B. Pasulat na Pagbaybay 2.

Sa pagbaybay ng mga hiram na salita

1. Panatilihin ang orihinal na anyo ng mga mula sa mga banyagang wika panatilihin
salitang mula sa ibang katutubong wika ang orihinal nitong anyo.
sa Pilipinas. •status quo •pizza pie
•bouquet •sheik
• VAKUL (IVATAN) – •samurai •french fries
panakip sa ulo na yari sa palmera na 3. Sa pagbaybay ng mga salitang mula sa
ginagamit bilang pananggalang sa ulan at Español, baybayin ito ayon sa ABAKADA.
init ng araw. •familia - pamilya
•PAYYO/PAYEW (IFUGAW) – •baño - banyo
pangkahalatang tawag sa palayan ng mga •cheque - tseke
ifugaw. •maquina - makina
•BANANU (HUDHUD) – sa halip na 4. sa pag-uulit ng salitang-ugat na
hagdan-hagdang palayan (rice terraces). nagtatapos sa patinig na “e” hindi ito
•TNALAK O T’NAL ÁK (T’BOLI) –habing yari pinapalitan ng letrang “i”. Kinakabitan ng
sa abaka ng mga T’boli. pang-ugnay/linker (-ng) at ginagamitan
•BUTANDING (BICOL) – sa halip na ng gitling sa pagitan ng salitang-ugat.
“whale shark”. •bérde - berdeng-berde
•CABALEN (PAMPANGO) – kababayan •kapé - kapeng-kape
•HADJA – babaeng Muslim na nakarating •karné - karneng-karne
sa Mecca. •libre - libreng-libre
•suwerte - suwerteng-suwerte
5. Sa pag-uulit ng salitang-ugat na Hindi kasama ang paruparo at gamugamo
nagtatapos sa patinig na “o” hindi ito dahil walang salitang ugat na paro at
pinapalitan ng letrang “u”. Ginagamitan gamo at hindi ito makatatayong mag-isa.
ito ng gitling sa pagitan ng salitang ugat.
•ano - ano-ano 6. Kapag hinuhulapian ang huling pantig
•sino - sino-sino ng salitang-ugat na nagtatapos sa “e”,ito
•pito - pito-pito ay nagiging “i” at ang “o” ay “u”.
•halo - halo-halo •korte - kortihan
(magkasama ang iba’t-ibang bagay) •atake - atakihin
•buto - buto-buto •salbahe - salbahihin
•piso - piso-piso •bálot - balutin
•hintõ - hintuán
May mga nabubuo sa pag-uulit ng
salitang-ugat na hindi ginagamitan ng Gayunman, may mga salitang nananatili
gitling. Ang hindi paggamit ng gitling ay ang “e” kahit hinuhulapian.
nagpapahiwatig na hindi na taglay ng •sine - sinehan
salitang-ugat ang kahulugan nito, sa •bote - botehan
halip, nagkakaroon na ng bagong •onse - onsehan
kahulugan ang buong salita tulad ng: •base - basehan

•haluhalo (pagkain)
•salusalo (piging/handaan)
7. Makabuluhan ang tunog na “e” at “o”
kapag inihahambing ang mga hiram na
salita sa mga katutubo o hiram na salita.
•mésa - misa
•úso - óso
•téla - tíla

8. Gayunman, hindi pwedeng palitan ng

“i” ang “e” at “o” sa “u”. Dapat pa ring
gamitan ang baybay na matagal na
matagal na o lagi nang ginagamit.

Babaé, hindi babái

Búhos, hindi búhus
Sampú, hindi sampó
Question:
1. panakip sa ulo na yari sa palmera na
ginagamit bilang pananggalang sa
ulan at init ng araw.
2. pangkahalatang tawag sa palayan ng
mga ifugaw.
3. sa halip na hagdan-hagdang palayan
(rice terraces).
4. habing yari sa abaka ng mga T’boli.
5. sa halip na “whale shark”.
6. kababayan
7. babaeng Muslim na nakarating sa
Mecca.
8 – 13. ibigay ang mga halimbawa sa
pagbaybay ng mga hiram na salita mula
sa mga banyagang wika panatilihin ang
orihinal nitong anyo.
14 – 18. Ibigay ang mga halimbawa sa
pagbaybay ng mga salitang mula sa
Español, baybayin ito ayon sa ABAKADA
19 – 24. Ibigay ang mga halimbawa sa
pag-uulit ng salitang-ugat na nagtatapos
sa patinig na “e” hindi ito pinapalitan ng
letrang “i”. Kinakabitan ng
pang-ugnay/linker (-ng) at ginagamitan
ng gitling sa pagitan ng salitang-ugat.
25 – 30.
Bakit hindi kasama ang paruparo at
gamugamo?