De leeuw is van iedereen

Het Nieuwsblad/NU: Dender - 11 Jul. 2020

Pagina 4

“Wij zijn ook fiere Vlamingen. Maar we durven dat niet te zeggen.” Fotografe Noortje Palmers, conceptbedenker Jasper Declercq en
grafisch ontwerper Johan Theeuwes sturen niet toevallig vandaag een resem nieuwe versies van de Vlaamse leeuwenvlag de wereld
in. “Het symbool van alle Vlamingen moet er één zijn waar álle Vlamingen zich achter kunnen scharen.”

Elf juli. Vlaamse feestdag, en dus wordt her en der de Vlaamse vlag uitgehangen. Maar met die vlag gaat vaak ook een connotatie
gepaard die ervoor zorgt dat andere Vlamingen ze net níét willen uithangen. De Vlaamse vlag is in de loop der jaren geëvolueerd
van een symbool van de Vlaamse identiteit naar een politiek beladen symbool. Vaak rechts, militant, conservatief, en als dusdanig
polariserend voor wie er anders over denkt.

Fotografe Noortje Palmers, conceptbedenker Jasper Declercq en grafisch ontwerper Johan Theeuwes vinden dat dat niet klopt en
willen het veranderen. Ze hebben de Vlaamse vlag met subtiele accenten een aantal make-overs gegeven, zodat meer mensen zich
erdoor aangesproken voelen. De Vlaamse vlag moet voor hen verbinden, veeleer dan verdelen.

Eerst wereldburger, dan pas Vlaming

Declercq liet zich inspireren door Jimi Hendrix die op het Woodstock-festival als laatste artiest zijn versie van The star-spangled
banner - de nationale hymne van Amerika - ten beste gaf. “Het lied werd op dat moment door de Amerikaanse regering gebruikt om de
Vietnamoorlog te rechtvaardigen. Door het nummer, dat symbool stond voor de vijand, voor een gigantische bende hippies te spelen,
gaf Hendrix het terug aan al die mensen. Dit is jullie lied, het is wel degelijk van iedereen.”

De Vlaamse vlag is ons ook afgenomen, vinden de drie. Niet alleen door extreemrechts dat met zijn zogenaamde 'collaboratievlag'
- de leeuw met zwarte klauwen - zijn extreme standpunten kracht bijzet, maar ook de officiële Vlaamse Leeuw - met rode tong en
rode klauwen - kan onmogelijk nog neutraal bekeken worden. Palmers: “Ik heb het zelf gevoeld bij de fotoshoot. Toen ik de vlaggen
uitpakte, heb ik rondgekeken om te zien of er niemand in de buurt was die me scheef zou bekijken. Hola, dat zijn heftige flaminganten.
Dat gevoel was voor mij hét bewijs dat het thema relevant is.”

Declercq: “Als je vandaag durft te zeggen: Ik ben fier op mijn Vlaamse roots, krijg je automatisch reacties. Ik vind dat erg. Niemand van
mijn vrienden wil met 'Vlaams' geassocieerd worden. Wij noemen ons Antwerpenaar, Belg, wereldburger en dan pas Vlaming. Maar
ontkennen dat je Vlaming bent, is het ontkennen van een deel van je identiteit. 'Vlaams zijn' heeft voor mij veel meer te maken met
humor, bescheidenheid en het bourgondische leven, dan met politiek.”

De initiatiefnemers hebben acht versies van de Vlaamse Leeuw gemaakt, die telkens een andere groep mensen vertegenwoordigen,
waarvan er ook enkele bij 'hun' vlag zijn gefotografeerd. “Niet om mensen weer in hokjes te stoppen”, zegt Declercq. “Maar juist om
hén te erkennen in hun Vlaamse identiteit.”

Er is een vlag met regenboogklauwen voor de LGBTQ-gemeenschap. De leeuw met klauwen in verschillende huidskleuren
vertegenwoordigt de Belgen van andere afkomst. Verder zijn er vlaggen voor mensen met een beperking - de leeuw met een
kunstpoot - voor feestvierders, muzikanten, sporters, Franstalige Vlamingen en één specifiek voor vrouwen. Als sluitstuk is er één
overkoepelende vlag, waarop de gevlamde tong van de Vlaamse Leeuw is ingeruild voor een hartje, dat symbool staat voor de warme
samenleving waar iedereen gerespecteerd wordt.

Straten vol

De wijzigingen zijn bewust subtiel gehouden. Het herkenbare geel-zwarte beeld van de klauwende leeuw op zijn achterste poten blijft
overeind. “We hadden het anders kunnen doen en voor de LGBTQ-gemeenschap bijvoorbeeld een regenboogachtergrond kunnen
nemen”, zegt Palmers. “Maar dan hadden we een nieuwe vlag gemaakt. En dat willen we juist niet. We willen dat iedereen zich achter
hét Vlaamse symbool met zijn lange geschiedenis kan scharen.”

Of dat zal lukken? Ze zijn realistisch. Declercq: “Het zal wellicht niet meer voor deze generatie zijn. Maar alles begint ergens. Wij zijn al
gelukkig als dit thema op de agenda komt.” Palmers: “Ik droom er stiekem wel van dat dit project zo hard aanslaat, dat we volgend jaar
op 11 juli massaal de leeuwenvlag aan onze gevel hangen. Stel je voor: een straat vol met onze vlaggen. Als we allemaal het signaal
geven: Dit is ook van ons, hebben wij ons doel bereikt.”

Ze gaan niet iedereen 'bekeren', dat weten ze ook. En de militante beweging zal het symbool niet zomaar uit handen geven. Palmers:
“Maar dat hoeft ook niet. Rechtse Vlamingen zijn ook Vlamingen. We willen niet alles afvlakken of evolueren naar een wereld waarin
iedereen centrum is. Maar we willen wel mensen verenigen, in plaats van ze tegen elkaar op te zetten. Een van de deelnemers aan
het project, iemand met een zwarte huidskleur, had het plan opgevat om een gratis vlag van Vlaams Belang te bestellen, in brand te
steken en op 11 juli een video te delen op sociale media. Toen hij van ons project hoorde, besefte hij: het kan ook op een positieve
manier.”

Tekst: Annelies Rutten

Copyright © 2020 Mediahuis. Alle rechten voorbehouden

Copyright © 2020 Belga. Alle rechten voorbehouden