Podstawy konstrukcji maszyn – ćwiczenia (blok 3)

Zadania do rozwiązania w ramach zajęć planowanych na:

31.01.2021 g. 14.45-17.55
Należy rozwiązać poniższe zadania oraz opracować zbiorcze sprawozdanie z wszystkich
bloków ćwiczeniowych w sekcjach ok. 10 osobowych (zbiorcze sprawozdanie należy oddać na
koniec semestru).

Zadanie 1
Wspornik ze stali St3S przyspawano do płytki stalowej i obciążono siłą F=35 kN (według rys.).
Sprawdzić naprężenia w spoinie.

Wskazówki do rozwiązania zadania

Należy obliczyć dopuszczalne naprężenia tnące dla spoiny pachwinowej:

Ze względu na istnienie kraterów pracująca wysokość spoiny wynosi:

Następnie należy obliczyć naprężenia zginające oraz tnące:

1
W spoinie powstaną naprężenia ścinające wywołane siłą F oraz naprężenia zginające od
momentu siły F. Przy naprężeniach złożonych i obciążeniu statycznym stosujemy wzór:

Wyniki naprężeń przedstawić w MPa.

Zadanie 2
Na oś wagonu przypada obciążenie F=200 kN, działające na zewnątrz kół w odległości a = 250
mm (rys.). Obliczyć średnicę osi wykonanej ze stali C45 ulepszonej cieplnie.

Wskazówki do rozwiązania zadania

W pierwszej kolejności należy obliczyć maksymalny moment zginający. Oś wagonowa jest
ruchoma, dlatego przyjmujemy naprężenia dopuszczalne kgo=80 MPa. Średnicę osi pełnej
obliczamy wg wzoru:

Obliczoną średnicę osi należy przedstawić w mm.

Zadanie 3
Należy obliczyć średnicę wału, którego schemat przedstawiono na rysunku, dla następujących
danych: F1 = 10000 N, F2 = 5000 N, D1 = 120 mm, D2 = 240 mm, c = 80 mm, d = 160 mm, e =
160 mm. Wał ma być wykonany ze stali C35 w stanie ulepszonym cieplnie (kgo=60 MPa, kso=35
MPa).

2
Wskazówki do rozwiązania zadania
Z warunku równowagi sił i ich momentów obliczamy reakcje na podporach:

Następnie należy obliczyć reakcje na podporach RD oraz RC [N].

W kolejnym etapie obliczamy momenty gnące w przekrojach niebezpiecznych (w
płaszczyznach symetrii osadzonych kół i łożysk):

Momenty gnące na końcach wału są równe 0. Moment skręcający między kołami wynosi:

Wyznaczyć współczynnik redukujący:

3
Następnie obliczamy momenty zastępcze:

Obliczamy średnice przekrojów niebezpiecznych:

Z uwagi na brak obciążenia momentem zastępczym średnicę wału w przekroju e obliczymy z

warunku wytrzymałości na ścinanie siłą RD, przyjąwszy kto=kso.

Zadanie 4
Wałek maszynowy (rys.) jest napędzany za pomocą sprzęgła tarczowego. Moc przenoszona
przez sprzęgło P = 12 kW, a prędkość obrotowa wałka n = 800 obr/min. Obciążenie od koła
zębatego F=4 kN. Wymiary wałka: l=400 mm, l1=280 mm. Obliczyć średnicę wałka
wykonanego ze stali 35 w stanie normalizowanym.

4
Na powyższym rysunku jest podany orientacyjny rozkład obciążeń. Na podstawie statycznych
równań równowagi wyznaczamy wartości reakcji:

Maksymalny moment zginający występuje w przekroju I-I:

Moment skręcający odcinek wału między sprzęgłem a kołem zębatym:

Naprężenia dopuszczalne dla stali 35: kgo = 65 MPa; ksj = 70 MPa.

Moment zastępczy wynosi:

5
Średnica wału w przekroju I-I wynosi:

W łożysku A wał jest tylko skręcany, zatem średnicę czopa d1 wyznaczamy wg wzoru: