Homeopathische middelen

08-04-2022

Gemaakt door:

Ferrand Herbonnet
Klas: 4H
Inhoudsopgave

- Voorpagina (Pagina 1)

- Inhoudsopgave (Pagina 2)

- Schrijfplan (Pagina 3 t/m 4)

- Bron 1 (Pagina 5 t/m 6)

- Schema bron 1 (Pagina 7 t/m 9)

- Bron 2 (Pagina 10 t/m 11)

- Geleide samenvatting (Pagina 12)

- Bron 3 (Pagina 13)

- Niet geleide samenvatting (Pagina 14)

- Bron 4 (Pagina 15 t/m 20)

- Inleiding & Feedback (Pagina 21)

- Bronnenlijst (Pagina 22)

2
 Schrijfplan
Onderwerp: Homeopatische middelen
Hoofdgedachte/stelling: Alle homeopathische middelen waarvan de werking niet
wetenschappelijk is aangetoond moeten verboden worden.
Benadering / vaste tekststructuur: Argumentatiestructuur
Tekstsoort en doel: betoog/overtuigen
Publiek: Iedereen

Tekstdeel Alinea (Deel)on­der­werp / Uitwerking in trefwoor­den / kernzin

functie alinea

Inleiding 1 Anekdote, actualiteit Van een lichte verkoudheid tot een ziekte met
de dood tot gevolg, honderden onderzoekers
zijn er dagelijks bezig met het vinden van
nieuwe geneeswijzen.

2 Introduceren Dus alle homeopatische middelen waarvan de

onderwerp, Stelling werking niet wetenschappelijk is aangetoond
moeten verboden worden, omdat er veel twijfel
is over de werking, vanwege de hoeveelheid
onderzoek die er naar is gedaan.

Midden 3 Argument 1 S: Want over het algemeen zijn er mensen die

homeopathische geneesmiddelen gebruiken,
SExI
alleen veel van die mensen ontwijken de
reguliere zorg.

4 Argument 2 S: Omdat veel homeopathische

geneesmiddelen te vinden zijn in de
SExI
plaatselijke drogisterij, en worden dus niet
vergoed door zorgverzekeraars.

5 Argument 3 S: Want als mensen het zoveel gebruiken,

betekent het niet meteen dat homeopathische
SExI
middelen daadwerkelijk werken, waardoor er
dus onvoldoende bewijs is voor de werking
van homeopathische middelen. .

3
 6 Tegenargument 1 Maar veel van die homeopathische middelen
kun je dus vinden in de plaatselijke
weerlegging
drogisterijen zoals in de Etos, of het Kruitvat,
waardoor het laagdrempelig en toegankelijk
voor iedereen is.

Dus veel van die homeopatische middelen,

Slot 7 Samenvatting
zorgen voor een placebo effect, waardoor
Herhaling stelling mensen denken dat het helpt en dus niet
meer naar de reguliere zorg gaan.
uitsmijter

4
 Europese adviesraad: stop met
gedogen homeopathische middelen
EU-lidstaten moeten homeopathische middelen niet meer toestaan zolang
werking en veiligheid niet zijn aangetoond. Daarvoor pleit de overkoepelende
Europese adviesraad van wetenschapsacademies EASAC. Volgens de raad is
er in sommige gevallen wellicht
sprake van een placebo-effect, maar
is er geen enkel wetenschappelijk
bewijs dat homeopathische middelen
werken voor welke ziekte dan ook.

EASAC adviseert dat homeopathische

middelen moeten voldoen aan dezelfde
eisen als reguliere geneesmiddelen. Als
niet op wetenschappelijke wijze kan
worden onderbouwd dat een dergelijk middel werkt, moet er geen registratie worden
afgegeven door controle-instanties, zoals bijvoorbeeld het College ter Beoordeling
van Geneesmiddelen in Nederland.

Nu hoeven de homeopathische middelen dus niet aan dezelfde eisen te voldoen als
reguliere geneesmiddelen. Ze worden alleen gecontroleerd op veiligheid en niet op
werkzaamheid. Dat is volgens de adviesraad onterecht. "Er kunnen niet twee
vormen van geneesmiddelen, conventioneel en alternatief, bestaan. Er zijn
geneesmiddelen die adequaat zijn getest en er zijn middelen waarbij dat niet is
gebeurd", onderschrijft EASAC de conclusie van een eerder wetenschappelijke
studie.

De adviesraad concludeert dat in veel landen de controle op gebruik en promotie

van homeopathische middelen te wensen overlaat als zo'n middel eenmaal is
geregistreerd. Met de rijzende zorgkosten in veel landen in het achterhoofd
adviseren de wetenschappers bovendien om homeopathische middelen en
methodes niet langer te vergoeden.

Veterinaire praktijk

5
Marketing en promotie van homeopathie zorgen daarnaast voor risico's voor de
patiëntveiligheid. Het promoten van niet fatsoenlijk onderbouwde homeopathische
middelen brengt bovendien als groter gevaar met zich mee dat het publieke
vertrouwen in de wetenschap wordt ondermijnd. Daarom moet het aan de man
brengen van homeopathie niet meer worden toegestaan, vindt de adviesraad.
Reclame mag pas als is aangetoond dat een middel werkt en veilig is.

Ook moet op de etiketten duidelijk staan wat erin zit, net als bij andere
geneesmiddelen. "Zodat je inzichtelijk maakt dat zo'n middel uit honderd procent
water bestaat", zegt hoogleraar interne geneeskunde Jos van der Meer in de
Volkskrant. Hij schreef namens de Koninklijke Nederlandse Akademie van
Wetenschappen mee aan het EASAC-advies aan de Europese Commissie.

De Vereniging tegen de Kwakzalverij ondersteunt het advies. Volgens een

bestuurslid zijn er honderden studies die geen enkel effect laten zien en is het tijd
om een eind te maken aan de uitzonderingspositie van de homeopathie.

'Eenzijdig'

Vanuit homeopathische hoek wordt het advies "eenzijdig" genoemd. Homeopathisch

arts Frans Kusse zegt in de krant: "De EASAC denkt vanuit een puur scheikundig
model: een middel kan pas werken als er werkzame moleculen in zitten. Terwijl wij
zeggen: veel belangrijker is dát het werkt, en het bewijs daarvoor is er".

De maatregelen zouden niet alleen voor mensen moeten gelden, adviseert EASAC,
maar ook voor de veterinaire praktijk.

6
 Alinea Belangrijke woorden per alinea
1 Signaalwoorden: maar, dan ook
Sleutelwoorden: EU-lidstaten,
homeopathische middelen,
Europese adviesraad van
wetenschapsacademies EASAC, niet wetenschappelijk is
placebo-effect, wetenschappelijk aangetoond, moeten de
bewijs
2 Signaalwoorden: als, zoals,
bijvoorbeeld, door
Sleutelwoorden: EASAC,
reguliere geneesmiddelen,
wetenschappelijke wijze,
registratie
3 Signaalwoorden: als, dus,
bovendien
Sleutelwoorden: homeopathische Onderwerp/hoofdgedachte:
middelen, reguliere
geneesmiddelen, veiligheid,
werkzaamheid, adviesraad,
EASAC
4 Signaalwoorden: als
7
Deelonderwerpen per alinea Verbanden tussen alinea's
Kernzin alinea: EU-lidstaten Welke alinea's horen bij
moeten homeopathische elkaar?
middelen niet meer toestaan Alinea 1 t/m 4 horen bij
zolang de werking en elkaar, Alinea 5 t/m 7 horen
veiligheid niet zijn bij elkaar en Alinea 8 en 9
aangetoond horen bij elkaar
Onderwerp/hoofdgedachte:
Wanneer de werking van
homeopatische middelen
EU-lidstaten volgens de
EASAC homeopatische
middelen niet toestaan.
Kernzin alinea: EASAC
adviseert dat
homeopathische middelen
moeten voldoen aan
dezelfde eisen als reguliere
geneesmiddelen,
Onderwerp/hoofdgedachte: Wat zijn de verbanden
Homeopathische middelen tussen alinea's?
moeten voldoen aan Het verband tussen alinea’s
dezelfde eisen als reguliere 1 t/m 4 is een toelichting,
zorg, waardoor er geen omdat er een standpunt
twijfel ontstaat over de wordt gegeven, waarbij
homeopathische middelen. verder uitleg wordt
Kernzin alinea: Nu hoeven gegeven over het standpunt
de homeopathische door middel van
middelen dus niet aan argumenten.
dezelfde eisen te voldoen als
reguliere geneesmiddelen.
homeopathische middelen
hoeven niet aan dezelfde
eisen te voldoen als reguliere
geneesmiddelen, omdat ze
alleen gecontroleerd worden
op veiligheid en niet op
werkzaamheid, alleen is de
adviesraad het daar niet
mee eens.
Kernzin alinea: De
adviesraad concludeert dat
in veel landen de controle op
gebruik en promotie van

Sleutelwoorden: adviesraad,
homeopatische middelen,
zorgkosten, wetenschappers,
adviseren
5 Signaalwoorden: daarnaast,
bovendien, als, daarom
Sleutelwoorden: Marketing,
homeopathie, homeopathische
middelen, wetenschap,
adviesraad, veilig.
6 Signaalwoorden: Ook, zodat
Sleutelwoorden: Europese
Commissie, EASAC-advies,
etiketten, Jos van der Meer,
Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen
8
homeopathische middelen te
wensen overlaat als zo’n
middel eenmaal is
geregistreerd.
Onderwerp/hoofdgedachte:
Volgens de adviesraad is er
in veel landen onvoldoende
controle naar het gebruik
van homeopathische
middelen, waardoor de
adviesraad dan ook
adviseert om homeopatische
middelen niet langer meer
te vergoeden.
Kernzin alinea: Marketing Het verband tussen alinea’s
en promotie van 5 t/m 8 is een opsomming
homeopathie zorgen omdat er allemaal redenen
daarnaast voor risico’s voor worden gegeven bij het
de patiëntveiligheid probleem dat wordt
aangekaart namelijk het
probleem van het promoten
van homeopathische
middelen, met daarbij
reden waarom het slecht is
om homeopathische
middelen te promoten
Onderwerp/hoofdgedachte:
Het promoten van
homeopathie zorgt voor
risico’s voor de
patiëntveiligheid, omdat het
vertrouwen in de
wetenschap daarmee wordt
geschaad.
Kernzin alinea: Ook moet op
etiketten duidelijk staan wat
erin zit, net als bij andere
geneesmiddelen
Onderwerp/hoofdgedachte: Het verband tussen alinea 8
Door duidelijk aan te geven en 9 is een toelichting,
op de etiketten wat er in de omdat er een uitleg wordt
middelen zit, weet je zeker gegeven bij het probleem
dat het middel niet 100% en dat is dat het een
uit water bestaat volgens eenzijdig advies is, en
Jos van der Meer daarbij worden dan
redenen gegeven waarom
het een eenzijdig advies is
Samenvatting Alinea 7 t/m 9

Het advies dat wordt gegeven wordt ondersteunt door de vereniging, want honderden studies
laten geen effect zien en het wordt tijd om een eind te maken aan de uitzonderingspositie van de
homeopathie. Echter vindt men het advies ‘’eenzijdig’’, omdat het er wordt gezegd dat een middel
pas kan werken wanneer er werkzame moleculen in zitten, alleen het is belangrijker dat het
überhaupt werkt. Die maatregel moet ook voor de veterinaire praktijk gelden, adviseert EASAC

9
Homeopathische middelen: 'Het is
gewoon water'
De Duitse arts Samuel Hahnemann was in 1796 de grondlegger van de
homeopathie. Hij meende dat een patiënt van een ziekte kon genezen door een
middel dat dezelfde effecten zou veroorzaken: similia similibur curtentur, het
gelijke met het gelijkende genezen.

Homeopathische
middelen worden gemaakt
door extracten te
'potentiëren', keer op keer
verdunnen, waardoor de
eigenschappen van de
werkzame stof op het
preparaat over zouden
gaan. Sceptici zeggen
juist dat zo alle werkzame
moleculen totaal
verdwijnen.

Tussen de oren

"Het is gewoon water!", oordeelt hoogleraar interne geneeskunde Jos Van der Meer
(Radboud Universiteit Nijmegen). Hij schreef mee aan een vandaag verschenen
advies van de Europese adviesraad van wetenschapsacademies EASAC om
homeopathische middelen niet meer toe te staan, tenzij werking en veiligheid zijn
aangetoond. "De 19e-eeuwse ideeën erover zijn langzamerhand echt wel
achterhaald."

Mocht een patiënt baat hebben bij zo'n middel, dan zit dat puur tussen de oren.
"Resultaat is mooi, maar je moet je wel realiseren dat het een placebo-effect is. Daar
is een heleboel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, het is een interessant
effect, maar meer dan dat kun je niet toeschrijven aan homeopathie."

Van der Meer wijst erop dat het rapport van de EASAC over traditionele
homeopathie gaat, maar wat hem betreft ook opgaat voor andere alternatieve
geneesmiddelen.

10
Kafkaësk

In 2012 werd de wet op alternatieve geneesmiddelen al aangescherpt. Zo mogen

fabrikanten geen gezondheidsclaims meer maken die ze niet kunnen bewijzen. Dat
leidt tot kafkaëske bijsluiters waarin geen kwalen meer besproken worden, maar
alleen vermeld staat dat het om "een homeopathisch geneesmiddel zonder
specifieke therapeutische indicatie" gaat. A. Vogel verwijst tactisch online door naar
een "historisch overzicht" met de klachten waar de middelen vroeger voor
geregistreerd stonden.

Apothekersorganisatie KNMP verdedigt de beschikbaarheid van alternatieve

geneesmiddelen in het reguliere circuit. "Er zijn patiënten die belangstelling voor de
middelen hebben. Dan kunnen ze maar beter via het reguliere circuit verstrekt
worden", redeneert een woordvoerder.

Gevaarlijk

"Apothekers informeren patiënten over de behandeling. Het gevaar van homeopathie

schuilt in de situatie dat patiënten ernstige aandoeningen hebben en zich aan de
reguliere zorg onttrekken. Kankerpatiënten die zich met louter alternatieve middelen
laten behandelen. Dat zijn gevaarlijke situaties."

Op het argument dat er te veel geld naar dit soort middelen gaat, reageert de
woordvoerder dat in Nederland homeopathie niet in het basispakket zit.
"Homeopathie verhoogt niet de collectieve zorgkosten." Bovendien zou het
placebo-effect "zelfs de zorgkosten kunnen verlagen".

Eenzijdig

Homeopathisch arts Frank Kusse noemt het advies van de EASAC eenzijdig. "Er is
alleen gefocust op de negatieve studies. Bij het tot stand komen van het advies is
geen gebruikgemaakt van wetenschap uit de homeopathische wereld. Er is ook veel
onderzoek dat aantoont dat het mensen helpt. En dat het juist kosten bespaart. We
proberen de wereld van de reguliere geneeskunde te verbinden met de wereld van
homeopathie, acupunctuur en voedingsadviezen. Daar is veel vraag naar."

Hoogleraar interne geneeskunde Jos van der Meer: "Positieve studies zijn er niet of
nauwelijks, of van dubieuze kwaliteit."

11
Homeopathische middelen zijn onzin
Samenvatting:
De Duitse arts Samuel Hahnemann was in 1796 de grondlegger van de homeopathie. Hij
dacht dat een patiënt van een ziekte kon genezen door een middel dat dezelfde effecten zou
veroorzaken. Homeopathische
middelen worden gemaakt door
extracten te verhogen, waardoor
de eigenschappen op het
preparaat over zouden gaan. ‘’Het
is gewoon water!’’, oordeelt
hoogleraar interne geneeskunde
Jos Van der Meer. Mocht een
patiënt baat hebben bij zo’n
middel, dan zit dat puur tussen de
oren. Eigenlijk is het gewoon een
placebo effect. Daar is veel
wetenschappelijk onderzoek naar
gedaan, het is een interessant
effect, maar meer dan dat kun je
niet toeschrijven aan homeopathie. Van der Meer wijst erop dat het rapport van de EASAC
over traditionele homeopathie gaat.

In 2012 werd de wet op alternatieve geneesmiddelen al aangescherpt. Dat leidt tot

kafkaëske bijsluiters waarin geen kwalen meer besproken worden. A. Vogelij verwijst
bijvoorbeeld tactisch online door naar een ‘’historisch overzicht’’ met de klachten waar de
middelen vroeger voor geregistreerd stonden. Apothekersorganisatie KNMP verdedigt de
beschikbaarheid van alternatieve geneesmiddelen in het reguliere circuit, vanwege de baat
die sommige mensen naar homeopathische middelen hebben.

Apothekers informeren patiënten over de behandeling. Het gevaar van homeopathie schuilt
in de situatie dat patiënte ernstige aandoeningen hebben en zich aan de reguliere zorg
onttrekken. Homeopathie zit in Nederland niet in het basispakket, waardoor er weinig geld
naar deze middelen gaat. Bovendien zorgt het voor een placebo-effect. Homeopathisch arts
Frank Kruse noemt het advies van de EASAC eenzijdig. Want volgens hem is er veel
onderzoek dat het aantoont dat het mensen helpt.

12
 Frankrijk stopt met vergoeden
homeopathische middelen
Frankrijk stopt met het vergoeden van homeopathische geneesmiddelen.
Minister van Volksgezondheid Agnes Buzyn kondigde aan dat vanaf begin
2021 de vergoeding komt te vervallen. De Franse regering reageert daarmee op
een advies eerder dit jaar van de gezondheidsautoriteit. Die constateerde na
onderzoek dat de homeopathische middelen weinig effect hebben.

Eerder dit jaar nam ook Franse

consumentenbond homeopatische
middelen onder vuur. “Wat niet werkt, mag
geen ‘geneesmiddel’ heten", was het
besluit van de consumentenorganisatie
nadat het 55 homeopathische medicijnen
onderzocht. Het nut ervan wordt niet
alleen betwist, negen middelen werden
zelfs afgeraden.

Fransen krijgen nu nog 30 procent van

hun homeopathische middel vergoed. Dat wordt volgend jaar eerst 15 procent. In
2021 stopt de vergoeding volledig. Het vergoeden van homeopathische middelen
kostte de Franse regering het afgelopen jaar zo'n 125 miljoen euro.

Buzyn erkent dat de maatregel negatieve en boze reacties van patiënten kan
oproepen, aldus The Guardian. Maar, zegt de minister, artsen kunnen de middelen
blijven voorschrijven en het staat mensen vrij er zelf voor te betalen.

In het Verenigd Koninkrijk, België, Zweden en Oostenrijk werden al eerder

soortgelijke beslissingen genomen. In Nederland zitten homeopathische
behandelingen niet in het basispakket, al kunnen mensen zich er wel aanvullend
voor laten verzekeren.

13
Frankrijk vergoed geen homeopatische
middelen meer

Samenvatting:
Minister van Volksgezondheid Agnes
Buzyn kondigde aan dat Frankrijk stopt met
het vergoeden van homeopathische
geneesmiddelen. De Franse regering
reageert daarmee op het advies van de
gezondheidsautoriteit. Eerder dat jaar nam
de Franse consumentenbond
homeopathische middelen onder vuur,
nadat het 55 homeopathische medicijnen
onderzocht. Het nu ervan wordt niet alleen
betwist, negen middelen werden zelfs
afgeraden. Fransen krijgen nu nog 30
procent van hun homeopathische middelen
vergoed, maar in 2021 stopt de vergoeding volledig. Buzeyn erkent dat de maatregel
negatieve en boze reacties van patiënten kan oproepen. Maar artsen kunnen de middelen
blijven voorschrijven en het staat mensen vrij er zelf voor te betalen. In het Verenigd
Koninkrijk, België, Zweden en Oostenrijk werden al eerder soortgelijke beslissingen
genomen. In Nederland zitten homeopathische middelen in het basispakket, al kunnen
mensen zich er wel aanvullend voor laten verzekeren.

14
 HOMEOPATHIE
Is er op 1 januari nog iets veranderd? Jawel, de homeopathie werd
respectabel. Nu ja, een ietsje respectabeler: homeopathische middelen
behoeven voortaan een stempel van de overheid. De komende jaren wordt
alles wat al in de winkel ligt getest. Op veiligheid, op kwaliteit, en op
werkzaamheid. Hoewel, dat laatste zal er wel niet van komen. Dat is al zo vaak
geprobeerd. Vergeefs, hoe zou je ook zoiets onzinnigs als de similia-regel
moeten bewijzen?

Voor de producenten van de homeopathische middelen wordt de registratie een

enorme klus, meldt het decembernummer van Similia similibus curentur, het blad
van de Vereniging van homeopathische artsen in Nederland. Maar de inspanningen
zullen hun vruchten afwerpen. Over vier jaar zal het eerbiedwaardige College ter
beoordeling van geneesmiddelen alle homeopathische middelen hebben beoordeeld
op veiligheid en kwaliteit. Net als reguliere geneesmiddelen krijgen homeopathische
middelen dan een van overheidswege verstrekt registratienummer.

Niet bekend

Een geclaimde werkzaamheid die niet onafhankelijk is getoetst, dat steekt

wetenschappers die hun middelen tot in den treure moeten beproeven. In hun ogen
worden de kopers van de homeopathische middelen domweg belazerd. Ze drinken,
druppelen en slikken zonder dat ze uit onafhankelijke bron hebben vernomen dat ze
er beter van worden.

Want voor de goede orde: er is geen enkel objectief en eenduidig bewijs dat
homeopathie werkt. De wetenschap vreest dat het nieuwe regeltje over die
niet-bewezen werkzaamheid op het etiket velen zal ontgaan en door het aura van
het registratienummer wordt overstraald.

15
“Ik ben regelmatig betrokken geweest bij de registratie van een nieuw regulier
geneesmiddel”, zegt farmacochemicus prof. dr. H. Timmerman van de Vrije
universiteit in Amsterdam. “Nou, daar komt zoveel papierwerk bij kijken dat het hele
dossier niet eens in de achterbak van een auto past. Als homeopathische middelen
op de gebruikelijke wijze op werkzaamheid zouden worden getest, vallen ze stuk
voor stuk door de mand. Voor ons is het een hard gelag om op televisie die
reclamespotjes met 'Vertrouw op homeopathie van VSM' te zien, met dat stomme
New age-deuntje op de achtergrond.”

Timmerman zegt dat hij er het type niet naar is om moedeloos te worden van wat
steeds meer begint te lijken op een strijd tegen de bierkaai. Hij staat op het punt een
reeks homeopathische absurditeiten op te noemen. “Ach weet u, de homeopathie
brengt verdunde koffie op de markt als slaapmiddel. Laat dat eens tot u doordringen,
dan zijn andere voorbeelden waarschijnlijk overbodig.”

Wetenschappelijk bewezen of niet: het werkt, zeggen de homeopaten, kijk maar

naar onze tevreden klanten. Zouden al die mensen, die alleen al in Nederland
jaarlijks voor tweehonderd miljoen gulden homeopathische producten kopen, zichzelf
voor het lapje laten houden?

Het werkt niet, zeggen wetenschappers als Timmerman, kijk maar naar die tevreden
klanten. Zij hebben van een homeopaat, die gemiddeld veel meer tijd aan hen
besteedt dan een gewone arts, een middel gekregen waarvan ze dolgraag willen dat
het werkt, voor een kwaal die veelal vanzelf weer overgaat. Het is een nepmiddel,
een placebo, dat ten onrechte de meest fantastische eigenschappen krijgt
toegedicht. Zou VSM, 's lands grootste producent van homeopathische middelen,
zijn potjes leeggieten en met kraanwater vullen, dan is de doelgroep óók content.

Het basisprincipe van homeopathie, opgesteld door de Duitse arts Samuel

Hahnemann, was vorig jaar precies twee eeuwen oud. Uitgangspunt is de zogeheten
similia-regel, die erop neerkomt dat je een ziektebeeld kunt behandelen met een
middel dat bij gezonde personen een vergelijkbaar ziektebeeld opwekt - zie het
voorbeeld van de verdunde koffie. In dikke homeopathische handboeken staat
beschreven welke effecten allerlei verbindingen hebben op iemands gesteldheid. Bij
het ziektebeeld van een patiënt wordt in de boeken een zo gelijkend mogelijk
geneesmiddelbeeld opgezocht, waarna de behandeling met het bijbehorende middel
plaatsvindt.

16
Bij moleculair bioloog prof. dr. R. Plasterk, mededirecteur van de Amsterdamse
Onderzoekschool oncologie, blijkt de similia-regel te werken, op de lachspieren. Zeer
vermakelijk vindt hij bovendien de bereidingswijze van homeopathische middelen.
Uitgangspunt is dat een met water en alcohol vermengde en later uitgeperste en
gefiltreerde hoeveelheid stoffen, meestal plantenmateriaal, stapsgewijs wordt
verdund en geschud. Dat gaat soms door totdat er nauwelijks nog een molecuul van
de oorspronkelijke stof in de oplossing zit. Achterliggende gedachte is dat het water
de eigenschappen van de stoffen in zich opneemt.

Volgens Timmerman willen wetenschappers de uitgangspunten en de werkzaamheid

van homeopathie best onderzoeken. Zodra ze daar echter werk van maken, slaan
de homeopaten, zeker zij die streng in de leer zijn, de deur dicht. Zij menen dat de
gangbare methoden om een geneesmiddel te onderzoeken niet van toepassing
kunnen zijn op homeopathische middelen. Die worden doorgaans immers per
individu voorgeschreven, terwijl reguliere medicijnen over het algemeen bij iedereen
dezelfde werking hebben. Timmerman beschouwt dit als een flauwe smoes; zo
kunnen de homeopaten ontsnappen aan hun onvermijdelijke demasqué. Tot een
vergelijk zijn beide partijen nog niet gekomen.

Het meeste onderzoek dat is gedaan naar de werking van homeopathische middelen
steekt beroerd in elkaar, vertelt Plasterk. In studies, dikwijls gedaan door
homeopaten zelf, worden soms alleen de positieve resultaten vermeld; over de
mislukte proeven lees je zelden iets in de medische tijdschriften.

Timmerman vindt het helemaal niet gek dat er af en toe een positief resultaat wordt
gevonden. Dat kan op grond van statistiek immers worden verwacht. Als je maar
genoeg proeven doet, glipt er altijd wel iets door dat een buitengewoon effect te zien
geeft. Maar wie dergelijke proeven probeert te herhalen, een belangrijk vereiste van
een goed experiment, vindt niets.

Ontmaskerde charlatans zijn er ook: in 1988 publiceerde de Franse onderzoeker

Jacques Benveniste een artikel in het vaktijdschrift Nature, waarin hij beweerde te
hebben aangetoond dat stoffen die op homeopathische wijze zodanig in water waren
verdund dat er geen molecuul meer in de vloeistof kon zitten, toch nog biologische
activiteit kunnen vertonen. Een door Nature geformeerd onderzoeksteam bezocht

17
Benvenistes laboratorium en constateerde dat de onderzoeker grove slordigheden
had begaan.

Alleen zogeheten dubbelblind, gerandomiseerd en placebo- gecontroleerd klinisch

onderzoek is voor de wetenschap aanvaardbaar: een aanzienlijk aantal zieke
proefpersonen wordt door loting verdeeld over twee groepen, waarvan de ene groep
het vermeende werkzame middel krijgt toegediend en de andere een nepmiddel.
Noch de proefpersonen, noch de onderzoekers weten van tevoren wie wat krijgt; dat
blijkt pas na afloop van het experiment. Pas als de groep die het echte middel slikte
er volgens vaststaande maatstaven beter aan toe is dan de rest, kan iets worden
gezegd over de werkzaamheid van het beproefde medicijn.

Het valt niet mee studies te vinden die op deze wijze het effect van homeopathische
middelen hebben getracht te meten. Vorig jaar plaatste het Geneesmiddelenbulletin
een overzicht, verzameld door het Franse zuster tijdschrift La revue prescrire. In een
omvangrijke computer catalogus vonden de auteurs elf geschikte onderzoeken uit de
periode 1990-1995.

Geen enkele studie bleek ondubbelzinnig te wijzen op enig effect van

homeopathische middelen. Waar wel wat aan de hand leek, rammelde de uitvoering
van het onderzoek: het voldeed wel aan algemene eisen, maar bij nadere
beschouwing bleken patiëntenaantallen te klein, beoordelingscriteria te vaag of
rekenmethodes verkeerd toegepast.

In 1991 beoordelen Maastrichtse onderzoekers al eens 107 studies naar de werking

van homeopathische middelen. De uitkomst was gematigd positief voor de
homeopathie, maar volgens critici werd er wel erg soepel gerekend met
twijfelgevallen. Ook ging het om proeven die niet waren herhaald. Een Amsterdamse
studie uit 1994 naar de effecten van homeopathische middelen op infecties van de
bovenste luchtwegen bij kinderen leverde niets op dat hoopgevend was voor
homeopaten.

Een studie die door veel homeopaten als ondersteuning van hun gelijk wordt gezien,
werd in 1994 uitgevoerd door de Schotse homeopathisch arts David Reilly en
gepubliceerd in het vakblad The Lancet. Deze blijkt gebruik te maken van veel te
weinig proefpersonen om uitsluitsel te geven over werkzaamheid van het geteste
middel tegen astma. De onderzoekers vergelijken hun studie bovendien weliswaar

18
met eerder verkregen resultaten, maar uit medisch oogpunt zijn de onderzochte
aandoeningen te verschillend om op een hoop te mogen worden geveegd.

Een kleine groep van Nederlandse onderzoekers die homeopathie tot het domein
van de serieuze wetenschap rekent, bevindt zich aan de Universiteit Utrecht en
wordt geleid door de moleculair celbioloog dr. R. van Wijk. Deze doet onderzoek
naar het zelfherstel van cellen, en maakte in 1994 bekend dat gekweekte levercellen
die met arsenicum of cadmium waren vergiftigd, sneller herstelden als ze na enige
tijd een hele kleine dosis van hetzelfde goedje kregen toegediend. Het zou een stap
zijn op weg naar een bewijs voor de similia-regel.

Van Wijks vakgenoten waren niet onder de indruk. Plasterk: “Het hele proces waarbij
cellen pas na kennismaking met een stof weerstand tegen die stof opbouwen is in de
literatuur al duizenden malen tot op het atoom beschreven.”

De Utrechtse celbiologen staan slecht aangeschreven bij hun collega's van andere
universiteiten. Van Wijk is in hun ogen doorgeslagen naar de andere kant. Zijn
onderzoek wordt betaald door VSM. In het Tijdschrift voor integrale geneeskunde,
dat zeer welwillend staat tegenover homeopathie, publiceert hij bovendien artikelen
die overduidelijk tot het terrein van de science fiction lijken te behoren. In 1993 deed
Van Wijk verslag van een onderzoek naar de werking van de zogeheten
medicamenten-test, die er in het kort op neerkomt dat homeopathische middelen
energie uitstralen die door glazen potjes heen dringt en een menselijk lichaam
helpen genezen waarvan de elektrische weerstand op bepaalde zwakke plekken is
verstoord.

Van Wijk, die desgevraagd ontkent dat hij positief staat tegenover homeopathie,
beweerde verschillen te hebben gemeten tussen de effecten van een
homeopathisch middel en een placebo, en constateerde dat zijn waarnemingen
“wijzen op het voorkomen van een niet-moleculaire invloed van een homeopathisch
preparaat”.

Plasterk kan er kort over zijn. “Er is écht geen serieuze moleculair bioloog die iets
ziet in die oneindige verdunningen of in het similia-principe. Deze mensen maken
zichzelf belachelijker dan je ooit met ironie kunt bereiken.”

19
Standpunt:

Homeopatische middelen behoeven voortaan een stempel van de overheid

Argumenten:

● een geclaimde werkzaamheid die niet onafhankelijk is getoetst, dat steekt

wetenschappers die hun middelen tot in den treure moeten beproeven
● er is geen enkel objectief en eenduidig bewijs dat homeopathie werkt

20
Inleiding

Iedereen is wel eens ziek, soms heftiger dan de ander. De ene ziekte is
onschuldig en na een weekje over terwijl de andere maanden, jaren of in het
ergste geval houdt je een ziekte voor de rest van je leven. Aandoeningen zijn er
in alle soorten en maten. Van een lichte verkoudheid tot een ziekte met de dood
tot gevolg. honderden onderzoekers zijn er dagelijks bezig met het vinden van
nieuwe geneeswijzen.
Er zijn dan ook ongelooflijk veel geneeswijzen, maar deze zijn niet allemaal
wetenschappelijk onderzocht. Geneeswijzen zoals homeopathische middelen, vaak is
er ook nog twijfel over de werking van homeopatische middelen, omdat er vaak geen
wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is. Dus alle homeopatische middelen
waarvan de werking niet wetenschappelijk is aangetoond moeten verboden worden,
omdat er veel twijfel is over de werking, vanwege de hoeveelheid onderzoek die er
naar is gedaan.

Feedback Jurre:
Ferrand heeft een goede inleiding geschreven, waarin hij een sterke anekdote in heeft
verwerkt. Daardoor zit er al aan het begin van de tekst een sterke opbouw, waardoor het
voor de lezer interessanter wordt om te lezen. ook de opbouw naar zijn stelling is erg sterk,
omdat hij dus eerst met een anekdote komt, waardoor het onderwerp van de tekst goed
wordt geïntroduceerd. Dus hij hoeft niks aan te passen, alleen moet hij wel letten op
spellingsfouten.

21
Bronnenlijst:
https://www.ad.nl/buitenland/frankrijk-stopt-met-vergoeden-homeopathische-middelen~a8b1
887e/
(AD.nl, 2019 11 juli)
Betrouwbaarheid:
Ik vind het een betrouwbare bron, omdat het geschreven is door een frans persbureau,
waardoor het dus is geschreven vanuit een wetenschappelijk oogpunt. Ze komen dan ook
met feiten, en niet met meningen. En die feiten worden onderbouwd met bronnen waar ze
de informatie vandaan hebben bijvoorbeeld van de Minister van Volksgezondheid. Ook is de
datum van wanneer het artikel is geschreven bekend, waardoor de informatie logischer is.
Waardoor ik de bron zo goed als vertrouw.
https://nos.nl/artikel/2194047-europese-adviesraad-stop-met-gedogen-homeopathische-mid
delen
(NOS, 2017 21 september)
Betrouwbaarheid:
Ik vind het een betrouwbare bron, omdat het geschreven is door het ANP, en het wordt niet
geschreven vanuit een politiek oogpunt. Ze komen ook met feiten, en vertellen ook waar ze
het vandaan hebben, de datum is ook bekend van wanneer het is geschreven, waardoor de
feiten nog logischer worden. Hierdoor vertrouw ik de bron zo goed als.
https://nos.nl/artikel/2194121-homeopathische-middelen-het-is-gewoon-water
(NOS, 2017 21 september)
Betrouwbaarheid:
Ik vind het een betrouwbare bron, omdat het geschreven is door een nieuwsdienst, en het is
geschreven vanuit een wetenschappelijk oogpunt, omdat het een artikel is. Ze komen dan
ook met feiten, en niet met meningen, waarbij ze ook nog aangeven waar de informatie
vandaan komt. De datum van wanneer het artikel is geschreven is ook bekend, waardoor de
feiten nog logischer worden. Hierdoor vertrouw ik de bron zo goed als.
https://www.trouw.nl/nieuws/homeopathie~b2dfbaf5/
(Trouw, 2022 1 januari)
Betrouwbaarheid:
Ik vind deze bron redelijk betrouwbaar, want het is geschreven door een journalist, en niet
door een persbureau of nieuwsdienst en het wordt dan ook vanuit een politiek oogpunt
geschreven. Want de schrijver komt met bepaalde argumenten, alleen heeft hij wel bronnen
waardoor die zijn mening goed kan onderbouwen. De datum van wanneer het artikel is
geschreven is ook bekend, waardoor de informatie logischer is. Alleen vertrouw ik de bron
niet helemaal.

22