การเคลื่อนที่ของวัตถุ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงตำแหน่งของวัตถุตามเวลาที่เปลี่ยนแปลงไปจาก

ตำแหน่งเดิมไปยังตำแหน่งสุดท้ าย ซึง่ เมื่อวัตถุมีการเคลื่อนที่จะมีความสัมพันธ์กบั ปริ มาณต่าง ๆ เช่น

เวลาระยะทาง การขจัด ซึง่ ได้ กล่าวรายละเอียดไว้ ในหน่วยที่ 1 นอกจากนี ้ยังจะมีความเกี่ยวข้ องกับสิง่
อื่น ๆ อีกเช่น ความเร็ว ความเร่ง ความหน่วง เป็ นต้ น ซึง่ การเคลื่อนที่ของวัตถุมีอยูด่ ้ วยกันหลายลักษณะ
ซึง่ จะกล่าวรายละเอียดในหัวข้ อต่อไป
 การเคลื่อนที่ในแนวเส้ นตรงของวัตถุเป็ นการเปลี่ยนตำแหน่งของวัตถุที่เกิดขึ ้นในขณะที่เคลื่อนที่จาก
ตำแหน่งหนึง่ ไปสูอ่ ีกตำแหน่งหนึง่ ในแนวเส้ นตรง ซึง่ ลักษณะของการเคลื่อนที่เมื่อพิจารณาถึงอัตราเร็ว
หรื อความเร็วจะแบ่งออกได้ ดงั นี ้
5.2.1 การเคลื่อนที่ในแนวเส้ นตรงด้ วยอัตราเร็วหรื อความเร็วคงที่สม่ำเสมอการเคลื่อนที่ในแนวเส้ น
ตรงด้ วยอัตราเร็วหรื อความเร็วคงที่สม่ำเสมอ เป็ นการเคลื่อนที่ของวัตถุด้วยความเร็วเท่าเดิมไม่เพิ่มขึ ้น
หรื อลดลง
เมื่อวัตถุมีการเคลื่อนที่ในแนวเส้ นตรงจากความเร็วต้ น u ที่เวลาเริ่ มต้ น t = 0 ด้ วยความเร็ว
คงที่เมื่อเวลาผ่านไป tวัตถุก็ยงั คงความเร็วเท่าเดิมไม่มีการเปลี่ยนแปลง ถ้ าเขียนกราฟแสดงความสัมพันธ์
ระหว่างความเร็วและเวลาที่ใช้ แล้ วจะได้ รูป ดังรูป

การเคลื่อนที่ของวัตถุ
ด้ วยความเร็วคงที่หรือ
สม่ำเสมอ
 ตัวอย่างเช่น รถยนต์วิ่งด้ วยอัตราเร็ว 80 km/hr คงที่ตลอดเวลาในช่วงระยะทางของการเคลื่อนที่ไม่
ว่าเวลาจะผ่านไปเท่าไรอัตราเร็วของรถก็ยงั คงอยูท่ ี่ 80 km/hr ลักษณะดังกล่าวจะเรี ยกว่า การเคลื่อนที่
ด้ วยอัตราเร็วหรื อความเร็วคงที่สม่ำเสมอ นัน่ เอง ซึง่ ความเร็วของวัตถุสามารถหาได้ จากสมการในหน่วยที่
4 ดังนี ้

5.2.2 การเคลื่อนที่ในแนวเส้ นตรงด้ วยอัตราเร็วหรื อความเร็วไม่คงที่หรื อไม่สม่ำเสมอ

การเคลื่อนที่ในแนวเส้ นตรงด้ วยอัตราเร็วหรื อความเร็วไม่คงที่หรื อไม่สม่ำเสมอ เป็ นการเคลื่อนที่ของ
วัตถุที่อตั ราเร็วหรื อความเร็วมีการเพิ่มขึ ้นหรื อลดลง กล่าวคือ
ถ้ าวัตถุมีการเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วหรื อความเร็วเพิ่มขึ ้นจะเรี ยกว่า วัตถุมีการเคลื่อนที่แบบมี
ความเร่ง เช่น รถยนต์วิ่งด้ วยความเร็ว 60 km/hr เมื่อเวลาผ่านไป 10 s ความเร็วของรถยนต์เพิ่มขึ ้นเป็ น80
km/hr
ในทางตรงกันข้ ามถ้ าวัตถุเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วหรื อความเร็วลดลง จะเรี ยกว่า วัตถุมีการ
เคลื่อนที่แบบมีความหน่วง เช่น รถยนต์วิ่งด้ วยความเร็ว 70 km/hr เมื่อเห็นเด็กวิ่งตัดหน้ าจึงเหยียบเบรก
ทำให้ ความเร็วของรถยนต์ลดลงเป็ น 30 km/hr
 จากที่กล่าวมาสามารถสรุปได้ วา่ เมื่อวัตถุมีการเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วหรื อความเร็วไม่คงที่จะ
ส่งผลให้ วตั ถุนนมี
ั ้ ความเร่งเกิดขึ ้นถ้ าความเร็วเพิ่มขึ ้นแต่ถ้าความเร็วลดลงก็จะเกิดความหน่วง
ซึง่ ความเร่งและความหน่วงมีความหมายดังนี ้
ความเร่ง (Acceleration) หมายถึง อัตราการเปลี่ยนแปลงของความเร็วที่เพิ่มขึ ้นต่อหนึง่
หน่วยเวลา ซึง่ สามารถเขียนเป็ นสมการได้ ดงั นี ้ คือ

หรื อ

หรื อ

ความหน่วง (Deceleration) หมายถึง อัตราการเปลี่ยนแปลงของความเร็วที่ลดลงต่อหนึง่

หน่วยเวลา ซึง่ จะใช้ ในกรณีที่ความเร็วของวัตถุเคลื่อนที่ช้าลง โดยมีสมการเช่นเดียวกับความเร่ง
 เมื่อวัตถุมีการเคลื่อนที่ในแนวเส้ นตรงจากความเร็วต้ น u ที่เวลาเริ่ มต้ น t = 0 เมื่อเวลาผ่าน
ไป t วัตถุมีความเร็วเพิ่มขึ ้นเป็ น v ดังนันวั
้ ตถุจงึ มีความเร่ง a เกิดขึ ้น ถ้ าวัตถุมีความเร็วเพิ่มขึ ้นเท่า ๆ
กันในทุกช่วงเวลาที่เท่ากัน จะเรี ยกว่า ความเร่งคงที่ (Constant Acceleration) ถ้ าเขียนกราฟแสดง
ความสัมพันธ์ระหว่างความเร็วและเวลาที่ใช้ แล้ วจะได้ รูปดังรูป

การเคลื่อนที่ของวัตถุเมื่อมีความเร่ ง