Professional Documents
Culture Documents
1 積分技巧雜談
對於 ∫ 3 √
9 − x2 dx
−3
√
通常會想到做三角代換。不過積分就是在求面積,而被積分函數 y = 32 − x2 其實就是
上半圓,其半徑為 3,所以直接使用圓面積公式便可得到
∫ 3√
1
9 − x2 dx = · 32 π
−3 2
除非考試題目直接指明使用三角代換,否則遇到這個直接使用圓面積就出來了。
有了這經驗後,我們來看
∫ 2 √
(x + 3) 4 − x2 dx
−2
先乘開寫成
∫ √
2 √
x 4 − x2 + 3 4 − x2 dx
−2
∫ 2 √ ∫ 2√
= x 4 − x dx + 3
2 4 − x2 dx
−2 −2
拆開以後,注意第一項是奇函數的積分,結果為 0;第二項是上半圓的面積再三倍,所
以答案就是 ∫ 2 √ 1
(x + 3) 4 − x2 dx = 0 + 3 · · 22 π = 6π
−2 2
其實應該說一開始就注意到有一塊奇函數的部分,才會想要一開始乘開。現在將這種對
稱性的考慮昇華到暴力層次,請看下題。
∫ 2 ( )
例題
x ln 1 + e x dx
1.1 −2
解
( )
積分範圍的對稱讓我們想到是否可以利用奇偶性。首先分析若 f (x) = x ln 1 + e x ,
( ) ( ex + 1 ) ( ) ( )
則 f (−x) = −x ln 1 + e−x = −x ln = −x ln 1 + e x
+ x ln e x
= −x ln 1 + e x
+ x2 。
ex
差了一點點,實在是壯士扼腕!百般不服氣之下,決定霸王硬上弓,拆成
∫ 2 ( ) x2 ∫ 2 2
x
x ln 1 + e − dx +
x
dx
−2 2 −2 2
∫ 2
=0 + x2 dx
0
( ) x2 ( ) x2
其中 g(x) = x ln 1 + e x − , g(−x) = −x ln 1 + e x + x2 − = −g(x),故 g(x) 為奇函
2 2
數。
1
1 積分技巧雜談
接下來看一個可以作巧妙互消的積分
∫
xe x
dx
(x + 1)2
先作個 u = x + 1 代換讓分母好看一點
∫ ∫ u ∫ u )
(u − 1)e(u−1) 1 ( e e
= 2
du = · du − du 對第一個做分部積分
u e u u2
∫ ∫ u )
1 ( eu ZZeu Z e
= · + Z2
du − ZZ du
e u u Z Z
u2 Z
Z
eu−1 ex
= +C = +C
u x+1
當遇到這種帶有 e x 的積分
∫
ex
dx
ex + 1
只要你在學習變數代換技巧時,有培養一定的靈敏度,便知道只要做 u = e x 的代換即可
作出。然而如果我將分子改成 1,變成
∫
dx
ex + 1
∫ 0 ∫ 1
dx dx
+
−1 (e + 1)(1 + x2 )
x
0 (e x + 1)(1 + x2 )
∫ 0 ∫ 1
du dx
=− +
1 (e
−u + 1)(1 + u )
2
0 (e + 1)(1 + x )
x 2
∫ 1 ∫ 1
eu du dx
= +
0 (1 + e )(1 + u ) 0 (e + 1)(1 + x )
u 2 x 2
∫ 1
du π
= =
0 1+u
2 4
2
1 積分技巧雜談
∫
例題 dx
√
1.3 x + 1 − x2
解1
∫ ∫
1
t + ln 1 + sin(2t) + C
1 1 cos(2t) 1
= dt + dt =
2 2 1 + sin(2t) 2 4
1 −1 1 √
= sin (x) + ln x + 1 − x2 + C
2 2
解2
1
t + ln 1 + sin(2t) + C
1
=
2 4
解3
∫ ( )
1 π 1 1 ( π )
= cot(t + ) + 1 dt = t + ln sin t + + C
2 4 2 2 4
1 1 1 1
= t + ln √ sin(t) + √ cos(t) + C = t + ln sin(t) + cos(t) − ln √ + C
1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2 2
1
t + ln 1 + sin(2t) + C
1
=
2 4
解4
∫ ∫ ∫
cos(t) 1 sec2 (t)
dt = dt = ( )( ) dt
sin(t) + cos(t) 1 + tan(t) 1 + tan(t) 1 + tan2 (t)
∫ (
1 1 1 − tan(t) ) 2
= + sec (t) dt
2 1 + tan(t) 1 + tan2 (t)
3
1 積分技巧雜談
∫ (
例題 1 1 1 tan(t) ) 2
1.3 = + − sec (t) dt
2 1 + tan(t) 1 + tan2 (t) 1 + tan2 (t)
∫ ∫ (
1 1 1 tan(t) ) 2
= dt + − sec (t) dt
2 2 1 + tan(t) 1 + tan2 (t)
∫ ∫
1 1 du 1 u du 1 1 1
2
= t+ − = t + ln |1 + u| − ln 1 + u +C
2 2 1+u 2 1 + u2 2 2 4
( )2
1 1 1 1 1 1 + tan(t)
= t + ln 1 + tan(t) − ln 1 + tan (t) + C = t + ln
2
+C
2 2 4 2 4 sec2 (t)
1 2 tan(t) 1
t + ln 1 + sin(2t) + C
1 1
= t + ln 1 + +C =
2 4 sec2 (t) 2 4
解5
∫ ∫
cos(t) 1 sin(t) + cos(t) + cos(t) − sin(t)
dt = dt
sin(t) + cos(t) 2 sin(t) + cos(t)
∫ ∫ ∫
cos(t) − sin(t) 1
dt + ln sin(t) + cos(t) + C
1 1 1
= dt + dt =
2 2 sin(t) + cos(t) 2 2
1
t + ln 1 + sin(2t) + C
1
=
2 4
解6
t 2 du 2u 1 − u2
三角代換後可用 Weierst ass 代換 u = tan( ), dt = , sin(t) = , cos(t) =
2 1 + u2 1 + u2 1 + u2
∫ ∫ 1 − u2
cos(t) 1 + u2 2 du
dt =
sin(t) + cos(t) 2u 1 − u2 1 + u2
+
1+u 2 1 + u2
∫ ∫ (
2(1 − u2 ) 1−u 1−u)
= du = + du
(1 + 2u − u2 )(1 + u2 ) 1 + 2u − u2 1 + u2
1
t + ln 1 + sin(2t) + C
1
=
2 4
解7
√ ( x ) x
直接嘗試 u = x + 1 − x2 , du = 1 − √ dx,為了處理多出的 √ ,拆成
1 − x2 1 − x2
∫
dx
√
x + 1 − x2
∫ 1− √ x + √
x
∫ ∫ √
x
1− x2 1− x2 du 1 − x2
= √ dx = + √ dx
x + 1 − x2 u x+ 1 − x2
4
1 積分技巧雜談
例題 ∫ x
∫
√ dx
1.3 1 − x2 dx
= ln |u| + √ = ln |u| + ( √ )√
x+ 1 − x2 x+ 1 − x2 1 − x2
∫ ∫
dx dx
= ln |u| + √ − √
1−x 2 x + 1 − x2
∫
−1 dx
= ln |u| + sin (x) − √ +C
x + 1 − x2
出現原積分,故由自套法得
∫
dx 1 −1 1 √
√ = sin (x) + ln x + 1 − x2 + C
x + 1 − x2 2 2
解8
∫ ∫ √
dx 1 − x2
√ = ( √ )√ dx
x + 1 − x2 x + 1 − x2 1 − x2
∫ ( x + √1 − x2 ) − ( x − √1 − x2 )
1
= ( √ )√ dx
2 x + 1 − x2 1 − x2
∫ ∫ 1− √ x
1 1 1 1 − x2
= √ dx + √ dx
2 1 − x2 2 x + 1 − x2
1 −1 1 √
= sin (x) + ln x + 1 − x2 + C
2 2
以下介紹一些更深入的技巧,這些並不是一般微積分課程所必須知道的,所以一般
讀者可以跳過。
定理 1
若 f (x) 在 [a, b] 上連續,則
∫ b ∫ b ∫
1 b( )
f (x) dx = f (a + b − x) dx = f (x) + f (a + b − x) dx
a a 2 a
證 設 x = a + b − t, dx = − dt,則
∫ b ∫ a ∫ b
f (x) dx = − f (a + b − t) dt = f (a + b − x) dx
a b a
∫ b( )
= f (x) + f (a + b − x) dx
a
5
1 積分技巧雜談
下題便是一個應用。
∫
例題
1
ln(1 + x)
dx
1.4 0 1 + x2
解1
解2
另外一個變形是:
6
1 積分技巧雜談
定理 2
若 f (x) 在 [a, b] 上連續,則
∫ b ∫ a+b
( ) ∫ b ( )
2
f (x) dx = f (x) + f (a + b − x) dx = f (x) + f (a + b − x) dx
a+b
a a 2
證
∫ b ∫ a+b ∫ b
2
f (x) dx = f (x) dx + f (x) dx
a+b
a a 2
∫ a+b ∫ a ∫ a+b
( )
2 2
= f (x) dx − f (a + b − t) dt = f (x) + f (a + b − x) dx
a+b
a 2 a
∫
例題
π
x sin3 (x) tan−1 (e x )
dx
1.5 −π 1 + cos2 (x)
解
∫ π ∫ π( )
此題 a = −π, b = π,故有 f (x) dx = f (x) + f (−x) dx。所以
−π 0
∫
x sin3 (x) tan−1 (e x )
π
dx
−π 1 + cos2 (x)
∫ π( )
x sin3 (x) tan−1 (e x ) x sin3 (x) tan−1 (e−x )
= +
0 1 + cos2 (x) 1 + cos2 (x)
1 π
由於 tan−1 (u) + tan−1 ( ) =
u 2
∫ π
π x sin3 (x)
=
2 0 1 + cos2 (x)
又由定理 1
∫ ( )
π 1 π x sin3 (x) (π − x) sin3 (x)
= + dx
2 2 0 1 + cos2 (x) 1 + cos2 (x)
∫ ∫ π ∫π ∫
π2 π sin3 (x) π2 2 sin3 (x) π
= dx = dx f (sin θ) dθ = 2 2
f (sin θ) dθ
4 0 1 + cos2 (x) 2 0 1 + cos2 (x) 0 0
∫ ∫
π2 1 1 − u 2 π2 1 ( 2 )
= du = −1+ du
2 0 1 + u2 2 0 1 + u2
π2 ( ( ) ) π2
= 2 tan−1 1 − 1 = (π − 2)
2 4
7
1 積分技巧雜談
下面是一個特殊的積分技巧,叫做組合積分法。找出一個長相相近的積分式,通過
解方程式來求積分。
∫
例題 dx
1.6 (x + 1)(x − 1)
設 ∫ ∫
dx x dx
I= , J=
(x + 1)(x − 1) (x + 1)(x − 1)
於是有 ∫ (x + 1) dx ∫ dx
I + J = = = ln |x − 1| + C
(x + 1)(x − 1) x−1
∫ (x − 1) dx ∫ dx
J − I = = = ln |x + 1| + C
(x + 1)(x − 1) x+1
解方程式便可得
1 x − 1
I = ln +C
2 x + 1
∫
例題 dx
1.7 (1 + x)(1 + x2 )
設 ∫ ∫
dx x2 dx
I= , J=
(x + 1)(x2 + 1) (x + 1)(x2 + 1)
於是有
∫ (x2 + 1) dx ∫ dx
I + J = = = ln |1 + x| + C
(x + 1)(x + 1)
2 1+x
∫ (x2 − 1) dx ∫ (x − 1) dx ∫ x dx ∫
J − I = = 12 ln x2 + 1 − tan−1 (x) + C
dx
= = −
(x + 1)(x + 1)
2 2 x +1 2 x +1 x2 + 1
解方程式便可得
1[ 1 2 −1
]
I = ln |x + 1| − ln x + 1 + tan (x) + C
2 2
∫
例題 7 cos(x) − 3 sin(x)
dx
1.8 5 cos(x) + 2 sin(x)
設 ∫ ∫
sin(x) cos(x)
I= dx, J= dx
5 cos(x) + 2 sin(x) 5 cos(x) + 2 sin(x)
8
1 積分技巧雜談
於是有 ∫
2I + 5J = dx = x + C
∫ 2 cos(x) − 5 sin(x)
2J − 5I = dx = ln 5 cos(x) + 2 sin(x) + C
5 cos(x) + 2 sin(x)
解方程式便可得 [ ]
I=
1
2x − 5 ln 5 cos(x) + 2 sin(x) + C
29
[ ]
J = 1 5x + 2 ln 5 cos(x) + 2 sin(x) + C
29
則所求為
7J − 3I = x + ln 5 cos(x) + 2 sin(x) + c
例題
1.8