ICV

Deel 1 : Kritisch denken

Deel 2 : onderzoek in de praktijk

Fundamenteel onderzoek
In her fundamenteel biomedisch onderzoek ( ook wel basisonderzoek genoemd)
probeert men de biologie achter een medische probleem te begrijpen. Dit type van
onderzoek zal niet dadelijk resulteren in een medische toepassing, maar kan daar op
langere termijnen wel aanleiding toe geven. Fundamenteel onderzoek gaat dus vaak
vooraf aan transnationale en klinisch onderzoek. Dit type van onderzoek gebeurt
typisch eerder aan academische instellingen

Transsnationaal onderzoek
Het doel van transnationale onderzoek is om te kijken of de kennis die binnen het
fundamenteel onderzoek werd opgedaan toepassen in de kliniek of medische
praktijk.
In transnationale onderzoek zal iets typisch op celculturen of proefdiermodellen
getest worden ( pre-klinische onderzoek) Het is ook genoemd bench to bedside
(B2B). Dit type van onderzoek gebeurt zowel in academische centra als in de
industrie.
Het translationeel onderzoek is het brug tussen labo en patiënt.
*** Bevindingen uit het fundamenteel onderzoek worden getest in pre-klinische cel
en diermodellen, met het oog op latere toepassingen in de patiënt. ***
 Klinisch onderzoek

In het klinische onderzoek ( samenwerking tussen industrie en ziekenhuizen) worden

positieve resultaten uit het translationeel onderzoek verder gavalideerd in patiente.
Klinische onderzoek gebeurt in 4 fasen.

US : FDA ( Food and Drug Administration)

Na 3 succesvolle fase
Zal een dossier
Europa : EMA ( European medicine agency )
ingediend worden bij

Als er ergens in een fase van het kllinisch onderzoek ernstige problemen of … zal
hebben, zullen de klinische studies stopgezet worden ( fase 1, 2, 3) of zal het middel
Van de markt gehaald worden (fase 4) .
Het kans dat een geneesmiddel in de markt kom is heel weinig omdat ze zijn niet
meestal succesvol in fase 1,2,3
 Epidemiologisch onderzoek

In het epidemiologisch biomedisch onderzoek brengt men incidenties van ziektes en

evolutie ervan doorheen de tijd in kaart. Dit onderzoek houd zicht ook bezig met de
vraag of bepaalde factoren een invloed hebben op gezondheid of ziekte. Dit type van
onderzoek gebeurt meestal aan universiteiten of in overhiedinstellingen
Vb. Is er een invloed van alcoholgebruik op incidentie van borstkanker
Stijgt de incidenties van pollenallergie in ons land over de jaren

Onderzoek team

Derde hoorcollege pp pagina 11 – 16 ( onderzoek team)

Onderzoeks cyclus

1) Bedenk nieuwe vragen : das het eerste stap , bedenken van een
onderzoekvraag kan op verschillenden manieren gebeuren. Soms is dit
het gevolg van toevalligheden ( serendipiteit) en soms ontstaat de
onderzoekvraag als een logisch gevolg van een vorige studie waar de
onderzoekr zich realiseert dat er toch nog een gebrek aan kennis is.
• Serendipiteit : toevallige observatie die men interessant vindt en
initieel niet goed begrijpt.
• De ontdekking van de penicilline van flemming is vb voor
serendipiteit
• Een andere goede vb is sildenafil
• Gebrek van kennis : Een gebrek van kennis is ook vaak een
belangrijk aspect bij het definiëren van een nieuwe
onderzoeksvraag. BV. Men observeert in de kliniek dat bepaalde
patiënten resistentie ontwikkelen tegen een bepaalde
geneesmiddel. Dan is de volgende logische onderzoeksvraag wrm
deze patiënten resistentie ontwikkelen.
2) Orienteer : Nu moet je kijken als een andere onderzoek met hetzelfde
vraag is gedaan in jouw domein of nee?
Typisch gebeurt dit aan de hand van een literatuurstudie, waarbij je in de
gepubliceerde vakliteratuur kijkt welk onderzoek er al gedaan is dat
gerelateerd is aan jouw onderzoeksvraag en hoe ver het veld dus precies
staat. Je gaat dus na wat de 'state-of-the-art' is.

3-4) Stel onderzoeksvraag en ontwikkel onderzoeksplan : Na het

bedenken van de onderzoeksvraag en het toetsen met de state-of-the-art in
het vakdomein, wordt er door de onderzoeker verder nagedacht over de
concrete hypothese die hij wil onderzoeken en welke experimenten hij/zij best
 kan doen om deze hypothese te testen. Er wordt hierbij een
concreet onderzoeksplan (of projectvoorstel) gemaakt.
5-7) Data verzamelen , analyseren en conclusies trekken : ?? niet goed
begrepen
8) Bevindingen delen : het delen van de resultaten van wetenshappelijk
onderzoek is essentieel om vooruitgang te kunnen boeken. Het zal in
verschillende manieren worden gedaan.
• Wetenschappelijke conggressen
• Publicaties : articles in wetenschappelijke tijdschriften
• Data repositoria ( open science)

Onderzoek kost geld

Het onderzoekvoorstel
Om financiering te verkrijjgen moet de onderzoeker in de meeste gevallen een
onderzoekvoorstel indienen. Zo een voorstel dient men in naar aanleiding van een
bepaalde oproep voor voorstellen ( een ‘call’ ) die moeten voldoen aan bepaalde
thematische vereisten.
Een onderzoekvoorstel is opgebouwd van :
• Tietel
• Samenvatting
• Curriculum vitae : soms voor de hoofdonderzoeker soms van alle
onderzoekers die zullen op het project werken
• Inleiding
• Doelstelling
 • Methodologie
• Relevantie en impact
• Planning
• Budget
• Literatuurlijst

Onderzoeksvoorstel
ingediend : en dan ?

Verwerven van financiering is in de meeste gevallen competitief: enkel de voorstellen

die de beste beoordeling krijgen worden gefinancierd. Beoordeling gebeurt
meestal door een commissie op basis van de commentaren van externe peer
reviewers met relevante expertise. Criteria voor beoordeling zijn:

o CV van de aanvrager (kwaliteit van voorafgaande publicaties, capaciteit om

financiering aan te trekken, relevante expertise,....)
o Fit van het onderzoeksvoorstel met het onderwerp van de oproep voor
onderzoeksvoorstellen
o Haalbaarheid van het voorstel
o Originaliteit en innoverend karakter
o Verwachte impact van het onderzoek

Plagiarism
An act of presenting another person’s work or idea as your own.
Je doe teen plagiaat wnr je iemand anders zijn werk of idee gebruikt zonder te
verwijzen naar de persoon van wie dit origineel komt.
Onderzoek met proefpersonen ( zeker een vraag)
Verklaring van Helsinki : Het zegt dat het belang van de patiënt altijd voorop staat en
zwaarder weegt dan het belang van het onderzoek, zegt dat deelname strikt vrijwillig
moet zijn en dat de arts steeds het belang van de patiënt voorop moet stellen en zo
nodig de patiënt tegen zichzelf moeten beschermen.

• Welke plaatsen moeten akkoord zijn voor deze proef( niet klinische exp):
o Ethische commissie ( vooraleer het exp ze zullen dat nagaan als de
exp voldoet verklaring van Helsinki) → per academische intituut
Bv. UZ Leuven/ KU Leuven → ethische commissie UZ/ KU Leuven . In
andere landen zijn er soms nationaal georganiseerde commissies
• Klinische studies voor gebriuk van geneesmiddelen → geodkeuring
van :
▪ Instituationele etiche
comissie
 ▪ FAGG( Federaal
Agentschap voor
Geneesmiddelen en
Gezondheidsproducten
• Onderzoek met proefdieren : Het toesteming van :
▪ Ethische commissie
dierproven
• Om te vragen als het onderzoeksvraag zwaarwichtig genoeg en relevant is
zullen ze drie V’s stellen:
o Vervanging : is het mogelijke om onderzoek in
een andere manier doen
o Vermindering : worden er niet meer dieren
gebruikt dan nodig is?
o Verfijning : zijn er geen mogelijkheden om de
proef uit te voeren op een wijze die minder
ongemak met zich meebrengt.
• Voor experimenten met historisch gegenereerde (
commerciele) humane cellinen is goedkeurign van een
etische commissie voor experimenten met proefpersonen
nodig. Voor het gebruik van de muis celllijnen is geen
goedkeuring nodig

Deel 3: Omgaan met bronnen

• EBM = evidence base medicine
(CEBAM) is een medisch-wetenschappelijk instituut dat artsen en andere
zorgverstrekkers helpt en aanmoedigt om in hun dagdagelijkse praktijk
evidence-based te werken
• Wikipedia → eerste kennismaking met het onderwerp

➢ Wetenschappelijke bronnen ( zeker een vraag)

o Primaire bronnen : eerste bewijs van het hypothese → Voorbeelden

zijn tijdschriftartikels, onderzoek articles , thesissen of dissertaties,
congresverslagen.
o secundaire bronnen → meVoorbeelden zijn encyclopedieën en
woordenboeken, handboeken en overzichtsartikels (reviews),
electronische databanken.
o Het is beter om in je scriptie waar mogelijk primaire bronnen te
gebruiken, omdat deze de betrouwbaarheid van je tekst verhogen.
o Een handboek is een uitgebreid en systematisch referentiewerk over
een bepaald onderwerp.
o Een vakblad is een technisch blad voor vakspecialisten en
beroepsgroepen. Het is vooral technisch van aard en focust op de
uitoefening van een bepaald beroep.
o Tijdschriften zijn vooral vol met reclames dus ze zijn niet goede
naslagwerk of als secundaire bronnen
o Een wetenschappelijk tijdschrift bevat artikels geschreven door
wetenschappers, met resultaten van onderzoeksactiviteiten. Het is
gekocht door wetenschappelijke uitgeverijen en waarin wetenschappers
werken. Bekende wetenschappelijke tijdschriften zijn Nature, Cell, The
Lancet ( primaire bron ) (denk ik )

o Onderzoeksartikels:Artikels met resultaten van onderzoeksactiviteiten.

Ze zijn een primaire bron van informatie voor wetenschappers. Ze zijn
geschreven van en voor wetenschappers en bevatten
referenties.Onderzoeksartikels zijn peer reviewed (collegiale toetsing).
Hiermee wordt bedoelt dat een artikel eerst kritisch worden nagelezen
en goedgekeurd door andere wetenschappers uit hetzelfde vakdomein
voordat het kan gepubliceerd worden. Dit is een zeer strenge screening
die er voor moet zorgen dat de gepubliceerde artikels correcte
wetenschappelijke resultaten bevat met gefundeerde conclusies, die
nieuwe informatie bijbrengen. Het verhoogt de betrouwbaarheid van de
gepresenteerde informatie.
o reviews of overzichtsartikels : weten. Tijdschr bevat dat , Dit zijn
samenvattingen van de bestaande literatuur geschreven door
wetenschappers en zijn daarom een secundaire bron van info.
 Reviews zijn ook onderworpen aan peer review. ( they need to also be
reviewed by other scientists )
o editorials : Wete. Tijdschrift bevat dat. Dit zijn korte opiniestukken ,
vaak geschreven op uitnodiging van het tijdschrift , die een relevant en
recente onderwerp bediscussiëren Ze zijn secundaire bron , bv. Een
begeleidend commentaar stukje bij een opmerkelijk onderzoek artikel.
o Scholarly journals: scholarly journals , are peer reviewed or refereed
journals, are academic journals that contain materials that is intended
for scholars or researchers in the author’s field of specialty. They all
have been reviewed before publishing so they’re as valid & reliable as
possible, you can find it in school data banks of libraries
o How do I know a journal is scholarly?
▪ Contains long
articles(5+ p.)
▪ Reports on original
scholarly research
▪ Contains jargon :
authors use languages
that pertains to the field
or discipline.
▪ Have citation or
footnotes : articles
may also include
graphs or charts

o Populaire wetenschappelike magazines : bv. Eos, Bodytak, National

Geograpihci of The Scientist. Die zijn geschreven door jounalisten en
zijn voor breed publiek. Ze zijn sceudaire bron. Je kan ze in
krantwinkel kopen en het is niet toegewezen aan onderzoekmethode of
weinig ref. Moet je hier regel van C.R.A.P test gebruiken.
o Als een student moet je voor je wetenschappelijke articles grebruik
maken van onderzoeksartikels en reviewartikels.
➢ Vragen

• ** Welke informatie bron gebruik je wnner je op zoek bent naar

uitgebreide info over een onderwerp? → handboek
Een encyclopedie of woordenboek geven alleen een beknopte
achtergrond over bepaalde onderwerpen, een wetenschappelijk
artikel is dan weer te specifiek en zal vaak al te veel voorkennis
vereisen
• Het meeste geschikte zoekterm over een bepaalde onderwerp →
encyclopedie en vakwoordenboek
• Welke informatiebronnen gebruik je voor recente, actuele
wetenschappelijke informatie? → internet , wetenschappelijke
tijdschrift
• Onderzoekarticles zijn secundaire bronnen
 • Evidence based medicine = Geneeskunde gebaseerd op
wetenschappelijk bewijs → Het doek van EBM is het verbeteren van
de zorg voor de patiënt door wetenschappelijk gefundeerd handelen
in de medische praktijk te bevorderen.
• Welke 2 informatiebronnen uit onderstaande lijst kies je voor een
eerste oriëntatie over een nieuw onderwerp? Woordenboek ,
encyclopedie
•
Structuur van article

➢ Titel: de officiële en volledige titel van het onderzoeksartikel. voorbeeld

➢ Auteurs: De officële namen van de auteur of auteurs van de

publicatie. De eerste auteur is meestal diegene die het grootste deel van
het experimentele werk heeft uitgedacht en uitgevoerd. De laatste (senior)
auteur in de rij is meestal het hoofd van de onderzoeksgroep waar het
grootste deel van het onderzoekswerk werd uitgevoerd. Hij/zij is
verantwoordelijk voor het overkoepelend onderzoek waar dit werk deel van
uitmaakt, en heeft een erg belangrijke rol gespeeld bij het uitdenken van
de onderzoekshypothese en experimenten. De laatste auteur heeft er
meestal ook voor gezorgd dat het onderzoek kon uitgevoerd worden
(financieel en logistiek). voorbeeld
➢ Abstract: een korte samenvatting van het artikel. Er staan nooit
referenties (verwijzingen naar andere bronnen) in een abstract. voorbeeld

➢ Inleiding: hier vind je de achtergrondinfromatie terug. De inleiding bevat

een korte beschrijving van het onderzoeksonderwerp en er wordt een
probleemstelling geformuleerd. In de inleiding wordt verwezen naar andere
onderzoeksartikels. voorbeeld (op het einde van pragraaf zegt : we
repesenteren , here wo show that ..)
➢ Methodologie: een gedetailleerde beschrijving van de gebruikte
onderzoeksmethodes, die andere onderzoekers in staat moet stellen het
onderzoek te repliceren. voorbeeld (ik denk dat je in metho. altijd aan het
praten over jouw experiment ben en niet andere exp, mr in discussie zal
naar andere exper verwijzen)
➢ Resultaten: een overzicht van de onderzoeksresultaten, weergegeven als
een combinatie van uitgeschreven tekst, figuren en tabellen. voorbeeld

➢ Discussie: interpretatie en verklaring van de onderzoeksresultaten. Ook

hier zullen de auteurs regelmatig verwijzen naar andere artikels. Soms
worden ook de besluiten in dit onderdeel weergegeven, al kan dat ook in
een aparte rubriek 'Conclusies'. voorbeeld

➢ Literatuurlijst: een overzicht van de gebruikte bronnen waar de auteurs

naar verwijzen in de tekst. Zo kan de lezer gemakkelijk terugvinden op wel
voorafgaand onderzoek dit onderzoek verderbouwt. voorbeeld
Inleding of discussie?
Als je kijkt op het einde zegt dat here we represent …… dat toont dat de hele vorige
pragrafen eig een achtergron
Als je kijkt hier bijna op het einde zegt : “here we show that ….” het is meestal
“inleiding” maar toch moet je het tekst lezen als daar is verwezen naar andere
experimenten dan is het discussie zoals volgende vb
Voor deze oefening is het juiste antwd discussie. In het laatste pragraaf kan je “here
we show that”zien maar als je het hele ding lezen kan je zien dat het auteur heeft in
de hele tekst naar andere articles verwezen
In deze deel als je kijkt er is veel verwijzingen naar ander aritcles maar op het laatste
pragraaf de auteur zegt “therefore, we hypothesized that ….” En dit zin toont dat we
zijn niet zeker over dat, das voordat het experiment resultaten zijn besproken
daarom het kan zeker niet “discussie” zijn
Als je kijkt hier is het hele tekst als een achtergrond dat deze experiment hebben
gebeurd voor dit redenen mr tot nu toe is er geen exp gedaan voor dit ding en blah
blah drm het is niet een discussie however zijn er zo veel vewijzen naar ander exp.
Pas op : een abstract kan een pragraaf zijn mr het kan ook zoals volgende foto
zijn →

* * * *
• Open access : golden road or green road

• Peer review : een wetenschapper stuurt zijn manuscriptie aan een

wetenschappelijke tijdschrift en dan dat zal door sommige collega
experts(peer) en editor heel nauwkeurig reviewed worden en … ( dit gebeurt
anoniem zodat er geen druk op de reviewers zijn , ook review artikels zijn
onderworpen aan peerreview )