t RCA | DOLPHIN MK 7 | = 12K INBOARDMOTOR.: rane = ‘| R.W. FRANK en Zonen go (COMPLETE MOTOREN REVISIE KRUKAS SLIJPEN Gens -ZuIGERS PAKKINGEN - KLEPPEN. MB? 3 & ENE 4 DY = evzenea 10 Ae Tin erimuversow ae & I Feueroonoas-e61200 = Gino estas co 685 12.96 . > karteepomia compl. fl ege,< J , | | | 'CnyTy ay Pl mr mT PU CUP eo eeu et Crern s Yue eer Corio Sey Pere PEC ao echt pe en ered CO ke ae Peeieniirororn CO oro rs Perey kn Poet Pee error ae pe Per ec Pera ene ore a Leet oid PO ecu eun ed ir Mb sae ata Ee aa nero roe Perpecert tabi eeeeer rae) Poy ae Uo etc Pend draalen, bijvoorbeeld ont WtTbai PCr Cane ‘Wanneer de motor niet joopt, draait PC ae aes ee A a er ad ei Cee ene oars Te ed ara hed Pek Pe ay PL nas ee ted Re uy Caer er ‘schouwen, wordt altiid geleverd., Ce an Se la ec Bee Pr ar a aes ‘ Patera euro cud og Seema end Papa erent be pecker tal pan Peery Pee es oa re zinnig Ingedeeld handbaekje - met Ce ee cect CETL ree aa | Technische gegevens: A Bouwwijze: 2 cylinder in ijn Werkwiize: 2 tact -3 ports Boring: 63 mm Slag: 58 mm Cyl. inhoud: 960 co Vermogen: 12 BHP continu Koaling: water Gylinderkop: lichtmetaal Cylinder: nikkel-ijzer Drijtstangen: gesmeed met geharde en gepoliiste ogen Driistanglagors: 24 fosse rollen in 2 rijen van 12 voor leder lager Zulgers: Lo-ox logoring Zuigerpennen: in staal/bronzen bussen Waterpomp: impeller-type. In beide Graairichtingen werkend Krachtoverbrenging: automatischo centritugaalkoppaling Starter/generator: 12 Volt laadgedeoite, 24 Volt startgedeelte, Automatisch ‘omschakelbaer en spanningsregelend Schroel: 9'/2" x 5'/s" (0 x spoed) 2 biads Batterijon: 2 x 12 Volt, ca, 40 Ah, per stuk (moerpriis) Brandstot: 1 liter 2-tactotie op 24 titer bonvine. Na 10 bedr. uren tot max. 1:35 Carburateur: 17 MXZ Zenith Bougies: Autolite AG 9: AC 29 XL, Lodge HLN; Champion N5; Bosch W 2257 2. Electroden-afstand 0,75 mm Contactpunten: electroden-alstand: 0,88 mm +1 mm Ontstekingstiidstip: volgens markering , op vilegwie! i Gewicht: ca. 40 kg.1k De linkerziide van de motor, gefotograteerd zonder de bijbehorend, Standaard meegeleverde - inbouw onderdelen, het elektrisch paneel en do afstandsbediening. Op de foto is de uitsparing voor het handstartkoord in de rand van het Vvliegwiel te zien, Zo lang er nog een minimale hoaveelheid stroom in de batteriien is, kan de motor met de hand Worden gestart. Zorg er daarbil voor dat de motor in ,Voorult"-stand aanspringt. Vergeet niet do ontstekingsschakelaar ,aan” te zetten on de carburateur even te’ primen”. Het startkoord leidt u over de geleider, die is ‘aangegoten aan de cilinderkop en zich naast de brandstotkraan bevindt. In de rand van de achterplaat van de Centrifugealkoppeling bavinden zich twee boutjes 8/16” met inwendige zeskant; als u de batterijen wilt bijladen of om een ‘andare reden de motor op een wat hoger toorental wit laten draalen zonder Jat de schroef meedraait, dan moet U beide boutjes rechtsom (dus met de Klok mee) draaien zodat de schoenen van de koppeling niet naar buiten kunnen bewegen. Pas er voor op niet te strak te drazien, want dan zou er schade kunnen optreden. Als de neutraal- biokkering moet worden opgehoven, draait u de beide boutjes woer helemaai uit (dus linksom) totdat zo niet verder kunnen. U moat erop letten dat beide boutjes helemaal ultgedraald zlin; als dat niet zo is kan er tilling ‘door onbalans optreden. Let er op dat de Tode bougiekabel op de eerste cilinder ‘moet zitton, De eerste cilinder Is die aan de’kant van do Dynastartinstallatie ‘en het motornummer. Als u de bougie- kabels omwisselt, dan loopt de motor niet omdat dan de ontsteking op ean Onjuist tidstip plaats heeft, eee 2: Nogmaals de linkerzijde van de motor met in beeld de beide afteppunten voor het koelwater. Het ene aftappunt bevindt zich op het motorvoetje bi de ondarziide van het stukle waterslang; hat andere ziet u in do cllindermantel, iuist onder het watergekoelde uitlaat- spruitstuk, Vooral dit laatstgenoemde aftappunt wil men nog wel eans vergeten! Het draadgat (bij baipen) is gebruikt bij Ge fabrikage, is verder nutteloos (er behoort geen boutje op). Buiten bedrijf stellen van de motor Seschiedt als volgt (uitgaande van direkte koeling): U sluit de beide afsluiters of plaatst het schip op de wal. { Nu neemt u de beide slangen los en steekt die in een flinke emmer vol leiding- f water; vervolgens start u de motor | en oat deze een minuut of vif lopen, Vervolgens stopt u de motor en herhaait u de procedure met eon emmer schoon water, Tenslotte een derdo keor spoelen met schoon water waaraan en scheutje In water oplosbare olla is, toegevoegd, u stopt de motor dit keer door de brandstofkraan dicht te draaien en de carburateur geheel leeg te leten Graaien, Tijdens dit leegdrasien spuit u wat anticorrosieve olie in de carburatour. Als de motor tensiotte gostopt is, schroeft4 do bougies wrult on vervolgons glot u wat anti-corresieve ol Goor de bougiegaten bovenop de zuigers, Nu niet meteen doortornen, dat komt tijdons het aftappen van het koolsystea Nu tapt u het koolwater af bij de aftappunten links of rechts op de achterste motorvoet en op de ellinder- mantel Na hot aftappen tornt w de ‘motor een aantal slagen door, zowel in Voorwaartse- als in achterwaartse Tichting om het water uit de waterpoms te verwilderen en de olie op de Zuigers te laten verdelen langs de Gilinderwand en ds zuigerwanden. Zie nu foto 7; u verwijdert het schroefje dat in het gat waardoor op die foto, een schroevendraaier gestoken is zit, e1 spuit een weinig olie in de waterpomp, Eerst het schroefje weer ‘monteren en dan nog even doortornen. Tonslotte controleert u de elektroden- afstand van de bougies - deze moet 0 ‘mm bedragen - of u monteert goliik nieuwe bougies. Draai de bougies met « hand in het draadget en gebruik alleen voor de laatste paar slagen een pijpsieutel, Tensiotte sopt men de hele motor af water, wearaan een scheutje. ‘afwasmiddel is toegevoegd, Na het droogmeken de vaartmaker licht invett ‘mot een vette lap. (Zia ook de illustraties en bijschriften 6 en 7.) eerie De rechterziide van de RCA Dolphin Mark 7. Aan deze ziide bevindt zich de waterpomp en de carburstaur, die beide nog afzonderijk in beeld gebracht zijn. Normaal gesproken is eor halve slag verder draaien van het vetpotjo op de as van de waterpomp he enige dat u een paar mael per jaar moet doen. Als u geen brandstoffiter in de aanvaerieiding nebt, dan is er een kans dat het gaasfiltertie in de Koppeling tussen de rubbersiang en do carburateur, vervuild raakt. Dit filt demonteert u, door de holle bout geheel uit de carburateur te schroaven « Uit de boring to trekken, Het, schoonmaken gaat het best aceton, Omdat de riem van de ‘waterpomp maar kort is, behoeft deze maar zelden te worden nagespannen: aantrekken geschiedt door het pompje compleet mot bevestigingsbougel naar buiten te drasien en de moer weer ‘an te trekkan, Motoren met motornummer hogers dan RC 1675 hebben een smeernippaitje, zoals op deze foto te zien is, juist achter de snaar van de waterpomp, Deze", nippel is bedoeld voor smering van het druklager en het is zeer belangrik at u hier beslist niot te veel smeert. Eén maal per twee seizoenen twee keer persen met een vetspuit, waarin ee votsoort op basis van lenium is beslist voldoende, 4: De voorzijde van de motor, gezien Vanat de stuurboordkant We hebben hier hot dekseltje voor de ‘ondorbrekerpunten afgenomen. Zowel Op het huis van de ,,Dynastart’-installati ais op het deksel is'een merktekentje ingeslagen; let daarop bij het weer watmonteren van het deksel. Via het gat de kap van het huis is een merkteken te zien voor afstelling ven het ontstekingstijdstip, De afstelling van ontsteking is vakwerk, dat u nist ‘moet uitvoeren zonder gedegen ken ervaring. Hoewel de carburateur hior goed in beeld is, bespreken we die az hand van een der volgende foto's. Het is een wild verbreid bijgeloof dat tweeslagmotoren regelmatig ontkool. moeten worden, Laat u voor wat dat, betreft niet verleiden uw Dolphin te demonteren, aangezion dat betrekkel zinloos is en alleen maar kans op boschadiging van pakkingen oplovert RCA Dolphin motoren zijn bijzonder schon en dat kleine beetje koolaans! dat zich zou kunnen vorman, zal zek: volledig verbranden tijdens een korte vearperiode met een hoog toerental, In het algemeen funktioneert de mote vif jaar zonder ,grote” inspektiebeur probleemioos. Als het ontstekingstijd Julst volgens de markering op het. vliegwiel is afgesteld, valt dat op 25° het bovenste dode punt; de elektrodenafstand tussen kontaktpun ‘moet zijn: 0,38-1,00 mm. Op deze opname is ook het motor- ‘Aummer goed te zion, vergeet nooit ¢. bij bestellingen of bij kontacten met uw leverancier te vermelden. Onthouc de cilinder aan de kant van hot ‘motornummer is cilinder één, hlorean komt op de bougie de rode dread, die aan de bobine met de rode primei draad zit, 5: Het elekirisch panel mat do kabelboom vanaf de motor, de vijfaderige kabel vanaf de afstands- besturing, de kabels nasr de ‘accubatterijen en de beide bougioka De rechterbougiekabel Is de rode kabel, die naar cilinder één gaat. Do S montage van de kabelboom naar de motor kan maar op een manier geschieden en zit dus altiid goed. Vo i de montage van de vijfadarige kabel ‘naar het afstandsbedieningspaneel ku volstean met het volgen van de kieurcode. Op deze foto liggen de ade ‘overigens in de juiste volgorde. Onder het dekseltje met de letter , 1” bevinden zich de magneatschakelaars voor de vooruit- en achteruitloop. Ga « niet aan sleutelen zonder gedegen kennis van zaken en bestudeer - als u genoodzaakt zou ziin zelf ta ‘epareren - vooral het instruktieboek terdege, De accukabels mogen niet worden Verlengd zonder dat u de doorsnede vergroot. Ook de bougiekal ‘most u niet verwisselen voor langere kebels of gegrafiteerde (,ontstoorde” kabels. Zoals u 2iet zijn er vier accukabels, die paarsgewijs ziin gebundeld, Zorg er vooral voor dat u ¢ kabels nist onderling verwisselt. Van elk pazr kabels gaat de rode draa: Naar de plus pool van een 12 volts, jv} accu en de 2warte draad naar da min “Gif pool, Als u de accukabels los hebt ‘ehad, zet ze dan bij het weer monter. Riot ineens op de accupool, Verstandiger is het do kabel losjes vas te houden en even tegen de pool an te tikken. Als er Kortsiuiting optre iadle hot contact wan’ Hiot u dat dadalijk aan de ilarende vor, Lon Hicht (nauwoljks iafnaerbaar) Yonkja kan optraden ntaat; dit Is geen annleiding tot ongarustheld, a{ Klvinora rochthookige kastie iwibergt de spanningsregelaar; hieraan jjwot u niot zolf gaan ,regelen, Hat Io spocialistonwork, Je Betaiopname van de earburatour en lp achterajda van do waterpomp- Wa hebben het luchtfiter met de Mevestigingsplaat gedemonteerd, wat Be easels nae can ‘Wotor zicht op de onderdelen toesteat, De ‘Enburatour fs van het metk ,Zenith', ‘typo MXZ. Het zwarte knopje naast de ilskabel is de starch; deze kan in drie standen worden gezet. De dndorste stand, dus gehe Tourgedrukt,\s voor het staren, Als de Jnonor loopt, lat u hem ev conde of viftion 20 dreaien Vorvolgens pldatst u de echuif in de Inidonetand, die bedoeld ls Voor het op Dadrifstemperstuur Komen. Tidens fo vaorttekt u de schulf gohes! naar Hoven, zodat de motor het moset ‘conomisch draait. Deze startschuif wordt Jeagenomen naat boven door de {oecehuif,w hoeft het due net ij de fnotor te bedienen, Wells het nodig dat uals de motor op temperatuur is - al s het maer zeer Kor, volgas goeft odat de gasschuif de startschulf geheel totin de bovenste stand kan mecnemen. im Ret storan bi) koud weer, of wann Tangere ti nist govaren hb, to vergemakkeliken kunt u ,viotteren” door het pennetie neast de aanvoerleiding ‘enkele seconden in te drukken, Het horizontal opgestelde regelschroete is voor het naregelen van het stationair toerental. Als u dit naar rechts draait loopt het tovrental op, als u ‘naar links - dus tegen do klok in - draait noomt het stationalr toorental af. Het regelschroefja, dat onder een hoek van 445° staat, is do luchtregelschroet waarmee u het brandstoffluchtmengsel rijker of armer kunt stellen, Dit schroefje staat normaliter een hele tot anderhaive slag open. De carburateur is zeer eenvoudig te demonteren en weer te monte U moet daar echter niet aan be u niet voldoende terzake kundig bent. Wel kan iedereen jaarlijks de onderste kap van de Viotterkamer demonteren en zorgvuldig reinigen. Ongemengde benzine Is ook’goed bruikbaar, maar lost de benzinedeeltjes minder goed op. U mag in geen geval stukjes ijzerdraad of ‘naalden gebruiken om openingen door te steken. Maak ook het in de derde illustratie aangegeven gaasfiltertje i bout minstens éénmaal per sselzgen schoon met wat acoton, (PAS OP: Aceton is giftig én brandbaar.) Het luchtilter is een paplerflter, dat uw bij Pon Nautic kunt bestellen; let er bij de montage van oon nieuw lucht- filter op dat u dat monteort met het gat naar de carburateur too gekserd. ‘Als u om welke reden dan ook - de zaam ta werk gaan; én - vooral bij de montage - opletten dat de brandstof- naald goed in de naaldzitting terechtkomt en niet verbuigt 7: De waterpomp, hier gedemonteerd en in beeld gebracht met een r Impeller en sandritsnear. Hot van Als u het dekseltje hebt verwijderd en de pakking voorzichtig hebt losgetrokken, kunt u in het pomphuis kijkon. U dreait nu de as in een zodanige stand dat de keep in de kop van het || Boutje, waarmee de impeller op de as is bevestigd, met een schroevendraaier Via het gat véér het vetpotje kan worden bereikt. Hiervoor moet u het korte boutje daar verwijderen en het messing segment uit het huis verwijdere Vervolgens draeit u het boutje de impeller en nu kunt u de oude impeller naar buiten trokken, Nadat v het pompkamertje inwendig hebt Gereinigd en licht ingevet met een water bestendige vetsoort monteert u de ‘nieuwe impeller waarbjj-u in ‘omgekeerde volgorde werkt, Vul, nu u teen de pomp in uw handen hebt, gelijk het vetpotje even bij en monteer tenslotte de pomp op de motor. Als u de impeller alleen maar wilt ingpecteren, is het dekseltje van de waterpomp ook goed bersikbaar na emontage van de gehee! carburatour, Wij in geen voorstanders van deze werkwilze omdat er altiid een ‘mogeliikheid is dat er na terugplaatsen van do carburateur lekkage kan ‘optreden, waardoor valse lucht wordt ‘aangezogen.‘MOTORENREVISIE RW. FRANK en ZONEN Gouzenweg 10, 1231 BT H'sum ‘Tel. 038 - 88 1296 Alle R.C.A, Dolphin MK7 jacht hulpmotoren geleverd na zijn uitgerust met de nieuwe R.C.A, Dolphin Relais, Be draadverbindingen zijn, zoals hierboven afgebeeld, hetzelfde als bij de “Instantia" relais. 1 Januari. 1975. ALGEM ARIIVING Deze releias zijn van het veerbelaste plunjer type en dragen vier dubbela Bijdige benegende contacten, die door flexible draden zijn verbonden met vier gesoleerde klemmen. De acht vaste contacten 21jn opgesteld in twee groepen van vier. "De bovenste vier zijn ingeschakeld door de veerspanning en de onderste - Vier door de spoel als deze wordt aangesloten op een elektrische spanning van 12 Volt. De werking van het relais kan worden bestudeerd door verwijdering van de 2B.A. schroefpiug in de boden van het relais en het aanbrengen van een wt 1 4 Spee 4B,A,.schroef in het anker, “Pe slag van het anker is ongeveer gelijk aan drié gangen van de schroer. “WB, De.eerste en 'de laatste gang worden opgenomen door het. inveren van de Waste contacten, Dit laatste is cen zeer belangrijke eigenschap van het ontwerp, : : In de halve slag positie( aangenomen dat er geen draden niet’ het relais zAjn verbonden). zijn alle twaalf eensluitklemmen gelsoleerd van elkaar en massa, + Fen 12 Volt gelijkspanning(accu) ep de dunne draad aan de onderzijde Yan de spoel zal-het relais bekrachtigen als het relaisfrane is geaard. Afvgezien van de letteraanduiding bij de aansluitklenmen zijn de tuee relais indentick en genapkt on de verschillende functies; omschakeling 12V/24V en‘omkeren van de draairichting door overbrugging die van de klemmen zoals noodzakelijk, uit te voeren, Re exacte schakeling is te zien _ Schema's, (internal connections) p rechts van de "aangezichten" getekende an senvren Persodiek onderhoud 13 niet nodig en als er een fout optreedt wordt dit meestal verooreaakt door vutle contacten. i Peze mogen worden schoongemaakt met nr.400 waterproof of droog schuurpapier, maar pas op, controleer:en herstel de werking van het anker zoals hierveor beschreven, Vervangings contacten en plunjer samenstellingen kunnen worden besteld bij de fabrick, maar 21j moeten met zorg worden gemonteerd. De plunjer moet zorgvuldig worden gesmeerd véér montage, en de berylliun/ koper contactveren van de vaste contacten moeten zodanig worden gebogen dat ze met véérspanning tegen de tunnelblokken aanliggen aan het contact- punt einde. Een veerdruk van 20 ozs moet nodig zijn om ze uit deze positie te lichten. i De onderste contactveren mosten 10 ozs hoger worden afgesteld, dus 30 ozs. ii Er moet op worden gelet dat de onderste contactveren.vrij liggen van het relaishuis en de "halve slag! isolatie test moet vanzelfsprekend worden 1 uitgevoerd wanneen het relais in reparatie is geweest. Om beschadiging van. de contactveren te voorkomen moet de plunjer altijd | in de halve slag positie worden vastgezet voor demontage en montage ; | van de tufnol bloksamenstellingen. Contrleer of het opperviak van de plastic plunjer goed vrij loopt van de tufnol blokken. | | De spanning van de hoofdspoelveer kan worden getest.met een geschikte : [ veerdrukneter via de 4 B.A. serviceschroef. Deze veerspanning moet 8 lbs, zijn bij halveslag positie.HET BEGRIJPEN VAN GET ELEKTRISCHE GEDEELTE VAN DE MOTOR. REL BEORISPEN VAN GET ELEKTRISCHE GEDEELTE VAN DE MOTOR. DE LADINGS-en STARTSCHAKELING, De exacte werking van de. gecombineerde start/dynano eenheid gemonteerd in de Dolphin Mark 7 is niet algemeen bekend. >, -Daarom leggen we de algenene principes uit en geven een complete gedetailleerde I beschrijving van de verschillende schakelingen, zodat de werking van dit | onderdeel geheel begrijpelijk wordt. De starter/generator eenheid wordt gemaakt bij Messr. Siba Electric Ltd. Frimley Road, Camberley, Surrey, een dochteronderneming van de Joseph Jucas Group waar alle reserveonderdelen kunnen worden Verkregen. De 24 Volt véér-en achteruit startende "Dynastart" is gebaseerd op de 12Volt éénrichting eenheid en deze 12 Volt éénrichting eenneid moet volledig worden begrepen alvorens verder te gaan. De motoreenheid (fig.11) bestaat uit een klokvormig anker, bevestigd op het conische einde van'de krukas en een stilstaand deel(stator) die bestaat uit een i l2-polige elektromagneet. Zes van dede, om en on geplaatste elektromagneten, Gewonden met zeer dik draad, zijn in serie geschakeld en worden gebruikt bij het starten, De zes andere elektromagnetenzijn de veldwindingen ‘voor het leadcircuit. Dan is er nog de gebruikelijke borstelbrug (twee paren) in feite, deze on het anker, verzorgen zovel het start als het laadgedeelte.(2 | , iY FIG.12 Bedradingsschema van alléén laad-en startcircuit, (12 Volt éénrichting) Zoals in bovenstaand fig.12 is aangegeven komen er slechts drie draden uit de Dynastart eenneid, . Deze drie draden 2ijn respectievelijk gemerkt A, DF en G1D+, en alle drie zijn uiteindelijk inwendig verbonden met hetzelfde borstelpaar, waarvan er slechts één is getekend, Het andere borstelpaar waarven er ook maar één is getekend is geaard, (massa). Als nu de negatieve pool van een accu is verbonden met de massa en de positieve met A, dan zal een stroom vloeien via de seriewindingen van de stator naar het +'borstelpaar, dan door de ankerwindignen en via het andere borstelpaar naar massa, het anker zal gaan draaien en de motor kan starten. De enigste fouten die kunnén optreden 2ijn; een onderbreking in het circuit, of een kortsluiting naar massa. In de praktijk is de borstelbrug vrijwel het enigste onderdeel dat hier problemen kan geven. Als nu de motor loopt en de D.F. draad met massa verbonden is,. wordt er elektrische spanning geproduceerd in de windingen van het draatende anker. Deze elektrische spanning wordt afgenomen door de borstels en komt beschikbaar op draad G1D+ en kan worden aangewend voor laaddoeleinden. Hierb1j moet worden vermeld dat de veldwindignen worden gevoed door het volle voltage van de generator, Dit maakt de veldmagneten zeer krachtig en atlet de dynamo is staat "vol uit" te laden. Ms de DF dread echter niet is verbonden met de massa kan er geon stroom Vloeien in het veldmagneetcircuit en de dynamo op zijn beurt zal de lading Stoppen. Als er een variable weerstand tussen de D.F. draad en massa wordt weschakeld kan de.laadstroom van de dynamo worden ingesteld op elke gewenste Wiarde, b.v. afhangkelijk van de ladingstoestand van de accu. Wo kunnen eenrichting monteren, genoemd een"regulator" die dit wer aubomatisch voor ons doet. Dezelfde fouten beschreven bij het star Winnan ook de dynamo lading onderbreken. circuitie Westar wan ve tee (3 f “wheres [Satésorm | eureut ‘sono | veutaee weeuhren Puase AY Low vouTace conta Ig MADE To EaRtH Comoe Tal To exuents deLenow switen PHASE I RA bo “Trees, woACE) GeeUaro CONTACTS OPEN, RESISTANCE” 3 NOW IN OPERATION CENERRTOR OUT PUT. Exe CENERATOR FIELD Cone En 7 VOLTAGE coLunpscs, De regulator eenheid. FIG.13 Werkingsdiagram van sanenstelling schakelkast, Laten we aannmen dat een regulator is toegevoegd aan de schakeling. fig.12 en deze regulator bevat nog twee toegevoegde "schakelaars" (relais) méér, nl, het startrelais en de "cut out" of automaat. (fig.13)cur our FIG.14 ay fa aa Fig.14 intern aanzicht van regulatoreenheid. De starterschakelaar(relais)zie fig.13 Als de accuspanning wordt gelegd ‘aan klem 50, zal een kleine elektromagneet de startrelaiscontacten sluiten en een stroom zal vloeien van de accu via klem 51/30 naar klem A en naar de starter. De batterij + naar klem 50 verbinding wordt gesloten door middel van de gebruikelijke start drukknop. De cut out" of automaat. (zie fig.13) Zolang de dynamo de accu oplaadt is alles in orde, maar wat gebeurt er als de motor wordt gestopt? De accu zal dan worden ontladen omdat er een stroom gaat vloelen van de batterij door de dynamowindingen naar massa. Om dit te voorkomen is een "éénrichting" apparaat ingebouwd, n.1. een "cut out! of automat, Deze komt geheel automatisch in actie, In de praktijk is er een indicatie nodig om te zien dat de dynamo goed laadt en daarom wordt een klein rood lampje gebruikt dat wordt kortgesloten door de cut out contacten als de dynamo laadt. Dit lanpje zal branden als de dynamo niet laadt omdat een kant van het lampje is verbonden met massa door de dynamowindingen en de andere kant van het Lampje met de batterij+. ‘ls de dynamo gaat draaien en een spanning opbound zal het lampje dimmen eh geheel uitgaan als de lading begint en de cut out contacten sluiten, Wet te gebruikelijk de voeding voor het ontstekings waarschuwingslampje Hf te nemen van de ontstekingsschakelaar zodat dit lampje een dubbele functie heeft, n.1, ontstekingswaarschuwingslamp en ladingsindicator. MWeoatal voedt hetzelfde circuit 66k de starterdrukknop zodat alles is Vitkenchakeld als de ontsteking af staat. (zie fig.15)PARKING PLUGS BATTERY NEGATIVE TO i EARTH ! vevour STARTIR atten cea ‘CONOEWSERS CONTACT BREAKER IGNITION LAMP =" Lock DIAGRAM NO. 1S COMPLETE WIRING DIAGRAM FOR 12 VOLT SINGLE DIRECTION UNIT PUSH BUTTON swircit FIG.15 Compleet bedradingsschema voor 12 Volt éénrichting-eenheid. Al de interne circuits van de regulator eenheid kunnen min of meer worden getest op een correcte werking zonder de kap te verwijderen (wat de Siba garantie ongeldig maakt) en wel als volgt; 1) Starter Sluit klem 30/51 kort met klem A met een stuk draad. Als de starter nu wél werkt zit de fout dus in het regulatorkastje, in de ontstekingsschakelaar, startdrukknop of bijbehorende bedra ing. {2 Cut out Laat de motor draaien op een toerental waarbij Tading kan plaats vinden en maak een verbinding tussen klem 61D en 30/51. Als de dynamo nu wel bijlaadt is dus de cut out defect. Net rode waarschuwingslampje 48 in dit geval geen goede indicatie voor bijladen. be beste manier om de laadstroom te controleren is het monteren van een Iinpere meter (+ en-15A) in de draad die verbonden is met klem 61D+ van het regulatorkastje. bo genakkelijkste manier om de lading te controleren is de accuverbinding Los te maken, als de motor dan blijft lopen, levert de dynamo tenminste ge siroon om de bobines te voeden. We mogen dan aannemen dat de dynamo goed is, hoewel er geen zekerheld 1s over yoldoende vermogen. Wij deze test moet er voor gezorgd worden dat het toerental niet terug loopt, wmers als de cut out contacten openen, stopt de motor zeker. | fui) goede manier om de lading van de dynamo te controleren is ook het meten eg,wide en tijdens het draaien van de motor met een goede voltmeter, $e go accuspanning b.v. védr het starten 12 Volt en bij draaiende notor, get cen nict te laag toerental 13 4 14 Volt dan kunt u er zeker van 2ijn Get ce dynamo goed is. Een goede werking van de spanningsregulator is een @ Feel andere zaak. $9 Spanningreguiator Mask de draad aan klem DF 10s en verbind deze draad met massa. De dynamo moet nu voluit laden. Als de lading nu optreedt is de spanningregulator defect. » Be regulator kan ook "over regelen" tot zodanige waarde dat geen lading fan optreden of afwisselend "onder regelen', Qe cit te testen, laat de motor draaien met ca.2000 toeren/min, en maak @@ accuklenmen los, meet nu met een eerste klas voltmeter de dynamo Witgangsspanning tussen klem 61D+ en massa. 4 Be open circuit voltage moet tussen 14,3 en 15,5Volt zijn, (MY cere test Kan het deste eerst de voltmeter worden verbonden met 61D _ @B massa, dan de motor gestart en daarna van beide accu's de min klem werden losgenonen. Pas op voor kortsluiting 6 z Pesingen on een regulator te repareren kunnen beter niet worden gedaan. ge kunt beter gebruik maken van Siba's service ondercelen inruiiplan. Als u echter gedwongen bent een poging te doen tot reparatie, verwijder fen voor ‘alle zekerheid éerst de batterijklemmen en denk eraan dat meer sWeerspanning op de cut out en regulator wil zeggen, later in schakelen Yan de cut out en resp, meer laden. Wet schoonnaken van vervuilde en/of ingebrande contactpunten is natuurlijk vanzelf'sprekend. ‘Tot zover is niets ongewoons beschreven,- veel hiervan 1s gewoon auto/motor © praktijk. 6DIAGRAM NO. 16 INTERNAL CONNECTION OF 12/24 CHANGEOVER SOLENOID oe i BY IPPER BRIDGE fig.16 Inwendige verbindingen van het 12/26 y overschakelrelais, 24 Omdat direct starten gebruikt op 24 Volt, Padat de eenhetd aleen kan bijiaden op 12 Volt is een s bekrachtigde schakelaar’ (Relais) nodi batterijen in rust-stand(onbekrachtied) paraliei schakeld. Parallel is plus aan plus en min aan min. zeer gewenst 18 kan de Siba Dynastart Unit worden 8 at R x & Deze parallelschakeling, 12 Volt, wordt. steeds gehandha: ‘afd bij laden en | putladen, behalve voor die paar seconden, dat de startknop wordt ingedruke. ‘ ppeld en daarna in serie van batterij 1 de negatieve jaan de negatieve pool van batterij 2)PT Pitts fig.17 intern aanzicht van het 12/24 Overschakelrelais | peoneatteve pool van batter) 1 is met massa verborden en de positieve | cooveat BY 1+. Van deze kien wordt stroos afgenomen voor alle hulpcircuits | wat oe guskstoestellen zodat deze altijd op 16 tone werken, ongeacht | wat er met de andere batteriy geboura” | an de tweede battert 1s de negatiove pool Verbonden met klen BY2- en de | Positieve met BY2s. | ban eteede draad verbindt BY2+ met kien §1/30 van het regulatorkastje | Gh Yoedt de starter via de startrelaisn » indien gewenst. et startrelais = 5 8 SZ 2 &, 3 8 3 z & t klem S via welke Dekrachtigd waardoor de batterdjen wordy ongeschakeld zoals hie: Nog twee andere Deze klemmen 21 jn, 1» dewez. dat de verbinding tussen jen ‘orden, geschakeld door dit relais. arteircuit a4 ie eerst direct van de dynastart naar ios 61/D+ vig Bet Pegulatorkastje liep(zte rig.is) nu yer de dynastart (fig 21 klem HE) De en 61 van het 12/246V relais, naer Klay 61/D+ van het regulatorkastje, Pe laadverbinding wordt dus mu onderbroken tijdens het starten,We mocten er bier de nadruk op legen dat het 12/24V overschakelrelais niet noodzakelijk is voor het normaal draaien van de motor, het is meer een verfijning. Als er enige twijfel bestaat aan de goede werking van dit relais is het enigste wat nodig 4s, de draad van de startdrukknop naar klem $ los te nemen en te verbinden met de naast liggende klem 50 {gewoon bovenop de bestaande draad) en het starten 2al nu plaats vinden op 12V, exact als hiervoor is beschreven. Denk eraan dat hier slechte interne verbindingen(contacten) "geen lading” symptomen kunnen veroorzaken, beide door onderbreking in het HE/D+ naar 61 circuit, als ook (als het rode lampje zwak oplicht) wanneer de batterijen niet perfect parallel zijn geschakeld:en een gering spanningsverschil tussen deze twee kan worden opgebouwd. Hoe'de draairichting van de Dynastart wordt omgekeerd. U guilt zich herinneren (zie fig.12) dat drie draden de dynastart ingingen en dat ze alle drie, na het eventueel passeren van hun repectievelijke windingen, waren verbonden met één borstel, terwijl de andere borstel. met massa’ was verbonden, On de stater ook achteruit te kunnen laten draaien is het noodzakelijk de andere borstel met massa te verbinden en de draden nu te verbinden met de borstel die corspronkelijk met massa was verbonden. Om de draairichting snel te kunnen omkeren 1s het noodzakelijk beide borstels te isoleren van massa en te verbinden met draden die uit de eenheid kunnen worden gevoerd, We noemen’ deze draden B1 en B2, In fig.12 is te zien dat de 61/D+ draad 1s verbonden met het doorverbonden eind van beide windingen A en DF. Nu dit niet meer is verbonden met een borstel, méet het natuurlijk ook met een uitgaande draad worden verbonden, Deze draad wordt HE genoend. We hebben nu dus 5 draden die uit de dynastart komen, inplaats van 3. Natuurlijk de dynastart is ook geaard. Ok die draad wordt uitgevoerd(M) dat maakt dus in totaal 6 draden. Het vééruit laten draaien van de starter. Alles wat nodig is, is het herstellen van het oorspronkelijke circuit als yolgt. Bi is geaard met M en B2 en HE zijn doorverbonden. Voeding op A maakt het circuit kompleet, (De zesde draad is DF)| cotta rena Crmsgeen CON METS REYERUNG CONTACTS, OPERATING SOLENOID fig.18 Interne verbindingen van het draairichting omkeer relais. Het _achteruit laten draaien van de starter. B2 is nu geaard. Bi en HE zijn doorverbonden. Voeding op A maakt het circuit weer compleet, Een elektrisch belrachtigde schakelaar(relais) verzorgt het omschakelen van deze verbindingen met automatisch.(fig.18) Voeding op klem 50R bekrachtigd de spel, waardoor alle contacten overgaan in de andere positie, dus voor omgekeerde draairichting. Als de goede werking van het relais wordt gewantround, probeer dan de verbinding met de hand te maken, zoals hierboven is beschreven,om de fout vast te stellen. Ook in het geval dit relais geheel defect zou raken, is normaal vééruit draaien van de machine altijd mogelijk door het losnemen van de draden B} en B2 van het klenmenbord en ze te bevestigen op repectievelijk klem M en klem HE. In dit geval moet echter eerst de verbinding aan klem 50R wordt losgenomen en, om Kortsluiting te voorkomen, worden geisoleerd met tape, zodat het relais niet per ongeluk kan worden gebruikt met catastrofale gevolgen. De LH, UV, UR en RH klenmen maken deel uit van het ontstekingscircuit. * Bij vééruit startende en draaiende motor is het ontstekingscircuit als aangegeven is fig.15 met de uitzondering dat het circuit dat de front- bougie bedient, het omkeerrelais’ ingaat (van de bobine komende) bij klem RH en verlaat(naar de onderbreker) bij klem UR.