You are on page 1of 10

g]kfnsf] gfkL O{ltxf;s|d ( History of Land Survey in Nepal)

s_ P]ltxfl;s sfnsf] gfkL M—


— /fHo ;+rfng ug{sf nflu lnR5ljsfndf /fhsLo cfDbfgLsf] d'Vo >f]t s/ Joj:yf
lyof] . s;af6 slt s/ / s'g ;dodf lng] xf] eGg] pB]Zosf lgldQ >]:tf n]vf]6
/fVg] k|rng cfPsf] / kl5 gfk hfFr ug{ yflnPsf] .
— /}tLx?n] /fHosf lgldQ cfkm"n] pAhfPsf] j:t' dWo]sf] * efusf] ! efu /fHo
;+rfngsf] nflu lbg s/ nufOof] / kl5 cfP/ cfkm"n] k|of]u u/]sf] ;fwgnfO O{sfO{
dfg]/ lt/f] ltg]{ rng rn]sf]
— xn], kf6], sf]bfn] clt s'6] k|yf
s_ xn] k|yf M— Ps xn uf]? /fVg ;Sg] cf}sft ePsfx?
v_ kf6] k|yf M— Pp6f dq uf]? /fVg ;Sg] cf}sft ePsf cyf{t csf]{ Ps uf]? k}rf] dfu]/
NofO{ sfd rnfpg]x?
u_ sf]bfn] k|yf M— uf]? kfNg] Ifdtf gePsf sf]bfnf]n] vGg]

3_ s'6] k|yf M— ;fx|} le/fnf] k/]sf] 7fFpmdf Ps xftn] a'6\ofg ;dfO{ csf]{ xftn] s'6] uf8L
ds}sf] lap v;fNg]
— hUufsf] If]qkmn rfFlx Ps lbg e/df h;n] hlt hf]Tg ;S5 cyjf vGg ;S5 cyjf
s'6f] uf8g ;S5 To;}nfO{ xn], kf6], sf]bfn], s'6] O{sfO{ k|bfg ul/GYof] .
hol:yltdNnn] gfkL ;DaGwL u/]sf ;'wf/x?

!= e"ld dfyL x'g] ;Dk"0f{ /fhsLo clwsf/ k|yfnfO} x6fO{ hUuf hdLgsf] lsga]r ug]{ k|yf
rnfP
@= lj) ;) !$%) lt/ cfP/ hUufnfO{ $ >]0fLdf ljefhg u/fP clg k'/fgf] s/v; k|0fnL
cGt u/L /f]kgL O{sfO{sf] k|yf rnfP . h;fg';f/ v'Nnf kmfF6 hUufdf
 ! /f]kgLdf k|yfd sf]6Lsf] hdLgsf] 3]/f — (% xft x'g]
 ! /f]kgLdf bf]>f] sf]6Lsf] hdLgsf] 3]/f — !)( xft x'g]
 ! /f]kgLdf t]>f] sf]6Lsf] hdLgsf] 3]/f — !!@ xft x'g]
 ! /f]kgLdf rf}yf} sf]6Lsf] hdLgsf] 3]/f — !@% xft x'g]
- gf]6M Ps xftdf a'9L cf}+nfsf] klxnf] hf]gL{ adf]lhd ;f] @$ hf]gL{sf] Ps xft dflgof] /
s:sf] xft cyjf s:sf] cf}+nfsf] hf]gL{ eGg] ;jfndf /fhfsf] xft cg';f/ lgwf{/0f ul/of]
# = xftn] dfq gfkL ubf{ l9nf] x'g] x'Fbf !)½ xftsf] afF;s]f 6fFuf]sf] k|rng eof] /
k5L To;sf] nDafO{ klg &½ dfq sfod ul/of] .

1
$= 3/ 38]/L gfKgsf nflu # >]0fLdf ljefhg ul/of] .

 klxnf] bhf{sf] zx/sf] s]Gb|l:yt rf}lubf{ *% xft;Dd


 bf]>f] bhf{sf] ;8s5]p l:yt rf}lubf{ (% xft;Dd
 t]>f] bhf{sf] uNnL l:yt rf}lubf{ !)! xft;Dd
— /fdzfxn] hUuf hf]Tg]nfO{ df]xL / h;sf] gfddf hUuf 5 p;nfI{ tN;Lª eGg] ;+1f
k|bfg u/] .
— >L % dxf/fhf k|tfk l;+x zfxfsf] kfndf c;n sd;n hUuf hdLg cnu — cnu
kfg{ nufO{ hUufsf] cfo:yfsf] 5 efusf] ! efu /fHos/sf] ?kdf lng] k|rng lyof] .
— /0f axfb'/ zfxsf] kfnfdf e"ldsf] gfkL u/L tYyfÍ ;+sng ug]{ sfo{ Pj+ df]lxofgL xs
;DaGwL lgoddf s]xL ;'wf/ ul/Psf] .
k|f/lDes gfkL
— uf]vf{nL /fHffx?sf kfnfdf hUuf btf{ >]:tfsf] sfo{ Jojl:yt ePsf]
— ;]gfnfO} ;+ul7t ug]{ / jflif{s hfuL/sf] ?kdf hUUff k|bfg ug{nfO{ hUufsf] df]6fdf]6L
tx 5'§fO{Psf] lyof] .
— hdLg gfKg]nfO{ If]qsf/ / 38]/L hdLg gfKg]nfO{ tIfsf/ eGg] rng lyof] .
— k[YjLgf/fo0f zfxn] sf7df08f}+ ljho kZrft hgtfnfO{ hUuf btf{ ul/lbP / /fi6«
;]jsx?nfO{ ;]jf u/] jfkt hUuf ljtf{ lbPsf lyP .axfb'/ zfxsf] kfnfdf cg}f7f] rng
lyof] h;fg';f/ æwtL{ dftfsf] uf]Kotf kQf nufpg' x'b}gÆ eGg] wf/0f lyof] .
— g]kfn clw/fHosf] lj:tf/ kZrft lj= ;= !**$, !(!! / vf; u/L !(@% tfsf
sf7df08f} vfN8f]df gfkL ul/of] .
— hu+ axfb'/ sf] kfnfdf dfnkf]t c;'n ug]{ x]t'n] gofF btf{ >]:tf k|yf ckgfO{Psf] /
e"ld s/ p7fpg logn] rf}w/Lx? / ufpFdf d'lvofx?sf] k|aGw u/] .
— P]ltxfl;s sfn b]lv sl/a !(#) ;fn;Dd k|f/lDes gfkL rn]sf] kfO{G5 .o; ;dodf
;e]{ cf}hf/x?sf] kof]u ePg, vfnL h+hl/sf] k|of]u eof] . olb x's'dn] æof] hUuf gfkL
gug'{ eGg] ePdf Tof] hUuf 5 eGg] s'/f To; lhNnf e/sf] s'g} txsf] nut
kmfF6jf/Laf6 klg b]Vg ;lsb}g lyof] .
8+uf]n gfkL
— gfkL ug]{ sfd 8+uf]nx/nfO{ 5'§fofO{Psf]n] gfkLnfO{g} 8+uf]n gfkL elgGYof]
— o;sfndf vf; u/L kxf8L If]qlt/ æb]vhfFrÆ t/Lsfn] gfkL ul/GYof] .
æb]vhfFr gfkLÆ

ef}uf]lns agfj6sf] b[li6sf]0fn] gfkL ug{ cK7of/f] kg]{ If]qx?df gfkLstf{n] æo:;f]] rf/} lt/
gh/ ˆofFsL Æb]vhfFr t/Lsfn] æolQ $ lsNnf leq olQg} If]kmkmn knf{Æ egL To;df nfUg]

2
lapm ljhgsf] cfwf/df hUufsf] ljefhg ul/GYof] . ls;Ld 5'§ofpbf h]– cf}hf/n] v]tL
ul/GYof] To;} cg';f/sf] xn], kf6], sf]bfn], s'6] sfod ul/GYof] .
;k6{ gfkL - h+hL/ gfkL _
— h+hL/sf] k|of]u u/L ul/Psf] gfkLnfO{ ;k{6 gfkL elGgG5 . ljz]if u/L v]t hUuf cyf{t
;dy/ e"— efusf] of] ljlwaf6 gfkL ul/GYof] . ;k{6 gfkL ug]{ JolStnfO{ d'lG;km eGg]
rng lyof] . ;j{k|yd lj= ;= !(%@ df sfe|] knfGrf]s / l;Gw'kfNrf]sdf of] ljlwaf6 gfkL
ul/Psf] luof] . o; vfnsf] gfkLn] hgtfnfO{ ;'ljwf xf]; eGg] x]t'n] >L # jL/ zdz]/n]
gfkL u/fpg ljz]if tflnd lbO{ h+hL/af6 gfkL u/fPsf] kfO{G5 . kxf8df df6f] d'/L,
pkTosfdf /f]kgL / t/fO{ tkm{ ljufxsf] rng rnfP .
rGb| zdz]/sf ;'wf/x?
— lj= ;= !(^) df >L # rGb|zdz/]n] clw/fHosf ljleGg 7fpFdf ePsf hUufsf ljleGg
O{sfO{nfO{ ;dfKt kf/L Ps?ktf NofPsf lyP .
— t/fO{sf lhNnfx?df d'lG;kmn] hUuf gfkL u/L hdLgdf can, bf]od, ;Ld / rfxf/sf]
Joj:yf u/]sf ;fy} hUufdf nufPsf] jfnL afnL -la/x_ sf] pNn]v ug]{ k|rng rnfP .
— ! /f]kgLsf] $ d'/L df6f]sf] lx;fjn] lt/f] ltg]{ rng rnfPsf .
— ljleGg vfn] gS;fx?sf] ;Ssn / gSsndf ;lx 5fFk ug]{ rng rnfP.
— !(^$ ;fn b]lv dfn c8|8f sf] k|rng .
— !* O{Grsf] ! xftsf] lx;fan] ^ xft # OGrsf] >L %sf] ;/sf/sf] 5fk nfu]sf] h+hL/n]
nDafO{ $ / rf}8fO{ $ h+hL/sf] d'/L ! sf lx;fjn] gfkL ug]{ .
— nDafO{ / rf}8fO{ *– * h+hL/sf] v]t, d'/L $ sf] ! /f]kgLsf lx;fan] gfkL ug]{ k|rng
NofPsf .
— hUuf ldRg]nfO{ hl/jfgf ug]{, lhG;Ldf a'emfpg' kg]{ s'g lhNnfsf] b/ cg';f/ gubdf
a'emfpbf kfpg] k|yf rnfP .
— æ h;sf] kfkf p;sf] uw{gÆ eGg] cfxfg rnfPsf] .

kmf}hL – ldnL6/L gfkL


– klxn]f ljZj o'ådf efu lnPsf g]kfnLx?n] ToxfF war Map sf] k|of]u / dxTj
a'e]m/ g]kfndf cfO{ gfk gS;f sfo{df ;lDdlnt
– ldln6/L sDkf;] :s'nsf] :yfkgf
– g]kfndf lj= ;= !(^#.^$ ;fnlt/, d'åf k/]sf] v08df Eye sketch tof/ kfg]{
rng lyof] .
– d]JaGbL rng cyf{t kmnfgf] 7fFpaf6 olt h+lh/ k'j{ u} kmnfgf] ?vnfO{ bflxg]
kf/L ;f]em} cuf8L olt h+hL/ clg 9'+Ë]wf/f af6 afFof =========== O{Toflb . h:tf]
rngsf] cGTo .
– :ki6 ;Ldfgf ge]l6Psf] v08df ;fFw ;Ldfgfsf] nflu hdLg vgL sf]Onf,
sfnLdf6L, 9'Fuf, g"g cflb xfln uf8g] rng lyof] .

3
– lj= ;= !(*) df kmf}hL s0f]{n u0f]z axfb'/ j:g]tsf] dftxtdf ;j{k|yd
eStk'/ lhNnfdf sDkf;]x? åf/f klxnf] k6s Kn]6 6]an gfkL z'? u/fO{Psf]
lyof]
– tt\kZoft klZrd g]kfnsf cf5fd, 8f]6L cflb lhNnfx?df klg Kn]6 6]an
gfkLsf] z'?jft ePsf] kfO{G5 .
cfw'lgs gfkL

– k"j{jt ul/Psf gfkL ljwLx?df s]xL km]/jbn u/L lj= ;= !((^ ;fndf lsQf
gfkL of]hgf nfu' ul/Psf] / h;fg';f/ sf7df08f}+ pkTosfsf] gfkL k|f/De
ul/Psf] .
– gfkL sdL{sf] cefj v6\lsPsf]n] lj= ;= !((& ;fndf cdLg tfnLd :s'nsf]
:yfkgf .
– gfkL ug]{ 5'§} lgsfo v8f u/L Jojl:yt t/Lsfaf6 gfkL ug]{ pw]Zo /fvL æ
g]kfn ;/sf/ ;e]{ uf]Zjf/f Æ sf] :yfkgf .
– o; ls;Ldsf] gfkLdf /fh:j g36f];| eGg] s'/fnfO{ b[li6ut u/L hUUffsf]
If]qkmn ;DaGwdf Æ ;fljsdf 36] g36fpg' a9] a9fpg' æ h:tf rng rn]sf] .
– ltgtfsf lsQfgfkL ljwLdf eb|uf]n x'g] hfnL km6fx?n] hgtfnfO{ b'vM lbg]
lgoldt t/Lsfx? ckgfpg g;Sgfn] l/s{8x? z'å gx'g] h:tf ;d:ofx? b]vfk/]
.
– clgoldttfnfO{ lgoldttf / uNtLnfO{ ;'wf/ ug]{ pw]Zo cg'?k ;j{k|yd
lhNnfdf uO{ lhldbf/, k6jf/L;+uaf6 hUufsf] tYyfÍlnO{ gfkL sfo{df ;'wf/
Nofpg] k|of; ePsf] .
– sd{rf/Lsf] sfd st{Jo pNn]v u/L ljleGg cdLgsf] ;jfn, O{G;k]S6/]sf] ;jfn,
cWoIfsf] ;jfn, uf]Zjf/f ;jfnx? agfO{P .
– lhNnf lkR5] a]Unf— a]Un} ;jfnx? x'Gy] . h:t}M s}nfnL ;jfn, alb{of ;jfn
O{Toflb
– gfkL ubf{ hUufsf] If]qkmn hlt xf] Tolt g} jf:tljs dfq} sfod ug]{ Joj:yf
ul/of] .
– k|hftGq k"j{ , gfkLsf] sfo{ k|0fnLdf, gLlt Pj+ sfo{ljwLdf Ps?ktf lyPg .
k|fljlws ljif]z1x?sf] sldn] sfd rnfpg] kf/fsf] gfkL x'GYof] .
– k|hftGq kZrft, k|yd k+r jlif{o of]hgf cGtu{t @)!#.!$ ;fnlt/ Jojl:yt
lsQf gfkL of]hgf z'? ul/of] .
– b]\ze/L dfnkf]ndf Ps ?ktf Nofpg] k|of; .
– gfkLsf] ;'b[9Ls/0fsf lgldQ g]kfn ;/sf/ ;e]{ uf]Zjf/fnfO{ kl/jt{g u/L @)!$
;fndf ;e]{ ljefu elg gfdfs/0f ul/Psf] . h'g cy{dGqfno dfnkf]t ljefu
cGtu{t c8\|8fsf] ?kdf lyof]

4
– z'å gfkL ug]{ pw]Zn] gfkLsf lhNnf :t/Lo sd{rf/Lx?nfO{ $ ;e]{ ;s{n, @
5f]6L uf]Zjf/fsf] ?kdf ljefhg u/L gfkL sfo{ z'? ul/Psf] lyof] h'g /fd|f];Fu
;kmn x'g ;s]g .
– k|zf;lgs c;Ifdtf, k|fljlws bIftf, oGq pks/0fx?sf] sld / ;'lglZrt Pj+
;'Jojl:yt of]hgfsf] sld h:tf s'/fx?n] @)!& ;fn k"j{ ;Dd klg gfkL
If]qdf cfzfltt ;kmntf ldn]g .
– @)!& ;lfnsf] kl/jt{g kZrft lhNnfx?df gfkL sfo{nfO{ ;'rf? ?kn] cl3
a9fpg & ;e]{ bnx? v8f ul/of] h;nfO{ kl5 ;e]{ uf]Zjf/fdf gfdfs/0f
ul/of] .
– @)!( ;fndf k'/fgf ;gb ;jfn, lgodx?nfO{ PsLs[t u/L gfk hfFr
k|ls|ofnfO{ clw/fHo e/ Ps?ktf k|bfg ug{ Pj+ kf/bzL{ agfpg hUuf - gfk
hfFr _ P]g @)!( aGof] .
– o;} ;dodf gfkL sfo{sf lgldQ cfjZos hgzlSt tof/ kfg]{ pw]Zon]
ljleGg 7fFpdf 3'DtL cldg tfnLd / ljb]zdf gfkL ;DaGwL tflnd lng
k7fpg] sfo{ klg ePsf] kfOG5 .

cfw'lgs gfkLsf] ljsf;s|d


– lj= ;= @)@! ;fndf e"ld ;'wf/ sfo{s|d z'? ul/Psf] .
– e"ld ;'wf/ ;DaGwL Pilot project emfkfsf] j'wjf/]df ;~rfng ePsf] .
– If]qkmn cg';f/ xbjGbL tf]sg] ( Celeing) lsl;d cg';f/ dfnkf]t tf]Sg]
sfo{x? ePsf] .
– ljleGg lhNnfdf ;e]{ ljefusf] lgb]{zgdf gfkL sfo{ ePsf]
– k|To]s gfkL ;dfKt lhNnfdf d]G6Lg]G; ;e]{ ;]S;g v8f ul/Psf] .
– @)@$ ;fndf :yfkgf ul/Psf] lhNnf e"ld k|zf;g sfof{no tyf e"ld
ljefunfO{ @)#$ ;fndf vf/]h u/L lhNnf dfnkf]t sfof{nosf] ?k lbO{of] .
– ;fdGtL k|j[ltsf] lhldbf/ k6jf/L k|yfnfO{ cGt u/L ;/sf/ / hUufjfnf larsf]
cgfjZos Ph]G6nfO vfl/h ul/of]
– lsQf gfkL tyf >]:tfnfO{ hUufdf sfg"gL clwsf/sf] ;To ÷tYo ljj/0fsf
?kdf ;fy} hUUffsf] z'4 kl/ro lbg] Pp6f ;fwgsf ?kdf lng] rng z'? .
– ljsf; of]hgf Pj+ kl/of]hgfx?sf] ;+rfng ug{, hUuf clws/0f ug{, d'cfjhf
k|bfg ug{ / cbfntL sf/jfxLx?df ult k|bfg ug{ lsQf gfkL gS;fsf] k|of]u
ug{ yfnLPsf]
– c:yfoL cfwf/ ljGb' v8f u/L hUufsf] gS;f tof/ kfg]{ rng nfO{ cGt ug{ lj=
;+= @)@^ ;fndf ;e]{ ljefu cGtut{ Trigonometrical Survey
Branch ePsf] h;nfO{ k5L uP/ vuf]n ty e"–dfkg dxfzfvf egL
gfdfs/0f ul/of] .

5
– lj=;= @)@% ;fndf cdLg tfnLd s]Gb|nfO{ gfkL tfnLd s]Gb|sf] ?kdf kl/0ft
ul/of] h;nfO{ xfn cfP/ e"ld Joj:yfkg k|lzIf0f s]Gb| egL gfdfs/0f ul/of] .
– gfkL sfo{df k|fljlws hgzlStsf] :t/ j9fpg] pB]Zon] lj= ;= @)@^ ;fnb]lv
Junior Survey Training / @)@* ;fnb]lv Senior Survey Training
sf] z'?jft .
– @)@^ ;fndf ;e]{df cTofjZosLo 6f]kf]u|flkmsn gS;fx? tof/ ug]{ pB]Zon]
Topographical Survey Unit sf] :yfkgf ul/of] h;nfO{ kl5 @)#@
;fndf :yn ?k gfkL dxfzfvf eg]/ gfdfs/0f ul/of] .

ljleGGf ;dodf ljz]if1x?af6 gfkL If]qdf ePsf ;xof]ux?

– UNDP cGtu{t lsQfgfkL tkm{ J.R.G. Harrop jf6 ljleGg ;'wf/x? u/fOof]
. Chain sf] ;§f Telescopic Alidade, If]qkmn lgsfNg] Computing
Scale O{Toflbsf] z'?jft ul/of] .
– UNDP s} ;xof]uaf6 vuf]n tyf e–"dfkg tkm{ Z.M. Wiedner n] lsQf
gfkL sfo{nfO{ cfjZos kg]{ lgoGq0f ljGb'x? :yfkgf ug]{ pB]Zon] National
Geodetic frame Work sf] of]hgf tof/ kf/]sf ;fy} & j6f Laplace
Station sf] :yfkgf u/fP .
– Colombo Plan cGtut{ gfkL tfnLd s]Gb| tkm{ ef/taf6 V. Rongong /
B.R. Jain cfO{ l;lgo/ / h'lgo/ gfkL tfnLdsf] z'?jft u/] . o;} ;dodf
tfnLd s]Gb|df cGo ef/tLo k|lzIfsx? cfO{ tfnLd sfo{df lgs} ;xof]u
k'¥ofPsf] kfO{G5 .
– lqsf]0fldlto cfwf/ ljGb' k|of]u u/L /fli6o k4ltdf cfwfl/t u|L8 t/Lsfaf6
lsQfgfkL ug]{ k|yf, ch'{g j= a:Goftsf] kfnfaf6 Jojl:yt ?kdf rn]sf] .
– & gfkL uf]Zjf/sf] ;+Vof a9fP/ ( k'¥ofO{of] . –lj= ;= @)#@ ;fndf cf7f}+ /
@)@# ;fndf gjf}+ uf]Zjf/fsf] :yfkgf_

– sd{rf/Lx?sf] :t/df j[l4 ul/of] h;fg';/ –


 @)@* ;fndf, gfkL 6f]nLsf] ;+rfng ug]{ k|d'vnfO{ /f= k= cg+lst bf]>f]af6
k|yd 6f]nL k|d'vsf] kbdf,
 @)#^ ;fndf $.$ 6f]nLsf] lg/LIf0f ug]{, ;xfosnfO{ /fhkqf+lst t[lto
 uf]Zjf/f k|d'vnfO{ /f= k= t[ltoaf6 bf]>f] >]0fLdf
– @)#@ ;fndf gfkL tfnLd s]Gb|df k|yd g]kfnL k|wfgfrfo{ >L Zofd ljgf]b
uf]kfnL cfpg' ePsf]
– @)#! ;fndf Astronomical Division sf] :yfkgf .

6
– @)#@ ;fndf Levelling Division sf] :yfkgf
– @)#& ;fndf gravity division :yfkgf
– @)#& ;fndf Doppler Survey Station sf] :yfkgf
– lqe'jg cGt/fli6«o ljdfg :yndf Gravity point sf] :yfkgf ul/of] o;
ljGb'nfO{ bangkoK sf] ljGb'jf6 ;e]{If0f u/L NofO{Psf] .

u|flkmsn lsQf gfkL / Go"d]l/n lsQf gfkL M–


u|flkmsn lsQf gfkL M– s'g} lglZrt If]qdf cfwf/ ljGb'x? v8f u/L tLg} ljGb'x?sf]
;xfotfaf6 lsQfsf ;fFw tyf ;Ldfgf ;Lw} b'/L gfkL gS;f tof/ kfg]{ ljwLnfO{ u|flkmsn
ljwL elgG5 . of] ljlwdf ;e]{If0f ug]{ sfo{ Pj+ gS;fÍsg ug]{ sfo{ ;+u–;u} ul/G5 . of]
ljlw ;e]{ ug]{ sd{rf/Lsf] v'aL, lgk'0ftf / O{dfGbf/Ltfdf klg e/ kb{5 . ;fdfGo, ;/n / ;xh
ljlwsf ?kdf lrlgg] u|flkmsn lsQfgfkLsf lgldQ Kn]g 6]jn jf]8{ tyf r]g, 6]k, clK6sn
:Sjfo/, 6]ln:sf]lks Pln8]8 h:tf ;fwf/0f ;e]{ pks/0fx?sf] k|of]u ul/G5 .
ljz]iftf

 ;e]{sf] l;4fGt cg'?k Whole to the part sf] ?kdf gfkL ul/g] .
 lkmN8d} gS;fÍg ul/g] x'Fbf q'6Lx? klxNofpg ;lhnf] .
 sfof{nodf ul/g] sfo{x? (Office work) sd x'G5 .
 sd vlr{nf] Pj+ rfx]sf] avtdf t'?G5 gfkL ug{ ;lsg] .
 sd dxTj ePsf hUufsf] u|flkmsn ljlwaf6 gfkL ul/G5 .

Go"d]l/sn lsQfgfkL
cfw'lgs ;e]{ pks/0fx?sf] k|of]u u/L, k|To]s hUufsf] s'gfx? Pj+ rf];f– rf;Ldf
:df/s lrGx|x? v8f u/]/ tL ljGb'x?sf] angle / distance gfkL To;sf] cfwf/df gS;f
tof/ kfl/G5 . o; ljlwdf k|To]s ljGb'sf] Co-ordinate x? lgsfnL To;nfO{ /fli6«o
k4ltdf ufl;G5 . Numerical Cadastral survey nfO{ digital Cadastral,
Analytical / Co-ordinate Cadastral survey klg eGg] rng 5 .

ljz]iftf

7
 k|fljlws b[li6sf]0fn] Psbd} z'4 tyf pRr bhf{sf] x'G5 .
 cfw'lgs oGq Pj+ k|ljlwx?sf] k|of]u x'g] x'Fbf vlr{nf] .
 hUufsf] dxTj a9L ePsf] :yfgdf j]z x'g] .
 lkmN8 sfo{ sd x'g] / olb s'g} gfk 5'6\g uPdf ;lhn} kQf nufpg ;lsb}g /
To;sf lgldQ k'gM lkmN8df hfg' kg]{ x'G5 .
 hUuf ;DaGwL Data Base jgfO{ LIS / GIS h:tf sfo{x?sf lgldQ lgs} ;lhnf]
x'g] .
lsQfgfkLsf oL ljlwx? dWo] s'g ljwL k|of]u ug]{ eGg] s'/f b]zsf] cfly{s cj:yf,
df}h'bf hgzlQ, pknAw k|ljlw Pj+d /fli6«o lgltdf e/ kb{5 .

lsQf gfkL

kl/ro M – e"ld nutsf] lglDt gS;f tof/ kfg]{ k|ls|of cyf{t rf/}lt/ ;fFwn] 3]l/Psf] /
k|To]s :yfgdf xsef]u / lsl;ddf ;dfgtf ePsf] hdLgsf 6's|fx?mnfO{ ;e]{If0f u/L lgZrt
dfg gfkdf gS;f tof/ kfg]{ lawLnfO} lsQf gfkL elGfG5 .

o;/L hdLgdf ePsf ljifo j:t"x? 3/, jfu, au}+rf, ?v sf/vfgf tfn kf]v/L
O{Toflb ;j}nfO{ 7"nf] dfg gfksf] gA;fdf k|:t't ug]{ gfkL lsQf gfkL x.] . Ps} jfSodf
eGg'kbf{ lgoldt t/Lsfaf6 tof/ ul/Psf] ;e]{If0f sfo{df cfwfl/t hUuf hdLg ;DalGw
;fj{hlgs ljj/0f xf] .

pB]Zo

!= k|To]s hUuf lsQfsf] l:ylt lgwf{/0f ug]{, l;ldfgf / If]qkmn hUuf adf]lhd gS;fdf b'?:t
pTff/L ;f]xL s'/f nutdf bzf{pg' xf] .

@= hdLg, hgtf / sfg"g aLr kf/bzL{ Pj+ :ki6 ;DaGw sfod /fVg' .

#= s'g} klg of]hgfsf lgldQ cfjZos kg]{ hUuf ;DaGwL tYofÍx? pknAw u/fpg]

$= hdLgdf eO{ /xg] k|fs[lts(natural) Pj+ s[ltd ( artificial ) kl/jt{gx?nfO{ lglZrt


;dosf] cGt/fndf jf tf]lsP adf]lhd gS;fdf kl/dfh{g ub}{ n}hfg] .

%= ;Ifd, ;an Pj+ k|efjsf/L e"'ld k|zf;g ( Land Administration ) nfO{ cfjZoskg]{
e"ld ;DaGwL ;a} k|sf/sf ljj/0fx? pKnAw u/fpg' .

P]ltxfl;s kIf M –-s_ - ljZj kl/j]zdf _ lsQf gfkL lxhf] b]lv cfh;Dd

8
— lsQf gfkL ;DalGw Cadastre eGg] zAb dWo u|Ls Katastikhon af6 pTklt
ePsf] o;n] Pp6f Note book cyjf Business Record eGg] a'emfFp5 .
— hUuf hdLgsf] clen]vsf] O{ltxf; tkm{ x]bf{ s]xL Jojl:yt ?kdf k|mfG;sf] k|flrg
;dosf] Sof8:6/g} b]lvG5 .
— g]kf]lnog k|ydsf] ;dosfndf ;g\ !&(( df ;fdfGo ;e]{If0f ljwLaf6 lsQf gfkL z'?
ePsf] kfO{G5 .
— klxnf s/ clek|fon] kl5 cGo clek|fodf klg k|of]u .
— g]kf]lnogn] cfkm"n] ;fj{hlgs nf]slk|otf sdfpg cfˆgf gfu/Lsx?nfO{ e" —
:jfldTjdf cfZj:t u/fpg, s/sf] b/ lglZrt u/fpg, clwsf/L ju{af6 qlzt x'gaf6
cfफ् gf /}tLx?mnfO{ hf]ufpg / sfg"gL cf8 k|bfg ug{ lsQf gfkL sfo{sf] pkof]u u/]sf
lyP .
— !( cf}+ ztfAbLtfsf klZrd o'/f]ksf w]/} h;f] d'n'sx?df lsQf gfkL ;DaGwL sfo{x?
ePsf] kfOg]
— cf}wf]lus s||fGtL eGbf cuf8L ;+;f/sf k|foM ;a} h;f] d'n"sdf /fHosf] d'Vo
cfo>f]tsf ?kdf e"lds/ nfO{ g} lnOGYof] .
— jt{dfg kl/k|]Iodf /fHosf] bfloTj ue{ b]]lv rfxfg ;Dd (womb to tomb ) a9L
/fvsf] ;Gbe{df , ljsf;sf bf}/fgdf cfPsf ljleGg gofF — gofF k|ljwLx?n] lsQf
gfkLsf] ljwLdf NofPsf] kl/jt{g , hUuf k|ltsf] wf/0f, s[lif k|ltsf] ;f]r O{TofbL h:tf
s'/fx?n] lsQfgfkLsf] pkfbotfnfO{ cem} phfu/ ub}{ uPsf] kfO{G5 .

hUuf k|ltsf] wf/0f


lxhf] cfh

— ;DklQsf] ?kdf dfq – ;Dklt Pj+ slxNo} g;lsg] k|fs[lts >f]tsf ?kdf
klg
— /fHosf] s/ p7fpg] k|d'v >f]tsf ?kdf –(Long lasting And Never Destroyable ) Resource
– e" – :jfldTjdf dfq cfwfl/t lsQf gfkL;Fu – /fHosf] ;du| ljsf; ;u ;Daå ce"tk"j{ cfofd
;DalGwt – ax' pB]ZoLo lsQfgfkL ;Fu ;DalGwt

Sheet Numbering for Large Scale Mapping


7"nf] dfg gfk gS;fx?sf] ;+Vo+fsg ug]{ t/Lsf
– !M @%)) b]lv !M%)) ;Ddsf gS;fx?nfO{ k|foM 7"nf] dfg gfksf gS;f elgg]
– Large scale mapping ug{sf nflu 30 rf}8fePsf Zone x? k|of]u
ul/G5 .
– h;fg'/ !@) Zone x?n] ;Dk"0f{ ;+;f/nfO{ 9fSb5 .
– Zone x?sf] Numbering ubf{ 1800w longitude af6
Anticlockwise z'? ul/G5 .

9
– klxnf] Zone nfO{ 0.5, bf]>f]nfO{ 1 t]>f]nfO{ 1.5 Pj+ s|dn] Zone x?nfO{
gfdfs/0f ul/G5 .
– h:t} 1800 w central meridian sf] bfFof tkm{ / afFof tkm{ 1780 30’
w/ 1780 longitude x'G5g\ To;k5L 1770 w central meridian sf]
b'j{ k§L 1780 30 w / 1750 30’w longitude x'G5 .
– Nepal sf nflu tLgj6f Zone x? k|of]u ePsf 5g\ . 44.0, 44.5, /
45.0 / tLgsf central meridian x? s|dz M 810 E, 840 E / 870 E
5g .
– k|To]s 30 Zone nfO{ 60 – 60 j6f grid sheet x?df ljefhg ul/Psf]
5 . o;/L g]kfnsf lgldQ hDdf 180 j6f u|L8 ;L6x? k|of]u ePsf 5g\ .

– k|To]s u|L8 ;L6x?sf] If]qkmn 50 km x 50 km 5 . h;n] s/La


30’x30’ sf] latitude / longitude cf]u6\g] u5{ .

– Grid sheet Numbvering ubf{ N–W corner b]lv 001 af6 z'? u/L
060, S-E corner ;Dd klxnf] Zone df 061 b]lv 120 ;Dd bf]>f] Zone
df / 121 b]lv 180 t]>f] Zone df k5{ .

– k|To]s u|L8nfO{ k'gM 1600 6's|fdf ljefhg ul/Psf] 5 , Hf;df k|To]ssf]


If]qkmn 1250m x 1250m x'G5 . tL ;L6x?nfO{ Numbering 6's|f, N-
W corner af6 0001 b]lv z'? u/L 1600 ;Dd ul/Psf] 5 . ;fy} k|To]s
6's|fsf] cuf8L s'g g+= sf] u|L8 ;L6 xf] Tof] pNn]v ul/G5 .

– 1:2500 dfg gfksf] ;L6nfO{ k'gM 4 efu nufP/ 1:1250 sf] 625 m x
625 m sf] ;L6 tof/ x'G5

– 1:2500 dfg gfksf] ;L6nfO 25 6's|f kf/]df 1:500 sf gS;fx? tof/ x'G5
. h;n] 250 m x 250 m sf] If]qkmn cf]u6\5g\.

10

You might also like