İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

FARKINDALIĞI İÇİN
ÇEVRİMİÇİ
ARGÜMANTASYON
ETKİNLİKLERİ
___

Doç. Dr. Bahadır NAMDAR, Ege Üniversitesi/Eğitim Fakültesi

Lokman TOPBAŞ, Ege Üniversitesi/Eğitim Fakültesi

VERSİYON 1

01.08.2022

Bu araştırma Ege Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklenen 23524 numaralı Çevrimiçi Argümantasyon
Etkinliklerinin Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının İklim Değişikli Farkındalığına Etkisi isimli proje kapsamında yürütülmektedir.

https://www.freepik.com/free-photo/climate-change-concept-collage_19332538.htm#query=climate%20change&position=15&from_view=search
 2

İÇİNDEKİLER

ETKİNLİK 1 3

ETKİNLİK 2 4

ETKİNLİK 3 5

ETKİNLİK 4 7

ETKİNLİK 5 11

ETKİNLİK 6 13

ETKİNLİK 7 16

ETKİNLİK 8 19

ETKİNLİK 9 21

ETKİNLİK 10 23
 3

ETKİNLİK 1
DERS PLANI
İklim ve Hava Durumu

Oturum Adı: İklim ve Hava Durumu Arasındaki İlişki

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

İklim ve hava durumu arasındaki farkı açıklar. İklim verilerini analiz ederek, geçmişten günümüze
iklim verilerindeki trendi analiz eder.

Önerilen Süre: 40 dk. (1 ders saati)

Yöntem/Teknikler: Argümantasyon, Büyük grup taratı

Araç-Gereçler: Padlet,

Web 2.0 aracının internet adresi: https://padlet.com/ Padlet öğretmenlerin ücretsiz olarak
kendi etkileşimli tahtalarını oluşturabilecekleri bir platformdur. Bu tahta üzerinde öğrenciler
dosya yükleme, ses kaydetme, kamera, çizim, video kaydetme, konum paylaşma, bağlantı
ekleme, video ekleme, youtube, spotifty , internet araması gibi işlemleri yapabilirler. Öğrenciler
kendi bilgisayarları başında yaptıktan sonra tüm sınıf görebilir.
 4

Etkinlik öncelikle eğitmenin bir sunumu ile başlar. Sunumda öncelikle iklim ve hava durumunun
tanımları yapılır. Hava durumunun günden güne değişiklik gösterdiği ancak belli bir yerde bulunann
tekrar eden ortalama hava durumuna iklim denir. Daha sonra öğrencilere İklim Kuşakları Köppen
Sınıflandırması dikkate alınarak, tropikal, kuru, subtropikal orta enlem, nemli kıta orta enlem, polar
ve higland olmak üzere tanıtılarak bu iklim kuşaklarına ilişkin genel bilgiler verilir.

Daha sonra öğrencilere https://climatechangetracker.org/global_warming sitesindeki yıllık

ortalama hava sıcaklığı anomalisi, yıllık atmosferik CO2 artışı, yıllık CO2 emisyonu, yıllık atmosferik
metan artışı grafikleri gösterilir. Öğrencilere daha sonra Türkiye’deki yıllık sıcaklık ortalamalarında
nasıl bir değişim olduğuna yönelik tahminde bulunmaları istenir. Sonrasında son 30 yıla ait
sıcaklık-zaman grafiği öğrencilere gösterilerek, hava sıcaklıklarındaki artış gösterilir.

Sonrasında öğrencilere Canora adaları adlı hayali bir adaya ait 1959-2019 yılları arasındaki aylık
sıcaklık ve CO2 ortalama konsantrasyonlarını içeren tablolar verilerek bu tabloların excel de
grafiklerini çizmeleri istenir. Öğrenciler gruplara ayrıldıktan sonra bu grafikleri çizip, grafiklerdeki
değişikliği karşılaştırmaları ve CO2 artışı ve sıcaklık artışındaki benzerliği görmeleri sağlanır.

Daha ssonra öğrencire Padlet üzerinden

Halen iklim değişikliğinin olmadığına yönelik şüphe ile yaklaşanlar var. Bu

kişilerin iklim değişikliğinin olmadığına dair ortaya koyabilecekleri
argümanları da dikkate alarak ve bugün öğrendiklerinizi göz önünde
bulundurarak bir argüman ortaya koyunuz.
şeklinde bir etkinlik yaptıtrılır. Öğrenciler bireysel argümanlarını yazdıktan sonra sınıf genelinde ytazılan
argümanları okumaları, bazılarına karşıt argüman veya destekleyi argüman yazmaları istenir.
5
 6

ETKİNLİK 2
DERS PLANI
Sera Gazı Etkisi

Oturum Adı: İklim ve Hava Durumu Arasındaki İlişki

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

İklim ve hava durumu arasındaki farkı açıklar. İklim verilerini analiz ederek, geçmişten günümüze
iklim verilerindeki trendi analiz eder.

Önerilen Süre: 40 dk. (1 ders saati)

Araç-Gereçler:WISE (Web-based Inquiry Science Environment)

Kullanılan Web 2.0 Aracının İnternet Adresi: https://wise.berkeley.edu/tr/about

WISE öğrencilerin araştırma sorgulama yapmalarına olanak sağlayacak araştırma süreçleri ile
geliştirilmiş bir platformdur. Bu platform üzerindeki araçları kullanarak öğretmenler kendi
derslerini tasarlayabildikleri gibi araştırma ekibi taraafından daha önceden tasarlanmış dersleri de
öğrencileri ile birlikte sınıf içerisinde ya da evlerinde işleyebilmektedir. Araştırma sorgulamanın
doğasına uygun olarak öğrencilerin işbirliği yapmalarına ve bilimsel süreç becerilerini
kullanmalarına izin vermektedir.
 7

Öğrenciler bu platform üzerinden hazırlanan ders içeriğinde modeller kullanma, grafik çizme, tablo
oluşturma, deney yapma gibi farklı becerileri kullanabilir. WISE bireysel öğrenme ile birlikte grup
öğrenmesine izin verecek tartışma, argüman oluşturma, grafik organizatörleri gibi araçları da
içermektedir. WISE içerisinde tasarlanan ders içeriklerine ölçme için gerekli test ve sorular da
eklenebilmektedir.

Etkinliğin İçeriği

Eğitmen öncelikle araştrırma sorgulamanın ne olduğunu öğrenciler ile birlikte tartışır. Sonrasında
WISE platformunu öğrenciler ile birlikte keşfeder. Süreç içerisinde platformda mevcut araçların kısa
bir tanıtımını yaptıktan sonra öğrencilerin öğrenci hesabı oluşturmalarını ve daha önceden
hazırlanmış ve kodu alınmış olan derse kayıt yapmaları istenir.

Kayıt sonrasında ise öğrencilere iklim değişikliği ile ilgili olarak WİSE üzerindeki etkinliği bireysel
olarak yapmaları söylenir. Her bir adımdan sonra eğitmen öğrencilere bu adımlardaki bilgilerin
özetilerini tekrar eder. Online platformda ilk aşama öğrencilerin Ece çok sıcak geçen bir günü
hatırladı ve öğretmenine o günü anlattı. Ece bunun küresel iklimin gittikçe daha da arttığına kanıt
oluşturduğunu düşündüğünü söyledi. Sizce öğretmeni Ece’ye ne söyledi sorusuyla öğrencilerin
konuya yönelik tahminlerinin alınması ile başlar. Ardından öğrenciler sera gazı etkisine yönelik
olarak video ve görselleri incelerler.

Öğrenciler daha sonra WISE platformu üzerinde mevcut olan NetLogo modelleme sistemi üzerinde
mevcut olan araçlar ile aşağıdaki sorulara yanıt arar.

Bir sera gazına dönüştüğünde kızılötesi radyasyona ne olur?

Sera gazı ile karşılaştığında güneş radyasyonuna ne olur?

Sera gazları artışı küresel sıcaklığı daha sıcak, daha soğuk veya aynı mı yapar?
 8

Modelin üzerinde yer alan solar radyasyon, ısı ve infrared radyason görsellerine yönelik gözlem
yapan öğrencilerden yıl-küresel sıcaklık grafiğini incelemeleri de istenir. Daha sonra öğrencilere
sera gazları olmadığında küresel sıcaklıkların nasıl değiştiğine yönelik olarak argüman üretmeleri
istenir.

Modelde gözlem yapıldıktan sonra model sıfırlanır ve öğrencilerden Sera Gazı ile çalıştır
seçeneğine tıklayıp, bir solar radyasyona yönelik gözlem yapmaları istenir. Sonrasında öğrencilere,
yıl-küresel sıcaklık grafiğine dikkatle incelemeleri söylenir.

Öğrencilerden birinci ve ikinci grafikte gözlemlediklerini karşılaştırmaları söylendikten sonra, sera

gazlarının küresel sıcaklığı nasıl değiştirdiğine yönelik argümanlarını önce WISE programı
üzerinden cevaplamaları istenir. Sonrasında ise öğrenciler ile tüm sınıf tartışması sürecine geçilerek
sera gazlarının iklim değişikliğine neden olma nedenleri ve sonuçları tartışılılır.
 9

ETKİNLİK 3
DERS PLANI
Buzulların Erimesi

Oturum Adı: İklim Değişikliği ve Buzulların Erimesi

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

Katılımcıların, buzulların erimesi hakkında farkındalığa sahip olup bu konu hakkında bilimsel
argümanlar kullanarak açıklama yapabilecek düzeye getirilmesi amaçlanmaktadır.

Önerilen Süre: 90 dakika

Yöntem/Teknikler: Argümantasyon,

Kullanılan Web 2.0 Aracı: Miro

Miro beyaz bir tahta üzerine hazır bulunan şablonlar veya boş bir canvas üzerinde öğrencilerin
işbirlikli olarak uzaktan veya bireysel olarak çalışabilecekleri bir ortam sunmaktadır. Miro ile
öğrenciler kavram ve zihin haritatları, çeşitli grafik organizatörleri hazırlayabilmekte, notlar alıp
paylaşabilmektedir. Program öğrencilerin birbirlerinin hazırladıkları grafik düzenleyicileri, notları
veya haritaları değerlendirmelerine; öğrencilerin birbirleri ile mesajlaşmalarını sağlacakları bir
ortam sunmaktadır. Miro sağladığı dijital alan ile öğrencilerin birbiriyleriyle veri ve argümanlarını
paylaşmalarını; farklı çoklu gösterimlere erişebilmelerini de sağlamaktadır. Bununla birlikte
platform üzerinden öğrenciler görüntülü konuşma da yapabilmektedir.

Web 2.0 aracının internet adresi: https://miro.com/app/dashboard/

 10

Etkinliğin Uygulanışı: İklim değişikliğine bağlı olarak buzulların erimesi ve dolaylı olarak bölgede
bulunan mekan sorunu ve artan rekabet ile birlikte türlerin tehlikede olması iklim değişikliğinin en
temel sonuçları arasında yer almaktadır. Öncelikle eğitmen bu soruna dikkat çekmek için buzulların
nasıl eridiğini gösteren birkısa videoyu öğrencilere izletir. Bu videoda iklim değişikliğine yönelik
olarak buzulların nasıl erdiği gösterilmektedir (https://www.youtube.com/watch?v=0QVVzFPChAU)
ve öğrencilere buzulların hem üst tabakadan hem de alt tabakadan nasıl erdiği anlatılır ve
öğrencilerin soruları yanıtlanır. Öğrencilere ayrıca buzullar hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaları
için (https://climatekids.nasa.gov/10-things-glaciers/) sayfası inceletilir. Sayfadaki buzullar
hakkındaki 10 temel ilginç bilgi hakkında konuşulur.

Daha sonra öğrencilere buzulların erimediğini aksine buzulların oluşumuna yönelik bulguların
olduğunu belirten bir gazete haberinden bir kesiti bireysel olarak okumaları istenir (Taylor, 2005).

“Güncellenen NASA uydu verileri, kutuplardaki buzulların son on yılın ortasına kadar yaklaşık 1979 boyutunda
kaldığını gösteriyor. Bununla birlikte, 2005'ten başlayarak, kutup buzu birkaç yıl boyunca mütevazı bir şekilde
geri çekildi. 2012'ye gelindiğinde, kutup deniz buzu 1979 ölçümlerine göre yaklaşık yüzde 10 geriledi… Ancak
2012'nin sonlarında kutup buzu çarpıcı bir şekilde toparlandı ve 1979 sonrası ortalamayı hızla aştı. O
zamandan beri, kutuplardaki buzullar, 1979 sonrası ortalamadan daha büyük bir ortalama ölçüde olmuştur.”
Daha sonra Taylor, kutup buzunun "mütevazı bir geri çekilmesi" - ki olduğunu düşünmediği - gelse bile, bunun
için gerçekten endişelenmememiz gerektiğini öne sürüyor. Böyle bir düşüş "küresel ısınma krizinin kanıtı veya
kanıtı olmaz" diye yazıyor. "Böyle bir geri çekilme, yalnızca küresel sıcaklıkların Küçük Buz Devri'nden
kademeli olarak toparlanmaya devam ettiğini gösterecektir.” (Mooney, 2015).

Öğrenciler gazetedeki bu haberi okuduktan sonra öğrencilere şu soru yöneltiler

“Yukarıdaki gazete haberinde Taylor’un ortaya koyduğu argümanlara karşı çıkan bilim insanları
buzulların iklim değişikliği sonucunda eridiğine dair hangi argümanları üretmektedirler?

Öğrenciler soru yönelttikten sonra öğrenciler 4’er kişilik gruplara ayrılırlar. Buzulların erimesine
yönelik grup halinde bilgi bulmaları istenir. Buldukları bilgileri eğitmenin vereceği tek bir linkteki
Miro panosu üzerindfe düzenlemeleri ve ardından da argümanlarını yazılı olarak Miroya eklemeleri
istenir.

ÖğrencilerZoom üzerinden odalara ayrılarak kendilerine araştırma yapmaları ve Miro üzerinde bilgi
düzenlemeleri için 45 dakika verilir. Gruplar argümanlarını yazdıktan sonra öğrencilerin bireysel
olarak tüm panodaki argümanları incelemeleri bu argümanlara yazılı olarak cevap vermeleri ve
Miro üzerindeki araçlar ile etkileşime geçmeleri için 15 dakikalık zaman verilir. Daha sonra
öğrenciler ile büyük grup tartışması yapılır. Gruplardan argümanlarını sunmaları, karşıt argümanlar
varsa bunları değerlendirmeleri istenir. Etkinlik sonunda buzulların erimesine yönelik olarak halen
süregelen çalışmaların varlığından bahsedilr.

Büyük grup tartışmasının sonunda Taylor’un makalesi ile buzulların oluşumuna yönelik kanıtların
karşılaştırılarak argüman yapılandırılması teşvik edilir.
 11

ETKİNLİK 4
DERS PLANI
Nesli Tükenme Tehlikesinde Olan Canlılar

Oturum Adı: İklim Değişikliği ile Nesli Tükenmekte Olan Canlıların İlişkisi

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:
 12

İKatılımcıların, iklim değişikliği ile nesli tükenmekte olan canlılar arasındaki ilişkiyi kavraması ve bu
yönde farkındalık geliştirmesi amaçlanır.

Önerilen Süre: 90 dk. (2 ders saati)

Yöntem/Teknikler: Argümantasyon, Büyük grup taratı

Kullanılan Web 2.0 Aracı: Parlay Ideas

Parlay Ideas, öğrencilerin sorulan bir soru üzerine kendi fikir ve argümanlarını paylaşmalarını
sağlayan, öğrencilerin argümanlarına yanıt verebilecekleri bir platform sağlamaktadır. Öğrenciler
sisteme kayıt olduktan sonra yuvarlak masa tartışmasına katılarak argüman başlatıcı cümleler ile
argümantasyon sürecine daha aktif dahil olmalarını sağlamaktadır. Öğrenciler eğitmenin daha
önceden belirlediği katılıyorum çünkü, katılmıyorum çünkü, sunulan verilere ek olarak gibi cümle
başlatıcı kalıpları seçenekler arasından belirleyerek argümanlarını yapılandırmaya devam
edebilmektedir.

Parlay ideas ile öğrencilerin diğer öğrencilerin argümanlarını görmeleri için mutlaka bir argüman
tazmaları istenbilir. Ayrıca daha önceden sistem üzerinden belirlenen hazır değerlendirme kriterleri
kullanılarak öğrencilerin argümanları değerlendirilebilir.
 13

Web 2.0 Aracının İnternet Adresi: https://parlayideas.com/

Eğitmen, öğrencilerin ön bilgilerini ölçmek amacıyla dersin hazırlık kısmına 2 çarpıcı soru ile giriş
yapar. Sorular şu şekildedir;
1) Dünyada nesli tükenme tehlikesinde olan tahminen kaç hayvan türü vardır biliyor
musunuz?
2) Peki bu nesli tükenme tehlikesinde olan hayvanlardan kaçının ismini biliyorsunuz?

Bu iki soru sayesinde öğrencilerin bu konu hakkında aslında ne kadar az bilgiye sahip oldukları
gösterilmek istenmektedir. Bu sayede bu konu hakkındaki yetersiz bilgilerini tamamlamaya yönelik
ekstra bir çaba içerisinde olmaları amaçlanmaktadır.

Daha sonrasında nesli tükenme tehlikesi altında olan canlıların bu tehlikeye sebep olan faktörlerin
neler olduğu hakkında sorular sorulur. Elbette tek faktör yasak avcılık değildir, iklim değişikliği de
bu sebepler arasındadır.
 14

Bu açıklamalardan sonra eğitmen öğrencilerin Parlay Ideas’a kayıt olmalarını ister. Öğrenciler kayıt
yaptırdıktan sonra platformun kullanımına yönelik olarak kısa bir bilgilendirme yapar. Öğrenciler
yeterli deneyime sahip olduktan sonra argümantasyon etkinliğine geçiş yapılır. Etkinlikte
öğrencilerin birer adet iklim değişikliği nedeniyle nesli tükenen canlı hakkında bilgi toplamaları
istenir. Daha sonra bu bilgiden yola çıkarak öğrencilere iki adet soru Parlay Ideas üzerinden
yöneltilir.

1-İklim değişikli hangi nedenler ile seçtiğiniz canlının neslinin tükenmesine neden olmuştur?

2-İklim değişikliği şu an için insanın neslinin tükenmesine ciddi anlamda bir tehdit
oluşturmamaktadır. Dünyadaki canlı çeşitliliği ve sayısını da göz önünde bulundurursak, sizce bu
canlıların neslinin iklim değişikliği nedeniyle tükenmesinin herhangi bir önemi var mıdır?

Parlay ideas yuvarlak masa tartışması başlatılır. Öğrenciler nesli iklim değişikliği nedeniyle tükenen
canlı hakkında internet üzerinden 30 dakikalık bir araştırma yapar. Daha sonra bu canlılının neslinin
tükenmesinin önemine yönelik argümanını Parlay Ideas’a bireysel olarak yazar.

Öğrenciler bireysel argümanlarını yapılandırırken, bu konuya yönelik etik ve ahlaki muhakeme

süreçlerine de dahil olmaları beklenmektedir. Bu nedenle eğitmen konunun bu boyutlarını da göz
önünde bulundurmaları gerektiğini öğrencilere hatırlatır. Öğrenciler kendi argümanları yazdıktan
sonra herkesin en az bir başka argümanı desteklemesi veya karşıt argüman üretmesi istenir.
Öğrenciler argümanlarını yazdıktan sonra seçilen argümanlardan bazıları paylaşılır. Tüm sınıf
argümantasyonu süreci başlatılarak öğrencilerin karşıt görüşlere tekrar maruz kalmaları sağlanır.
Argümantasyon süreci sistem düşüncesi tanımının yapılması ve sistem düşüncesine göre
antroposentrik (insanı merkeze alan) dünya görüşü yerine ekosistemdeki tüm canlı ve cansız
varlıkların eksosistem için öneminin düşünülmesi ve bu doğrultuda mevcut kaynakların ve
canlıların korunmasının sistemin devamlılığı için önemine vurgu yapılarak sonlandırılır.
 15

ETKİNLİK 5
DERS PLANI
Ekstrem Hava Olayları

Oturum Adı: İklim Değişikliği ve Ekstrem Hava Olayları

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

Katılımcıların, ekstrem hava olayları hakkında bilgi sahibi olup bu konu ile iklim değişikliğinin
arasındaki ilişkinin farkına varmaları amaçlanır.

Önerilen Süre: 40 dk. (1 ders saati)

Yöntem/Teknikler: Argümantasyon, Büyük grup taratı

Araç-Gereçler: İnfogram

Eğitmen öğrencilerin ekstrem hava olayları hakkındaki ön bilgilerini ölçmek amacıyla ekstrem hava
olaylarının ne olduğu, ekstrem hava olayları deyince akıllarına gelenlerin ne olduğu hakkında
sorular sorar. Bu sorulara yeterince cevap geldikten sonra öğrencilerden ekstrem hava olaylarına
örnek vermeleri istenir. Sorulan sorulara yeterince cevap geldiği zaman konuya giriş kısmına geçiş
yapılır. Eğitmen daha sonra ekstrem hava olaylarının ne olduğundan basheder.
Astronomi Kökenli-Meteor düşmesi
Metreoroloji/Hidrometeoroloji Kökenli-Ekstrem sıcaklık, fırtına, şiddetli yağış, sel, taşkın
Jeoloji ve Jeomorfoloji Kökenli-Volkanik patlamalar, depremler, tsunami, kütle harekeleri

Eğitmen kısaca bu ekstrem hava olaylarına örnek verdikten sonra öğrencilere bir örnek olay verir.
Örnek olayda Amerika Birleşik Devletlerinde yaşanan gerçek bir kasırganın sonrasında meydana
gelen tahribattan görüntülere de yer verilir (

Amerika Birleşik Devletleri tarihin en şiddetli kasırgasına hazırlanıyor. Dorian Kasırgası'nın kıyıya
yaklaşması ile birçok eyalette acil durum ilan edilirken ABD Ulusal Kasırga Merkezi, Dorian
Kasırga'sının ölümcül ve yıkıcı etkilerinin dikkate alınması gerektiğini belirtti. Şiddetini arttırarak
beşinci seviyeye çıkan kasırga Bahamalar’da etkili olmaya başladı. Merkezin aktardığı bilgilere göre
rüzgâr hızı saatte 295 kilometreyi bulan Dorian Kasırgası, şu ana kadar bölgeyi vuran en güçlü
kasırga olarak kayıtlara geçti. Şiddetli yağış bırakan kasırganın Bahamalar üzerinde ciddi tahribata
 16

yol açacağı tahmin edilirken, yetkililer şu ana kadar herhangi bir can kaybının rapor edilmediğini ve
gerekli tüm tedbirleri aldıklarını açıkladı.
Dorian Kasırgası tarihin en büyük doğa olaylarından biri olarak kabul ediliyor. Bahamalar’da büyük
tahribata neden olan kasırga sosyal medyada da oldukça yayıldı. Bahamalar’da evinde mahsur
kalan bir kişinin sosyal medya üzerinden yardım çığlıkları yapması herkesi üzüntüye boğdu. İşte
tarihin en büyük doğa olayı; Dorian Kasırgası’ndan bazı öncesi-sonrası şeklindeki görüntüler.

Yukarıdaki yazı ve fotoğraflar, bir haber sayfasından alınmıştır ve dünyanın en büyük

kasırgalarından birini anlatmaktadır. Bu haber üzerinden katılımcılarla bir beyin fırtınası yapılacaktır.
Beyin fırtınası için büyük grup tartışması bölümüne geçilecektir.

Büyük Grup Tartışması

Eğitmen, bu haber üzerine öğrencilere çeşitli sorular sorarak beyin fırtınası yapmaları ve fikirler
üretmesini amaçlamaktadır. Böylelikle öğrenciler hem akıllarına gelen fikirleri paylaşacak hem de
diğer arkadaşları tarafından da bir rehber eşliğinde yorumlanma imkânı tanınacaktır. Tartışma
konusu açabilecek ve fikir üretmeleri istenilen sorular aşağıdaki gibi olabilir.
● Yıllar geçtikçe yaşanan doğa olaylarının daha da büyümesinin sebebi nedir?
● İklim değişikliği ile ekstrem doğa olayları arasında nasıl bir ilişki vardır?
● Sizce ekstrem doğa olaylarının sebebinin iklim değişikliği olduğunu dünyadaki tüm insanlar
biliyor mu?
● Sıcaklık ve soğukluk dengesinin bozulması, iklimlerin kısalması veya uzalması gibi olaylar
iklim değişikliği ile ilişkilendirilebiliyor ama kasırga ve deprem gibi doğa olaylarının iklim
değişikliği ile ilişkisi yeterince biliniyor mu?

Bu sorularla büyük grup tartışmasında beyin fırtınası yapıldıktan sonra artık öğrenciler bu konular
hakkında yeterince bilgi sahibi olmuşturlar. Sırada bu konu hakkında bir ürün ortaya çıkarmak
vardır.
 17

ETKİNLİK 6
DERS PLANI
İklim Değişikliği ve Göç

Oturum Adı: İklim Değişikliği ve Göç Arasındaki İlişki

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

Katılımcıların, İklim Değişikliğinin sebep olduğu göçler konusunda bilgilenmesi ve farkındalık

kazanması hedeflenir.

Önerilen Süre: 40 dk. (1 ders saati)

Yöntem/Teknikler: Argümantasyon, Büyük grup taratı

Kullanılan Web 2.0 Aracı: Blendspace

Web 2.0 aracının internet adresi: https://www.blendspace.com/

Blendspace öğrencilerin bilgi organizasyonu için kullanabilecekleri bir platformdur. Platform

üzerinde öğrenciler şablon üzerindeki kutucuklara herhangi bir konu hakkındaki bilgilerini yazı,
resim, video, anket, farklı linkler gibi formatlarda erişilebilecek olan veriler koyulabilmektedir.
Platform üzerinde YouTube, Google gibi internet sitelerinden doğrudan içerik çekilebilmektedir.
Argümantasyon süreçlerinde bu platform katılımcıların iddialarını destekleyebilecek verileri
organize etmelerine ve ayrıca öğrencilerin argümanlarını yazılı bir şekilde düzenlemelelerine de
olanak sağlar. Öğrenciler argümantasyon süreçlerinde bu platformda organize ettikleri bilgileri
sunarak sonrasıda argümanlarını da sunabilirler. Metin kısmında ayrıca öğrencilerin tartışma
yapabilecekleri ve birbirlerine yorum yazabilecekleri araçlar da mevcuttur.

blendspace de hazırlanan içerik Google Classroom, Twitter , Eposta vFacebook üzerinden

paylaşılabilemektedir. Bununla birlikte içerik herhangi bir internet sayfasına da gömülebilmektedir.
 18

Dersin girişinde öğrencilere göçün tarihsel süreç içerisindeki nedenlerinin ne olabileceği ve bunun
günümüzde hangi nedenlere bağlı olabileceği sorulur. Sonrasında sınır ötesi çevre sorunları tanıtılır.
Bu sorunların bir ülke sınırı içerisinde ortaya çıkan emisyonların başka bir ülkeye doğal yollarla
taşınmasından kaynaklandığı belirtilir. Göç ve iklim değişikliği arasındaki ilişki anlatılmadan önce,
göçün tanımı yapılır.

Göç edenlerden göç nedenine bağlı olarak yapılan bir sınıflandırmaya göre; ülkesinin iklim
değişikliği ve doğal afetler gibi çevresel koşullar nedeniyle göç etmek zorunda kalan insanlar,
mülteciler, “çevre mültecileri” olarak adlandırılmaktadırlar. Daha sonra çevre mültecileri hakkında
bilgi verilir. Bunun yanısıra çevre mültecileri yerine çevresel değişim bağlamında göç, iklim
göçmenleri, feleketler tarafından yerinden edilmiş kişilere yönelik bilgilendirme yapılır.

Sonrasında Tuvalu ülkesinin bir görseli gösterilerek bu ülke hakkında daha önce bilgisi olan birinin
olup olmadığı sorulur. Tuvalu’nun yakın tarihte iklim değişikliği ve dolayısı ile yükselen su seviyeleri
nedeniyle sular altında kalacağından ve ada halkının iklim mültecisi olacağından bahsedililir.
Bununla birlikte Afrika’nın doğusundaki olası çöl çekirgesi istilasından bahsedilir.

Öğrenciler ile birlikte Dünya Afet Raporu incelenir. Rapora göre Türkiye’nin en fazla göç alacak 3
ülke arasında yer alacak olması projeksiyonu tartışılır.

Etkinliğin ikinci kısmında öğrencilere Blendspace platformu ve araçları tanıtılır. Öğrencilerin kendi
bilgisayarları başında yeterli deneyimi kazanmaları için gerekli süre verilir. Argümantasyon etkinliği
sürecinde öğrenciler platformda işbirlikli olarak grup çalışması yapacaklardır. Öğrencilere Mustafa
isimli bir çiftçinin iklim değişikliği nedeniyle köyünden büyük şehre göç etmesine yönlik karar
verme durumunu içeren bir senaryo verilir.
 19

Mustafa, Konya’da doğmuş büyümüş bir çiftçidir. Çiftçiliği ailesinden öğrenmiş ve bu mesleği
devam ettirmiştir. Ama bir sorun ile karşı karşıyadır: Artan hava sıcaklıkları. Artan hava sıcaklıkları,
Mustafa’nın yetiştirdiği ürünlerin bakımını zorlaştırıyor, kullandığı su miktarının artmasına sebep
oluyordur. İklim değişikliğinin sonucu olarak kış mevsimleri daha soğuk, yaz mevsimleri ise çok
daha sıcak geçmektedir. Bu durum, ilkel çiftçilerin sayısını azaltmış ve modern çiftçiliğe geçişi
artırmıştır. Yalnız her çiftçi, modern çiftçiliğe geçiş için gerekli olan sermayeye sahip değildir. Büyük
bir seranın kurulması ve bu seranın işleyişinin devam ettirilebilmesi için büyük bir sermayenin
olması gerekmektedir. İşlediği yeri küçük olan, mahsullerinin toplanması için herhangi bir araca bile
ihtiyaç duymayan küçük sayılabilecek çiftçiler, bu durumdan büyük oranda etkilenmiştir.
Mustafa’nın yakın çevresindeki kendisi gibi küçük çiftçi olan arkadaşları son paralarıyla bir bir
İstanbul’a gitmekte ve iş bulmaktadır. Ayrıca bir arkadaşı da çalıştığı yerde işçi arandığı için
Mustafa’ya bu işten bahsetmiş ve kendisini İstanbul’a çalışmaya davet etmiştir.

Öğrenciler senayoyu okuduktan sonra öğrenciler gruplara ayrılır. Gruplar sanal odalarda
kendilerine verilen görevleri yerine getirirler.

● Yukarıdaki senaryodan yola çıkarak, aşağıdaki yönergeler verilir.

● İklim değişikliğinin tarıma olan etkisini ve sonuçlarını araştırınız.
● İklim değişikliği kaynaklı göç sorunlarına yönelik bilgi bulunuz.
● Bununla ilgili bulduğunuz verileri ve kaynaklarını BLENDSPACE’e giriniz.
● İklim değişikliğinin tarıma ve dolayısıyla göç sorununa neden olmaması için neler yapılması
gerekir? Mustafa Sizce Ne yapsın? Konuya yönelik argümanınızı BLENDSPACE’e yazınız.

Gruplar incelemelerini tamamlayıp bulgularını Blendspace’e girdikten sonra, her gruba

Blendspacelerini sunmaları için fırsat tanınır. Öğrenciler sunumlarını yaptıktan sonra her bir grubun
diğer gruba soru sormasına, karşıt argümanlar ve çürütücüler üretmelerine izin verilir. Öğretmen
daha sonra iklim değişikliğinin tarıma olan etkisini ve olası göçlere nasıl sebep olabileceğine
yönelik sunum yaparak dersi kapatır.
 20

ETKİNLİK 7
DERS PLANI
Bireysel Tüketim Alışkanlıkları

Oturum Adı: İklim ve Hava Durumu Arasındaki İlişki

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

Bireysel tüketim alışkanlıklarının iklim değişikliği ile ilişkisi vurgulanır. Tüketim alışkanlıklarının
değiştirilerek iklime olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi yönünde argümantasyon sürecine dahil
olunur.

Önerilen Süre: 40 dk. (1 ders saati)

Yöntem/Teknikler: Argümantasyon, Büyük grup taratı

Kullanılan Web 2.0 aracı: JamBoard

Web 2.0 aracının internet adresi: https://jamboard.google.com/

Jamboard Google araçları üzerinden erişilebin bir işbirlikli çalışma ortamı aracıdır. Bu araç
sayesinde öğrenciler kendi bilgisayaları üzerinden tek bir kanvası kullanarak bilgi paylaşımında
bulunabilirler. Argümantasyon süreçlerinde ise öğrencilerin senkron ya da asenkron olarak bilgi ve
argüman paylaşmalarına olanak sağlar.

Şekil X. Jamboard
 21

Bu ücretsiz araç ile öğrenciler kanvas üzerinde notlar, video ve resimler paylaşabilmektedir.
Öğrenciler ayrıca aynı hesap üzerinden farklı kanvaslar üzerinde çalışma imkanı da bulabilmektedir.
Bu sayede eğitmen öğrencilerin farklı konularda çalışmalarına da imkan sağlayabilir.

Eğitmen öncelikle bireysel tüketim alışkanlıklarının karbon salınımı ve dolayısıyla iklim değişikliğine
etkisine yönelik olarak neler bildikleri sorulur. Daha sonra öğrencilere
https://www.esgturkey.com/karbon-ayak-izi-dengeleme/#1620737374123-7d2f8a66-d8d2 sayfası
üzerinden bazı yiyecek ve kullanım malzemelerin ne kadar karbon salınımı yaptığına ilişkin bir
görsel gösterilir. Sonrasında öğrencilerden bireysel olarak seçecekleri herhangi bir
malzeme/materyal/yiyecek üretimi için ne kadar karbon ayak izi bıraktığını araştırmaları istenir.

Katılımcılar daha sonra 5 gruba ayrılır. Her gruba roller verilir.

● 1.grup: vegan, zengin, iklim duyarlılığı düşük bir aile

● 2.grup: çok fazla et tüketen, zengin, iklim duarlılığı yüksek bir aile
● 3.grup: orta gelirli, iklim duyarlılığı düşük bir aile
● 4.grup: et tüketen, gelir düzeyi düşük, iklim duyarlılığı düşük bir aile
● 5.grup: vegan, orta gelirli, iklim duyarlılığı yüksek bir aile.

Bu roller verildikten sonra öğrenciler gruplara ayrılırlar. Gruplarında kendilerine verilen rollerden
yola çıkarak iklim aktivisti bir çocukları olduğu ve ailelerinin rollerine uygun olarak bu çocuklarının
ailenin iklim duyarlılığını arttırılmasına yönelik olarak aile ile çatışmaya girmektedir. Bu ailenin
çocukları ile gerçekleşecek diyaloğunu canlandırmaları istenir. öğrenciler gruplarında bu ailelerin
ve bireylerin konuya yönelik olarak nasıl argümanlar üreteceklerini düşünmeleri istenir.

Gruplar, kendilerine verilen ailenin temel argümanını JamBoard üzerinden paylaşırlar. Eğitmen
daha sonra tüm grupları temel odada toplar ve rollerini oynamalarını ister. Sonrasında eğitmen
bireysel olarak öğrencilerin Jamboardda yazılan grup argümanlarını incelemelerini ister. Bireyler
grup argümanlarını inceledikten sonra Jamboard üzerinden bireysel argümanlarını da yazarlar.
Sonra da bireysel olarak JamBoard daki diğer argümanları incelemeleri için de fırsat verilir. Eğitmen
JamBoard da ikinci bir kanvas açarak bireylerden “bireysel tüketim alışkanlıklarının iklim
değişikliğine etkilerine önlemek için neler yapılabilir” sorusuna argüman üreterek buradan
paylaşmaları istenir.

Daha sonra da karbon ayak izi hesaplama sayfasından öğrencilerin bireysel olarak günlük tüketim
alışkanlıklarının toplamda ne kadarlık bir karbon salınımına neden olduğunu hesaplamaları istenir.
Öğrenciler bu hesaplamaları yaptıktan sonra dünya ortalaması, Türkiye ortalaması ve bireylerin
kendi tüketim alışkanlıklarına yönelik olan karbon ayak izlerini karşılaştırmaları isteir.

Karbon ayak izlerini öğrenen katılımcılara, bu hesaplama hakkında bazı sorular sorulur ve bireysel
tüketim alışkanlıklarını sorgulamaları sağlanır.

Bu sorulardan bazıları aşağıdaki gibi olabilir;

1) Karbon ayak izi puanı …’dan yüksek olan var mı?

 22

2) Karbon ayak izi puanı …’dan düşük olan var mı?

3) Karbon ayak izi puanınızın bu kadar yüksek olmasının sebebi sizce nedir?

4) Karbon ayak izi puanınızın bu kadar düşük olmasının sebebi sizce nedir?

(Soru sayısı artırılabilir, azaltılabilir veya sorular değiştirilebilir)

 23

ETKİNLİK 8
DERS PLANI

Evlerde İklim Dostu Enerji Kullanımı ve İklime Sağladığı Faydalar

Oturum Adı: İklim ve Enerji arasındaki ilişki

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

İklim ve hava durumu arasındaki farkı açıklar. İklim verilerini analiz ederek, geçmişten günümüze
iklim verilerindeki trendi analiz eder.

Önerilen Süre: 40 dk. (1 ders saati)

Kullanılan Web 2.0 aracı: Flip

Web 2.0 aracının internet adresi: https://info.flip.com/

Flip öğrencilerin videolar aracılığı tartışmalarına olanak sağlayan ücretsiz bir Web 2.0 aracıdır. Bu
araç sayesinde öğrenciler öğretmenlerinin hazırladığı küçük gruplarda güvenli bir şekilde tartışma
fırsatı bulurlar. Öğrenciler kendi cep telefonları veya kameraları ile çekecekleri videolar aracılığı ile
ilgilenilen konu hakkında argümanlarını ve düşüncelerini sınıf için hazırlanmış gruplarda
paylaşabilirler. Ayrıca öğrenciler birbirlerinin videoları altında cevap niteliğinde yeni videolar da
paylaşabilirler.
 24

Etkinliğin Uygulanışı

Eğitmen öncelikle öğrencilere bu etkinlikte bireysel olarak çalışacaklarını hatırlatır. Etkinlik başında
öğrencilerin Flip üzerinden bir hesap oluşturmalarını ister. Sonrasında Flip in içerdiği araçları,
kullanım amaçlarını tanıttıktan sonra Flip’in nasıl kullanılabileceğine yönelik beyin fırtınası başlatır.
Öğrencilerin görüşlerini aldıktan sonra argümantasyon süreçlerinde nasıl kullanılacağına yönelik
olarak kısa bir bilgilendirme yapabilir.

Etkinliğin ikinci aşamasında eğitmen öğrencileri açtığı derse kaydeder. Sonrasında onlara
aşaığıdaki senaryoyu verir.

Merhaba,

Mahalle sakinleri olarak bireysel elektrik tüketimimizi daha enerji dostu yapmak için yarın mahalle
muhtarlığımızda toplanıyoruz. Yarın mahallemizin enerjisini nereden karşılayacağımıza yönelik
olarak konuşacağız. Gelmeden önce iklim değişikliği ile mücadele ve mahallemizin elektriğini
sağlamamız için hangi enerji türünü (Nükleer, Rüzgar, Güneş, Jeotermal, Hidroelektrik) seçmemiz
gerektiğine yönelik olarak bireysel argümanınızı içeren videonuzu buraya yükleyiniz. Mahalle
sakinleri bu videoyu izleyerek diğer sakinlerin konu hakkında ne düşündüklerini öğrenebilirler.

Eğitmen bu senaryoyu ayrıca Flip üzerinde de paylaşır. Öğrnecilere araştırma yapmaları için 30
dakika süre verir. Dersin uzunluğuna göre bu süre değiştirilebilir. Ayrıca öğrencilere buldukları
verileri düzenlemeleri için de bir öğrenme ortamı sunulabilir.

Öğrenciler videolarını çektikten sonra bu videoları Flip platformuna yüklemeleri istenir. Öğrencilere
ayrıca bu videolarında hangi enerji türünü seçtiklerini açıklayan argümanlarını gerekçeleri, karşıt
iddiaları ve çürütücüleri ile birlikte video içeriğine eklemeleri istenir.

Öğrenciler bireysel olarak hazırladıkları videoları platforma yükledikten sonra, diğer öğrencilerin
argümanlarını içeren videoları izlemeleri için kendilerine yarım saat daha süre tanınır. Öğrenciler
daha sonra izledikleri videolardaki argümanları destekleyen veya çürüten kendi argümanlarını
yorum olarak videoların altına eklerler. Bu aşamada, video sahibi öğrenciler kendilerine yapılan
yorumlardaki argümanlara cevap verebilirler.

Etkinliğin son aşamasında tüm sınıf tartışması sürecine geçilir. Bu aşamada özellikle farklı enerji
türlerinin kullanımına yönelik argümanları olan öğrencilerden başlanarak tartışma başlatılır.
Tartışma sürecinde diğer öğrencilerin sunum yapan öğrenciye niçin katıldığı veya katılmadığı
sorularak, öğrencilerin yüksek kalite argümanların göstergesi olan karşıt argüman ve çürütücüler
üretmeleri sağlanır. İklim değişikliği ile mücadelede en etkili olabilecek yöntem hakkında
tartışıldıktan sonra ders sonlandırılır.
 25

ETKİNLİK 9
DERS PLANI
İklim Dostu Sanayileşme

Oturum Adı: İklim Değişikliği ve Saniyleşme

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

Katılımcıların iklim dostu sanayileşme hakkında bilinçlenmesi ve yapılması gerekenler hakkında fikir
sahibi olması amaçlanır..

Önerilen Süre: 90dk

Araç-Gereçler: Kialo

Web 2.0 aracının internet adresi: https://www.kialo-edu.com/

Kiaolo öğrencilerin eleştirel düşünme beceilerini geliştmek, argümantasyon süreçlerine dahil

olarak farklı bakış açılarına maruz kalmalarını sağlamak, kanıta dayalı muhakeme yapılandırmak
için kullanılabilecek bir ortam sağlamaktadır. Kialo ile öğretmen öğrencilerin bir konu hakkında
tartışmalarını ve fikir alışverişi yapmalarını sağlar. Kialo ayrıca içerdiği görsel araçlar ile konu
hakkındaki olumlu ve olumsuz düşünceleri, gerekçe sayıları ile birlikte haritalandırmaktadır.

Kiaolo ile ayrıca öğrencilerin kaç adet argüman yazacaklarına,farklı kişilerin argümanları altına kaç
farklı çürütücü veya destekleyici argüman yazacaklarına öğretmen yönerge verebilir.

Bununla birlikte öğrenciler ayrıca diğer katılımcıların argümanlarına oy verebilir. Öğretmen

öğrencilerin en az kaç sayıda oy vereceğini de önceden belirleyebilir.
 26

DERS PLANI
İklim Dostu Sanayileşme

Oturum Adı: İklim Değişikliği ve Saniyleşme

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

Katılımcıların iklim dostu sanayileşme hakkında bilinçlenmesi ve yapılması gerekenler hakkında fikir
sahibi olması amaçlanır..

Önerilen Süre: 90dk

Etkinliğin Uygulanışı

Bu etkinlikte öğrencilere öncelikle Kialo üzerinden bir hesap açtırılır. Bu hesap üzerinden
öğrencilerin sisteme girmeleri istenir ve sonrasında sistemin kullanımına yönelik olarak öğrencilere
kısa bir tanıtım yapılır.

Sonrasında öğrenciler beş kişilik gruplara ayrılırlar. Kialo üzerinden aşağıdaki soru yöneltilir.

İklim değişikliği ile mücadelede sanayi faaliyetlerine yönelik Paris Anlaşmasına Ek Olarak başka
hangi eylemler zorunlu kılınmalıdır.

*Sanayi kuruluşlarından karbon ayak izini küçültmeyenlere ceza uygulanmalıdır.

*Tüm ülkelerin sanayileşme hızı aynı oranda azaltılmalıdır.

*Tüm ürünlerden karbon vergisi alınmıştır.

Eğitmen bu iddialara yönelik öğrenciler hangisini destekliyorsa bunun gerekçelerini aynı zamanda
karşıt argümanların ne olduğunu ve buna yönelik olarak ne tür çürütücüler yazabileceklerini
düşünmelerini ve yazmalarını ister. Öğrenciler kendi gerekçelerini yazdıktan sonra diğer kişilerin
argümanlarını değerlendirmeleri için yorum sekmesini kullanmaları hatırlatırılır. Yorum sekmesi
üzerinden öğrencilerin argümanlarını destekleyiciler, karşıt argümanlar ve çürütücüler kullanarak
yazmaları istenir. Ders genel sınıf tartışması ile öğrencilerin Paris anlaşmasına ek olarak nelerin
yapılabileceği tartışılarak sonlandırılır.
 27

ETKİNLİK 10
DERS PLANI
İklim Dostu Materyal Kullanımı

Oturum Adı: Sanayi faaliyetlerinde İklim Dostu Materyal Kullanımı

Önerilen Sınıf Düzeyi: Lisans

Ünite ve Kazanım:

Katılımcıların iklim dostu materyaller hakkında bilgi sahibi olması ve bu materyallerin günlük
hayatlarının bir parçası haline getirmeyi hedefler. Bu hedefleri, iklim değişikliği hakkındaki
farkındalıklarını artırarak gerçekleştirmeyi amaçlar.

Önerilen Süre: 90 dk.

Yöntem/Teknikler: Argümantasyon, Büyük grup taratı

Araç-Gereçler: Figma

Kullanılan Web 2.0 aracı erişim adresi: https://www.figma.com/

Figma sağladığı araçlarla kullanıcıların eş zamanlı olarak tek bir kanvas üzerinden çalışmalarına
ve grafik organizatörler hazırlamalarına olanak sağlar. Öğrenciler bireysel olarak bilgisayarları
üzerinden bu kanvasta metin, görsel, grafik, video gibi çeşitli gösterimleri ekleyebilirler.

Figma öğrencilerin işbirliği yapmalarını sağlayarak sınıf içerisinde problem çözme, beyin fırtınası
yapma, not alma, fikir paylaşma ve argüman oluşturma gibi çeşitli görevler için
 28

kullanılabilmektedir. Figma ile akış şemaları kavram haritaları ve günlül iş akışı planlamaları da
yapılabilmektedir.

Etkinliğin Uygulanışı:

Eğitmen öncelikle dersin başında katılımcılara “Business Model Canvas” İş Modeli Kanvasını
tanıtır. Bu kanvas bir problem durumunun tanımlanması, bu problemin ortadan kaldırılması için
gerekli olan etkinlikleri, temel kaynakları, değerler önerilerini, müşteri ilişkilerinin nasıl
yapılandırılacağını, müşteriye ulaşmak için gerekli kaynakların neler olacağını, maliyet yapısını
ve gelir kaynaklarının argümantasyon yoluyla ile grup içerisinde belirlenmesini planlamaya
yarayan bir şablon olarak karşımıza çıkmaktadır.

Eğitmen katılımcılara bu kanvası tanıttıktan sonra İş Modeli Kanvası ile ilgili olarak katılımcıların
sorularını yanıtlar. Sonrasında katılımcıları rasgele sistem üzerinden 4-5 kişilik gruplara böler.
Gruplar odalarına dağılmadan önce eğitmen gruplara aşağıdaki senaryoyu verir.
 29

Grubunuza ait bir şirketiniz var. Bu şirketinizin üretimde odaklandığı bir adet ürün var. Bu ürünün
üretim süreçlerini iklim dostu haline dönüştürmek istiyorsunuz. Ekibinizle bu süreci iyi yürütmek
için iyi bir plana ihtiyacınız var. Ürünün üretimi süreçlerini iklim dostu hale dönüştürmek için hangi
malzemeleri kullanacağınızı düşününmelisiniz. Bu ürünlerin seçimi ile nasıl bir pazarlamaya ihtiyaç
duyulduğu da belirlenmelidir. İş modelinizin niçin işe yarayacağına yönelik argümanınızı sözel
olarak sununuz.

Katılımcılar daha sonra gruplara bölünerek online olarak çalışmaya başlarlar. Bu süreç içerisinde
öğrencilerin seçtikleri materyallerin karbon ayak izlerini hesaplamaları, seçilen pazarlama
stratejilerinin ne kadar karbon salınımına neden olabileceğinin düşünülmesi gibi süreçlerin
öğrenciler tarafından düşünülmesi gerekmektedir. Bununla birlikte öğrencilere tartışma
süreçlerinde iddialarını destekleyecek şekilde gerekçeler/veriler bulmaları ve bunu Business Model
Canvas üzerinde belirtmelerinin beklendiği hatırlatılmalıdır.

Business Model Canvaslarını tamamladıktan sonra öğrencilerin tüm grupların kanvaslarını hızlıca
göz gezdirmeleri istenir. Ardından grup sözcüsü kendi grubunun iş modelini tüm sınıfa sunar.
Sunumlar sürecinde bu iş modelinin niçin iklim değişikliğini önlemeye yönelik bir model olduğu da
sınıfta tartışılır. Eğitmen dersi sanayi faaliyetleri sürecinde planlamadan itibaren bile iklim
değişikliğine nasıl katkı sağlayacağına vurgu yaparak bitirir.