Αναλφάβητα 250 εκατομμύρια παιδιά λόγω κακής ποιότητας εκπαίδευσης

Κείμενο 1
Αναλφάβητα 250 εκατομμύρια παιδιά λόγω κακής ποιότητας εκπαίδευσης

Σύ μφωνα με την UNESCO περίπου 250 εκατομμύ ρια παιδιά σε ό λο τον κό σμο δεν διαθέτουν
ού τε βασικές ικανό τητες ανά γνωσης, ού τε στοιχειώ δεις δεξιό τητες στα μαθηματικά .
Η κρίση στην εκπαίδευση αφή νει πίσω της μια κληρονομιά αναλφαβητισμού , η οποία είναι
περισσό τερο διαδεδομένη από ό ,τι είχε εκτιμηθεί, αναφέρει στην ετή σια έκθεσή του, το 2013-
2014, ο Εκπαιδευτικό ς, Επιστημονικό ς και Πολιτιστικό ς Οργανισμό ς του ΟΗΕ. Από τα 250
εκατομμύ ρια ανεκπαίδευτα σε ό λο τον κό σμο παιδιά , μό λις τα 130 εκατομμύ ρια ολοκλή ρωσαν
τα τέσσερα πρώ τα σχολικά έτη, ενώ τα υπό λοιπα φοίτησαν για μικρό τερο χρονικό διά στημα ή
και καθό λου, δή λωσε στους δημοσιογρά φους ο επικεφαλή ς της UNESCO Νέας Υό ρκης. Περίπου
175 εκατομμύ ρια ά νθρωποι ηλικίας από 15 έως και 24 ετώ ν δεν μπορού ν να διαβά σουν
ολό κληρη ή μέρος μιας πρό τασης. Το ένα τρίτο του ποσοστού αυτού είναι γυναίκες από τη
Νό τια και Δυτική Ασία. Πιο ανησυχητικό είναι το ποσοστό των παιδιώ ν που ζουν σε χώ ρες της
Αφρική ς, γιατί, παρό λο που στην πλειονό τητά τους τελειώ νουν το δημοτικό , δεν έχουν μά θει τα
βασικά στην ανά γνωση και τα μαθηματικά .
Στο ένα τρίτο των χωρώ ν που αναλύ θηκαν, με βά ση την έκθεση, λιγό τερο από τα τρία τέταρτα
των καθηγητώ ν εκπαιδεύ ονται σύ μφωνα με τα εθνικά πρό τυπα. Η Γενική Διευθύ ντρια της
UNESCO δή λωσε: «Οι εκπαιδευτικοί έχουν το μέλλον αυτή ς της γενιά ς στα χέρια τους.
Χρειά ζεται να προσληφθούν 5,2 εκατομμύ ρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015 και πρέπει να
εργαστού με σκληρά , ώ στε να μπορού με να προσφέρουμε στα παιδιά τη δυνατό τητα για
δωρεάν και ποιοτική εκπαίδευση [...] «Θα πρέπει να γίνει εφικτό , μετά το 2015, κά θε παιδί να
φοιτά στο σχολείο, ό που θα του παρέχεται ουσιαστική εκπαίδευση».

Από την ιστοσελίδα της εφ. Η Καθημερινή, 30.01.2014 (διασκευή )

UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization): Εκπαιδευτικό ς, Επιστημονικό ς και
Πολιτιστικό ς Οργανισμό ς των Ηνωμένων Εθνώ ν.
ΟΗΕ: Οργανισμό ς των Ηνωμένων Εθνώ ν.

Κείμενο 2
Αναλφαβητισμός: Στην 35η θέση παγκοσμίως η Ελλάδα
Τα στοιχεία του ΟΗΕ
Με κριτή ριο τα επίπεδα του αναλφαβητισμού στα ά τομα ηλικίας ά νω των 15 ετώ ν, η Ελλά δα
κατατά σσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώ ς τα περισσό τερα αναπτυγμένα
κρά τη του κό σμου έχουν εξαλείψει το πρό βλημα του αναλφαβητισμού . Αυτό προκύ πτει από τα
στοιχεία του διεθνού ς αυτού οργανισμού για την περίοδο 1995-2005, σύ μφωνα με τα οποία, το
ποσοστό αλφαβητισμού στην Ελλά δα διαμορφώ νεται στο 96%, έναντι σχεδό ν 100% σε 34
χώ ρες για τις οποίες υπά ρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Σε παγκό σμιο επίπεδο υπολογίζεται ό τι περίπου 774 εκατομμύ ρια ά νθρωποι, δηλαδή το 20%
του ενή λικου πληθυσμού του πλανή τη, δεν γνωρίζουν γραφή και ανά γνωση, ενώ την ίδια στιγμή
75 εκατομμύ ρια παιδιά παγκοσμίως είναι αποκλεισμένα από το εκπαιδευτικό σύ στημα. Τα
στοιχεία-σοκ παρουσίασε η UNESCO, με αφορμή τη χθεσινή , παγκό σμια ημέρα για την εξά λειψη
του αναλφαβητισμού .
Σύ μφωνα με την οργά νωση, υπά ρχει ά μεση σχέση ανά μεσα στα επίπεδα αλφαβητισμού , σε
προβλή ματα υγείας, αλλά και σε κοινωνικά προβλή ματα. Είναι ενδεικτικό ό τι σε έρευνα που
έγινε σε 32 χώ ρες, οι γυναίκες που είχαν ολοκληρώ σει τη δευτεροβά θμια εκπαίδευση ή ταν
πέντε φορές πιθανό τερο να γνωρίζουν τους κινδύ νους που συνδέονται με τον ιό του AIDS, σε

1
σχέση με τις αναλφά βητες. Ο αναλφαβητισμό ς συνδέεται, επίσης, με υψηλό τερα ποσοστά
βρεφική ς θνησιμό τητας και με κοινωνικά προβλή ματα, ό πως ο αποκλεισμό ς, η εσωστρέφεια και
η απομό νωση του ατό μου. Επιβά λλεται, επομένως, συνεχή ς αγώ νας για την καταπολέμησή του.
Κατά την UNESCO, ο στό χος που είχε τεθεί για αύ ξηση του αλφαβητισμού παγκοσμίως κατά
50% μέχρι το 2015 ίσως αποδειχθεί ανέφικτος. Ωστό σο, υπά ρχουν και ενθαρρυντικά μηνύ ματα.
Συγκεκριμένα, ο αριθμό ς των αναλφά βητων ενηλίκων εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του
2000 μειωμένος κατά 100 περίπου εκατομμύ ρια.

Φ. Δημολαΐδου, από την ιστοσελίδα της εφ. Μακεδονία, 9.9.2008(διασκευή )

ανέφικτος: ακατό ρθωτος, απραγματοποίητος

ΘΕΜΑΤΑ

Α1. Ποιοι στόχοι έχουν τεθεί από την UNESCO για την καταπολέμηση του
αναλφαβητισμού ως το 2015, σύμφωνα με τους συγγραφείς των δύο κειμένων; (60-80
λέξεις)

Στο πρώ το κείμενο καταγρά φεται η ανά γκη, ό πως προσδιορίζεται από την UNESCO, να
προσληφθού ν 5,2 εκατομμύ ρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015, καθώ ς και η αξίωση να καταβληθεί
μεγά λη προσπά θεια, ώ στε τα παιδιά να έχουν πρό σβαση σε δωρεά ν και ποιοτική εκπαίδευση.
Ως στό χος τίθεται, επομένως, μετά το 2015 κά θε παιδί να πηγαίνει στο σχολείο, ό που θα
λαμβά νει ουσιαστική εκπαίδευση. Ενώ , στο δεύ τερο κείμενο επισημαίνεται πως ο στό χος που
έχει τεθεί από την UNESCO για να αυξηθεί ο αλφαβητισμό ς κατά 50% σε παγκό σμιο επίπεδο
μέχρι το 2015 είναι πιθανώ ς ανέφικτος. Εντού τοις, υπά ρχουν ενθαρρυντικές ενδείξεις, ό πως
είναι η σημαντική μείωση των αναλφά βητων ενηλίκων στις αρχές της δεκαετίας του 2000.  

Α1. Πώς συνδέεται ο αναλφαβητισμός με την υγεία και με κοινωνικά προβλήματα,

σύμφωνα με την αρθρογράφο του δεύτερου κειμένου; (60-80 λέξεις)

Η σύ νδεση του αναλφαβητισμού με την υγεία και με κοινωνικά προβλή ματα προκύ πτει από τα
αποτελέσματα σχετικώ ν ερευνώ ν. Σύ μφωνα, για παρά δειγμα, με έρευνα που έγινε σε 32 χώ ρες,
οι γυναίκες που είχαν ολοκληρώ σει μέχρι και τη δευτεροβά θμια εκπαίδευσή τους είχαν
πενταπλά σιες πιθανό τητες, σε σύ γκριση με τις αναλφά βητες, να γνωρίζουν για την
επικινδυνό τητα του ιού AIDS, και να λά βουν ά ρα τις σχετικές προφυλά ξεις. Επιπροσθέτως,
υπά ρχει σύ νδεση του αναλφαβητισμού με αυξημένα ποσοστά βρεφική ς θνησιμό τητας, αλλά και
με κοινωνικά προβλή ματα, ό πως είναι ο αποκλεισμό ς και η απομό νωση του αναλφά βητου
ατό μου, το οποίο τείνει να γίνεται εσωστρεφές.  

Α1. Πώς αποδεικνύεται η κρίση της εκπαίδευσης στο πρώτο κείμενο; (60-80 λέξεις)

Ο αρθρογρά φος του πρώ του κείμενου αντλεί στατιστικά στοιχεία από την ετή σια έκθεση, για
την περίοδο 2013-2014, του Εκπαιδευτικού , Επιστημονικού και Πολιτιστικού Οργανισμού του
ΟΗΕ. Σύ μφωνα, λοιπό ν, με αυτή την έκθεση η κρίση στην εκπαίδευση έχει αφή σει 250
εκατομμύ ρια παιδιά ανεκπαίδευτα σε ό λο τον κό σμο, εκ των οποίων μό λις τα 130 εκατομμύ ρια
ολοκλή ρωσαν έστω τα τέσσερα πρώ τα χρό νια της εκπαίδευσή ς τους, ενώ τα υπό λοιπα ή δε
φοίτησαν καθό λου ή παρακολού θησαν μαθή ματα για ένα ελά χιστο διά στημα. Ενώ , σχεδό ν 174
εκατομμύ ρια ά νθρωποι ηλικίας 15 έως 24 ετώ ν δεν είναι σε θέση να διαβά σουν ολό κληρη ή
μέρος μιας πρό τασης. Τέλος, σημειώ νεται πως πιο ανησυχητική είναι η κατά σταση για τα παιδιά

2
χωρώ ν της Αφρική ς, διό τι παρά το γεγονό ς ό τι τα περισσό τερα τελειώ νουν το δημοτικό , δεν
μαθαίνουν εντού τοις ού τε τα στοιχειώ δη στην ανά γνωση και τα μαθηματικά .

Α2. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του πρώτου κειμένου (Η

κρίση στην εκπαίδευση... τα μαθηματικά); Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Η δεύ τερη παρά γραφος αναπτύ σσεται με παραδείγματα. Ειδικό τερα, παρατίθενται ποικίλα
στατιστικά στοιχεία προκειμένου να καταστεί σαφές το μείζον πρό βλημα που δημιουργεί η
κρίση στην εκπαίδευση και ο συνεπαγό μενος αναλφαβητισμό ς.

Α2. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο του δεύτερου κειμένου.

1η παρά γραφος: Τα επίπεδα αναλφαβητισμού στην Ελλά δα.

2η παρά γραφος: Στατιστικά στοιχεία της UNESCO για τον αναλφαβητισμό σε διεθνές επίπεδο.
3η παρά γραφος: Άμεση σχέση του αναλφαβητισμού με προβλή ματα υγείας και κοινωνικά
προβλή ματα.
4η παρά γραφος: Στό χοι της UNESCO για ενίσχυση του αλφαβητισμού .

Α2. Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου (Σύμφωνα με την…

καταπολέμησή του) του δεύτερου κειμένου.

Θεματική περίοδος: Σύ μφωνα με την οργά νωση, υπά ρχει ά μεση σχέση ανά μεσα στα επίπεδα
αλφαβητισμού , σε προβλή ματα υγείας, αλλά και σε κοινωνικά προβλή ματα. Σχόλια /
Λεπτομέρειες: Είναι ενδεικτικό ό τι σε έρευνα που έγινε σε 32 χώ ρες, οι γυναίκες που είχαν
ολοκληρώ σει τη δευτεροβά θμια εκπαίδευση ή ταν πέντε φορές πιθανό τερο να γνωρίζουν τους
κινδύ νους που συνδέονται με τον ιό του AIDS, σε σχέση με τις αναλφά βητες. Ο αναλφαβητισμό ς
συνδέεται, επίσης, με υψηλό τερα ποσοστά βρεφική ς θνησιμό τητας και με κοινωνικά
προβλή ματα, ό πως ο αποκλεισμό ς, η εσωστρέφεια και η απομό νωση του ατό μου.
Κατακλείδα: Επιβά λλεται, επομένως, συνεχή ς αγώ νας για την καταπολέμησή του.

Β1. «Χρειά ζεται να προσληφθού ν 5,2 εκατομμύ ρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015 και πρέπει να
εργαστού με σκληρά , ώ στε να μπορού με να προσφέρουμε στα παιδιά τη δυνατό τητα για δωρεά ν
εκπαίδευση».

Να ξαναγρά ψετε την παραπά νω περίοδο λό γου, αντικαθιστώ ντας τις υπογραμμισμένες λέξεις
με τις εξή ς σημασιολογικά ισοδύ ναμες λέξεις / φρά σεις: δουλέψουμε, εκπαίδευση χωρίς
χρήματα, δώσουμε, είμαστε σε θέση, είναι αναγκαίο.

Είναι αναγκαίο να προσληφθού ν 5,2 εκατομμύ ρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015 και πρέπει να
δουλέψουμε σκληρά , ώ στε να είμαστε σε θέση να δώ σουμε στα παιδιά τη δυνατό τητα για
εκπαίδευση χωρίς χρή ματα.

Β1. Να γρά ψετε μία συνώ νυμη λέξη ή ισοδύ ναμη φρά ση για καθεμιά από τις λέξεις των
κειμένων με την έντονη γραφή, με βά ση τη σημασία τους στο κείμενο: τα βασικά,
προσφέρουμε, δωρεάν, παγκοσμίως, συνδέονται.

τα βασικά = τα στοιχειώ δη (τα ουσιώ δη, τα πρωταρχικά )

προσφέρουμε = παρέχουμε
δωρεά ν = χωρίς πληρωμή

3
παγκοσμίως = διεθνώ ς
συνδέονται = σχετίζονται

Β1. Να δημιουργή σετε από μία πρό ταση με κά θε αντώ νυμο των παρακά τω λέξεων των
κειμένων με έντονη γραφή, με βά ση τη σημασία τους στα κείμενα: διαδεδομένη,
προσληφθούν, γνωρίζουν, ανέφικτος, ενθαρρυντικά.

- Η επίπτωση των οικονομικώ ν προβλημά των της γειτονική ς χώ ρας στην εθνική μας οικονομία
ή ταν τελικά περιορισμένη, παρά τους φό βους για το αντίθετο.
- Μία από τις προϋ ποθέσεις της συμφωνίας για την παροχή οικονομική βοή θειας στην Ελλά δα
ή ταν να απολυθούν 10.000 δημό σιοι υπά λληλοι.
- Οι αρχές φαίνεται να αγνοούν τα πραγματικά αίτια του ατυχή ματος.
- Η έγκαιρη υλοποίηση του σχετικού προγρά μματος θεωρείται εφικτός στό χος.
- Τα στοιχεία σχετικά με την προσπά θεια περιορισμού της ανεργίας είναι αποθαρρυντικά.

Β2. Να επισημάνετε ποιες από τις τρεις παρακάτω φράσεις / προτάσεις του πρώτου
κειμένου χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική/δηλωτική και ποιες με μεταφορική /
συνυποδηλωτική σημασία:

1. «250 εκατομμύ ρια παιδιά σε ό λο τον κό σμο δεν διαθέτουν τις βασικές ικανό τητες
ανά γνωσης»
= Κυριολεκτική
2. «μια κληρονομιά αναλφαβητισμού »
= Μεταφορική
3. «Οι εκπαιδευτικοί έχουν το μέλλον αυτή ς της γενιά ς στα χέρια τους»
= Μεταφορική  

Β2.α. Γιατί ο αρθρογράφος του πρώτου κείμενου προτίμησε να παραθέσει τις απόψεις
της Γενικής Διευθύντριας της UNESCO μέσα σε εισαγωγικά, αντί να τις αποδώσει σε
πλάγιο λόγο;

Ο αρθρογρά φος επιλέγει να παραθέσει τις από ψεις της Γενική ς Διευθύ ντριας της UNESCO μέσα
σε εισαγωγικά προκειμένου να καταστή σει σαφές πως αυτές καταγρά φονται αυτού σιες, χωρίς
καμία δική του παρέμβαση. Προκύ πτει, έτσι, η αίσθηση της αντικειμενικό τητας και της
εγκυρό τητας, αφού δεν υπά ρχει περίπτωση αλλοίωσης των σχετικώ ν από ψεων.
Συνά μα, ο αναγνώ στης έχει την ευκαιρία να διακρίνει στο ύ φος και στον τρό πο διατύ πωσης την
κρισιμό τητα της κατά στασης, ό πως ακριβώ ς την παρουσιά ζει ένας ειδικό ς επί του θέματος που
έχει πλή ρη γνώ ση του ζητή ματος.

Β2.β. «Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η Unesco, με αφορμή τη χθεσινή , παγκό σμια ημέρα για την
εξά λειψη του αναλφαβητισμού ».

1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της σύνταξης από τον αρθρογράφο.

Ο αρθρογρά φος επιλέγει την ενεργητική σύ νταξη προκειμένου να δώ σει έμφαση στο
υποκείμενο της ενέργειας.

2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

4
«Τα στοιχεία-σοκ παρουσιά στηκαν από την Unesco, με αφορμή τη χθεσινή , παγκό σμια ημέρα
για την εξά λειψη του αναλφαβητισμού ».

Β2. «Η Ελλά δα κατατά σσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώ ς τα περισσό τερα
αναπτυγμένα κρά τη του κό σμου έχουν εξαλείψει το πρό βλημα του αναλφαβητισμού ».

1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της παθητικής σύνταξης στην πρώτη πρόταση από την
αρθρογράφο.

Η αρθρογρά φος επιλέγει την παθητική σύ νταξη προκειμένου να δώ σει έμφαση στο αποτέλεσμα
της ενέργειας που δηλώ νεται από το ρή μα.

2. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική και την ενεργητική σε

παθητική.

Ο ΟΗΕ κατατά σσει την Ελλά δα στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώ ς το πρό βλημα του
αναλφαβητισμού έχει εξαλειφθεί από τα περισσό τερα αναπτυγμένα κρά τη του κό σμου.