacı, genel konut politi-
kası dışında ayrıca ele alınacak; gecekondularda oturan yurttaşların me-
deni ihtiyaçlarının karşılanması ve gecekonduların tapuya bağlanması ko-
nularında, gerekli tedbirler alınacaktır.

Şehir alt yapılarının kapasitelerinin kabil olduğu kadar yüksek tu-

tulması için belediyelere yardım edilecektir. Büyük şehirlerin çevrelerin-
de, her türlü alt yapı tesi ini haiz ve ana şehirle çok güçlü ulaştırma bağ­
lantısı olan tali yerleşme merkezlerinin gelişmesi, özel teşvik tedbirleriy-
le desteklenecektir.
Mesken yapımına yönelen banka kredi sistemleri islah edilecek, top-
lu mesken yapımına imkan sağlanacaktır.

DIS POLİTİKA VE MİLLİ GÜVENLİK :

Türkiye Cumhuriyetinin barış ç ı , ahirlerine ve ittifakiarına sadık,
komşularıyla karşılıklı haklara saygı esasına dayalı iyi komşuluk ve dost-
luk münasebetleri kurmağa önem veren milli dış politikası dikkatle de-
vam ettirilecektir. Gelişen dünya şartlarının gerektirdiği dinamik ve çok
yönlü dı politika ilişkileri meyanında, aramızda tarihi ve kültürel bağlar
bulunan ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesine itina gösterilecektir.
Milll bir dava olan Kıbrıs sorununda, Türkiye ve Türk Milleti olarak
elde edilmek istenen sonuç üzerinde hiçbir tereddüde yer vermeyecek bir
siyaset izlenecektir. Bu konuda hükümetimizin başlıca amacı, Kıbrıs'taki

16
Türk Cemaatının geleceğini sağlam teminata bağlayacak, Ada'daki gerçek-
Iere dayanan bir hukuki çerçeve içinde Kıbrıs'ın bağımsız Federe Devlet
olarak varlığını koruyacak bir çözüm şekline vanlması olacaktır. Geçmiş
yıll arııc acı tecrübeleriyle ortaya çıkmış olan iki milli toplumun ancak yan
yana yaşayabi l ecekleri gerçeği karşısında, Ada'da ancak iki bölgeli federal
bir sistemin bu çözüm şeklini sağlayabilecek usul olduğuna inanıyoruz.
Kıbrıs'ın bulunduğu bölgede mevcut dengenin ve istikrarın muhafa-
zasına ters düşebilecek gelişmelere meydan verilmemesi için gerekli ted-
birlerin ittihazına hükümetimizce dikkat ve itina gösterilecektir. Kıbrıs
Devletini meydana getiren iki milli cemaatin haklarını ve çıkarlarını uz-
laştıracak, Ada'da sulh ve sükfın içinde yaşarnalarına imkan verecek ve
ekonomik refahiarına hizmet edecek bir çözüm şekline, iki milll cemaat
arasındaki görüşmeler yoluyla ulaşılmasını bir taraftan teşvik ederken ,
öbür yandan da, bu sorunla birlikte komşumuz Yunanistan'la olan ilişki­
Jerimizi zedeleyen di ğer sorunlarda da milli çıkar ve haklarımızı koruya-
cak çözüm şekilleri sağlamak için gerekli iyi niyet ve gayret, hükümetimiz-
ce gösterilecektir.

Kıbrıs Türk Toplumu'nun ve Türk Bölgesi'nin teşkiladanmasında ve

ekonomik kalkınmasında ,
gerekli yardım ve destek yapılacaktır.

T.C. Hükümetleri A.B.D. ile aramızda yakın dostluk ilişkileri kurul-

masına önem vermişler ve Türkiye ile A.B.D. Kuzey Atiantik ittifakı için-
de her iki tarafın güvenliği açısından önem taşıyan ilişkiler kurmuşlardır.
T.C. Hükümet leri, her iki ülkenin karşılıklı yararına olan bu ilişkilerin ve
işbirliğinin eşitlik ve karşılıklı saygı ve yardımlaşma ilkelerine dayanan
bir şekilde devamı için kendisine düşeni daima yapage lmiştir. A.B.D. Hü-
kümetinin de bu konuda değişik bir yak laş ım içinde olmadığım görmek,
Türkiye için memnuniyet verici bir husustur. Ancak, Türk Hükümetinin
ve Türk Kamu Oyunun, A.B.D. nin Türkiye'ye müteveccih politikasını, bi-
risi A.B.D . hükümetinin, diğeri kongresinin olmak üzere, iki politika ara-
sında ayırım yaparak değerlen dirmesine imkan yoktur. Bu değerlendirme­
nin, A.B.D. nin, fiiliyata intikal eden politikası üzerinden yapılması hem
tabii, hem de kaçınılmazdır .

Bugün A.B.D. kongresi nin tutumu dolayısıyla fiiliyata intikal eden

A.B .D. politikasının , Türki ye ve A.B.D. ilişkileri ve işbirliğini istenilen dü-
zeyde tutmağa yardımcı olduğunu söylemeye imkan yoktur. A.B.D. Kong-
resinin Türkiye'ye karşı içine girdiği ve hasmane olarak nitelendirilmesi
mübalağalı olmayacak tutumunu, ittifak içinde bu derece sıkı işbirliği sür-
düren iki üye ülke arasında mevcut olması gereken ilişkilerle bağdaştır­
mak şöyle dursun, normal münasebetlerle dahi bağdaştırmak güçtür.

17
 A.B.D. Kon gresi, kendi ülkesinin yararları arasında öncelik değerlen­
dirrnesinde vahim bir hata içinde olduktan başka, güttüğü amacı gerçek-
leştirmek bakımından da ter netice vermeye mahkum bir yola girmiştir.
Bu hata, makul bir süre içinde idrak edilip bunun düzeltilmesi için gerekli
adımlar fiilen atılmadığı takdirde, iki ülke arasındaki ilişkilerin ciddi sar-
s ıntı geçireceği ve bundan Batı avunmasının bü yük ölçüde zarar görece-
ği açıktır. Tabiatı y le böyle bir sonucun sorumluluğu, herhalde şimdiye ka-
dar büyük sabır ve itidal gösteren Türkiye'ye değil, bu sorumsuz ve yan-
lış tutumda ısrar edenlere ait olacaktır. A.B.D. Kongresinin bu tutumu,
iki ülke ilişkileri ve ittifak savunma ına ya pacağı zararlar ya nında, Ame-
rika'nın inanırhlığı üzerinde dağ uracağı tereddütler dolayısıyle daha geniş
zarariara da yo l açacaktır.
İki ülke arasında dostluk ve ittifakın korunmasında karşılıklı yara-
rın devam ettiği görüşünde olmakla beraber, bunun muhafazası sorumlu-
luğunun adece bir tarafa değil, her iki tarafa ait olduğuna inanmaktayız.
A.B.D. Kongre i, bu sorumluluğu göstermediği takdirde, mevcut ilişkilerin
ye ni şartlara göre şekillenme i ka ç ınılmaz olacaktır.
A.E.T. ile aramızdaki ekonomik işbirliğinin milli yararianınıza uy-
gun bir şekilde yürütüimesine çalışılacaktır.
Türkiye'nin A.E.T.'nin k erı disine sağladığı imkanları, iç piyasaya dö-
nük bir sanayileşmenin ortaya çıkaracağı sakıncaları hertaraf etmek ve
dışa , büyük bir tüketici kitle ine dönük ve dış rekabet gücü olan bir sana-
yileşmeyi geliştirme amacıyla değerlendirme i, milli önem taşır.

Avrupa Ekonomik Topluluğu ve bu topluluk üyesi ülkelerle ortaklı­

ğımızın ekonomik kalkınmamıza ve anayileşmemize en uygun şartlar
içinde yürütülmesi için gereken ya pılacak, bu arada, topluluğun üçüncü ül-
kelerle kurduğu ilişkiler sebebiyle daralan avantaj marjımızın genişletil­
me i yolunda gayret sarfedilecektiL
Bu meyanda, A.E.T. üye i ülkelerde çalışan işçilerimizin ekonomik
katkılarının önemi üzerinde hassa iyetle durularak, bu katkının daha da
arttırılması ve işçilerimizin sosyal güvenlik haklarının topluluk düzeyinde
gerçekleştirilmesi için gerekli teşebbüslerde bulunulacaktır.

Türkiye'nin dış güvenliği ve milli savunması ile ilgili orunlar, her

zaman en büyük önem ve önceliği taşımıştır. İçinde bulunduğumuz şart­
lar, dış güvenlik ve milli savunma konularının taşıdığı hayati önemi daha
da arttırmış bulunmaktadır. Milli Savunmamızı güçlendirmek için gerek-
li olan her tedbir alınacaktır.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlı şekilde güçlendirilmesi, en mo-
dern silah, araç ve gereçlerle donatılması hususunda hiçbir fedakarlıktan

18
kaçınılmayacaktır. Milli Harp Sanayiinin geliştirilmesine önem verilecek-
tir.
Türkiye, iç ve dış güvenliğimiz, iktisat hayatımız ve demokratik re-
jimirı işleyişi bakımından büyük sakıncalar doğuran uzun bir bunalım dö-
nemi yaşamıştır.

Uzun süren bunalımın, siyasi ve iktisadi istikrarsızl ı ğın, "Yarın ne

olacak?" kaygusunun, günden güne artan iktisadi sıkıntıların, durgunlu-
ğun, işsizli ğ in, pahalılığın üzüntüye sürüklediği büyük vatandaş kitleleri-
ne yeniden güven ve şevk vermek zorunluluğuna inanıyoruz.
Kuracağımız Hükümet, bunalım dönemini sona erdiren bir hükümet
olacaktır. Parlamenter demokrasinin gereklerine uygun şekilde kurulan,
millet çoğunluğunun ve parlamentonun desteğine ahip bir hükümet, Tür-
kive'nin iç ve dış sorunlarına gerekli güçle eğilebilir.

19