‫‪‬‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻲ دوازدﻫﻢ‬
‫رﺷﺘﺔ رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺤﺼﺮاً زﺑﺎن‬

‫‪ 23‬ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ‪1400‬‬

‫ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ‬

‫ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪي‪ ،‬ﻣﺤﺴﻦ اﺻﻐﺮي‪ ،‬ﺣﺴﻴﻦ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر‪ ،‬داود ﺗﺎﻟﺸﻲ‪ ،‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﺿﺎﻳﻲ ﻣﻘﺪم‪ ،‬ﻣﻬﺪي ﻋﺎﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺴﻦ ﻓـﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﻛـﺎﻇﻢ ﻛـﺎﻇﻤﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺗﻀـﻲ‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ‬
‫ﻣﻨﺸﺎري‪ ،‬ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ‬

‫وﻟﻲ ﺑﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺣﺴﻴﻦ رﺿﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻛﺎﻇﻢﺷﻴﺮودي‪ ،‬ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي‪ ،‬ﺧﺎﻟﺪ ﻣﺸﻴﺮﭘﻨﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺣﺎﻣﺪ ﻣﻘﺪس زاده‬ ‫ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬زﺑﺎن ﻗﺮآن‬
‫ﻣﺤﻤﺪ آﻗﺎﺻﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ اﺑﺘﺴﺎم‪ ،‬اﻣﻴﻦ اﺳﺪﻳﺎنﭘﻮر‪ ،‬ﻣﺤﺴﻦ ﺑﻴﺎﺗﻲ‪ ،‬آرﻣﺎن ﺟﻴﻼردي‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ذواﻟﻔﻘﺎريزﺣﻞ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﻳﻲﺑﻘﺎ‪ ،‬ﻋﺒﺎس ﺳﻴﺪﺷﺒﺴﺘﺮي‪ ،‬ﻣﺠﻴﺪ‬
‫دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺎن‪ ،‬ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﺤﺴﻨﻲﻛﺒﻴﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺪاﺣﺴﺎن ﻫﻨﺪي‬

‫رﺣﻤﺖاﻟﻪ اﺳﺘﻴﺮي‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮي‪ ،‬ﻋﻄﺎ ﻋﺒﺪلزاده‪ ،‬زﻳﺪان ﻓﺮﻫﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻧﻮﻳﺪ ﻣﺒﻠﻐﻲ‪ ،‬ﻋﻘﻴﻞ ﻣﺤﻤﺪيروش‪ ،‬ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ‬ ‫زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬

‫ﮔﺰﻳﻨﺸﮕﺮان و و ﻳﺮاﺳﺘﺎران ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ‬

‫ﻣﺴﺌﻮل درسﻫﺎي ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي ‪ ‬‬ ‫ﮔﺮوه وﻳﺮاﺳﺘﺎري ‪ ‬‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺸﮕﺮ ‪ ‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل درس ‪ ‬‬ ‫ﻧﺎم درس ‪ ‬‬

‫ﻓﺮﻳﺒﺎ رﺋﻮﻓﻲ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻇﻢ ﻛﺎﻇﻤﻲ‬ ‫ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﻨﺸﺎري‬ ‫ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪي‬ ‫ﻓﺎرﺳﻲ‬
‫دروﻳﺸﻌﻠﻲ اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺣﺴﻴﻦ رﺿﺎﻳﻲ‪،‬‬ ‫ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ‬
‫ﻣﻬﺪي ﻳﻌﻘﻮﺑﻴﺎن‬ ‫ﻣﻬﺪي ﻧﻴﻚزاد‬ ‫ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬زﺑﺎن ﻗﺮآن‬
‫اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻳﻮﻧﺲﭘﻮر‬ ‫ﻣﺮﺗﻀﻮي‬
‫ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﻳﻲﺑﻘﺎ‪ ،‬ﺳﻜﻴﻨﻪ ﮔﻠﺸﻨﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪﻣﻬﺪي ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ‬ ‫ﺳﻴﺪاﺣﺴﺎن ﻫﻨﺪي‬ ‫اﺣﻤﺪ ﻣﻨﺼﻮري‬ ‫دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﺤﻤﺪاﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﺎزﻧﻲ‪ ،‬زﻫﺮه رﺷﻮﻧﺪي‬

‫ــــ‬ ‫ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺷﺎﻋﺮي‬ ‫دﺑﻮرا ﺣﺎﺗﺎﻧﻴﺎن‬ ‫دﺑﻮرا ﺣﺎﺗﺎﻧﻴﺎن‬ ‫اﻗﻠﻴﺖﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ‬

‫ﺳﻌﻴﺪ آﻗﭽﻪﻟﻮ‪ ،‬رﺣﻤﺖاﻟﻪ اﺳﺘﻴﺮي‪،‬‬
‫ﺳﭙﻴﺪه ﺟﻼﻟﻲ‬ ‫ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ‬ ‫ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ‬ ‫زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻧﻘﺪي‬

‫اﻟﻬﺎم ﻣﺤﻤﺪي ‪ ‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮان ﮔﺮوه ‪ ‬‬

‫ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺷﺎﻋﺮي‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل دﻓﺘﺮﭼﻪ‬

‫ﻣﺪﻳﺮ‪ :‬ﻣﺎزﻳﺎر ﺷﻴﺮواﻧﻲﻣﻘﺪم‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل دﻓﺘﺮﭼﻪ‪ :‬ﻓﺮﻳﺒﺎ رﺋﻮﻓﻲ‬ ‫ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي و ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﺑﺎت‬

‫زﻫﺮا ﺗﺎﺟﻴﻚ‬ ‫ﺣﺮوفﻧﮕﺎر و ﺻﻔﺤﻪآرا‬

‫ﺳﻮران ﻧﻌﻴﻤﻲ‬ ‫ﻧﻈﺎرت ﭼﺎپ‬

‫ﮔﺮوه آزﻣﻮن‬

‫ﺑﻨﻴﺎد ﻋﻠﻤﻲ آﻣﻮزﺷﻲ ﻗﻠﻢﭼﻲ )وﻗﻒ ﻋﺎم(‬

‫آدرس دﻓﺘﺮ ﻣﺮﻛﺰي‪ :‬ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻧﻘﻼب‪ -‬ﺑﻴﻦ ﺻﺒﺎ و ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ -‬ﭘﻼك ‪ - 923‬ﺗﻠﻔﻦ ﭼﻬﺎر رﻗﻤﻲ‪021-6463 :‬‬
 ‫ﺻﻔﺤﺔ‪2 :‬‬ ‫دروس ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫آزﻣﻮن ‪ 23‬ﻣﻬﺮ ‪1400‬‬

‫)ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪي(‬ ‫‪ -6‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«3‬‬ ‫ﻓﺎرﺳﻲ )‪(3‬‬

‫واژة »ﻗﺎﺿﻲ« ﻫﻢآوا دارد و »ﻏﺎزي« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺟﻨﮕﺠﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ »ﻗﺎﺿﻲ« ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎي‬
‫)اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﺿﺎﻳﻲﻣﻘﺪم‪ -‬ﻻﻫﻴﺠﺎن(‬ ‫‪ -1‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«3‬‬
‫ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻨﺪه ﻫﻢآوا ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎن‪ :‬ﺳﺮاﻧﮕﺸﺖ‪ ،‬اﻧﮕﺸﺖ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬

‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﻫﺸﺖ ﻓﻌﻞ در رﺑﺎﻋﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻧﻬﺎد آنﻫﺎ ﺑـﻪ ﻗﺮﻳﻨـﺔ ﺷﻨﺎﺳـﻪ ﺣـﺬف‬ ‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬ﻟﻐﺖ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 10‬ﺗﺎ ‪(18‬‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬

‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬ﺿﻤﻴﺮ »ت« در »ﻧﮕﻪ ﻣﻲﻛﻨﻤﺖ« ﻧﻘﺶ ﻣﺘﻤﻤﻲ دارد و در »ﺑﺮﻣﺖ«‪ ،‬داراي‬ ‫)ﻣﺤﺴﻦ ﻓﺪاﻳﻲ ‪ -‬ﺷﻴﺮاز(‬ ‫‪ -2‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«4‬‬
‫ﻧﻘﺶ ﻣﻔﻌﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺖ ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ «4‬ﻓﺎﻗﺪ ﻏﻠﻂ اﻣﻼﻳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨــﺔ »‪ :«4‬ﺗﺮﻛﻴــﺐﻫــﺎي وﺻــﻔﻲ‪» :‬ﻫــﺮ روز«‪» ،‬ﺷــﻴﻮهاي دﮔــﺮ« و »ﻟﻄﻔــﻲ دﮔــﺮ« ‪/‬‬ ‫ﻣﻨﺼﻮب‪ :‬ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه ‪ /‬ﺑﻪ ﺷﻐﻞ و ﻣﻘﺎﻣﻲ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ‪» :‬دل ﺧﻮﻳﺶ« و »دل ﻗﺎﺿﻲ«‬ ‫ﻣﻨﺴﻮب‪ :‬ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه ‪ /‬داراي ﻧﺴﺒﺖ ‪ /‬ﺑﺴﺘﻪ ‪ /‬واﺑﺴﺘﻪ‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬دﺳﺘﻮر‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(15‬‬ ‫در ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ اﻣﻼي واژة »ﻣﻨﺼﻮب« ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬اﻣﻼ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ(‬
‫)ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ‪ -‬ﻣﺸﻬﺪ(‬ ‫‪ -7‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«1‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫در اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻓﻌﻞ »ﻛُﺸﺖ« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ »ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن« آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ در ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي‬ ‫)ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﻨﺸﺎري‪ -‬اردﺑﻴﻞ(‬ ‫‪ -3‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«1‬‬

‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺻﻠﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ »ﻛﺸﺘﻦ و ﻗﺘﻞ« آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺸﺒﻴﻪ‪» :‬ﻣﻮي ﻣﮋﮔﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻛﺶ ﺧﺪﻧﮓ«‪» ،‬ﺗﺎر ﮔﻴﺴﻮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺸﻚ ﻧﺎب«‬
‫ﺟﻨﺎس‪ :‬در‪ ،‬ﺳﺮ‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(13‬‬
‫اﻳﻬﺎم‪ :‬ﭼﻴﻦ‪ -1 :‬ﭼﻴﻦ و ﺷﻜﻦ زﻟﻒ ‪ -2‬ﻛﺸﻮر ﭼﻴﻦ‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺠﺎز‪ :‬ﺳﺮِ ﻣﻮ ← ﻧﻮك ﻣﻮ‬
‫)ﻣﻬﺪي ﻋﺎﻣﻠﻲ ‪ -‬ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر(‬ ‫‪ -8‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«4‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫در ﻣﺘﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﺳﻌﺪي ﺻﻔﺎت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ص( را ﺑﺮﻣﻲﺷـﻤﺮد ﻛـﻪ در ﮔﺰﻳﻨـﺔ »‪،«4‬‬
‫در ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي »‪ 2‬و ‪» «4‬اﺳﺘﻌﺎره« و در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» ،«3‬ﺗﺸﺨﻴﺺ« وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﭘﺎﻳﻤﺮدي ﻫﻤﺎن ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻔﺎﻋﺖ دارد ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي ﺑﻴﺖ ﺳﻌﺪي ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬آراﻳﻪ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ(‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬در اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ روزيرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ ﻣﻮﺟﻮدات اﺷﺎره دارد‪ ،‬ﻣﻨﻈـﻮر از‬
‫»ﻛﺮﻳﻢ« ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)داود ﺗﺎﻟﺸﻲ(‬ ‫‪ -4‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«2‬‬

‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬در اﻳﻦ ﺑﻴﺖ ﺑﻪ ﺻﻔﺎﺗﻲ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻛﺮم )ص( اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ ﺳﺆال ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺸﺒﻴﻪ‪» :‬آﺗﺶ ﻋﺸﻖ« ‪ /‬ﻣﺠﺎز‪» :‬دم« ﻣﺠﺎز از ﺳﺨﻦ‬

‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬ﻗﺴﻴﻢاﻟﻨﺎر و اﻟﺠﻨﻪ‪ ،‬ﻋﻠﻲﺑﻦاﺑﻲﻃﺎﻟﺐ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻴﺖ »ﻗﺴﻴﻢ« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي‬ ‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬

‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﻧﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻤﺎل‪.‬‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﺗﺸﺒﻴﻪ دارد = »ﻧﻘﺪ ﺟﺎن« وﻟﻲ ﺟﻨﺎس ﻧﺪارد!‬

‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(13‬‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬اﺳﺘﻌﺎره دارد = »دو ﻧﺮﮔﺲ ﻣﺴـﺖ« اﺳـﺘﻌﺎره از »دو ﭼﺸـﻢ« وﻟـﻲ ﻣﺠـﺎز‬

‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«4‬ﺗﻀﺎد دارد = »دوﺳﺖ و دﺷﻤﻦ« وﻟﻲ ﺣﺴﻦ ﺗﻌﻠﻴﻞ ﻳﻌﻨﻲ ﻋﻠﺖ دروﻏـﻴﻦ و‬
‫)ﻛﺎﻇﻢ ﻛﺎﻇﻤﻲ(‬ ‫‪ -9‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«1‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬آراﻳﻪ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ(‬ ‫ﻏﻴﺮﻋﻠﻤﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻴﺖ ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﻓﺎش ﺷﺪن راز ﻋﺸﻖ و ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن ﺳﻜﻮت در ﻋﺸﻖ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺸﺘﺮك ﺳﺎﻳﺮ اﺑﻴﺎت‪:‬‬

‫ﺳﻜﻮت و رازداري‪ ،‬ﺷﺮط ﻋﺸﻖ ورزﻳﺪن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﻨﺸﺎري‪ -‬اردﺑﻴﻞ(‬ ‫‪ -5‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«4‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ‪(14‬‬ ‫ﺿﻤﻴﺮﻫﺎي ﻣﺘّﺼﻞ در اﺑﻴﺎت »ب« و »د« ﻧﻘﺶ ﻣﻀﺎفاﻟﻴﻬﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫ﺑﻴﺖ »اﻟﻒ«‪ :‬ﻣﺘﻤ‪‬ﻢ‪ :‬ﺟﺎﻧﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ← ﺑﺮاي او ﺟﺎﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫)ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﻨﺸﺎري‪ -‬اردﺑﻴﻞ(‬ ‫‪ -10‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«3‬‬ ‫ﺑﻴﺖ »ب«‪ :‬در ﮔﺮدن آرﻣﺖ← در ﮔﺮدﻧﺖ ﺑﺮآرم‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺸﺘﺮك اﺑﻴﺎت »‪ «2» ،«1‬و »‪ ،«4‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺳﻌﻲ و ﻛﻮﺷﺶ ﺑـﺮاي رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﻴﺖ »ج«‪ :‬ﻣﻔﻌﻮل‪ :‬ﻧﻔﺮﻳﺒﺪ ﺑﻪ ﺳﺮاﺑﺖ← ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺳﺮاب ﻧﻔﺮﻳﺒﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺪف اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺖ »د«‪ :‬ﻛﺶ ﻣﻴﻮه دﻟﭙﺬﻳﺮﺗﺮ← ﻛﻪ ﻣﻴﻮهاش دﻟﭙﺬﻳﺮﺗﺮ‬

‫در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ «3‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ و ﻛﻮﺷﺶ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ و ﻫﺪف اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬دﺳﺘﻮر‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(15‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،3‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(18‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
 ‫ﺻﻔﺤﺔ‪3 :‬‬ ‫دروس ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫آزﻣﻮن ‪ 23‬ﻣﻬﺮ ‪1400‬‬

‫)اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﺿﺎﻳﻲﻣﻘﺪم‪ -‬ﻻﻫﻴﺠﺎن(‬ ‫‪ -16‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«4‬‬ ‫ﻓﺎرﺳﻲ ‪1‬‬

‫ﻧﮕﺮدي‪ :‬ﻣﻀﺎرع اﻟﺘﺰاﻣﻲ ‪ /‬ﻧﺸﻨﻮي = ﻧﻤﻲﺷﻨﻮي‬
‫ﺷﺪي = ﻣﻲﺷﺪ ‪ /‬ﻛﺮدي = ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫)ﺣﺴﻴﻦ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر(‬ ‫‪ -11‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«2‬‬

‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬ ‫ﻧﺠﺎﺑﺖ‪ :‬اﺻﺎﻟﺖ‪ ،‬ﭘﺎكﻣﻨﺸﻲ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﻮاري‬

‫در دﺳﺘﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬اﻓﻌﺎل ﻣﺎﺿﻲ اﺳﺘﻤﺮاري ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ]ﻣﺎﺿﻲ ﺳﺎده ‪ +‬ي[ ﻧﻴﺰ ﻣﻲآﻳـﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬ ‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬ﻟﻐﺖ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 10‬ﺗﺎ ‪(38‬‬
‫»ﺷﺪي«‪» ،‬ﻛﺮدي« و »رﻓﺘﻨﺪي« ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻌﺎدل »ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ« ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬دﺳﺘﻮر‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(20‬‬
‫)ﻣﺤﺴﻦ اﺻﻐﺮي(‬ ‫‪ -12‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«4‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ «4‬واژة »ﺳ‪‬ﺨﺮه« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي »رﻳﺸﺨﻨﺪ و ﻣﺴﺨﺮه ﻛﺮدن« درﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫)ﻣﺤﺴﻦ اﺻﻐﺮي(‬ ‫‪ -17‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«2‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﻫﺴﺘﻪ‪ :‬او‪‬ﻟﻴﻦ اﺳﻢ ﻫﺮ ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرت داﺷﺘﻦ واﺑﺴـﺘﻪﻫـﺎي ﭘﺴـﻴﻦ ﺑـﺎ‬ ‫ﻏﻠﻂﻫﺎي اﻣﻼﻳﻲ و ﺷﻜﻞ درﺳﺖ آنﻫﺎ‪:‬‬
‫ﻧﻘﺶﻧﻤﺎي »ـِ« ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ؛ ﻫﺴﺘﻪﻫﺎي ﮔﺮوهﻫـﺎي اﺳـﻤﻲ ﺷـﻌﺮ ﺻـﻮرت ﺳـﺆال‪ :‬ﻣـﺎ ـ‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﻫﻀﻢ ← ﺣﺰم )اﺣﺘﻴﺎط و دوراﻧﺪﻳﺸﻲ(‬
‫ﻓﺎﺗﺤﺎن ـ ﺷﺎﻫﺪان ـ ﻳﺎدﮔﺎر ـ راوﻳﺎن ـ ﻗﺼﻪﻫﺎ ـ ﻗﺼﻪﻫﺎ ‪ -‬ﺷﺐﻫﺎ‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬ﻗﺎﻟﺐ ← ﻏﺎﻟﺐ )ﭼﻴﺮه و ﭘﻴﺮوز(‬
‫در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» ،«1‬ﭘﻴﻐﺎم«‪ ،‬در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» ،«3‬دوﺳﺖ و ﻗﺮن« و در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» ،«4‬ﻗﻠﻌﻪﻫﺎ و‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬ﻏﺮاﺑﺖ ← ﻗﺮاﺑﺖ )ﺧﻮﻳﺸﻲ و ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي(‬
‫ﭘﻴﻐﺎم« ﻣﻀﺎفاﻟﻴﻪ و واﺑﺴﺘﺔ ﭘﺴﻴﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬اﻣﻼ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 10‬ﺗﺎ ‪(38‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪» :‬ﻗﺼﻪﻫﺎ« در ﮔﺮوه اﺳﻤﻲ »راوﻳﺎن ﻗﺼﻪﻫﺎي ﺷﺎد«‪» ،‬ﻣﻀﺎفاﻟﻴـﻪ« و در دو ﮔـﺮوه‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫اﺳﻤﻲ دﻳﮕﺮ »ﻫﺴﺘﻪ« ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬دﺳﺘﻮر‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(34‬‬ ‫)ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪي(‬ ‫‪ -13‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬

‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ‪ ،‬اﺛﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف آﻣﻮزش و ﺗﻌﻠﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮعﻫﺎﻳﻲ از ﺣﻜﻤـﺖ‪ ،‬اﺧـﻼق‪،‬‬

‫)ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ‪ -‬ﻣﺸﻬﺪ(‬ ‫‪ -18‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«1‬‬ ‫ﻣﺬﻫﺐ ﻳﺎ داﻧﺸﻲ از ﻣﻌﺎرف ﺑﺸﺮي را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﺛﺎر ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺨﻴﻠﻲ‪ -‬ادﺑﻲ‬

‫در اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ از ﮔﻨﺎه ﻛﺴﻲ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪي‪ ،‬زود ﺑﻪ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪاي را ﺑﻪﺻﻮرت رواﻳﻲ ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺑـﺎ ﺟـﺬاﺑﻴﺖ ﺑـﻴﺶﺗـﺮ اراﺋـﻪ دﻫﻨـﺪ‪ .‬از‬

‫اﻧﺘﻘﺎم ﻣﺒﺎش و ﺻﺒﻮر ﺑﺎش‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ در ﺻﻮرت ﺳﺆال ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬اﻧﺴﺎن ﻋﺎﻗﻞ در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ آﺛﺎر ادﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻪوﻳـﮋه در ﻛﺘـﺎبﻫـﺎي درﺳـﻲ و ادﺑﻴـﺎت ﻛـﻮدك و ﻧﻮﺟـﻮان ﺑﻬـﺮه‬
‫ﻣﻜﺮ دﺷﻤﻦ و دﻓﻊ آن‪ ،‬ﺗﺄﺧﻴﺮ را ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻮسﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻛﻠﻴﻠﻪ و دﻣﻨﻪ‪ ،‬ﮔﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺜﻨﻮي ﻣﻌﻨﻮي و … از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬ ‫آﺛﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺔ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬ﭘﻴﺶ از زﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪن دﺷﻤﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﺑﺎش‪.‬‬ ‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬ﺗﺎرﻳﺦ ادﺑﻴﺎت‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(12‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬اﮔﺮ ﻣﺄﻣﻮر ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﮔﻤﺎردن ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ او ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«4‬ﻏﺮﻳﺒﻪاي را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺘﻨﻪ اﺳﺖ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻴﺎزاري‪ ،‬از ﺳﺮزﻣﻴﻨﺖ‬
‫)ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪي(‬ ‫‪ -14‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«3‬‬
‫ﺑﻴﺮون ﻛﻦ‪.‬‬
‫در ﺑﻴﺖ ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ ،«3‬ادﻋﺎي ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪاي ﻣﻄﺮح ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺪ‪‬ﻋﻲ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(17‬‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﻫﻤﺴـﺎﻳﮕﺎن از ﺣﻀـﻮر ﻣﻌﺸـﻮق ﺑـﺎﺧﺒﺮ ﻧﻤـﻲﺷـﻮﻧﺪ و اﻳـﻦ ادﻋـﺎ‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻏﻴﺮواﻗﻌﻲ ﻳﺎ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)ﻣﻬﺪي ﻋﺎﻣﻠﻲ ‪ -‬ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر(‬ ‫‪ -19‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«4‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي »‪ 2 ،1‬و ‪ «3‬ﻓﺎﻳﺪة رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺧﻮد ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻓﺮارﺳـﻴﺪن ﻗﻴﺎﻣـﺖ را‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬آوردن دﻟﻴﻞ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ )آﺷﻔﺘﮕﻲ زﻟﻒ ﻳﺎر( ﺑﺮاي ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ ﺳﺨﻦ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻓﻘﻂ در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ ،«4‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻣﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬آوردن دﻟﻴﻞ ﺷـﺎﻋﺮاﻧﻪ )ﮔـﺮدش ﭼﺸـﻤﺎن دوﺳـﺖ( ﺑـﺮاي دوﺳـﺖ داﺷـﺘﻦ‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(20‬‬
‫ﮔﺮدش و دور ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«4‬آوردن دﻟﻴﻞ اد‪‬ﻋﺎﻳﻲ )ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ اﻧﺪام( ﺑﺮاي ﭼﺴﺒﻴﺪن ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺑﻪ ﺗﻦ‬
‫)ﻣﺤﺴﻦ اﺻﻐﺮي(‬ ‫‪ -20‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«4‬‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬آراﻳﻪ‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(35‬‬
‫»ﺷﺮف اﻟﻤﻜﺎن ﺑﺎﻟﻤﻜﻴﻦ« ﻳﻌﻨﻲ ارزش ﻫﺮ ﺟﺎي و ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻛﺴـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در آن‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫)ﻣﻬﺪي ﻋﺎﻣﻠﻲ ‪ -‬ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر(‬ ‫‪ -15‬ﮔﺰﻳﻨﺔ»‪«2‬‬
‫ﺷﺎﻋﺮ در ﺑﻴﺖ ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ «4‬ﻧﻴﺰ ارزش و ﺷﺮف ﻫﺮ ﻣﻜﺎن را از ﻣﻤﺪوح و ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻣﻲداﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﻛﻨﺎﻳﻪ‪» :‬ﮔﻞ ﺑﻲﺧﺎر« ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﺷﺎدي ﺑـﺪون رﻧـﺞ و »ﺳـﻴﻨﻪﭼـﺎك« ﻛﻨﺎﻳـﻪ از ﻣﺸـﺘﺎق ‪/‬‬

‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﺷﺎﻋﺮ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ و اﻗﺒﺎل ﺑﺮاي ﻣﺨﺎﻃﺐ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻌﺎره‪» :‬ﭼﻤﻦ« اﺳﺘﻌﺎره از دﻧﻴﺎ و ﻣﺸﺘﺎق و ﺳﻴﻨﻪﭼـﺎك ﺑـﻮدن ﮔـﻞ ﺗﺸـﺨﻴﺺ دارد‪/ .‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻤﺪوح ﺧﻮد را در واﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﻣﻲداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻐﻤﺔ ﺣﺮوف‪ :‬ﺗﻜﺮار ﺻﺎﻣﺖ »ر«‪» ،‬س« و ﻣﺼﻮت ﺑﻠﻨﺪ »ا«‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻤﺪوح و ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮدن او در ﻋﺎﻟﻢ‬ ‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬آراﻳﻪ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ(‬
‫)ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،1‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(35‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
 ‫ﺻﻔﺤﺔ‪4 :‬‬ ‫دروس ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫آزﻣﻮن ‪ 23‬ﻣﻬﺮ ‪1400‬‬

‫)ﺧﺎﻟﺪ ﻣﺸﻴﺮﭘﻨﺎﻫﻲ ‪ -‬دﻫﮕﻼن(‬ ‫‪ -26‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬ ‫ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬زﺑﺎن ﻗﺮآن )‪ 1‬و ‪(3‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«1‬ﺑﻴﺘَﻴﻦِ اﺛﻨَﻴﻦِ« ﻳﻌﻨﻲ »دو ﺑﻴﺖ«‪ .‬دﻗّﺖ ﻛﻨﻴﺪ »اﺛﻨﻴﻦِ« ﻋﺪد اﺻـﻠﻲ‬
‫)ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻛﺎﻇﻢ ﺷﻴﺮودي(‬ ‫‪ -21‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ‪») .‬اﻟﺒﻴﺖ اﻟﺜّﺎﻧﻲ« ﻳﻌﻨﻲ »ﺑﻴﺖ دو‪‬م‪ ،‬دو‪‬ﻣﻴﻦ ﺑﻴﺖ«(‬
‫»رﺑ‪‬ﻨﺎ«‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎرا ‪» /‬آﺗ‪‬ﻨﺎ«‪ :‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪه ‪» /‬ﻓﻲ اﻟﺪ‪‬ﻧﻴﺎ«‪ :‬در دﻧﻴﺎ )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 1‬و‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«3‬ﻓﻲ ﻳـﻮم اﻟﺨﻤـﻴﺲ« ﻳﻌﻨـﻲ »در روز ﭘـﻨﺞﺷـﻨﺒﻪ«‪») .‬ﻓـﻲ اﻟﻴـﻮم‬
‫اﻟﺨﺎﻣﺲ« ﻳﻌﻨﻲ »در روز ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬در ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ روز«(‬ ‫‪» /(4‬ﻓﻲ اﻵﺧﺮة«‪ :‬در آﺧﺮت )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪» / (3‬ﺣﺴﻨﺔ«‪ :‬ﻧﻴﻜﻲ ‪» /‬ﻗ‪‬ﻨﺎ«‪:‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«4‬ﻫﺬه ﻏﺼﻮن ﻧﻀﺮة« ﻳﻌﻨﻲ »اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺗﺮوﺗﺎزهاي ﻫﺴـﺘﻨﺪ‬ ‫ﻣﺎ را ﻧﮕﺎه دار‪ ،‬ﻣﺎ را ﺣﻔﻆ ﻛﻦ )رد ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ( ‪» /‬ﻋﺬاب اﻟﻨّﺎر«‪ :‬ﻋﺬاب آﺗـﺶ‬
‫ﻛﻪ‪«...‬؛ زﻳﺮا ﺑﻌﺪ از اﺳﻢ اﺷﺎره‪ ،‬اﺳﻢ ﺑﺪون »ال« آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪») .‬ﻫـﺬه اﻟﻐﺼـﻮن‬ ‫)رد ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ(‬
‫اﻟﻨّﻀﺮة« ﻳﻌﻨﻲ »اﻳﻦ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺗﺮوﺗﺎزه«(‬ ‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬
‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﺣﺴﻴﻦ رﺿﺎﻳﻲ(‬ ‫‪ -22‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫)وﻟﻲ ﺑﺮﺟﻲ ‪ -‬اﺑﻬﺮ(‬ ‫‪ -27‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫»ﻣـﻦ«‪ :‬ﭼـﻪ ﻛﺴــﻲ )رد ﮔﺰﻳﻨـﻪﻫـﺎي ‪ 2‬و ‪» /(3‬ﻳﻨــﺰل«‪ :‬ﻓـﺮو ﻣـﻲﻓﺮﺳــﺘﺪ )رد‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«1‬ﭼﻨﺎن« و »ﻗﺮار اﺳﺖ« ﻣﻌﺎدﻟﻲ در ﻋﺒﺎرت ﻋﺮﺑﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 3‬و ‪» / (4‬اﻷﻣﻄﺎر«‪ :‬ﺑﺎرانﻫﺎ )رد ﮔﺰﻳﻨﺔ ‪» / (3‬ﻣﻦ اﻟﻐﻴﻮم«‪ :‬از اﺑﺮﻫﺎ ‪/‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«3‬ﻫﺬا ﻇُﻠﻢ‪ «‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت »اﻳﻦ ﻇﻠﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ «....‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﻮد؛‬ ‫»ﻳ‪‬ﺨﺮج«‪ :‬ﺧﺎرج ﻣﻲﻛﻨﺪ )رد ﮔﺰﻳﻨﺔ ‪» / (4‬ﻣﻦ ﻏﺼﻮن اﻷﺷﺠﺎر«‪ :‬از ﺷـﺎﺧﻪﻫـﺎي‬
‫ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از اﺳﻢ اﺷﺎره‪ ،‬اﺳﻢ ﺑﺪون »ال« آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﺧﺘﺎن ‪» /‬أﺛﻤﺎراً ذات أﻟﻮان ﻣ‪‬ﺨﺘﻠﻔﺔ«‪ :‬ﻣﻴﻮهﻫﺎي داراي رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ )رد‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«4‬ﺟﺎء‪ +‬بِ« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي »آورد« اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ(‬
‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬
‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﺣﺴﻴﻦ رﺿﺎﻳﻲ(‬ ‫‪ -28‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫»آﻳﺎ ﻣﻲ داﻧﻲ«‪ :‬ﻫﻞ ﺗَﻌﻠﻢ‪ ،‬ﻫﻞ ﺗَﻌﻠﻤﻴﻦَ ‪» /‬ﻣﻮرﭼﻪ«‪ :‬اﻟﻨّﻤﻠﺔ ‪» /‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ«‪ :‬ﺗﻘﺪر ‪/‬‬ ‫)ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي(‬ ‫‪ -23‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫»ﭼﻴﺰي را ﺣﻤﻞ ﻛﻨﺪ«‪ :‬ﻋﻠﻲ ﺣﻤﻞ ﺷﻲء )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪» / (2‬ﭘﻨﺠﺎه ﺑﺎر«‪:‬‬ ‫»ﻫﻨﺎك«‪ :‬وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻫﺴﺖ )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪» / (3‬أﻧﻌـﻢ«‪ :‬ﻧﻌﻤـﺖﻫـﺎﻳﻲ ‪/‬‬
‫ﺧﻤﺴﻴﻦ ﻣﺮﱠةً )رد ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ( ‪» /‬زﻳﺎدﺗﺮ از وزﻧﺶ اﺳـﺖ«‪ :‬ﻳ‪‬ﻔـﻮقُ وزﻧَﻬـﺎ )رد‬ ‫»ﻧﺘﺄﻣ‪‬ﻞ ﻓﻴﻬﺎ«‪ :‬در آنﻫﺎ ﺗﺄﻣ‪‬ﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ )رد ﮔﺰﻳﻨﺔ ‪» / (1‬ﻧﻌﺮف ﺑﻬﺎ اﷲ«‪ :‬ﺧﺪا را‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ ‪(2‬‬
‫ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣـﻲﺷﻨﺎﺳـﻴﻢ )رد ﮔﺰﻳﻨـﺔ ‪» / (1‬ﻣﻨﻬـﺎ«‪ :‬از آن ﺟﻤﻠـﻪ )رد ﮔﺰﻳﻨـﺔ ‪/ (1‬‬
‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬
‫»اﻟﺸّﻤﺲ اﻟّﺘﻲ«‪ :‬ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻛﻪ ‪» /‬ﺟـﺬوﺗُﻬﺎ ﻣ‪‬ﺴـﺘﻌﺮةٌ«‪ :‬ﭘـﺎرة آﺗﺸـﺶ ﻓـﺮوزان‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﺘﻦ درك ﻣﻄﻠﺐ‪:‬‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺳﺘﺎره ﺑﻪ ﻛﺮة زﻣﻴﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺖ‬
‫اﺳﺖ )رد ﮔﺰﻳﻨﺔ ‪(4‬‬
‫‪ 149,6‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از زﻣﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻘﻴﺔ ﺳﺘﺎرهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ﻫﻴﺪروژن و‬ ‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬
‫ﻫﻠﻴﻮم ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲَﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ ﻫﻴﺪروژن ‪ %74‬از آن را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫اﻧﺮژي‪ ،‬ذر‪‬ات ﻫﻴﺪروژن ﺑﻪ ﻫﻠﻴﻮم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﻃﻲ واﻛﻨﺶﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪاي در‬
‫ﻗﻠﺒﺶ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 600‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ از ﻣﺎد‪‬هاش را در ﻫﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ و از اﻳﻦ واﻛﻨﺶﻫﺎ‪،‬‬ ‫)ﺧﺎﻟﺪ ﻣﺸﻴﺮﭘﻨﺎﻫﻲ ‪ -‬دﻫﮕﻼن(‬ ‫‪ -24‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﺣﺮارﺗﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﻣﺮﻛﺰ ﻫﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ‪ 15‬ﻣﻴﻠﻴﻮن درﺟﺔ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‬
‫»ﺻﺎر‪ :«‬ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺸﺖ )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪» / (3‬رﺟﻊ«‪ :‬ﺑﺮﮔﺸﺖ )رد ﮔﺰﻳﻨـﻪﻫـﺎي‬
‫ارﻗﺎم ﺧﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ درﺑﺎرة ﺣﺮارت ﺧﻮرﺷﻴﺪ ذﻛﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ از ﺣﺮارت ﻛﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﺣﻜﻤﺖ ﺧﺪا و ﺑﺨﺸﺶ او ﺑﺮ ﺑﺸﺮﻳ‪‬ﺖ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫‪ 1‬و ‪» / (3‬ﻛﺴ‪‬ﺮَ«‪ :‬ﺷﻜﺴﺖ‪» /‬ﻛﻞّ اﻷﺻﻨﺎم«‪ :‬ﻫﻤﺔ )ﺗﻤﺎمِ( ﺑﺖﻫﺎ )»آن« در ﮔﺰﻳﻨﺔ‬
‫ﭘﺲ اﮔﺮ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻛﻤﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زﻣﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻨﻘﺮض ﻣﻲﺷﺪ و زﻣﻴﻦ آﺗﺶ‬
‫‪ 4‬اﺿﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪» / (.‬اﻟﺼ‪‬ﻨﻢ اﻟﻜﺒﻴﺮ«‪ :‬ﺑﺖ ﺑﺰرگ )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 3‬و ‪4‬؛ »اﻷﻛﺒـﺮ«‬
‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺎك و ﻣﻨﺰّه اﺳﺖ ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺧﻠﻖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ »ﺑﺰرﮔﺘﺮ«(‬
‫)ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي(‬ ‫‪ -29‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬
‫در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ «4‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬ﻫﻠﻴﻮم ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ درﺻﺪ از ﻣﺎد‪‬ة ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ!« ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺘﻦ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬ ‫)وﻟﻲ ﺑﺮﺟﻲ ‪ -‬اﺑﻬﺮ(‬ ‫‪ -25‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﺣﺮارت ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﻣﺮﻛﺰ ﻫﺴﺘﻪ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ!‬ ‫»ﻛﺎنَ ﻟ‪‬ﺒﻌﺾ«‪ :‬ﺑﺮﺧﻲ … داﺷﺘﻨﺪ )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪» / (4‬اﻟﺸّﻌﻮب«‪ :‬ﻣﻠّﺖﻫﺎ‬
‫)ﻧﺎدرﺳﺖ(‬ ‫‪» /‬ﻓﻲ اﻟﻘﺮون اﻷوﻟﻲ«‪ :‬در ﻗﺮنﻫﺎي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ‪» /‬ﻃﺮﻳﻘﺔ«‪ :‬روﺷﻲ ‪» /‬ﻳ‪‬ﻌﺒـﺪون«‪:‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژي‪ ،‬ﻫﻤﺔ ذرات ﻫﻴﺪروژن ﺑﻪ ﻫﻠﻴﻮم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ!‬
‫ﻣﻲﭘﺮﺳـﺘﻴﺪﻧﺪ )رد ﮔﺰﻳﻨـﺔ ‪» / (4‬ﺑﻬـﺎ«‪ :‬ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﺔ آن ‪» /‬ﻣﻌﺒـﻮدات )ﻧﻜـﺮه(«‪:‬‬
‫)ﻧﺎدرﺳﺖ(‬
‫ﺧﺪاﻳﺎﻧﻲ )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 2‬و ‪» / (4‬ﻟﻜﻲ ﻳ‪‬ﺘﺠﻨﱠﺒﻮا«‪ :‬ﺗﺎ دور ﺷﻮﻧﺪ )رد ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬ﺣﺮارت ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﺳﻄﺤﺶ ﺑـﻪ ‪ 15‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن درﺟـﺔ ﺳـﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ! )ﻧﺎدرﺳﺖ(‬ ‫‪ 1‬و ‪» / (2‬ﺷﺮّ«‪ :‬ﺷﺮّ‪ ،‬ﺑﺪي )رد ﮔﺰﻳﻨﺔ ‪(1‬‬
‫)درك ﻣﻄﻠﺐ(‬ ‫)ﺗﺮﺟﻤﻪ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
 ‫ﺻﻔﺤﺔ‪5 :‬‬ ‫دروس ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫آزﻣﻮن ‪ 23‬ﻣﻬﺮ ‪1400‬‬

‫)ﺧﺎﻟﺪ ﻣﺸﻴﺮﭘﻨﺎﻫﻲ ‪ -‬دﻫﮕﻼن(‬ ‫‪ -37‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬ ‫)ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي(‬ ‫‪ -30‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺻﻮرت ﺳﺆال‪ :‬ﻃﻲ‪ ‬واﻛﻨﺶﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪاي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي رخ ﻣﻲدﻫﺪ؟‬
‫ﺻﻮرت ﺳﺆال‪ ،‬ﻛﻠﻤﻪاي را ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﺣﺮف »ن« آن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻜﺴﻮر )داراي‬
‫ﻋﺒﺎرت ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ «1‬در ﻣﻮرد واﻛﻨﺶﻫـﺎي ﻫﺴـﺘﻪاي ﻧﺎدرﺳـﺖ اﺳـﺖ‪ :‬ﻣـﺎد‪‬ه در‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻛﺴﺮه( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﺳﻢﻫﺎي ﻣﺜﻨّﻲ ﺣﺮف »ن« ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻜﺴﻮر اﺳﺖ )ـﺎنِ‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﻫﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد!‬
‫‪ /‬ـﻴ‪‬ﻦِ(‪» ،‬ﻧﺼﻔﻴﻦ« در ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ ،«4‬اﺳﻢ ﻣﺜﻨّﻲ اﺳﺖ و ﺣﺮف »ن« آن ﻫﻤﻴﺸـﻪ‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬ذرات ﻫﻴﺪروژن ﺑﻪ ﻫﻠﻴﻮم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ! )ﺻﺤﻴﺢ(‬
‫ﻣﻜﺴﻮر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬اﻧﺮژي ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻣـﻲﺷـﻮد!‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫)ﺻﺤﻴﺢ(‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«1‬اﻹﺧﻮان )ﺑﺮادران(« ﺟﻤﻊ ﻣﻜﺴ‪‬ﺮ »اﻷخ« و »ﺑ‪‬ﺴﺘﺎن )ﺑﺎغ(« ﻣﻔﺮد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«4‬ﺣﺮارت در ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻗﻠﺒﺶ زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد! )ﺻﺤﻴﺢ(‬
‫ﮔﺰﻳﻨــﺔ »‪» :«2‬اﻟﺠﻴــﺮان )ﻫﻤﺴــﺎﻳﮕﺎن(« ﺟﻤــﻊ ﻣﻜﺴ‪‬ــﺮ »اﻟﺠــﺎر« و »اﻟﻌ‪‬ــﺪوان‬ ‫)درك ﻣﻄﻠﺐ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)دﺷﻤﻨﻲ(« ﻣﻔﺮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫)ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي(‬ ‫‪ -31‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«3‬أﻏﺼﺎن )ﺷﺎﺧﻪﻫﺎ(« ﺟﻤﻊ ﻣﻜﺴ‪‬ﺮ »ﻏُﺼﻦ« اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺻﻮرت ﺳﺆال‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫)ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﻢ(‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪) :«2‬وﺟﻮد زﻧﺪﮔﻲ در ﺳﻴ‪‬ﺎرهﻫﺎ( در ﻣﺘﻦ ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫)درك ﻣﻄﻠﺐ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﺣﺎﻣﺪ ﻣﻘﺪ‪‬سزاده ‪ -‬ﻣﺸﻬﺪ(‬ ‫‪ -38‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫)ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي(‬ ‫‪ -32‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫»إﺧﻮة« )ﺑـﺮادران( ﺟﻤـﻊ و ﻣـﺬﻛّﺮ اﺳـﺖ‪ ،‬ﭘـﺲ ﻓﻌـﻞ اﻣـﺮ »إﺟﻠﺴـﻮا« ﺑـﺎ آن‬ ‫»ﻣﻮﺻﻮف و ﺻﻔﺘﻬﺎ‪ :‬أﻗﺮب« ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺿـﺎﻓﻲ »أﻗـﺮب ﻧﺠـﻢ«‪،‬‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ دارد‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻤﺔ »أﻗﺮب« ﻣﻀﺎف و »ﻧﺠﻢ« ﻣﻀﺎف اﻟﻴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫)ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺻﺮﻓﻲ و ﻣﺤﻞ اﻋﺮاﺑﻲ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ »ﻫﺆﻻء اﻟﻨّﺴﺎء«‪ ،‬ﻓﻌﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻏﺎﻳـﺐ ﺑﺎﺷـﺪ‪) .‬ﻻ‬
‫)ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي(‬ ‫‪ -33‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﻳ‪‬ﺼﺒﺮنَ(‬ ‫»ﺣﺮف »اﻟﺘّﺎء« )ت( ﻣﻦ ﺣﺮوﻓﻪ اﻷﺻﻠﻴ‪‬ﺔ« ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﺣﺮف اﺻﻠﻲ اﻳـﻦ‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«2‬اﻟﻨّﺎس« دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﺟﻤﻊ دارد‪ ،‬ﭘﺲ ﻓﻌﻞ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﻓﻌﻞ‪» ،‬ح ر ق« اﺳﺖ و ﺣﺮف »ت« )اول( ﺟﺰء ﺣﺮوف زاﺋﺪ آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫»ﻳﻨﻈﺮونَ« ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫)ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺻﺮﻓﻲ و ﻣﺤﻞ اﻋﺮاﺑﻲ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﻤﻴﺮ »ﻫﻤﺎ«‪ ،‬ﻓﻌﻞﻫﺎي ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻣﺜﻨّـﻲ‬
‫)ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻮي(‬ ‫‪ -34‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫)ﻳﺘﻜﺎﺳﻼنِ و ﻻ ﻳﻨﺠﺤﺎنِ( ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫»اﻟﺴ‪‬ﺎﺑﻌﺔ« و »اﻟﺘّﺎﺳﻌﺔ« ﻋﺪد ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﺑـﺮ وزن »اﻟﻔﺎﻋ‪‬ﻠـﺔ« ﻣـﻲآﻳﻨـﺪ‪،‬‬
‫)ﻗﻮاﻋﺪ ﻓﻌﻞ(‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖﮔﺬاري ﺑﻪﺻﻮرت »اﻟﺴ‪‬ﺎﺑِﻌﺔ« و »اﻟﺘّﺎﺳ‪‬ﻌﺔ« ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫)ﺿﺒﻂ ﺣﺮﻛﺎت(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﺣﺴﻴﻦ رﺿﺎﻳﻲ(‬ ‫‪ -39‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬ ‫)ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻛﺎﻇﻢ ﺷﻴﺮودي(‬ ‫‪ -35‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ‪:‬‬ ‫»ﺷﻌﻮب« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ »ﻣﻠّﺖﻫﺎ« ﺟﻤﻊ ﻣﻜﺴ‪‬ﺮ »ﺷَﻌﺐ« اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«1‬ﺷﺶ و ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ )‪(6:45‬‬ ‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«1‬ﻳﺴﺎر و ﻳﻤﻴﻦ )ﭼﭗ و راﺳﺖ(« و »ﻣﻤﻨﻮع و ﻣﺴﻤﻮح )ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز و‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪! 6:45 :«2‬‬
‫ﻣﺠﺎز(« ﻣﺘﻀﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ 25 :«3‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ‪(6:35) 7‬‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«3‬أﺻﻨﺎم )ﺑﺖﻫﺎ(« ﺟﻤﻊ ﻣﻜﺴ‪‬ﺮ »ﺻﻨﻢ )ﺑﺖ(« و »ﻛﺒـﺎر )ﺑﺰرﮔـﺎن(«‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«4‬ﻳﻚ رﺑﻊ ﺑﻪ ‪(6:45) 7‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻣﻜﺴ‪‬ﺮ »ﻛﺒﻴﺮ )ﺑﺰرگ(« اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«4‬ﻧﺎﻣ‪‬ﺖ و رﻗﺪ‪‬ت« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي »ﺧﻮاﺑﻴﺪ« و »اﻟﻤ‪‬ﺠﺪ‪ ‬و اﻟﻤ‪‬ﺠﺘﻬِـﺪ« ﺑـﻪ‬
‫)ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﻢ(‬
‫ﻣﻌﻨﻲ »ﺗﻼﺷﮕﺮ« ﻣﺘﺮادف ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)واژﮔﺎن(‬
‫)وﻟﻲ ﺑﺮﺟﻲ ‪ -‬اﺑﻬﺮ(‬ ‫‪ -40‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺻﻮرت ﺳﺆال‪ «56» :‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤـﺎم ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺣﺴـﺎﺑﻲ زﻳـﺮ‬ ‫)ﺣﺴﻴﻦ رﺿﺎﻳﻲ(‬ ‫‪ -36‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻋﺒﺎرت ﮔﺰﻳﻨـﺔ »‪ :«1‬ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ ﺑـﺎ ﻣـﺎ درﺑـﺎرة ﺟـﺪال ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮان ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ‪:‬‬
‫ﻗﻮمﻫﺎﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ!‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ‪:‬‬ ‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪» :«1‬ﻫﻔﺖ ﺿﺮب در ﻫﺸﺖ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ «...‬ﻛﻪ ‪ 56‬ﺟﻮاب ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«2‬ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ‪ ......‬ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ‪ ،‬ﺑﺖﻫﺎي ﺷﻜﺴـﺘﻪﺷـﺪه را‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ 24» :«2‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﺔ ‪ 32‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ «...‬ﻛﻪ ‪ 56‬ﺟﻮاب ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﻳﺪﻧﺪ! )رﺟ‪‬ﻊ‪ :‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪(.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«3‬ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ )ع( ﺗـﻼش ﻛـﺮد ﻛـﻪ ‪ ......‬ﻗـﻮﻣﺶ را از ﭘﺮﺳـﺘﺶ‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ 93» :«3‬ﻣﻨﻬﺎي ‪ 37‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ «...‬ﻛﻪ ‪ 56‬ﺟﻮاب ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺖﻫﺎ! )ﻳ‪‬ﻨﻘ‪‬ﺬَ‪ :‬ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪(.‬‬
‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ 220» :«4‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑـﺎ ‪ «...‬ﻛـﻪ ﺟـﻮاب آن ‪ 55‬اﺳـﺖ و‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ :«4‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ‪ ...... :‬در دﻳـﻦﻫـﺎي ﻣـﺮدم‪ ،‬ﺧﺮاﻓـﻪﻫـﺎﻳﻲ در ﮔـﺬر دوران!‬
‫ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫)ازداد‪‬ت‪ :‬زﻳﺎد ﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪(.‬‬
‫)ﻣﻔﻬﻮم(‬
‫)ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﻢ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
 ‫ﺻﻔﺤﺔ‪6 :‬‬
‫دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ )‪(1‬‬
‫)ﻣﺠﻴﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺎن(‬ ‫‪ -51‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫اﻓﺮاد زﻳﺮك ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﺪا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻫـﻢ از‬
‫ﺑﻬﺮهﻫﺎي ﻣﺎدي زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻢ ﺳﺮاي آﺧﺮت ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﻴﺰ آﺑﺎد ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(21‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﺳﻴﺪاﺣﺴﺎن ﻫﻨﺪي(‬ ‫‪ -52‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ آﻳﺔ ‪ 18‬ﺳﻮرة اﺳﺮاء‪» :‬آن ﻛﺲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ زﻧﺪﮔﻲ زودﮔﺬر دﻧﻴﺎ را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪ ،‬آن ﻣﻘـﺪار‬
‫از آنرا ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ و ﺑﻪ ﻫـﺮﻛﺲ اراده ﻛﻨـﻴﻢ ﻣـﻲدﻫـﻴﻢ‪ ،‬ﺳـﭙﺲ دوزخ را ﺑـﺮاي او ﻗـﺮار‬
‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ داد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺧﻮاري و ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪﮔﻲ در آن وارد ﺷﻮد‪«.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(17‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ اﺑﺘﺴﺎم(‬ ‫‪ -53‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ‪» :‬و ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎرا ﺑﻪ ﻣﺎ در دﻧﻴﺎ ﻧﻴﻜﻲ ﻋﻄـﺎ ﻛـﻦ‪،‬‬
‫و در آﺧﺮت ﻧﻴﺰ ﻧﻴﻜﻲ ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻓﺮﻣﺎ و ﻣﺎ را از ﻋﺬاب آﺗﺶ ﻧﮕﻪدار‪ .‬اﻳﻨﺎن از ﻛﺎر ﺧﻮد ﻧﺼـﻴﺐ‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(17‬‬ ‫و ﺑﻬﺮهاي دارﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺮﻳﻊاﻟﺤﺴﺎب اﺳﺖ‪«.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﺴﻦ ﺑﻴﺎﺗﻲ(‬ ‫‪ -54‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ع( ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺮدم را ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﺨﻦ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرات آﻏـﺎز‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬اي ﻣﺮدم ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺑﻴﻬﻮده آﻓﺮﻳﺪه ﻧﺸﺪه ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺳﺮﮔﺮم ﻛﺎرﻫﺎي ﻟﻬﻮ ﻛﻨﺪ و او‬
‫را ﺑﻪ ﺧﻮد واﻧﮕﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻟﻐﻮ و ﺑﻲارزش ﺑﭙﺮدازد‪ «.‬اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﻋﻠﻮي ﭘﺎﺳـﺦ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫـﺪف ﻣﺴـﺎﻓﺮت ﺧـﻮد را ﻧﻤـﻲﺷﻨﺎﺳـﺪ و ﻧﻤـﻲداﻧـﺪ ﻫـﺪف از ﺳـﻔﺮش‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 15‬و ‪(23‬‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﺧﻮدش ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻮﺟﻮد ﺷﺪن ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ دﻳﮕﺮي اﺳـﺖ؛ ﻫﻤـﺎنﻃـﻮر ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﭼﻴـﺰي از‬
‫)ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ذواﻟﻔﻘﺎريزﺣﻞ ‪ -‬ﻗﻢ(‬ ‫‪ -55‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﺧﻮدش ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺎز دارد ﻛﻪ ﺧـﻮدش ﺷـﻴﺮﻳﻦ‬
‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻫﺪفﻫﺎي ﻣﺤﺪودي دارﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﺣﺪي از رﺷـﺪ و ﻛﻤـﺎل‬
‫ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ راﻫﺸﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﮔﻴﺎﻫﺎن از اﺑﺘﺪاي ﺣﻴﺎت ﺧﻮد ﻧﻴﺰ داراي اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﻣﺤﺪود ﻣﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(7‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎي اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻣﻲﻧﮕﺮﻳﻢ ﺑﺎ دﻧﻴﺎي ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰي ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺎن اﺧﺘﻼﻓﻲ‬
‫در ﻫﺪفﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺳﺮدرﮔﻢ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛـﺪام اﻧﺘﺨـﺎب درﺳـﺖ و‬
‫ﻫﻢﺳﻮ ﺑﺎ ﻣﻴﻞ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳـﺖﻃﻠـﺐ اﻧﺴـﺎن و اﺳـﺘﻌﺪادﻫﺎي ﻓـﺮاوان ﻣـﺎدي و ﻣﻌﻨـﻮي اوﺳـﺖ و‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(16‬‬ ‫ﻛﺪامﻳﻚ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ؟‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)آرﻣﺎن ﺟﻴﻼردي(‬ ‫‪ -56‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ب( ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را ﺻﺎﺣﺐ اراده و اﺧﺘﻴﺎر آﻓﺮﻳﺪ و ﻣﺴﺌﻮل ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮار داد‪ .‬ﺳـﭙﺲ‬
‫راه رﺳﺘﮕﺎري و راه ﺷﻘﺎوت را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داد ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮﻣﺎﻳﺔ ﻋﻘـﻞ‪ ،‬راه رﺳـﺘﮕﺎري‬
‫را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﻢ و از ﺷﻘﺎوت دوري ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ج( ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﻴﺮ و ﻧﻴﻜﻲ و ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ آن و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺪي و زﺷﺘﻲ و ﺑﻴـﺰاري‬
‫از آن را در وﺟﻮد ﻣﺎ ﻗﺮار داد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻴﺮ و ﻧﻴﻜﻲ روآورﻳـﻢ و از ﮔﻨـﺎه و زﺷـﺘﻲ ﺑﭙﺮﻫﻴـﺰﻳﻢ‪ .‬از‬
‫اﻳﻦروﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﻣﺎ ﻓﻀﺎﺋﻠﻲ ﭼﻮن ﺻﺪاﻗﺖ‪ ،‬ﻋﺰت ﻧﻔـﺲ و ﻋـﺪاﻟﺖ را دوﺳـﺖ دارﻳـﻢ و از‬
‫دوروﻳﻲ ﺣﻘﺎرت ﻧﻔﺲ‪ ،‬رﻳﺎ و ﻇﻠﻢ )رذاﺋﻞ – ﺷﻘﺎوت( ﺑﻴﺰارﻳﻢ‪.‬‬
‫)ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﺤﺴﻨﻲﻛﺒﻴﺮ(‬
‫اﻟﻒ( ﻋﻘﻞ ﺑﺎ دوراﻧﺪﻳﺸﻲ ﻣﺎ را از ﺧﻮﺷﻲﻫﺎي زودﮔﺬر ﻣﻨﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫د( وﺟﺪان ﺑﺎ ﻣﺤﻜﻤﻪﻫﺎﻳﺶ ﻣﺎ را از راﺣﺖﻃﻠﺒﻲ ﺑﺎزﻣﻲدارد‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،2‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 30 ، 29‬و ‪(31‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(7‬‬
‫)اﻣﻴﻦ اﺳﺪﻳﺎنﭘﻮر(‬ ‫‪ -57‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ آﻳﺔ ‪ 25‬ﺳﻮرة ﻣﺤﻤﺪ‪» :‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از روﺷﻦ ﺷﺪن ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﭘﺸﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷـﻴﻄﺎن اﻋﻤـﺎل زﺷﺘﺸـﺎن را در ﻧﻈﺮﺷـﺎن زﻳﻨـﺖ داده و آﻧـﺎنرا ﺑـﺎ آرزوﻫـﺎي‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،2‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(34‬‬ ‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﺤﺴﻨﻲﻛﺒﻴﺮ(‬ ‫‪ -58‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺳﺮﺷﺖ ﻣﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد آﺷﻨﺎ ﻛﺮد و ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺧﻮد را در وﺟﻮد ﻣﺎ ﻗـﺮار داد‪ .‬از‬
‫اﻳﻦرو ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ در ﺧﻮد ﻣﻲﻧﮕﺮد و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺟﻬﺎن ﻣـﻲﻧﺸـﻴﻨﺪ ﺧـﺪا را ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ و‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،2‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(30‬‬ ‫ﻣﺤﺒﺘﺶ را در دل اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ اﺑﺘﺴﺎم(‬ ‫‪ -59‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﺷﻴﻄﺎن در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻪ اﻫﻞ ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »… ﻧﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻜـﻲ ﻛـﻨﻢ و‬
‫ﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻣﺮا ﻧﺠﺎت دﻫﻴﺪ‪«.‬‬
‫ﺷﻴﻄﺎن ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﺮده ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪان آدم را ﻓﺮﻳﺐ دﻫﺪ و از رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﺑﻬﺸـﺖ ﺑـﺎزدارد؛‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،2‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(33‬‬ ‫ﻛﺎر او وﺳﻮﺳﻪ ﻛﺮدن و ﻓﺮﻳﺐ دادن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ آﻗﺎﺻﺎﻟﺢ(‬ ‫‪ -60‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ آنﭼﻪ در آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن آﻓﺮﻳﺪه و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪي از آنﻫـﺎ‬
‫را در وﺟﻮد او ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل اﻧﺴﺎن را ﮔﺮاﻣـﻲ داﺷـﺘﻪ‬
‫و ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن در ﻧﻈﺎم ﻫﺴﺘﻲ ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋهاي ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،1‬درس ‪ ،2‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(29‬‬
‫دروس ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫آزﻣﻮن ‪ 23‬ﻣﻬﺮ ‪1400‬‬
‫دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ )‪(3‬‬
‫)آرﻣﺎن ﺟﻴﻼردي(‬ ‫‪ -41‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﺔ ﻣﻮﺟﻮدات از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺎﺑﻊ )ﻧﺘﻴﺠﻪ( ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي آﻧﺎن ﺑـﻪ ﺧﺪاﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻔﻬﻮم از آﻳﺔ ﺷﺮﻳﻔﺔ »ﻳﺎ اﻳﻬﺎ اﻟﻨﺎس أﻧﺘﻢ اﻟﻔﻘﺮا اﻟﻲ اﷲ و اﷲ ﻫﻮ اﻟﻐﻨﻲ اﻟﺤﻤﻴﺪ‪ :‬اي ﻣﺮدم‪ ،‬ﺷﻤﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﺧﺪاﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻲﻧﻴﺎز ﺳﺘﻮده اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻳﺴﺄﻟﻪ ﻣﻦ ﻓﻲ اﻟﺴـﻤﺎوات و اﻻرض ﻛـﻞ ﻳـﻮم ﻫـﻮ ﻓـﻲ‬
‫ﺷﺄن‪ :‬ﻫﺮ آنﭼﻪ در آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از او درﺧﻮاﺳـﺖ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬او ﻫﻤـﻮاره‬
‫دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎر اﻣﺮي اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﺔ ﻣﻮﺟﻮدات از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﺒﻮع )ﻋﻠـﺖ(‬
‫ﻫﻤﻮاره دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎر اﻣﺮي ﺑﻮدن ﺧﺪاوﻧﺪ »ﻛﻞ ﻳﻮم ﻫﻮ ﻓﻲ ﺷﺄن« ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(10‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)اﻣﻴﻦ اﺳﺪﻳﺎنﭘﻮر(‬ ‫‪ -42‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺮ »ﻣﻌﻪ« اﺷﺎره ﺑﻪ اﻳﻦ دارد ﻛﻪ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ع( وﻗﺘﻲ ﻣﻲﻧﮕﺮﻧﺪ ﻛﻪ اﻳـﻦ ﺷـﻲء ﺳﺮﺗﺎﺳـﺮ‬
‫ﻧﻴﺎز و ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ وﺟﻮد دارد ﭘﺲ درﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺑﻘﺎي آن ﻣﺮﻫﻮن ﺧﺪاﺳﺖ‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 9‬و ‪(12‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﺳﻴﺪاﺣﺴﺎن ﻫﻨﺪي(‬ ‫‪ -43‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫آﻳﺔ ﺻﻮرت ﺳﺆال و ﺑﻴﺖ »ﻣﺎ ﻋﺪمﻫﺎﻳﻴﻢ و ﻫﺴﺘﻲﻫﺎي ﻣﺎ ‪ /‬ﺗﻮ وﺟﻮد ﻣﻄﻠﻘﻲ ﻓﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎ«‬
‫ﻫﺮ دو ﺑﻪ ﺑﻲﻧﻴﺎز ﺑﻮدن ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﻪ ﺧﺪا اﺷﺎره دارﻧﺪ‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(10‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﻳﻲﺑﻘﺎ(‬ ‫‪ -44‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺔ دوم ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا در ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﭘﺪﻳـﺪهاي ﻛـﻪ وﺟـﻮدش از‬
‫ﺑﺎﺷﺪ«؛ ﺟﺎﻣﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ذات ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻪ از ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺨﺶ ‪ /‬ﭼﻮن ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻮد ﻫﺴﺘﻲﺑﺨﺶ«‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻋﺒﺎس ﺳﻴﺪﺑﺸﻴﺮي(‬ ‫‪ -45‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫از آﻳﺔ ﺷﺮﻳﻔﺔ »اﷲ ﻧﻮر اﻟﺴﻤﺎوات و اﻻرض‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻮر آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ «.‬ﻣـﻲﺗـﻮان‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻬﺮه ﺑﺮد ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮدي در ﺣﺪ ﺧﻮدش ﺗﺠﻠﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺣﻜﻤـﺖ‪،‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(11‬‬ ‫ﻗﺪرت و رﺣﻤﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﺻﻔﺎت اﻟﻬﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ آﻗﺎﺻﺎﻟﺢ(‬ ‫‪ -46‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫ﻃﺒﻖ رواﻳﺖ »ﺗﻔﻜﺮوا ﻓﻲ ﻛﻞ ﺷﻲء و ﻻ ﺗﻔﻜﺮوا ﻓﻲ ذات اﷲ« اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﻤﻪ ﭼﻴـﺰ‬
‫ﺗﻔﻜﺮ ﻛﻨﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻔﻜﺮ در ﺻﻔﺎت و ﻫﺴﺘﻲ ﺧﺪا( و ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ در ذات )ﭼﻴﺴﺘﻲ و ﻣﺎﻫﻴـﺖ(‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(13‬‬ ‫ﺧﺪا ﺗﻔﻜﺮ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫‪ -47‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺔ اول و دوم ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا در ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪:‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺔ اول‪ :‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻈﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﺧﻮد را ﭘﺪﻳﺪهاي ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛـﻪ وﺟـﻮد و ﻫﺴـﺘﻲﻣـﺎن از‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪) .‬ﻣﺘﻜﻲ ﻧﺒﻮدن ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﻪ ﺧﻮد(‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺔ دوم‪ :‬ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎ ﻛـﻪ وﺟﻮدﺷـﺎن از ﺧﻮدﺷـﺎن ﻧﻴﺴـﺖ ﺑـﺮاي ﻣﻮﺟـﻮد ﺷـﺪن ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ‬
‫)ﻣﺤﺘﺎج( ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪآورﻧﺪهاي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﻳﻲﺑﻘﺎ(‬ ‫‪ -48‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ »ﻏﻨﻲ« ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه و اﻧﺴﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت »ﻓﻘﻴﺮ« و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ او؛ و اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻳﺎ أﻳﻬﺎ اﻟﻨﺎس‪ ‬أﻧـﺘﻢ اﻟﻔﻘـﺮاء‪ ‬اﻟـﻲ اﷲِ و‪ ‬اﷲُ ﻫـﻮ‬
‫اﻟﻐﻨﻲ‪ ‬اﻟﺤ‪‬ﻤﻴﺪ‪ :‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﻛﻼم ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم اﺳﺖ و ﺳﺘﻮده ﺑـﻮدن ﺧـﺪا ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(10‬‬ ‫ﻏﻨﻲ و ﺑﻲﻧﻴﺎز ﺑﻮدن او از دﻳﮕﺮان اﺳﺖ‪«.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ذواﻟﻔﻘﺎريزﺣﻞ ‪ -‬ﻗﻢ(‬ ‫‪ -49‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻣﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﻄﺮت ﺧـﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺧـﺪا را ﻣـﻲﻳـﺎﺑﻴﻢ و ﺣﻀـﻮرش را درك‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﻣﻲداﻧﻴﻢ در ﺟﻬﺎﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣـﻲﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ آﻓﺮﻳﻨﻨـﺪهاي ﺣﻜـﻴﻢ آنرا‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﺪد ﻣـﻲرﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ ﺑـﺎ وﺟـﻮد اﻳـﻦ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ اوﻟﻴﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ درﺑﺎرة ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﺔ ‪(7‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﻳﻲﺑﻘﺎ(‬ ‫‪ -50‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﻧﻴﺎز ﭘﻴﻮﺳﺘﺔ ﻣﻮﺟﻮدات‪ ،‬ﻫﻢ در ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﻫﻢ در ﺑﻘﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻮﺟـﻮدات‬
‫ﭘﺲ از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻴﺰ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﺤﻈﺔ ﻧﺨﺴﺖ ﺧﻠﻖ ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫از اﻳﻦ رو داﺋﻤﺎً ﺑﺎ زﺑﺎن ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎه اﻟﻬﻲ ﻋﺮض ﻧﻴﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬زﺑﺎن ﺣـﺎل ﻣﻮﺟـﻮدات را‬
‫ﻣﻮﻟﻮي اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ اي ﺗﻮ ﻣﺎ را ﺟﺎنِ ﺟﺎن ‪ /‬ﺗﺎ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺎ ﺗـﻮ‬
‫)دﻳﻦ و زﻧﺪﮔﻲ ‪ ،3‬درس ‪ ،1‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 9‬و ‪(10‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن«‬
 ‫ﺻﻔﺤﺔ‪7 :‬‬ ‫دروس ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫آزﻣﻮن ‪ 23‬ﻣﻬﺮ ‪1400‬‬

‫)ﻧﻮﻳﺪ ﻣﺒﻠﻐﻲ(‬ ‫‪ -67‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬ ‫زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ )‪ 1‬و ‪(3‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺟﻨﻴﻔﺮ وارد اﺗﺎق ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺔ ﻣﺎ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑـﻪ ﺧﻨـﺪه اﻓﺘـﺎدﻳﻢ‪ ،‬ﭼـﻮن‬
‫ﻟﺒﺎس ﺧﻨﺪهداري ﺑﺮ ﺗﻦ داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫)ﻋﻘﻴﻞ ﻣﺤﻤﺪيروش(‬ ‫‪ -61‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫‪ (2‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻛﺎري را اﻧﺠﺎم دادن‬ ‫‪ (1‬ﺗﺸﻜﻴﻞ دادن‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻟﻄﻔﺎً در ﻛﻼس ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ؛ در ﻏﻴﺮ اﻳﻦﺻﻮرت‪ ،‬ﺑﺮاي اﻣﺘﺤﺎن ﻫﻔﺘﺔ ﺑﻌﺪ‬
‫‪ (4‬رﻫﺎ ﻛﺮدن‬ ‫‪ (3‬اداﻣﻪ دادن‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﻪﻳﺎد ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ آورد‪«.‬‬
‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬
‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬
‫ﻋﺒﺎرت ”‪ “burst into laughter‬ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ »ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ ﺧﻨﺪه اﻓﺘﺎدن« اﺳﺖ‪  .‬‬ ‫ﭼﻮن ﻋﻤﻞ »ﺑﻪﻳﺎد ﻧﻴﺎوردن« در آﻳﻨﺪه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬از زﻣﺎن آﻳﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده‬
‫)واژﮔﺎن(‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ”‪ “will‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮدن ﻫﻢ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲرود‪  .‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫)ﮔﺮاﻣﺮ(‬
‫)رﺣﻤﺖاﻟﻪ اﺳﺘﻴﺮي(‬ ‫‪ -68‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬آنﻫﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ آن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺪﻳﻤﻲ را ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑـﻪﺟـﺎي‬ ‫)ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ(‬ ‫‪ -62‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫آن‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻮزة ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬اﻟﻒ‪ :‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻲ اﻳﻦ ﭼﻤﺪان ﺳﻨﮕﻴﻦ را ﺧﻮدت ﺑﺒﺮي‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬
‫‪ (2‬در ﻋﻮض‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎيِ‬ ‫‪ (1‬دﻳﮕﺮ‬ ‫»ب‪ :‬اوه‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ازت ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ‪«.‬‬
‫‪ (4‬ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر‬ ‫‪ (3‬اﻣﺮوزه‬ ‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬
‫)واژﮔﺎن(‬ ‫از ﺳﺎﺧﺘﺎر »ﻓﻌﻞ ﺳﺎده ‪ «will +‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﻤﻚ دادن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫)ﮔﺮاﻣﺮ(‬
‫)ﻧﻮﻳﺪ ﻣﺒﻠﻐﻲ(‬ ‫‪ -69‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻢ از ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد و ﻛﻤﻲ ﻫﻢ‬ ‫)زﻳﺪان ﻓﺮﻫﺎﻧﻴﺎن(‬ ‫‪ -63‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫ﻛﻢﺷﻨﻮا اﺳﺖ‪] ،‬اﻣـﺎ[ ﺣﺎﻓﻈـﺔ ﻓـﻮقاﻟﻌـﺎدهاي دارد و ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ دوران ﻛـﻮدﻛﻲ ﺧـﻮد را‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺮوزي در اوﻟﻴﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻋﺘﻤـﺎد ﺑـﻪ ﻧﻔـﺲ ﺗـﻴﻢ را‬
‫ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪﻳﺎد آورد‪«.‬‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬
‫‪ (2‬ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻔﺘﺨﺮ‬ ‫‪ (1‬ﻣﺸﻜﻞ‬ ‫‪ (2‬دﻓﺎع ﻛﺮدن‬ ‫‪ (1‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮدن‬
‫‪ (4‬ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺿﻌﻴﻒ‬ ‫‪ (3‬ﺳﺨﺖ‬ ‫‪ (4‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﺮدن‬ ‫‪ (3‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮدن‬
‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬ ‫)واژﮔﺎن(‬
‫اﺻﻄﻼح ”‪ “hard of hearing‬ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ »ﻛﻢﺷﻨﻮا« اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)واژﮔﺎن(‬ ‫)ﻋﻄﺎ ﻋﺒﺪلزاده(‬ ‫‪ -64‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ﻛـﻪ ﺳـﻔﺮﻫﺎي ﻏﻴﺮﺿـﺮوري‪ ،‬ﺗﺠﻤـﻊ در‬
‫)ﻋﻄﺎ ﻋﺒﺪلزاده(‬ ‫‪ -70‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬ ‫ﻣﻬﻤﺎﻧﻲﻫﺎ و اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﺮدن از ﻣﺎﺳـﻚ ﺧﻄـﺮ اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ وﻳـﺮوس ﻛﺮوﻧـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪوﻳـﮋه ﻧـﻮع‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻣﺮدم ﺷﻬﺮ ﭘﻮل ﺟﻤﻊآوري ﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﻚ ﻣﺆﺳﺴﺔ ﺧﻴﺮﻳﻪ را ﺑﺮاي ﻛﻤـﻚ‬ ‫ﺟﻬﺶﻳﺎﻓﺘﻪ ﻳﻌﻨﻲ دﻟﺘﺎ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪«.‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﻴﻞزدﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي روﺑﺮو ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫‪ (2‬ﺑﺎزﺗﺎب ﻛﺮدن‪ ،‬اﻧﻌﻜﺎس دادن‬ ‫‪ (1‬ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺮدن‬
‫‪ (4‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮدن‬ ‫‪ (3‬اﻓﺰاﻳﺶ دادن‬
‫‪ (2‬اﺧﺘﺮاع ﻛﺮدن‬ ‫‪ (1‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮدن‬
‫‪ (4‬اﺣﺘﺮام ﮔﺬاﺷﺘﻦ‬ ‫‪ (3‬ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮدن‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫)واژﮔﺎن(‬
‫)واژﮔﺎن(‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫)زﻳﺪان ﻓﺮﻫﺎﻧﻴﺎن(‬ ‫‪ -65‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬آﻗﺎي اﺳﻤﻴﺖ ﻫﻤﺔ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻲاﻓﺘﺎد را در دﻓﺘـﺮ ﺧـﺎﻃﺮاﺗﺶ‬
‫)زﻳﺪان ﻓﺮﻫﺎﻧﻴﺎن(‬ ‫‪ -71‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬
‫ﺛﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬آن )دﻓﺘﺮﭼﻪ( ﭘﺲ از ﻣﺮﮔﺶ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ‪«.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﭘﺪرﺑﺰرﮔﻢ ﺗـﻼش ﻣـﻲﻛـﺮد ﺗـﺎ ﻻﻣـﭗ را ﻋـﻮض ﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫‪ (2‬ﺗﺮﺟﻤﻪ‬ ‫‪ (1‬ﻛﺘﺎب درﺳﻲ‬
‫ﺗﻌﺎدﻟﺶ را از دﺳﺖ داد و اﻓﺘﺎد‪«.‬‬
‫‪ (4‬ﺷﻌﺮ‬ ‫‪ (3‬دﻓﺘﺮ ﺧﺎﻃﺮات‬
‫‪ (2‬از دﺳﺖ دادن‬ ‫‪ (1‬ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ‬
‫)واژﮔﺎن(‬
‫‪ (4‬ذﺧﻴﺮه ﻛﺮدن‪ ،‬ﻧﺠﺎت دادن‬ ‫‪ (3‬ﻛﺎﻫﺶ دادن‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)واژﮔﺎن(‬
‫)ﻋﻄﺎ ﻋﺒﺪلزاده(‬ ‫‪ -66‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻣﻌﻠﻢ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻼس را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓـﺖ‬
‫)رﺣﻤﺖاﻟﻪ اﺳﺘﻴﺮي(‬ ‫‪ -72‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫ﻛﻼس را ﺑﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ﭼﻬﺎر و ﭘﻨﺞﻧﻔﺮه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨـﺪ و ﺑـﺮاي ﻫـﺮ ﮔـﺮوه ﻳـﻚ ﺳـﺮﮔﺮوه‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺗﺨﻔﻴﻒ زﻳﺎدي ﻣﻲدﻫﺪ اﮔﺮ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺧﺮﻳـﺪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‪«.‬‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪«.‬‬
‫‪ (2‬ﺑﻪدﺳﺖ آوردن‪ ،‬ﻛﺴﺐ ﻛﺮدن‬ ‫‪ (1‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدن‬
‫‪ (2‬ﻣﺘﻌﻬﺪ‬ ‫‪ (1‬ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺎد‬ ‫‪ (4‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮدن‬ ‫‪ (3‬ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن‬
‫‪ (4‬زﻧﺪه‬ ‫‪ (3‬ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ‬ ‫)واژﮔﺎن(‬
‫)واژﮔﺎن(‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
 ‫ﺻﻔﺤﺔ‪8 :‬‬ ‫دروس ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫آزﻣﻮن ‪ 23‬ﻣﻬﺮ ‪1400‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﺘﻦ درك ﻣﻄﻠﺐ‪:‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﺘﻦ ﻛﻠﻮزﺗﺴﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎي ﻣﺤﺒﻮﺑﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ آﻳﺎ آنﻫﺎ‬
‫واﻗﻌﺎً ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻛﺴﺎﻧﻲﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺤﺼﻮر ﺷﺪن‪ ،‬اﻏﻠﺐ از ﻧﻈﺮ ﺟﺴﻤﻲ و روﺣﻲ رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻮع و آزادي ﺣﻴﻮاﻧﺎت در زﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲﺷﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻘﺪان ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺴﻴﺎري از ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺎغ وﺣﺶ دﭼﺎر اﺳﺘﺮس ﻳﺎ‬
‫ﺑﻴﻤﺎري رواﻧﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﺎرت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟﺪاﺳﺎزي ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫رﻧﺞ زﻳﺎدي ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت را ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ وادار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭘﺎركﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ اﻏﻠﺐ دﻟﻔﻴﻦﻫﺎ و ﻧﻬﻨﮓﻫﺎ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎلﻫﺎ زودﺗﺮ از ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان ﺧﻮد در ﺣﻴﺎتوﺣﺶ‬
‫ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﺣﺘﻲ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺮد ﻫﻢ آوردن ﻣﺮدم و ﺣﻴﻮاﻧﺎت‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ را دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم را‬
‫در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ آﻣﻮزش دﻫﻨﺪ و ﻣﺮدم را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺣﻴﻮاﻧﺎت و زﻳﺴﺘﮕﺎه آنﻫﺎ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﺳﻴﺮكﻫﺎ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺑﺪرﻓﺘﺎري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻛﻪ رﻫﺎ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻴﻄﻲ اﻣﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬
‫ﻣﻬﻤﻲ را در ﻣﻮرد ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻓﺘﺎر ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻳﺎ ﻧﺤﻮة درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫)ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ(‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﻣﺪرن ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻜﺜﻴﺮ‪،‬‬
‫ﺑﻪوﻳﮋه ﺑﺮاي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﺎدرﺗﺮﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ در ﻳﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﺟﻔﺖ و زادآوري ﻣﺸﻜﻞ دارﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻜﺎرﭼﻴﺎن ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز‪ ،‬از ﺑﻴﻦ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ رواﺑﻂ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادري در دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﺔ ﺑﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرﻫﺎ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ زﻳﺎدي در ﻣﻮرد زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه اﻣﺮوزه ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرﻫﺎ وﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي را اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﻲﮔﺬراﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎ واﻟﺪﻳﻨﺸﺎن‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ رواﺑﻂ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادري ﺑﻴﻦ دو ﺧﻮاﻫﺮ و دو ﺑﺮادر ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬
‫دو ﺧﻮاﻫﺮ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ راﺑﻄﻪ را دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮادرﻫﺎ داراي ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﭘﺮﺣﺮفﺗﺮ و راﺳﺘﮕﻮﺗﺮﻧﺪ و ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫اﻓﻜﺎر ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪ و اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﺸﺎن را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮادران ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺸﺎﺟﺮه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺎدي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ واﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرﻫﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ دوي آنﻫﺎ رﻗﺎﺑﺖﻃﻠﺐﺗﺮ و ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ژﻧﺘﻴﻚ‪ ،‬ﺟﻨﺴﻴﺖ‪،‬‬
‫روﻳﺪادﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬اﻓﺮاد و ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺧﺎرج از ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺮ و‬
‫ﺑﺮادرﻫﺎ را ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -73‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫‪ (2‬ﺑﻪﻧﺪرت‬ ‫‪ (1‬ﺑﻪوﻳﮋه‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً‬
‫‪ (4‬ﺑﻪاﺷﺘﺒﺎه‬ ‫‪ (3‬دﻗﻴﻘﺎً‬

‫رﻓﺘﻦ زﻳﺴﺘﮕﺎﻫﺸﺎن و ﺣﻴﻮاﻧﺎت درﻧﺪه ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎغ وﺣﺶ ﺧﻮب اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ را ﻗﺎدر‬ ‫)ﻛﻠﻮزﺗﺴﺖ(‬
‫ﻣﻲﺳﺎزد در ﻣﺤﻴﻄﻲ اﻣﻦ زﻧﺪﮔﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬

‫)ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮي(‬ ‫‪ -77‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬ ‫)ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ(‬ ‫‪ -74‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«2‬‬

‫‪ (2‬از‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫‪ (1‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﻣﺘﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟«‬
‫‪ (4‬از‬ ‫‪ (3‬ﺑﻪﻋﻨﻮانِ‬
‫»ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﻨﻔﻲ و ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ«‬
‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬
‫)درك ﻣﻄﻠﺐ(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي ﻛﻪ در ﺟﻤﻠﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺻـﻔﺖ ﺗﻔﻀـﻴﻠﻲ”‪ “more‬ﻗﺒـﻞ از‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﺣﺮف اﺿﺎﻓﺔ ”‪ “than‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮي(‬ ‫‪ -78‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«1‬‬
‫)ﻛﻠﻮزﺗﺴﺖ(‬
‫ﺗﺮﺟﻤ ـﺔ ﺟﻤﻠــﻪ‪» :‬ﻛﻠﻤ ـﺔ ”‪ “conservation‬در ﭘــﺎراﮔﺮاف »‪ «2‬از ﻧﻈــﺮ ﻣﻌﻨــﺎﻳﻲ ﺑــﻪ‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
‫”‪) “protection‬ﺣﻔﺎﻇﺖ( ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫)ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ(‬ ‫‪ -75‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫)درك ﻣﻄﻠﺐ(‬ ‫‪ (2‬رواﻳﺖ ﻛﺮدن‬ ‫‪ (1‬آﻣﺎده ﻛﺮدن‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫‪ (4‬اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻦ‬ ‫‪ (3‬ﺑﻴﺎن ﻛﺮدن‪ ،‬اﺑﺮاز ﻛﺮدن‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮي(‬ ‫‪ -79‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬ ‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺑـﺎغ وﺣـﺶﻫـﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ”‪ “express oneself‬ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ »اﻓﻜﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮد را ﺑﻴـﺎن ﻛـﺮدن«‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ …«‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫»ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎغ وﺣﺶﻫﺎ ﻟﺰوﻣﺎً ﭼﻴﺰ ﺑﺪي ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ اﻗـﺪاﻣﺎت ﻣﺜﺒﺘـﻲ‬ ‫)ﻛﻠﻮزﺗﺴﺖ(‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪«.‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬
‫)درك ﻣﻄﻠﺐ(‬ ‫)ﻣﺤﺪﺛﻪ ﻣﺮآﺗﻲ(‬ ‫‪ -76‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«4‬‬
‫‪----------------------------------------------‬‬ ‫‪ (2‬اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪارد‬ ‫‪ (1‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‬
‫‪ (4‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬ ‫‪ (3‬ﺑﺎ وﺟﻮد‪‬‬
‫)ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮي(‬ ‫‪ -80‬ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪«3‬‬
‫ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻢ درﺳﻲ‪:‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻛﺪامﻳﻚ از ﻋﺒﺎرات زﻳﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﻦ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد؟«‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣـﺆﺛﺮ در رواﺑـﻂ ﻣﻴـﺎن ﺧـﻮاﻫﺮ و‬
‫»ﺗﻼش ﺑﺮاي وادار ﻛﺮدن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ‬
‫ﺑﺮادرﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺰﻳﻨﺔ »‪ «4‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫زودرس در ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ ﺷﻮد‪«.‬‬
‫‪.‬‬
‫)درك ﻣﻄﻠﺐ(‬
‫)ﻛﻠﻮزﺗﺴﺖ(‬
‫‪----------------------------------------------‬‬
 ‫داﻧﺶآﻣﻮزان ﻋﺰﻳﺰ رﺷﺘﺔ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻛﺎﻧﻮن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آﻣﻮزش ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ در ﺟﻬﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺧﺪﻣﺎت آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻧﻮآوري‬

‫ﺟﺪﻳﺪي دارد‪.‬‬

‫در ﺳﺎل ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﭘﻴﺶ رو ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﻓﺘﺮﭼﺔ ﭘﺎﺳﺦﻧﺎﻣﺔ ﺗﺸﺮﻳﺤﻲ‪ ،‬دﻓﺘﺮﭼﺔ درﺳﻨﺎﻣﻪ از ﻣﺒﺎﺣﺚ آزﻣﻮن ﺑﻌﺪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ‬

‫ﺗﺪارك دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ درﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮزاﻧﻲ ﻛﻪ در درﺳﻲ ﺧﺎص ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻤﻚآﻣﻮزﺷﻲ دارﻧﺪ و ﻫﻤﺔ داﻧﺶآﻣﻮزان ﻛﻪ ﺳﻪ‬

‫روز ﻗﺒﻞ از آزﻣﻮن اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﺗﻮرق ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻄﺎﻟﺐ آزﻣﻮن ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ درﺳﻨﺎﻣﻪ ﺷﺎﻣﻞ دو ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -1‬آزﻣﻮن ﻫﺪفﮔﺬاري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﺎرﺳﺎل ﺑﺮاي آﻣﺎدﮔﻲ و ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺗﺴﺘﻲ ﺷﻤﺎ در ﻣﻨﺰل‬

‫‪ -2‬درﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮدﺟﻪﺑﻨﺪي درسﻫﺎي دوازدﻫﻢ آزﻣﻮن ‪ 7‬آﺑﺎن‬

‫رزوﻣﻪ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‬

‫آرﻳﻦ ﻓﻼحاﺳﺪي – ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻌﺪن و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ‪MBA‬‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫ﻋﻠﻲ ﻗﺎدري ﺣﺼﺎري‪ -‬رﺗﺒﻪ ‪ 600‬ﻛﻨﻜﻮر ‪ 1399‬رﺷﺘﺔ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ رﻳﺎﺿﻲ‬

‫ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﻴﺪ‬

‫ﺷﻬﺮﻳﺎر ﺻﺎﻟﺤﻲ – رﺗﺒﺔ ‪ 98‬ﻛﻨﻜﻮر ‪ 1400‬رﺷﺘﺔ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫ﻣﻬﺪي ﻛﻴﻮاﻧﻠﻮ – رﺗﺒﺔ ‪ 13‬ﻛﻨﻜﻮر ‪ 1400‬رﺷﺘﺔ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ ﻓﻴﺰﻳﻚ‬

‫ﺣﺴﻴﻦ ﺷﻜﻮه – رﺗﺒﺔ ‪ 70‬ﻛﻨﻜﻮر ‪ 1400‬رﺷﺘﺔ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ ﺷﻴﻤﻲ‬

‫ﻣﺴﺌﻮل دﻓﺘﺮﭼﻪ و آزﻣﻮﻧﻚ ﻋﻠﻲ رﻓﻴﻌﻴﺎن – رﺗﺒﺔ ‪ 1025‬ﻛﻨﻜﻮر ‪ 1400‬رﺷﺘﺔ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﺑﺎ اﻳﻨﺴﺘﺎﮔﺮام و ﺗﻠﮕﺮام ﮔﺮوه ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﻴﺪ‬

‫‪ : @zistkanoon2‬ﺗﻠﮕﺮام‬
‫‪ :Kanoonir_12T‬اﻳﻨﺴﺘﺎﮔﺮام‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪١٠‬‬

‫‪1‬‬
‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻛﻴﻬﺎن و ﺗﻜﻮﻳﻦ زﻣﻴﻦ‬
‫آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ :...‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 15‬ﺗﺎ ‪22‬‬ ‫‪١‬‬
‫ﺳﻦ زﻣﻴﻦ‬

‫دﻻﻳﻞ اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ﺳﻨﮓﻫﺎ و ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‪:‬‬

‫● ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﭽﺔ زﻣﻴﻦ‬
‫● اﻛﺘﺸﺎف ذﺧﺎﻳﺮ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻦ‬
‫● ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺣﻮادث اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ آﻳﻨﺪه و ‪...‬‬
‫روشﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ﺳﻨﮓﻫﺎ و ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎ در زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺴﺒﻲ‪ :‬ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻘﺪم‪ ،‬ﺗﺄﺧﺮ و ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ وﻗﻮع ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﻫﻮازده‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ وﻗﺎﻳﻊ ﺷﻜﻞ ﻣﻘﺎﺑﻞ از ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺟﺪﻳﺪ‪:‬‬

‫‪G‬‬
‫ﮔ‬

‫‪ -1‬رﺳﻮبﮔﺬاري ﻻﻳﻪﻫﺎ‪G←F←E←D←C←B←A :‬‬

‫ﺴﻞ‬

‫‪F‬‬
‫‪Y‬‬

‫‪E‬‬ ‫‪ -2‬ﭼﻴﻦﺧﻮردﮔﻲ‬
‫‪D‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪ -3‬ﮔﺴﻞ ‪Y‬‬
‫‪B‬‬
‫‪aaaaa‬‬
‫‪aaaaa‬‬
‫‪A‬‬
‫‪ -4‬ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﺗﻮدة ﻣﺬاب ‪X‬‬
‫‪aaaaa‬‬
‫‪ aaaa‬ﺗﻮدهي آذلﺎﻳرﻦ ﻬﻧﻔﻮذي‬
‫‪aaaaa‬‬ ‫‪aaaa‬‬ ‫‪ -5‬ﻫﻮازدﮔﻲ‬
‫‪ -2‬ﻣﻄﻠﻖ )ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ(‪:‬‬
‫● ﺳﻦ واﻗﻌﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﺮﺗﻮزا اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫● ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﺮﺗﻮزا ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺪاوم ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ درﺣﺎل واﭘﺎﺷﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫● ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﺮﺗﻮزا ﭘﺲ از واﭘﺎﺷﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﭘﺎﻳﺪار ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫● ﻧﻴﻢﻋﻤﺮ‪ :‬ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻲ از ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﭘﺮﺗﻮزا ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﭘﺎﻳﺪار ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﻢﻋﻤﺮ ‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﻧﻴﻢﻋﻤﺮ ‪ ‬ﺳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‬ ‫● ﻓﺮﻣﻮل ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ﻣﻄﻠﻖ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﻘﺪار اوﻟﻴﺔ آن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳـﻦ اﺳـﺘﺨﻮان را ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﻛﺮﺑﻦ ‪ 14‬ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﺔ اﺳﺘﺨﻮان ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺣﺪود‬
‫‪8‬‬
‫‪1 1 2 1 3 1‬‬
‫‪1 ‬‬‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ﺳﻪ ﻧﻴﻢﻋﻤﺮ از ﺳﻦ ﺟﺎﻧﺪار ﻣﻲﮔﺬرد‪ .‬‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪ 3  5730  17190‬ﺳﺎل‬
‫‪١١‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫زﻣﺎن در زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫اﺋﻮن‬ ‫دولﺎﻳران‬ ‫دولﺎﻳره‬ ‫لﺎﻳروﺪادﻫﺎي زﺴﺘ‪#‬‬ ‫ﻣﻠﻮن ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم زﻣﺎن در ﻣﻘﻴﺎسﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪:‬‬
‫ﻮاﺗﺮﻬﻧﺮي‬ ‫اﻬﻧﺴﺎن‬
‫ﺳﻨﻮزوﺋ‬

‫ﻬﻧﺌﻮژن‬
‫ﭘﺎﻟﺌﻮژن‬
‫ﺗﻨﻮع ﭘﺴﺘﺎﻬﻧﺪالﺎﻳران‬
‫● ﺛﺎﻧﻴﻪ←دﻗﻴﻘﻪ←ﺳﺎﻋﺖ←ﺷﺒﺎﻧﻪروز←ﻫﻔﺘﻪ‬
‫‪66‬‬
‫ﺮﺗﺎﺳﻪ‬
‫اﻬﻧﻘﺮاض داﻨﺎﺳﻮلﺎﻳرﻫﺎ‬ ‫←ﻣﺎه←ﺳﺎل←دﻫﻪ←ﺳﺪه )ﻗﺮن(←ﻫﺰاره‬
‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ ﮔﺎﻫﺎن ﮔﻞدالﺎﻳر‬
‫ﻣﺰوزوﺋ‬

‫ژولﺎﻳراﺳ‬ ‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ ﭘﺮﻬﻧﺪه‬ ‫واﺣﺪﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‪:‬‬

‫ﺗﺮﺎس‬
‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ ﭘﺴﺘﺎﻬﻧﺪالﺎﻳر‬
‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ داﻨﺎﺳﻮلﺎﻳر‬
‫‪251‬‬
‫● ﻋﻬﺪ←دوره←دوران←اﺋﻮن )اﺑﺮدوران(‬
‫ﭘﺮﻣﻦ‬ ‫ﻬﻧﻘﺮاض ﮔﺮوﻫ‪#‬‬
‫ﮔﺮوﻫ‪#‬‬ ‫ااﻬﻧﻘﺮاض‬

‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ ﺧﺰﻬﻧﺪه‬
‫ﻣﻌﻴﺎر ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي واﺣﺪﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪:‬‬
‫ﺮﺑﻮﻬﻧﻔﺮ‬
‫● ﻇﻬﻮر ﻳﺎ اﻧﻘﺮاض ﮔﻮﻧﺔ ﺧﺎﺻﻲ از ﺟﺎﻧﺪاران‬
‫ﻓﺎﻬﻧﺮوزوﺋ‬

‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ دوزﺴﺖ‬
‫دوﻬﻧﻦ‬
‫● ﺣﻮادث ﻛﻮهزاﻳﻲ‬
‫ﭘﺎﻟﺌﻮزوﺋ‬

‫ﺳﻠﻮلﺎﻳرﻦ‬ ‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ ﮔﺎﻫﺎن آوﻬﻧﺪدالﺎﻳر‬

‫الﺎﻳردووﺴﻦ‬ ‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ ﻣﺎﻫ‪#‬ﻫﺎ‬

‫● ﭘﻴﺸﺮوي ﻳﺎ ﭘﺴﺮوي ﺟﻬﺎﻧﻲ درﻳﺎﻫﺎ‬
‫● ﻋﺼﺮﻫﺎي ﻳﺨﺒﻨﺪان و ‪...‬‬
‫ﺎﻣﺒﺮﻦ‬
‫ﻬﻧﺨﺴﺘﻦ ﺗﺮﻠﻮﺑﺖ‬
‫‪541‬‬
‫ﭘﺮوﺗﺮوزوﺋ‬
‫ﭘﺮ ﺎﻣﺒﺮﻦ‬

‫‪2500‬‬
‫آلﺎﻳر ﺌﻦ‬

‫‪4000‬‬
‫ﻫﺎدﺋﻦ‬
‫‪4600‬‬
‫ﻣﻘﺎس زﻣﺎن زﻣﻦﺷﻨﺎﺳ‪ #‬و لﺎﻳروﺪادﻫﺎي ﻣﻬﻢ آن‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻗﻴﺎﻧﻮسﻫﺎ‬

‫‪ -1‬ﺑﺎزﺷﺪﮔﻲ‪ :‬ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻫﻤﺮﻓﺘﻲ ﺳﺴـﺖﻛـﺮه ﺑﺨﺸـﻲ از ﭘﻮﺳـﺘﺔ ﻗـﺎرهاي‬

‫ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﺬاب ﺳﺴﺖﻛﺮه ﺻﻌﻮد ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﺳـﻄﺢ زﻣـﻴﻦ ﻣـﻲرﺳـﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺠﺎد ﺷ‪B‬ﺎف دلﺎﻳر ﭘﻮﺳﺘﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از آن در ﺷﺮق اﻓﺮﻳﻘﺎ‬
‫ﭘﺸﺘﻪي ﻣﺎناﻗﺎﻬﻧﻮﺳ‪#‬‬
‫‪ -2‬ﮔﺴﺘﺮش‪ :‬در ﻣﺤﻞ ﺷﻜﺎف اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣـﺬاب ﺳﺴـﺖﻛـﺮه ﺑـﻪ ﺑﺴـﺘﺮ اﻗﻴـﺎﻧﻮس‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ و ﭘﺸﺘﻪﻫﺎي ﻣﻴﺎناﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﺔ ﺟﺪﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ‬
‫ولﺎﻳرﻗﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬ ‫ولﺎﻳرﻗﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬

‫ﺧﺮوج ﻣﺎﮔﻤﭼﺎ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و ﺳﺒﺐ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺴﺘﺮ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴـﺘﺮ اﻗﻴـﺎﻧﻮس اﻃﻠـﺲ‬
‫اﺠﺎد و ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻮﺳﺘﻪي اﻗﺎﻬﻧﻮﺳ‪#‬‬ ‫)دورﺷﺪن آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ از اﻓﺮﻳﻘﺎ( و درﻳﺎي ﺳﺮخ )دورﺷﺪن ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن از اﻓﺮﻳﻘﺎ(‬
‫‪ -3‬ﺑﺴﺘﻪﺷﺪن‪ :‬ورﻗﺔ اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ از ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ ورﻗﺔ ﻗﺎرهاي ﻣﺠـﺎور ﺧـﻮد ﻓﺮوراﻧـﺪه‬
‫ولﺎﻳرﻗﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬ ‫ولﺎﻳرﻗﻪي اﻗﺎﻬﻧﻮﺳ‪#‬‬
‫ﻣﻲﺷﻮد )درازﮔﻮدال اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ( و ﺑـﺎ اداﻣـﺔ ﻓـﺮوراﻧﺶ درﻧﻬﺎﻳـﺖ اﻗﻴـﺎﻧﻮس ﺑﺴـﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪) .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﺘﻪﺷﺪن اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺗﺘﻴﺲ( در ﺑﺮﺧﻲ از اﻗﻴﺎﻧﻮسﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻗﻴـﺎﻧﻮس‬
‫ولﺎﻳرﻗﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬
‫ولﺎﻳرﻗﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬ ‫لﺎﻳرﻗﻪ‬
‫و‬ ‫آرام در ﺑﺨﺸﻲ از آن‪ ،‬ورﻗﺔ اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ ﺑﻪ زﻳﺮ ورﻗﺔ اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ دﻳﮕﺮ ﻓﺮوراﻧﺪه ﺷـﺪه‬
‫ﻗ‬ ‫يا‬
‫ﺎﻬﻧﻮ‬
‫ﺳ‪#‬‬ ‫و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ درازﮔﻮدال اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ و ﺟﺰاﻳﺮ ﻗﻮﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺴﺘﻪﺷﺪن ﺣﻮﺿﻪ اﻗﺎﻬﻧﻮﺳ‪ #‬اﺠﺎد ﺷﺪه‬
‫‪ -4‬ﺑﺮﺧﻮرد‪ :‬ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷـﺪن اﻗﻴـﺎﻧﻮس و ﺑﺮﺧـﻮرد ورﻗـﻪﻫـﺎ‪ ،‬رﺳـﻮﺑﺎت ﻓﺸـﺮده ﺷـﺪه و‬
‫رﺷﺘﻪﻛﻮهﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻫﻴﻤﺎﻟﻴـﺎ )ﺑﺮﺧـﻮرد ﻫﻨﺪوﺳـﺘﺎن ﺑـﻪ آﺳـﻴﺎ(‪ ،‬زاﮔـﺮس )ﺑﺮﺧـﻮرد‬
‫ولﺎﻳرﻗﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬ ‫ولﺎﻳرﻗﻪي ﻗﺎلﺎﻳرًّهاي‬
‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ اﻳﺮان( و ‪ ...‬را ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻮلﺎﻳرد ولﺎﻳرﻗﻪﻫﺎ و اﺠﺎد لﺎﻳرﺷﺘﻪ ﻮه‬

‫ﻋﻠﻢ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ و ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ‬

‫دﻳﺮﻳﻨﻪﺷﻨﺎﺳﻲ‪ :‬ﺷﺎﺧﻪاي از ﻋﻠﻢ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻣﻮﺟﻮدات ﮔﺬﺷﺘﺔ زﻣﻴﻦ در ﻻﻳﻪﻫﺎي رﺳﻮﺑﻲ ﻣﻲﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﻓﺴﻴﻞﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﻧﺎﺑﻮدي آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﻦ ﻧﺴﺒﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻣﻴﻦ و ﻣﺤﻴﻂ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﻲﺑﺮد‪.‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪١٢‬‬

‫‪2‬‬
‫ﺗﺎﺑﻊ‬

‫ﺗﺎﺑﻊ‪ :‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪23‬‬ ‫‪٢‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﺎﺑﻊ‬

‫‪ (1‬ﻧﻤﻮدار ﭘﻴﻜﺎﻧﻲ )ون( ‪ ‬از ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ اول ﻳﻚ ﻓﻠﺶ ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ )در ﺻﻮرت ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻮدن و ﺧﺎرج ﺷﺪن ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻓﻠـﺶ‬
‫از ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ اول‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺪف ﻣﺸﺘﺮك در ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ دوم ﺑﻮدهاﻧﺪ را ﻣﺴﺎوي ﻫﻢ ﻗﺮار دﻫﻲ!(‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺗﻮاﺑﻊ از ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ‪ n‬ﻋﻀﻮي ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ‪ m‬ﻋﻀﻮي از راﺑﻄﺔ ‪ mn‬ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ! )ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ ﻓﺼﻞ ﺷﻤﺎرش ﺑﺪون ﺷﻤﺮدن(‬
‫‪ (2‬زوج ﻣﺮﺗﺐ ‪ ‬در ﺻﻮرت اﺷﺎره ﺷﺪن ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻮدن آن راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻧﺒﺎل زوج ﻣﺮﺗﺐﻫﺎﻳﻲ ﺑﮕﺮدي ﻛﻪ ﻣﺆﻟﻔﺔ اول آنﻫـﺎ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﺆﻟﻔـﺔ‬
‫دوم آنﻫﺎ را ﻣﺴﺎوي ﻫﻢ ﻗﺮار دﻫﻲ ﺗﺎ ﺷﺮط ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻮدن ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪) .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭼﻨﺪ ﺟﻮاب ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ‪(.‬‬
‫‪ (3‬ﻧﻤﻮدار ﻣﺨﺘﺼﺎﺗﻲ ‪ ‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ x‬ﺣﻖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ y‬رو ﻧﺪاري‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻮﻧﺴﺘﻲ ﺗﻮي ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣـﻮازي ﻣﺤـﻮر ‪y‬ﻫـﺎ ﺑﻜﺸـﻲ و‬
‫ﻧﻤﻮدار رو ﻳﺎ ﻗﻄﻊ ﻧﻜﻨﻪ ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﺟﺎ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻪ اوﻧﻮﻗﺖ ﺗﺎﺑﻊ داري!‬
‫‪ (4‬ﺿﺎﺑﻄﻪ ‪ ‬ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻳﻚ ﺳﺮي رواﺑﻂ ﺑﻪﺻﻮرت ﺿﺎﺑﻄﻪاي ﺑﻬﺖ ﻣﻴﺪن و ازت ﻣﻴﺨﻮان اوﻧﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻴﺴﺖ رو ﺟﺪا ﻛﻨﻲ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳـﺪ دﻧﺒـﺎل‬
‫ﻣﺜﺎل ﻧﻘﺾ ﺑﮕﺮدي ﺑﺮاي رد ﻛﺮدن ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻮدن )ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﺮدي ﺑﻪ اون راﺑﻄﻪ ‪ x‬ﺑﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ ازاﻳﺶ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ y‬ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ اﺻﻼً ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﮕﻴﺮي‪ ،‬؟ ﺑﻮد‬
‫دﻳﮕﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ‪ x‬ﻋﺪد ﺑﺪيﻫﺎ!! ﻧﺮي ‪ y‬رو ﻋﺪد ﺑﺪي !!(‬
‫ﻳﻪ ﺳﺮي ﻣﻮارد ﺧﺎص ﺑﻬﺖ ﻣﻴﮕﻢ ﻛﻪ اﮔﻪ دﻳﺪي ﺗﻮﺟﻬﺖ رو ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻲ ﺑﺮاي رد ﻛﺮدن ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻮدن اون ﺿﺎﺑﻄﻪﻫﺎ )وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻌﻨـﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺗﺎﺑﻊ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ!!(‬
‫‪‬‬ ‫‪ y (1‬ﺗﻮان زوج داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻪ ‪y2  x2  1 ‬‬

‫‪ y (2‬داﺧﻞ ﻗﺪر ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺎﺷﻪ ‪ | y |  x  0 ‬‬

‫‪ y (3‬درون ﺟﺰء ﺻﺤﻴﺢ )ﺑﺮاﻛﺖ( ﺑﺎﺷﻪ ‪ [y]  x ‬‬

‫اﮔﺮ ‪ y‬ﺗﻮي اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎ ﺑﻮد ﺣﻮاﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻤﻊ ﺑﺎﺷﻪ‬
‫‪ y (4‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﻲ ﺑﺎﺷﻪ‬

‫‪ cos y  x ‬‬

‫‪ y (5‬داراي ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺘﻐﻴﺮ )ﻣﺜﻼً ‪ (x‬ﺑﺎﺷﻪ‬

‫‪١٣‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﺣﻮاﺳﺖ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﭼﻨﺪﺿﺎﺑﻄﻪاي ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻪ اﮔﻪ داﻣﻨﺔ ﻣﺸﺘﺮك داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻲ!‬
‫‪x  2‬‬ ‫‪x 4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪y  ‬‬
‫‪2x  1‬‬ ‫‪x 6‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻫﺮ راﺑﻄﻪاي ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮم ‪ f ( x )  ay  by 3  cy 5  ...‬اﮔﺮ در آن ﺿﺮاﻳﺐ ‪ y‬ﻫﻤﮕﻲ ﻧﺎﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺷﺪ آن راﺑﻄﻪ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫اﺳﺖ‪y 5  y  x 3  2x .‬‬
‫وﻟﻲ راﺑﻄﺔ ‪ y 7  y 3  sin x 2‬ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻴﺴﺖ زﻳﺮا ﺑﻪ ازاي ‪ x  0‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪y  0 ‬‬
‫‪y 7  y 3  0  y 3 (y 4  1)  0‬‬ ‫‪y  1   nHk£¶ 3‬‬
‫‪y  1‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﻄﻪﻫﺎ در ﻧﻤﻮدار ﻣﺨﺘﺼﺎﺗﻲ ‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﻓﻠﺶﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷﺪه ‪ ‬ﺗﻌﺪاد زوج ﻣﺮﺗﺐﻫﺎ ‪ ‬ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎي راﺑﻄﻪ )ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣﻌـﺎدل ﻫﻤـﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ(‬

‫اﻧﻮاع ﺗﺎﺑﻊ‬

‫‪ (1‬ﺗﻮاﺑﻊ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي ‪ ‬ﻛﺎري ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻔﺶ ﻧﺪارم!!! ﻫﻤﻴﻨﻘﺪر ﺑﺪوﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻮان ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﻴﺮ ‪ x‬در ﺗﺎﺑﻊ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﭼﻨـﺪ‬

‫‪x 5  4x ، x2  1 ، tan x ،‬‬

‫‪1‬‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺷﺎره ﻣﻴﻜﻨﻪ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻌﻲ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ‪، [x] ، | x | :‬‬
‫‪x‬‬
‫ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ از درﺟﺔ ‪ 2‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ!‬ ‫وﺟﻮد ﺿﺮﻳﺐ ﮔﻨﮓ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﺮ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي ﺑﻮدن ﻧﻴﺴﺖ!! ‪3 x2  3 ‬‬

‫ﺗﺎﺑﻊ درﺟﺔ ‪ ، a  0 ) ax3  bx2  cx  d  3‬اﮔﻪ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﻪ ﻛﻪ دﻳﮕﻪ درﺟﺔ ‪ 3‬ﻧﻴﺴﺖ!!(‬
‫ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ‪  x3 ‬در ﺳﻄﺢ ﻛﻨﻜﻮر ﻫﻢ رﺳﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎﺑﻊ و اﻧﺘﻘﺎﻻﺗﺶ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ و رﺳﻢ ﺳﺎﻳﺮ درﺟﺔ ‪3‬ﻫﺎ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪x3‬‬

‫‪x‬‬

‫‪HÓk÷M Hn −I£TºH‬‬
‫‪ a(bx  c)3  d‬‬
‫‪‬‬
‫¶‪´ÃÀjï¶ tnj ®~ÿ‬‬

‫‪   c‬واﺣﺪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ )ﭼﭗ(‬ ‫‪ (1‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ ‪ c‬اﮔﺮ ‪c  0‬‬

‫‪‬‬
‫‪ c   c‬واﺣﺪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ )راﺳﺖ(‬
‫‪1‬‬
‫| ‪ ‬اﮔﺮ ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺷﻪ ﻧﻤﻮدار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫‪ (2‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ ‪  b‬ﺿﺮب ‪x‬ﻫﺎ در |‬
‫‪b‬‬
‫ﻣﺤﻮر ‪ y‬ﻗﺮﻳﻨﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ رﺳﻢ اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻊ‬

‫‪ (3‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ ‪  a‬ﺿﺮب ‪y‬ﻫﺎ در ‪) a‬اﮔﺮ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺷﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ‪ x‬ﻗﺮﻳﻨﻪ ﻣﻲﺷﻮد(‬
‫● اﮔﺮ ﺳﺆال ﺿﺎﺑﻄﺔ ﺗﺎﺑﻊ درﺟﺔ ‪ 3‬را داده ﺑﻮد و ﻧﻤﻮدار آن ﻣﻮرد ﺳﺆال ﺑﻮد ﺑﻪ ﺟﺎي رﺳﻢ و اﻧﺘﻘﺎلﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪي ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪﮔﺬاري ﺣﻞ‬
‫آن ﺑـﻪ ‪ y  (2x  1)3  3‬و ﺳـﭙﺲ رﺳـﻢ آن ﺳـﻌﻲ ﻛـﻦ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﺟﺎي‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻪ‬ ‫واﺣﺪ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل ‪ 8 x3‬‬
‫ﻧﻤﻮدار‪ dy ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‪ 12x2d6 x‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪ 2‬‬
‫ﻣﻴﺸﻪ( ﻣﺜﻼً‬
‫ﻛﻦ! )اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ‪(4‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪﮔﺬاري ﻛﻨﻲ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎﻧﻘﻄﻪ ﺑﺪه؛ ﻣﺜﻼً ‪ y  2  x  0‬؛ ﺳﭙﺲ ﻧﻤﻮدارﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﺮض از ﻣﺒﺪأ ﻣﻨﺤﻨﻲ دارﻧﺪ رد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ‪x  1‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪١٤‬‬
‫را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻦ در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ y  4 :‬ﻣﻴﮕﻴﺮي ﭘﺲ ﻧﻤﻮدارﻣﺮﺑﻊ اول وﺟﻮد دارد و ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در رﺑﻊ اول ﻧﻴﺴـﺖ رد ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬و ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺎ ﺟﺎ دارد‪.‬‬
‫● در ﺑﻌﻀﻲ ﺳﺆاﻻت ﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻧﻤﻮدار از آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﺬرد در ﻣﺮﺑﻊ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ؛ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺳﺆاﻻت ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮدار را رﺳﻢ ﻛﻨﻲ!! وﻟﻲ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﻌﺎدﻟﻪ را‬
‫ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ (x  a)3  b‬ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺎز ﺷﺪه را ﻣﻲدﻫﻨﺪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎز ﺷﺪة ﭼﻨﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻌﺮوف را ﺑﺎز ﺷﺪهﺷﺎن را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫‪(x  1)3  x3  3 x2  3 x  1‬‬
‫‪(x  2)3  x3  6 x3  12x  8‬‬
‫‪(x  3 )3  x3  9x2  27 x  27‬‬
‫‪(2x  1)3  8x3  12x2  6 x  1‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ‪ x2‬و ‪ x3‬در ﺑﺎزة )‪ (  ,0)  (0 ,1‬ﻧﻤﻮدار ‪ x2‬ﺑﺎﻻي ‪ x3‬اﺳﺖ و درﺑﺎزة ) ‪ (1 ,  ‬از ‪ x2‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪y‬‬
‫‪x3‬‬ ‫‪x2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪x‬‬
‫‪1‬‬

‫● ﻳﻪوﻗﺘﻲ ﻧﮕﻲ در ﺑﺎزة )‪ (  ,1‬ﺑﺎﻻي ‪ x3‬ﻫﺴﺖ!!! ﺗﻮي ‪ x  0‬ﻛﻪ اﻳﻨﺎ ﻣﻨﻄﺒﻖاﻧﺪ ﭘﺲ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ!! در ‪ 2‬ﻧﻘﻄﺔ )‪ (0 ,0‬و )‪(1 ,1‬‬
‫ﻬﻧﻤﭼﻮدالﺎﻳر ﭘ‪B‬ﺎﻬﻧ‪#‬‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻼﻗﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪ (2‬ﺗﺎﺑﻊ ﺛﺎﺑﺖ ‪ ‬ﻫﺮﭼﻲ ﺑﻬﺶ ﻣﻴﺪي ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﭼﻴﺰ ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻣﻴﺪه!!‬
‫‪4‬‬ ‫‪f (x)  k‬‬
‫‪1‬‬
‫زوج ﻣﺮﺗﺐ }) ‪{(1 , 3 ) ,(4 , 3 ) ,(  , 3‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي اﺳﺖ‪) .‬درﺟﺔ ﺻﻔﺮ!(‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺑﻊ ﺛﺎﺑﺖ ﻫﻢﺧﻄﻲ ﻣﻮازي ﻣﺤﻮر ‪x‬ﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از آن اﺳﺖ!‬
‫ﺎ‬ ‫‪2‬‬
‫‪f(x) =4‬‬ ‫‪g(x) = sin x+ cos2x =1‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬
‫}‬

‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪x‬‬

‫● ﻳﻮﻗﺖ ﻧﮕﻲ ﻓﻘﻂ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻮازي ﻣﺤﻮر ‪x‬ﻫﺎ ﻣﻴﺸﻪﻫﺎ!! )ﺧﺐ ﺗﺎﺑﻊ ‪ y  0‬ﻳﺎ ‪ f (x)  0‬دﻗﻴﻘﺎً ﺧﻮد ﻣﺤﻮر ‪x‬ﻫﺎ ﻣﻴﺸﻪ ﻧﻪ ﻣﻮازياش!!!‬
‫ﻬﻧﻤﭼﻮدالﺎﻳر ﭘ‪B‬ﺎﻬﻧ‪:#‬‬ ‫‪ (3‬ﺗﺎﺑﻊ ﻫﻤﺎﻧﻲ ‪ ‬ﻫﺮﭼﻲ ﺑﻬﺶ ﻣﻴﺪي ﺧﻮدﺷﻮ ﺗﺤﻮﻳﻠﺖ ﻣﻴﺪه!! ‪f (x)  x‬‬
‫‪:KUo¶ Z»p‬‬
‫‪-1‬‬ ‫‪-1‬‬
‫)‪{(1 ,1) ,( 2 ,  2‬‬ ‫‪,‬‬ ‫} ) ‪( 10 , 10‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ ﻫﻤﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي )درﺟﺔ اول‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﺧﻄﻲ(‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺑﻊ ﻫﻤﺎﻧﻲ ﻫﻤﺎن ﻧﻴﻤﺴﺎز ﻧﺎﺣﻴﺔ اول و ﺳﻮم ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از آن اﺳﺖ!‬
‫‪y‬‬
‫‪ (4‬ﺗﺎﺑﻊ ﮔﻮﻳﺎ ‪ ‬ﺻﻮرت و ﻣﺨﺮج ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪x 4‬‬
‫‪ ‬ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ!!! )ﺻﻮرت ﻛﻪ ‪ x‬زﻳﺮ رادﻳﻜﺎﻟﻪ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ دﻳﮕﻪ!!(‬
‫‪x‬‬ ‫‪x2  5‬‬
‫‪1‬‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮدارش رو ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮي!‬ ‫● ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ و ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ‬
‫‪x‬‬
‫● ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎص ﺗﻮاﺑﻊ ﮔﻮﻳﺎ )ﺻﻮرت و ﻣﺨﺮج ﻫﺮ دو ﺧﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪاي درﺟﺔ اول ﺑﺎﺷﻨﺪ( ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻫﻤﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫در ﻛﻨﻜﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ!!‬
 ‫‪١٥‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫‪ax  b‬‬
‫‪ f (x) ‬و ‪ 2‬ﺷﺮط ‪ c  0‬و ‪ ad  bc‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ رﻳﺎﺿﻲ ﻃﻮر ﺑﺨﻮاﻳﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻴﻢ اﻳﻨﺠﻮر ﻣﻴﺸﻪ ﻛﻪ‬
‫‪cx  d‬‬
‫‪ax  b‬‬
‫‪ f (x) ‬اﻳﻦﻛﻪ دﻳﮕﻪ ﻳـﻚ ﺧﻂ ﺳﺎدﺳﺖ‬ ‫‪ -1‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﮕﻲ ﭼﺮا ‪ c  0‬؟؟؟ ﺧﺐ ﻋﺰﻳﺰ ﺧﻮﺷﮕﻞ ﻣﻦ اونﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﻮري ﻣﻴﺸﻪ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫‪d‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬
‫و ﻣﻴﺸﻪ اﻳﻨﺠﻮري ﻧﻮﺷﺘﺶ ) ( ‪(! f (x)  ( )x ‬‬
‫‪d‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪4x  2‬‬
‫‪f (x) ‬‬ ‫‪ ad  bc‬‬ ‫‪ -2‬ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺎﻻ ﺑﮕﻲ ﭼﺮا ‪ ad  bc‬؟؟ اون ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺎﺑﻊ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻴﺸﻪ! ﻣﻴﮕﻲ ﻧﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻦ‪:‬‬
‫‪2x  1‬‬
‫)‪2 (x  1‬‬
‫‪f (x) ‬‬ ‫!! ‪ 2  f (x)  2‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ!!‬
‫‪2x  1‬‬
‫رﺳﻢ ﺗﻮاﺑﻊ ﻫﻤﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ‬
‫ﺑﺮاي رﺳﻢ اﻳﻦ ﺗﻮاﺑﻊ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺜﺎل ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫‪6x  7‬‬
‫‪ 2‬ﺗﺎ ﻣﺠﺎﻧﺐ ﺑﺎﻳﺪ رﺳﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫‪3x  3‬‬
‫‪d‬‬
‫ﻫﻤﺎن رﻳﺸﺔ ﻣﺨﺮج ﻛﺴﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﺎﻧﺐ اﻓﻘﻲ )ﺧﻂ ﺟﻨﺒﻲ ﻣﻮازي ﻣﺤﻮر ‪x‬ﻫﺎ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ (.‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-1‬‬
‫‪c‬‬
‫‪a‬‬
‫‪ -2‬ﻫﻤﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺿﺮاﻳﺐ ‪ x‬در ﺻﻮرت و ﻣﺨﺮج اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﺎﻧﺐ ﻋﻤﻮدي )ﺧﻂ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻮازي ﻣﺤﻮر ‪y‬ﻫﺎ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ (.‬در ﻧﻈـﺮ‬
‫‪c‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﺴﺖ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ x  0‬ﺑﺮاي ﻓﻬﻤﻴﺪن‬

‫ﺗﺎﺑﻊ!!‬ ‫ﺎ ‪x‬‬ ‫‪x‬‬

‫‪y‬‬

‫‪d‬‬ ‫‪d 3‬‬ ‫‪1 y=1‬‬

‫( رﻳﺸﺔ ﻣﺨﺮج ‪1‬‬ ‫‪)‬‬ ‫‪ 1‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪c‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪x=2‬‬
‫‪y=1‬‬

‫‪Þ‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪y‬‬
‫‪x=2‬‬

‫‪x‬‬
‫‪2‬‬

‫‪y‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪a 6‬‬

‫‪x=2‬‬
‫‪ ( ) ‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺿﺮاﻳﺐ ‪2 x‬‬ ‫‪ 2‬‬
‫‪c‬‬ ‫‪c 3‬‬

‫‪y=1‬‬
‫‪7‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪  x  0  y ‬ﺗﺴﺖ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ‪3‬‬
‫‪-7‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬

‫!!‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﺑﻪﺻﻮرت‬ ‫ﭘﺲ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﻢ ﻧﻤﻮدار‬

‫…‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻮاﺑﻊ‬
‫● ﺑﻪ زﺑﻮن ﺳﺎده‪ :‬ﺑﻘﻠﻲ ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬ﭼﻴﻮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ؟! ﭼﻴﻜﺎرش ﻛﻨﻢ؟! ﺑﺮه ﺑﻘﻠﻲ‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪١٦‬‬
‫ﻫﺮﭼﻲ اون ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺮوﺟﻲ داد ﺑﺪه ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻌﺪي‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻌﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ!!(‬ ‫● ﻫﺮﭼﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻴﺪه‬

‫))‪ f (g(x‬ﻳﺎ )‪fog(x‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶ رﻳﺎﺿﻲ‪:‬‬

‫● )‪ fog(x‬ﺑﺎ )‪ gof (x‬زﻣﻴﻦ ﺗﺎ آﺳﻤﻮن ﻓﺮق دارهﻫﺎ!!! ﺗﻮي )‪ x ، fog(x‬ﻫﺎ اول ﻣﻴﺮن ﺗﻮي ‪ g‬ﺑﻌﺪ ﻫﺮﭼﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺮوﺟـﻲ داد‪ ،‬وارد ﺗـﺎﺑﻊ‬
‫‪ f‬ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ )‪ gof (x‬ﺑﺮﻋﻜﺴﻪ!! )ﭘﺲ ﺗﻘﺪم ﻣﻬﻤﻪﻫﺎ!!(‬
‫● ﻫﻤﻮﻧﻄﻮري ﻛﻪ ﻋﻴﻦ روز روﺷﻦ اﺳﺖ ﻃﺮاﺣﺎن ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ‪ 3‬ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻓﻘﻂ ﻣﻴﺘﻮﻧﻦ ﺳﺆال ﻃﺮح ﻛﻨﻦ!!‬
‫‪fog (x) (3‬‬ ‫‪fog (x) (2‬‬ ‫‪fog (x) (1‬‬

‫ﻳﺎدﺳﺖ ﻣﻴﺰان روي ﺧﺮوﺟﻲ )ﻳﺎ ﻫﻤﻮن ورودي دوﻣﻲ(‬ ‫ﻳﺎدﺳﺖ ﻣﻴﺰان روي ﺧﺮوﺟﻲ اوﻟﻲ‬ ‫ﻳﺎدﺳﺖ ﻣﻴﺰان روي ورودي‬

‫ﺣﺎﻟﺖ اول( اوﻟﻮﻳﺖ ﻋﺪدﮔﺬاري اﺳﺖ‪) .‬اﻣﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ(‬

‫‪!?ºI¶p¾a‬‬
‫‪ ‬وﻗﺘﻲ ‪ x‬ورودي رو ﺑﻬﺖ ﻧـﺪادن و ازت ﻧﺨﻮاﺳـﺘﻦ ﺧـﻮدت ﻋـﺪد‬
‫‪ (1‬ﺧﻮدتﺑﺰار ‪‬‬
‫ﺑﺰار )ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺿﺎﺑﻄﺔ ﻣﺮﻛﺐ(‬
‫‪!?ºI¶p¾a‬‬ ‫ﻋﺪدﮔﺬاري ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ‬
‫‪ ‬وﻗﺘﻲ ‪ x‬ورودي رو ﺑﻬـﺖ ﻧـﺪادن وﻟـﻲ ازت ﺑـﻪﺻـﻮرت ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ‬
‫‪ (2‬از ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﺰار ‪‬‬
‫ﺟﻮاب ﺧﻮاﺳﺘﻦ‪ ،‬از ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺟﻮري ﻋﺪد ﺑﻨﺪاز ﻛﻪ اﺧﺘﻼف اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻲ!! )ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺗﺴﺖﻫﺎي داﻣﻨﻪ(‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دوم )ﺣﻞ ﻋﺎدي(!!‬

‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫اﮔﺮ )‪ fog(1‬ﻳﺎ )‪ fog( 2‬ﻳﺎ ) ‪ fof (3‬را ﺳﺆال ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﺪد داده ﺷﺪه را وارد ﺗﺎﺑﻊﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬دادهﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻪﺻﻮرت زوج ﻣﺮﺗﺐ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﭘﻴﻜﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻳﺎ ﻧﻤﻮدار ﻣﺨﺘﺼﺎﺗﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ )ﻛﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ!!(‬
‫اﮔﺮ )‪ fog(x‬ﻣﻮرد ﺳﺆال ﺑﻮد و ‪ x‬ﻧﺎﻣﺸﺨﺼﻲ داﺷﺘﻲ و آن ‪ x‬ﻣﻘﺪار ﻋﺪدياش ﻣﻮرد ﺳﺆال واﻗﻊ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي ‪x‬ﻫﺎ ﻋـﺪد دﻟﺨـﻮاه ﺑـﺰار و‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ رو ﺣﻞ ﻛﻦ )ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻦ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﻫﻤﻮن اول ﻛﻪ داري ‪ x‬دﻟﺨﻮاه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ‪x‬اي اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﺟﻮاب ﻫﻴﭻ ‪ 2‬ﮔﺰﻳﻨﻪاي‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪(4‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪(3‬‬ ‫‪2x‬‬ ‫‪(2‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪(1‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻣﺮﺗﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺪد ‪ x  1‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻮن ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي اول و دوم و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫـﺎي ﭼﻬـﺎرم و ﺳـﻮم ﻣﺸـﺎﺑﻪ ﻫـﻢ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﺪي ﻋﺪد ﺟﺪﻳﺪي ﺗﺴﺖ ﻛﻨﻲ!‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬در ﺳﺆاﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺑﻊ )‪ gof (x‬ﻳﺎ )‪ fog(x‬ﻣﻮرد ﺳﺆال واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻖ ﻋﺪﮔﺬاري ﻧﺪاري!! )ﭼﺮا؟؟ ﺧﺐ ﻋﺰﻳـﺰ ﻣـﻦ ﻛـﻞ‬
‫ﻧﻤﻮدار ﻣﻮرد ﺳﺆاﻟﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اون ﻧﻤﻮدار ﺗﻮي ﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ ﺗﻮ دوﺳﺘﺶ داري!!(‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬داﻣﻨﺔ ﺗﺎﺑﻊ در ﺣﺪ ﻛﻨﻜﻮر دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻣﺤﺪودﻳﺖ دارد!! )‪ -1‬زﻳﺮ رادﻳﻜﺎل ﻓﺮﺟﺔ زوج )ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻨﻔﻲ ﺷﻮد‪ -2 ،‬ﻣﺨـﺮج ﻛﺴـﺮ )ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﺻـﻔﺮ‬
‫ﺷﻮد‪ -3 (.‬ﺟﻠﻮي ﻟﮕﺎرﻳﺘﻢ و ﻣﺒﻨﺎي ﻟﮕﺎرﻳﺘﻢ )ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺒﻨﺎي ﻟﮕﺎرﻳﺘﻢ ﻧﻴﺰ ‪ 1‬ﻧﺒﺎﺷﺪ( ﭘﺲ ﻛﻞ داﻣﻨﺔ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻮاﺑﻊ ﻫﻤـﻪ در‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ‪ 3‬ﺟﺎ ﮔﻴﺮ دارد وﻟﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﺗﻔﺎوت!!‬

‫‪1 ‬‬ ‫‪ x‬اوﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﻧﻪ راﺣﺖ وارد ﺗﺎﺑﻊ اوﻟﻲ )‪ (g‬ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫)‪fog(x‬‬ ‫‪ (1‬ﻋﻀﻮ داﻣﻨﺔ ﺗﺎﺑﻊ اول )‪ (g‬ﺑﺎﺷﺪ!‬
‫‪2 ‬‬ ‫اون ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻊ اوﻟﻲ )‪ (g‬ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﻧﺪ راﺣﺖ وارد ‪ f‬ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ (2‬رﺑﻄﻲ ﻧﺪاره اون ‪ x‬اول ﻋﻀﻮ ‪ f‬ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ )ﻛﺎري ﺑﺎ اون ‪ x‬ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬اﺻﻼً ﺑﺎ ‪ x‬ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ (.‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻬﻤﻪ اﻳﻨﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﺎﺑﻊ‬

‫اول )‪ (g‬ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺑﺮد آن ﻣﻲﺷﻮد ﻫﻤﻪ ﻳﺎ ﻣﻘﺪاري از آن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪون دﻏﺪﻏﻪ وارد ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻌﺪي ﺷﻮد‪.‬‬
‫اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﺎ ﺣﻞ ﺗﺴﺖﻫﺎي داﻣﻨﺔ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻮاﺑﻊ ﻋﺪدﮔﺬاري از ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ اﺳﺖ )ﻛﻪ ﺗﺎ اﻻن در ﻛﻨﻜﻮر ﺳﺮاﺳﺮي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﺆاﻻت ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻮاﺑﻊ ﺑـﺎ‬
‫ﻋﺪدﮔﺬاري ﺣﻞ ﺷﺪه(‬
‫‪١٧‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬داﻣﻨﺔ روي ﻧﻤﻮدار را در ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ‪x‬ﻫﺎ ﺑﻴﺎب )رﻳﺸﻪﻫﺎي ﺗﺎﺑﻊ( در آن ﻣﻜﺎنﻫﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻼﻣـﺖ دﻫـﺪ‪) .‬ﺣﺘﻤـﺎً و‬
‫ﻟﺰوﻣﺎً اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﻧﻤﻲاﻓﺘﺪ وﻟﻲ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻴﻮﻓﺘﺪ در اﻳﻦ ﻣﺤﻞﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ(‬

‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫‪y‬‬
‫‪f‬‬
‫ﺗﻐﺮﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺗﻐﺮﻋﻼﻣﺖ از ‪ +‬ﺑﻪ ‪-‬‬
‫از‪ -‬ﺑﻪ ‪+‬‬
‫‪x‬‬

‫ﺗﻐﺮي ﻬﻧﺪالﺎﻳرد!‬ ‫ﺗﻐﺮﻋﻼﻣﺖ از ‪ -‬ﺑﻪ ‪+‬‬

‫ﺗﻐﺮﻋﻼﻣﺖ‬
‫از ‪ +‬ﺑﻪ ‪-‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ در ﺑﻌﻀﻲ از ﺗﺴﺖﻫﺎ ﺗﻮاﺑﻌﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي ﻫﻴﭻ ﻣﺤﺪودﻳﺖ داﻣﻨﻪاي ﻧﺪارد ﻣﺎﻧﻨﺪ‪  x  7 :‬ﻛـﻪ در ﺣﺎﻟـﺖ ﻛﻠـﻲ‬
‫داﻣﻨﺔ ‪ R‬دارد اﻣﺎ ﻃﺮاح ﺳﺆال ﺑﻪ دﻟﺨﻮاه ﻣﺤﺪودة داﻣﻨﻪاي در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد و ﺧﺮوﺟﻲﻫﺎي ﺗـﺎﺑﻊ ﻫﻤـﻪ در آن‬
‫ﺑﺎزة داده ﺷﺪه ﻛﺎﻣﻼً آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺤﺚ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻮاﺑﻊ در ﻣﻴﺎن اﺳﺖ!!!(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺳﺆاﻻت در ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺮﻛﺐ را از ﺷﻤﺎ ﺳﺆال ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا ﺑﺮد ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﻌﺮوف و ﭘـﺮﺗﻜـﺮار رو ﺑﻠـﺪ ﺑﺎﺷـﻲ و‬
‫ﺛﺎﻧﻴﺎً در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮد ﻫﻴﭻوﻗﺖ از داﻣﻨﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﺸﻲ!!! ﭼﻨﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻌﺮوف را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫)‪y  x  [x]  R  [0,1‬‬ ‫و اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﮕﻴﻢ از داﻣﻨﻪ در ﺳﺆاﻻت ﺑﺮد ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺒﺎش ﺑﺮاي اﻳﻨﻪﻛﻪ‬

‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪x z‬‬ ‫‪x2  2x  1‬‬
‫‪y  [x]  [  x]  R  ‬‬ ‫‪ f (x) ‬رو در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮ‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪x z‬‬ ‫‪x 1‬‬

‫ﺑﺮد ﺗﻮاﺑﻊ درﺟﺔ ‪ ،2‬ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ و ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﺑﻠﺪ ﺑﺎش!!‬ ‫‪Df  R  {1} ‬‬
‫‪‬‬ ‫اول داﻣﻨﻪ!!‬
‫‪(x  1)2‬‬
‫‪f (x) ‬‬ ‫‪ x  1‬‬
‫‪‬‬ ‫ﺣﺎﻻ ﺑﺮد‬
‫‪x 1‬‬

‫}‪R f  R  {0‬‬ ‫را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از اﻋﻀﺎي ﺑﺮد ‪ 0‬ﺣﺬف ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ ﭼﻮن داﻣﻨﺔ‬ ‫‪R‬‬ ‫ﺑﺮد ‪، x  1‬‬

‫ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ )‪ fog(x‬را ﻫﻤﺮاه ﻳﻜﻲ از ﺗﻮاﺑﻊ ‪ f‬ﻳﺎ ‪ g‬ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺗﺎﺑﻊ دﻳﮕﺮ ‪ g‬ﻳﺎ ‪ f‬را ﺳﺆال ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﺟـﺎي ﻗـﺮار دادن ﻳـﻚ ﺗـﺎﺑﻊ در‬
‫دﻳﮕﺮي ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ t‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ رو ﺑﺎ ﻋﺪدﮔﺬاري ﺣﻞ ﻛﻦ )‪ 2‬ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺎد‪(.‬‬
‫‪ (1‬ﺳﺆال‪ :‬اﮔﺮ ) ‪ f‬ﻳﺎ ‪ fog ( g‬را داده ﺑﻮد و ﺗﺎﺑﻊ ‪ g‬ﻳﺎ ‪ f‬را در ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﺿﺎﺑﻄﻪاي ازت ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدت ﻋﺪد ﺑﺰار و ﺣﻞ ﻛﻦ!‬
‫را در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺪد ﺳﺆال را‬ ‫‪f‬‬ ‫ﻳﺎ‬ ‫‪g‬‬ ‫را داده ﺑﻮد و ﺗﺎﺑﻊ‬ ‫‪fog ( g‬‬ ‫‪ (2‬ﺳﺆال‪ :‬اﮔﺮ ) ‪ f‬ﻳﺎ‬
‫ﺑﺰار و ﺣﻞ ﻛﻦ!‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪١٨‬‬

‫‪3‬‬
‫ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‬

‫ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‪ :‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪20‬‬ ‫‪٣‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دو ﻧﻮﻛﻠﺌﻮﺗﻴﺪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ در ﻳﻚ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚاﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره از ﻃﺮﻳﻖ ﺣﻠﻘﺔ ‪ 6‬ﺿﻠﻌﻲ ﺧﻮد ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫﻴﺪروژﻧﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ ‪ ،3‬ﮔﺮوه ﻓﺴﻔﺎت ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻦ ﺧﺎرج از ﺣﻠﻘﺔ ‪ 5‬ﺿﻠﻌﻲ ﻗﻨﺪ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫● دام آﻣﻮزﺷﻲ‪ :‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻓﺴﻔﻮدياﺳﺘﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻓﺴﻔﺎت ﻳﻚ ﻧﻮﻛﻠﺌﻮﺗﻴﺪ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﻞ از ﻗﻨـﺪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻧـﻮﻛﻠﺌـﻮﺗﻴـﺪ دﻳﮕـﺮ‬

‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪) .‬ﻧﻪ درون ﻳﻚ ﻧﻮﻛﻠﺌﻮﺗﻴﺪ(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﻤﺔ ﺑﺎزﻫﺎي آﻟﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺣﻠﻘﺔ ‪ 6‬ﺿﻠﻌﻲ دارﻧﺪك‪.‬‬

‫ﻧﻜﺎت ﺷﻜﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮ ‪ DNA‬ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ‪.:X‬‬

‫‪ (1‬ﻧﻘﻄﺔﻣﺮﻛﺰي ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺨﺸﻲ روﺷﻦ اﺳﺖ‪) .‬ﻧﻪ ﺗﻴﺮه(‬

‫‪ (2‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺗﻴﺮه در راﺳﺘﺎﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ (3‬ﺧﻄﻮط ﺗﻴﺮة ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﮔﺴﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ (4‬ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻴﺮه ﺑﺎ اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎوﺗﻲ در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﺎزﻫﺎي ﭘﻮرﻳﻨﻲ از ﺳﻤﺖ ﺣﻠﻘﺔ ‪5‬ﺿﻠﻌﻲ و ﺑﺎزﻫﺎي ﭘﻴﺮﻳﻤﻴﺪﻳﻨﻲ از ﺳﻤﺖ ﺣﻠﻘﺔ ‪ 6‬ﺿﻠﻌﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻗﻨﺪ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دو ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﻃﺮاح در آن ﻓﻘﻂ دﻧﺎي ﺣﻠﻘﻮي را ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪ (1‬ﻫﺮ ﻗﻨﺪ ‪ 5‬ﻛﺮﺑﻨﻪ در ﺗﺸﻜﻴﻞ ‪ 3‬ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺷﺘﺮاﻛﻲ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ (2‬ﻫﺮ ﮔﺮوه ﻓﺴﻔﺎت ﺑﻪ دو ﻗﻨﺪ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﺔ ﻛﻨﻜﻮر ‪ :98‬ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻓﺴﻔﻮدياﺳﺘﺮ ﻫﻤﻮاره در ﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚاﺳﻴﺪﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﻧﻪ ﻧﻮﻛﻠﺌﻮﺗﻴﺪﻫﺎ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻮﻟﻜﻮل ‪ (1 :ATP‬داراي ﺑﺎز ﭘﻮرﻳﻦ ‪ (2‬داراي ‪ 2‬ﺣﻠﻘﺔ ﺑﺎز آﻟﻲ ‪ (3‬داراي ‪ 3‬ﺣﻠﻘـﺔ آﻟـﻲ ‪ (4‬داراي ‪ 3‬ﮔـﺮوه ﻓﺴـﻔﺎت ‪(5‬‬
‫‪١٩‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫داراي ﺑﺎز آدﻧﻴﻦدار )ﻧﻪ ﮔﻮاﻧﻴﻦدار( ‪ (6‬ﻣﻨﺒﻊ راﻳﺞ اﻧﺮژي‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﻤﻮﻟﻮ ﻫﺮ رﻧﺎ ﺣﺎﺻﻞ روﻧﻮﻳﺴﻲ از ﻳﻚ ژن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دﻧﺎﺑﺴﭙﺎراز ﺣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزي دﻧﺎ‪ ،‬آب آزاد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰي ﻫﺴﺘﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ژن ﺑﻴﻤﺎريزاﻳﻲ ﻫﻢ در ﺑﺎﻛﺘﺮي ﺑﺪون ﻛﭙﺴﻮل و ﻫﻢ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻛﭙﺴﻮلدار وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﭙﺴﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮي اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﮔﺮﻳﻔﻴﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮﻛﻮس ﻧﻮﻣﻮﻧﻴﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻴﻨﻪﭘﻬﻠﻮ اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻋﺎﻣﻞ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻃﺒﻖ ﻣﺘﻦ ﻛﺘﺎب درﺳﻲ‪ ،‬ﻛﭙﺴﻮل )ﭘﻮﺷﻴﻨﻪ( ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎرياي ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ در ﺑﻴﻤﺎريزاﻳﻲ ﻧﻘﺶ دارد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﺮ آزﻣﺎﻳﺶ ﮔﺮﻳﻔﻴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ آن ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻮش ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪﻧﺪ‪ :‬آزﻣﺎﻳﺶ ‪4 + 2‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﮔﺮﻳﻔﻴﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮي را ﺑﻪ ﺧﻮن ﻣﻮش ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﺮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎريزاﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﺶﻫﺎي ﻣﻮش ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬

‫ﺑﺎﻛﺘﺮي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮﻛﻮس ﻧﻮﻣﻮﻧﻴﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻋﺒﻮر از ﻣﻮﻳﺮگﻫﺎي ﺷﺸﻲ و دﻳﻮارة ﺣﺒﺎﺑﻚﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ‪ ‬ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ارﻳﺘﺮوﭘﻮﻳﺘﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ (1‬ﻛﻢﺧﻮﻧﻲ )داﺳﻲﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻓﻘﺮ آﻫﻦ‪ ،‬ﻛﻤﺒﻮد وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪( B12‬‬

‫‪ (2‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻨﻔﺴﻲ )اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا و ﺳﻴﻨﻪﭘﻬﻠﻮ‪ ،‬ﻛﻤﺒﻮد ﺳﻮرﻓﺎﻛﺘﺎﻧﺖ در ﻧﻮزادان ﻧﺎرس‪ ،‬ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ‪(CO‬‬

‫‪ (3‬ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ )ﺗﺼﻠﺐ ﺷﺮاﻳﻴﻦ ‪ +‬آﻧﻔﺎرﻛﺘﻮس(‬

‫‪ (4‬ورزش ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت‬

‫‪ (5‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ارﺗﻔﺎﻋﺎت‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در ﻣﺮﺣﻠﺔ دوم آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﻳﻮري‪ ،‬در ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻻﻳﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ واﺟﺪ ﻓﺴﻔﺎت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬دﻧﺎ ‪ +‬رﻧﺎ ‪ +‬ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪ‬

‫)ص ‪ /‬غ(‪ :‬در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت اﻳﻮري آﻧﺰﻳﻢ ﺗﺠﺰﻳﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﺴﭙﺎر ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ‪ .‬غ ‪ ‬در ﻣﺮﺣﻠﺔ ‪ ،2‬آﻧﺰﻳﻢ ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻢاﻳﻮري ﻫﻢ ﮔﺮﻳﻔﻴﺖ ﻣﻲداﻧﺴﺘﺪ ﻛﻪ دﻧﺎ ﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚاﺳﻴﺪ اﺳﺖ و ﻣﺎﻫﻴﺖ آن ﭼﻴﺴﺖ )ﺣﺘﻲ اﻳﻮري از ﻧﻮﻛﻠﺌﺎز ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪(.‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪٢٠‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ ‪ C  N‬در ﺳﺎﺧﺘﺎر اول ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ‪ (1 :‬ﻛﺮﺑﻦ ﻣﺮﻛﺰي و ﻧﻴﺘﺮوژن آﻣﻴﻨﻲ ‪ (2‬ﭘﭙﺘﻴﺪي‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻃﺒﻖ ﺻﻔﺤﺔ ‪ 15‬ﻛﺘﺎب درﺳﻲ‪ ،‬دﻧﺎ و رﻧﺎ‪ ،‬ﻫﺮ دو در ذﺧﻴﺮه و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪) .‬ﻧﻜﺘﺔ ﻛﻨﻜﻮر ‪(99‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺷﻜﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ ‪ ‬ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻧﻮع‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ و ﺗﻌﺪاد آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪﻫﺎ ‪ ‬ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻋﻤﻞ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﮔﺮوهﻫﺎي ‪ R‬در آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪﻫﺎ ‪ ‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮد آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪﻫﺎ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در واﻛﻨﺶ ﺳﻨﺘﺰ آﺑﺪﻫﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﺮوح )ﻧﻪ ﻣﺼﺮف( ﻳﻚ ﻣﻮﻟﻜﻮل آب‪ ،‬ﻳﻚ آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ ﺑﺎ آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪﻛﻮواﻻﻧﺴﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬درون آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﭘﭙﺘﻴﺪي دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﻦ دو آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ‪ ،‬در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺻﻔﺤﻪاي ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻫﻴﺪروژﻧﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮي ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺷﻜﻞ ‪ 17‬ﻛﺘﺎب درﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺎرﭘﻴﭻ و ﺻﻔﺤﻪاي را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻧﻜﺘﺔ ﺗﺴﺘﻲ‪ :‬در ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻣﻴﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ رﺷﺘﺔ ﭘﻠﻲﭘﭙﺘﻴﺪ )ﻧﻪ رﺷﺘﻪﻫﺎ( وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫اول‪ :‬ﭘﭙﺘﻴﺪي‬ ‫در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ‪،‬‬

‫دوم‪ :‬ﻫﻴﺪروژﻧﻲ‬
‫ﭘﻴﻮد ﺑﻴﻦ ﻫﻴﺪروژن و اﻛﺴﻴﮋن ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻮم‪ :‬ﻫﻴﺪروژﻧﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ در آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪﻫﺎ ﻗﻄﻌﺎً ﺳﺎﺧﺘﺎر اول ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﺪ وﻟﻲ اﻟﺰاﻣﺎً ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻧﻜﺘﺔ ﺗﺴﺘﻲ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻮم ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻫﻴﺪروژﻧﻲ‪ ،‬اﺷﺘﺮاﻛﻲ‪ ،‬ﻳﻮﻧﻲ ﺗﺜﺒﻴﺖ )ﻧﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ( ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﭼـﻮن ﻗـﺒﻼً ﺑـﺎ‬

‫ﺑﺮﻫﻢﻛﻨﺶ ﮔﺮوهﻫﺎي ‪ R‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد!‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻟﺰوﻣﺎً ﻫﻤﺔ آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪﻫﺎ آﺑﮕﺮﻳﺰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﺔ‪ 17‬ﻛﺘﺎب درﺳﻲ( ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻮم ‪ /‬ﺧﻂ ﺳﻮم(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻟﺰوﻣﺎً ﻫﻤﺔ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭼﻬﺎرم ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪) .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻌﻀﻲ!(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ‪ ،‬دو زﻧﺠﻴﺮه دو ﺑﻪ دو ﻳﻜﺴﺎناﻧﺪ‪) .‬ﻧﻪ ‪ 4‬زﻧﺠﻴﺮة ﻣﺘﻔﺎوت(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺳﺎﺧﺘﺎر دوم ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺎرﭘﻴﭻ اﺳﺖ‪) .‬ﻧﻪ ‪ +‬ﺻﻔﺤﻪاي(‬
‫‪٢١‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دام آﻣﻮزﺷﻲ‪ :‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ! ﮔﺮوه ﻫﻢ ﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ اﺳﺖ‪) .‬ﻧﻪ ﭘﺮوﺗﻴﺌﻨﻲ(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬آﻧﺰﻳﻢ و ﻛﻮآﻧﺰﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ دو‪ ،‬ﻛﺮﺑﻦ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬آﻧﺰﻳﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ واﻛﻨﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪﻧﻲ را ﻣﻤﻜﻦ ﻛﻨﺪ‪) .‬ﻧﻜﺘﺔ ﻛﻨﻜﻮر ‪(99‬‬

‫)ص ‪ /‬غ(‪ :‬ﻫﺮ آﻧﺰﻳﻤﻲ در ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﻛـﻪ آب ﻣﺼـﺮف ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﻗﻄﻌـﺎً در اﻧﺠـﺎم ﻧـﻮﻋﻲ واﻛـﻨﺶ آﺑﻜﺎﻓـﺖ ﺷـﺮﻛﺖ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬غ ‪ ‬آﻧـﺰﻳﻢ‬
‫آﻧﻴﺪرازﻛﺮﺑﻨﻴﻚ ﻣﺜﺎل ﻧﻘﺾ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﻤﺔ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﺣﺘﻢ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ‪ 2 ،1‬و ‪ 3‬را دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﺮ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﺳﻤ‪‬ﻲ ﻛﻪ در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻓﻌ‪‬ﺎل آﻧﺰﻳﻢ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻟﺰوﻣﺎً ﻣﺎﻧﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ آن ﻧﻤـﻲﺷـﻮد‪  .‬ﻣﺜـﺎل‪ :‬آﻧـﺰﻳﻢﻫـﺎي ﻛﺒـﺪي وﻇﻴﻔـﺔ‬

‫ﺳﻢزداﻳﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲاﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﻧﻮﻛﻠﺌﻮﺗﻴﺪياﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ) ‪( rRNA‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻧﻜﺘﺔ ﭘﺮﺗﻜﺮار‪ :‬ﺑﻪ ﻳﻮنﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻫﻦ و ﻣﺲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﺰﻳﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻛﻮآﻧﺰﻳﻢ ﮔﻔﺖ زﻳﺮا ﻛﻮآﻧﺰﻳﻢ ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﺎﻳﺪ آﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻤﺔ واﻛﻨﺶﻫﺎ را زﻳﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺮﻋﺖ واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ را زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ زﻧﺠﻴﺮه دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﮔﺮوه آﻣﻴﻦ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ در آﺧﺮﻳﻦ آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ زﻧﺠﻴﺮه دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﮔﺮوه ﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻞ آزاد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻫﻤﺔ آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪﻫﺎ ﻟﺰوﻣﺎً ‪ H‬آزاد ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ‪ ‬ﺑﻠﻜﻪ آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ اول ﮔﺮوه ‪OH‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮادي ﻛﻪ در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻓﻌﺎل آﻧﺰﻳﻢ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶﻣﺎده ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻓﺰاﺶ‬

‫ﻣﻘﺪالﺎﻳر ﭘﺶﻣﺎده‬
‫ﺎ‬
‫ﻓﺮآولﺎﻳرده‬
‫ﻓﺮآولﺎﻳرده‬

‫اﻓﺰاﺶ ﻣﺤﺮك آﻬﻧﺰﻢ‬

‫ﭘﺶﻣﺎده‬
‫آﻬﻧﺰﻢ‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪٢٢‬‬

‫‪4‬‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮ ﺧﻂ راﺳﺖ‬

‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺮ ﺧﻂ راﺳﺖ‪ :‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫‪٤‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﺮدار ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‪ :‬ﺑﺮداري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻜﺎن اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻣﺘﺤﺮك را ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ آن وﺻﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻣﺴﺎﻓﺖ‪ :‬ﻃﻮل ﻣﺴﻴﺮي ﻛﻪ ﻣﺘﺤﺮك ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻛﻤﻴﺘﻲ ﻧﺮدهاي و ﻫﻤﻮاره ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﺮدار ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ را ﺑﺎ ‪ d‬و ﻣﺴﺎﻓﺖ را ﺑﺎ ‪ l‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺴﺎﻓﺖ و اﻧﺪازه ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮدار ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ را رﺳﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪40 m‬‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺖ ‪30  40  70m ‬‬
‫‪30 m‬‬
‫ﺑﺮدالﺎﻳر ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ‪#‬‬ ‫اﻧﺪازة ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ‪(30)2  (40)2  50m ‬‬

‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫در ﻳﻜﺒﺎر ﭼﺮﺧﺶ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ دور ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬اﻧﺪازة ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ؟‬

‫اﻧﺪازة ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺻﻔﺮ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ﭼﻮن زﻣﻴﻦ ﺑﻌﺪ ﻳﻜﺒﺎر ﮔﺮدش ﺑﻪ دور ﺧﻮرﺷﻴﺪ دوﺑﺎره ﺑﻪﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد و اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫ﺻﻔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪l‬‬
‫‪Sav ‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺗﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪‬‬
‫‪t‬‬
‫‪d‬‬
‫‪Vav ‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪t‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ و ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻢﻋﻼﻣﺖاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٢٣‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﻧﻘﻄﺔ ﺷﺮوع و ﭘﺎﻳﺎن ﺣﺮﻛﺖ ﻳﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺻﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺗﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻫﻤﻮاره ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﺮدارِ ﻣﻜﺎن ﺟﺴﻢ‪ :‬ﺑﺮداري ﻛﻪ ﻣﺒﺪأ ﻣﺤﻮر را ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﺟﺴﻢ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ وﺻﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﺤﺮك را در دو ﺣﺎﻟﺖ زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪x 0‬‬ ‫‪x x‬‬ ‫‪x x‬‬

‫‪1) ‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪t 0‬‬ ‫‪t  t1‬‬ ‫‪t  t2‬‬

‫‪x x‬‬
‫‪Vav  ( 2 1 )i  0‬‬
‫‪t2  t1‬‬

‫‪x 0‬‬ ‫‪x x‬‬ ‫‪x x‬‬

‫‪2)1) ‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪t 0‬‬ ‫‪t  t1‬‬ ‫‪t  t1‬‬

‫‪x x‬‬
‫‪Vav  ( 1 2 )i  0‬‬
‫‪t2  t1‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺮ روي ﺧﻂ راﺳﺖ و ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺪازة ﺟﺎﺑﻪﺟـﺎﻳﻲ آن ﺑـﺎ ﻣﺴـﺎﻓﺖ ﻃـﻲ ﺷـﺪه آن‬

‫ﺑﺮاﺑﺮﻧﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻧﺪازة ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ آن ﺑﺎ ﺗﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ آن ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ در دو ﺣﺎﻟﺖ زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺣﺮ ﺖ ﻣﻨﻔ‪#‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺣﺮ ﺖ ﻣﺜﺒﺖ‬
‫‪0‬‬ ‫‪x‬‬
‫)‪1‬‬
‫‪y‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺣﺮ ﺖ ﻣﺜﺒﺖ‬
‫)‪2‬‬

‫‪0‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺣﺮ ﺖ ﻣﻨﻔ‪#‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪٢٤‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺟﺪول زﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﺪت زﻣﺎن ‪ 5s‬ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ اﺳﺖ‪ .‬آن را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﺮدار ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﻜﺎن ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻜﺎن آﻏﺎزﻳﻦ‬
‫ﻣﺘﺤﺮك ‪A‬‬
‫‪......................‬‬ ‫‪......................‬‬ ‫‪( 8m)i‬‬ ‫‪( 2m)i‬‬ ‫‪......................‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﺤﺮك در ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻳﻚ ﻣﻜﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﻣﻜﺎن – زﻣـﺎن زﻳـﺮ ﻫﻤﮕـﻲ‬

‫ﻏﻠﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪x‬‬ ‫‪x‬‬

‫‪t‬‬ ‫‪t‬‬

‫‪x‬‬ ‫‪x‬‬

‫‪t‬‬ ‫‪t‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻮدار ﻣﻜﺎن – زﻣﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪  x  0‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮدار ﻣﻜﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪x‬‬

‫)ﻣﺘﺤﺮك در ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﻗﺮار دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬

‫در ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ در ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪(.‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺑﺮدار ﻣﻜﺎن‬
‫‪  x  0‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮدار ﻣﻜﺎن در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪x‬‬

‫)ﻣﺘﺤﺮك در ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ ﻗﺮار دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در‬

‫ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ در ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪  v  0‬ﻣﺘﺤﺮك در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪ x‬در ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺘﺤﺮك‬
‫‪  v  0‬ﻣﺘﺤﺮك در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪ x‬در ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٢٥‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻴﻦ دو ﻟﺤﻈﻪ ‪ t1‬و ‪ t2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺧﻂ واﺻﻞ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺳﺮﻋﺖ ﻟﺤﻈﻪاي ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺧﻂ ﻣﻤﺎس ﺑﺮ ﻧﻤﻮدار ﻣﻜﺎن – زﻣﺎن در آن ﻟﺤﻈﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬اﻧﺪازه ﺳﺮﻋﺖ ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﺎ ﺗﻨﺪي ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﺮاﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﺪيﺳﻨﺞ ﺧﻮدرو‪ ،‬ﺗﻨﺪي ﻟﺤﻈﻪاي را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻧﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻟﺤﻈﻪاي‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺘﺤﺮك )ﻣﻜﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﺤﺮك ﺻﻔﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ (.‬ﻫﻤﺎن ﻣﻜﺎنﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ ﺧﻂ ﻣﻤﺎس ﺑﺮ ﻧﻤﻮدار ﻣﻜﺎن –ز ﻣﺎن آن ﻧﻘﻄﺔ ﻣﻮازي ﻣﺤﻮر زﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪:‬‬

‫‪x‬‬

‫‪t‬‬
‫‪t1‬‬

‫در ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻻ در ﻟﺤﻈﺔ ‪ t1‬ﻣﺘﺤﺮك ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﻣﻲدﻫﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻋﺖ آن ﺻﻔﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻮن ﺧﻂ ﻣﻤﺎس ﺑﺮ ﻧﻤﻮدار در ﻟﺤﻈـﺔ ‪ t1‬ﻣـﻮازي‬
‫ﻣﺤﻮر زﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺮﻳﻦ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﻣﻜﺎن – زﻣﺎن ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫)‪x(m‬‬
‫‪6‬‬

‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫)‪t(s‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪-5‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪٢٦‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﺘﺤﺮك ﭼﻨﺪ ﺑﺎر از ﻣﺒﺪأ ﻣﻜﺎن ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬

‫دوﺑﺎر )در ‪ 2s‬و ‪( 4s‬‬

‫ب( در ﻛﺪام ﺑﺎزهﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺘﺤﺮك در ﺣﺎل ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﺒﺪأ اﺳﺖ؟‬

‫‪ 1s‬ﺗﺎ ‪ 2s‬ـــ ‪ 3s‬ﺗﺎ ‪4s‬‬

‫پ( در ﻛﺪام ﺑﺎزهﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺘﺤﺮك در ﺣﺎل دور ﺷﺪن از ﻣﺒﺪأ اﺳﺖ؟‬

‫‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 2s - 1s‬ﺗﺎ ‪ 4s - 3s‬ﺗﺎ ‪6s‬‬

‫ت( ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ؟‬

‫ﺳﻪ ﺑﺎر )در ‪ 1s‬و ‪ 3s‬و ‪( 5s‬‬

‫ث( ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻣﺘﺤﺮك از ‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 3s‬در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪ x‬اﺳﺖ ﻳﺎ در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪ x‬؟‬

‫در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪x‬‬

‫ج( ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻛﻞ ﻣﺘﺤﺮك در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪ x‬اﺳﺖ ﻳﺎ در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪x‬؟‬

‫درﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪x‬‬

‫چ( ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﺤﺮك از ‪ 1s‬ﺗﺎ ‪ 3s‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪x x‬‬ ‫‪5  4‬‬ ‫‪m‬‬

‫‪Vav  3s 1s ‬‬ ‫‪ 4 / 5‬‬
‫‪3 1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪s‬‬

‫ح( ﺗﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﺤﺮك از ‪ 1s‬ﺗﺎ ‪ 5s‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ؟‬

‫دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﻘﻂ ﻣﻜﺎن آﻏﺎزﻳﻦ و ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻴﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻣﺴﺎﻓﺖﻫﺎي ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻧﻮﺷﺘﻪاﻳﻢ و در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺎ ﺟﻤﻊ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻃﻲ ﺷﺪه در ‪ 1s‬ﺗﺎ ‪ 5s‬و ﺗﻘﺴﻴﻢ آن ﺑﺮ ‪ (5  1)  4s‬ﺑﻪ ﺟﻮاب ﻣﻲرﺳﻴﻢ‪.‬‬
‫)‪x(m‬‬
‫‪4  5  5  3 17 m‬‬
‫‪Sav ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4 s‬‬
‫‪3m‬‬

‫‪4m‬‬

‫‪5m‬‬ ‫‪5m‬‬
‫‪٢٧‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺷﺘﺎب ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ :‬ﻣﻴﺰان ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ زﻣﺎن در ﻳﻚ ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﻲ را ﺷﺘﺎب ﻣﺘﻮﺳـﻂ در آن ﺑـﺎزه زﻣـﺎﻧﻲ ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ و از‬
‫‪v‬‬
‫‪aav ‬‬ ‫ﻓﺮﻣﻮل روﺑﻪرو ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬
‫‪t‬‬
‫● دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﺷﺘﺎب ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﻣﻼك ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺴﻢ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﺪي ﺟﺴﻢ ﭘﺲ ﻋﻼوه ﺑﺮاﻧﺪازه ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﺟﻬﺖ آن ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪:‬‬

‫در ﭼﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ زﻳﺮ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺘﺎﺑﺪار اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ (1‬ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻧﺪازه ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺴﻢ‬
‫‪ (2‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺴﻢ‬
‫‪ (3‬ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻧﺪازه و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺴﻢ‬
‫در ﭼﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ زﻳﺮ ﺷﺘﺎب ﻣﺘﻮﺳﻂ را ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ )در ﻫﻤﺔ ﺣﺎﻻت‪ ،‬ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺮﻋﺖ را ‪ 1s‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪(.‬‬
‫‪v1 =4 m‬‬ ‫‪v2=8 m‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪s‬‬ ‫‪s‬‬ ‫‪aav ‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪s‬‬

‫‪v1 =4 m‬‬ ‫‪v2=8 m‬‬ ‫‪8  4‬‬ ‫‪m‬‬

‫‪s‬‬ ‫‪s‬‬ ‫‪aav ‬‬ ‫‪ 12‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪s2‬‬
‫‪v1 =4 m‬‬ ‫‪v2=8 m‬‬ ‫) ‪8  (  4‬‬
‫‪s‬‬ ‫‪s‬‬ ‫‪aav ‬‬ ‫‪ 4‬‬
‫‪m‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪s2‬‬
‫‪v1=8 m‬‬
‫‪s‬‬

‫‪v2=4 m‬‬ ‫‪aav ‬‬

‫) ‪4  ( 8‬‬
‫‪ 12‬‬
‫‪m‬‬
‫‪s‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪s2‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺷﺘﺎب ﻟﺤﻈﻪاي‪ :‬ﺷﺘﺎﺑﻲ را ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﺤﺮك در ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻌﻴﻦ و ﺧﺎﺻﻲ دارد را ﺷﺘﺎب ﻟﺤﻈﻪاي آن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﺘﺎب ﻟﺤﻈﻪاي و ﺷﺘﺎب ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺳـﺮﻋﺖ و ﺟﺎﺑـﻪﺟـﺎﻳﻲ ﻫﻤﮕـﻲ ﺟﻬـﺖدار ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﻣﻨﻔـﻲ ﻳـﺎ ﻣﺜﺒـﺖ ﺑﻮدﻧﺸـﺎن‬

‫ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﺟﻬﺖ آنﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺳﺮﻋﺖ – زﻣﺎن‪:‬‬

‫‪ (1‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺷﺘﺎب ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻴﻦ دو ﻟﺤﻈﻪ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺷﺘﺎب ﻟﺤﻈﻪاي را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫)ﺷﻴﺐ ﺧﻂ ﻣﻤﺎس ﺑﺮ ﻧﻤﻮدار ﺳﺮﻋﺖ – زﻣﺎن در ﻟﺤﻈﻪاي ﺧﺎص‪ ،‬ﺷﺘﺎب ﻟﺤﻈﻪاي آن ﻣﺘﺤﺮك در آن ﻟﺤﻈﺔ ﺧﺎص اﺳﺖ‪(.‬‬
‫‪ (3‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺴﺎﻓﺖ و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪v‬‬

‫‪t‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪٢٨‬‬

‫‪v‬‬ ‫ﺑﻪ ﺣﺎﻻت زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫‪s‬‬
‫‪2‬‬
‫‪s1‬‬ ‫‪t‬‬ ‫‪‬‬
‫‪   s1  s2‬ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ‪d ‬‬

‫‪L‬‬ ‫‪  s1  s2‬ﻣﺴﺎﻓﺖ‬

‫‪v‬‬

‫‪s1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪  s1  s2‬ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ‪d ‬‬
‫‪s‬‬
‫‪t‬‬
‫‪2‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪  s1  s2‬ﻣﺴﺎﻓﺖ‬

‫‪v‬‬

‫‪‬‬
‫‪  s1‬ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ‪d ‬‬
‫‪s1‬‬
‫‪t‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪  s1‬ﻣﺴﺎﻓﺖ‬

‫‪v‬‬
‫‪‬‬
‫‪   s1‬ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ‪d ‬‬

‫‪t‬‬
‫‪s1‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪  s1‬ﻣﺴﺎﻓﺖ‬

‫ﺳﺆال‪:‬‬

‫) ‪v )m‬‬
‫‪s‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﺳﺮﻋﺖ – زﻣﺎن زﻳﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﺪ‪:‬‬
‫‪8‬‬
‫‪6‬‬

‫اﻟﻒ( ﺷﺘﺎب ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻴﻦ ‪ t1  1s‬ﺗﺎ ‪ t2  5 s‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ؟‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫)‪t(s‬‬ ‫) ‪8  ( 4‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪aav ‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪5 1‬‬ ‫‪s2‬‬

‫‪-4‬‬
‫‪٢٩‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ب( ﺷﺘﺎب ﻟﺤﻈﻪاي ﻣﺘﺤﺮك در ‪ t  4 s‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪6 0‬‬ ‫‪m‬‬

‫‪at 2 s ‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪42‬‬ ‫‪s2‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ‪ :‬ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪x  vt  x0‬‬ ‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻣﻜﺎن – زﻣﺎن در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪﺻﻮرت روﺑﻪرو اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺷﻴﺐ ﻧﻤﻮدار ﻣﻜﺎن – زﻣﺎن ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺳﺮﻋﺖ‪:‬‬

‫● ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﺤﺮك ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺐ ﻧﻤﻮدار ﻣﻜﺎن – زﻣﺎن ﻫﻢ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪ .‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در‬

‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺖ؛ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻤﺎم ﻟﺤﻈﺎت ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎزهﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺳﺮﻋﺖ ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﺮاﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪:‬‬

‫ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻧﻤﻮدار ﻣﻜﺎن – زﻣﺎن دو ﻣﺘﺤﺮك ‪ A‬و ‪ B‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آنﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻣﻜﺎن زﻣﺎن ﻫﺮ دو ﻣﺘﺤﺮك را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬‬

‫)‪v )m‬‬
‫‪x A  6t  2‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪6‬‬
‫‪x B  2t  4‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪2‬‬
‫ب( در ﭼﻪ ﻟﺤﻈﻪاي دو ﻣﺘﺤﺮك ‪ A‬و ‪ B‬ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ؟‬
‫‪2‬‬
‫)‪t(s‬‬
‫‪1‬‬
‫‪x A  xB  6 t  2  2t  4  4t  6  t  1 / 5‬‬
‫‪-2‬‬
‫‪-4‬‬ ‫پ( ﭘﺲ از ‪ ، 10s‬ﻣﺘﺤﺮك ‪ B‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲرﺳﺪ؟‬

‫‪xB  2t  4  xB  20  4  24 m‬‬

‫ت( ﭘﺲ از ‪ ، 10s‬ﻣﺘﺤﺮك ‪ ،A‬ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ را ﻣﻲﭘﻴﻤﺎﻳﺪ؟‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ )‪ ( x  v.t‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪x  6  10  60m‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪٣٠‬‬

‫‪5‬‬
‫ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎ در ﺧﺪﻣﺖ ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ‬

‫ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي در ﺧﺪﻣﺖ ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪20‬‬ ‫‪٥‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮاي ﺷﺴﺖوﺷﻮي ﻇﺮفﻫﺎي ﭼﺮب‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ آﻏﺸﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ آب ﮔﺮم‪ ،‬ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪..:‬و ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري واﮔﻴﺮدار ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎرﻫﺎ در ﺟﻬﺎن ﻫﻤـﺪﻳﮕﺮ ﺷـﺪه و ﻫﻨـﻮز ﻫـﻢ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ راه ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻓﺮدي و ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در ﻃﻮل زﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ در ﺟﻬﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﺧﺼﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﺮاﺗﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ در‬
‫ﻇﻮل زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺣﺘﻲ در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت دارد‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﻤﻮدار ﺻﻔﺤﺔ ‪ 3‬ﻛﺘﺎب درﺳﻲ‪ ،‬ﺷﻴﺐ اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ در ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﻢﺑﺮﺧﻮدار‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺮﺧﻮدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎ ﻣﻮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻣﻘﺪار ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺎده ﻳﺎ ﻳﻚ ﺟﺴﻢ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬اﺗﻴﻠﻦﮔﻠﻴﻜﻮل‪ ،‬ﻧﻤﻚ ﺧﻮراﻛﻲ و اوره ﻣﺤﻠﻮل در آب و ﺑﻨﺰﻳﻦ‪ ،‬روﻏﻦ زﻳﺘﻮن و وازﻟﻴﻦ ﻣﺤﻠﻮل در ﻫﮕﺰان ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﻟﻜﺔ ﻋﺴﻞ ﺣﺎوي ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎﻳﻲ ﻗﻄﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﻮد ﺷﻤﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﮔﺮدﻳﺪه ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﻞ )‪ ( OH‬دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ‬
‫راﺣﺘﻲ ﺑﺎ آب ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪه و در آن ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻋﺴﻞ ﺑﺎ آب ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫﻴﺪروژﻧﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده و در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ آن ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻟﻜﻪﻫﺎي ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آب ﻗﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺮﺑﺖ آﺑﻠﻴﻤﻮ و ﭼﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﺮﺧﻼف ﭼﺮﺑﻲ و ﮔﺮﻳﺲ‪ ،‬ﺑﺎ آب ﺷﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﭼﺮﺑﻲﻫﺎ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب و اﺳﺘﺮﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪزﻧﺠﻴﺮ )ﺑﺎ ﺟﺮم ﻣﻮﻟﻲ زﻳﺎد( ﻫﺴﺘﻨﺪ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب‪ ،‬ﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻠﻴﻚاﺳﻴﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺎ‬
‫زﻧﺠﻴﺮ ﺑﻠﻨﺪﻛﺮﺑﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺻﺎﺑﻮن را ﻣﻲﺗﻮان ﻧﻤﻚ ﺳﺪﻳﻢ اﺳﻴﺪ ﭼﺮب داﻧﺴﺖ‪ .‬ﻧﻮع ﺟﺎﻣﺪ آن را از ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻣﺨﻠﻮط روﻏﻦﻫـﺎي ﮔـﻮﻧـﺎﮔﻮن ﻳـﺎ ﭼﺮﺑـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫روﻏﻦ زﻳﺘﻮن‪ ،‬ﻧﺎرﮔﻴﻞ و ﭘﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺻﺎﺑﻮنﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻚ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﻳﺎ آﻣﻮﻧﻴﻮم اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮل ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺻﺎﺑﻮن ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ‪ RCOONa‬ﺑﻮده ﻛﻪ ‪ R‬در آن‪ ،‬ﻳﻚ زﻧﺠﻴﺮ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺲ )‪ (II‬ﺳﻮﻟﻔﺎت در آب‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ ﻫﻤﮕﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮر را ﻋﺒﻮر ﻣﻲدﻫﺪ اﻣﺎ ﺷﺮﺑﺖ ﻣﻌﺪه ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗـﻪﻧﺸـﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺶ از ﻣﺼﺮف آن را ﺗﻜﺎن داد‪ .‬ﻣﺨﻠﻮط آب‪ ،‬ﺻﺎﺑﻮن و روﻏﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻫﻤﮕﻦ ﺑﻮده اﻣﺎ ﻫﻤﮕﻦ ﻧﻴﺴﺖ و ﺣﺎوي ﺗﻮدهﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﺎ اﻧﺪازهاي ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﻠﻮط ﻛﻠﻮﺋﻴﺪ ﻧﺎم دارد‪ .‬ﺷﻴﺮ‪ ،‬ژﻟﻪ‪ ،‬ﺳﺲ ﻣﺎﻳﻮﻧﺰ و رﻧﮓ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻛﻠﻮﺋﻴﺪاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٣١‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮنﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻠﻮﺋﻴﺪﻫﺎ و ﺑﺮﺧﻼف ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮر را ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و از ذرهﻫﺎي رﻳﺰﻣﺎده ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﺻﺎﺑﻮن دو ﺑﺨﺶ ﻗﻄﺒﻲ و ﻧﺎﻗﻄﺒﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻗﻄﺒﻲ‪ ،‬آبدوﺳﺖ و ﺑﺨﺶ ﻧﺎﻗﻄﺒﻲ آبﮔﺮﻳـﺰ اﺳـﺖ‪ .‬ﺻـﺎﺑﻮن ﺑـﻪ ﻛﻤـﻚ‬

‫ﺑﺨﺶ ﻗﻄﺒﻲ در آب ﺣﻞ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﺨﺶ ﻧﺎﻗﻄﺒﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﭼﺮﺑﻲ ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻧﻮع ﭘﺎرﭼﻪ‪ ،‬دﻣﺎ‪ ،‬ﻧﻮع آب و ﻧﻮع و ﻣﻘﺪار ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺮ روي ﻗﺪرت ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪﮔﻲ آن ﺗﺄﺛﻴﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬آب درﻳﺎ و آبﻫﺎي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻳﺮي ﻛﻪ ﺷﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺎوي ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي از ﻳﻮنﻫﺎي ‪ Ca2‬و ‪ Mg2‬اﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ آبﻫـﺎي‬

‫ﺳﺨﺖ ﻣﻌﺮوفاﻧﺪ‪ .‬ﺻﺎﺑﻮنﻫﺎ در اﻳﻦ آبﻫﺎ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻛﻒ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻗﺪرت ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪﮔﻲ آن ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺎ ﻳﻮنﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬

‫در آب ﺳﺨﺖ رﺳﻮب ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﭘﺎك ﻛﺮدن ﻟﻜﺔ ﭼﺮﺑﻲ از ﭘﺎرﭼﺔ ﻧﺨﻲ راﺣﺖﺗﺮ از ﭘﻠﻲاﺳﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬از ﺑﻨﺰن و دﻳﮕﺮ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻏﻴﺮﺻﺎﺑﻮﻧﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ RC6 H4 SO3 Na .‬ﻧﻴـﺰ ﻳـﻚ ﻧـﻮع از اﻳـﻦ‬

‫ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪهﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻗﺪرت ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﺎﺑﻮنﻫﺎ دارﻧﺪ و در آبﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﻧﻴﺰ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺻﺎﺑﻮن ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻓﺰودن ﺷﻴﻤﻴﺎي ﻧﺪارد و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺑﺎزي‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﻮﻫﺎي ﭼﺮب اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﺎﺑﻮن ﮔﻮﮔﺮددار ‪ ‬از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺟﻮش ﺻﻮرت و ﻗﺎرچﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ‬

‫اﻓﺰودن ﻣﺎدة ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﻠﺮدار ﺑﻪ ﺻﺎﺑﻮن ‪ ‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲﻛﻨﻨﺪﮔﻲ و ﻣﻴﻜﺮوبﻛﺸﻲ ﺻﺎﺑﻮن‬

‫اﻓﺰودن ﻧﻤﻚﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎت ‪ ‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﺑﺎ واﻛﻨﺶ دادن ﻳﻮنﻫﺎي ‪ Ca2‬و ‪ Mg2‬ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺧﻮرﻧﺪه اﻓﺰون ﺑﻪ ﺑﺮﻫﻢﻛﻨﺶ‪ ،‬ﺑﺎ آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎ واﻛﻨﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل رﺳﻮب ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﺮ روي دﻳﻮارة ﻛﺘﺮي‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ‪ ،‬آبراهﻫﺎ و دﻳﮓﻫﺎي ﺑﺨﺎر ﺑﺎ ﺻﺎﺑﻮن و ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻏﻴﺮﺻﺎﺑﻮﻧﻲ ﭘﺎك ﻧﺸﺪه‬

‫و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺧﻮرﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﻮدر ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴـﺪروﻛﺴـﻴﺪ و ﭘـﻮدر ‪ Al‬اﺳـﺖ‪ .‬در واﻛـﻨﺶ ﺑـﺎ آب‪ ،‬ﮔـﺎز‬

‫ﻫﻴﺪروژن آزاد ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺎز ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫‪٣٢‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻏﻠﻈﺖ ﻳﻮن ﻫﻴﺪروﻧﻴﻮم ﺑﺮ روي ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻮﻳﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬داروﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮاد آراﻳﺸـﻲ و ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻲ ﺗـﺄﺛﻴﺮ زﻳـﺎدي دارد‪ .‬ﺑـﺮ ﻫﻤـﻴﻦ‬

‫اﺳﺎس در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮاد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻏﻠﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻛﻨﺘﺮل ﻏﻠﻈﺖ ﻳﻮن ﻫﻴﺪروﻧﻴﻮم ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ دارد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻓﻠﺰﻫﺎ و ﮔﺮاﻓﻴﺖ‪ ،‬رﺳﺎﻧﺎﻳﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﻟﻜﺘﺮون اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ رﺳﺎﻧﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻲ ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓـﻲ دﻳﮕـﺮ‪،‬‬

‫ﻧﻮﻋﻲ رﺳﺎﻧﺎﻳﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻳﻮنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ رﺳﺎﻧﺎي ﻳﻮﻧﻲ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺑﻪ ﻣﻮادي ﻣﺎﻧﻨﺪ )‪ NaCl(s‬اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ و ﺑﻪ )‪ NaCl(aq‬ﻣﺤﻠﻮل اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘﺔ ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن دﻗﺖ ﻛﺮد اﻳﻦ اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ ﻫﻤﺔ ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎي ﻳﻮﻧﻲ رﺳﺎﻧﺎﻳﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫● ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻮادي ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺗﺎﻧﻮل و ﺷﻜﺮ ﻛﻪ اﻧﺤﻼل آنﻫﺎ در آب ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻏﻴـﺮاﻟﻜﺘـﺮوﻟﻴـﺖ و ﺑـﻪ ﻣﺤﻠـﻮل آنﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻠـﻮل‬

‫اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻦ دو ﻣﺤﻠﻮل ‪ HCl‬و ‪ ،HF‬ﻣﺤﻠﻮل ﻫﻴﺪروﻛﻠﺮﻳﻚاﺳﻴﺪ رﺳﺎﻧﺎﻳﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮي داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟـﻮد ﻳـﻮنﻫـﺎي‬

‫ﺑﻴﺶﺗﺮ در ﻣﺤﻠﻮل آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻴﻤﻲدانﻫﺎ ‪ HCl‬را ﻳﻚ اﺳﻴﺪ ﻗﻮي و ‪ HF‬را ﻳﻚ اﺳﻴﺪ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺑﻪ اﺳﻴﺪي ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﻮﻟﻜﻮل آن در آب ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﻳﻮن ﻫﻴﺪروﻧﻴﻮم ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺳﻴﺪ ﺗﻚﭘﺮوﺗﻮندار ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴـﺪ ﻟﺰوﻣـﺎً‬

‫اﺳﻴﺪﻫﺎي ﺗﻚﭘﺮوﺗﻮندار‪ ،‬ﻳﻚ ‪ H‬دو ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﻮد ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ HCOOH‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﻴﺪي ﺗﻚﭘﺮوﺗﻮندار اﺳﺖ اﻣـﺎ دو ﻋـﺪد ‪ H‬در‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻛﻪ در آن ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ در آب ﺑﻪ ﻳﻮنﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻮﻧﺶ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺷﻴﻤﻲدانﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن ﻣﻴﺰان ﻳﻮﻧﺶ اﺳﻴﺪﻫﺎ‪ ،‬از ﻛﻤﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم درﺟﺔ ﻳﻮﻧﺶ ) ‪ ( ‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫{‪½k{½kú ¼Ä ÁIÀï−¼§²¼¶ nIμ‬‬

‫‪ ‬درﺟﺔ ﻳﻮﻧﺶ‬
‫{‪½k{®e ÁIÀï−¼§²¼¶ ®¨ nIμ‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬اﺳﻴﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻮﻧﺶ آﻧﻬﺎ در آب را ﻛﺎﻣﻞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ )‪ (  1‬اﺳﻴﺪ ﻗﻮي و آن دﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺟﺰﺋﻲ ﻳﻮﻧﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪ (  1‬را اﺳﻴﺪ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ .:‬در زﻧﺪﮔﻲ روزاﻧﻪ ﺑﺎ اﻧﻮاع اﺳﻴﺪﻫﺎ ﺳﺮوﻛﺎر دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻗﻮي و اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﻴﺪﻫﺎي ﻗﻮي را ﻣـﻲﺗـﻮان ﻣﺤﻠـﻮﻟﻲ‬

‫ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻮنﻫﺎي آبﭘﻮﺷﻴﺪه داﻧﺴﺖ ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ در آنﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻳﻮﻧﻴﺪه ﻧﺸﺪه ﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٣٣‬‬ ‫درسﻧﺎﻣﺔ آﻣﻮزﺷﻲ‪ 7 -‬آﺑﺎن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺖﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬آنﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻫﺮ دو ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﻛﻨﺶﻫﺎ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬

‫در ﻫﺮ دو ﺟﻬﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ‪:‬‬

‫‪ ‬ﻏﻠﻈﺖ واﻛﻨﺶدﻫﻨﺪه و ﻓﺮاورده ﺛﺎﺑﺖ )ﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ( ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ اﻣﺎ واﻛﻨﺶ در دو ﺟﻬﺖ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬ﺳﺮﻋﺖ واﻛﻨﺶ رﻓﺖ و ﺳﺮﻋﺖ واﻛﻨﺶ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن اﻳﻦ ﻧﻮع از واﻛﻨﺶﻫﺎ )واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺗﻌﺎدﻟﻲ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫از ﻧﻤﺎد‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺗﻌﺎدﻟﻲ از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﻤ‪‬ﻲ‪ ،‬از ﻛﻤﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺛﺎﺑﺖ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ دﻣﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺛﺎﺑﺖ ﻳﻮﻧﺶ اﺳﻴﺪي ﺑﺮاي اﺳﻴﺪﻫﺎي ﻗﻮي ﺑﺰرگ و ﺑﺮاي اﺳﻴﺪﻫﺎي ﺿﻌﻴﻒ ﻧﻴﺰ ﻛﻢ اﺳﺖ راﺑﻄﺔ اﻳﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاي اﺳﻴﺪﻫﺎي ﺿﻌﻴﻒ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬

‫اﺳﻴﺪ ‪ HCN‬ﺑﺪﻳﻦﺻﻮرت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫] ‪[H  ]  [CN ‬‬

‫‪HCN  H   CN ‬‬ ‫‪Ka ‬‬
‫]‪[HCN‬‬

‫‪H2‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﻫﺮﭼﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﻳﻮن ﻫﻴﺪروﻧﻴﻮم در ﻣﺤﻠﻮﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ واﻛﻨﺶ آن اﺳﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻧﻮار ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ اﻣـﺎ ﻣﻘـﺪار ﮔـﺎز‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻣﻴﺰان اوﻟﻴﻪ اﺳﻴﺪ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ﻧﻪ ﻗﻮي و ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮدن آن!‬

‫‪H2CO3‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬ﺑﺎران اﺳﻴﺪي ﺣﺎوي ‪ HNO3‬و ‪ H2SO4‬اﺳﺖ ﻛﻪ دو اﺳﻴﺪ ﻗﻮي ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲﻛـﻪ ﺑـﺎران ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ ﺣـﺎوي‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﺳﻴﺪ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ pH.:‬ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن ﻣﻴﺰان اﺳﻴﺪي ﺑﻮدن ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت اﺳﺖ‪ .‬در دﻣﺎي اﺗﺎق اﻳﻦ ﻣﻘﻴﺎس ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻴﻦ ‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 14‬را اﺧﺘﻴـﺎر ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪pH .‬‬

‫ﻃﺒﻖ راﺑﻄﺔ زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫] ‪pH   log[H ‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻨﺜﻲ ﻛﻪ ] ‪ [H  ]  [OH ‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻏﺬ ‪ pH‬ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﻧﻤﻲدﻫﺪ و ‪ pH  V‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪.:‬آب ﺧﺎﻟﺺ رﺳﺎﻧﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻧﺎﭼﻴﺰي داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ وﺟﻮد ﻣﻘﺪار ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻲ از ﻳﻮنﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻧﻴـﻮم و ﻫﻴـﺪروﻛﺴـﻴﺪ اﺳـﺖ‪ .‬در‬

‫‪[H  ]  [OH  ]  1014‬‬ ‫دﻣﺎي اﺗﺎق ﺑﺮاي آب و ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎي آﺑﻲ راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪.‬‬