GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER –4(NEW) EXAMINATION – WINTER - 2021

Subject Code:3341903 Date :27-12-2021

Subject Name: Theory Of Machines
Time:10:30 AM TO 01:00 PM Total Marks:70
Instructions:
1. Attempt all questions.
2. Make Suitable assumptions wherever necessary.
3. Figures to the right indicate full marks.
4. Use of programmable & Communication aids are strictly prohibited.
5. Use of non-programmable scientific calculator is permitted.
6. English version is authentic.

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ ાંથી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. Define the terms Kinematics and Dynamics.
૧. ક યનેમેટિક્સ અને ડ યનેમમક્સ પદોની વ્ય ખ્ય આપો.
2. Classify the types of links used for transmitting force or motion.
૨. બળો કે ગમત ટ્ર ન્સમમિ કરવ મ િે વપર તી લ ાંક નાં વગીકરણ કરો.
3. State the types of Kinematic Pair according to nature of relative motion.
૩. સ પેક્ષ ગમત ન આધ રે ક યનેમેટિક પૅર ન પ્રક ર જણ વો.
4. Explain the inversion of mechanism.
૪. મીકેનીઝમનાં ઉત્ક્રમણ સમજાવો.
5. Define Linear Velocity and Linear Acceleration.
૫. રેખીય વેગ અને રેખીય પ્રવેગ ની વ્ય ખ્ય આપો.
6. State the laws of Static Friction.
૬. સ્થૈમતક ઘર્ષણ ન મનયમો જણ વો.
7. Explain, what is Angle of Repose.
૭. મવશ્ર મ કોણ શાં છે તે સમજાવો.
8. Differentiate between Flywheel and Governor.
૮. ફ્ યવ્હી અને ગવનષર વચ્ચેનો તફ વત આપો.
9. State the advantages of Balancing.
૯. બે ેંસીંગ ન ફ યદ જણ વો..
10. Define the terms Amplitude and Natural Frequency, used for vibration.
૧૦. વ યબ્રેશન મ િે વપર ત પદો તરાંગ મ ત્ર અને નેચર ફ્રીક્વાંસી ની વ્ય ખ્ય આપો.

Q.2 (a) Differentiate between Single Slider Crank Mechanism and Double Slider 03
Crank Mechanism.
પ્રશ્ન. ર (અ) લસાંગ સ્ ઈડર રેંક મીકેનીઝમ અને ડબ સ્ ઈડર રેંક મીકેનીઝમ વચ્ચેનો તફ વત આપો. ૦૩
OR
(a) Differentiate between Machine & Structure. 03
(અ) મશીન અને સ્ટ્રક્ચર વચ્ચેનો તફ વત આપો. ૦૩
(b) Draw the figure of Elliptical Trammel showing clearly name of its links. 03
(બ) ઈ ીપ્િીક ટ્રેમ ની તેની લ ાંકન ન મ સ્પષ્ટ પણે દશ ષવતી આકૃમત દોરો. ૦૩
OR
(b) Draw figure of Oldham’s Coupling showing clearly name of its links. 03

1/4
 (બ) ઓલ્ધ મ કપ ીંગ ની તેની લ ાંકન ન મ સ્પષ્ટ પણે દશ ષવતી આકૃમત દોરો. ૦૩
(c) In a four bar chain PQRS, PS is fixed link. Lengths of links PQ = 62.5 mm, 04
QR = 175 mm, RS = 112.5 and SP = 200 mm. Link PQ rotates at 100 rpm in
clockwise direction. ∠QPS = 60°. Find:
1) Velocity of point M, which is located on RQ extended (R-Q-M) and is
40 mm from Q.
2) Angular velocity of link QR
(ક) PQRS એ એક ફોર બ ર ચૅન છે . જે મ ાં PS એ સ્થ યી લ ાંક છે . લ ાંક્ની મ્બ ઈ અનરમે PQ = ૦૪
62.5 mm, QR = 175 mm, RS = 112.5 અને SP = 200 mm. લ ાંક PQ ક્ ોક્વ ઈઝ
ટદશ મ ાં 100 rpm થી ફરે છે . જો ∠QPS = 60° હોય તો,
૧) RQ ને ાંબ વત (R-Q-M) Q થી 40 mm દૂર આવે લબાંદ M નો વેગ શોધો.
૨) લ ાંક QR નો કોણીય વેગ શોધો.
OR
(c) Explain Klein’s Construction for only velocity of reciprocating engine parts. 04
(ક) રેસીપ્રોકેિીંગ એંજીનન ભ ગોન ફક્ત વેગ મ િે ક્ ીન કાંસ્ટ્રક્શન સમજાવો. ૦૪
(d) Define formula for Torque and Power lost in friction for flat collar bearing 04
assuming uniform pressure condition.
(ડ) યમનફોમષ પ્રેસર ની ધ રણ ધ્ય ને ઈ ફ્ ેિ કો ર બેરીંગ મ િે ઘર્ષણ િોકષ તથ ઘર્ષણમ ાં વ્યય થત ૦૪
પ વરનાં સૂત્ર ત રવો.
OR
(d) Explain construction and working of Cone Clutch with neat sketch. 04
(ડ) સ્વચ્છ આકૃમતસહ કોન ક્ ચ ની રચન અને ક યષ સમજાવો. ૦૪

Q.3 (a) A multi-plate friction clutch transmits 110 kW power at 3600 rpm. If 03
coefficient of friction of frictional surfaces is 0.2 and axial, pressure is limited
to 320 kN/m2. Internal radius of friction ring is 80 mm and is 0.7 times of
outer radius, determine number of plates required to transmit the given power
assuming uniform wear condition.
પ્રશ્ન. 3 (અ) એક મલ્િીપ્ ેિ ઘર્ષણ ક્ ચ 110 kW પ વર, 3600 આાંિ પ્રમત મમનીિની ગમતએ સાંચ મ ત કરે છે . ૦૩
ઘર્ષણ સપ િીઓનો ઘર્ષણ ાંક 0.2 છે . અક્ષીય દબ ણની મ ત્ર 320 kN/m2 થી વધવી ન
જોઈએ.ઘર્ષણ રીંગની અાંદરની મત્રજ્ય 80 mm છે અને જે બ હ્ય મત્રજ્ય ન 0.7 ગણી છે . યમનફોમષ
વેર ની ધ રણ ઈ જરૂરી િોકષ સાંચ મ ત કરવ પ્ ેિોની સાંખ્ય શોધો.
OR
(a) State the types of lubrication for journal bearing and explain any one of them. 03
(અ) જનષ બેરીંગ મ િે લ્યબ્રીકેશનન પ્રક રો જણ વો, તેમજ તેમ ાંનો એક પ્રક ર સમજાવો. ૦૩
(b) A double start Acme threaded power screw is used to raise a load of 50 kN. 03
Nominal diameter screw is 40 mm and pitch is 6 mm. coefficient of friction is
0.12. Neglect collar friction. Determine the torque required to raise & lower
the load. (For Acme thread 2β = 29°)
(બ) એક ડબ સ્િ િષ એક્મે થ્રેડ પ વર સ્રૂ નો ઉપયોગ 50 kN ભ ર ને ઉંચકવ મ િે થ ય છે . સ્રૂ નો ૦૩
નોમીન ડ ય મીિર 40 mm અને પીચ 6 mm.છે . ઘર્ષણ ાંક 0.12 છે . કો ર ઘર્ષણ ને અવગણીને
ભ ર ઉંચકવ તથ નીચે વવ જરૂરી િોકષ ની ગણતરી કરો. (એક્મે થ્રેડ મ િે 2β = 29°)
OR
(b) Prove that ratio of maximum and minimum tensions induced in Band of Band 03
& Block type brake is:

2/4
 Where Tn = Maximum Tension, To = Minimum Tension, μ = Coefficient of
friction between block & drum, 2ϴ = Angle subtended by each block at the
center of drum, n = number of blocks
(બ) ૦૩
બેંડ અને બ્ ોક બ્રેકમ ાં બેંડમ ાં ઉદ્ભવત મહત્તમ તથ ઘત્તમ તણ વનો ગણોત્તર =

છે તે પરવ ર કરો.

જ્ય ાં Tn = મહત્તમ તણ વ , To = ઘત્તમ તણ વ, μ = બ્ ોક અને ડ્રમ વચ્ચેનો ઘર્ષણ ાંક, 2ϴ =

દરેક બ્ ોક દ્વ ર ડ્રમન કેંદ્ર આગળ બન વ તો ખૂણો , n = બ્ ોક્ની સાંખ્ય
(c) Prove that for maximum power transmission centrifugal tension should be 1/3 04
of maximum tension in belt.

(ક) સ મબત કરો કે મહત્તમ શમક્ત સાંચ રણ કરવ મ િે સેંટ્રીફ્યગ િેંશન મહત્તમ િેંશનન 1/3 ભ ગ ૦૪
જે િ ાં હોવાં જોઈએ.

OR
(c) Derive an equation for ratio of tight side tension and slack side tension for flat 04
belt in terms of coefficient of friction and arc of contact.
(ક) ફ્ ેિ બેલ્િ મ િે બન્ન્ને સ ઈડ તરફ ગત ીમીિીંગ િેંશન ન ગણોત્તર મ િેનાં સૂત્ર ઘર્ષણ ાંક તથ ૦૪
આકષ ઑફ કોંિેક્િન સાંદભષમ ાં મેળવો.
(d) Two parallel shafts A & B are connected by spur gears. Shaft A rotates at 30 04
rpm and shaft B rotates at 150 rpm. Distance between two shaft is about 800
mm and each gear is of 8 mm module. Find the number of teeth on each gear
and confirm the exact distance between these two shafts.
(ડ) બે સમ ાંતર શ ફ્િ સ્પર મગયર દ્વ ર જોડવ મ ાં આવ્ય છે . શ ફ્િ A 30 rpm અને શ ફ્િ B 150 ૦૪
rpm થી ફરે છે . બે શ ફ્િ વચ્ચેનાં અાંતર આશરે 800 mm છે . મગયરન દ ાંત 8 mm મોડય ન છે .
તો બન્ને મગયરન દ ાંત ની સાંખ્ય શોધો અને બન્ને શ ફ્િ વચ્ચેન ચોક્કસ અાંતરની ખ તરી કરો.
OR
(d) A 1-meter diameter pulley rotating at 180 rpm transmits 1036-watt power. 04
Lap angle is 170° and coefficient of friction is 0.25. Find the belt width if belt
tension is not exceed 10 N/mm of belt width. Neglect centrifugal tension.
(ડ) 1 મીિર વ્ય સવ ળી 180-rpm ગમતથી ફરતી પ ી 1036 વૉિ ટ્ર ન્સમીિ કરે છે . ૅપ એંગ 170° ૦૪
અને ઘર્ ષણ ાંક 0.25 છે . જો બેલ્િનાં િેંશન 10 N/mm બેલ્્ની પહોળ ઈથી વધવ ન દેવાં હોય તો
પ્િ ની જરૂરી પહોળ ઈ શોધો. કેંદ્રત્ક્ય ગી િેંશનને અવગણો.
Q.4 (a) Explain Turning Moment Diagram for four-stroke cycle internal combustion 03
engine with neat sketch.
પ્રશ્ન. ૪ (અ) ફોર સ્ટ્રોક સ યક અાંતદષહન એંજીન મ િેનો િનીંગ મોમેંિ ડ ય ગ્ર મ સ્વચ્છ આકૃમત સ થે સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Explain Turning Moment Diagram for a single cylinder double acting steam 03
engine with neat sketch.
(અ) લસાંગ સી ીંડર ડબ એક્િીંગ સ્િીમ એંજીન મ િેનો િનીંગ મોમેંિ ડ ય ગ્ર મ સ્વચ્છ આકૃમત સ થે ૦૩
સમજાવો.
(b) Explain the construction and working of Hartnell Governor with neat sketch. 04
(બ) હ િષને ગવનષર ની રચન તથ ક યષ સ્વચ્છ આકૃમત સ થે સમજાવો. ૦૪
OR
(b) Define the terms used for centrifugal governor 04
1) Height of Governor 2) Equilibrium speed 3) Mean Equilibrium Speed
4) Sleeve Lift
3/4
 (બ) સેંટ્રીફ્યગ ગવનષર મ િે વપર ત આ પદોની વ્ય ખ્ય આપો: ૦૪
1) ગવનષર ની ઊંચ ઈ 2) સમત ન સ્પીડ 3) સરેર શ સમત ન સ્પીડ 4) સ્ ીવ મ ફ્િ
(c) Draw the Cam Profile operating a knife edge follower with following data: 07
Least radius of cam = 50 mm, Lift of the follower = 40 mm,
The cam lifts the follower for its 100° rotation with uniform
acceleration and retardation followed by a dwell period of 80°. Then follower
lowers down during 90° of cam rotation with uniform acceleration and
retardation followed by remaining dwell period.
(ક) એક ન ઈફ એજ ફો ોઅરને રેસીપ્રોકેિીંગ ગમત આપવ મ િે આપે મવગત અનસ ર કેમ પ્રોફ ઈ ૦૭
દોરો.
કેમની ઘત્તમ મત્રજ્ય =50 mm, ફો ોઅરની મ ફ્િ =40 mm
કેમ તેન 100° ન પટરભ્રમણ દરમ્ય ન ફો ોઅરને અચળ પ્રવેગ તથ પ્રમતપ્રવેગ થી ઉંચકે
છે . ત્ક્ય ર બ દ કેમન 80° ન પટરભ્રમણ દરમ્ય ન ફો ોઅર ઉચ્ચ મસ્થમતમ ાં રહે છે . ત્ક્ય ર બ દ કેમન
90° ન પટરભ્રમણ દરમ્ય ન અચળ પ્રવેગ તથ પ્રમતપ્રવેગ થી ફો ોઅર નીચે આવે છે . ત્ક્ય રબ દ
કેમન બ કીન પટરભ્રમણ દરમ્ય ન ફો ોઅર પોતની મૂળ જગ્ય એ મસ્થર રહે છે .
Q.5 (a) Give classification of types of Vibration in chart form. 04
પ્રશ્ન. ૫ (અ) ચ િષન સ્વરૂપમ ાં વ યબ્રેશનન પ્રક રોનાં વગીકરણ કરો. ૦૪
(b) Explain the Law of Gearing. 04
(બ) મગયરીંગ નો મનયમ સમજાવો. ૦૪
(c) Explain the Analytical Method of Balancing several masses rotating in the 03
same plane.
(ક) ગમણતીય પદ્ધમતનો ઉપયોગ કરી એકજ સપ િીમ ાં ફરત ઘણ મ સનાં બે ેંસીંગ સમજાવો. ૦૩
(d) Explain the difference between Brake and Dynamometer. 03
(ડ) બ્રેક અને ડ યનેમોમીિર વચ્ચેનો તફ વત સમજાવો. ૦૩

************

4/4
 Seat No.: ________ Enrolment No.______________

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER – 4 (NEW) • EXAMINATION – SUMMER - 2021

Subject Code:3341903 Date :09-08-2021

Subject Name: Theory Of Machines
Time:10:30 AM TO 01:00 PM Total Marks: 70
Instructions:
1. Attempt all questions.
2. Make Suitable assumptions wherever necessary.
3. Figures to the right indicate full marks.
4. Use of programmable & Communication aids are strictly prohibited.
5. Use of non-programmable scientific calculator is permitted.
6. English version is authentic.

Q.1 Answer any Seven out of Ten. દશમ ાંથી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. Differentiate between structure and mechanism with example.
૧. સ્ટ્રક્ચર અને મમકેનીઝમ વચ્ચે નો તફ વત આપો.
2. Define friction and list types of friction.
૨. ઘર્ષણની વ્ય ખ્ય અને પ્રક ર જણ વો.
3. Give examples of sliding pair and spherical pair.
૩. સ્ટ્લ ઇડ ાંગ અને સ્ટ્ફેરરક્લ પેર ન ઉદ હરણ આપો.
4. Define inversion. List the inversions of single slider crank chain
mechanism.
૪. ઉત્ક્રમણ ની વ્ય ખ્ય આપો. સસાંગલ સ્ટ્લ ઇ ર રેંક ચેઈન મમકેનીઝમ ન ઉત્ક્રમણની ય દી
બન વો.
5. List the application of a belt drive.
૫. બેલ્ટ ડ્ર ઇવ ન ઉપયોગ જણ વો.
6. State the different applications of cam.
૬. કેમ ન મવમવધ ઉપયોગ જણ વો.
7. List various types of cam with sketch.
૭. મવમવધ પ્રક રની કેમ ની આરુમતસહ ય દી બન વો .
8. State the use of clutch and dynamometer.
૮. ક્લચ અને યનેમોમીટર નો ઉપયોગ જણ વો.
9. State the ill effects of vibration.
૯. વ ઇબ્રેશન ની ખર બ અસરો જણ વો.
10. State the function and application of flywheel.
૧૦. ફ્લ યવ્હીલન ક યષ તથ ઉપયોગ જણ વો.

Q.2 (a) List the inversions of four bar chain mechanism and explain any one. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) ફોર બ ર ચેઇન મમકેનીઝમ ન ઉત્ક્રમણની ય દી બન વો અને કોઇ એક સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Sketch the Witworth quick return motion mechanisms and explain its 03
working.

(અ) મવટવથષમક્વક રરટનષ મોશન મમકેનીઝમ ની આરુમત દોરો અને તેનુ ક યષ સમજાવો. ૦૩

1/4
 (b) Derive relation between linear and angular velocity with usual notation. 03
(બ) રેખીય અને કોણીય વેગ વચ્ચેનો સ ાંબ ાંધ સમ ન્ય નોટેશન સથે ત રવો. ૦૩
OR
(b) Define the following terms.(1) Kinematic pair (2) Lower pair (3) Higher pair 03
(બ) નીચેન પદોની વ્ય ખ્ય આપો. ૧) ક યનેમેરટક પેર ૨) લોવર પેર ૩) હ યર પેર ૦૩
(c) In a four bar linkage ABCD, AD = 150 mm is fixed link. Driving link AB = 04
66 mm, driven link CD = 70 mm. and link BC = 100 mm. Angle BAD = 45°.
Link AB rotates at 18 rad/s in clockwise direction, determine the angular
velocity of link BC.
(ક) એક ફોર બ ર લીન્કેજ ABCD મ AD = 150 mm. સ્ટ્થ યી લીન્ક છે ., AB = 66 mm ૦૪
ડ્ર ઈવીગ લીન્ક અને CD=70mm ડ્રીવન લીન્ક તરીકે તથ લીન્ક BC = 100 mm અને ખૂણો
BAD = 45° છે . લીન્ક AB 18 rad/s થી ઘર યળ ન ક ાંટ ની રદશ મ ફરે છે તો સલાંક BC નો
કોણીય વેગ ની ડકાંમત શોધો.
OR
(c) With neat sketch explain relative velocity method to find velocity and 04
acceleration of four bar chain mechanism.
(ક) ફોર બ ર ચેઇન મમકેનીઝમ મ ટે સ પેક્ષ વેગ અને પ્રવેગ શોધવ ની સ પેક્ષ વેગ પમધધત આરુમતની ૦૪
મદદથી સમજાવો.
(d) In an I.C. Engine the length of crank and connecting rod are 150 mm and 600 04
mm respectively. The crank rotates uniformly at 1200 rpm in clockwise
direction. The crank has turned to 60° from I.D.C. Using relative motion
method determines velocity of piston.
( ) આઈ. સી. એમન્જન્ રેક અને કનેકસક્ટાંગ રો ની લ ાંબઈ અનુરમે 150 mm અને 600 mm છે . રેક ૦૪
ઘર ય ળ ન ક ાંટ ની રદશ મ 1200 rpm થી ફરે છે . જો રેક આઈ. ી. સી. થી 60° ને ખૂણે હોય
,તો સ પેક્ષ ગમત ની રીત નો ઉપયોગ કરી પીસ્ટ્ટનનો વેગ શોધો.
OR
(d) Explain Klein construction for only velocity of reciprocating engine parts. 04
( ) રેસીપ્રોકે ટટટિં ગ એટજિન્ન ના ભાગોના ફક્ત વેગ માટે ક્લેઇન કજટટર ક્શન સમજાવો. ૦૪

Q.3 (a) State advantages & disadvantages of the friction. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) ઘર્ષણ ફ યદ તથ ગેરફ યદ જણ વો. ૦૩
OR
(a) Define brake and list the types of brakes. 03
(અ) બ્રેક નીવ્ય ખ્ય આપો અને તેન પ્રક રો જણ વો. ૦૩
(b) Derive the expression for friction torque acting on a conical pivot bearing 03
assuming uniform pressure with usual notations.
(બ) એક સરખ પ્રેશર વ ળી મસ્ટ્થમત ધ રીને કોમનકલ મપવોટ બેરીંગન રિક્શન ટોકષ નુ સમીકરણ ૦૩
સ મ ન્ય મચન્હો વ પરીને ત રવો.
OR
(b) Explain with neat sketch the construction and working of differential band 03
brake.
(બ) ીફરન્શીયલ બેન્ બ્રેકની રચન અને ક યષ સ્ટ્વચ્છ આરુમત દોરી સમજાવો. ૦૩
(c) Explain construction and working of Prony Brake Dynamometer with sketch. 04
(ક) પ્રોની બ્રેક ડાયનેમોમીટર ની રચના .ssketketch.
તથા કાયય આક્રુટત દોરી સમજાવો. ૦૪
OR
(c) Draw only sketch of single plate clutch. 04
(ક) સસાંગલ પ્લેટ ક્લચની મ ત્ર આરુમત દોરો. ૦૪
(d) In a multicollar bearing having 6 collars and internal and external radius 04
2/4
 of 80 mm and 100 mm respectively. The co-efficient of friction is 0.06 and it
transmits 20 KN axial load. The shaft rotates at 600 rpm. Assuming uniform
wear, find power lost in friction.
( ) એક મલ્ટી-કોલર બેરીિંગ 6 કોલર ધરાવે છે .તેની આિંતરીક અને બાહ્ય ટતજ્યઓ ૦૪
અનુક્રમે 80મીમી અને 100 મીમી છે .તેના પર 20 KN નો અક્ષીય લાગે છે અને
બેરીિંગનો ઘર્યણાક 0.06 છે .શાફ્ટ 600 આિંટ પ્રટત ટમનીટથી ફરે છે . યુટનફોમય
ટવયર(ઘસારા) ની ટટથટત ધારીને ઘર્યણમા વ્યય થતો પાવર શોધો.
OR
(d) A Conical pivot bearing supports an axial load of 10KN. The cone angle is 04
60° and shaft radius is 210mm. Determine the power lost in friction at 200
rpm. μ =0.06. Assume uniform wear condition.
( ) એક કોનીકલ મપવોટ બેરીંગ પર 10KN નો અસ્ટ્ક્સયલ લો લ ગે છે . કોન એંગલ 60° અને ૦૪
શ ફ્ટની મમજ્ય 210 mm છે . જો μ =0.06 હોય તો 200 rpm પર ઘર્ષણમ વ્યય થતો પ વર
શોધો. યુમનફોમષ ઘસ ર ની મસ્ટ્થમત ધ રો.
Q.4 (a) Explain construction and working of reverted gear train with sketch. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) રરવટે મગયર રેઇન ની રચન તથ ક યષ આરુમત દોરી સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Derive the formula for ratio of driving tensions for flat belt drive T1/T2=e μθ 03
with usual notations.
(અ) ફ્લેટ બેલ્ટ ડ્ર ઇવ ડ્ર ઇવીંગ ટેંશન ન ગુતણોત્તર નુ સૂત્ર T1/T2=e μθ સ મન્ય નોટેશન સ થે ત રવો. ૦૩

(b) In a belt drive tight side tension is 2780 N and the ratio of belt tensions is 04
2.78. if the linear velocity of belt is 100 m/min. then find the power
transmitted by the belt drive
(બ) એક બેલ્ટ ડ્ર ઇવ મ ટ ઇટ બ જુ નુ ત ણ 2780 N અને બેલ્ટ ન ત ણ નો ગુણોત્તર 2.78 છે . જો ૦૪
બેલ્ટનો રેખીય વેગ 100 m/min. હોય તો બેલ્ટ ડ્ર ઇવ દ્વ ર ર ાંસમમટ થતો પ વર શોધો.
OR
(b) A compound gear train consist of 6 gear A,B,C,D,E and F.Gear A,B,C,D,and 04
E have 90,45,44,22and 50 teeth respectively. If the gear A and F have speed
of 50 rpm and 500 rpm respectively. Find the number of teeth of gear F and
draw sketch of the gear train.
(બ) એક કમ્પ ઉન્ ગીયર રેઇનમ કુલ છ ગીયર A,B,C,D,E અને F આવેલ છે .ગીયર A,B,C,D અને ૦૪
E ઉપર અનુરમે 90,45,44,22તથ 50 દ ન્ત પ ેલ છે . જો ગીયર A તથ ગીયર F ની સ્ટ્પી
અનુરમે 50 આાંટ પ્રમત મમનીટ અને 500 આાંટ પ્રમત મમનીટ હોય તો ગીયર F ન દ ન્ત ની સ ાંખ્ય
શોધો તથ ગીયર રેઇનની આરુમત દોરો.
(c) Draw the cam profile operating a knife-edge follower with the following data. 07
Least radius of a cam = 30 mm.
Lift of the follower = 42 mm.
The cam lifts the follower for 150° with SHM followed by a dwell period of
30°. Then follower lowers down during 90° of cam rotation with uniform
velocity followed by a remaining dwell period. Cam rotates clockwise.
(ક) એક ન ઈફ - એજ ફોલોઅરને રેસીપ્રોકેટીંગ ગતી આપવ મ ટે આપેલ મવગત અનુસ ર કેમનો ૦૭
પ્રોફઇલ દોરો.
કેમની લઘ તમ મમજય = 30 મીમી ,
ફોલોઅરની લીફ્ટ = 42 મીમી.
કે મના 150° પટરભ્રમણ દરમ્યાન કે મ ફોલોઅર ટસમ્પલ હામોટનક મોશનથી
ઊચકાય છે . ત્યાર બાદ 30° દરમ્યાન ઉચ્ચ થયેલ ટટથટતમા રહે છે .
ત્યાર બાદ 90° પટરભ્રમણ દરમ્યા ન યુટનફોમય વેલોસીટીથી નીચે આવે છે .

3/4
 ત્યાર બાદ કે મની બાકીના પટરભ્રમણ દરમ્યાન ફોલોઅર પોતાની મૂળ િગ્ય એ
ટટથર્ રહે છે .
કે મ ઘટડયાળ ના કાિંટાની ટદશામા ફરે છે .
Q.5 (a) Define terms : (1) Frequency (2) Resonance (3)Free vibrations 04
(4) Forced vibration
પ્રશ્ન. ૫ (અ) પદો ની વ્ય ખ્ય આપો. ૧) િીકવાંમસ ૨)રેઝોનેંસ ૩) િી વ ઇબ્રેશન ૦૪
૪) ફોસષ વ ઇબ્રેશન
(b) Explain the balancing of several masses rotating in the same plane by 04
graphical method.
(બ) જુ દ જુ દ મ સ જે એક જ પ્લેન (સમતલ) ફરત હોય તો તેનુ બેલેંસસાંગ ગ્ર રફકલ રીતથી સમજાવો. ૦૪
(c) Draw the turning moment diagram for four stroke I.C. engine. 03
(ક) ચ ર ફટક વ ળ આઇ. સી. એમન્જન મ ટે ટનીગ મૉમેંટ ય ગ્ર મ દોરો. ૦૩
(d) Explain construction and working of Hartnell governor with sketch. 03
( ) હ ર્ટનષલ ગવનષર ની રચન તથ ક યષ આરુમત દોરી સમજાવો. ૦૩
************

4/4
 Seat No.: Enrolment No.

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

DIPLOMA ENGINEERING– SEMESTER –4 (NEW) EXAMINATION – WINTER-2020

Subject Code: 3341903 Date: 16-02-2021

Subject Name: Theory Of Machines
Time: 02:30 PM TO 04:30 PM Total Marks: 56
Instructions:
1. Attempt any FOUR Questions from Q.1 toQ.5.
2. Make Suitable assumptions wherever necessary.
3. Figures to the right indicate full marks.
4. Use of programmable & Communication aids are strictly prohibited.
5. Use of only simple calculator is permitted in Mathematics.
6. English version is authentic.

Q.1 Answer any seven out of ten. દશમ થ

ાં ી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. Define following terms: a) Link b) Mechanism
૧. નીચેન પદોની વ્ય ખ્ય આપો:
અ) લીંક બ) મીકેનીઝમ
2. Define following terms: a) Lower Pair b) Higher Pair
૨. નીચેન પદોની વ્ય ખ્ય આપો:
અ) લોઅર પેર બ) હ યર પેર
3. State relation between angular velocity & rotational speed
૩. કોણીય વેગ અને વર્ળ ુ ત ક ર ગતત વચ્ચેનો સાંબધાં જણ વો.
4. Explain the inversion of mechanism.
૪. મીકેનીઝમનતાં ઉત્ક્રમણ સમજાવો.
5. State types of Kinematic Pair according to nature of relative motion.
૫. સ પેક્ષ ગતતન આધ રે ક યનેમેટીક પેરન પ્રક ર લખો.
6. Describe Angle of Repose in brief.
૬. તવશ્ર મ કોણ ટાંકમ ાં સમજાવો.
7. Define Coefficient of Friction.
૭. ઘર્ુણ ગતણ ક ાં ની વ્ય ખ્ય આપો.
8. State the main difference between Flywheel & Governor.
૮. ફ્લ યવ્હીલ અને ગવનુર વચ્ચેનો મતખ્ય તફ વત જણ વો.
9. Explain the term “Governor Stability” in brief.
૯. “ગવનુર સ્ટેબીલીટી” પદ ટાંકમ ાં સમજાવો.
10. List the effects of Unbalance.
૧૦. અનબેલેન્સ ની અસરો જણ વો.

Q.2 (a) Explain any one inversion of Slider Crank Mechanism with neat sketch. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) સ્લ ઈડર રેંક મીકેનીઝમનત ાં કોઇ પણ એક ઉત્ક્રમણ આકૃતત દોરી સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Differentiate between Single Slider Crank Mechanism and Double Slider 03
Crank Mechanism.
1/4
 (અ) તસિંગલ સ્લ ઈડર રેંક મીકેનીઝમ અને ડબલ સ્લ ઈડર રેંક મીકેનીઝમ વચ્ચેનો ૦૩
તફ વત આપો.
(b) Draw neat sketch of Oldham’s Coupling. 03
(બ) ઓલ્ધ મ કપલીંગની સ્વચ્છ આક્રૃતત દોરો. ૦૩
OR
(b) Differentiate between Machine & Mechanism. 03
(બ) મશીન અને મીકેનીઝમ વચ્ચેનો તફ વત આપો. ૦૩
(c) Explain Klien’s construction with neat sketches for only velocity of the parts 04
of reciprocating engine.
(ક) રે સીપ્રોકેટીંગ એંજીનન ભ ગોન ફક્ત વેગ મ ટે “ક્લીનની” રચન સ્વચ્છ ૦૪
આકૃતત સહ સમજાવો.
OR
(c) In a four bar linkage ABCD, fixed link AD = 3.5 m, driving link AB = 0.5 m, 04
driven link CD = 1.5 m and link BC = 3 m. Angle ∠BAD = 60°. Link AB
rotates at 20 rpm in clockwise direction. Find:
a) Angular Velocity of Link BC
b) Linear Velocity of point E which is located on link BC at 2.25 m from B.
(ક) એક ફોર બ ર લલિંકેજ ABCD મ ાં AD = 3.5 m સ્થ યી લલિંક, AB=0.5 m ડ્ર ઈવીંગ ૦૪
લલિંક, CD = 1.5 m ડ્રીવન લલિંક તથ લલિંક BC = 3 m અને ખણો ∠BAD = 60°.
લલિંક AB 20 આંટ પ્રતત તમતનટ ઘડડય ળન ક ટ
ાં ની ડદશ મ ાં ફરે છે ,તો,
a) લલિંક BC નો કોણીય વેગ શોધો
b) લબિંદત E નો રૈ લખક વેગ જે લલિંક BC પર છે ડ B થી 2.25 m અંતરે આવેલ
છે , શોધો.
(d) Derive formula for torque and power lost in friction for flat collar bearing. 04
(ડ) ફ્લેટ કૉલર બેરીંગ મ ટે ઘર્ુણ ટોકુ તથ ઘર્ુણમ ાં વ્યય થત પ વરનત ાં સત્ર ૦૪
ત રવો.
OR
(d) Explain construction and working of a Single Plate Clutch with neat sketch. 04
(ડ) તસિંગલ પ્લેટ ક્લચ ની રચન તથ ક યુ આકૃતત દોરી સમજાવો. ૦૪

Q.3 (a) In a multi plate clutch total numbers of driving & driven plates are 5, which 03
results in 4 friction surfaces. If permissible contact pressure between plates is
0.127 N/mm2. Find power transmitted at 600 rpm. Inner and outer radii of
plates are 75 mm and 125 mm. Take coefficient of friction as 0.35 and
assume uniform wear.
પ્રશ્ન. 3 (અ) એક મલ્ટી પ્લેટ ક્લચમ ાં ડ્ર ઈવીંગ તથ ડ્રીવન મળી કતલ 5 પ્લેટો છે , જે 4 ૦૩
ફ્રીક્શન સરફેસ બન વે છે . જો પ્લેટો વચ્ચેન દબ ણ 0.127 N/mm2 થી વધર્ તાં ન
હોય તો 600 rpm ની ઝડપે ટ્ સ
ાં મીટ થતો પ વર શોધો. પ્લેટોની અંદરની તથ
બહ રની તત્રજ્ય અનતરમે 75 mm અને 125 mm છે . ઘર્ુણ ક
ાં 0.35 તેમજ
યતતનફોમુ વેર ની ધ રણ કરો.

OR

2/4
 (a) State types of lubrication for journal bearing and explain any one of them. 03
(અ) જનુલ બેરીંગ મ ટે લતબ્રીકેશનન પ્રક રો જણ વો, તેમજ તેમ ન ાં ો કોઈ એક પ્રક ર ૦૩
સમજાવો.
(b) Mean diameter of a single start square threaded screw is 40 mm. Pitch of this 03
screw is 12 mm and coefficient of friction is 0.13. Find the effort required to
lift the load of 25 kN at the end of lever, which is 800 mm long and is at right
angle to horizontal axis of screw.
(બ) સ્ૂજેકન તસિંગલ સ્ટ ટુ સ્ક્વેર ્ેડ સ્ૂનો મીન ડ ય મીટર 40 mm છે . આંટ ની ૦૩
પીચ 12 mm છે તથ ઘર્ુણ ક
ાં 0.13 છે . 25 kN નો ભ ર ઊંચકવ મ ટે 800 mm
ાં લીવર ને છે ડે, જે સ્ૂની આડી ધરીને ક ટખણે આવેલ છે તેન પર કેટલતાં
લબ
બળ લગ વવતાં પડશે?
OR
(b) Differentiate between Brake and Dynamometer. 03
(બ) બ્રેક અને ડ યનેમોમીટર વચ્ચેનો તફ વત આપો. ૦૩
(c) The maximum permissible tension in belt is 1.5 kN. Its arc of contact with 04
pulley is 170° & coefficient of friction is 0.25. If 450 mm diameter of pulley
rotates at 300 rpm, find power transmitted by belt drive.
(ક) બેલ્ટનતાં મહ્તમમ સલ મત ટેં શન 1.5 kN છે . પતલી સ થેનો આકુ ઑફ કોંટે ક્ટ 170° ૦૪
છે તથ ઘર્ ુણ ક
ાં 0.25 છે . 300 rpm થી ફરતી પતલીનો વ્ય સ 450 mm હોય તો
બેલ્ટ ડ્ર ઈવ દ્વ ર ટ્ સ
ાં મીટ થતો પ વર શોધો.
OR
(c) Two parallel shafts A & B are connected by spur gear. Shaft A rotates at 150 04
rpm and shaft B rotates at 450 rpm. Approximate distance between two shafts
is about 600 mm and each gear is of module 8. Find the numbers of teeth on
each gear and the exact distance between two shafts.
(ક) બે સમ તાં ર શ ફ્ટ સ્પર લગયર દ્વ ર જોડવ મ ાં આવ્ય છે . શ ફ્ટ A 150 rpm અને ૦૪
શ ફ્ટ B 450 rpm થી ફરે છે . બે શ ફ્ટ વચ્ચેન ત ાં અંતર લગભગ 600 mm છે તથ
લગયરન દ ત
ાં 8 મોડયતલ ન છે ., તો બન્ને લગયરન દ ત
ાં ની સાંખ્ય તેમજ બે
શ ફ્ટ વચ્ચેન તાં ચોક્કસ અંતર શોધો.
(d) Prove that for maximum power transmission, centrifugal tension should be 04
1/3 of maximum tension in the belt.
(ડ) સ લબત કરો કે મહ્તમમ શક્ક્ત સાંચ રણ કરવ મ ટે સેંટ્ીફયતગલ ટેં શન મહ્તમમ ૦૪
ટેં શન ન ૧/૩ ભ ગ જેટલતાં હોવત ાં જોઈએ.
OR
(d) Derive the formula for ratio of driving tensions for flat belt drive. 04
(ડ) ફ્લેટ બેલ્ટ ડ્ર ઈવ મ ટે ડ્ર ઈવીંગ ટેં શનન ગતણો્તમરનત ાં સત્ર ત રવો. ૦૪

Q.4 (a) Classify mechanical power transmission. 03

પ્રશ્ન. ૪ (અ) મીકેનીકલ પ વર ટ્ સ ાં મીશન ને વગીકૃત કરો. ૦૩
OR
(a) Define Module, Train Value & Speed Ratio. 03
(અ) મોડયતલ, ટ્ે ઈન વેલ્યત અને સ્પીડ રે શીયો ની વ્ય ખ્ય આપો. ૦૩
(b) Explain construction & working of Epicyclic Gear Train with neat sketch. 04

3/4
 (બ) એપીસ ઈક્લીક લગયર ટ્ે ઈનની રચન તથ ક યુ સ્વચ્છ આકૃતત સ થે ૦૪
સમજાવો.
OR
(b) Explain sliding gearbox for automobiles, with neat sketch. 04
(બ) ઑટોમોબ ઈલ મ ટે નો સ્લ ઈડીંગ લગયર બોક્સ સ્વચ્છ આકૃતત સ થે સમજાવો. ૦૪
(c) Draw Displacement Diagram & Cam Profile of a Radial Cam operating a 07
Knife Edge Follower. Follower rises up to 6 cm during 120° of Cam rotation
with Simple Harmonic Motion, at the highest position, Follower dwells for
60° of Cam rotation, Follower then returns to its original position during 120°
of Cam rotation with Uniform Velocity Motion, Follower then dwells for
remaining 60° of Cam rotation.
Base circle diameter of Cam is 5 cm. Follower axis coincides with Cam
axis. Cam rotates at uniform speed in clockwise direction.
(ક) ન ઈફ એજ ફોલોઅરને ઓપરે ટ કરત રે ડડયલ કેમ નો ડીસ્પ્લેસમેંટ ૦૭
ડ ય ગ્ર મ તથ કેમ પ્રોફ ઈલ દોરો. ફોલોઅર કેમન 120° ન ભ્રમણ થી
તસમ્પલ હ મોતનક મોશન દ્વ ર 6 cm ઉપર ખસે છે , આ ક્સ્થતતએ કેમન 60° ન
ભ્રમણ દરમ્ય ન ફોલોઅર ક્સ્થર રહે છે , ત્ક્ય રબ દ કેમન 120° ન ભ્રમણથી
ફોલોઅર યતતનફોમુ વેલોસીટી મોશન દ્વ ર પોત ની મળ ક્સ્થતતએ પ છો ફરે છે
અને કેમન બ કીન 60° ન ભ્રમણ દરમ્ય ન ફોલોઅર ક્સ્થર રહે છે .
કેમન બેઝ સકુ લનો વ્ય સ 5 cm છે . ફોલોઅરની ધરી કેમ શ ફ્ટની
ધરીમ થ
ાં ી પસ ર થ ય છે . કેમ યતતનફોમુ સ્પીડથી ઘડડય ળન ક ટ
ાં ની ડદશ મ ાં
ફરે છે .

Q.5 (a) Explain Turning Moment Diagram of Four Stroke Cycle Internal Combustion 04
Engine with neat sketch.
પ્રશ્ન. ૫ (અ) ફોર સ્ટ્ોક સ ઈકલ અંતદુ હન એંજીન નો ટનીંગ મોમેંટ ડ ય ગ્ર મ આકૃતત દોરી ૦૪
સમજાવો.
(b) Define the terms Amplitude, Natural Frequency, Resonance and Critical 04
Speed used for vibrations.
(બ) વ ઈબ્રેશન મ ટે વપર ત પદો, એમ્પ્લીટયતડ, નેચરલ ફ્રીક્વાંસી, રે ઝોનનસ અને ૦૪
રીટીકલ સ્પીડ ની વ્ય ખ્ય આપો.
(c) List the causes of vibrations. 03
(ક) વ ઈબ્રેશનન ક રણોની ય દી બન વો. ૦૩
(d) Classify the Followers operated by Cams. 03
(ડ) કેમ દ્વ ર ઑપરે ટ થત ફોલોઅસુ નત ાં વગીકરણ કરો. ૦૩

************

4/4
Seat No.: ________ Enrolment No.______________

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER- EXAMINATION –SUMMER-2020

Subject Code: 3341903 Date:28 - 11 -2020

Subject Name: Theory of Machines
Time:02:30 PM to 05:00 PM Total Marks: 70
Instructions:

1. Attempt all questions.

2. Make Suitable assumptions wherever necessary.
3. Figures to the right indicate full marks.
4. Use of programmable & Communication aids are strictly prohibited.
5. Use of only simple calculator is permitted in Mathematics.
6. English version is authentic.

1/6
2/6
3/6
4/6
5/6
6/6
 Seat No.: ________ Enrolment No.______________

GUJARAT TECHNOLOGICAL UNIVERSITY

DIPLOMA ENGINEERING – SEMESTER-4 EXAMINATION –WINTER- 2019

Subject Code:3341903 Date: 14-11-2019

Subject Name: Theory Of Machines
Time:02:30 PM TO 05:00 PM Total Marks: 70
Instructions:

1. Attempt all questions.

2. Make Suitable assumptions wherever necessary.
3. Figures to the right indicate full marks.
4. Use of programmable & Communication aids are strictly prohibited.
5. Use of only simple calculator is permitted in Mathematics.
6. English version is authentic.
Q.1 Answer any Seven out of Ten. દશમ ાંથી કોઇપણ સ તન જવ બ આપો. 14
1. Define inversion. List the inversions of four bar chain mechanism.
૧. ઉત્ક્રમણ ની વ્ય ખ્ય આપો. ફોર બ ર ચેઈન મમકે નીઝમ ન ઉત્ક્રમણની ય દી
બન વો.
2. Define between machine and mechanism with example.
૨. મમશન અને મમકે નીઝમ ની ઉદહરણ સ થે વ્ય ખ્ય આપો.
3. Give examples of sliding pair and spherical pair.
૩. સ્લ ઇમ ાં ગ અને સ્ફે મરક્લ પેર ન ઉદ હરણ આપો.
4. State the laws of friction.
૪. ઘર્ષણ ન મનયમો લખો.
5. List the advantages of a belt drive.
૫. બેલ્ટ ર ઇવ ન ફ યદ જણ વો.
6. State the different applications of cam.
૬. કે મ ન મવમવધ ઉપ્યોગો જણ વો.
7. List various types of cam of cam follower with sketch.
૭. મવમવધ પ્રક રની કે મ ફોલોઅર ની આરુ મતસહ ય દી બન વો
8. State the function of dynamometer and clutch.
૮. યનેમોમીટર અને ક્લચ નુ ક યષ જણ વો.
9. State the advantage of balancing.
૯. બેલેનસીાંગ ન ફ યદ જણ વો.
10. Differentiate between Flywheel and Governor.
૧૦. ફ્લ યવ્હીલ અને ગવનષરવચ્ચેનો તફ વત સમજાવો.

Q.2 (a) List the inversions of four bar chain mechanism and explain any one. 03
પ્રશ્ન. ર (અ) ફોર બ ર ચેઇન મમકે નીઝમ ન ઉત્ક્રમણની ય દી બન વો અને કોઇ એક સમજાવો. ૦૩
OR
(a) State the type of quick return motion mechanisms and explain any one 03
with neat sketch.

(અ) મિક મરટનષ મોશન મમકે નીઝમ ન પ્રક ર લખો અને કોઇ પણ એક ૦૩
સ્વચ્છ આરુ મતની મદદથી સમજાવો.
(b) Derive relation between linear and angular velocity with usual notation. 03

1/4
 (બ) રેખીય અને કોણીય વેગ વચ્ચેનો સ ાંબ ાંધ સમ નય નોટે શન સથે ત રવો. ૦૩
OR
(b) Define the following terms.(1) Link (2) Lower pair (3) Higher pair 03
(બ) નીચેન પદોની વ્ય ખ્ય આપો. ૧) મલાંક ૨) લોવર પેર ૩) હ યર પેર ૦૩
(c) In a four bar linkage ABCD, AD = 150 mm is fixed link., driving link AB = 04
60 mm, driven link CD = 75 mm. and link BC = 100 mm. Angle BAD = 60°.
Link AB rotates at 12 rad/s in clockwise direction, determine the angular
velocity of link BC.
(ક) એક ફોર બ ર લીનકે જ ABCD મ AD = 150 mm. સ્થ યી લીનક છે ., AB = 60 mm ૦૪
ર ઈવીગ લીનક અને CD=75 mm ર ીવન લીનક તરીકે તથ લીનક BC = 100 mm અને
ખૂણો BAD = 60° છે . લીનક AB 12 rad/s થી ઘટ ય ળ ન ક ાંટ ની મદશ મ ફરે છે
તો મલાંક BC નો કોણીય વેગ ની ટમકાં મત શોધો.
OR
(c) With neat sketch explain relative velocity method to find velocity and 04
acceleration of four bar chain mechanism.
(ક) ફોર બ ર ચેઇન મમકે નીઝમ મ ટે સ પેક્ષ વેગ અને પ્રવેગ શોધવ ની પમધધત ૦૪
આરુ મતની મદદથી સમજાવો.
(d) In an I.C. Engine the length of crank and connecting rod are 200 mm and 800 04
mm respectively. The crank rotates uniformly at 600 rpm in clockwise
direction. The crank has turned to 60° from I.D.C. Using relative motion
method determines velocity of piston.
( ) આઈ. સી. એમનજન્ રે ક અને કનેકમ્ટાં ગ રો ની લ ાંબઈ અનુરમે 200 mm અને 800 ૦૪
mm છે . રે ક ઘમ ય ળ ન ક ાંટ ની મદશ મ 600 rpm થી ફરે છે . રે ક આઈ. ી. સી. થી
60° ને ખૂણે હોય છે. સ પેક્ષ ગમત ની રીત નો ઉપયોગ કરી પીસ્ટનનો વેગ શોધો.
OR
(d) Explain Klein construction for only velocity of reciprocating engine parts. 04
( ) રેસીપ્રોકે ટમટાં ગ એમનજન્ન ન ભ ગોન ફક્ત વેગ મ ટે ક્લેઇન કનસ્ટર ્શન સમજાવો. ૦૪

Q.3 (a) State advantages & disadvantages of the friction. 03

પ્રશ્ન. 3 (અ) ઘર્ષણ ફ યદ તથ ગેરફ યદ જણ વો. ૦૩
OR
(a) Define (1) Co efficient of friction (2) Angle of repose (3) Limiting angle of 03
friction
(અ) વ્ય ખ્ય આપો (૧) ઘર્ષણ ાંક (૨) એનગલ ઓફ રીપોઝ ૦૩
(3)મલમમટીાંગ એાંગલ ઓફ મિકશન
(b) Derive the expression for friction torque acting on a conical pivot bearing 03
assuming uniform wear with usual notations.
(બ) એક સરખ ઘસ ર વ ળી મસ્થમત ધ રીને કોમનકલ મપવોટ બેરીાંગન મિ્શન ટોકષ નુ ૦૩
સમીકરણ સ મ નય મચનહો વ પરીને ત રવો.
OR
(b) Explain with neat sketch the construction and working of Differential Band 03
Break.
(બ) ીફરનશીયલ બેન બ્રેકની રચન અને ક યષ સ્વચ્છ આરુ મત દોરી સમજાવો. ૦૩
(c) Explain construction and working of Rope Brake Dynamometer with neat 04
(ક) રોપ બ્રેક યનેમોમીટર ની રચન તથ ketch.ક યષ આરુ મત દોરી સમજાવો. ૦૪
OR
(c) Draw only sketch of multi plate clutch. 04
(ક) મમલ્ટ પ્લેટ ક્લચની મ ત્ર આરુ મત દોરો. ૦૪
(d) In a multicollar bearing having 6 collars and internal and external radius 04

2/4
 of 60 mm and 80 mm respectively. The co-efficient of friction is 0.06 and it
transmits 30 KN axial lo u ad. The shaft rotates at 800 rpm. Assuming uniform
pressure, find power lost in friction.
( ) એક મલ્ટી-કોલર બેરીાંગ 6 કોલર ધર વે છે .તેની આાંતરીક અને બ હ્ય મતજ્યઓ ૦૪
અનુરમે 60મીમી અને 80 મીમી છે .તેન પર 30 KN નો અક્ષીય લ ગે છે અને
બેરીાંગનો ઘર્ષણ ક 0.06 છે .શ ફ્ટ 800 આાંટ પ્રમત મમનીટથી ફરે છે . યુમનફોમષ પ્રેસર
ની મસ્થમત ધ રીને ઘર્ષણમ વ્યય થતો પ વર શોધો.
OR
(d) A Conical pivot bearing supports an axial load of 20KN. The cone angle is 04
60° and shaft radius is 200mm. Determine the power lost in friction at 100
rpm. μ =0.06. Assume uniform wear condition.
( ) એક કોનીકલ મપવોટ બેરીાંગ પર 12KN નો અસ્્સયલ લો લ ગે છે. કોન એાંગલ 60° ૦૪
અને શ ફ્ટની મમજ્ય 200 mm છે . જો μ =0.06 હોય તો 100 rpm પર ઘર્ષણમ વ્યય
થતો પ વર શોધો. યુમનફોમષ ઘસ ર ની મસ્થમત ધ રો.
Q.4 (a) Explain construction and working of epicyclic gear train with sketch. 03
પ્રશ્ન. ૪ (અ) એમપસ યમક્લક મગયર ટર ે ઇન ની રચન તથ ક યષ આરુ મત દોરી સમજાવો. ૦૩
OR
(a) Derive an expression to relate tight side and slack side tension in terms of co- 03
efficient of friction and angle of contact for flat belt drive.
(અ) ફ્લેટ બેલ્ટન ટ ઇટ સ ઇ ત ણ અને લુઝ સ ઇ ત ણ સ થે ઘર્ષણ ાંક અને સમ્પકષ ૦૩
કોણનો સ ાંબ ાંધ દશ ષવતુ સમીકરણ ત રવો.

(b) In a belt drive tight side tension is 2500 N and the ratio of belt tensions is 2.78. 04
if the linear velocity of belt is 720 m/min. then find the power transmitted by
the belt drive
(બ) એક બેલ્ટ ર ઇવ મ ટ ઇટ બ જુ નુ ત ણ 2500 N અને બેલ્ટ ન ત ણ નો ગુણોત્તર ૦૪
2.78 છે . જો બેલ્ટનો રેખીય વેગ 720 m/min. હોય તો બેલ્ટ ર ઇવ દ્વ ર ટર ાંસમમટ
થતો પ વર શોધો.
OR
(b) A compound gear train consist of 6 gear A,B,C,D,E and F.Gear A,B,C,D,and 04
E have 80,40,50,25 and 50 teeth respectively. If the gear A and F have speed
of 40 rpm and 400 rpm respectively. Find the number of teeth of gear F and
draw neat sketch of the gear train.
(બ) એક કમ્પ ઉન ગીયર ટર ે ઇનમ કુ લ છ ગીયર A,B,C,D,E અને F આવેલ છે .ગીયર ૦૪
A,B,C,D અને E ઉપર અનુરમે 80,40,50,25 તથ 50 દ નત પ ેલ છે . જો ગીયર A
તથ ગીયર F ની સ્પી અનુરમે 40 આાંટ પ્રમત મમનીટ અને 400 આાંટ પ્રમત મમનીટ
હોય તો ગીયર F ન દ નત ની સ ાંખ્ ય શોધો તથ ગીયર ટર ે ઇનની સ્વચ્છ આરુ તત
દોરો.
(c) Draw the cam profile operating a knife-edge follower with the following data. 07
Least radius of a cam = 25 mm.
Lift of the follower = 48 mm.
The cam lifts the follower for 120° with SHM followed by a dwell period of
60°. Then follower lowers down during 90° of cam rotation with uniform
velocity followed by a remaining dwell period. Assume clockwise rotation of
cam.
(ક) એક ન ઈફ - એજ ફોલોઅરને રેસીપ્રોકે ટીાંગ ગતી આપવ મ ટે આપેલ મવગત અનુસ ર ૦૭
કે મનો પ્રોફઇલ દોરો.
કે મની લઘ તમ મમજય = 25 મીમી ,
ફોલોઅરની લીફ્ટ = 48 મીમી.

3/4
 કે મન 120° પમરભ્રમણ દરમ્ય ન કે મ ફોલોઅર મસમ્પલ હ મોમનક મોશનથી
ઊચક ય છે . ત્ક્ય ર બ દ 60° દરમ્ય ન ઉચ્ચ થયેલ મસ્થમતમ રહે છે . ત્ક્ય ર બ દ 90°
પમરભ્રમણ દરમ્ય ન યુમનફોમષ વેલોસીટીથી નીચે આવે છે ત્ક્ય ર બ દ કે મની બ કીન
પમરભ્રમણ દરમ્ય ન ફોલોઅર પોત ની મૂળ જગ્ય એ મસ્થર્ રહે છે. કે મ ઘમ ય ળ ન
ક ાંટ ની મદશ મ ફરે છે . .
Q.5 (a) Define terms : (1) Frequency (2) Resonance (3)Free vibrations 04
(4) Forced vibration
પ્રશ્ન. ૫ (અ) પદો ની વ્ય ખ્ય આપો. ૧) િીકવાંમસ ૨)રેઝોનેંસ ૩) િી વ ઇબ્રેશન ૦૪
૪) ફોસષ વ ઇબ્રેશન
(b) Explain the balancing of several masses rotating in the same plane by any one 04
method.
(બ) જુ દ જુ દ મ સ જે એક જ પ્લેન (સમતલ) ફરત હોય તો તેનુ બેલેંમસાંગ કોઇ પણ એક ૦૪
રીતથી સમજાવો.
(c) Draw the turning moment diagram for four stroke I.C. engine. 03
(ક) ચ ર ફટક વ ળ આઇ. સી. એમનજન મ ટે ટનીગ મૉમેંટ ય ગ્ર મ દોરો. ૦૩
(d) Explain construction and working of Porter governor with sketch. 03
( ) પોટષ ર ગવનષર ની રચન તથ ક યષ આરુ મત દોરી સમજાવો. ૦૩
************

4/4