Maša Milutinović II1

FILOGENIJA

❁ Oblast evolucione biologije.

❁ Proučava evolucionu istoriju različitih grupa organizama.

Zasniva se na nekoliko osnovnih evolucionarnih principa:

❀
1 Od jedne predačke vrste može nastati više novih (potomačkih) vrsta organizama.
Genetičke promene unutar jedne populacije akumuliraju kroz generacije. Više populacija iste vrste
nezavisno akumuliraju te se sve više razlikuju međusobno.

❀
2 Što je duže vreme nezavisne evolucije populacija, to je stepen razlika između njih veći.
Rezultat dugotrajne evolucije je nastanak grupa organizama velikih genetičkih različitosti pa ih
klasifikujemo u različite rodove, familije, redove, klase...

❀
3 Vrsta od koje započinje nezavisna evolucija (odvajanje grupa)- zajednički predak.
Evolucija jedne grupe podrazumeva potomački niz kroz vreme- evolucionu liniju.

❀
4 Akumulacija genetičkih razlika između evolucione linije započinje od genetičke osnove zajedničkog
pretka. Različite grupe organizama koje imaju zajedničkog pretka dele zajednička svojstva-homologije.

❀
5 Zajednički preci su imali svoje zajedničke pretke koji su imali svoje zajedničke pretke... Tom logikom
stižemo do jednog zajedničkog pretka svih organizama.
Veća sličnost između grupa organizama ukazuje na njihovu veću
evolucionu srodnost (tj. na bližeg zajedničkog pretka).

Filogenetsko stablo - dijagram u obliku granajućeg drveta koji opisuje

evolucione odnose između različitih grupa organizama.
grane predstavljaju evolucione linije, a mesto njihovog spajanja je zajednički predak

Filogenetskim stablom možemo opisati evolucione odnose između populacija

unutar iste vrste, vrsta unutar istog roda, rodova unutar iste familije...

Drvo života - grafički prikaz evolucionih odnosa između svih današnjih

organizama.

Podaci po kojima se određuje sličnost/srodnost između grupa mogu biti:

✿ molekulski (sličnost sekvence)
✿ ontogenetski (sličnost u fazama razvića)
✿ fenotipski (sličnost morfologije i anatomije)
Najveći dokaz evolucije života na zemlji predstavlja postojanje homologija.

✽ 1✽
Homologno svojstvo svih živih organizama jeste
da se život svih organizama - bakterija, arhea i
eukariota - zasniva na istom molekulskom
sistemu. Univerzalnost genetičkog koda i čitanja
nasledne informacije potvrđuje nastanak
molekulskog sistema. Na osnovama molekulskog
sistema su evoluirali brojni oblici života.

✽ 2✽
Ako uporedimo anatomske analize različitih
grupa organizama možemo uočiti brojne razlike u
njihovim strukturama kao i homologije.Npr.
prednji ekstremiteti svih kičmenjaka sadrže iste
prednji ekstremiteti kičmenjaka
kosti (homologije) ali tokom evolucije tih grupa
dimenzije i proporcije kostiju su se menjale na
različite načine-time dobijamo ekstremitete
različitih funkcija)
 ✽3✽
Velike sličnosti u fazama ontogenije (razvića)
između grupa životinja ukazuje na skorije
odvajanje od zajedničkog pretka. Npr. svi
kičmenjaci prolaze kroz stupanj razvića u kom
se uspostavlja telesni sklop.
✽ 4✽
Pokazatelji evolucionih promena anatomskih
struktura različitih rupa organizama se nalaze u
fosilima. Prelazni fosili sadrže mešavinu
karakteristika predačkih i potomačkih grupa.

stupanj razvića u kom se uspostavlja telesni sklop kičmenjaka rekonstrukcija izgleda vrsta koje pripadaju prelaznim fosilima

Tokom evolucije kičmenjaka došlo je do velikih promena koje su izazvale brojne mutacije u genima.