Energia mechaniczna.

Dynamika bryły
sztywnej
 Spis treści

Przypomnienie podstawowych danych

Przykładowe zadania

Dynamika bryły sztywnej

Obliczenia dotyczące bryły sztywnej

2
Przypomnienie podstawowych danych

3
 Przykładowe zadania
Zadanie 1

Oblicz pracę jaką wykonuje dźwig budowlany podnoszący belkę o masie 2 t

na wysokość 20m? Korzystamy ze wzoru:

W = F•s

Ponieważ w zadaniu nie podano siły F dopisujemy ją do szukanych i

obliczamy według wzoru: F= m•g. Wartość g przyjmujemy jako 100/23 i
dopisujemy do danych.

Rozwiązanie

Obliczamy:

4
Znając wartość siły obliczamy pracę. Korzystamy ze wzoru:

W = F•s

Obliczamy:

Praca wykonana przez dźwig budowlany wynosi 400 [kJ].

Zadanie 2

Winda o masie 450 kg podnosi w ciągu 40 s pasażera o wadze 50 kg na

wysokość 40 m. Jaka jest jej moc?

Rozwiązanie

5
Korzystamy ze wzoru:

Ponieważ w zadaniu nie podano pracy W dopisujemy ją do szukanych i

obliczamy po obliczeniu siły, którą obliczamy jak w poprzednim zadaniu,
według wzoru:

F = m•g

Wartość g przyjmujemy jako 100/23. Sumujemy masy ponieważ winda nie

jedzie bez pasażera:

= = =1 + =2

= = 450 23 + 50 23 = 500 23

Obliczamy:

? = 500 23 ∙ 10/023 = 5 000 0

6
Znając wartość siły obliczamy pracę. Korzystamy ze wzoru:

W = F•s

Obliczamy:

B = 5 000 0 ∙ 40 = = 200 000 C = 200 2C

Znając wartość pracy obliczamy moc. Korzystamy ze wzoru:

Obliczenia:

Moc windy podnoszącej pasażera wynosi 5 [kW].

7
Zadanie 3

Jaką energię ma dziewczynka o masie 50kg wspinająca się na wysokość 6m?

Rozwiązanie

Ponieważ dziewczynka pokonuje działanie siły grawitacji obliczamy energię

potencjalną dziewczynki.

Korzystamy ze wzoru:

Obliczenia:

Energia wspinającej się dziewczynki wynosi 3 [kJ].

8
Zadanie 4

Oblicz energię jaką ma piłka o masie 500g rzucona z prędkością 2m/s.

Rozwiązanie

Ponieważ piłka posiada prędkość obliczamy energię kinetyczna piłki.

9
Korzystamy ze wzoru:

Należy nie zapomnieć o podniesieniu do potęgi wartości prędkości.

Obliczamy:

Energia rzuconej piłki wynosi 1 [J].

Zadanie 5

Popchnięte sanki o masie m = 7,5 kg przebyły na poziomym torze drogę s =

10 m. Oblicz więc pracę wykonaną przez siłę tarcia kinetycznego podczas
hamowania sanek.

Współczynnik tarcia kinetycznego sanek o śnieg wynosi f = 0,1.

10
Rozwiązanie

Praca wykonana przez siłę tarcia:

Po wstawieniu danych liczbowych otrzymujemy:

Zadanie 6

Chłopiec o masie wynoszącej 40 kg wbiegł na schody, które miały wysokości

równą 10 metrów. Wykonał ta czynność w ciągu 8 s. Oblicz średnią moc
chłopca.

Rozwiązanie

Moc określa szybkość wykonywania pracy. Praca wykonana przez chłopca

jest równa przyrostowi energii potencjalnej. Zatem:

11
Po wstawieniu danych liczbowych otrzymujemy:

Zadanie 7

Ciało wyrzucono pionowo do góry z prędkością początkową:

Na jakiej wysokości energia kinetyczna będzie równa energii potencjalnej

ciała?

Rozwiązanie

Z prawa zachowania energii mechanicznej początkowa energia kinetyczna

jest równa sumie energii kinetycznej i potencjalnej na szukanej wysokości h:

12
Z warunków zadania:

Czyli:

Po przekształceniu otrzymujemy:

Zadanie 8

W Zabytkowej Kuźni Wodnej w Gdańsku Oliwie znajduje się młot napędzany

kołem wodnym. Zastosowana dźwignia, przy obrocie wału, podnosi młot o
ciężarze około 250 kg, który następnie spada z wysokości około 40 cm na
kowadło. Oblicz energię potencjalną młota w górnym położeniu oraz jego
prędkość w chwili uderzenia w kowadło.

13
Rozwiązanie

Energia potencjalna młota wynosi:

Energia potencjalna młota jest równa jego energii kinetycznej w chwili

uderzenia, czyli:

Zadanie 9

Najdłuższa trasa narciarska na Jaworzynie Krynickiej ma długość 2600 m.

Kolejka gondolowa przewozi pasażerów pokonując różnicę wzniesień 460
m. Jaką największą prędkość mógłby osiągnąć narciarz o masie 70 kg
pokonując całą trasę bez odbijania się kijkami? Załóż, że stok jest równią
pochyłą o długości 2600 m i wysokości 460 m, a współczynnik tarcia
kinetycznego nart o śnieg wynosi 0,1.

14
Wykonaj obliczenia w dwóch przypadkach:

• pomijając straty energii związane z pokonaniem oporu powietrza,

• uwzględniając siłę oporu powietrza, proporcjonalną do kwadratu
prędkości:

Rozwiązanie

Przypadek A

Energia potencjalna narciarza na górze stoku zamienia się na energię

kinetyczną na dole i pracę związaną z pokonaniem siły tarcia. Przy założeniu,
że zerowy poziom energii potencjalnej jest na dole:

15
Siła tarcia na równi pochyłej:

Gdzie α - kąt nachylenia stoku (równi pochyłej).

Zatem:

Po przekształceniu:

16
Ponieważ:

Zatem:

Czyli:

Wstawiając dane liczbowe otrzymujemy wartość prędkości:

17
Jest to ogromna prędkość, po zamianie jednostek otrzymujemy wartość ok.
226 km/h.

Przypadek B

Aby uwzględnić straty energii związane z pokonaniem siły oporu powietrza

obliczmy wartość prędkości granicznej (vgr), którą osiągnie narciarz, gdy siły
oporu (tarcia i oporu powietrza) zrównoważą składową siły ciężkości
równoległą do stoku.

Warunek ten możemy zapisać równaniem:

Po przekształceniu:

Z rozwiązania w przypadku A:

18
Czyli:

Po wstawieniu danych otrzymujemy wartość prędkości granicznej:

Dynamika bryły sztywnej

19
Moment pędu bryły obracającej się wokół osi wynosi:

W powyższym wyrażeniu I jest momentem bezwładności bryły względem

osi obrotu określonym przez wyrażenie:

20
21
Równowaga statyczna układu

Obliczenia dotyczące bryły sztywnej

Zadanie 1

22
Rozwiązanie

Siła oporu działająca na samochód jest równa sile wypadkowej, stad na

podstawie drugiej zasady dynamiki możemy napisać:

Korzystając z definicji przyspieszenia, otrzymamy równanie różniczkowe

stopnia pierwszego:

Po rozdzieleniu zmiennych całkujemy w granicach od 0 do v0 i od 0 do t:

Rozwiązanie równania:

23
Korzystając z własności logarytmów, postać końcowa wzoru opisująca
zmiany prędkości samochodu od czasu:

Czas, po którym prędkość samochodu zmaleje wyznaczymy z równania:

Otrzymana wartość czasu dana jest wzorem:

Zadanie 2

Przez podwieszony do sufitu bloczek o masie m=0,2kg przerzucono

nierozciągliwą nić, na której końcach zawieszono odważniki o masach
wynoszących: m1=2 kg oraz m2=5kg. Należy obliczyć przyspieszenie

24
odważników, naciągi nici z obu stron bloczka, a także naprężenie pomiędzy
bloczkiem a sufitem.

Rozwiązanie

25
26
27
 Podsumowanie

 Literatura uzupełniająca:
 Królikowski W., Mechanika teoretyczna, Warszawa 2012.
 Niezgodziński T., Mechanika ogólna, Warszawa 2008.

 Zapoznaj się z treścią lekcji. Gdy opanujesz już cały materiał

zawarty w dziale, przystąp do testu cząstkowego.

28