Professional Documents
Culture Documents
26Z3 K X34 01 07 001 03 P
26Z3 K X34 01 07 001 03 P
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
نام مدرک:
شماره مدرک:
26Z3-K-X34-01-07-001-03-P
کارفرما :امور اکتشافات و توسعه ذخایر معدنی شرکت ملی صنایع مس ایران
مشاور :شرکت صنعتی معدنی کیان معدن پارس
پیمانکار اصلی:
S.VARTANIAN
M.FALLAH
M.OMIDBAD
M.KARKHI
M.PORRANGI
M.SALEHI
B.GHOBADI
H.R.HAKIMI For Review
03 16/04/1400 S.KEFAYATI GHR.ELYASI Client
K.MORTEZAE and Comment
M.H.PARSA
A.R.MORADIAN
M.GHOLAMI
M.HOSEINI
H.RAFEI
A.MAMIPOUR
S.EBRAHIMPOUR
A.LOTFIAZAD
ویرایش :تاریخ تهیهکننده کنترلکننده تائید کننده جهت :توزیع به
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش= پیش امکان سنجی معدن مس
=بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از2
:نام مدرک
گزارش پیش امکانسنجی معدن مس بندرهنزا
:شماره مدرک
26Z3-K-X34-01-07-001-03-P
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
4teSJ 2teSJ
چکیده
نوشتار eحاضر ،تحت عنوان "گزارش eپیش امکانسنجی معدن مس بندرهنزا" در چeeارچوب اجeeرای
قرارداد eبه شماره 5349انجامشده است .نوشتار eپیش رو بخشهای مختلفی را در برمیگیرد که شeeامل
گردآوری eگزارشات و مدارک زمینشناسeeی ،بررسeeی مطالعeeات تخمین ذخeeیره معeeدن ،ارائeeه مطالعeeات
کeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeانهآرایی،
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بر روی eتیپ مبنا کلکتورهای 271 e ،3477و آمیل گزنتات سدیم eبه عنوان کلکتeeور اسeeتفاده و
آمیل گزنتات به عنوان کلکتور eمناسب انتخاب شد.
آزمایشهای فلوتاسیون در ابعاد مختلفی انجام شد .نتایج نشeان داد کeه بeرای دسeeتیابی بeeه شeرایط
بهینه d100میبایست 53میکرون باشد.
بر اسeeاس نتeeایج آزمeeایش فلوتاسeیون ،در سeeیکل بeeاز بازیeابی eو عیeار مس در رافeر eبeه تeرتیب
%42/85و ،%80/1در کنسانتره (پس از چهار مرحله پاالینده) % 99/66و %22/24و
در سیکل بسته برای کنسانتره نهایی %71/80و %54/23محاسبه شده است.
مطالعات آبهای زیرزمینی محدوده معدن بندرهنزا eبا هeeدف بررسeی eسیسeeتم هیeeدروژئولوژیکی eآب
زیرزمینی و استفاده از آن در مطالعات پایداری eدیواره انجام گردید e.بeeر اسeeاس منحeeنیهeeای تeeراز سeeطح
ایستابی ترسیم eشده ،مالحظه میگردد باالترین و پeایینترین تeراز سeطح ایسeتابی eدر محeدوده معeدن بeه
ترتیب حدود 3460متر در بخشهای غربی معدن و 3270مeeتر در بخشهeeای شeeرقی eآن میباشeeد .در
معدن بندرهنزا eمقادیر تراز سطح ایستابی از غرب به شرق معدن کاهشیافتeeه و جهت جریeeان و شeeیب
هیدرولیکی eاز بخشهای غرب و شمال غرب معدن بهطرف بخشهای شرق و جنوب شرقی eآن است.
به منظور تعیین پارامترهای هندسی پیت که میتواند eبر میزان ذخیره ،مقدار باطله و نهایت eا ً اقتصeeادe
پروژه تأثیرات قابلتوجهی eداشته باشد ،مطالعات طراحی شیب و پایداری دیواره انجامشده است.
در این راستا ابتدا بر اساس نقشه زمینشناسی e،محدوده مورد eمطالعه به پهنههای ژئوتکنیکی که هر
یک نشاندهنده یeeک کالس تeeوده سeeنگ میباشeeد ،تقسeeیم شeeده اسeeت .در گeeام بعeeدی بeeا انجeeام مطالعeeات و
بازدیدهای eصحرایی ،انجام آزمونهای آزمایشگاهی eو با بکارگیری eسیستم طبقهبنeeدی مهندسeeی سeeنگ،
کیفیت و متعاقباً eپارامترهای eژئومکانیکی برای هر یک از کالسهای توده سنگ ،مشخص گردید.
بر اساس مطالعات و تحلیلهای انجامشده ،زاویه تک پله 65درجه و عeeرض بeeرم 5/6مeeتر میتوانeeد
در طراحی eهندسه پایدار تک پله لحاظ شود .در معدن بندرهنزا eارتفاع گروه پله 70مeeتر (شeeامل 7پلeeه
با ارتفاع 10متر) با برم ژئوتکنیکی به عeeرض 18مeeتر در نظeeر گرفتeeه شeeده اسeeت .همچeeنین زوایeeای
پایدار دیوارههeeا در بخشهeeای شeeمالی ( ،)Nشeeرقی ،)E( eجنeeوب شeeرقی ( ،)SEجنeeوب غeeربی ( )SWو
غربی ( ،)Wبه ترتیب 39 ،39 ،39 ،39و 32درجه میباشدe.
با استناد به مطالعات بهینهسازی و برنامهریزی eتولید ،طeeرح هندسeeی شeeده پیت بهینeeه دارای 3/20
میلیون تن کانسنگ ( )Oreمیباشد که از این میزان ذخیره 7/4 ،میلیون تن متعلeeق بeeه زون سeeوپرژن بeeا
عیار متوسط 43/0 eدرصد مس و 7/15میلیون تن مابقی آن ،متعلق بeeه زون هیپeeوژن بeeا عیeeار متوسeطe
34/0درصeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeد مس
میباشد .همچنین باطله موجود eدر پیت بهینه انتخابشده 7/17میلیون تن است که با در نظر گرفتن کل
کانسنگ موجود eدر پیت بهینه ،نسبت باطلهبرداری eاین پیت 87/0میباشeeد .بeeا اسeeتناد بeeه برنامeهeریeeزی
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
تولید انجامشده بر اساس ظرفیت تولید 1میلیون تن کانسنگ در سال و با احتساب ضeeرایب بeeه ظeeرفیت
رسیدن کارخانه ( 85 ،70و 100برای سالهای اول ،دوم و سوم) ،عمر پروژه در این حالت در حدود
21سال محاسبه میشود.
در ادامه تجزیeeه و تحلیلهeeای مeeالی طeeرح در نرمافeeزار COMFAR IIIانجامشeeده کeeه نتeeایج آن در
جدول (الف) خالصه گردیده است.
برآورد eسرمايهگذاری ثابت مورد نياز بeeرای طeeرح حاضeeر بeeا در نظeeر گeeرفتن دوران سeeاخت 5/2
سeeeال ،دوران بهرهبeeeرداري 21سeeeال ،قیمت مس 6500دالر بeeeر تن مس و همچeeeنین انجeeeام عملیeeeات
بهرهبرداری eمعدن به صورت eپیمانکاری ،در حدود 40,511هزار یورو eميباشد كه در صورت eلحeeاظ
كردن هزینههای پیش از بهرهبرداری eو سرمايه در گردش ،مقدار کل هزینههeeای سeeرمایهگذاری طeeرح
46,749هزار یورو خواهeeد بeeود .ارزش فعلی خeeالص ( )NPVاين طeeرح بeeا نeeرخ تنزيل 10%برابeeر
6،065هزار یورو eو نرخ بازگشت سرمايه ( )IRRآن نeeيز 26/12درصeد eميباشeeد e.بازگشeeت سeeرمايه
طرح بهصورت عادی 6/9سال و بهصeورت eپویeا 3/17سeال بeا احتسeاب دوران سeاخت خواهeد بeود.
همچنین درصد توليد eدر نقطه سربهسر در سال مبنا برابر 5/37میباشدe.
هزینه های سرمایه گذاری کل و عملیاتی به ازای هر تن کانسنگ به ترتیب 3/2یورو ( eمعادل 8/2
دالر) و 98/6یورو ( معادل 4/8دالر) محاسبه میشود.
فهرست مطالب
فصل اول :مقدمه ...................................................................................................................
-1-1بیان مسئله 29....................................................................................................................
-1-2مبانی و مفروضات 30.........................................................................................................
-1-3حدود مطالعات 31..............................................................................................................
-1-4روش کار 31....................................................................................................................
فصل دوم :کلیات= ....................................................................................................................
-2-1موقعیت جغرافیایی معدن 34..................................................................................................
-2-2وضعیت آب و هوایی ،پوشش گیاهی و شرایط اجتماعی 34............................................................
-2-3توپوگرافي و مورفولوژي محدوده 36.......................................................................................
فصل سوم :مطالعات زمینشناسی= ..............................................................................................
-3-1مطالعات تهیه نقشه پهنهبندی سنگشناسی 39.............................................................................
-3-2سنگشناسی 41...................................................................................................................
-3-2-1سنگهای آذرین خروجی ..........................................................................................
-3-2-2واحد سنگهای ولکانوکالستیک و پیروکالستیک با ترکیب آندزیتی تا اسیدی...........................
-3-2-3تودههای نفوذی ژرف و نیم ژرف ..............................................................................
-3-3دگرسانی 48.....................................................................................................................
-3-4مطالعات زمینشناسی ساختمانی و تکتونیک 51...........................................................................
فصل چهارم :تخمین ذخیره معدن ...............................................................................................
-4-1مطالعات تخمین ذخیره معدن 57.............................................................................................
فصل پنجم :فرآوری ...............................................................................................................
-5-1مقدمه 74..........................................................................................................................
-5-2شرح و نتایج مطالعات 74.....................................................................................................
-5-3طراحی مقدماتی کارخانۀ کانهآرایی 78.....................................................................................
فصل ششم :مطالعات هیدروژئولوژی معدن ...................................................................................
-6-1مقدمه 87..........................................................................................................................
-6-2بررسیهای کمی 87............................................................................................................
-6-2-1خصوصیات هیدرودینامیکی .....................................................................................
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-7-10لرزهخیزی 170...............................................................................................................
-7-11تحلیل سینماتیکی 171........................................................................................................
-7-11-1سکتور 172........................................................................................................ N
-7-11-2سکتور 175........................................................................................................ E
-7-11-3سکتور 178....................................................................................................... SE
-7-11-4سکتور 181...................................................................................................... SW
-7-11-5سکتور 184........................................................................................................ W
-7-12تحلیل ساختاری 188.........................................................................................................
-7-12-1سکتور 189......................................................................................................... N
-7-12-2سکتور 195......................................................................................................... E
-7-12-3سکتور 199....................................................................................................... SE
-7-12-4سکتور 202..................................................................................................... SW
-7-12-5سکتور 206........................................................................................................ W
-7-13تعیین زاویه شیب اولیه از روش تجربی 211............................................................................
-7-14بررسی پایداری شیب 212..................................................................................................
-7-14-1تعیین سطح ایستابی پیت نهایی در مقاطع مورد تحلیل 214..................................................
-7-14-2محیط پیوسته 217.....................................................................................................
-7-14-3بررسی پایداری دیواره و تعیین 218....................................................................... OSA
-7-15جمعبندی 223.................................................................................................................
-7-16مقایسه زوایای پیشنهادی با گرافهای تجربی 224......................................................................
فصل هشتم :مطالعات= بهینهسازی و برنامهریزی= تولید 225....................................................................
-8-1پارامترهای مورداستفاده در بهینهسازی 226..............................................................................
-8-2بهینهسازی پیت معدن 230....................................................................................................
-8-3آنالیز حساسیت پیت نهایی 237...............................................................................................
-8-3-1قیمت مس 238..........................................................................................................
-8-3-2شیب دیواره معدن 238................................................................................................
-8-3-3هزینه معدنکاری 239.................................................................................................
-8-4برنامهریزی تولید معدن 240.................................................................................................
فصل نهم :طراحی هندسی و جانماییها= 246......................................................................................
-9-1مقدمه 247........................................................................................................................
-9-2دادههای ورودی استفادهشده 247..............................................................................................
-9-2-1توپوگرافی 247.........................................................................................................
-9-2-2مدل بلوکی زمینشناسی 249.........................................................................................
-9-3طرح هندسی پیت بهینه 249..................................................................................................
-9-3-1پوسته پیت بهینه 249..................................................................................................
-9-3-2سکتورهای ژئوتکنیکی و پارامترهای هندسی دیوارههای پیت250..........................................
-9-3-3مسیلهای موجود و هدایت روانابهای پیرامون پیت 251.....................................................
-9-3-4راههای دسترسی به محدوده پیت 252..............................................................................
-9-3-5جادههای حمل ماده معدنی و باطله؛ تعیین محل خروجی و دامپ مربوطه253............................
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
فهرست شکلها
شکل : 1-2موقعیت جغرافیایی و راههای دسترسی به محدوده بندرهنزا 35...........................................
شکل : 2-2نمايي از توپوگرافي و مورفولوژي محدوده معدن بندرهنزا (ديد به شمال غربی)37................
شکل : 3-2نمايي از توپوگرافي و مورفولوژي محدوده معدن بندرهنزا (ديد به جنوب شرقی)37.................
شکل : 1-3نقشه پراکندگی نمونههای برداشتشده در محدوده بندرهنزا (شرکت مهندسین زرناب اکتشاف
41........................................................................................................................... )1389
شکل : 2-3نقشه زمینشناسی -آلتراسیون محدوده بندرهنزا در مقیاس 47.................................1:1000
شکل : 3-3نقشه پهنهبندی آلتراسیون در مقیاس 50............................................................. 1:1000
شکل : 4-3دیاگرام گلسرخی ترسیمشده برای گسل های محدوده بندرهنزا (شرکت مهندسین زرناب اکتشاف
52........................................................................................................................... )1389
شکل : 5-3دیاگرام گلسرخی ترسیمشده برای روند عمومی eدایکهای تزریقشده در محدوده بندرهنزا (شرکت
مهندسین زرناب اکتشاف 53............................................................................................ )1389
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 6-3موقعیت و رزدیاگرام ایستگاههای درزه نگاری در محدوده بندرهنزا (شرکت مهندسین زرناب
اکتشاف 54................................................................................................................. )1389
شکل : 7-3نقشه زمینشناسی ساختمانی و گسلهای اصلی معدن در مقیاس 55..............................1:1000
شکل : 1-4موقعيت مكاني گمانههای محدوده اكتشافي بندرهنزا 57......................................................
شکل : 2-4هیستوگرام عنصر مس ( بر حسب درصد) در فایل عیار سنجی 58......................................
شکل : 3-4هیستوگرام عنصر مولیبدن در فایل عیار سنجی 59..........................................................
شکل : 4-4هيستوگرام توزيع عيار مس در دامنه شسته شده ( 63....................................)DZONE=101
شکل : 5-4هيستوگرام توزيع عيار مس در دامنه سوپرژن (63...................................... )DZONE=103
شکل : 6-4هيستوگرام توزيع عيار مس در دامنه هایپوژن (64...................................... )DZONE=105
شکل : 7-4رویه توپوگرافی ساختهشده در نرمافزار دیتاماین 64.........................................................
شکل : 8-4مقطعي از مدل (راهنمای سمت راست :جنس سنگ) 65....................................................
شکل : 9-4نمايي از مدل سهبعدی محدوده کانیزایی 66...................................................................
شکل : 10-4واريوگرام هاي جهتي مس و مدل برازش شده در هایپوژن67............................................
شکل : 11-4منحنی عیار تناژ کل ذخیره برای ردههای اندازهگیری شده و نشان داده شده72......................
شکل : 12-4وضعیت عیار مس در مدل بلوکی 72........................................................................
شکل : 1-5فلوشیت آزمایشگاهی آزمایش فلوتاسیون 8بر روی نمونۀ مخلوط 78....................................
شکل : 2-5فلوشیت مقدماتی سیکل بسته با توجه به نتایج آزمایشگاهی 79............................................
شکل : 3-5فلوشیت مقدماتی بخشهای خردایش ،آسیاکنی و فلوتاسیون 80..............................................
شکل :1-6بازه تغییرات هدایت هیدرولیکی در واحدهای سنگی مختلف(88.....................)Atkinson, 2000
شکل :2-6سطح نشت و وجود کانیهای تبخیری در محدوده معدن بندرهنزا92......................................
شکل :3-6موقعیت منابع آبی محدوده مطالعاتی بندرهنزا97............................................................. .
شکل :4-6شبکه چاههای پیزومتری طراحیشده محدوده معدن مس بندرهنزا100................................... .
شکل : 5-6تراز سطح ایستابی و جهت عمومی جریان آب زیرزمینی در حوضه آبریز بندرهنزا 102...........
شکل :6-6تراز سطح ایستابی و جهت جریان آب زیرزمینی در معدن بندرهنزا104................................
شکل :7-6منحنیهای هم عمق سطح ایستابی در معدن بندرهنزا105.................................................. .
شکل :8-6مقطع غربی -شرقی از سیستم جریان آب زیرزمینی 106....................................................
شکل : 1-7هندسه دیواره معدن111......................................................................................... .
شکل : 2-7گسیختگی دیواره در مقیاسهای مختلف112................................................................ .
شکل : 3-7نمایش محدوده هر یک از کالسهای توده سنگ در محدوده معدن115................................. .
شکل : 4-7سکتوربندی هندسی پیت نهایی معدن مس بندرهنزا116.................................................... .
شکل : 5-7محل برداشت نمونههای بلوکی سنگ در محدوده معدن118............................................... .
شکل : 6-7ایستگاههای برداشت خصوصیات توده سنگ126.......................................................... .
شکل : 7-7نتایج آزمون چکش اشمیت و مرتبسازی آن از مقادیر کم به زیاد129.................................
شکل : 8-7همبستگی بین چگالی ،مقاومت فشاری و عدد اشمیت 130.................................................
شکل : 9-7جانمایی ایستگاههای ثبت برداشت ناپیوستگیها -خطوط بنفش مسیر برداشت ناپیوستگیها133.....
شکل : 10-7برداشت ناپیوستگیهای محدوده معدن (اندازهگیری شیب ،جهت شیب ،زبری و مقاومت فشاری
سطح درزه)134.................................................................................................................. .
شکل : 11-7تمرکز و جهتداری ناپیوستگیهای برداشتشده135...................................................... .
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 38-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet1و ( JSet2مقطع 190......)N
شکل : 39-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet1و ( JSet3مقطع 191......)N
شکل : 40-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet1و ( JSet6مقطع 192.....)N
شکل : 41-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet2و ( JSet4مقطع 193......)N
شکل : 42-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet2و ( JSet6مقطع 194.....)N
شکل : 43-7موقعیت سکتور 195......................................................................................... E
شکل : 44-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet1و ( JSet7سکتور 196. . .)E
شکل : 45-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet2و ( JSet4سکتور 197....)E
شکل : 46-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet4و ( JSet6سکتور 198. . .)E
شکل : 47-7موقعیت سکتور 199........................................................................................ SE
شکل : 48-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet1و ( JSet7سکتور 200...)SE
شکل : 49-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet6و ( JSet7سکتور 201..)SE
شکل : 50-7موقعیت سکتور 202....................................................................................... SW
شکل : 51-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet2و ( JSet7سکتور 203 )SW
شکل : 52-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet3و ( JSet7سکتور 204. )SW
شکل : 53-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet6و ( JSet7سکتور 205. )SW
شکل : 54-7موقعیت سکتور 206........................................................................................ W
شکل : 55-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet2و ( JSet5سکتور 207. . .)W
شکل : 56-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet2و ( JSet7سکتور208. . .)W
شکل : 57-7عرض مورد نیاز برای گوههای ایجادشده از دستهدرزههای JSet3و ( JSet7سکتور 209. . .)W
شکل : 58-7نمودار هینس و تربروگ برای تعیین زاویه دیواره بر حسب ارتفاع پله211..........................
شکل : 59-7سکتوربندی و موقعیت مقاطع برای تحلیلها 213..........................................................
شکل : 60-7سطح ایستابی پشت دیوارهها در شرایط فعلی و پایان عمر معدن (خط بنفش :سطح ایستابی)......
216
شکل : 61-7تاثیر ناپیوستگی در پایداری شیب با افزایش ارتفاع217................................................ .
شکل : 62-7نتایج تحلیل استاتیکی مقطع Wدر کالس سنگ 219.................................................... I
شکل : 63-7نتایج تحلیل شبه استاتیکی مقطع Wدر کالس سنگ 220................................................ I
شکل : 64-7نتایج تحلیل استاتیکی مقطع Wدر کالس سنگ 221.................................................. III
شکل : 65-7نتایج تحلیل شبه استاتیکی مقطع Wدر کالس سنگ 222............................................III
شکل : 66-7زاویه دیواره برحسب ارتفاع به همراه تقسیم بندی ناحیه پایدار و ناپایدار – شیب های پیشنهادی
به رنگ بنفش نشان داده شده است224....................................................................................... .
شکل : 8-1شیب دیوارهها در سکتورهای مختلف 227....................................................................
شکل : 8-2نتایج بهینهسازی پیت کانسار بندرهنزا در ظرفیت 1میلیون تن 233.....................................
شکل : 8-3تغییرات NPVپیت های مختلف 235............................................................................
شکل : 8-4مقایسه توزیع عیار ساالنه پیت 5/20و ( 8/17بیشینه )NPVمیلیون تنی236..........................
شکل : 8-5نقشه کنتوری پوسته پیت بهینه 236.............................................................................
شکل : 8-6تصویر سه بعدی پوسته پیت بهینه 237.........................................................................
شکل : 8-7آنالیز حساسیت پیت معدن در اثر 500دالر افزایش یا کاهش در قیمت مس کاتد238..................
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 8-8آنالیز حساسیت پیت معدن در اثر دو درجه افزایش یا کاهش در شیب دیواره 239.......................
شکل : 8-9آنالیز حساسیت پیت معدن در اثر افزایش یا کاهش هزینه معدنکاری به اندازه 10درصد240......
شکل : 8-10مقطع شمالغربی -جنوبشرقی از مدل و فازهای میانی 241.................................................
شکل : 8-11نمای سه بعدی از فازهای میانی 242..........................................................................
شکل : 8-12برنامهریزی تولید معدن در ظرفیت اسمی 1میلیون تن 244............................................
شکل : 8-13مقطع شمالغربی -جنوبشرقی از مدل و پیت سال های 15 ،10 ،5 ،3 ،1و 244.................21
شکل : 9-1توپوگرافی مبنای لحاظ شده برای مطالعات 248..............................................................
شکل : 9-2وضعیت توپوگرافی ،جادههای دسترسی به همراه پوسته پیت بهینه 250..................................
شکل : 9-3طرح هندسی پیت نهایی ،دامپهای باطله و جادههای مربوطه و جاده سنگشکن اولیه254.........
شکل : 9-4پالن پوسته پیت بهینه و مرکز ثقل ماده معدنی درون آن ( Z=3,336متر)261..........................
شکل : 9-5مقطع شرقی-غربی پوسته پیت بهینه و مرکز ثقل ماده معدنی درون آن ( Y=3,249,201متر) 262.
شکل : 9-6مقطع شمالی-جنوبی پوسته پیت بهینه و مرکز ثقل ماده معدنی درون آن ( X=520,325متر)262. .
شکل : 9-7جادههای ارتباطی بین خروجی پیت ،سنگشکن اولیه تا کارخانه فرآوری265.........................
شکل : 9-8دامپ باطله حاشیهای و جاده دسترسی آن 268................................................................
شکل : 9-9مقطع در راستای خروجی سنگشکن اولیه تا کارخانه فرآوری و تیکنر باطله 270..................
شکل : 9-10کارخانه فرآوری (سنگشکن اولیه (فکی) تا نگهبانی مجتمع و پارکینگ قبل از آن)271..........
شکل : 9-11محل دامپ باطله کارخانه فرآوری و قسمت اولیه جاده حمل پالپ273.................................
شکل : 9-12گزینه های مختلف سد رسوب گیر 275.......................................................................
شکل : 9-13سایت کارفرما و مشاور 278..................................................................................
شکل : 9-14سایت پیمانکار 280...............................................................................................
شکل :1-10وضعیت ذخایر جهانی مس(283............................................................. .)ICSG،2020
شکل :2-10کانسنگهای اصلی مس 286..................................................................................
شکل :3-10روشهای اصلی تولید مس 287...............................................................................
شکل : 4-10مراحل اصلی تولید مس کاتدی از کانسنگ سولفیدی به روش پیرومتالورژی288...................
شکل :5-10توده انبار شده از کنسانتره مس 289...........................................................................
شکل :6-10کاربردهای اصلی مس(295................................................................... )ICSG،2020
شکل :7-10روند تغییرات سرانه مصرف مس جهان در سالیان گذشته295.....................)ICSG-2019( .
شکل :8-10روند تغییرات تقاضای جهانی مس (مقادیر به میلیون تن)297.........McKinsey & Company -
شکل :9-10معادن اصلی مس کشور -نقشه تهیه شده زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور298.................
شکل :10-10درصد بهره برداری سالیانه از ذخایر مس در کشورهای مختلف300................................
شکل :11-10صادرات مس محتوی به تفکیک کشور در سال (2019مرکز تجارت بین الملل301......)ITC-
شکل :12-10واردات مس محتوی به تفکیک کشور در سال (2019مرکز تجارت بین الملل301........)ITC-
شکل :13-10موقعیت مصرفکنندگان اصلی کنسانتره مس در کشور 303...........................................
شکل :14-10تغییرات نرخ جهانی مس طی سالیان گذشته 308.........................................................
شکل :15-10روند تولید مس کاتد در ایران طی سالیان گذشته 313....................................................
شکل :16-10ميزان صادرات كنسانتره مس کشور طي سال هاي323...................................1392-98
شکل :1-11کل هزینههای سرمایهگذاری ثابت طرح بندرهنزا 367....................................................
شکل :2-11کل هزینههای پیش از تولید طرح بندرهنزا 368.............................................................
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
فهرست جداول
جدول :1-3مختصات جغرافيايي رئوس محدوده تهیه نقشه پهنهبندی سنگشناسی معدن بندرهنزا39..............
جدول :1-4پارامترهای آماری متغیرهای اندازهگیری شده در فایل گمانهها 58........................................
جدول :2-4پارامترهاي آماري عيار مس برحسب جنس سنگ 60.....................................................
جدول :3-4پارامترهاي آماري عيار مس بر حسب آلتراسیون 61......................................................
جدول :4-4پارامترهاي آماري عيار مس و موليبدن برحسب زون 61.................................................
جدول :5-4پارامترهاي آماري عيار مس در مناطق کانسار 62...........................................................
جدول :6-4پارامترهای بهینه تخمین ذخیره 68...............................................................................
جدول :7-4میزان ذخیره کانسار در ردههای مختلف 69...................................................................
جدول :1-5لیست تجهیزات مقدماتی کارخانه کانهآرایی بندرهنزا 85....................................................
جدول :1-6مشخصات چشمههای محدوده مطالعاتی بندرهنزا 90.........................................................
جدول :2-6مشخصات سطوح نشت در شهریور ماه سال 93.................................................... 1398
جدول -3-6موقعیت و عمق پیزومترهای پیشنهادی 99.....................................................................
جدول :1-7مقادیر ضریب ایمنی و احتمال گسیختگی موردقبول (113........)After Read and Stacey, 2009
جدول :2-7کالسبندی توده سنگ محدوده معدن 114......................................................................
جدول :3-7مختصات نمونههای سنگی برداشتشده از رخنمونها119................................................ .
جدول :4-7انتخاب آزمونهای مکانیکی و فیزیکی موردنظر120..................................................... .
جدول :5-7نتایج آزمایش تعیین وزن مخصوص 121.....................................................................
جدول :6-7نتایج آزمایش تخلخل121........................................................................................ .
جدول :7-7نتایج آزمایشهای جذب آب121................................................................................ .
جدول :8-7نتایج آزمایشهای برش مستقیم انجامشده روی سطح درزه طبیعی123.................................. .
جدول :9-7نتایج آزمایش بار نقطه ای124.................................................................................. .
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
جدول : 9-3ذخایر قابل استخراج ماده معدنی طرح هندسی پیت نهایی بندرهنزا به همراه انواع باطله به تفکیک
(حاشیهای و خالص) 255.........................................................................................................
جدول : 9-4مقایسه ذخایر قابل استخراج ماده معدنی طرح هندسی پیت نهایی با منابع زمینشناسی255..........
جدول : 9-5باطله پله به پله طرح هندسی پیت نهایی بندرهنزا و تخصیص آنها به دامپها256....................
جدول :9-6زمانبندی تولید ساالنه به روز شده با طرح هندسی پیت 260..............................................
جدول :9-7مختصات مرکز ثقل ماده معدنی درون پیت بهینه (متر) 261...............................................
جدول :9-8ساختمانهای کارخانه فرآوری 269.............................................................................
جدول :9-9ظرفیت سد رسوبگیر در ترازهای گوناگون تاج دیواره 276...............................................
جدول :9-10ساختمانهای کارفرما و مشاور 277..........................................................................
جدول :9-11ساختمانهای پیمانکار 279......................................................................................
جدول :1-10تعداد معادن مس کشور به تفکیک معدن (وزارت صمت)284.........................................
جدول :2-10کد آيسيک محصول 289.........................................................................................
جدول :3-10نمونه تركيب شيميايي كنسانتره مس 290....................................................................
جدول :4-10مشخصات مس مصرفی در صنايع مختلف 291...........................................................
جدول :5-10استانداردهاي ملي كنسانتره مس 292..........................................................................
جدول :6-10استانداردهای بين المللي کنسانتره مس 292..................................................................
جدول :7-10محاسبه نرخ فروش محصول 309.............................................................................
جدول :8-10پیش بینی قیمت مس توسط 15موسسه بین المللی 310...................................................
جدول :9-10جمع بندی پیش بینی قیمت مس توسط موسسات بین المللی 311..........................................
جدول :10-10ظرفیت اسمی واحدهای تولید کنسانتره مس 312..........................................................
جدول :11-10میزان تولید کنسانتره مس طی سالهای 312................................................. 1392-98
جدول :12-10تعرفه گمرکي کنسانتره مس طی سالهای 314.............................................. 1394-98
جدول :13-10واردات کنسانتره مس طي سال هاي 315.................................................... 1392-97
جدول :14-10کل عرضه کنسانتره مس در کشور 316....................................................................
جدول :15-10طرح های اصلی در حال اجرای شرکت ملی صنایع مس برای تولید کنسانتره مس316..........
جدول :16-10طرح های در حال اجرای سایر شرکتها برای تولید کنسانتره مس317...............................
جدول :17-10پیش بینی تولید کنسانتره مس طی سالهای آتی 318......................................................
جدول :18-10ميزان مصرف ظاهری كنسانتره مس طي سال هاي 319.................................1392-98
جدول :19-10ميزان صادرات كنسانتره مس طي سال هاي 320..........................................1392-98
جدول :20-10کل تقاضای کنسانتره مس طی سالهای 321................................................. 1392-98
جدول :21-10ظرفیتهای بالفعل و بالقوه تولید مس کشور 321...........................................................
جدول :22-10پیش بینی تقاضای داخلی کنسانتره مس طی سالهای آتی322.........................................
جدول :23-10موازنه پیش بینی عرضه و تقاضای کنسانتره مس طی سالهای آتی324............................
جدول :1-11کل هزینههای سرمایهگذاری طرح 327.......................................................................
جدول :2-11هزینه ساختمانهای جنبی و پشتیبانی 329....................................................................
جدول :3-11هزینه ماشينآالت فرعی معدن و وسایل نقلیه 329..........................................................
جدول :4-11هزینه مخازن آب 330............................................................................................
جدول :5-11هزینه وسايل و ملزومات اداري و خدماتي 330.............................................................
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
جدول :44-11پیشبینی گردش وجه طی دوران ساخت و بهرهبرداری (ارقام به هزار یورو)373...............
جدول :45-11محاسبات جریان نقدی تنزیلشده طی دوران ساخت و بهرهبرداری (ارقام به هزار یورو)377..
جدول :46-11ترازنامه و نسبتها (ارقام به هزار یورو) 378...........................................................
جدول :47-11هزینههای تولید و بهاي تمامشده ( ROMارقام به هزار یورو) 379...................................
جدول :48-11هزینههای تولید و بهاي تمامشده کنسانتره (ارقام به هزار یورو)380.................................
جدول :49-11هزینههای غیرمستقیم (ارقام به هزار یورو) 381.........................................................
جدول :50-11کل هزینههای تولید (ارقام به هزار یورو) 382............................................................
جدول :51-11هزینههای ثابت و متغیر و نقطه سربهسر (ارقام به هزار یورو)386.................................
جدول :52-11نسبتهای مالی و کارایی 394................................................................................
جدول :53-11شاخصهای مهم مالی طرح معدن بندرهنزا 398..........................................................
-1-1بیان مسئله
پروژههای معدنی از جنبههای مختلف با سeeایر پروژههeeای صeeنعتی متفاوتانeeد .این تفاوتهeeا شeeامل
موقعیت جغرافیایی الزامی پروژه ،غیرقابل تجدیeeد بeeودن منeeابع معeeدنی و ذخeeیره محeeدود کانسeeار ،عeeدم
قطعیت دادهها ،نیeeاز بeeه سeeرمایهگذاری زیeeاد ،وابسeeتگی بeeه نeeیروی eانسeeانی و ریسeکهای بeeاالی فeeنی،
اقتصادی eو سیاسی eاست .در مراحل اولیeeه طeeراحی eهeeر پeeروژه جدیeeد معeeدنی ،بررسeeی زیرسeeاختهای
پروژه بهعنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر eدر امکانسنجی پروژههeeای مeeذکور اسeeت .تخمین هزینeeه
یکی دیگر از بخشهای مهم مطالعات پروژههای eمعدنی است .تخمین هزینه به روشهای متعددی انجام
میشود که با توجه به اهداف و سطح اطالعات پروژه ،استراتژیهای eاز قبeل تعeیین شeده و دقت مeوردe
نظر ،انتخاب میشودe.
مطالعات امکانسنجی پروژههای معدني در مراحل مختلف ،متناسب با طبيعت پروژه انجام میشeeود
و بنابراين بهصورت دقيق تعيين حeeدود نشeeده اسeeت .از جمعبنeeدی تقسeeیمبندیهای انجامشeeده ،مطالعeeات
امکانسنجی به سه مرحله كلي مطالعات فرصت سeeنجي ،پيش امکانسeeنجی و امکانسeeنجی تقسeeیمبندی
میشوندe.
مطالعات پیش امکانسنجی حد واسط eمطالعات کمهزینه فرصت eسeنجي و مطالعeات نسeeبتا ً پرهزينeه
امکانسنجی است .مطالعـات پيش امکانسنجی ،هنگامي انجeeام میگeeیرد كeeه اطالعeeات كeeافي از ذخeeيره
معـدني در دسeeت باشeeد .در اين مرحلeeه ،روشهeeاي ممكن اسeeتخراج بeeر اسeeاس نتeeايج مطالعeeات طeeراحيe
مفهومي و مطالعات طراحي eو فرآوري در مقياس پايه و انتخاب بهترين گزينه انجام میگیرد e.در ادامeeه
هزینههای سرمایهای و جاري برآورد eو همچنين مطالعات بازار به صورت eمقدماتي صورت میپذیردe.
ارزيابي اقتصادي نيز بهمنظور تصمیمگیری eنسبت به ادامه مطالعات انجام میگeeردد .بeeا توجeeه بeeه عeeدم
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
قطعیتهای موجود e،میزان خطای مجاز در این سطح 30±درصد اسeeت .ضeمنا ً مطالعeeات مeذکور eبایeد
چنان سازماندهی شوند eکه تصمیمات ضروری eدر مورد eپروژه را بهطور مستقیم ،بeeه یکeeدیگر ارتبeeاط
داده و در مراحل اکتشاف ،استخراج و فرآوری باید گزینههای مختلفی با هدف کاهش ریسک ،هزینههeeا
و افزایش درآمد معرفی شود.
محeeدوده بنeeدرهنزا یکی از انeeدیسهای مس پورفeeیری eکمربن eد eدهج -سeeاردوئیه اسeeت کeeه در خالل
سالهای 1969تا 1972میالدی توسط گروه زمین شناسان کشور یوگسالوی سابق شناسایی و در طی
سالیان گذشته مطالعات زمینشناسی سطحی و زیرسطحی تکمیلی بر روی آن صورت گرفته که منجeeر
به شناسایی دقیقتر آن شده است .با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعات مذکور این اندیس به عنوان
یeeک ذخeeیره نسeeبتا ً کوچeeک مس پورفeeیری ،در نزدیکتeeرین فاصeeله بeeا معeeادن مس پورفeeیری درآلeeو و
سرمشک ،معرفی eشده است.
نوشتار eحاضر ،گزارش پیش امکانسنجی معدن مس بندرهنزا eمیباشد که مطابق بeeا صeورت eجلسeه
با موضeeوع" eانجeeام مطالعeeات مقeeدماتی فeeنی -اقتصeeادی ( )PFSمعeeدن بنeeدرهنزا" eدر چeeارچوب eاجeeرای
قرارداد eبه شماره 5349به انجام رسیده است.
-1-2مبانی و مفروضات
در تهيه اين گزارش حسب مورد از نقشهها ،خروجیها eو اطالعeات موجeود eدر گزارشeات eتهیهشeده
توسط دیگر مشاورهاي طرح استفادهشده است .همچنین برخی از مبانی و پایههeeای مطالعeeاتی eاز سeeویe
کارفرمای محترم (امور اکتشافات و توسعه ذخایر معدنی) به این مشاور اعالم شده اسeeت .در ادامeeه بeeه
برخی از اطالعات پایه و مبانی مورد استفاده در تهیه گزارش اشاره شده است.
الف -نقشهها و گزارش مطالعات زمينشناسي و آلتراسeeيون محeeدوده بنeeدرهنزا در مقیeeاس - 1:1000
شرکت مهندسین مشاور زرناب اکتشاف – eفروردین .1389
ب -گزارش نهایی جمعبندی مطالعات و عملیات اکتشافی eمحدوده کانی سازی مس بنeeدرهنزا-شeeرکت
پارس اولنگ-مهرماه .1391
پ -مدلسازی و تخمین ذخیره کانسار مس بندرهنزا – eکیان معeeدن پeeارس و سeeازه پeeردازی ایeeران –
آبان ماه .1392
ت -مطالعات کانهآرایی کانسار eبندرهنزا -کیان معدن پارس -اسفند ماه .1396
ث -پارامترهای eفنی و اقتصادی مربوط eبeه معeدن در جلسeات برگeزار شeده فی مeابین این مشeاور eبeا
کافرمای محترم ،نهایی شده و در مطالعات بهینهسازی eمعدن استفاده شده است.
ج -پارامترهای eاقتصادی eو فنی مربوط eبه کارخانه تغلیظ بندرهنزا ،از سوی کارفرمای محترم eارائeeه
شده و مبنای مطالعات بهینهسازی معدن قرار eگرفته است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
چ -بر اساس ظeرفیت eاسeمی ( 1 e)Nominalمیلیeون تن کeه بeا مشeورت این مشeeاور بeeا امeeور محeترم
اکتشeeافات و توسeeعه ذخeeایر معeeدنی نهeeایی گردیeeد ،سeeناریوی eبرنeeامهریزی eتولی eد eانجeeام پeeذیرفت eو
استراتژی مذکور eدر انتخاب پیت بهینه و انجام برنامهeریزی تولیeeد نهeایی مeeورد اسeeتفاده قeرار eگرفتeه
است.
ح -نقشه توپوگرافی - 1:1000دریافتی eاز کارفرمای eمحترم
خ -نقشه توپوگرافی 1:25000محدوده.
د -پارامترهاي مهم اقتصادي eنظیر نرخ تنزيل ،نرخ تسعير ارز ،هزينه سوخت و انرژي ،هزینههeeای
عملياتي معدنكاري eو ...با مشورت و تائید كارفرمای eمحترم نهایی و در مطالعات اقتصeeادی اسeeتفاده
گردیدe.
-1-3حدود مطالعات
مطالعات انجامشده در اين گزارش شامل هیدروژئولوژی ،پایداری دیeeوارهeهeeا ،بهینهسeeازی و انجeeام
برنامهریزی eتولید معدن در ظرفیت 1میلیون تن ،طراحی هندسeeی پیت ،تعeeیین جانمeeایی eدامپ هeeا ،سeeد
باطله ،ساختمانها و برآورد eاحجام ،مطالعات بازار و تحلیلهای اقتصادی eمیباشد و شامل مeeوارد دیگeeر
نمیگردد.
-1-4روش کار
نوشتار eحاضر گامها و مراحل زیر را شامل میشود:
مطالعه گزارشهای eزمینشناسی پیشین و ارائه خالصه آن
مطالعه گزارش تخمین ذخیره معدن و ارائه خالصه آن
ارائه خالصه مطالعات کانهآرایی
برداشتهای میدانی هیدروژئولوژی و انجام مطالعات مربوطه
برداشتهای زمینشناسی eمهندسی
انجام مطالعات پایداری شیب دیوارههای eمعدن
تعیین پارامترهای فنی ،اقتصادی eمربوط به طرح با ظرفیت 1میلیون تن
مطالعات بهینهسازی با استفاده از پارامترهای تعیینشده
انجام برنامهریزی eتولید معدن
طراحی هندسی پیت
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
تعیین جانمایی دامپ ها ،سد باطله ،ساختمانها و برآورد احجام
مطالعات بازار
انجام مطالعات و تحلیلهای اقتصادیe
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
آن در حدود 37درجه سانتیگراد eاست .با توجه به موارد یاد شده میتوان گفت فصل کاری مناسeeب در
این منطقه حداکثر حدود 270روز یا 9ماه میباشدe.
به دلیeeل وجeeود آب و هeeوای نیمهخشeeک در این منطقeeه ،پوشeeش گیeeاهی آن تقریبeا ً مناسeeب اسeeت .این
محدوده از نظر امکانات رفاهی و موقعیت صنعتی جزء مناطق محeeروم eمیباشeeد e.کشeeاورزی( eمعمeeوالً
کاشت گندم ،جو ،حبوبات و باغداری) و دامداری از مهمترین فعالیت مeeردم eآن بeeه شeeمار میآیeeد .مeeردم
منطقه شیعه (اثنی عشری) بوده و به زبان فارسی با لهجه کرمانی eصحبت میکنندe.
معدن بندرهنزا
شکل : 2-2نمايي از توپوگرافي و مورفولوژي محدوده معدن بندرهنزا (ديد به شمال غربی)
شکل : 3-2نمايي از توپوگرافي و مورفولوژي محدوده معدن بندرهنزا (ديد به جنوب شرقی)
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
جدول :1-3مختصات جغرافيايي رئوس محدوده تهیه نقشه پهنهبندی سنگشناسی معدن بندرهنزا
مختصات رئوس
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
روش كار تهيه نقشه سنگشناختی 1:1000 eبندرهنزا به شرح ذیل بوده است:
جمعآوري اطالعات ،گزارشها و نقشههاي زمينشناسي ،توپوگرافي منطقeeه و مطالعeeه و
بررسي آنها
تهيه تصاوير eماهوارهاي منطقه
انجام پيمايشهاي صحرايي eو برداشت و تفكيك واحدهاي سنگي و هندسه آنها بeeا اسeeتفاده
از نیروهای eمتخصص و تهیه نقشههeeای زمینشناسeی 1:1000 eکeه بeeا انجeeام مراحeeل زیeeر
صورت پذیرفت:
-برداشت کلیه عوارض زمینشناسی ،برداشت کلیه گسلها و شکستگیها ،نمونeeهگeeیری بeeا
هدف انجام مطالعات میکروسکوپی e،تجزیه و تحلیل پترولوژیکی eبا استفاده از نمونهها
و بررسی و جداسازی eانواع دگرسانیهای موجود eبه منظeeور eجمeeعبنeeدی وجeeود eیeeا نبeeود
کانیسازی پورفیریe
-پیمایش و پیجویی محدوده ،مشخص کeeردن واحeeدهای eسeeنگی ،ترسeeیم eکeeروکی آنهeeا بeeر
روی eنقشههای توپوگرافی برش خورده و برداشت مرز واحدهای eسنگی و دگرسeeانیهeeا
توسط eدوربین نقشهبرداری ،)Total Station( eتفکیک زونهای دگرسانی بeeا اسeeتفاده از
پارامترهeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeای
کانیشناسی و مطالعات آزمایشگاهی محدوده
برای کمک به تفکیک واحدهای سنگی و مرز دگرسانیeها از تصاویر ماهوارهeای بeeا دقت
باال نیز استفاده شده است.
در حین انجام برداشتeهای صحرایی در مجمeوع تعeداد 122نمونeه بeرای انجeام مطالعeات
آزمایشگاهی eشامل مقاطع نازک ( 83نمونه) ،صیقلی ( 7نمونه) ،انجام آنالیز به روشeهای
9( XRDنمونه) 23( XRF ،نمونه) و 19( ICP-MSنمونه) برداشته شدهاند .شکل -3
4پراکندگی نمونهeهای برداشتشده توسط شرکت مهندسین مشاور زرنeاب اکتشeاف را از
محدوده بندرهنزا نشان میدهد.
ترسيم نهايي نقشههای 1:1000سنگشناسی eو دگرسانیe
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
نقشه نهایی تهیه شده در این مطالعات در شکل 5-3ارائه شده است.
شکل : 4-3نقشه پراکندگی نمونههای برداشتشده در محدوده بندرهنزا (شرکت مهندسین زرناب اکتشاف )1389
-3-2سنگشناسی
رخنمeeونeهeeای سeeنگی مشeeاهده شeeده در محeeدوده کانسeeار eبنeeدرهنزا eرا میتeeوان بeeه دو گeeروه سeeنگهeeای
آتشفشانی و نفوذی eتقسیم کرد .واحدهای eسنگی آتشفشانی eموجeeود eدر محeeدوده بنeeدرهنزا eدارای گسeeترش
وسیعی در بخشهای غربی و جنوبی eمحeدوده هسeتند و میزبeان تeودههeای نفeوذی و در بخشهeای غeربی
میزبان کانهزایی و آلتراسیون رخ داده در منطقه هستند .تودههای نفوذی که دارای دامنه سنی متمeeایزی
میباشند در بخشهای مرکزی e،شرقی و شeeمالی رخنمeeون وسeeیعتeeری داشeeته و سeeنگ میزبeeان کانeeهزایی
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
رخداده در محدوده هستند .این تودهها دارای دامنه ترکیبی متوسط eتeeا اسeeیدی بeeوده و چنeeدین نسeeل تeeوده
نفوذی در محدوده شناسایی eشده است.
-3-2-1سنگهای آذرین خروجی
سنگهای این مجموعه از نظر سنی کهنتeرین واحeدهای eسeنگشناسeی eرخنمeون در محeدوده بنeeدرهنزا
هستند .سن این واحدهای eسنگی ائوسeن بeوده و گسeeترش زیeادی eدر بخشهeeای شeeمالی ،غeربی و جنeeوبی
دارند .سنگهای خروجی eدارای ماهیت گدازهای و پیروکالستیک eهستند و دامنeeه ترکیeeبی از آنeeدزیت تeeا
سنگهای اسیدی دارند ولی بیشتر ،سنگهای با ترکیب آندزیتی eرخنمون دارند .کهنترین رخنمeeون سeeنگی
در محدوده مورد eبررسی واحد گدازه آندزیتی ( )Eanاست .رخنمون این واحد عمدتا ً در مرکز و جنeeوب-
غرب محدوده دیده میشeود .واحeد فeوق دارای ترکیeبی eاز آنeدزیت تeا آنeدزیت داسeیتی تeا گeاه آنeدزیتیک
بازالت دارد و تودههای نفودی ،این واحد را قطع کرده و رخنمونeهای جوانتر ائوسن نیز عمدتا ً بر روی
این واحد دارای مورفولوژی eصخرهای ،مرتفع و با رنگ تیره است .این واحد در اثر عملکeeرد فعeeالیت-
های تکتونیکی دارای ظاهری خرد شده و گسله میباشد .این واحد در مقیاس نمونه دسeeتی دارای رنeeگ
خاکستری eتیره تا سبز است ،ساخت سنگ پورفیری eبا فنوکریستeهای پالژیeeوکالز بeeا ابعeeاد 1-2میلیمeeتر
میباشد که در زمینهای نهان بلور قeeرار گرفتeeه اسeeت .این واحeeد بeeر اسeeاس مشeeاهدات سeeطحی و عمقی
میزبان کانهزایی و نیز آلتراسیون پتاسیک و پروپیلیتیک است .با حرکت به طرف توده میکرودیوریeeتی
بر شدت و میزان کانهزایی و آلتراسیون افزوده میشود.
-3-2-2واحد سنگ های ولکانوکالستیک و پیروکالستیک با ترکیب آندزیتی تا اسیدی
درنقشههای زمینشناسی eتهیه شده ،این واحد به صورت یک واحد مجزا یا همراه با واحدهای eفeeرعی
مختلف تفکیک شده است .در نقشه 1:1000این واحد به صورت واحeeدهای )1 eپیروکالسeeتیک تeeوف –
ایگنیمبریت ( )Eigو )2واحد لیتیک کریستال توف ( )Ecltتفکیک شeeده اسeeت .رخنمeeون این واحeeد نeeیز
مانند واحد آندزیتی و همراه با آن در بخشهای غربی ،شمالی و جنوبی دیeeده میشeeود .این واحeeد بeeر روی
واحد گدازههای آندزیتی eقرار گرفته و از آن جوانتر اسeeت .در برداشeeتهeeای صeeحرایی eاین واحeeد دارای
مورفولوژی نسبتا ً صخرهساز بوده که با گسترش دگرسانی eو فرسایش ،به ویژه در بخشهای جنوبغربی
محدوده گاه نمود eتپeه مeاهوری eو مالیم پیeدا کeرده اسeت .این واحeد در برداشeتهeای صeحرایی بeا رنeگ
عمومی خاکستری تا خاکستری روشن و سطح شکست خاکستری تeeیره نمایeeان اسeeت و در بeeرخی نقeeاط
دارای شیبی مالیم به سمت شمال ،شمالغرب است .این واحد گاه دارای میانالیههایی متشکل از گeeدازه-
های آندزیتی eبوده که به ویژه در بخشهای زیرین و میeeانی واحeeد بیشeeتر نمایeeان میباشeeد e.در مغeeزههeeای
حفاری به دست آمده از این واحد نیز آلتراسیون پتاسیک در آن نمایeeان اسeeت .این واحeeد در نقشeeه زمین-
شناسی 1:1000به دو واحد جداگانه تفکیک شده است .در بخشهایی این واحد فلسیکتر با بافت مشخص
ایگنیمبریتی eرخنمون دارد که دارای ترکیبی eآنeeدزیتی eتeeا ریوداسeeیتی اسeeت .رنeeگ این واحeeد در مقیeeاس
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
رخنمون صحرایی و سطح فرسایشی ،خاکستری eروشن بوده و در مقیاس نمونه دستی و سeطح شکسeeت
به رنگ خاکستری تیره دیده میشود .همچنین دارای حالت جریeeانی eبeeوده و از نوارهeeای eتeeیره و روشeeن
تشکیل شده است .این سنگها در نمونه دستی دارای پورفیروکالستها و قطعات لیتیک پراکنده در زمینه-
ای جریانی eهستند.
-3-2-3تودههای نفوذی ژرف و نیم ژرف
تودههای نفوذی و سeeنگهeeای نیمژرف محeeدوده متعلeeق بeeه پس از ائوسeeن و الیگومیوسeeن هسeeتند .این
سنگها به صورت eیک نوار با روند NW-SEو همروند با پلوتونیسم eعمومی ارومیه – دخeeتر در سeeنگ
دربرگیرنده ولکانیک – ولکانوکالستیک ائوسن تزریق شدهاند .برخی از این سنگهeeا میزبeeان کانeeهزایی
مس پورفeeیری هسeeتند ،لeeذا دارای اهمیت بeeاالیی در این کانسeeار میباشeeند e.این سeeنگهeeا دارای تeeرکیب
متغیری بوده و دارای ساخت گرانوالر هیپ ایدیومورفیک هسeتند کeه در سeeنگهeای نیمژرف eو کمعمeeق
ساختهای پورفیری eو کوارتزپورفیری eتوسعه پیدا کرده اند .همچنین در محدوده مورد بررسی eدایکهایی
با ترکیب و روندهای متفاوتی دیده میشوند e.ابعاد و میزان گسترش دایکها نیز یکسان نیستند .در مجموع
با توجه به نقشه زمینشناسی تهیهشده از محدوده مورد eبررسی تودههای نفوذی به شرح ذیل میباشد:
بر اساس بررسیهای انجام گرفتeه تeeوده gdقeeدیمیتeeرین تeeوده نفeوذی eدر محeeدوده اسeت ،این تeوده کeه
رخنمونی eباریک با عرض حداکثر 200متر با روند eشمالغرب – جنوبشرقی eدارد از بخشهای غربی تا
مرکز محeeدوده گسeeترش یافتeeه اسeeت .این تeeوده در واحeeد Eanنفeeوذ کeeرده ،تeeرکیب آن گرانودیeeوریت تeeا
تونالیت میباشد ،مورفولوژی صخرهای داشته و تeا حeeدودی گسeeله اسeت .رنeگ عمeومی این واحeeد در
سطح شکست خاکستری روشن مایل به صورتی با دانههای تیره است.
توده گرانیت – گرانودیوریتی ( )dpgبه صورت استوکها و آپوفیزهای پراکنeeده و در ابعeeاد گونeeاگون
در جنوب و جنوبشرق محدوده رخنمeeون دارد ،مورفولeeوژی eآن بیشeeتر eنیمeeه صeeخرهای تeeا تپهمeeاهوری
است .در مقیاس نمونه دستی این توده دارای رنگ خاکستری eتیره مایل به صورتی eاسeeت .در رخنمeeون
بخش جنوبشرقی eآثار دگرسانی پروپیلیتیک در آن دیده میشود.
توده میکروکوارتز دیوریت – eمیکروتونالیت ( )qdtدر محدوده بندرهنزا eرخنمون اندکی در حاشeeیه
شمالشرقی eدارد .مورفولوژی آن تپهماهوری و مالیم بوده و رنگ آن در سطح شکست خاکستری مایeeل
به صورتی است .مرز این توده با تودههای grpو lmgعادی میباشeد eو هیچ مeeرز گسeeلهای در آن دیeeد
نشده است.
توده لوکوگرانیت – لوکوگرانودیوریت ( )lmgنیز رخنمون محدودی در حاشیه شeeمالشeeرقی محeeدوده
دارد و از جنوب با توده qdtدارای همبری عادی بوده و در غرب توسط نهشته های آبرفتی eپوشانده می-
شود .مورفولوژی این توده تپهماهوری eو مالیم است ،تا حدودی eگسeله بeوده و بخشهeای عمeدهای از آن
توسط واریزهeهای خeeود تeeوده پوشeeیده شeeده اسeeت .رنeeگ عمeeومی این تeeوده خاکسeeتری روشeeن مایeeل بeeه
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
صورتی eمیباشد .در بخشهایی از این توده ،رگههای پeeر شeeده توسeeط اکسeeید آهن دیeeده شeeده اسeeت .تeeوده
لوکeeوگرانیت – eگرانوفeeیر ( )grدر قسeeمت شeeمالی محeeدوده دارای گسeeترش قابeeل تeeوجهی اسeeت ،رونeeد
رخنمون این توده تقریبا ً شمالغرب – جنوبشرقی است ،همچنین آپوفیزی eاز این توده نeیز در جنeوبشeرق
محدوده رخنمون دارد .همبری این توده با واحدهای eسنگی دربرگیرنده عمدتا ً عeeادی اسeeت و تنهeeا بخش
کوچکی از ضلع جنوبی رخنمون و در همبری eبا واحد ،Eigدارای مرز گسله میباشد .این تeeوده دارای
مورفولوژی صخرهای تا نیمه صخرهای اسeت ،رنeگ آن در مقیeاس نمونeه دسeتی خاکسeتری eروشeن،
مایل به سفید و صورتی eاست .دگرسانی eکوارتز سریسیت eو رگچههای اکسید آهنی در بخشهای وسeeیعی
از این توده دیده میشود.
توده گرانیت پورفیری ( )grpدر حاشیه شمالشرقی محدوده رخنمون اندکی دارد ،همبری آن بeeا تeeوده
qdtاز نeeوع عeeادی بeeوده و از سeeمت غeeرب و جنeeوبغeeرب توسeeط پادگانeeههeeای آبرفeeتی eپوشeeانده میشeeود.
مورفولوژی آن تپهماهوری بوده و رنگ آن در مقیاس نمونه دستی و سطح شکست ،خاکسeeتری روشeeن
مایل به صورتی eاست.
تeeوده میکروگرانودیeeوریت تeeا میکروکeeوارتز دیوریeeتی ( )mgdدر بخش مركeeزي محeeدوده رخنمeeون
داشته و رخنمون آن بصورت eنواری باريك با روند eشمال غرب – جنوبشeeرق اسeeت .در همين امتeeداد و
به سمت جنوب شرق eتعدادي برونزد eآپوفيز مانند و كوچeeك از اين تeeوده وجeeود دارد .مeeرز اين تeeوده در
بخشهeeاي مختلeeف رخنمeeون آن ،بeeا ديگeeر واحeeدهاي eدربرگيرنeeده از نeeوع عeeادي زمينشناسeي eاسeeت .در
مشeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeاهدات صeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeحرايي مورفولeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeوژي
نيمه صخرهاي تا تپهماهوری با حالت خeeرد شeeده دارد .در نمونeeه دسeeتي رنeeگ سeeطح تeeازه شكسeeته اين
سنگها خاكستري تيره مايل به سبز است.
توده میکروگرانودیوریت – میکروگرانیت پورفیری ( )gdpکه جوانترین توده نفوذی – نیمژرف در
محدوده نقشه 1:1000بندرهنزا eاست ،در مرکز eمحدوده دارای رخنمون نسeeبتا ً وسeeیعی eاسeeت و هماننeeد
دیگر تودههای نفوذی ،دارای روند شمالغربی – جنeeوبشeeرقی eاسeeت .این تeeوده در بخش جنeeوبی eخeeود بeeا
توده mgdدارای همبری عادی است و در شمال نیز توسط پادگانهeهeeای آبرفeeتی پوشeeیده شeeده اسeeت .این
توده در مشاهدات صحرایی eبه شدت خردشده میباشد .مورفولوژی eآن در بخش غربی رخنمون ،عمدتا ً
صخرهای و کوهستانی eاست و در بخش شرقی eنیمه صخرهای تا تپهمeeاهوری eبeeوده ،و رنeeگ این تeeوده
در مقیاس نمونه دستی خاکستری روشن تا سفید کمی مایل به صورتی است.
دایکهای دلریتی ( )ddlقeدیمیتeرین دایeکهeای محeدوده هسeتند ،داراي پراكنeدگي نسeبي یکنواخeتی eدر
سطح محدوده بeeوده و تمركeeز آنهeeا عمeeدتا ً در بخشهeeای مركeeزي محeeدوده اسeeت و اغلب در تeeودههeeاي
نفوذي محدوده مشاهده شدهاند .روند eغالب اين دايكها شمالشرق – جنوبغرب و شمالي – جنوبي eاست و
در موارد eاندكي روند شمالغربي – جنوبشرقي در آنها قابلمشاهده است .در مقياس نمونeeه دسeeتي رنeeگ
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
اين سنگها خاكستري تيره مايل به سياه به نظر ميرسد .رخنمون دایکهای میکروکوارتز eدیوریeeتی ()ddl
داراي گسترش اندك در شمال و مركز محeeدوده اسeت .اين دايكهeeا عمeدتا ً در تeودههeeاي نفeeوذي مشeاهده
شدهاند .در مشاهدات صحرايي eرخنمون gdو grگسترش يافته و در تودههاي نفوذي اين دایکها نسeeبت
به سنگهای ميزبان عمدتا ً برجسته هستند .در مقياس نمونeeه دسeeتي رنeeگ آنهeeا در سeeطح تeeازه شكسeeته
خاكستري eتيره كمي مايل به سبز است.
دایکهای مونزودیوریتی )dmd( eگسترش محدودی در بخشهای شرقی ،جنوبشeeرقی eمحeeدوده دارنeeد و
بیشتر در تودههای dpgو gdpتزریق شدهانeeد .رونeد eغeالب آنهeeا شeeمالشeeرق – جنeeوبغeeرب و شeeمالی –
جنeeوبی اسeeت .در مشeeاهدات صeeحرایی این دایeeکهeeا دارای رخنمeeون برجسeeتهتeeری نسeeبت بeeه سeeنگهeeای
دربرگیرنده خود دارند .در مقیاس نمونه دستی ،دارای رنگ خاکستری eتیره مایل به سیاه هستند.
دایکهای آندزیتی ،آندزیت داسیتی ( )danبیشتر در مرکز و جنوبشرقی eمحدوده دیeeده میشeeود و رونeeد
عمومی آنها بیشتر شمالشeeرق – جنeeوبغeeربی اسeeت .هماننeeد دیگeeر دایeeکهeeای دیدهشeeده در محeeدوده مeeورد
بررسی ،این دایکها نیز در تودههای نفوذی تزریق شدهاند ،نسبت به سنگ دربرگیرنده برجستهتر بوده
و دارای رنگ خاکستری روشن ،کمی مایل به صورتی در مقیاس نمونه دستی هستند.
دایکهای آندزیت – داسیت ( )ddaدر محدوده بندرهنزا eرخنمون اندکی داشته و بیشتر در جنeeوبشeeرق
محدوده و در توده نفوذی dgpدیده میشود .روند عمومی این دایکها نیز مانند دیگر دایکها شمالشeeرق –
جنوبغربی است و در مقایسeeه بeeا سeeنگ دربرگیرنeeده دارای برجسeeتگی میباشeeند e.رنeeگ این دایeeکهeeا در
مقیاس نمونه دستی خاکستری روشن با بافت آفانتیک ریزبلور است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-3-3دگرسانی
عملکeeرد حجم نسeeبتا ً بeeاالی سeeیاالت در محeeدوده بنeeدرهنزا eسeeبب گسeeترش فرآینeeدهای eدگرسeeانی eدر
محدوده مورد بررسی eشeeده اسeeت .پدیeeدههeeای دگرسeeانی eتقریبeا ً بeeر تمeeام واحeeدهای سeeنگی محeeدوده اثeeر
گذاشتهاند اما اهمیت و شدت تأثیر آنها در برخی واحدهای eسنگی بیشeeتر بeeوده اسeeت .محeeدوده بنeeدرهنزاe
براساس تقسیمبندی انواع کانسارهای eپورفیری جزو eکانسارهای تیپ مونزونیتی قeeرار میگeeیرد (کeeریم-
پور .)1381دگرسانیهای مشاهده شده در محدوده بندرهنزا eبه صورت زیر میباشدe:
دگرسانی eپروپیلیتیک ،فراگیرترین نوع دگرسانی در محeeدوده بنeeدرهنزا eاسeeت ،این دگرسeeانی eعالوه
بeeر گسeeترش زیeeاد در سeeطح محeeدوده ،واحeeدهای زمینشناسeeی متعeeددی را نeeیز متeeأثر کeeرده اسeeت .این
دگرسانی eدر اثر تجزیه کانیهای اولیه سنگ ،مانند پالژیeeوکالز و نeeیز کeeانیهeeای فرومنeeیزین (آمفیبeeول و
بیوتیت) و جایگزینی eتمام یا بخشی از آنها توسط کانیهای ثانویeeه رخ داده اسeت .اثeر این دگرسeeانی eبeر
تمام واحدهای سنگی یکسان نبوده ،به طوری eکه در بeeرخی از واحeeدهای ولکانیeeک و ولکانوکالسeeتیک
ائوسن این دگرسانی eاز شeeدت بeeاالیی برخeوردار eاسeت ،درحالیکeه در بeeرخی بخشهeeایی کeه تeودههeeای
نفوذی گسترش دارند ،دگرسانی پروپیلیتیک تنها شواهد اندکی از فرآیندهای کلریتی شدن و گاه کربناتی
شدن را نشان میدهد .واحدهای eسنگی که تحت تأثیر eاین دگرسانی قرار گرفتeهeانeeد شeeامل Ean، Elct :و
تودههای نفوذی gd، gr، dpgو dgpهستند.
دگرساني eپتاسيك بعد از دگرساني eپروپيليتيك eشايعترين دگرسeeاني eدر رخنمeeونهeeاي سeeطحي eمحeeدوده
بنeeدرهنزا بeeه خصeeوص در داخeeل واحeeد ميكروديوريت eپورفeeيري و نeeيز سeeنگ هeeاي ميزبeeان اسeeت .اين
دگرساني eگاهي در توده گرانوديوريت پورفيري نيز ديده ميشود .دگرساني eپتاسيك در محدوده بنeeدرهنزا
بeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeا حضeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeور eرگeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeه و
رگچههeeاي كeeوارتز +مگنeeتيت كeeانيسeeازي eمس بeeه همeeراه مقeeادير كم سريسeeيت ،كلeeريت و كeeاني رسeeي
مشخص ميشود.
از نظر حجم و گسترش ميزان اين دگرسeeاني در اسeeتوك ميكروديوريت پورفeeيري تeeا ميكروكeeوارتزe
ديوريت پورفيري eنسبت به گرانوديوريت تا ميكروگرانيت پورفيري به مراتب شاخصتر و برجسeeته تeeر
است .دگرساني eپتاسيك از روند eعمeeومي NW-SEتبعيت نمeeوده در واحeeد ميكروديوريت eپورفeeيري تeeا
ميكروكوارتز eديوريت پورفيري eاز روند جايگيري eاستوك است .در قسمتهاي حاشيهاي اسeeتوك مeeذكورe
شواهد جايگزيني eدگرساني فيليك بر روي دگرساني پتاسيك اوليه مشاهده ميشود.
دگرساني eفیلیک با گسeeترش خيلي محeeدودتر و نeeيز عمeeدتا ً در داخeeل تeeودههeeاي نفeeوذي ديده ميشeeود.
عملكرد اين دگرساني eبا اهميت كم در بخشهاي مركeeزي - eشeeمالي محeeدوده و بخشهeeاي جنeeوب -جنeeوب
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شرقي و شeeمال غeeرب نقشeeه 1:1000بنeeدرهنزا eگeeزارش شeeده اسeeت .كeeانيهeeاي اصeeلي دگرسeeاني فيليك
گزارش شده شامل سريسيت ،كوارتز ،اكسeeيدآهن ،اپeeاك و بeeا اهميت كمeeتر كلeeريت ،كلسeeيت و كeeانيهeeاي
رسي میباشد .دگرساني فيليك عمدتا ً در توده ميكروديوريت پورفيري eبه صورت eدگرسeeاني فeeرعي رخ
داده و در برخي موارد نادر شدت اين دگرساني تا حد تخeeريب کانیهeeای اوليه و بeeافت سeeنگ پيشeeرفت
نمeeوده اسeeت .رخنمeeونهeeاي تeeوده گرانوديوريت در بخشهeeاي مركeeزي -شeeمالي محeeدوده بنeeدرهنزا نeeيز
شواهدي از دگرساني متوسط eتا ضعيف فيليك را نشان ميدهند .در اين توده در اثر اين دگرساني ،آلكالي
فلدسپاتها به شدت به كانيهاي رسي و در مواردي eبه سريسيت دگرسeان شeeدهانeeد .پالژيوكالزهeeا نeeيز بeه
سريسيت و كمي كانيهاي رسي eدگرسانی پیدا کرده اند.
عالوه بeeر دگرسeeانيهeeاي ذکرشeeده در بeeاال ،شeeواهدي از سeeاير فرآينeeدهاي eدگرسeeاني نeeيز در محeeدوده
بندرهنزا مشاهده ميشود .اين دگرسانيها عبارتنداز :دگرساني سيليسي eو آرژيليك.
فرايند سيليسي eشدن در بeeرخي eبخشهeeا بeeه صeeورت eمحeeدود رخ داده اسeeت .بeeا توجeeه بeeه گسeeترش كم
دگرساني eفيليك در محeeدوده ،اين دگرسeeاني نeeيز بeeا وسeeعت كمeeتر در محeeدوده رخ داده اسeeت .دگرسeeانيe
آرژيليك با گسترشي محدود eو به طور عمده گسترش اين دگرساني در امتداد شكسeeتگيهeeا و بeeه صeeورتe
ثانويه میباشد .در اثر عملكرد اين عوامل دگرسان كننده ،قشري eسطحي و محدود از كانيهeeاي رسeeي بeeر
روي رخنمون بخشي از تودههاي نفوذي ايجاد شده است كه از نظر اهميت ،چندان قابلتوجه نیست.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 7-3دیاگرام گلسرخی ترسیمشده برای گسلهای محدوده بندرهنزا (شرکت مهندسین زرناب اکتشاف
)1389
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
همچنین در شکل 8-3نیز نمودار eگلسرخی eدایکهای محدوده مشاهده میشود ،همانطور که در این
شکل دیده میشود ،روند عمومی دایکهای تزریقشده نیز NE-SWاست.
شکل : 8-3دیاگرام گلسرخی ترسیمشده برای روند عمومی دایکهای تزریقشده در محدوده بندرهنزا (شرکت
مهندسین زرناب اکتشاف )1389
در محدوده بندرهنزا eدر شش ايستگاه اقدام به عمليات درزه نگاري از رخنمون واحدهاي eسنگي شد.
در عمليات درزه نگاري در هر ايستگاه سعي در اندازهگيري جهت شيب و شيب درزهها در محدوده-e
اي به وسعت تقريبي 10مترمربع شد و تمامي درزههاي قابلاندازهگیری بدون توجه به رونeeدي eخeeاص
مورد برداشت قرار گرفت .در شکل 9-3نمودارهای گلسرخی ترسیمشده براي روند درزهها در هر
ايسeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeتگاه بeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeر روي نقشه
گسلهاي محدوده مشاهده ميشود.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 9-3موقعیت و رزدیاگرام ایستگاههای درزه نگاری در محدوده بندرهنزا (شرکت مهندسین زرناب
اکتشاف )1389
9-3مشخص میشeeود کeeه سیسeeتمهeeای درزه در این ایسeeتگاههeeا رونeeدهای نسeeبتا ً با توجه به شکل
متنوعی را به نمایش گذاشتهeاند ،اما روندهای E-W، NE-SWو NW-SEگسترش بیشتری را نشان می-
دهنeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeد.
در غرب -شمالغرب محدوده (ایستگاههای 5و )6روند E-W eو در شمال و مرکeeز محeeدوده (ایسeeتگاه-
های 2 ،1و )3روندهای NE-SW eو NW-SEاز اهمیت بیشتری برخوردار eهستند.
در شکل 7-3نقشه زمینشناسeی eسeeاختمانی و گسeeلهeeای اصeeلی معeeدن در مقیeeاس 1:1000نشeeان داده شeeده
است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در اولین بخش از مطالعeeات تخمین ذخeeیره ،پس از انجeeام اعتبارسeeنجي eدادههeeا ،تمeeامي فايلهeeايe
اطالعاتي مربوط به گمانهها به انضمام مختصات و انحرافسنجي eآنها ،با يکeeديگر تeeرکيب و مeeدل سeeه
بعدي گمانهها ساخته شده است .بررسي آماري دادههای مربوط eبه گمانهها نشeeان ميدهeeد متوسeط eعيار
مس در کل دادهها 18/0درصد eو ماکزيمم eآن 77/2درصد eاست .همچنين متوسط عيار موليبدن ppm
6/49و ماکزيمم آن ppm 8422میباشد e.پارامترهاي آماري مربوط eبه عيار نمونهeها در جدول 2-4
ارائه شده است .نمودار eهیستوگرام eاین عناصر نیز در شکلهای 2-4و 3-4ترسیم eشدهاند.
در ادامه به منظور eشناسایی کنترلکنندههای eکانیزایی ،پارامترهای آماری عنصر مس بeeا توجeeه بeeه
جنس سنگ بررسی eشد .هدف عمده این بخش اوالً تشخیص وابسeتگی کeeانیزایی بeه یeeک یeا چنeد جنس
سنگ و ثانیا ً تعیین مهمترین واحeeدهای سeeنگی بeeه منظeeور مدلسeeازی اسeeت .بeeدین منظeeور eپارامترهeeاي
آماري عيار مس بر حسب جنس سنگ محاسبه و در جدول 3-4نمايش داده شده است .همانگونه که
در جدول مالحظه ميشود ،حدود %91از کل دادهها از سه جنس سeeنگ اصeeلي MTV، ANSو GRD
ميباشند.
سپس گمانهها از منظر آلتراسیون و زون کانیزایی مeورد بررسeeی قeرار گرفتنeeد .در گمانههeای این
کانسار 7آلتراسیون مختلف شناسایی شده است که آلتراسیونهای eفیلیک ،پتاسیک و پروپیلیتیک از بقیه
مهمتر هستند .خالصه وضعیت این آلتراسیونها و دادههای مس در هر کدام در جدول 4-4ارائه شده
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
است .از طرف eدیگر با بررسeیهای eصeورت گرفتeeه و بeeا اسeتناد بeeه اعeeداد منeeدرج در جدول ،5-4
مالحظه ميشود eدر حدود %84 eاز کل دادهها از زون هeeایپوژن ،کمeeتر از %1در زون شسeeته شeeده و
کمتر از %1در زون سوپرژن الگ شدهاند .همچeeنین % 5/1از دادههeeا بهعنeeوان زون انتقeeالی اکسeeید-
سوپرژن و %2بهعنوان زون انتقالی سوپرژن-هایپوژن الگ شeeدهاند .بنeeابراین همeeانطور کeeه مشeeاهده
میشود توده اصلی در زون هایپوژن بوده و میزان سایر زونها به نسبت آن ناچیز است.
با استفاده از اطالعات موجود ،کانسار به چهار دامنه ( )Domainبه شرح زیر تقسیم بندی شد:
-دامنه )DZONE=101( 101معادل زون شسته شده ،شامل دادههای بین توپوگرافی و سطح سوپرژن و
داخل محدوده ماده معدنی.
-دامنeeه )DZONE =103( 103معeeادل زون سeeوپرژن ،شeeامل دادههeeای بین سeeطح سeeوپرژن تeeا سeeطح
هایپوژن و داخل محدوده ماده معدنی.
-دامنeeه )DZONE =105( 105معeeادل زون هeeایپوژن ،شeeامل دادههeeای زیeeر سeeطح هeeایپوژن و داخeeل
محدوده ماده معدنی.
-دامنه )DZONE =99( 99شامل دادههای بیرون از محدوده ماده معدنی.
بر این اساس پارامترهاي آماري عيار مس دامنهها بررسي و نتايج آن در جدول 6-4ارائه گردید.
همچنين هيستوگرام توزيع عيار مس در هر دامنه ترسيم و در شکل 14-4تا شکل 16-4نشان داده
شده است .عيار متوسط eمس در سوپرژن و هایپوژن به ترتيب 44/0و 26/0درصد میباشدe.
عمده توده را تشکیل میدهند ساده شده است .شکل 18-4مقطعي از مدل سنگشناسی را نمايش مي-
دهد.
بررسي مقeeاطع ترسیمشeeده نشeeان ميدهeeد کeeه در کانسeeار eبنeeدرهنزا ،کeeانيزايي بیشeeتر در جنس سeeنگ
MTVدیeeده میشeeود ولی در عین حeeال در اطeeراف و عمeeق این جنس نeeیز مقeeداری کeeانیزایی مشeeاهده
میگردد .بنابراين بeeا ترسeeيم مeeرز محeeدوده مeeاده معeeدني يا کeeانيزايي در مقeeاطع و ارتبeeاط دادن آنهeeا بeeا
يکديگر در مقاطع مختلف ،مدل سهبعدی محeeدوده مeeاده معeeدني يا کeeانيزايي سeeاخته شeeد .نمeeايي از مeeدل
سهبعدی محدوده ماده معدني eيا کانيزايي در شکل 19-4ارائه شده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در ادامه و به منظور انتخاب بهترين طول براي کامپوزيتسازي e،کامپوزيتهای eبا طول ،4 e،3 ،2
11 ،10 ،9 ،8 ،7 ،6 ،5و 12متري ساخته شدند .سپس مشخصات آماري مربوط eبه اين کامپوزيتهاe
با مقادير اوليه مقايسه شده است .بر اساس مقايسههاي انجامشeeده بeeه نظeeر ميرسeeد کeeه کامپوزيتهeeاي بeeا
طول 5متر ،جهت استفاده در تخمينها مناسبتر میباشند.
پس از آن و بeeه منظeeور eانجeeام تحلیلهeeا و آنالیزهeeای سeeاختاری e،واريوگرامeهeeاي تجeeربی eدر جهeeات
مختلeeف محاسeeبه و ترسeeیم شeeده اسeeت .بeeرای یeeافتن جهت اصeeلی ناهمسeeانگردی eدر زون هeeایپوژن،
کنتورهای eواریوگرامهeeای eجهتدار در افeeق (پالن) رسم و سeeاختاری در حeeدود آزیمeeوت 310تeeا 320
درجه در زون هایپوژن شناسایی eشد .با رسم واریوگرامهای eجهتی در این امتداد ،جهت اصeeلی انتخeeاب
گردید و با رسم واریوگرامهای eعمود بر جهت اصلی ،دو جهت بعدی به دست آمدند .با برازش مدل بeeر
محورهای eبه دست آمده ،مدل مورداستفاده در عملیات تخمین حاصل شد .شکل 20-4واریوگرامهای
جهتی انتخاب شده و مدل برازش دادهشده را نشان میدهد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
همانگونه که در شکل مالحظه ميگردد ،مدل برازش شده نشان ميدهد که دامنeeه جهت اصeeلي حeeدود
110متر و همچنين اثر قطعهاي (ناگت) برابر 01/0است.
در ادامه و به منظور بلوکبندي محدوده ،از بلوکهایی با ابعاد 25در 25متر و به ارتفاع 10مeeتر
استفاده شد .پس از انجام اعتبار سeeنجی پارامترهeeای تخمین ،پارامترهeeای eبهینeeه مورداسeeتفاده در تخمین
نیز مشخص و در جدول 7-4ارائه شده است.
پس از انجام محاسبات تخمين عيار مس كلیه بلوكها ،به منظور eتعيين ميزان اعتبار تخمين از روش-
هاي بصري eو همچنين آماري استفاده گرديد کeeه نتeeایج ارزیابیهeeای eانجامشeeده بeeه هeeر دو روش بیeeانگرe
کیفیت قeeابلقبول eتخمینهeeا بeeوده اسeeت و ميتeeوان گفت کeeه عيارهeeاي تخميني بلوکهeeا ،بازتeeاب عيار
نمونههاي حفاري هستند .در نهایت ردهبندی کانسار با اعمال شرایط eذیل انجامشده است:
سوپرژن:
الف -اندازهگيري شده ( =:)Measuredبلوکهايي که در شعاع جستجوي eاول بeeا دو گمانeeه يا بيشeeتر (بeeا
حداقل 4نمونه) تخمين زده شدهاند.
ب -مشخص شده ( :)Indicatedبلوکهايي کeه در شeعاع جسeتجوي eاول تخمين زده شeدهانeد( .بلeوکهeای
غیر از بند الف) و بلوکهايي که در شعاع جستجوي eدوم با سه گمانه يا بيشتر (با حداقل 7نمونeeه) تخمين
زده شدهاند.
پ -استنباط شده ( :)Inferredبلوکهايي که در شرايط eفوق قرار eندارند.
هایپوژن:
الف -اندازهگيري شده ( = :)Measuredبلوکهايي که در شعاع جستجوي eاول و با واریانس eتخمین کمeeتر
از ناگت تخمين زده شدهاند و بلوکهايي که در شعاع جستجوي دوم eبا سeeه گمانeeه يا بيشeeتر (بeeا حeeداقل 7
نمونه) و با واریانس تخمین کمتر از ناگت تخمين زده شدهاند.
ب -مشخص شده ( :)Indicatedبلوکهايي که در شعاع جستجوي eدوم با دو گمانeه و بeا واریeانس eتخمین
کمتر از ناگت تخمين زده شدهاند و بلوکهايي که در شعاع جسeeتجوي اول (بلوکهeeای غeeیر از بنeeد الeeف)
تخمين زده شدهاند و همچنین بلوکهايي که در شعاع جستجوي دوم eبا حداقل 9نمونه (بلوکهای غeeیر از
بند الف) تخمين زده شدهاند.
پ -استنباط شده ( :)Inferredبلوکهايي که در شرايط eفوق قرار eندارند.
نتیجه ردهبندی در جدول 8-4ارائه شده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بeeر اين اسeeاس و بeeا عيار حeeد 2/0درصeeد eمس ،مeeیزان ذخeeیره انeeدازهگیریشeeده ( )Measuredو
مشخصشده ( )Indicatedدر زون سوپرژن برابر 8/4 eميليون تن با عيار متوسط 43/0درصد eمس کل
و زون هایپوژن 78/40ميليون تن با عيار متوسط 33/0درصد eمس کل (در مجموع 6/45ميليون تن
با عيار متوسeط 34/0 eدرصeد eمس کeeل) و ذخeeیره اسeeتنباط شeeده ( 16/0 e)Inferredمیلیeeون تن بeeا عیeeار
متوسط 35/0درصد eمس کل است.
منحني تناژ -عيار کل ذخیره براي مجموع کالسهاي اندازهگیری شده و مشخص شده ،در شکل 4
21-ارائه شده است .شکل 12-4نیز وضعیت توزیع عیار مس را در مeeدل بلeeوکی eسeeاخته شeeده نمeeایش
میدهد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 21-4منحنی عیار تناژ کل ذخیره برای ردههای اندازهگیری شده و نشان داده شده
-5-1مقدمه
در این گزارش ،شرح و نتایج مربوط eبه مطالعات کانهآرایی انجامشده در سال 1396توسط eشeرکت
کیان معدن پارس بر روی eنمونهی محدوده بندرهنزا به اختصeeار ارائeeه شeeده اسeeت .در این فصeeل سeeعی
شده اسeت کeه نتeایج بخشهeای مختلeف مطالعeات در راسeتای رسeیدن بeه حeداکثر بازیeابی eو عیeار قابeل
دستیابی ارائه شود e.همچنین محاسبات مربوط به طراحی مقدماتی کارخانه به همراه فلوشیت ارائه شeeده
است.
-5-2شرح و نتایج مطالعات
شرح مطالعات کانهآرایی شeeامل مراحeeل تهیeeهی نمونeeهی معeeرف ،مطالعeeات شناسeeایی eنمونeeه (کeeانی-
شناسeeی ،تeeرکیب شeeیمیایی eو مشخصeeات فeeیزیکی) ،آزمeeایش هeeای فلوتاسeeیون بeeر روی تیپ MTV-Hyp
(متامورفیک ولکانیک هیپوژن) و نمونۀ مخلوط ،بeه همeeراه تحلیeeل و بررسeی eنتeeایج و در نهeeایت ارائeeه
فلوشیت مقدماتی کارخانه و طراحی eمقدماتی ماشینآالت انجامشده که شرح آن در ادامه ارائه شده است:
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-1برای دستیابی به نمونههeeای معeeرف ،بeeر اسeeاس اطالعeeات اعالم شeeده از بخش اکتشeeاف نمونeeه-
برداری از مغزههای گمانهها انجeeام شeeد .در این فرآینeeد e،نمونeeههeeای مربeeوط بeeه هeeر مeeتراژ
جداگانه برداشeeته شeeده و پس از نمونeeهگeeیری از متراژهeeای eمختلeeف هeeر گمانeeه ،نمونeeههeeای
مربوط به گمانهها تفکیک شد.
-2نمونههای گرفته شده به 7تیپ شامل هیپوژن ،هیپوژن-سوپرژن ،سوپرژن ،سوپرژن-اکسeeیدی،
اکسeeیدی و هیپeeوژن (نeeوع سeeنگ :متامورفیeeک ولکانیeeک) و همچین هیپeeوژن و هیپeeوژن-
سوپرژن (نوع سنگ :گرانودیوریت) تقسیم شد و در نهایت مطالعeات و آزمeایشهeا بeر روی
دو تیپ هیپوژن متامورفیک ولکانیک و نمونۀ مخلوط این تیپها انجام شد.
-3برای تهیهی نمونهی معرف از هeeر تیپ بeeه منظeeور eبررسeeی رفتeeار eمجeeزای این تیپهeeا در فرآیندe
کانهآرایی ،پس از خردایش نمونهها با سنگشکن فکی ،برای تهیeeهی نمونeeهی معeeرف از هeeر
تیپ ،از نمونههای مربوط eبه هر متراژ به نسبت مساوی eنمونهبرداری شeeد .پس از اختالط،
نمونهی هر تیپ که محصول eسنگشکن فکی است بeا اسeتفاده از سeنگشeکن غلتکی بeه طeور
کنترل شده تحت خردایش قرار گرفت تا 100درصد eنمونه به ابعاد زیر 8مش رسیده شود.
-4مطالعات شناسایی نمونه برای تعیین کانیشناسی و ترکیب شیمیایی eنمونه انجeام شeد .نتeایج نشeان
داد که عیار مس مجموع eدر نمونه 36/0درصد میباشد.
-5بر مبنای آنالیز ،XRDگانگ اصلی سیلیکاته بeeوده و کeeانی مس بeeه دلیeeل عیeeار کم در این آنeeالیز
قابل مشاهده نیست.
-6محصول سنگشکن غلتکی تحت آنالیز دانهبنeeدی قeeرار گeeرفت کeeه d100و d80نمونeeه بeeه تeeرتیب
2380و 1050میکرون بدست آمد.
-7اندازهگیری وزن مخصوص نمونه برای حالت مخلوط eتیپهای مختلف انجام شد که بر اسeeاس این
مطالعeeه ،وزن مخصeeوص واقعی eنمونeeه معeeادل ،85/2وزن مخصeeوص ظeeاهری در -2
میلیمتر به طور آزاد 45/1و بطور eفشرده 70/1گرم بر سانتیمتر مکعب اندازهگیری eشد.
-8آزمeeایش انeeدیس کeeار بانeeد بeeا هeeدف تعeeیین انeeدیس کeeار نمونeeه انجeeام و مقeeدار آن معeeادل 63/16
کیلووات ساعت بر تن کوچک به دست آمد.
-9آزمایشهای فلوتاسیون بر روی eتیپ ( MTV-Hypمتامورفیک ولکانیک هیپوژن) به عنeeوان تیپ
مبنا انجام شد که نتایج آن بشرح زیر است:
برای دستیابی به عیeار مناسeب مس ،بازداشeت کننeدههeای مختلفی ازجملeه سeولفیت سeدیم،
سولفور سدیم ،سولفات روی و سیانور پتاسeeیم بeه تنهeeایی و ترکیeeبی بeeرای بازداشeت پeeیریت
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
مورد استفاده قرار eگeرفت و نتeایج نشeان داد کeه حضeور سeیانور بeرای بازداشeت پeیریت و
دستیابی به عیار مناسب مس در کنسانتره الزامی است.
افزایش pHدر سلول فلوتاسیون و آسیا نتوانست سبب بازداشت پیریت شود.
کلکتورهای 271 e ،3477 eو آمیل گزنتات سدیم به عنوان کلکتور استفاده و آمیل گزنتات بeeه
عنوان کلکتور مناسب انتخاب شد.
حضور سیلیکات سدیم و نرمهگیری تأثیر مثبتی بر فلوتاسیون نداشته است.
آزمایشهای فلوتاسیون در ابعاد مختلفی انجام شد .نتایج نشان داد که برای دستیابی به شeرایط
بهینه d100میبایست 53میکرون باشد.
شرایط بهترین آزمایش برای تیپ MTV-Hypمطابق eزیر به دست آمد:
ابعاد خوراک d100=53 :میکرون
کلکتور e:آمیل گزنتات سدیم با مقدار 200گرم بر تن
pH معادل 8/11
بازداشت کنندهی پیریت :سولفات روی با مقeeدار 500گeeرم بeeر تن و سeeیانور eپتاسeeیم eبeeا
مقدار 250گرم بر تن
کفساز :روغن کاج با غلظت 50گرم بر تن
بازیابی eنهایی مس% 92/90 :
عیار مس در کنسانترهی نهایی% 84/23 :
-10بر اساس آزمایشهای فلوتاسیون انجامشده بر روی eتیپ مخلوط ،نتایج زیر بدست آمد:
به منظور eفلوتاسیون eمس اکسیدی در مراحل اسکونجر e،سولفوره کردن سطوح ،استفاده از
کلکتور eاکسیدی و حتی تغییر pHمس اکسیدی بازیابی eنشد.
افزایش pHدر سلول و آسیا نتوانست eمانع از فلوته شدن پیریت شود.
به منظور eبازداشت پیریت از بازداشeeتکننeeدهی SMBSبeeه تنهeeایی و در تeeرکیب بeeا TETA
استفاده شد که در بازداشت eپیریت ناموفق بود.
از سولفید سدیم در مقادیر مختلeeف بeeرای بازداشeeت پeeیریت اسeeتفاده شeeد کeeه عالوه بeeر عeeدم
بازداشت پیریت ،مس نیز بازداشت شد.
حضور eسیانور eپتاسیم برای بازداشت پیریت و دستیابی eبeeه کنسeeانترۀ مس بeeا عیeeار مناسeeب
الزامیست.
استفاده از سیلیکات سدیم تأثیر مثبتی بر فلوتاسیون نداشت.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
انجام آزمایش دیویس تیوب بر روی eکنسانترۀ نهایی تأثیری بر عیار مس نداشت.
در تیپ مخلوط شرایط eزیر به عنوان شرایط eبهینهی آزمایش انتخاب شد:
ابعاد خوراک d100=53 :میکرون
کلکتور e:آمیل گزنتات سدیم با مقدار 300گرم بر تن
pH معادل 8/11
مصرف eتنظیم کننده :آهک با مصرف 2/8 eکیلوگرم eبر تن
بازداشت کنندهی پیریت :سولفات روی با مقدار 700گرم بر تن و سeeیانور پتاسeeیم
با مقدار 325گرم بر تن
کفساز :روغن کاج با غلظت 50گرم بر تن
بازیابی eنهایی مس :در مرحلهی رافر معادل % 42/85
عیار مس در کنسانترهی نهایی% 22/24 :
-11عیار مولیبeeدن در نمونeeه خeeوراک حeeدود ppm 4بeeوده اسeeت کeeه این رقم eدر کنسeeانترۀ نهeeایی به
ppm 273رسیده است .همچنین عیار نقره در کنسانترۀ نهایی ppm 52بدست آمده است.
در ادامeeه بeeا توجeeه بeeه فلوشeeیت ارائeeه شeeده در شeeکل 1-5فلوشeeیت مقeeدماتی پیشeeنهادی بeeرای بخش
فلوتاسیون به صورت eسیکل بسته در شکل 2-5ارائه شده است.
همچنین با توجه به اطالعات اولیه فلوشیت کلی بخش خردایش ،آسیاکنی eو فلوتاسیون در شeeکل 3-5
ارائه شده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
با توجه به پارامترهای اولیه و نتeeایج حاصeeل از مطالعeeات آزمایشeeگاهی eطeeراحی مقeeدماتی کارخانeeه
کانهآرایی بندرهنزا eبه شرح زیر میباشد.
اطالعات اولیه
کانه :مس
ظرفيت 1 :میلیون تن در سال
ابعاد بار اوليه :کوچکتر از 700میلیمتر ()mm 450= 80 d
انديس کار63/16 :
چگالي85/2 :
چگالي ظاهری45/1 :
سنگشکن فکی
تعداد شيفت کاری در شبانهروز ۲ :شيفت ( ۱۶ساعت ،زمان مفید 12ساعت)
ابعاد ورودیmm 450 = 80F :
ابعاد محصولmm 100 = 80P :
گلوگاه (در حالت باز) ۱50 :ميليمتر
توان 160 :کيلووات
اندازه سنگشکن 1200×1600 :میلیمتر
سنگشکن مخروطى استاندارد
mm 150 = 80F ابعاد ورودی:
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
سرند
نوع سرند :ارتعاشي
تعداد طبقات۲ :
اندازه چشمه طبقه 50 :۱ميليمتر
اندازه چشمه طبقه ۱6 :۲ميليمتر
اندازه سرند:
طول 8/4 :متر o
عرض 4/2 :متر o
تعداد ۲ e:عدد
سيلوی سنگ خرد شده
ظرفیت مفید 10000 :تن
آسيای گلولهای (اولیه)
ظرفيت (برای هر آسیا) 3/83 :تن در ساعت
ابعاد ورودیmm 5/12 = 80F :
ابعاد محصولμm 75 = 80P :
نوع تخليه :سرريز
اندازه آسيا:
قطر 9۵/4 :متر o
طول 10/5 :متر o
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بر مبنای محاسبات طراحی eکارخانه ،لیست تجهیزات طراحی eمقدماتی کارخانه کانهآرایی بنeeدرهنزا
مطابق جدول 1-5به طور خالصه ارائه شده است.
)7’ (fine
1 300 سنگشکن مخروطی استاندارد
شکنی
- - ظرفیت مفید 10000 e:تن سیلوی سنگ خرد شده
آسیاکنی
6 - حجم مفید هر سلول 7/1 :متر مکعب ) (Cleaner 1سلولهای فلوتاسیون پاککننده 1
حجم مفید هر سلول 10/0 :متر
12 - ) (Cleaner 2سلولهای فلوتاسیون پاککننده 2
مکعب
حجم مفید هر سلول 10/0 :متر
6 - ) (Cleaner 3سلولهای فلوتاسیون پاککننده 3
مکعب
حجم مفید هر سلول 10/0 :متر
3 - ) (Cleaner 4سلولهای فلوتاسیون پاککننده 4
مکعب
* برای مدار فلوتاسیون 2خط موازی در نظر گرفته شده است که مشخصات هر خط آن در جدول فوق ارائه شده است.
-6-1مقدمه
پeeرداختن بeeه مبحث هیeeدروژئولوژی eدر محeeدوده معeeادن ازجملeeه معeeدن بنeeدرهنزا نیازمنeeد دامنeeه
گستردهاي از اطالعeات سeطحي eو زيرسeطحي و آگeاهی از پeارامترeهeای کمی و کیفی موردنیeاز بeرای
تحلیل و ارزیابی شرایط eمیباشد .در این سeeطح از مطالعeeات (فeeاز شناسeeایی) و بeeه دلیeeل نبeeود اطالعeeات
مذکور تالش شده است تا با استناد eبه کلیه اطالعات موجود ،ارزیابیeهای دفتری ،نتایج بازدید صeeحرایی
و همچنین قضاوت مهندسی نسبت به بررسی وضعیت هیدروژئولوژی معدن اقدام گردد.
-6-2بررسیهای کمی
در این بخش موضeeوعاتی eماننeeد وضeeعیت تeeراز آب زیرزمیeeنی ،مقeeادیر تخلیeeه و برداشeeت از منeeابع
(چاه ،چشمه ،قنات) ارزیابی eمیگردد .از آنجائی که این معدن فاقeد eدادههeeای کمی موردنیeeاز eمیباشeeد در
این قسمت تالش شده است تا با استناد به نتایج عملیات صحرایی انجامشeeده در شeeهریورماه سeeال 1398
منابع قابلشناسایی eمعeeرفی گردنeeد e.بeeدیهی اسeeت بهمنظeeور ارائeeه تحلیeeلهeeای کمی دقیقتeeر ،انجeeام رفتeeارe
نگاری و اندازهگیری پیوسته و دورهای هر یک از پارامترهای موردنظر ضروری میباشد کeeه پس از
تدوین و توافق eبا کارفرمای محترم در چارچوب مطالعات تکمیلی (فاز نیمه تفصیلی) قابل انجام خواهد
بود.
-6-2-1خصوصیات هیدرودینامیکی
با توجه به سطح مطالعات در این مرحله و عدم انجام آزمايشهاي برجا بeراي بeرآورد eخصوصeیات
هیدرودینامیکی eمحیط متخلخeeل ،امکeeان بeeرآورد eمقeeادیر هeeدایت هیeeدرولیکی eو نفوذپeeذیری معeeادل تeeوده
سنگ در محدوده معدن بهصeeورت دقیeق eوجeeود eنeeدارد امeeا بeeا توجeeه بeeه اینکeeه قسeeمت عمeeده واحeeدهeeای
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
هیدرواسeeتراتیگرافی eمحeeدوده معeeدن از واحeeدهeeای سeeنگی آذرین و آذرآواری eمeeتراکم و بeeه عبeeارتی از
واحدهاي آذرین اسیدی تeeا حeeد واسeط eماننeeد مeeونزوگرانيت ،گرانوديوريت و تونeeاليت تشکیلشeeده اسeeت
ازاینرو این واحدها نفوذپذیری eکمی دارند .شکل 26-6حدفاصل eمعمeeول هeeدایت هیeeدرولیکی eبeeرای
انواع واحدهای زمینشناسی eمختلف را ارائه داده است ،این فواصل ارائهکننده ماهیت کلی سنگ میباشد
و با توجه به شکستگیها و هم ماتریکس سنگ ارائهشده است.
با توجه به ارزیابیeهای صeeحرایی eو در نظeeر گeeرفتن فعالیتهeeای معeeدنکاری eو آتشeeباری و تeeأثیر این
فعالیتها بر خصوصیات eفیزیکی eتوده سنگی و همچنین تغییرات خصوصیات eهیدرودینامیکی eتحت تأثیر
فشار لیتواستاتیک انتظار میرود مقeeادیر هeeدایت هیeeدرولیکی eدر معeeدن مس بنeeدرهنزا بeeا افeeزایش eعمeeق
کاهش پیدا کند .با توجه به موارد مذکور و وجود واحدهای eآذرین فوقeالeeذکر و مطالعeeات کتابخانeeهای در
این خصوص به نظر میرسد ،مقادیر هدایت هیدرولیکی واحد توده سeeنگی معeeدن مس بنeeدرهنزا eمیتوانeeد
در حدود eبازه تغییرات10-7تا 10-2سانتیمتر بر ثانیه قرار بگیرد .الزم به ذکر است مقeeادیر ذکرشeeده در
حeeد فeeاز شناسeeایی میباشeeد و بهمنظeeور eارزیeeابی eدقی eق eهeeدایت هیeeدرولیکی eدر محیeeط سeeنگی و سیسeeتمe
ناپیوستگیهای معدن نیاز بeeه انجeeام آزمايشهeeاي برجeeا ازجملeeه آزمeeون پمپeeاژSlug-Test، Air Lift- ،
Pumping Testو یا لوژان میباشد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
نوع مصرف آبدهی (لیتر بر ثانیه) UTMY UTMX نماد چشمه ردیف
کشاورزی 0.15 3249255 521428 Sp5 5
ندارد <0.1 3251060 519928 Sp6 6
ندارد <0.1 3250896 520048 Sp7 7
ندارد 0.3 3249519 522063 Sp8 8
ندارد ناچیز 3249525 521125 Sp9 9
کشاورزی <0.1 3249218 521350 Sp10 10
کشاورزی <0.1 3249103 521311 Sp11 11
کشاورزی <0.1 3249028 521340 Sp12 12
ندارد ناچیز 3248760 521760 Sp13 13
ندارد <0.1 3251869 520939 Sp14 14
ندارد <0.1 3252028 520842 Sp15 15
ندارد <0.1 3251814 519945 Sp16 16
ندارد <0.1 3251801 519956 Sp17 17
ندارد <0.1 3251458 520103 Sp18 18
ندارد <0.1 3250560 521946 Sp19 19
ندارد ناچیز 3250622 521936 Sp20 20
ندارد <0.1 3250655 521612 Sp21 21
شرب <0.1 3249801 521129 Sp22 22
کشاورزی <0.1 3248425 520538 Sp23 23
کشاورزی <0.1 3248434 520447 Sp24 24
کشاورزی 0.4 3248955 519923 Sp25 25
ندارد ناچیز 3249061 519926 Sp26 26
ندارد <0.1 3249075 520048 Sp27 27
کشاورزی 1 3249475 520053 Sp28 28
ندارد <0.1 3249706 519977 Sp29 29
کشاورزی <0.1 3249936 519680 Sp30 30
کشاورزی <0.1 3250019 519388 Sp31 31
کشاورزی <0.1 3249891 519194 Sp32 32
کشاورزی <0.1 3250079 519221 Sp33 33
کشاورزی <0.1 3249952 518899 Sp34 34
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
نوع مصرف آبدهی (لیتر بر ثانیه) UTMY UTMX نماد چشمه ردیف
کشاورزی <0.1 3250077 519149 Sp35 35
ندارد <0.1 3250190 519516 Sp36 36
ندارد ناچیز 3250027 520028 Sp37 37
ندارد <0.1 3250430 520547 Sp38 38
کشاورزی 8 3250240 520720 Sp39 39
ندارد <0.1 3250127 520487 Sp40 40
کشاورزی <0.1 3247992 521166 Sp41 41
کشاورزی 200 3247986 521025 Sp42 42
کشاورزی 0.1 3247900 520645 Sp43 43
-6-2-2-3سطوح نشت
موقعیت مرکز سطوح نشت برداشتشده در محeeدوده حوضeeه آبریeeز مشeeتمل بeeر معeeدن بنeeدرهنزا در
شهریورماه سال 1398پایش و در جدول 11-6ارائهشده است .الزم به ذکر است که وجود سeeطوح
نشت و نبود آنها در یک بازه زمانی مشخص ،وابسته به سیستم eتغذیه ،بارندگی ،شرایط eهیدرولوژی eو
هیدروژئولوژی است و بدین منظور eبایستی سطوح نشeeت در فواصeل eزمeeانی مشeeخص پeeایش شeeود .در
بخشهای مختلف حوضه آبریز مشتمل بر معدن بندرهنزا بهویeeژه در محeeدوده آبراهههeeا ،سeeطوح نشeeت
قابلمشاهده اسeeت بهطوریکeeه حوضeeچههای کوچeeک آب در این پهنeeه تشکیلشeeده اسeeت .در بعضeeی از
سطوح نشت شناسایی eشده به ویژه در محدوه معدن به علت تداوم نشت و تبخeeیر مeeداوم آب زیرزمیeeنی،
کمپلکسهای کربنات مس و کانیهای تبخیری eازجمله هالیت ،سیلویت و ...قابل مشاهده است .شکل 6
27-نمونهای از سطح نشت آب و تشکیل کانیهای eتبخیری در معدن را ارائه مینمایدe.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
چاههای پیزومتری انجامشده در سطح مطالعات شناسایی eو با سطح اطالعات موجود eمیباشد .از طeeرفي
چون ارزیابی eسیستم جریان در محدوده معدن مس بندرهنزا eنیازمند تعیین خصوصیات eهیeeدرودینامیکی
ازجمله مقeeادیر هeeدایت هیeeدرولیکی و قeeابلیت انتقeeال میباشeeد ،پیشeeنهاد میشeeود در مطالعeeات آتی در حین
حفاری گمانهها ،عالوه بر تهيه الگ زمینشناسی eدقيق و تکمیeل شeبکه چeاههeای پیزومeتری بهمنظeورe
تعیین خصوصیات هیدرودینامیکی eاز آزمایشهای معمول که عمومeا ً در اینگونeeه محیeeطهeeا دارای نتeeایج
مطلوب هستند ازجمله Slug-Testو ، Air Lift-Pumping Testلوژان استفاده شود.
.شکل : 30-6تراز سطح ایستابی و جهت عمومی جریان آب زیرزمینی در حوضه آبریز بندرهنزا
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Figure 6-6
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Figure 6-7
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل 33-6یک مقطع شماتیک غربی -شeeرقی از سیسeeتم جریeeان آب زیرزمیeeنی و جهت جریeeان در
محدوده معدن بندرهنزا را ارائه مینماید.
بندرهنزا شامل مگنتیت ،بیوتیت ،سريسيت ،كلريت و کانیهای رسeeي و انeeواع سeeولفیدهای مس میباشeeد کeeه
ترکیبها و کانیهeای مeذکور حeاوی eعناصeر نeادر و فلeزات سeنگین اسeت و آبهeای زیرزمیeنی منطقeه و یeا
آبهای سطحی زهکش شده از محدوده معدن و یا دامپهای باطلeeه بسeeته بeeه مeeدتزمان مانeeدگاری و تeeرکیب
سنگ منشأ میتواند حامل ترکیب و یا یونهای آزاد از عناصر مذکور باشند .بدینجهت پیشنهاد میشeeود از زه
آب ناشی از جریانات سطحی در مناطق انباشت باطله بهمنظeeور eتمهیeeدات الزم بeeرای جلوگeeیری eاز انتشeeارe
آلودگی بهصورت دورهای نمونهبرداری eانجام شود و در گeeامهeeای بعeeدی و بeeا کامeeل شeeدن شeeبکه پeeایش از
منابع آب سطحی eو زیرزمینی اعم از گمانeeههeeاي اكتشeeافي eو ژئوتكeeنيكي ،چeeاههeeای پيزومeeتري ،چشeeمههeeا،
قنوات ،نقاط نشت دائم سطحي و زیرسطحی ،آبراههها ،رودخانeeههeeا و ...جهت مطالعeeات هیدروژئوشeeیمیe
نمونهبرداری eگردد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-7-1مقدمه
در طراحی eشیبهای سنگی که بسیاری از معادن روباز eبا آن مواجهانeeد ،عمومeا ً دو مسeئله پیچیeده وجeeود
دارد .از یکسو افزایش شیب دیواره و درنتیجه کاهش حجم مواد حفرشده موجب صرفهجویی قابلتوجه در
هزینههای معدن میشود .اما از سوی دیگر میتواند به کاهش ضریب ایمeeنی دیeeوارههeeا و بeeروز eخسeeارتهeeای
قابلتوجه جانی و مالی در عملیات بهرهبeeرداری eاز معeeادن منجeeر گeeردد .یکی از مهمتeeرین مسeائل طeراحیe
شیب در اکثر معادن روباز ،تعیین سازوکار eگسیختگی است .توده سeeنگ تشeeکیلدهنده هeeر شeeیب سeeنگی بeeا
توجeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeه بeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeه مقیeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeاس عملیeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeات،
ویژگیهای منحصربهفردی eدارد .امکان یافتن دو دیواره سنگی شeبیه هم وجeود نداشeته و تغیeیر تeوده سeنگ
این دیوارهها تنها در صورت eتغییر موقعیت ساختگاه امکانپذیر است .میزان پایداری eموردنیاز eدر شیب های
سنگی برحسب نوع پروژه و نتیجه ناپایداری e،متفاوت است.
ارتفاع دیواره ،شرایط زمینشناسی e،مقاومت سeeنگ ،وضeeعیت آبهeeای زیرزمیeeنی و شeeرایط eلرزهخeeیزی
معدن از جمله عوامل تأثیرگذار در پایداری دیوارهeهای معدن محسوب میشوند .با در نظر گeeرفتن دادههeeای
زمینشناسی ،اطالعات ژئومکانیک ،مشاهده وضعیت آبهای زیرزمینی و قضاوت مهندسی eمیتوان راهحلی
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
علمی برای این مسئله ارائه داد .ازاینرو با توجeeه بeeه ارتفeeاع قابلتوجeeه بeeرخی دیeeوارههeeای پیت بنeeدرهنزاe
خصوصاً eدر دیواره غربی ،مطالعات پایداری eو تعیین شیب پایeeدار دیeeواره بسeeیار حeeائز اهمیت میباشeeد کeeه
هدف این بخش از گزارش ،تعیین زاویه شیب پایدار دیوارههای نهایی معدن در بخشهای مختلف آن است.
در این سطح از مطالعات بeر اسeاس برداشeتهای eمیeدانی eانجامشeده و ثبت مشخصeات ناپیوسeeتگیها و
توده سنگ و سپس انجام تحلیلها به تعیین زاویه شیب پایدار برای دیوارههای معدن پرداخته شده است.
در شکل 35-7گسeیختگیهای دیeeواره در مقیاسهeeای مختلeeف ،تeک پلeه ،بین رمeپی و دیeواره کلی،
مشeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeاهده
میشود.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-7-3معیارهای مورداستفاده
اساس طراحی پایداری دیوارههای معادن بر پایه تفسیر مدلهای زمینشناسی ،مشخصههای eتوده سنگ،
شناسایی ناپیوستگیها ،تعیین شرایط آب زیرزمینی eو در نهایت نتایج تحلیلها صورت میپذیرد e.تمامی این
اطالعات ممکن است بهصورت معین و یا دارای توزیع به همراه درصدی eعدم قطعیت باشد.
معیار پایداری دیوارههای eمعدن معموالً بهصورت ضریب اطمینان و یا درصد eاحتمeeال گسeeیختگی eبیeeان
میشود که در جدول 13-7مقادیر قابلقبول eبرای تک پله ،بین رمپ و کل دیواره معدن نشان داده شeeده
است (.)after Read and Stacey, 2009
جدول :13-7مقادیر ضریب ایمنی و احتمال گسیختگی موردقبول (.)After Read and Stacey, 2009
معیار پذیرش
)POF (max )FOS (min )FOS (min مقیاس دیواره
]P[FOS≤1 دینامیک استاتیک
25%-50% - 1.1 تک پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
36-7محدوده هریک از آنها نشeان داده شeده 14-7کالسبندی توده سنگ و در شکل در جدول
است.
جدول :14-7کالسبندی توده سنگ محدوده معدن
عالئم زیرگروههای سنگی از نگاه کالس توده
تعریف کلی سنگشناسی ردیف
اختصاری لیتولوژیکی سنگ
gr لوکوگرانیت-گرانوفیر
dpg دیوریت -گرانودیوریت
gd گرانودیوریت -تونالیت واحدهای نفوذی با دگرسانی غالب فیلیک یا
میکروگرانودیوریت تا میکرو Class 1 1
mgd پتاسیک
کوارتز دیوریت
میکروگرانودیوریت -میکروگرانیت
gdp
پورفیری
Eict توف سنگی و بلوری واحدهای پایروکالستیک و ولکانوکالستیک Class 2 2
واحدهای آتشفشانی با رخنمونهای محدود
Ean آندزیت و آندزیت بازالت Class 3 3
پایروکالستیک
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-7-7برداشتهای صحرایی
مطالعeeات صeeحرایی انجامشeeده در معeeدن در دو بخش کلی نمeeونهبرداری تeeوده سeeنگ بeeه همeeراه تعeeیین
مشخصههای کیفی و کمی آن (مورداستفاده در سیستم ردهبندی مهندسی eسeeنگ) و برداشeeت ناپیوسeeتگیهایe
اصلی محدوده ،متمرکز eگردید .هدف از این مطالعات تعeeیین و فراهمسeeازی eاطالعeeات پایeeه اولیeeه بهعنeeوان
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
وزن مخصوص
درصد جذب آب خصوصیات فیزیکی
تخلخل
برش (درزه طبیعی)
بار نقطهای
انحراف
میانگین حداکثر حداقل تعداد نمونه حالت کالس سنگ
معیار
دستیابی به مقادیر مقاومت برشی مناسب ،مستلزم eدرک صحیح مبeeانی نظeeری eشکسeeت برشeeی و دیeeدی
وسیع نسبت به طبیعت درزه و شکاف های توده سنگ است .در جدول 8-7نتایج آزمونهای بeeرش مسeeتقیم،
ارائه گردیده است.
جدول :20-7نتایج آزمایشهای برش مستقیم انجامشده روی سطح درزه طبیعی.
درزه طبیعی
شماره نمونه
چسبندگی ()Kg/cm3 زاویه اصطکاک (درجه)
2.5 35.3 H1
1.5 28.8 H2
4 26 H3
2.2 32 H4
1.5 31 H5
2 29.9 H6
1.5 32.5 H7
1.6 28 H8
2 26 کمترین
4 33 بیشترین
2 30 متوسط
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در این مطالعه به منظور eتدقیق هرچه بیشتر پارامترهای eمقاومت برشی eسطوح ناپیوستگی eبeeا آنچeeه کeeه
در واقعیت eوجeeود eدارد مطالعeeات میeeدانی گسeeترده ای نeeیز صeeورت گرفتeeه کeeه در بخش هeeای بعeeدی بeeه آن
پرداخته شده است.
-7-7-2-3مقاومت فشاری تک محوری با استفاده از آزمون بارنقطه ای
در اکثر پروژهeهای مکانیک سنگی مقاومت فشاری تکمحوره از اهمیت زیادی برخوردار بeeوده و لeeزوم
تعیین این پارامتر در طراحیهای مهندسeeی کeeامال مشeeهود میباشeeد .از مeeوارد کeeاربرد eمقeeاومت فشeeاری eتeeک
محeوره می تeوان بeه مeeواردی eماننeد تخمین پارامترهeeای eمقeاومتی eتeوده سeeنگ ،تعeیین مشخصeeات عملیeات
آتشکاری و حفاری در معادن و ...اشاره کرد .از طرف دیگر مقاومت فشاری تکمحوره یکی از مهمeeترین
پارامترها در طبقه بندی مهندسی سنگها بشمار می آید.
به علت مشکالت انجام آزمایش فشاری eتکمحوری ،تالشهای زیادی eبرای پیدا کردن روشهeeای سeeاده تeeر
برای تعیین مقاومت تک محوری eفشeeاری انجامشeeده اسeeت .یکی از روشهeeایی کeeه از مeeدتهeeا قبeeل بeeرای این
منظور مورد eاستفاده قرار می گرفته استفاده از اندیس بeار نقطeه ای میباشeد .بeه همین منظeور eجهت تخمین
مقاومت فشاری تکمحوری eمی توان از رابطه زیر استفاده نمود:
)σc=C.Is(50 )(1
که در آن:
:σcمقاومت فشاری تکمحوریe
:Cضریبی که وابسته به قطر eنمونه میباشدe.
) :Is (50شاخص مقاومت بار نقطه ای تصحیح شده.
در جدول 21-7خالصه نتایج آزمون بار نقطهای به همراه بررسeeی آمeeاری آنهeeا بeeا توجeeه بeeه کالس
سنگهای مختلف ارائه شده است.
جزییات نتایج آزمایش ها در پیوست 1ارائه شده است.
36 256.15 312.00 206.40 1.51 10.67 13.00 8.60 11 II
71 137.81 274.82 6.63 3.10 5.96 12.08 0.31 127 III
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از113
. کاربرگ ثبت مشخصات توده سنگ:23-7 جدول
ROCK MASS DESCRIPTION DATA SHEET
X: Z: X: Z:
START
Y:
Bondarhanza copper Mine END
Y:
GENERAL INFORMATION REMARKS (exposure ryp/age, stability condition, design issues etc.)
1. Natural exposure
2. Construction excavation Slope Height Sketch Photograph
3. Trial pit -
4. Trench 0. NO
5. Alt 1. Yes
Core Size
6. Tunnel
7. Drill hole
ROCK MATERIAL INFORMATION
Color
Grain size Compressive strength Rock type
1. Light 1. Pinkish 1. Pink 1. Very coarse (>60 mm) Mpa Qualifying terms to describe rock
2. Dark 2. Reddish 2 Red 2. Coarse (2-0G mm) S1 Very soft clay <0.025
Schmidt
3. Yellowish 3. Yellow 3. Medium (60 a -2 mm) S2 Soft clay 0.025-0.05
6. Greenish 6. Green S5 Very stiff clay 0.25-0.50 Methods to determine compressive strength
45
40 40
40 38
36 36 36 36
34 34 34
35 32 32
30 30
30 28 28 28
26
سختی=
24 24
25
20
15
10
5
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
شما=ره نمونه
بeeا توجeeه بeeه توضeeیحات eارائهشeeده در بeeاال ،بهمنظeeور eتعeeیین مقeeاومت فشeeاری eسeeنگ هeeای مختلeeف معeeدن
بندرهنزا ،تعداد 620آزمایش چکش اشمیت به کمک روش پیشنهادی ISRM eدر بخشهای مختلف هeeر یeeک
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
27-7خالصه محاسبات انجامشده در این خصeeوص آورده شeeده از توده سنگها انجام پذیرفت e.در جدول
است.
-7-7-4برداشت ناپیوستگیها
توده سنگ یک دیواره به طور کلی دارای ناپیوستگیهای eمتعدد است و درزهها و ناپیوسeeتگیهeeا هرکeeدام
ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر در پایداری دیوارهها نقش اساسی داشته باشند.
برداشت و تعیین سیستم درزهداری و ناپیوستگیها ،و خصوصیات سطح آنها به منظور eطeeراحی بهینeeه
در مسائل مهندسی eسنگ و رفتار eمکانیکی توده سنگ ضرورت دارد .ویژگیهای سطح ناپیوستگیها eنقش
مهمی در پایداری eشیب ایفا میکند ،گسیختگیها eدر سطوح شیبدار در طول ناپیوستگیها رخ میدهeeد کeeه
متأثر از خصوصیات سطح درزهها و ناپیوستگیها eمیباشد .همچنین خصوصeeیات سeeطح ناپیوسeeتگیها در
بسeeیاری از طبقهبنeeدیهای مهندسeeی تeeوده سeeنگ از جملeeه RMRو GSIو ...مورداسeeتفاده قeeرار eمیگeeیرد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
خصوصeeیات مهم ناپیوسeeتگیها eعبارتانeeد از )1( :شeeیب و جهت شeeیب ( )2شeeکل و زبeeری eسeeطح)3( ،
فاصلهداری )4( ،تداوم )5( ،پرشدگی ،و ( )6هوازدگی.
به منظور مطالعه سیستم ناپیوستگی eمحدوده معدن بندرهنزا ،با توجه بeeه رخنمeeونهeeای سeeنگی موجeeود و
همچنین قابلیت دسترسی eبه آنها ،تعداد 9ایستگاه مطابق جدول 29-7و شکل 42-7انتخاب گردید e.در
هر ایستگاه پارامترهای eثبتشده در خصوص برداشت ناپیوستگیها ،مطابق eپیشنهاد ( ISRMجدول -7
)30صورت eپذیرفت (شکل .)43-7
الزم به ذکر است در مجموع تعداد 743ناپیوستگی در تمامی ایستگاهها ثبت گردید.
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از119
. خطوط بنفش مسیر برداشت ناپیوستگیها- جانمایی ایستگاههای ثبت برداشت ناپیوستگیها: 42-7 شکل
. کاربرگ ثبت مشخصات ناپیوستگیها:30-7 جدول
aznahradnoBENIM REPPOC
gnippaM tnioJ
noitacoL lleC
tnioP tratS :X :Y :Z :trepxE :edoC kcolB gnitsalB :etaD
tnioP dnE :X :Y :Z :htgneL epolS :thgieH epolS :noitatneirO ecaF : .oN kcabhsuP
wolF retaW
lavretnI
piD
.ON
CRJ
morF oT
epyT
elpmaS
skrameR
ygolohtiL
.ONotohP
dellif
)apM( SCJ
ecnetsisreP
ytpmE
)mc(gnicapS
noitanimreT
noitceriD piD
ytunitnuocsiD
epahS ecafruS
gnilliF fo erutaN
)m( htgneLevaW
srebmun tes tnioJ
gnitsalB fo tcapmI
ssenhguoR ecafruS
noitidnoC rehtaeW
)mm( htdiw/erutrepA
شکل : 43-7برداشت ناپیوستگیهای محدوده معدن (اندازهگیری شیب ،جهت شیب ،زبری و مقاومت فشاری سطح
درزه).
پس از پردازش eکلیه برداشتeهای سطحی eانجامشده در محدوده موردمطالعه توس eط eنرمافeeزارDips. Ver e
،6.0بررسیeها در سه بخش زیر صورت پذیرفت:
تعیین تمرکز و جهتداری ناپیوستگیeها.
تعیین سیستم دسته ناپیوستگیهای اصلی محدوده معدن.
ترسیم صفحات سیستم ناپیوستگیهای eاصلی.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
(الف)
(ب)
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 47-7تعیین ماکسیمم دامنه اعوجاج در پروفیل به دست آمده از شانه بارتن.
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از125
راهنمای کدهای استفاده شده جهت ثبت خصوصیات ناپیوستگی در سنگ:32-7 جدول
DISCONTINUITY TERMS AND DEFINITIONS
Compressive strength
Type Persistence Aperture/width Nature of filling Mpa Water flow (empty) Water flow (filled)
of infilling
0.Fault ZONE 1. Very low Persistence <1m 1.Very Tight (<0.1 mm) 1.Clean S1 Very soft clay <0.025 0. Discontinuity is very light and 6. The filling materials are
dry,water flow along it does not heavily consolidated and
1. Fault 2. low Persistence 1-3m 2. Tight (0.1-0.25 mm) 2.Surface staining S2 Soft clay 0.025-0.05 appear possible. dry: significant flow appears
unlikely due to very low
2. Joint 3.Medium Persistence 3-10m 3. Partly open (0.25-0.5 mm) 3.Non-cohesive S3 Firm clay 0.05-0.1 permeability.
1. The discontinuity is dry with
4.Inactive clay or clay no evidence of water flow.
3. Cleavage 4. High Persistence 10-20m 4. Open (0.5-2.5 mm) S4 Stiff clay 0.10-0.25 7. The filling materials are
matrix damp, but no free water is
5.Swelling clay or clay present.
4. Schistosity 5. Very high Persistence >20m 5. Moderately wide(2.5-1 0 mm) S5 Very stiff clay 0.25-0.50 2. The discontinuity is dry but
matrix
shows evidence of water flow.
5. Shear 6- Wide(> 10 mrn) 6.Cemented S6 Hard clay >0.5 i.e.rust staining, etc. 8. The filling materials are
wet, occasional drops of
6. Fissure 7. Very wide (1-10cm) 7.Chlorite,talc or gypsum R0 Extremely weak rock 0.25-1 water.
3. The discontinuity is damp but
no free water is present. 9. The filling materials show
7. Tension Crack 8. Extremely wide (10-100cm) 8.Gouge R1 Very weak rock 1.0-5.0
signs of outwash; continuos
flow of water (estimate
8. Foliation 9. Cavernous (>I m) 9.Other-specify R2 Weak rock 5.0-25 litres/minute).
4. Tne discontinuity shows
4. Bedding R3 Medium strong rock 25-50 seepage occasional drops of 10. The filling materials are
water, but no continuous flow. washed out locally;
Impact of Blasting R4 Strong rock 50-100 considerable water flow
along out-wash channels
Crest Break Back Highly Fractured Poor Fragmentation Hard Toes Pre-split Holes Observed R5 Very strong rock 100-250 (estimate litres/minute and
5. The discontinuity shows a describe pressure, i.e.
continuous
1 2 3 4 5 R6 Extremely strong rock >250 low,medium. high)
0. Neither end visible 1. Stepped 1.Fresh No visible sign of rock material weathering 1. Extremely close spacing <20mm
1. One end visible 2. Undulating 2. Slightly weathered Discolouration indicates weathering of rock material and discuntinuty surface 2. Very close spacing 20-60mm
Less than half of the rock material is decomposed and/or disintegrated to the
2. Both ends visible 3. Planar 3.Moderately weathered 3. Close spacing 60-200mm
soil
More than half of the rock material is decomposed and/or disintegrated to the
Surface roughness 4.Highly weathered 4. Moderate spacing 200-600mm
soil
1. Rough 5.Completely weathered All rock material is decomposed and/or disintegratedto the soil 5. Wide spacing 600-2000mm
2. Smooth 6.Residual soil All rock material is converted to soil 6. Very wide spacing 2000-6000 mm
R6 Extremely strong >250 >10 Rock material only chipped under repeated hammer blows, rings when struck
R5 Very strong 100-250 4-10 Requires many blows of geological hammer to break intact rock speciment
R4 Strong 50-100 2-4 Handheld speciment broken by a single blow of a geological hammer
R3 Medium strong 25-50 1-2 Firm blow with geological pick indents rock to 5 mm, knife just scrapes surface
R2 Weak 5-25 ….. Knife cuts material but too hard to shape into triaxial speciment
R1 very weak 1-5 ….. Material crumbles under firm blows of geological pick, can be shaped with knife.
40
36 40
35 35
35
30 29
30
25 25
فر=اوانی
فراوانی
20 20
16
15 15
11
10 10
60
52
35 33
50
30
40
25
30 20
فراوانی
فر=وانی
20 15
10 10 9
10 10
10
3 5 3
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
1 2 4 3 5 6 7 8 9 0
3 2 7 1 4 5 6 8 9
کالس پر= کننده= د=رزه=
کالس= دها=نه= با=ز=ش=دگی
60 20
20
50
ف=را=وا=نی=
11
30
10
7
20 6
5 4
10 3
JCSکالس JRCکالس
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
45 42
40
45 42
35
40
35 30
فراوان=ی
30 25 23
25 23
20
فراوانی
20
15
15
10
10
5 5
0 0
0 0
2 1 3 2 1 3
کالس ش=کل س=طح درزه کالس زبری سطح درزه
60
50 48
40
فر=اوانی
30
20 17
10
د=ر=ج ه= هواز=د=گی
شکل : 49-7هیستوگرام فراوانی خصوصیات هندسی و مکانیکی ناپیوستگیهای برداشتشده از دستهدرزه .1
30 70
63
26 26
60
25 24
50
20
40
فر=اوانی
فر=اوانی
15
30
10
8 20
11 10
5 10
کالس= تداوم
کالس= فاصل=ه= د=ار=ی
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
30 30
28 30
25 25
فر=اونی
20
فر=اوانی
20
15 14
15
10
10 8
10
6
5
1 5
0 0 0 0 1
0 0 0 0 0
1 2 4 9 8 3 5 6 7 0
3 2 4 7 8 1 5 6 9
کالس= پر کننده
کالس= با=ز=ش=دگی دها=نه= د ر=زه
30 20
26
25
فرا=وانی
14
فرا=وا=نی=
20 15
16 12
15 10
10
10 6 6
5
5 5 4
0 0 0 0
0 0 0
R4 R2 R3 R0 R1 R5 R6 0
8-10 14-16 12-14 4-6 16-18 18-20 6-8 10-12 0-2 2-4
JRC
JCSکالس
80 75
50
45 70
45
40 60
35
50
فرا=وا=نی
30
فر=اوانی
25 40
21
20 18
30
15
10
20
80
72
70
60
50
فر=اوانی
40
30
20
9
10
4
0 0 0
0
3 2 4 1 5 6
کالس هواز=دگی
شکل : 50-7هیستوگرام فراوانی خصوصیات هندسی و مکانیکی ناپیوستگیهای برداشتشده از دستهدرزه .2
25 50
45 44
20
20 19 40
35
15
30
فراوeانی
25
فر=اوانی
25
10 9
20
16
15
5 4
10
5
0 0 0
0 0 0
2 3 4 5 1 6 7 0
2 4 3 1 5
کالس فا=صل=ه= دار=ی
کالس eتدeاوeمe
25
30
27
20
25 20
17
20
15
فراوانی
16
فراوانی
15
13
10
10
10
5
5 5
3
2
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0
1 4 2 3 5 6 7 8 9 0
4 2 3 7 6 5 1 8 9
کالس پر کننده
کالس با=زش=دگی د=ها=نه= د=رزه
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
30
26 30
25
25 24
20
20
20
ف=را=وانی=
15
فرا=وا=نی
15 13
12
10
10
5
5 5
2
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0
R4 R3 R2 R0 R1 R5 R6 18-20 14-16 8-10 4-6 0-2 2-4 6-8 10-12 12-14 16-18
JRC
JCS
30 35
32
25 30
25
22
25
20
20 18
ف=را=وا=نی=
فراوانی
15
15
10 10
7
5 4
5
0
2 1 3
0
1 2 3
35
32
30
25
فر=اوانی
20
20
15
10
5
1
0 0 0
0
2 3 4 1 5 6
کالس= هواز=د=گی
شکل : 51-7هیستوگرام فراوانی خصوصیات هندسی و مکانیکی ناپیوستگیهای برداشتشده از دستهدرزه .3
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
60
40 38
30
40
فر=اوانی
25
فر=اوانی
30
20
15 20
10 10
10 10
10
5
0 0 0 0 0 0 0
0 0
4 3 5 1 2 6 7 2 4 1 3 5
35 30
28
30 29
25
25 21
21 20
فر=اور=ی
20
فراوانی
15
15
10 9
10 8
5
5
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0
1 2 4 3 5 6 7 8 9 3 2 4 1 5 6 7 8 9
30 14
25 12
21 10
فرا=وا=نی
20 10
فرا=وا=نی
8
15 8
10 6
4 4
5 4
0 0 0 0 0 2
0
R4 R3 R1 R0 R2 R5 R6 0 0 0 0
0
18-20 8-10 14-16 12-14 4-6 6-8 0-2 2-4 10-12 16-18
JCS
JRC
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
45
30 42
28
40
25
35
22
20 30
25
15
ف=را=وا=نی
فر=اوانی
20
16
10 15
8
5 10
5
0 0
2 1 3 0
2 1 3
کالس= ش=کل س=ط=ح د=ر=ز=ه=
35 33
30
25
25
فر=اوانی
20
15
10
5
کالس= هواز=د=گی
شکل : 52-7هیستوگرام فراوانی خصوصیات هندسی و مکانیکی ناپیوستگیهای برداشتشده از دستهدرزه .4
25 25
23
22
20
20 20
18
13
فر=اوانی
10 10
5 5
3
1
0 0 0 0
0 0
3 4 2 6 1 5 7 4 2 3 1 5
کالس= تداوم
کال س= فا=صل=ه= د=اری
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
50 40
45 44
35 34
40
30
35
فراوانی
25
30
فر=اوانی
25 20
15
10
10
6 5 5 4
3
5 2
1 1 1
0 0 0 0 0 0 0
0 0
2 1 4 8 3 5 6 7 9 3 4 2 6 9 7 8 1 5
25
25
23
20
20 20
18
15
15 14 15
فرا=وا=نی
فرا=وا=نی
10
10
6
5
5 4 4
0 0 0 0
0
R4 R3 R2 R0 R1 R5 R6 0 0 0 0 0
0
4-6 14-16 6-8 8-10 12-14 0-2 2-4 10-12 16-18 18-20
JCS JRC
50
30
45
45
26
25 40
22
35
ف=را=وا=نی
20
30
25
فر=اوانی
15
20
10 15
10
5 4 5 4 3
0
0 2 3 1
3 2 1
30
25
25
20
17 17
فر=اوانی
15
10
5
کالس= هوازد=گی
شکل : 53-7هیستوگرام فراوانی خصوصیات هندسی و مکانیکی ناپیوستگیهای برداشتشده از دستهدرزه .5
25 25
22
21
20 20 19
11
10 10
8
6
5 4 5
2
0 0
0 0
3 2 4 6 5 1 7 4 2 1 3 5
25 25
22 22
20
20 20 19
15
15
فر=اور=ی
11
فر=اوانی
10
10
8
7
5
5
2 5
35 25
فراوا=نی
15 11
10
10 8
35
60
31
30 50
50
25
40
فرا=وا=نی
20
30
فراوانی
15 14
20
10
5 10
5
0 0
0
0 2 1 3
1 2 3
40 38
35
30
25
فر=اوانی
20
16
15
10
7
5
2
0 0
0
2 3 4 5 1 6
ک=الس= هوازد=گی
شکل : 54-7هیستوگرام فراوانی خصوصیات هندسی و مکانیکی ناپیوستگیهای برداشتشده از دستهدرزه .6
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
30 30
28
26
25 25
20 20
فراوانی
16
فر=او=انی
15 15
11
10
10 10
8
5 5
1
0 0 0 0 0
0 0
4 2 5 6 1 3 7 2 3 4 1 5
کال س= تد=او=م
45 30
42
26
40
25
35
30 20
16
25
فر=اوانی
15
فر=اوانی
20
10
15
7
10
7 5
5 1
1 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
0 3 2 4 7 1 5 6 8 9
2 4 8 1 3 5 6 7 9
کال س= دها=ن ه= با=ز=ش=د=گی د=ر=ز=ه=
کالس پرکنند ه= د=رز=ه
40 12
36
35 10 10 10
10
30
25 8
فرا=وا=نی
6
15
10 4
7 6
5
0 0 0 0 2
0 1
R2 R3 R4 R0 R1 R5 R6
0 0 0
0
10-12 12-14 14-16 8-10 16-18 18-20 6-8 0-2 2-4 4-6
JCS
JRC
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
40
36 30
35 26
25 23
30
20
25
فرا=وا=نی=
20 15
فر=اوانی
15 10
12
10
5
5 0
1 0
1 2 3
0
2 1 3
کالس= زبری= سطح درزه
کالس شکل سطح درز=ه
30
27
25
20
15
فراوانی
12
11
10
5
شکل : 55-7هیستوگرام فراوانی خصوصیات هندسی و مکانیکی ناپیوستگیهای برداشتشده از دستهدرزه .7
350 400
374
302 350
300
300
250
215
250
فر=اوانی
200
200
فر=اوانی
182
150
145
150
104
100
70 100
50
22 50 32
0 0 9
0 0
4 3 2 5 6 1 7 2 3 4 1 5
کالس فا=صل=ه= د=ار=ی کالس= تد=اوم
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
350
400 316
346 300
350
300 250
256
فر=اوانی
250
200 190
200
فر=اوانی
150 132
150
100
100 100
50
13 9 50 38
0 0 0 0 25
0 20
2 1 4 9 8 3 5 6 7 9 8 5
0
کال س= پرکننده د ر=زه 3 2 4 7 6 9 1 8 5
200
400
367 174
180
350
160
300
140
250 114
120
ف=را=وانی=
200 95
فرا=وانی=
171 100
83
141 78
150 80
62
100 60 49 48
50 40
0 0 0 0 20
0
R4 R2 R3 R0 R1 R5 R6 0 0
0
8-10 14-16 18-20 12-14 4-6 10-12 16-18 6-8 0-2 2-4
JCS JRC
600
350
326
515
300 500
250
400
200 186
فرا=وا=نی=
183
300
فر=اوانی
150
200 167
100
50 100
0 14
2 3 1 0
2 1 3
کالس ش=کل س=ط=ح د=ر=ز=ه
400
364
350
310
300
250
فر=اوانی
200
150
100
56
50
9 0 0
0
3 2 4 5 1 6
کال س= هو=از=د=گی
33-7نشeeان داده با بررسی eنمودارهای فوق ،خالصه خصوصیات دستهدرزههای مختلeeف در جدول
شده است:
جدول :33-7خصوصیات دستهدرزههای مختلف محدوده معدن بندرهنزا.
مقاومت ضریب= زبری دهانه
شکل سطح فاصلهدار
فشاری سطح هوازدگی زبری پرکننده سطح بازشدگی تداوم دستهدرزه
درزه ی
درزه سطح درزه درزه درزه
2 4 8-10 1 2 2 3 4 2 J1
3 4 8-10 1 2 2 3 3 2 J2
2 4 18-20 1 2 1 4 2 2 J3
2 4 18-20 1 2 2 3 4 2 J4
2 4 4-6 2 2 3 3 3 4 J5
2 4 16-18 4 2 1 2 3 4 J6
3 2 10-12 2 1 2 3 4 2 J7
3 4 8-10 2 2 2 3 4 همه درزهها
2
* توضیح هر یک از کدها در جدول 20-7آمده است.
که خصوصیات سنگ بکر و سیستمهای ناپیوستگی eتأثیر بسزایی بر رفتار مکانیکی توده سeeنگ دارد .یکی
از روشهای پیشبینی خصوصیات مکانیکی eتوده سنگ استفاده از سیستم طبقهبنeدی مهندسeeی سeeنگ میباشeeد.
در سالهای اخیر موضوع eردهبندی مهندسی سنگ رواج بسیاری eیافته و روشهای تجربی eیکی از راههای
اساسی در طراحی سازههای سنگی را تشکیل میدهد .اهداف ردهبندی به طور کلی عبارتاند از:
الف) تقسیم نمودن توده سنگ به قسمتهایی eبا رفتار eمشابه.
ب) فراهم نمودن مبنایی جهت درک ویژگیهای eقسمتهای مختلف.
ج) تهیه اطالعات کمی برای طراحی مهندسیe.
د) فراهم نمودن مبنایی کلی جهت برقراری eارتباط بین دادهها.
با بررسی RQD eهای ثبتشده از گمانه اکتشافی ،مقادیر RQDتوده سنگهای کالسهای مختلeeف در هeeر
دیواره بر اساس نمودار eتوزیع eتجمعی آنها تعیین شده است (شکل .)57-7با استفاده از مقادیر شاخص
کیفیت توده سنگ بهدست آمده میتوان تخمین اولیهای از شرایط eتوده سنگ بهدست آورد (جدول .)35-7
Frequency
100
Frequency
سکت=ور N
75 60%
80
60 40%
40 24 28
20%
20
0 0%
0-10 10-25 25-50 50-75 75-90 90-100 10 25 50 75 90 100
RQD RQD
Frequency
سکت=ور E
100 78 73 60%
40%
50
20%
0 0%
0-10 10-25 25-50 50-75 75-90 90-100 10 25 50 75 90 100
RQD RQD
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از142
Frequency
150
104 60%
100 72
40%
43
50 29 20%
0 0%
0-10 10-25 25-50 50-75 75-90 90-100 10 25 50 75 90 100
RQD RQD
SE سکت=ور
H I S TO G R A M O F R Q D - C L A S S I I I RQD CUMULATIVE DISTRIBUTION-CLASS III
120 107 120%
100 100%
80 80%
Frequency
Frequency
60 60%
40 31 40%
15 14 9
20 8 20%
0 0%
10 25 50 75 90 100 10 25 50 75 90 100
RQD RQD
%02
0 %0
01-0 52-01 05-52 57-05 09-57 001-09 01 52 05 57 09 001
DQR DQR
سکت=ور
5 %021
4
4 %001
%08
3
2 2 %06
2
1 %04
1
ycneuqerF
ycneuqerF
0 0 0 %02
0 %0
52-0 03-52 04-03 05-04 57-05 09-57 001-09 52 04 05 57 09 001
DQR DQR
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
سکتeور
45 15
06 %06
04 %04
51
ycneuqerF
ycneuqerF
02 3 %02
WS
0 %0
01-0 52-01 05-52 57-05 09-57 001-09 01 52 05 57 09 001
DQR DQR
15 %02
0 %0
01-0 52-01 05-52 57-05 09-57 001-09 01 52 05 57 09 001
DQR DQR
سکت=ور
M A R G OT S I H I I I S S A L -C NOITUBIRTSID EVITALUMUC DQR III SSALC-
W
052 %021
002
002 481 %001
431 521 %08
051
%06
001
%04
22
ycneuqerF
05
ycneuqerF
01 %02
0 %0
01-0 52-01 05-52 57-05 09-57 001-09 01 52 05 57 09 001
DQR DQR
1
Mining Rock Mass Rating
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
32 35 33 8 19 5 14 28 کالس I N
35 42 34 8 22 6 14 42 کالس I E
30 31 32 8 17 5 14 19 کالس I
SE
26 24 32 8 15 4 14 6 کالس III
36 45 34 8 23 6 14 47 کالس I
32 36 33 8 19 5 14 30 کالس II SW
33 38 33 8 20 5 14 34 کالس III
33 37 33 8 20 5 14 32 کالس I
W
32 35 33 8 19 5 14 27 کالس III
2
Geological Strength Index
3
Sonmez
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بر اساس مقادیر GSIمحاسبهشده در جدول 37-7و برداشت میدانی صورت گرفته در محدوده معدن
(شکل )58-7و بیرون از مرز پیت که سنگ بهتری را شامل میشود مقادیر GSIنهایی مطابق با جدول
38-7میباشدe.
جدول :38-7خالصه نتایج مقادیر GSIبرای کالس سنگهای مختلف در هر سکتور
GSI جنس سنگ سکتور
35 کالس I N
40 کالس I E
30 کالس I
SE
30 کالس III
40 کالس I
35 کالس II SW
35 کالس III
35 کالس I
W
35 کالس III
D=1.0
معادن روبeeاز بeeزرگ بeeا انفجارهeeای
انفجار تولیدی
تولیدی باال
با توجه به موارد اشارهشده در فوق ،این مشاور مقدار ضریب آشeeفتگی معeeدن بنeeدرهنزا eرا برابeر eبeeا 1در
نظeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeر
گرفته است.
-7-9-2برآورد مقدار ثابت mi
این ثابت وابسته به وضعیت کانیشناسی eو بافتشناسی سنگ میباشد .مقeeدار miنسeeبت بeه سeeه پeeارامترe
دیگر cσ، GSIو Dکمترین تأثیر را بر مقاومت توده سنگ دارد لذا یک مقeeدار میeeانگین از مقeeدار miدر
مسائل کاربردی برای هر نوع سنگ از دقت کافی برخوردار خواهد بود.
مقeeدار miمطeeابق بeeا جeeدول ارائهشeeده توسeط eهeeوک و بeeراون بeeرای کالس سeeنگهای مختلeeف در نظeeر
گرفتهشده است (جدول .)40-7
جدول :40-7تخمین مقدار ثابت miبرای سنگهای محدوده معدن .
Texture
Rock type Class Group
Coarse Medium Fine Very fine
-7-10لرزهخیزی
زلزله بهعنوان یک عامeeل مهم همeeواره در مطالعeeات پایeeداری eترانشeeه هeeا و دیوارههeeای eمعeeدن و تعeeیین
زوایای پایدار eآنها نقش بسزایی eدارد .وقتی زلزلهای رخ میدهد ،اثرات ارتعاشی eایجادشده ناشی از زلزله
موجب میگردد تا شیروانیهای طبیعی یا مصنوعی دارای پایداری متوسط eتا ضeeعیف ،دچeeار لغeeزش شeeوند.
خسارت به وجود eآمده بسته به هندسه و خصوصeeیات eمصeeالح شeeیروانی eممکن اسeeت در محeeدوده نeeاچیز تeeا
فاجعهآمیز تغییر کند.
پایداری لرزهای شیروانیها صرفنظر از نوع و مشخصات بارگذاری تناوبی eناشی از ارتعeeاش زلزلeeه
به خصوصیات ژئوتکنیکی مصالح شeeیروانی ،وضeeعیت eسeeطح آب زیرزمیeeنی e،الیهبنeeدی و شeeیب الیههeeای
رسوبگذاری شده و همچنین خصوصیات eهندسی شیروانی eنظیر شیب و ارتفاع شیروانی بستگی دارد.
در این مطالعeeه ویژگیهeeای eلeeرزه زمین سeeاختی eگسeeتره طeeرح موردبررسeی eقرارگرفتeeه و پارامترهeeای
جنبش نیرومند زمین در محدوده موردنظر برآورد شدهاند .این پارامترها eعبارتاند از بیشینه شتاب افقی و
قائم در سطوح موردنیاز eدر طراحی.
بر اساس مطالعات انجامشده و دادههای گردآوریشده ،فعالیت لرزهخیزی eگسeeتره طeeرح از سeeطح نسeeبتا ً
باالیی برخوردار است .ازنظeر eتقسeیمات لeرزه زمین سeاختی ،محeدوده موردمطالعeه در واحeد لeرزه زمین
ساختی ایران مرکزی eقرارگرفته و از ویژگیهeeای لرزهخeeیزی و لeeرزه زمین سeeاختی عمeeومی بخش مeeذکور
پیروی میکند.
نتایج مطالعات نشان میدهد که گستره موردمطالعه زمینلرزههای نیرومندی eرا درگذشته تجربه کرده که
بیانگر فعالیتهای نو زمین ساختی این پهنه است .از سوی دیگر این گستره دربرگیرنeeده تعeeداد قeeابلتوجهی
گسلهای بنیادی و جوان در مقیاس منطقه ایسeeت کeeه از پیشeeینه لeeرزهزایی مسeeتند همeeراه بeeا گسeeلش سeeطحی
برخوردارندe.
بeeر اسeeاس مطالعeeات انجامشeeده و محاسeeبه بیشeeینه مقeeادیر مؤلفههeeای افقی و قeeائم شeeتاب زلزلeeه در دوره
بازگشتهای مختلف در منطقه بندرهنزا ،از ضریب زلزله با دوره بازگشت 475 eساله استفادهشده اسeeت کeeه
مقدار مؤلفه شتاب افقی g 28/0است و در این خصوص نصف مقدار اشارهشده ( )g14/0بهعنوان پارامترe
ورودی eدر تحلیلها استفاده میگرددe.
-7-11تحلیل سینماتیکی
روشهای سینماتیکی eبر روی eامکان زمین لغزشها در حالتهای گسیختگی مختلف نظیر گوهای ،صeeفحه-
ای و یا واژگونی تمرکز eدارد .انجام این تفسیر با استفاده از ارزیابی سeاختار eتeوده سeنگ ،هندسeه و وجeود
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
دستهدرزههایی که باعث ایجاد ناپایداری میشوند ،صورت میگیرد .این تشeeخیصهeeا میتوانeeد بهوسeeیله نمeeایش
استریوگرافیک و یا برنامههای مخصوص کامپیوتری که بر روی گسیختگیهایی نظیر گوهای ،صeeفحهای و
یا واژگونی تمرکز eدارد انجام شود .برای نمونه برنامه Dipsامکان تعیین و درک تحلیل سeینماتیکی را بeا
استفاه از مخروط eاصطکاک و پوشهای گسیختگی برای سeeطوح شeeیبدار سeeنگی فeeراهم eمیآورد .اطالعeeات
ناپیوستگی eو پتانسیل گسیختگی eبه دست آمده در نرمافزار Dips eمیتواند بeeرای کمeeک بeeه تشeeخیص ضeeریب
ایمنی بلوکهای سنگی در روشهای تعادل حدی (نظeeیر نرمافeeزار Swedgeکeeه بeeه این روش عمeeل میکنeeد)
مهم باشد.
بررسیهای سینماتیکی eانجامشده در این بخش شامل بررسی eپتانسیل گسeیختگیهeای صeفحهای ،گeوهای و
واژگونی eحاصل از ناپیوستگیeهای محدوده معدن میباشد e.همانگونه که در شکل 37-7مشاهده میشeeود
معدن بندرهنزا eبه 5سکتور eتقسیم گردید .از این رو ناپیوستگی eهایی کeeه پتانسeeیل ایجeeاد گسeeیختگی eدر هeeر
سکتور را دارند شناساییشده و برای هر سکتور eپتانسیلیابی eبرای گسیختگیهای مختلف با استفاده از تحلیل
سینماتیک صورت پذیرفت .الزم به ذکر است در تحلیل مذکور ،زاویه شیب پلهها در سeeکتورها 65 eدرجeeه
و پوش گسیختگیهای صفحهای ،گوهای و واژگونی در شکلها با رنگ صورتی eمشخصشده است همچنین
به منظور ساخت مخروط اصطکاک ،زاویه اصطکاک 30درجه در نظر گرفته شد (بeeر اسeeاس آزمایشهeeا
و برداشتهای eانجامشده).
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از155
N سکتور-7-11-1
N
sisylanA citameniK gnidilS ranalP
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 702
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnidilS ranalP 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S
)الف
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
4teSJ 2teSJ
S
)ب
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از156
N
sisylanA citameniK gnilppoT laruxelF
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 702
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S
)ج
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
7teSJ
5teSJ
S )د
ج) گسیختگی، ب) گسیختگی گوهای، الف) گسیختگی صفحهای، N تحلیل سینماتیکی سکتور: 59-7 شکل
. د) گسیختگی واژگونی مستقیم،واژگونی خمشی
Kinematic Analysis:
Slope Dip: 65
Slope Dip Direction: 207
Friction Angle: 30
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از157
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از158
E سکتور-7-11-2
N
sisylanA citameniK gnidilS ranalP
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 472
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnidilS ranalP 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S )الف
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
4teSJ 2teSJ
S )ب
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از159
N
sisylanA citameniK gnilppoT laruxelF
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 472
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnilppoT laruxelF 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S
)ج
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
7teSJ
5teSJ
S )د
ج) گسیختگی، ب) گسیختگی گوهای، الف) گسیختگی صفحهای، E تحلیل سینماتیکی سکتور: 61-7 شکل
. د) گسیختگی واژگونی مستقیم،واژگونی خمشی
Kinematic Analysis:
Slope Dip: 65
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از160
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از161
SE سکتور-7-11-3
N
sisylanA citameniK gnidilS ranalP
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 343
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnidilS ranalP 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S )الف
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
4teSJ 2teSJ
S )ب
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از162
N
sisylanA citameniK gnilppoT laruxelF
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 343
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnilppoT laruxelF 1 7%92.41
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S
)ج
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
7teSJ
5teSJ
S )د
ج) گسیختگی، ب) گسیختگی گوهای، الف) گسیختگی صفحهای، SE تحلیل سینماتیکی سکتور: 63-7 شکل
. د) گسیختگی واژگونی مستقیم،واژگونی خمشی
Kinematic Analysis:
Slope Dip: 65
Slope Dip Direction: 343
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از163
Friction Angle: 30
Lateral Limit Angle: 20
Planar Sliding
Planar Sliding Critical % Total
All Vectors 0 0.00% 7
Planar Sliding (No Limits)
Planar Sliding Critical % Total
All Vectors 1 14.29% 7
Wedge Sliding
Critical 1 = Wedge Sliding (Both Planes)
Critical 2 = Wedge Sliding (One Planes)
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از164
SW سکتور-7-11-4
N
sisylanA citameniK gnidilS ranalP
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 45
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnidilS ranalP 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S
)الف
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
4teSJ 2teSJ
S
)ب
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از165
N
sisylanA citameniK gnilppoT laruxelF
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 45
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnilppoT laruxelF 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S )ج
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
7teSJ
5teSJ
S )د
ج) گسیختگی، ب) گسیختگی گوهای، الف) گسیختگی صفحهای، SW تحلیل سینماتیکی سکتور: 65-7 شکل
. د) گسیختگی واژگونی مستقیم،واژگونی خمشی
Kinematic Analysis:
Slope Dip: 65
Slope Dip Direction: 54
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از166
Friction Angle: 30
Lateral Limit Angle: 20
Planar Sliding
Planar Sliding Critical % Total
All Vectors 0 0.00% 7
Planar Sliding (No Limits)
Planar Sliding Critical % Total
All Vectors 1 14.29% 7
Wedge Sliding
Critical 1 = Wedge Sliding (Both Planes)
Critical 2 = Wedge Sliding (One Planes)
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از167
W سکتور-7-11-5
N
sisylanA citameniK gnidilS ranalP
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 601
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnidilS ranalP 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S )الف
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
4teSJ 2teSJ
S )ب
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از168
N
sisylanA citameniK gnilppoT laruxelF
piD epolS 56
noitceriD piD epolS 601
elgnA noitcirF °03
stimiL laretaL °02
2teSJ lacitirC latoT %
)llA( gnilppoT laruxelF 0 7 %00.0
6teSJ
edoM tolP srotceV eloP
tnuoC rotceV )seirtnE 7( 7
erehpsimeH rewoL
3teSJ
noitcejorP elgnA lauqE
4teSJ
1teSJ
W E
7teSJ
5teSJ
S )ج
N
lobmyS erutaeF
noitcesretnI lacitirC
7teSJ
5teSJ
S )د
ج) گسیختگی، ب) گسیختگی گوهای، الف) گسیختگی صفحهای، W تحلیل سینماتیکی سکتور: 67-7 شکل
. د) گسیختگی واژگونی مستقیم،واژگونی خمشی
Kinematic Analysis:
Slope Dip: 65
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از169
-7 وقوع دارای حجم کوچک و به صورت موضعی eمیباشد .خالصه نتایج تحلیل سeeینماتیکی در جدول
43آورده شده است.
-7-12تحلیل ساختاری
در این مرحله به وسeeیله نرمافeeزار Swedge Ver.6.0 eو بeا شناسeایی eهندسeه گوههeای احتمeالی ،ضeریب
ایمنی ،شکل و حجم مواد گسیخته شده ،عرض برم مورد نیاز بeeرای متوقeف eسeeاختن حجم گسeeیخته محاسeeبه
میشود .بدین منظور از تحلیل احتمeeاالتی بeرای شناسeeایی تعeeداد گوههeا و همچeeنین گوههeای دارای پتانسeeیل
گسیختگی با بیشترین اندازه برای هر مقطeeع اسeeتفاده گردیeeد و سeeپس از نتeeایج این تحلیلهeeا بeeرای شناسeeاییe
اندازه بهینه برم در هر مقطع بهره گرفته شد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
با توجه به ارتفاع پله 10متری ،حداقل برم مورد نیاز بر اساس رابطه کال و نیکوالس برابر 5/6 eمeتر
به دست میآید از این رو عرض 5/6متر بهعنوان عرض مینیمم فeeرض شeeده و کeeارآیی آن در سeeکتورهایe
مختلف بررسی میگردد .همچنین در تحلیلها ارتفeeاع پلههeeا 10مeeتر و ضeeریب تeeورم eبرابeeر 5/1و زاویeeه
قرار مواد گسیخته شده 38درجه لحاظ شده است.
معیار انتخاب عرض مناسب برم براساس متوقف eساختن 80درصد eگسیختگیهای قابل رخداد در داخل
خeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeود
برم است الزم بeه ذکeر میباشeد eبeراي محاسeبه این عeرض بایeد مقeدار بeرش ناشeی از عقب زدگی نeیز در
محاسeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeبات
درنظر گرفته شود(شکل .)69-7
نتایج تحلیلهای احتماالتی به منظور eتعیین عرض برم مورد نیاز برای متوقeف eسeاختن گسeیختگیها eدر
هر مقطع در ادامه ارائه شده است.
-7-12-1سکتور N
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-7-12-2سکتور E
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-7-12-3سکتور SE
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
-7-12-4سکتور SW
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
JSet7
1.57 1.5 1.52 مینیمم عرض پله (متر)
6.5 6.5 6.5 عرض پله در نظر گرفتهشده (متر)
مورد تأییدe مورد تأیید مورد تأییدe وضعیت
-7-12-5سکتور W
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
الف) تابع انباشتگی چگالی احتمال عرض گوه تا لبه پله در سطح باالیی پله
با بررسی مینیمم عرض برم محاسبهشده در دیوارههای معدن که براساس eعرض ریزش و عرض عقب
زدگی ناشی از ریزش به دست میآید میتوان نتیجه گرفت که عرض 6.5متر بهعنوان یک انeeدازه بهینeeه در
تأمین نمودن مسائل پایداری eایمنی میتواند در طراحی هندسه تک پله لحاظ شود.
به منظور کنترل هر چه بیشتر لغزشهای سنگ در دیوارههای معeدن از بeرم هeای ژئوتکeنیکی eاسeتفاده
میشود .برم های ژئوتکنیکی eبه طور قابلمالحظهای از پلههای متوقف eکننده ریزش عریضتeeر هسeeتند این
رمپها و یا برم های ژئوتکنیکی eدیوارهها را به گروه پلههای مستقل تقسیم میکنند .الزم به ذکeeر اسeeت کeeه
در صورتیکه هیچ رمپی در دو طرف گروه پله وجود نداشته باشد از برم های ژئوتکنیکی اسeeتفاده میشeeود.
انتخاب ارتفاع گروه پله بeeا توجeeه بeeه کیفیت تeeوده سeeنگ (در بeeرخی مeeوارد بeeر اسeeاس پتانسeeیل گسeeیختگی)
صورت میپذیردe.
بر اساس کیفیت توده سنگ معدن مس بندرهنزا ،ارتفاع گروه پله برای این معدن 70متر (شeeامل 7پلeeه
با ارتفاع 10متر) در نظر گرفته شد .الزم به ذکر است ارتفاع گروه پله 70مeeتر جهت در نظرگeeیری بeeرم
های ژئوتکنیکی برای معدن بندرهنزا کاربردیتر eمیباشد .همچنین عرض برم ژئوتکeeنیکی 18مeeتر تعeeیین
گردید.
4
Haines
5
Terbrugge
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 91-7نمودار هینس و تربروگ برای تعیین زاویه دیواره برحسب ارتفاع پله.
در این مطالعه زاویه گروه پله ،مناسب با انواع کالس سنگ در هeeر دیeeواره معeeدن ارزیابیشeeده اسeeت.
این ارزیابیها بر اساس ضریب ایمنی 2/1و مطابق با ارتفاع گروه پلeeه 70مeeتر میباشeeد .نتeeایج این بخش
در جدول 49-7ارائه گردید.
جدول :49-7برآورد اولیه از زاویه گروه پله بر اساس سیستم ردهبندی مهندسی MRMR
زاویه گروه پله (درجه) MRMR
ارتفاع گروه پله (متر) جنس سنگ سکتور
بر اساس طبقهبندی MRMR )(Laubscher 1990
46 27 70 کالس I N
47 29 کالس I E
45 26 کالس I
SE
45 26 کالس III
47 30 کالس I
50 36 کالس II SW
47 30 کالس III
46 27 کالس I W
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
میتواند برای گسیختگی eبلوکهایی بeeا هندسeeه سeeاده در امتeeداد ناپیوسeeتگیها و یeeا شeeیبهای سeeنگی بشeeدت
هوازده و یا خردشده (که دارای رفتاری مشابه رفتار خاک پیوسته هستند) مناسب باشد.
تمام روشهای تعادل حدی دارای یک رویکeeرد eمتeeداول بeeر پایeeه مقایسeeه بین نیروهeeاي مقeeاوم در مقابeeل
نیروهای eمحرک برای حرکت میباشند .این روشها ممکن است کمی متنوع بوده کeه این امeر بeه مکانیسeم
گسیختگی شیب (یعنی انتقال یا چرخش) و نیز فرضهای موردقبول eبه جهت تعیین یک روش حeeل بسeeتگیe
دارد .در حالت دیواره با توده سنگ هوازده و یا خردشده این روش بایستی eحeeداقل دو شeeرط تعeeادل نeeیرو و
گشتاور eرا بررسی eنماید.
در این مطالعه برای انجام تحلیلهای تعادل حeeدی پایeeداری کeeل دیوارههeeا از نرمافeeزار Slide V.6بهeeره
گرفته شد.
به منظور انجام مطالعات تحلیل دوبعدی eدیوارههeا از مقeاطع انتخابشeده در شکل 92-7استفادهشeده
است .همچنین طرح ابتدایی که بر اساس نتeeایج طeeراحی اولیeeه (اشارهشeeده در بخش پیشeeین) بeeرآورد گردیeeد
بهعنوان هندسه ورودی eدر تحلیلها بکار گرفته شد.
هدف اصلی از تحلیل مقeاطع تعeیین زاویeه دیeواره نهeایی ( )OSAبeرای دسeتیابی eبeه ضeریب ایمeنی در
محدوده مجاز در دو حالت استاتیک و شبه استاتیک برای هر سکتور eمیباشد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
سطح ایستابی پشت دیواره نهایی سطح ایستابی در حالت کنونی سکتور
سکتور
N
سکتور
E
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
سکتو
سطح ایستابی پشت دیواره نهایی سطح ایستابی در حالت کنونی
ر
سکتور
SW
سکتور
W
شکل : 93-7سطح ایستابی پشت دیوارهها در شرایط فعلی و پایان عمر معدن (خط بنفش :سطح ایستابی).
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بر اساس مطالعات ،تحقیقات و هماهنگی صورت گرفته با کارفرمای eمحترم ،بeeه منظeeور eدر نظرگeeیریe
اثر تراوش از درزه شکافها eو همچeeنین سیسeتمهای زهکش کeه در طی پروسeeه اسeتخراج در نظeر گرفتeeه
میشود در محاسبات پایداری ،سطح آب از محل برونزد eسطح ایسeeتابی eدر شeeیروانی بeeه فاصeeله حeeدود 50
متر در پشت دیواره معدن انتقال دادهشده و مدلسازی eگردید (که این مورد در مطالعات تکمیلی میتواند eبر
اساس استفاده از سیستم زهکشی متناسب ایجاد شود).
-7-14-2محیط پیوسته
مدلسازی پیوسته برای تحلیل شیبهایی که شامل حجم زیادی از سeeنگ بکeeر ،سeeنگهeeای ضeeعیف و تeeوده
سنگ بشدت خردشده است ،مناسب میباشد.
در یک شیب بeeا تeeوده سeeنگ درزهدار ،عامeeل گسeeیختگی eمیتوانeeد بeeر حسeeب ارتفeeاع پلeeه متفeeاوت باشeeد،
همانگونه که در شکل 94-7میتوان دید در یک تک پله پارامترهای eبرشی و هندسeی ناپیوسeeتگیهeا مهم
بوده و تعیینکننده گسیختگیها در این مقیاس میباشد در حالیکه بeeا افeeزایش ارتفeeاع و بزرگتeeر شeeدن مقیeeاس
شیب نسبت به فاصلهداری eناپیوستگیeها ،پارامترهای eتوده سنگ عامل تعیینکننده گسیختگیها خواهند بود.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
=3
1.45 25
1.40
1.35 H
1.30 =3
50
1.25
1.20 H
1.15 =3
1.10 75
1.05
1.00
0.95
0.90
0.85
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
1.10 =H
1.05 32
5
1.00
0.95 =H
35
0.90 0
0.85
0.80
0.75
0.70
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
1.70
1.60 H
=3
Factor of Safety
1.50 25
H
1.40 =3
1.30 50
H
1.20 =3
75
1.10
1.00
0.90
0.80
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
1.25
1.20
1.15 =H
32
1.10
5
1.05
1.00 =H
0.95 35
0
0.90
0.85
0.80
0.75
0.70
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
جدول :50-7نتایج تحلیل پایداری دیوارههای معدن در دو حالت استاتیک و شبه استاتیک
ضریب ایمنی
زاویه دیواره کلی (درجه) ارتفاع دیواره کلی (متر) جنس سنگ سکتور
شبه استاتیک استاتیک
1.45 1.81 39 155 کالس I N
1.51 1.89 39 215 کالس I E
1.33 1.65 کالس I
39 145 SE
1.36 1.69 کالس III
1.23 1.59 کالس I
1.07 1.38 39 215 کالس II SW
1.11 1.42 کالس III
1.05 1.36 کالس I
32 375 W
1.08 1.40 کالس III
-7-15جمعبندی
با توجه به تحلیلهاي انجامشده و تشریح شده در بخشهای قبلی ،هندسه پایدار براي سeeکتورهاي مختلف
معدن بندرهنزا eمطابق جدول زیر پیشنهاد میشودe.
جدول :51-7شیب پایدار دیوارههای معدن بندرهنزا.
ارزیابی قرار eگرفت همانگونه که مشخص است زوایای eمحاسبهشeeده در ناحیeeه بeeا ضeeریب ایمeeنی مطلeeوب
بوده که نشان از صحت تحلیلها در انتخاب زوایای eانتخابی دارد.
W
E, SW
N, SE
شکل : 99-7زاویه دیواره برحسب ارتفاع به همراه تقسیمبندی ناحیه پایدار و ناپایدار – شیبهای پیشنهادی به
رنگ بنفش نشان دادهشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
کانسنگ ،پرهیز از اختالط کانسنگ با باطله ،کنترل عیار و همچنین هزینههeeای مربeeوط eبeه حقeوق
دولتی ،هزینههای عمومی و اداری میباشد ،معادل 25/2دالر بر تن در نظر گرفتهشده است.
تعدیل هزینه معدنکاری با پیشروی عمقی ( :)Mining Cost Adjustment Factorهمانگونه که پیش از
این بیان شد ،هزینه پایه معدنکاری برای تراز 3300متر و باالتر از آن 5/1دالر بeeر تن در نظeeر
گرفتهشده است .در خصوص استخراج از ترازهای پایینتر ،الزم است تعeeدیلی افزایشeeی در هزینeeه
معدنکاری eدر نظر گرفته شود .در این گزارش تعeeدیل مeeذکور eبeeرای پیشeeروی عمقی در ترازهeeای
پایینتر از 3300متر معادل 3سنت بر تن /پله در نظر گرفته شد.
بازیابی )Mining Recovery( eو ترقیeeق معeeدنکاری ( :)Mining Dilutionبازیeeابی معeeدنکاری eحاصeeل
نسبت ماده معدنی اقتصادی ورودی به کارخانه تغلیظ به مeeاده معeeدنی اقتصeeادی eبرجeeا میباشeeد .در
حالت ایدهآل تمامی ماده معدنی اقتصادی به کارخانeeه تغلیeeظ وارد میشeeود ولی در عمeeل بeeه دالیلی
نظیر شکل ماده معدنی ،کم ضخامت بودن ماده معدنی ،یک دست نبودن ،پراکنده و رگهای بودن و
...یا کیفیت پایین اجرای عملیات معدنکاری ،بخشeeی از مeeاده معeeدنی اقتصeeادی بeeه کارخانeeه تغلیeeظ
نمیرسد.
ترقیق یا اختالط نیز در اثر عوامل مشابهی نظیر آنچه در بازیابی معدنکاری گفته شeeد ،ایجeeاد و بeeه
صورت درصد یا فاکتور eترقیق بیان میشود .بنابراین درصد ترقیق e،نسبت باطلeeه بeeه مeeاده معeeدنی
اسeeت کeeه بeeه کارخانeeه تغلیeeظ وارد میشeeود e.مeeیزان بازیeeابی eو ترقیeeق eمعeeدنکاری eدر مطالعeeات
بهینهسازی به ترتیب معادل 95و 5درصد در نظر گرفتهشده است.
زاویه شیب دیوارههای معeeدن ( :)Pit Slope Angleشeeیب دیوارههeeا بeeر اسeeاس مطالعeeات پایeeداریe
انجامشده در سکتورهای مختلف تعیین گردید و بر این اساس در سکتورهای مختلف شیب دیوارهها
مطeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeابق
شکل 100-8اعمالشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بازیابی فرآوری :میزان بازیابی عیاری بر اساس مطالعeeات کeeانهآرایی برابeeر بeeا 80درصeeد لحeeاظ
شده است.
هزینeeه فeeرآوری ( :)Process Costبeeر اسeeاس اعالم کارفرمeeای eمحeeترم ،هزینeeه فeeرآوری هeeر تن
کانسنگ به روش فلوتاسیون 8/5دالر در نظر گرفتهشده است.
بازیابی ذوب و پاالیش :طبق مکاتبات و اطالعات دریافتی از کارفرما eبرای مرحله ذوب و پاالیش
بازیابی 97درصد eلحاظ شده است.
هزینه ذوب ،پeeاالیش ،حمeeل کنسeeانتره ،بازاریeeابی eو فeeروش :طبeeق اطالعeeات دریeeافتی eاز کارفرمeeا
هزینه مربوط eبه این آیتم 400دالر بر تن فلز در نظر گرفتهشده است.
قیمت فلز مس :در مطالعات بهینهسازی معدن ،قیمت بلندمدت مس کاتد (در طول عمر پeeروژه) بeeر
اساس نظر کارفرمای eمحترم 6،500 ،دالر بر تن در نظر گرفتهشده است.
نرخ تنزیل ( :)Discount Rateنرخ تنزیeeل کeه بeeر اسeeاس پارامترهeeای مختلeeف وابسeeته بeeه ریسeeک
پروژه تعیین میگردد ،از سوی eکارفرمای eمحترم به میزان 10درصد eاعالمشده اسeeت .شeeایان ذکeeر
است که این رقم ،نرخ تنزیل واقعی ( )Discount Rate Realمیباشد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
الزم به ذکر است نقشه توپوگرافی مورداستفاده در مطالعات بهینهسازی ،مربوط eبه مهرماه سeeال 1391
میباشد که توسط مشارکت پیمایش کوهستان و پیمایش البرز تهیهشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در مطالعات بهینهسازی eاز میان کد سنگ (زون) هeeای موجeeود در مeeدل بلeeوکی ،کeeد 105معeeرف زون
هیپوژن و 103معرف زون سوپرژن میباشندe.
همچنین در مطالعات بهینهسازی کانسار بندرهنزا ،عیار حد مس برابر 2/0درصد ،در نظeeر گرفتهشeeده
است .به این ترتیب میزان ذخیره زمینشناسی موجود eدر مدل بلوکی کانسار مس بندرهنزا بeeرای سeeه کالس
اندازهگیری شده ،مشخصشده و استنباط شده با در نظر گرفتن عیار حد مذکور eبه شرح ارائهشده در جدول
2-8میباشدe.
جدول :53-8میزان ذخیره زمینشناسی در مدل بلوکی به ازای عیار حد 2/0درصد به تفکیک زون
Total HYPOGENE SUPERGENE
Class/Category
CU% )Tonnage(MT CU% )Tonnage(MT CU% )Tonnage(MT
بیشینهسازی ذخیره قابلاستخراج (همارز بeeا افeeزایش عمeeر معeeدن) و توزیeeع یکنeواخت عیeار کانسeeنگ مس
ورودی eبه کارخانه تغلیظ در طول عمر معدن در اولویتهای بعدی قرار گرفتند.
جدول :54-8نتایج بهینهسازی پیت کانسار بندرهنزا در ظرفیت 1میلیون تن
Pit value Total
Break - SUPERGENE HYPOGENE Waste Rock Life
Undisc Disc Strip
Pit # even
Cu Ratio
Cost $ M$ M$ Mt Mt % Cu Mt Mt Year
%
1 2,470 1.3 1.2 0.1 0.58 0.00 0.50 0.05 0.12 0.07 0.75
2 2,535 1.5 1.4 0.1 0.58 0.00 0.50 0.06 0.14 0.08 0.78
3 2,600 10.3 9.7 0.6 0.55 0.02 0.49 0.50 1.11 0.61 0.88
4 2,665 12.3 11.4 0.7 0.55 0.03 0.51 0.58 1.33 0.74 0.87
5 2,730 14.3 13.2 0.8 0.54 0.06 0.52 0.67 1.55 0.88 0.83
6 2,795 27.5 24.1 1.6 0.51 0.28 0.47 1.13 2.98 1.86 0.74
7 2,860 29.8 25.9 1.7 0.51 0.31 0.45 1.22 3.25 2.03 0.74
8 2,925 30.0 26.0 1.7 0.51 0.33 0.45 1.22 3.26 2.05 0.70
9 2,990 36.7 31.2 2.1 0.49 0.54 0.46 1.46 4.07 2.61 0.67
10 3,055 42.4 35.3 2.4 0.48 0.77 0.44 1.59 4.74 3.15 0.62
11 3,120 44.2 36.6 2.4 0.48 0.89 0.44 1.63 4.95 3.32 0.59
12 3,185 47.7 39.0 2.7 0.47 1.01 0.43 1.79 5.46 3.66 0.59
13 3,250 49.2 40.0 2.7 0.47 1.14 0.43 1.87 5.68 3.82 0.58
14 3,315 51.9 41.7 2.8 0.47 1.30 0.42 1.95 6.05 4.10 0.57
15 3,380 58.7 45.9 3.0 0.46 1.88 0.40 2.13 6.99 4.87 0.55
16 3,445 62.4 48.1 3.1 0.46 2.17 0.40 2.29 7.61 5.32 0.56
17 3,510 63.3 48.6 3.2 0.46 2.26 0.39 2.33 7.76 5.43 0.54
18 3,575 65.1 49.6 3.2 0.45 2.44 0.39 2.42 8.08 5.66 0.54
19 3,640 76.4 55.4 3.4 0.45 3.85 0.37 2.82 10.04 7.22 0.54
20 3,705 77.4 55.9 3.4 0.45 3.97 0.37 2.88 10.24 7.37 0.51
21 3,770 81.6 57.8 3.5 0.45 4.50 0.36 3.12 11.10 7.98 0.53
22 3,835 85.5 59.5 3.5 0.45 5.07 0.36 3.23 11.82 8.59 0.51
23 3,900 90.9 61.6 3.7 0.44 5.66 0.35 3.62 13.03 9.40 0.53
24 3,965 93.6 62.6 3.7 0.44 6.10 0.35 3.85 13.70 9.85 0.53
25 4,030 99.4 64.7 3.9 0.43 6.92 0.35 4.36 15.19 10.83 0.55
26 4,095 100.9 65.2 3.9 0.43 7.12 0.35 4.61 15.67 11.06 0.54
27 4,160 101.6 65.4 4.0 0.43 7.19 0.35 4.68 15.86 11.18 0.52
28 4,225 104.7 66.4 4.1 0.43 7.66 0.34 5.20 16.92 11.72 0.53
29 4,290 104.8 66.4 4.1 0.43 7.67 0.34 5.20 16.94 11.74 0.53
30 4,355 107.5 67.2 4.1 0.43 8.21 0.34 5.50 17.78 12.28 0.53
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در جدول 54-8در ستون Pit Valueدو زیرستون Undiscountedو Discountedمالحظه میگردد.
اعداد ارائه شده در زیر ستون ،Undiscountedمعرف eسود حاصل از اسeتخراج پیت مeورد نظeر بeدون در
نظر گرفتن ارزش زمانی eپول میباشد .در اعداد ارائهشده در زیeeر سeeتون ،Discountedارزش زمeeانی پeeول
لحاظ شده است.
نکته قابل توجه در اعداد ارائهشده در جدول 54-8این است که به منظور eداشتن ارزش تنزیeeل شeeده
واقعی هر پیت الزم است تا پیت مورد نظر بر اساس استراتژی از پیش تعیینشده ،برنامه ریزی تولید گردد
تا مشخص شود با در نظر گرفتن محدودیتeهای اجرایی eدر عمل ،در هر سال امکان استخراج چه بخش و با
چه خصوصیاتی از کانسنگ و چه بخشی از باطله وجود eدارد .با وجود eاینکه در ستون Discountedجدول
مذکور ،ارزش زمانی پول لحاظ شeده اسeت ولیکن این تeرتیب اسeتخراج از لحeاظ عملیeاتی کeامالً غیرقابeلe
اجراست و نمیتوان چنین حجمی را بر اساس این روند استخراج در هر سال ،معدنکاری نمود .لذا اسeeتفاده
از اعداد ارائهشده در ستون Discountedصرفاً eبرای مراحل اولیه کار و به منظور یافتن محدودهای اسeeت
که پیت بهینه در آنجا واقع خواهد بود .از اینرو الزم است NPVواقعی پیتها بر اساس برنامeeهریeeزی eتولیeeد
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
اجرایی معدن محاسبه شود تا مقایسه پیتها و برنامهریزی eتولید آنها نیز بر اساس حداکثر انطباق با واقعیت
صورت پذیرد.
در این راستا و به منظور eبرنامeهeریeزی eتولیeد پیتهeeای محتمeeل بهینeه ،پوسeتهeهeای مختلeف انتخeeاب و بeه
منظور انجام برنامهeریزی تولید عملیاتی به نرمافزار NPVS eمنتقل گردیدند e.این پیتها شeeامل پیتهeeای شeeماره
50 e،48 e،46 e،44 e،42 e،40 e،37 e،32و 53میباشند .تمامی این 9پیت با تعریف پوشبکها ،برنامهریزیe
تولید شدند تا NPVکه از هر یک گeeزارش میشeeود بیشeeترین انطبeeاق را بeeا واقعیت داشeeته باشeeد .در نمeeودار
شکل 3-9تغییرات NPVپیتهای مختلف بر اساس میزان کانسنگ موجود در هر یک ارائهشده است.
همانگونه که مالحظه میگردد ،بیشینه NPVبا انتخاب پیت 8/17میلیون تنی (پیت شماره )40حاصeeل
میشود .در صورتی eکه انتخاب پیت بهینه صرفا ً بر اساس NPVانجام گردد ،پیت مذکور eپیت بهینeeه خواهeeد
بود .از طرفی eروند نمودار eمذکور نشان میدهد که در پیتهای بعد از پیت 8/17میلیون تeeنی ،نeeرخ کeeاهش
NPVتا پیت 5/20میلیون تنی (پیت شماره )46ناچیز اسeeت درحالیکeeه پیت شeeماره 46مeeیزان تنeeاژ مeeاده
معدنی بیشتری را در اختیار قرار میدهد.
بهینه
با در نظر گرفتن معیار بیشتر شدن ذخیره قابلاستخراج در حدی کeeه افت NPVنeeاچیز باشeeد و همچeeنین
توزیع عیار بهتر در سالهای مختلف (شکل ،)103-8پیت 5/20میلیون تنی (شماره )46بهعنeeوان پیت
بهینه انتخابشده است .شکلهای 5-8و 6-8به ترتیب نقشه کنتوری eو تصeویر eسeهبعدی پوسeته پیت بهینeه
را نمایش میدهند.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
پیت بهینه انتخابشده دارای 5/20میلیون تن کانسنگ ( )Oreبا میeeانگین عیeار 36/0میباشeد کeه از این
میزان ذخیره 5/4 ،میلیون تن متعلق به زون سوپرژن با عیار متوس eط 44/0 eدرص eد eمس و 16میلیeeون تن
مابقی آن ،متعلق به زون هیپوژن با عیار متوسط34/0 eدرصد مس میباشد e.همچنین باطلeeه موجeeود eدر پیت
بهینه انتخابشده 2/17میلیون تن است کeه بeا در نظeر گeرفتن کeل کانسeنگ موجeود در پیت بهینeه ،نسeبت
باطلهبرداری این پیت 84/0میباشد.
شکل : 103-8مقایسه توزیع عیار ساالنه پیت 5/20و ( 8/17بیشینه )NPVمیلیون تنی
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-8-3-1قیمت مس
در این بخش ،تأثیر افزایش و کاهش قیمت مس کاتد بeeه مeeیزان 500دالر (قیمت مس 6،000و 7،000
دالر بر تن) ،بر پارامترهایی eنظیر تنeeاژ کانسeeنگ ،تنeeاژ کeeل سeeنگ اسeeتخراجی eو جریeeان نقeeدینگی ،مeeورد
ارزیابی قرارگرفته است .نتایج بررسی eمذکور eدر شکل 106-8ارائهشده است .همانگونه که در نمودار
مeeذکور مالحظeeه میگeeردد ،بeeا افeeزایش قیمت مس بeeه انeeدازه 500دالر ،تنeeاژ کانسeeنگ ،تنeeاژ کeeل سeeنگ
استخراجی و جریان نقدینگی به ترتیب به اندازه 95/9 ،53/4و 25/17درصد افزایش مییابند e.همچنین با
کاهش 500دالری قیمت مس ،تناژ کانسنگ ،تناژ کل سeeنگ اسeeتخراجی eو جریeeان نقeeدینگی بeeه تeeرتیب بeeه
اندازه 21/14 ،76/6و 22/17درصد eکاهش مییابند.
شکل : 106-8آنالیز حساسیت پیت معدن در اثر 500دالر افزایش یا کاهش در قیمت مس کاتد
36/3درصد افزایش مییابد e.همچنین با کاهش شeeیب دیeeواره بهانeeدازه دو درجeeه ،تنeeاژ کانسeeنگ ،تنeeاژ کeeل
سنگ استخراجی و جریان نقدینگی به ترتیب به اندازه 18/11 ،2/11و 74/3درصد کاهش مییابد.
شکل : 107-8آنالیز حساسیت پیت معدن در اثر دو درجه افزایش یا کاهش در شیب دیواره
-8-3-3هزینه معدنکاری
در این بخش ،آنالیز حساسیت پیت معدن به ازای افزایش یeeا کeeاهش 10درصeeدی eدر هزینeeه معeeدنکاری
انجامشده است .نتایج این بررسی eنشeeان داده اسeeت کeeه در اثeeر کeeاهش 10درصeeدی eدر هزینeeه مeeذکور eتنeeاژ
کانسنگ ،تناژ کل سنگ اسeeتخراجی eو جریeeان نقeeدینگی بeه تeeرتیب بeeه مeeیزان 58/1 e،9/0و 33/3درصeeد
افeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeزایش و در اثeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeر افeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeزایش
10درصد هزینه معدنکاری تناژ کانسنگ ،تناژ کل سنگ استخراجی و جریان نقدینگی به ترتیب به مeeیزان
36/7 e،26/3و 23/3کeeاهش مییابeeد .در یeeک جمعبنeeدی میتeeوان گفت کeeه بeeا توجeeه بeeه شeeرایط کانسeeار
بندرهنزا اثرات افزایش هزینه معدنکاری eبر تناژ کانسeeنگ و تنeاژ کeeل سeنگ اسeتخراجی eبیشeتر از اثeرات
کاهش هزینه میباشد e.نتایج مربوط eبه این بررسی eدر شکل 108-8ارائهشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 108-8آنالیز حساسیت پیت معدن در اثر افزایش یا کاهش هزینه معدنکاری به اندازه 10درصد
نتایج مربوط eبeه برنeeامهریزی تولیeeد انجامشeeده بeeر اسeeاس ظeeرفیت eاسeeمی 1میلیeeون تeeنی در جeeدول 5-8
ارائهشده است .شکل 111-8مربوط به برنامهریزی eتولید ساالنه طرح میباشد .همچنین شکل 112-8
یeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeک مقطeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeع
شمالغربی – جنوبشرقی eاز مدل و محدوده پیت سالهای 15 e،10 e،5 e،3 e،1و 21را نمایش میدهد .الزم به
توضیح است که این برنامهریزی بر اساس پوستههای پوشبکهای پنجگانه انجامشده است .بدیهی است کeeه
برنامه تولید مذکور eبا ارائه طرح اجرایی پوشبک ها و برنامهریزی تولید بر اساس آنها ،دچeeار تغیeeیرات
اندکی خواهد شد.
ضمنا ً در طرحهای eهندسی در قسمت غرب معeeدن میتeeوان گزینeeه اسeeتفاده از دبeeل بنچ را در ترازهeeایe
فوقانی eو در نواحی نزدیک توپوگرافی eبه جهت محدود eنمودن ارتفاع دیواره ،موردبررسی eقرارداد.
شکل : 112-8مقطع شمال غربی -جنوب شرقی از مدل و پیت سالهای 15 ،10 ،5 ،3 ،1و 21
با استناد به نتایج مطالعات بهینهسازی و برنامهریزی eتولید و بeeا در نظeeر گeeرفتن عیeeار حeeد 2/0درصeدe
مس ،پیت بهینه انتخابشده دارای 5/20میلیون تن کانسنگ ( )Oreمیباشد کeeه از این مeeیزان ذخeeیره5/4 ،
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
میلیون تن متعلق به زون سوپرژن با عیار متوسط 44/0 eدرصد مس و 16میلیون تن مeeابقی آن ،متعلeeق بeeه
زون هیپوژن ،با عیار متوسط 34/0درصد eمس میباشد .همچeeنین باطلeeه موجeeود eدر پیت بهینeeه انتخابشeeده
2/17میلیون تن است که با در نظر گرفتن کل کانسنگ موجود در پیت بهینه ،نسبت باطله برداری eاین پیت
84/0میباشد.
بر اساس برنامهریزی eتولید انجامشده مطابق ظرفیت تولید 1 eمیلیون تن کانسنگ در سeeال و بeeا احتسeeاب
ضرایب به ظرفیت eرسیدن کارخانه ( 85 ،70و 100برای سالهای اول ،دوم و سوم) ،عمر پروژه در این
حالت در حدود 21سال محاسبه میشود.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-9-1مقدمه
در این بخش از گزارش جانمeeایی eو طeeراحی پیت ،دامپهeeای باطلeeه و حاشeeیهای و جادههeeای مربوطeeه،
کارخانeeه و تمeeامی سeeازههای مeeورد نیeeاز نظeeیر سeeد رسeeوبگیر ،سeeایت کارفرمeeا ،مشeeاور ،پیمانکeeار و
سeeاختمانهای اداری و رفeeاهی و دیگeeر ملزومeeات مجتمeeع صeeنعتی و معeeدنی بنeeدرهنزا در مرحلeeه پیش
امکانسنجی انجام و در ادامه بهتفصیل بیانشده است.
N
مسیل غربی
مسیل شمالی
N
مسیل غربی
مسیل شمالی
3300 3330
پیشین بیان شد پارامترهeeای eاشارهشeeده در سeeکتورهای مختلeeف پیت ،محاسeeبه و تعeeیین گردیeeد .سeeکتورهای
ژئوتکنیکی eمحeeدوده بنeeدرهنزا ،در شکل 92-7در بخش پایeeداری دیeeواره ارائهشeeده اسeeت .پارامترهeeای
هندسی دیوارهها که در طراحی eهندسی پیتمیبایست لحاظ شود ،به تفکیک هر سکتور در جدول 58-9
مشاهده میشودe.
جدول :58-9پارامترهای هندسی دیوارههای پیت
زاویه دیواره زاویه بین زاویه گروه عرض برم ارتفاع گروه ارتفاع عرض برم زاویه
سکتور
نهایی(درجه) رمپی(درجه) پله (درجه) ژئوتکنیکی(متر) پله (متر) تک پله(متر) (متر) تک پله(درجه)
الزم به توضیح است در صورت الزام طراحی پیرامون وجود eرمپهای متعدد در دیواره غeeربی معeeدن
و به منظور eرسیدن به زاویه پایدار ارائهشده و باطله برداری کمتر ،این امکان وجود دارد کeه عeرض بeرم
ها از 5/9متر تا 5/6متر نیز کاهش یابد.
جنوبی مسیل غربی با جاده مذکور بسته میشود eضروری اسeeت بeeرای انتقeeال آبهeeای جeeاری و سeeیالب از
لوله ،کالورت eو ...در تقاطع با جاده حمل باطله ،استفاده شود.
همچنین دو جاده حمل باطلeeه دیگeر در ترازهeای 3410 eو 3455از مeرز طeeرح پیت هندسeی بeه سeeمت
جنوب شرقی پیت وجeeود eدارد کeه هماننeeد جeeاده خeeروجی 3350 eهeeر دو مسeeیر eآب حوضeeه غeeربی و ناحیeeه
جنوبی مسیل غربی را مسدود خواهد کرد که برای انتقال آب بایستی eاز لوله ،کالورت و ...استفاده شود.
جزییeeات تشeeریح شeeده در نقشeeه پیوسeeت )26Z3-K-X34-01-07-002-00-Z( 4بeeا نeeام جانمeeایی عمeeومی
قابلمشاهده و بررسی است.
-9-3-4راههای دسترسی به محدوده پیت
در قسمت شرق پیت ،جاده دسترسی اصلی بeeه محeeدوده وجeeود دارد کeeه قابeeل توسeeعه و بهرهبeeرداری در
طول عمر معدن میباشد .بنابراین خروجی eپیت در جنوب شeeرقی eآن قeeرار eداده شeeد (تeeراز 3330مeeتر) تeeا
بتوان خروجی eمذکور را به جاده دسترسی اصلی که در شرق eمحدوده قرارگرفته متصل نمود.
با در نظرگیری eخروجی مذکور e،در سالهای اولیه عمر معدن که ماده معدنی eاز تeeراز 3360بeeه پeeایین
وجود دارد ،امکان حمل ماده معدنی استخراجشده به سمت سنگشکن اولیه میسر eمیباشد .همچeeنین بعeeد از
توسعه پیت به پلههای پایینتر یا مساوی 3330نیز با ایجاد رمپهeeای مeeورد نیeeاز در دیeeواره پیت ،شeeرایط
انتقال ماده معدنی از خروجی مذکور eو حمل تا سنگشکن وجود خواهد داشت.
-9-3-5جادههای حمل ماده معدنی و باطله؛ تعیین محل خروجی و دامپ مربوطه
در نقشه پیوست ،4طرح هندسی پیت ،جادههای حمeeل مeeاده معeeدنی و باطلeeه و شeeکل نهeeایی دامپهeeا و
محل سنگشکن اولیه (فکی) نشان دادهشده است (شکل .)115-9
در طرح هندسی ،یک رمپ حلزونی eبeه صeeورت eپادسeeاعتگرد از کeeف پیت تeeا تeeراز ( 3310خeeروجی
شمالی به سمت سایت پیمانکار) طراحیشده است .در این تراز ،مسیر حمل ماده معدنی eو باطله از هم جeeدا
میشود .ماده معدنی eاز طریق رمپ ساعتگرد واقع در دیواره ضلع شeeرقی طeeرح ،تeeا تeeراز 3330جابجeeا
شده و از پیت خارج میگردد تeeا در سنگشeeکن (تeeراز )3330تخلیeeه شeeود .باطلeeه قسeeمت ذکرشeeده نeeیز از
طریق رمپ پادساعتگرد واقع در دیواره غربی طرح ،از تراز 3350خارج خواهد شد.
عرض رمپها و جادههای حمل مواد 16مeتر در نظeر گرفتهشeده اسeت ولی از تeراز 3250بeه پeایین،
عرض رمپ طی دو مرحله تا تراز 3240به 14مeتر و سeپس تeا 3230بeه 12مeتر بeه صeورت تeدریجیe
کاهش پیداکرده و در ادامه تا کف پیت با عرض ثابت 12متر طراحیشده است تا عالوه بر اسeتخراج مeeاده
معدنی بیشتر ،امکان استفاده از وسایل و تجهیزات معدنکاری eکوچکتر نیز فراهم eشود.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
باطلههای قسمت کواری eپیت از سه خروجی( eترازهای 3410 ،3350و )3455واقع در جنوب غربی
طرح ،خارجشده و درنهایت در دامپ های باطله تخلیه خواهند شد.
ذخایر قابلاستخراج eماده معدنی طرح هندسeی eپیت نهeeایی بنeeدرهنزا بeeه همeeراه انeeواع باطلeeه بeeه تفکیeeک
(حاشیهای و خالص) در جدول 3-9آمده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
3250
0
1
34
3350
دام
پ باطله
طله
3410
3360
3350
شکل : 115-9طرح هندسی پیت نهایی ،دامپهای باطله و جادههای مربوطه و جاده سنگشکن اولیه
جدول :59-9ذخایر قابلاستخراج ماده معدنی طرح هندسی پیت نهایی بندرهنزا به همراه انواع باطله به تفکیک
(حاشیهای و خالص)
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
60-9 مقایسه ذخایر قابلاستخراج eماده معدنی پیت نهeeایی بنeeدرهنزا eبeeا منeeابع زمینشناسeی eدر جدول
ارائهشده است.
جدول :60-9مقایسه ذخایر قابلاستخراج ماده معدنی طرح هندسی پیت نهایی با منابع زمینشناسی
secruoseR lareniM sevreseR erO elbaniM tnereffiD
EPYTKCOR EMULOV UCEMULOV UC SENNOT UC atleD
3 SENNOT SENNOT
3
m % m % tnecreP %
erO 000,022,81 000,055,54 43.0 000,031,8 000,023,02 63.0 54 20.0
etsaW lanigraM 000,022,5 000,040,31 81.0 000,041,1 000,048,2 81.0 22 10.0
latoT 000,044,32 000,095,85 03.0 000,072,9 000,061,32 43.0 04 40.0
تناژ ذخایر قابلاستخراج eماده معدنی در مقایسه با منeeابع زمینشناسeeی ،حeeدود 45درصeد eاسeeت و عیeeار
میانگین مس نیز 02/0درصد eافزایشیافته است.
در خصوص باطله حاشیهای ،طرح هندسeی پیت نهeeایی شeامل حeدود 22 eدرصeeد از منeابع زمینشناسeیe
است و عیار میانگین مس نیز حدود 01/0درصد eافeeزایش را نشeeان میدهeeد .الزم بeeه ذکeeر اسeeت کeeه باطلeeه
حاشیهای به خاطر نزدیکی eعیار به عیار حد مس ،به احتمال قeوی در سeالهای عمeر معeدن و بeا توجeه بeه
پیشرفتهای eعلمی و تکنولوژیکی ،ممکن است در کارخانه فرآوری یا فروشویی تودهای مورداستفاده قرار
گیرد .در ضمن با توجه به تناژ 13میلیون تنی باطله حاشیهای در منابع زمینشناسeeی e،اکتشeeافات تکمیلی و
حین استخراج تأثیر مثبتی بر تغییر کالس و تبدیل این نوع منابع به ماده معدنی خواهد داشت.
به منظور تخصیص باطله پلههای گوناگون eپیت ،الزم است تفکیک پله به پلeه باطلeه طeeرح هندسeی پیت
نهایی صورت پذیرد که در جدول 61-9آورده شده است.
باطله پلههای کف پیت تا پله 3380بeeه علت قرارگeeیری پeeایینترین خeeروجی پیت در تeeراز ،3350از
همین تراز خارج میشوند .برای برنامهریزی eحمل باطلههeای پلههeای بeاالتر از پلeه ،3380چنeد نکتeه در
نظر گرفتهشده است:
-خروجی تراز 3410متر در جنوب غربی پیت
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
جدول :61-9باطله پله به پله طرح هندسی پیت نهایی بندرهنزا و تخصیص آنها به دامپها
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
از پیت نهایی ،میبایستی eدر پیت باقی بمانند تا بتوان دورههای بعدی را آغاز نمeeود تeeا پیوسeeتگی اسeeتخراج
ماده معدنی و باطلهبرداری از بین نرود.
در طراحی eجادههای خارج مرز پیت تا دامپهای باطلeه ،شeیب دیeواره خeاکبرداری 65 eدرجeه ،شeیب
دیواره خاکریزی 33درجه و ضریب تورم باطله 35درصد eلحاظ شده است.
چeeون حجم بeeرآوردی eباطلeeه کeeه قابeeل تخلیeeه در دامپ جنeeوب غeeربی باشeeد مقeeدار قeeابلتوجهی eنیسeeت (
826000مترمکعب برجا معادل 1150000مترمکعب متورم) ،عرض جاده نسبت به جادههای اصلی 16
متری ،به 12مeeتر کeeاهش پیeeداکرده اسeeت .همین موضeeوع در خصeeوص دامپ جنeeوب غeeربی (1280000
مترمکعب برجا معادل 1730000مترمکعب متورم) نیز لحاظ گردیده است .عرض جاده سه برابر عرض
تراک کوماتسو 32( HD-325تنی) میباشد.
به دلیل شیب زیاد توپوگرافی eو قرارگیری eهر سه جاده حمل باطله در ضلع جنوب غeeربی پیت ،جادههeeا
طوری طراحیشدهاند که محدوده خاکریزی و خاکبرداری هر جاده از جادههeeای مجeeاور (بeeاال یeeا پeeایین،
مستقل باشد .در نتیجه دامپها طوری eطراحی شدند که اوالً ظeeرفیت مeeورد نیeeاز هeeر دامپ بeeرآورده شeeود،
ثانیا ً پاشنه دامپ باالیی مانع توسعه و تکمیل دامپ پایینی نباشد (شکل .)115-9
با توجه به تغییر پارامترهای اقتصeeادی و همچeeنین پیشeeرفت تکنولeeوژی در آینeeده ،ممکن اسeeت فeeرآوری
کانسنگ مس با عیارهای پایینتر ،مقرون بهصرفه باشد ،در نتیجه قسمتی از جادهها که بین مرز پیت بهینه
تا مرز پیت 13000قرار eدارند ،باید بهگونهای طeeراحی eشeeوند کeeه حجم خeeاکبرداری eو خeeاکریزی eآن بeeا
لحاظ ضریب تورم e،متناسب باشد .به عبارت دیگeeر ،خeeاکبرداری انجامشeeده در محeeدوده جeاده خeeاکریزی
شود و نیازی eبه حمل باطله به بیرون از محوطه جاده یا تخلیه باطله از بیرون در محدوده جاده ،نباشeeد .در
این صورت ،با توسعه پیت در آینده ،هیچگونه هزینه حمل اضافی به کارفرما eتحمیل نخواهد شد.
-9-3-6هندسه پیت
به منظور طeeراحی هندسeه پیت عeرض رمپ 16مeeتر و شeeیب آن 8درصeد eدر نظeeر گرفتهشeده اسeeت
همچنین حداقل عرض معدنکاری 40متر لحاظ گردید.
در خصوص جانمایی eبرمهای ژئوتکنیکی ،بeا توجeه بeه شeکل پیت نهeایی در طeرح هندسeی و الزامeات
الزم از قبیل تعریض برخی پلهها جهت مطeeابقت حeeداکثری eبeeا پوسeeته بهینeeه و ،...بeeا توجeeه بeeه قرارگeeیریe
رمپهای مورد نیاز در طرح هندسی ،در هیچ بخشی از دیوارهها ،نیازی به برم ژئوتکنیeeک نبeeوده و عمالً
رمپها معادل برم ژئوتکنیک در نظر گرفتهشدهاند.
همچنین یک نیم پله ( 5مeeتری) در کeeف پیت ( )3210-3205بeeا هeeدف حeeداکثر eاسeeتخراج مeeاده معeeدنی،
طراحیشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
پیت هندسی طراحیشده با در نظر گرفتن عیار حد 2/0درصد مس ،دارای 3/20میلیون تن کانسنگ (
)Oreمیباشد که از این میزان ذخیره 7/4 ،میلیون تن متعلق به زون سوپرژن با عیار متوسط 43/0درصeeد
مس و 7/15میلیeeون تن مeeابقی آن ،متعلeeق بeeه زون هیپeeوژن بeeا عیeeار متوسeط34/0 eدرصeeد مس میباشeeد.
همچنین باطله موجود eدر پیت بهینه انتخابشده 7/17میلیون تن است کeeه بeeا در نظeeر گeeرفتن کeeل کانسeeنگ
موجود در پیت بهینه ،نسبت باطلهبرداری eاین پیت 87/0میباشد .با استناد به برنeeامهریزی تولیeeد انجامشeeده
بر اساس ظرفیت تولید 1میلیون تن کانسنگ در سال و با احتساب ضرایب بeeه ظeeرفیت eرسeeیدن کارخانeeه (
85 e،70و 100برای سالهای اول ،دوم و سوم) ،عمeeر پeeروژه در این حeeالت در حeeدود 21سeeال محاسeeبه
میشود.
شکلهای 4-9تا 6-9موقعیت eمرکز ثقل ماده معeدنی را نسeبت بeه پوسeته پیت بهینeه بeه تeرتیب در سeه
نمای پالن ،مقطع شرقی-غربی و مقطع شمالی-جنوبی مرکز ثقل نمایش میدهد.
شکل : 116-9پالن پوسته پیت بهینه و مرکز ثقل ماده معدنی درون آن ( Z=3,336متر)
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 117-9مقطع شرقی-غربی پوسته پیت بهینه و مرکز ثقل ماده معدنی درون آن ( Y=3,249,201متر)
شکل : 118-9مقطع شمالی-جنوبی پوسته پیت بهینه و مرکز ثقل ماده معدنی درون آن ( X=520,325متر)
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در تeeراز 3330مeeتر فضeeای 40×40 eمeeترمربع eبهعنeeوان محeeوطهای جهت مeeانور تeeراک بeeرای تخلیeeه
دیدهشده است .همچنین برای خروجی eسنگشکن نیز یک فضای 40*40مترمربع eدر تراز 3310متر کeeه
محل خروجی eسنگ خردشده میباشد ،در نظر گرفتهشده اسeeت .از این محوطeeه بeeرای جانمeeایی eنeeوار نقالeeه
خروجی کراشر eتا ورودی سنگشکن مخروطی استاندارد eنیز استفاده خواهد شد.
-9-4-6احداث جاده حمل ماده معدنی با شیب استاندارد از خروجی پیت به محل تخلیه در سنگشکن
از خروجی eجنوب شرقی پیت با تراز 3330به سمت سنگشکن اولیه در تeeراز ،3330امکeeان احeeداث
جeeاده بeeا عeeرض 16مeeتر (معeeادل عeeرض رمپهeeای پیت) بeeه صeeورت eافقی وجeeود eدارد کeeه طeeرح مسeeیر
اشارهشده در شکل 119-9نشان دادهشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
کارخانه 3275
3275
شکل : 119-9جادههای ارتباطی بین خروجی پیت ،سنگشکن اولیه تا کارخانه فرآوری
با هدف ارتباط تراز باالی سنگشکن اولیه (محل تخلیه تراکها) با تراز پایین آن (خروجی سنگشeeکن
اولیه) ،در ابتدا یک جاده با عرض 10متر با شیب 8درصد eاز تراز 3330به سمت تراز 3300در ضلع
جنوبی پیت ،جانمایی و طراحی شد .سپس یک جاده از تراز 3300در ضلع جنوبی eپیت به تراز 3310بeeا
عرض 10مeتر و شeیب 3/6درصeد و در ادامeه بeه صeورت افقی تeا خeروجی eسنگشeکن اولیeه در تeراز
3310توسعه داده شد.
نکته مهم در طراحی جادههای مذکور ،مرتبط نمودن پلههای پیت در ضلع جنوبی به تeeراز بeeاال و پeeایین
سنگشکن اولیه است .در واقع با این امر ،از دو طریق eامکان تردد از پلههای پیت به سمت محل تخلیه در
سنگشکن اولیه و تراز خروجی سنگشکن ،ایجادشده است که حین عملیات واقعی e،بسیار کeاربردی اسeeت
و زمان تردد تراکها و دیگر وسایل نقلیه سبک را کاهش میدهد.
همچنین در طeeراحی eجادههeeای مeeذکور eاین نکتeeه رعeeایت شeeده کeeه بeeا توجeeه بeeه شeeیب زیeeاد توپeeوگرافی،
حتیالمقدور eحریم جادهها با هم تالقی نداشته باشد .به عبارتی دیگر ،پاشنه جاده باالتر ،با لبه جeeاده پeeایینتر
فصل مشترک نداشته باشد (حد فاصل تراز 3330تا )3310همچنین نیمی از جeeاده در سeeنگ بکeeر و نیمeeه
دوم آن با خاکریزی ساختهشده تا از لحاظ پایداری ،متقارن بeوده و بارشهeای eبeرف و بeاران بeر پایeداریe
جاده اثرگذار نباشد.
در شکل ،119-9دیگر جادههeeای ارتبeeاطی eبین خeروجی eضeلع جنeوبی پیت ( )3300بeا قسeمتهایe
مختلف کارخانه نمایش دادهشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
حدود 8/2میلیون تن (معeeادل 1/1میلیeeون مeeترمکعب برجeeا) باطلeeه حاشeeیهای میبایسeeتی در این دامپ،
تخلیه شود .همانند منطق تشeeریح شeeده در خصeeوص جeeاده دامپ هeeای باطلeeه خeeروجی 3455و ،3410در
اینجا نیز عرض جاده کمتر از عرض رمپ اصلی معeeدن ،برابeeر 12مeeتر و شeeیب دیeeواره خeeاکریزی 33
درجه و شیب دیواره خاکبرداری 65درجه در نظر گرفتهشده است.
دامپ باطله حاشیهای (با لحاظ ضریب تورم 35درصeeد) بeeا ظeeرفیت 5/1میلیeeون مeeترمکعب در شeeمال
طرح هندسی eاز خروجی 3380 eطرح ،با احداث جاده افقی تا ابتدای دامپ ،در سه تeeراز 3390 e ،3380و
،3400جانمایی eو طراحی eگردید (شکل .)120-9
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
3400
دامپ باطله حاشیهای
3380
3390
از محوطه خروجی eسنگشکن اولیه تا انتهای ساختمانهای کارخانه ،بeeه فضeeایی حeeدود 250×60مeeتر
نیاز است که شامل جادههای طرفین محدوده نیز میباشeeد .این محeeدوده شeeامل سنگشeeکنی ثانویeeه ،اسeeتوک
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
پایل و کارخانه فرآوری eو انبار کنسeeانتره بعالوه انبeeار و تعمیرگeeاه کارخانeeه و دیگeeر سeeاختمانهای مرتبeeط
است.
در معدن بندرهنزا ،به علت توپوگرافی eشدید و لزوم ساخت سازهها بر توپوگرافی eبکeeر ،امکeeان احeeداث
فضاهای یادشده همتراز خروجی سنگشکن ( )3310به صورت افقی ،وجود نeeدارد .درنتیجeeه سنگشeeکنی
ثانویه در تراز ،3300اسeeتوک پایeeل در تeeراز 3290و کارخانeeه فeeرآوری ،انبeeار کنسeeانتره بعالوه انبeeار و
تعمیرگاه کارخانه و دیگر سازههای مرتبط با کارخانه در تراز 3275جانمایی و طراحیشeeده اسeeت (شeeکل
.)9-9
الزم به ذکر است که تیکنر باطلeeه ،ایسeeتگاه پمپeeاژ آب فرآینeد eو سeeاختمان تصeeفیه آب بهداشeeتی در تeeراز
3260جانمایی و طراحیشده است.
مقطع شکل 9-9در امتداد نشان دادهشده در شکل 119-9ترسیمشده است.
شکل : 121-9مقطع در راستای خروجی سنگشکن اولیه تا کارخانه فرآوری و تیکنر باطله
همچنین نگهبانی مجتمع ،ساختمانهای اداری ،رفاهی و باسکول در تراز 3230جانمایی و طراحیشده
است.
پارکینگ مراجعین (با ظرفیت eحداقل 70خودرو سواری) نeeیز طوریکeeه قبeeل از نگهبeeانی مجتمeeع قeeرار
داشته باشد در تراز 3225طراحی گردید.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در کارخانه فرآوری ،دیوارههای خاکبرداری eبا ارتفeeاع بیش از 10مeeتر ،بeeا پارامترهeeای eهندسeی ذیeeل
طراحی شد:
-ارتفاع هر پله 10 :متر
-شیب تک پله 5/1 :به ( 1معادل 31/56درجه)
-عرض برم 5 :متر
3220
نگهبانی مجتمع
باسکول ،ساختمان
پارکینگ
اداری و رفاهی=
قبل از
3230
نگهبانی=
3225
سنگ شکن
3330
شکل : 122-9کارخانه فرآوری (سنگشکن اولیه (فکی) تا نگهبانی مجتمع و پارکینگ قبل از آن)
با توجه به حجم قابل توجه خاکبرداری در محوطه کارخانه فرآوری eو لزوم eاحداث قسمتهای مختلeeف
کارخانeeه در سeeنگ بکeeر و نیeeاز بeeه دامپ بeeا ظeeرفیت 580000مترمکعeeبی (مابهالتفeeاوت خeeاکبرداری و
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
خاکریزی با لحاظ ضریب تورم 35 eدرصد برای محوطهسازی کارخانه فرآوری) ،محeeدودهای در جنeeوب
کارخانه فرآوری eبدین منظور eجانمایی و طراحی eشد (شکل .)123-9
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شکل : 123-9محل دامپ باطله کارخانه فرآوری و قسمت اولیه جاده حمل پالپ
-9-7سد رسوبگیر
موارد و جزئیات در نظر گرفتهشده در خصوص طeeراحی سeeد رسeeوبگیر eدر ادامeeه تشeeریح شeeده اسeeت
همچنین طرح مذکور در نقشه پیوست 4ارائهشده است.
ظرفیت سد
تناژ ماده معدنی پیت بهینه نهایی 20 :میلیون
چگالی پالپ 5/1 :تن بر مترمکعب
حجم سد رسوبگیرe:
Mm3 13.5 = 20.3/1.5
الزم به یادآوری است که آب اضافهشده به مeeاده معeeدنی خشeeک ،یeeا تبخeeیر شeeده یeeا پس از تهنشeeینی ،بeeه
کارخانه انتقال دادهشده و مجدداً استفاده میشود e.بنابراین سد رسوبگیر فقط میبایستی eظرفیت ماده معeeدنی
را داشته باشد .همچنین سد رسوبگیر بهگونهای جانمایی eو طراحیشده است کeه ظeرفیت eآن تeeا 25درصeدe
قابلافزایش eباشد.
با توجه به در نظرگیری eسد با هسته رسی ،پارامترهای eذیل جهت طراحی و جانمایی استفادهشدهاند:
-عرض تاج 8 :متر
-شیب دیواره باالدست 1 :به 6/26( 2درجه)
-شیب دیواره پاییندست 1 :به 8/21( 5/2درجه)
به منظeeور جانمeeایی سeeد رسeeوبگیر eدر ابتeeدا گزینههeeای مختلفی بررسeeی ،مطالعeeه و مقایسeeه گردیeeد کeeه
درنهایت گزینه ( Cشکل )12-9با در نظرگیری شرایط eذیل انتخاب شد:
-در مسیلی قرار eگیرد که آبراهeeه اصeeلی بنeeدرهنزا eرا تحت تeeأثیر قeeرار نeeداده و پوشeeش گیeeاهی زمین
محل احداث آن اندک و زمینهای کشاورزی eو خانههای روستایی و ویالهای تفریحی در پاییندست
آن بسیار eکم باشد .همچنین به لحاظ زیستمحیطی eکمترین اثرگذاری را بر محیط داشته باشد.
-امکان احداث جاده حمل پالپ به همراه لولهگذاری با شیب مجاز برای آن وجود داشته باشد.
ظرفیت سد در حالت حداکثری و همچنین در صورت eپر شدن تا ترازهای مختلف مطابق eجدول 65-9
محاسبهشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
الزم به ذکر است به دلیل نزدیکی eکانسار بندرهنزا eبه معeeدن مس درآلeeو و بeeا توجeeه بeeه امکeeان تeeأمین مeeواد
ناریه مورد eنیاز از معدن درآلو ،در این خصوص برای کانسار eبندرهنزا انبار ناریه در نظeeر گرفتeeه نشeeده
است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
کارخانه فرآوری
3275 تیکنر باطله
3260
مس=ا=ح=ت=
نا=م= سا=خ=ت=م=ا=ن= رد=یف=
(مت=ر= مر=بع=)
008 تعمeیeرگاهe 1
051 آeپاراتیe 2
003 انبeار تجهیeزات 3
52 ساختeمeان eبرق اضطراری 4
051 دeفتeر ادeاری و مهنeدeسی eپیeمeانکار 5
001 خوابگاه eمهنeدeسیe 6
003 خوابگاه eکارکنeان معدeنe 7
05 نمeازخانهe 8
002 غذeاخوری و آeشپeزخانهe 9
9 ساختeمeان eنگهبeانیe 01
61 اتاق پمeپ eگازوئیeلe 11
05 مخزن سوخت eبنeزینe 21
053 مخزن eسوخت eگازوئیeلe 31
02 کارواشe 41
002 پارکیeنeگ 51
044,5 محوطه eسازی 61
061,8 مج=م=وع= (مت=ر=مر=بع=)
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
سایت پیمانکار
3300 3295
3380
3280
خروجی پیت
3310
پیت
-10-1مقدمه
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در جدول 68-11هزینههای سرمایهگذاری طرح به تفکیک هریک از واحدها مشاهده میشود.
جدول :68-11کل هزینههای سرمایهگذاری طرح
معادل ارزی هزینه ردی
شرح هزینهها بخش
(هزار یورو) (میلیون لایر) ف
316 95,922 ساختمانهای جنبی و پشتیبانی و مخازن معدن 1
181 54,860 ماشينآالت فرعی معدن و وسایل نقلیه معدن 2
17 5,194 تجهيزات اداري 3
514 155,976 هزینههای سرمایهگذاری بخش معدن
مسیر دسترسی به کارخانه تغلیظ و کانالهای جمعآوری آبهای
149 45,260 4
سطحی
1,749 530,844 ساختمانهای کارخانه 5
9,496 2,882,896 کارخانه تجهیزات اصلی و فرعی کارخانه 6
437 132,611 وسایل آزمایشگاه و اداری کارخانه 7
843 255,920 ماشينآالت فرعی و وسایل نقلیه کارخانه 8
12,674 3,847,532 هزینههای سرمایهگذاری بخش کارخانه
1,647 500,000 تملیک زمین 9
600 182,147 انتقال برق 10
زیرساخت
12,997 3,945,735 مدیریت آب و باطله 11
100 30,358 مخابرات 12
15,344 4,658,240 کل هزینههای سرمایهگذاری بخش زیرساختها
1,427 433,087 هزینههای پیشبینینشده فاز ساخت ( 5درصد)
29,959 9,094,836 هزینه سرمایهگذاری ثابت در فاز ساخت
10,553 3,203,599 هزینههای سرمايهگذاري ثابت در فاز تولید
40,511 12,298,435 جمع هزينههاي سرمايهگذاري ثابت
5,977 1,814,490 هزینههای پیش از بهرهبرداری
0 0 هزینه بهره وام در طول ساخت
260 79,021 افزایش در سرمایه در گردش خالص
46,749 14,191,945 کل هزینههای سرمایهگذاری
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-11-1-1-1-3مخازن آب معدن
هزینههای سرمایهگذاری مخازن آب در بخش معدن در جدول 71-11آورده شده است.
جدول :71-11هزینه مخازن آب
هزینه کل هزینه هزینه واحد
تعدادe شرح هزینهها ردیف
(میلیون لایر) (میلیون لایر) (هزار یورو)
مخازن آب آشاميدني 20,000
1 210 210 1 1
ليتري
مخازن آب شستشو 50,000
2 550 550 1 2
ليتري
3 760 - 2 مجموع کل
-11-1-1-3-2انتقال برق
هزینه انتقال برق 600هزار یورو eتخمین زده شده است.
جدول :79-11هزینه انتقال برق
هزینه کل هزینه ردی
شرح هزینه
(میلیون لایر) (هزار یورو) ف
600 182,147 1انتقال برق
-11-1-1-3-3مدیریت= آب و باطله=
هزینههای سرمایهگذاری مدیریت آب و باطله معدن در جدول 80-11ارائهشده است .الزم به توضیح
است که سد باطله در سه فاز (فاز اول %50از بدنه سeeد قبeeل از بهرهبeرداری ،فeاز eدوم و سeeوم بeه تeرتیب
%30و %20از بدنه سد در حین بهرهبرداری) ساخته میشود.
الزم به ذکر است که حجم عملیات خاکی مورد eنیاز سد باطله 9,706,000مترمکعب میباشد که بeeرای
ساخت آن هزینه هر مترمکعب معادل 550،000لایر منظور شده است.
-11-1-1-3-4مخابرات
هزینه مورد نیeeاز مخeابرات بeeا فeeرض در نظرگeیری یeeک کابeل فیeبر نeeوری از سeایت درآلeو بeeه سeایت
بندرهنزا و احداث آنتن BTSبه شرح جدول 81-11میباشدe.
جدول :81-11هزینه مورد نیاز مخابرات
هزینه کل هزینه ردی
شرح هزینهها
(میلیون لایر) (هزار یورو) ف
100 30,358 مخابرات 1
-11-1-1-4هزینههای پیشبینینشده
هزینههای پیشبینینشده معادل 5درصد هزینههای سرمایهگذاری eثابت در نظر گرفتهشده اسeeت .هزینeeه
پیشبینینشده این دوران 1,427هزار یورو است.
-11-1-2هزینههای سرمایهگذاری ثابت حین بهرهبرداری
بخشی از سرمایهگذاری ثابت حین بهرهبرداری ،در راستای ساخت سد باطله در فeeاز eدوم و سeeوم بeeوده،
بخش دیگر مرتبط با خدمات زیستمحیطی معدن ،کارخانه و سد باطله و بخشی نیز در خصوص مدیریت،
کنترل پروژه ،مشاوره و سازماندهی پروژه است.
همانگونه که بیان شد سد باطله در سه فاز ساخته خواهد شد .در فاز اول که طی دوره سeeاخت صeeورتe
میگیرد ۵۰ ،درصد سد باطله ساختهشده و در فازهای دوم و سeeوم کeeه شeeامل توسeeعه سeeد باطلeeه و افeeزایش
حجم مخزن آن میباشد ،هر کدام به میزان ۳۰و ۲۰درصد eکل حجم ،سرمایهگذاری خواهند شد.
کل هزینه احداث سد باطلeeه و سeeد آبگeeیر 17,585هeeزار یeeورو اسeeت کeeه در مرحلeeه اول 8,792هeeزار
یورو ،در مرحله دوم 5,275هزار یورو eو در مرحله سوم 3,517هزار یورو eبرآورد گردیده است.
جدول :82-11هزینههای سرمایهگذاری ثابت حین بهرهبرداری (هزار یورو)
هزینه ریالی معادل ارزی ردی
شرح
(میلیون لایر) (هزار یورو) ف
5,275 1,601,490 1سد باطله و سد آبگیر (فاز )%30 ،2
3,517 1,067,660 سد باطله و سد آبگیر (فاز )%20 ،3 2
599 181,897 مدیریت و کنترل پروژه ،سازماندهی و مشاوره 3
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
با توجه به جدول فeوق eکeل هزینههeeای سeرمایهگذاری حین بهرهبeeرداری 10,553هeزار یeeورو محاسeeبه
میشود.
-11-1-3هزینههای پیش از بهرهبرداری
هزينههeeاي قبeeل از بهرهبeeرداري شeeامل هزينههeeايي هسeeتند كeeه بeeرای اجeeراي طeeرح و راهانeeدازي eو
بهرهبرداري eآزمايشي (تا قبل از بهرهبرداري eتجeeاري) و بeeرای انجeeام امeeور طeeرح ،ضeeروري eاسeeت ،ليكن
بهطور eمستقيم منجر به ايجاد دارايي عمومي ثابت نميشوند همچنین بدون انجام اين هزينهها ،امكان اجراي
طرح و بهرهبرداري eتجاري از آن ممكن نخواهد بود.
هزینههeeای پیش از بهرهبeeرداری کeeه شeeامل تمeeامی هزینههeeای مهندسeeی ،خریeeد ،هزینeeه ثبت شeeرکت و
مطالعات پیش از سرمایهگذاری و غیره است در جدول 83-11درج شدهاست.
-11-1-4سرمایه در گردش
برای هeeر یeeك از اقالم هزینههeeای بهرهبeeرداری سeeاالنه ،دوره یeeا روزهeeایی را بeeرای تeeأمین سeeرمایه در
گردش در نظر میگیرند e،در واقع زمان مذكور تعداد دوره در سeeال كeeه بeeرای سeeفارش دادن و تeeأمین اقالم
مورد نیاز است را تعیین میكند .با توجه به فرآیند eتولید و مeeیزان ذخeeیره مeeواد اولیeeه مeeورد eنیeeاز در انبeeار،
مدت زمان ساخت محصول ،میزان ذخیره مورد نیاز در انبار محصول eتولیدشده و همینطeeور eمeeدتزمeeان
مeeورد نیeeاز بeeرای وصeeول مطالبeeات و پeeرداخت بeeدهیهای كارخانeeه ،سeeرمایه در گeeردش توسeeط نرمافeeزار
COMFARمستقیما ً محاسبه میشود .جزئیات موارد eمحاسبه سرمایه در گردش در سال مرجع در جدول
88-11آورده شده است.
جدول :88-11سرمایه در گردش معدن در سال مرجع ()1405
هزینه کل
(هزار شرح
یورو)
93/365 كل موجودي= كاال (ملزومات ،انرژی و )...
19/217 ملزومات
86/12 انرژي
09/1 قطعات يدكي مصرفشده
40/20 موجودي كاالي در جريان ساخت
40/114 موجودي كاالي ساختهشده
38/170 حسابهاي دريافتني
در جدول 89-11خالصهای از هزینههای جاری طرح بهرهبرداری از کانسار مس بندرهنزا eدر سال
مبنا ( )1405نشان داده شده است.
جدول :89-11کل هزینههای جاری طرح (سال مبنا)
معادل ارزی هزینه ردی
شرح هزینهها بخش
(هزار یورو) (میلیون لایر) ف
پیمانکاری جهت انجام عملیات
1,232 374,014 1
بهرهبرداری
1,627 493,908 حقوق دولتی 2
5 1,494 الستیک 3
189 57,480 دستمزد بخش تولیدی 4
75 22,644 دستمزد بخش اداری 5
معدن
3 1,010 برق 6
13 4,084 سوخت 7
0.2 54 مخابرات 8
44 13,425 تعمیرات و نگهداری 9
3,189 968,113 کل هزینههای جاری بخش معدن 10
2,565 778,735 مواد مصرفی 11
589 178,680 دستمزد بخش تولیدی 12
کارخانه
283 85,782 دستمزد بخش اداری 13
428 129,957 آب 14
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-11-2-1-2حقوق دولتی
با توجه به محاسبه حقوق دولتی eشرکت ملی صنایع مس ایران بر اساس ( %9نeeه درصeeد) کاتeeد ،مقeeدار
حقوق دولتی ساالنه قابل پرداخت در جدول 91-11برآورد eشده است.
جدول :91-11حقوق دولتی قابل پرداخت ساالنه
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
در محاسبات فوق eبازیابی کانهآرایی مس 7/80درصد ،بازیeابی eذوب و پeeاالیش 97درصeeد و ترقیeق5 e
درصد در نظر گرفته شده است.
حقوق دولتی در ظرفیت 1،000،000تن بeeا عیeeار 44/0درصeد eمعeeادل 1,611هeeزار یeeورو در سeeال
خواهد بود.
-11-2-1-3الستیک مصرفی
92-11مشeاهده هزینههای جاری السeتیک مصeرفی eتانکرهeا و وسeایل نقلیeه بخش معeدن در جدول
میشود.
جدول :92-11هزینه الستیک وسایل نقلیه بخش معدن
قیمت واحد تعداد الستیک
هزینه کل جمع کل تعداد eتعداد eکل
(میلیون مورد نیاز هر شرح ردیف
(میلیون لایر) (هزار یورو) وسیله الستیک
لایر) وسیله در سال
3.62 1,100 55 20 2 10 تانکرها 1
0.40 120 15 8 2 4 وانت دو کابین پیکاپ 2
0.16 48 12 4 1 4 وانت مزدا 3
0.16 48 6 8 2 4 خودروی سواری پژو 4
0.31 93 15.5 6 1 6 مینی بوس 5
پیشبینینشده (6
0.28 85 - - - - 6
درصد)
5 1,494 - 46 8 - مجموع کل
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-11-2-1-4حقوق و دستمزد
هزینههای ساالنه نیروی انسانی eشاغل در بخش اداری و پشتیبانی eو در بخش تولیeeدی و فeeنی بeeه تeeرتیب
در جدول 93-11و جدول 94-11آمده است .با استناد به اعداد مندرج در جداول مeeذکور ،حقeeوق و
دستمزد برای بخش اداری و پشتیبانی 75 eهزار یورو eو برای بخش تولیدی eو فنی 189هزار یورو محاسبه
شده است.
-11-2-1-8سوخت
هزینههای سوخت مصرفی ماشینآالت جنبی سبک و سنگین معدن در جدول 96-11آورده شده است.
با استناد به اعداد مندرج در جدول مذکور ،هزینه کل سوخت مصرفی eماشینآالت جنبی معدن در حدود 13
هزار یورو برآورد eشده است.
جدول :96-11هزینههای سوخت مصرفی ماشینآالت جنبی معدن
هزینه کل مصرف کل مصرف ساالنه هر مصرف هر
قیمت هر لیتر ساعت کاری
(هزار (میلیون دستگاه دستگاه تعداد شرح ردیف
(هزار لایر) در سال
یورو) لایر) (لیتر بر سال) (لیتر بر ساعت)
2 504 3.5 144,000 2,880 25 2 تانکرها 1
3 1,037 30 34,560 1,440 12 2 وانت دو کابین پیکاپ 2
1 432 30 14,400 1,440 10 1 وانت مزدا 3
3 864 30 28,800 1,440 10 2 خودروی سواری پژو 4
0.3 81 3.5 23,040 1,440 16 1 مینیبوس 5
هزينه روغن و گريس
4 1,167 - - - - - مصرفي ( 40درصد 6
مصرف سوخت)
0.8 245 - - - - - پیشبینینشده ( 6درصد) 7
13 4,084 - - - - - مجموع کل
-11-2-1-9ارتباطات
یeeک درصeeد از هزینههeeای سeeوخت و بeeرق معeeادل 54میلیeeون لایر معeeادل 18/0هeeزار یeeورو eبeeرای
هزینههای بخش مخابرات و ارتباطات eدر نظر گرفته شده است.
جدول :97-11برآورد هزینه مخابرات در معدن
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-11-2-1-10تعمیرات و نگهداری
هزینه تعمیر و نگهداری بر اساس درصدی eاز ارزش داراییها در نظر گرفته میشود .هزینه تعمeeیرات
و نگهداری در بخش معدن در جدول 98-11آورده شده است .بر این اساس ،با استناد به اعداد مندرج در
جدول مذکور ،هزینه کل مربوط eبه تعمیرات و نگهداری در حدود 44هزار یورو eبرآورد شده است.
جدول :98-11هزینههای تعمیرات و نگهداری در معدن
میزان
هزینه کل تعمیرات هزینه کل ردی
سرمایهگذاری شرح
(درصد) (میلیون لایر) (هزار یورو) ف
(میلیون لایر)
36.1 10,972 20% 54,860 1ماشـينآالت جانبی
تجهيزات آزمايشگاهي و
1.7 519 10% 5,194 2
اداري
6.3 1,903 2% 95,162 3ساختمانها
0.1 30 4% 760 مخازن 4
44 13,425 155,976 مجموع کل
-11-2-2-1مواد مصرفی
برآورد eهزینههای مواد مصرفی مورد نیeeاز کارخانeeه در ظeeرفیت eنهeeایی کارخانeeه در جدول 99-11
آورده شده است .با استناد به اعداد مندرج در جدول مذکور ،هزینه کل مربوط eبه مواد مصرفی eکارخانه در
حدود 2,541هزار یورو برآورد eشده است.
جدول :99-11هزینههای مواد مصرفی کارخانه در ظرفیت نهایی
میزان مصرف قیمت واحد
هزینه کل هزینه کل ردی
(هeeeeeeeeزار ساالنه شرح
(میلیون لایر) (هزار یورو) ف
لایر) (تن)
53 16,155 403,875 40 1فلوکوالن
101 30,695 613,890 50 کفساز 2
607 184,167 613,890 300 کلکتور 3
126 38,185 6,364 6,000 تنظیمکننده pH 4
106 32,310 - - آستر آسیا 5
415 126,009 193,860 650 گلوله آسیا 6
45 13,570 678,510 20 آنتی اسکاالنت 7
605 183,763 565,425 325 سیانور پتاسیم 8
339 102,794 146,849 700 9سولفات روی
پیشبینینشده (6
144 43,659 - - 10
درصد)
2,541 771,306 - - مجموع کل
-11-2-2-2حقوق و دستمزد
هزینههای ساالنه نیروی انسانی eشاغل در بخش اداری و پشتیبانی eو در بخش تولیeeدی و فeeنی بeeه تeeرتیب
در جدول 100-11و جدول 34-11مشاهده میشودe.
-11-2-2-3-2برق
هزینههای برق مصرفی کارخانه در جدول 103-11آورده شده است .الزم به توضیح است با توجه
به اینکه از پست برق درآلو بهعنوان مبدأ برقرسeانی اسeeتفاده میشeود و دیمانeد کeeل پسeتهای مبeeدأ توسeeط
شرکت مس پرداخت میگردد ،در این قسمت هزینه دیماند منظور نشده است.
انرژی
هزینه هر توان مصرفی با در نظر گرفتن
هزینه ساالنه هزینه کل الکتریکی قدرت
کیلووات ضریب توان و ضریب همزمانی ردی
(هزار (میلیون مصرفی نصبشده شرح
ساعت (واقعی) ف
یورو) لایر) ساالنه ()KW
(لایر) ()KW
()KW-h
109 33,205 930 35,712,000 4,800 6,000 واحد خردایش و تغلیظ 2
9 2,767 930 2,976,000 400 500 سد باطله 3
1 332 930 357,120 48 80 آزمایشگاه و اداری 4
تأسیسات e،روشنایی ،کارگاهها،
7 2,075 930 2,232,000 300 500 5
انبارها و ...
136 41,331 - - - - هزینه انرژی کل 6
7 2,067 - - - - هزینه پیک فصل 7
0 0 - - - - هزینه دیماند 8
جـمع كل با احتساب عوارض و
6 1,736 - - - - 9
مالیات در حدود %4
149 45,133 - - - - مجموع کل
-11-2-2-3-3سوخت
هزینههای سوخت مصرفی کارخانه و ماشینآالت جنبی آن در جدول 104-11آورده شeeده اسeeت .بeeا
استناد به نتایج ارائه شده در جدول مذکور e،هزینه کل این بخش معادل 56هزار یورو eدر سال محاسبه شده
است.
مصرف ساع
مصرف هر
قیمت هر مصرف کل هزینه کل ساالنه هر ت ساعت نوع
دستگاه تعدا ردی
(هزار (میلیون لیتر دستگاه کاری کاری سوخ شرح
(لیتر بر د ف
یورو) لایر) (هزار لایر) (لیتر بر در در سال ت
ساعت)
سال) روز
ل ژنراتور
3.68 1,116 30 37,200 3,720 6 10 بنزین 2 وانت 2
گازوئی
0.54 163 3.5 46,500 1,860 3 25 2 کامیون 3
ل
گازوئی
0.86 260 3.5 74,400 1,860 3 40 2 لودر 4
ل
0.03 9 30 310 31 0.10 10 بنزین 1 آمبوالنس 5
گازوئی
0.43 130 3.5 37,200 1,860 3 20 2 لیفتراک 6
ل
2.76 837 30 27,900 2,790 3 10 بنزین 3 سواری 7
گازوئی
0.64 195 3.5 55,800 2,790 3 20 3 اتوبوس 8
ل
گازوئی
0.21 65 3.5 18,600 930 3 20 1 جرثقیل 9
ل
گازوئی
0.002 1 3.5 155 16 0.05 10 1 10ماشین آتشنشانی
ل
هزینه روغن و گریس
15.19 4,611 - - - - - - - 11مصرفی (حدود %40
مصرف سوخت)
3.19 968 - - - - - - - 12پیشبینینشده ( 6درصد)
56 17,105 - - - - - - - مجموع کل
-11-2-2-3-4ارتباطات
هزینه ارتباطات 1درصد eهزینههای سوخت ،آب و برق و معادل 6.7هزار یورو eدر نظeeر گرفتeeه شeeده
است.
جدول :105-11هزینه مخابرات
هزینه کل
هزینه کل ردی
(هزار شرح
(میلیون لایر) ف
یورو)
6.3 1,910 مخابرات 1
پیشبینینشده (6
0.4 115 2
درصد)
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
هزینه کل
هزینه کل ردی
(هزار شرح
(میلیون لایر) ف
یورو)
6.7 2,024 مجموع کل
-11-2-2-4تعمیرات و نگهداری
در جدول 106-11میتوان هزینه تعمیرات و نگهداری eدر بخش کارخانه را مشاهده نمود.
جدول :106-11هزینههای تعمیرات و نگهداری در بخش کارخانه
هزینه کل هزینه کل میزان
تعمیرات ردی
(هزار (میلیون سرمایهگذاری شرح
(درصد) ف
یورو) لایر) (میلیون لایر)
تجهیزات اصلی و
380 115,316 4% 2,882,896 1
فرعی
169 51,184 20% 255,920 2وسایل نقلیه
44 13,261 10% 132,611 آزمایشگاه و اداری 3
491 148,909 10% 1,489,090 تأسیسات 4
35 10,617 2% 530,844 ساختمانها 5
1,118 339,287 - 5,291,362 مجموع کل
-11-2-2-5الستیک مصرفی
هزینههای الستیک مصرفی وسایل نقلیه بخش کارخانه در جدول 107-11ارائه شده است.
جدول :107-11هزینه الستیک وسایل نقلیه بخش کارخانه
هزینه کل تعداد کل ساعت
جمع کل قیمت واحد تعداد
(هزار الستیک مورد کاری شرح ردیف
(میلیون لایر) (میلیون لایر) وسیله
یورو) نیاز در سال
0.4 120 15,000 8 3,720 2 وانت 1
0.5 165 55,000 3 1,860 2 کامیون 2
4.2 1,275 425,000 3 1,860 2 لودر 3
0.1 30 30,000 1 31 1 آمبوالنس 4
0.5 150 50,000 3 1,860 2 لیفتراک 5
0.1 30 6,000 5 2,790 3 سواری 6
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-11-2-2-6هزینه بیمه
هزینه بیمه معادل 2/0درصد از داراییها برابر با 26هزار یورو eدر نظر گرفته شده است.
-11-2-2-7هزینه بازاریابی
بازاریابی eو فروش eمعادل 1درصد eاز فروش eساالنه در نظر گرفته شده و در سالهای مختلف با توجeeه
به فروش eمختلف ،هزینه بازاریابی eنیز تغییر eمیکند.
-11-2-3هزینههای جاری در بخش زیرساختها
هزینههای جاری زیرساختها شامل هزینههای جاری بخش آب ،برق ،مخeeابرات ،سeeد باطلeeه و نeeیرویe
انسانی میشود eکه با توجه به میزان مصeeرف eهeeر یeeک از واحeeدها در بخش مربeeوط بeeه کارخانeeه یeeا معeeدن
برآورد eشده است.
-11-3هزینه استهالک داراییهای ثابت
نرخ استهالک و قراضه برای استهالک داراییهای ثابت در جدول 108-11آورده شده است.
-11-5-2-2برآورد هزینهها
کلیه هزینههای سرمایهگذاری بر اساس مشخصات eمورد نیاز طرح و با استفاده از مبانی و اسeeتعالمهای
انجامشده ،برآورد و در محاسبات اقتصادی این گزارش مورد استفاده قرار eگرفته است.
هزینه سرمایهگذاری eماشینآالت و تجهیزات بر اساس مشخصات مورد نیاز و نرخهeeای روز eو متeeداول
و با استفاده از منابع بازار و استعالم قیمت صورت eپذیرفته است.
-11-5-2-3نرخ تسعیر
همانگونه که پیشتر اشاره شد نرخ تسعیر ارز در کل محاسeeبات طeeرح معeeادل 303,579لایر بeeه ازای
یک یورو و 253,171لایر به ازای یک دالر منظور شده است.
-11-5-2-4مالیات متعلقه
مطابق بeeا مeاده ۱۳۲قeeانون مالیeات ،درآمeeد مشeمول eمالیeات ناشeی از فعالیتهeeای تولیeeدی و معeدنی در
شرایط عادی به غیر از مناطق کمتر توسعهیافته ،از تاریخ شروع بهرهبرداری eیeeا اسeeتخراج بeeه مeeیزان 80
درصد و به مدت ۴سال از مالیات موضوع ماده ۱۰۵این قانون به نرخ 25درصد معاف میباشندe.
-11-5-2-5تأمین منابع مالی پروژه
محاسبات مالی و اقتصادی eطرح بهرهبرداری از کانسار مس بندرهنزا eبا فرض تأمین منابع مالی مeeورد
نیاز طرح از طریق آورده سهامدار انجام و تأثیرات آنها بر شاخصهای مالی طرح بررسی eشده است.
-11-5-3سرمایهگذاری اولیه
همانطور که پیشتر بیان شد کل هزينههاي سرمايهگذاري ثابت طرح در فاز ساخت 29,959و در فازe
تولید 10,553و مجموعا ً 40,511هزار یورو eمیباشد .همچنین کل هزینههای پیش از تولید 5,977هeeزار
یورو خواهد بود .کل هزینههای سرمایهگذاری eطرح 46,749هزار یورو برآورد eمیشودe.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
ذخاير سرمايهگذاري
سود مشمول ماليات
جدول :110-11صورتحساب سود و زیان و نسبتها (ارقام به هزار یورو)
درآمد غیرمترقبه
هزينههاي متغير
سال بهرهبرداری
زيان غیرمترقبه
هزينههاي ثابت
ذخاير استهالك
حاشيه عملياتي
سود ناخالص
درآمد فروش
سود باقيمانده
سرمايهگذاري
سود خالص
حاشيه سود
سود سهام
سهام ()%
)(%
)(%
378 530 1040 140
3 3 3 1255 0 12 1255 66 1321 0 1321 0 0 0 13 1321 0 0 13 1321 49 5104
3 2 6 3
378 519 1239 140
9 8 9 3243 0 26 3243 171 3413 0 3413 0 0 0 28 3413 0 0 28 3413 58 7196
3 7 3 4
378 1009 651 1660 140
16 13 17 5994 0 36 5994 315 6310 0 6310 0 0 0 38 6310 0 0 38 6310 61
3 3 3 6 5
378 602 1401 140
11 8 11 3991 0 28 3991 210 4202 0 4202 0 0 0 30 4202 0 0 30 4202 57 7984
3 9 3 6
102 355 608 1374 140
8 6 9 3077 0 22 3077 4102 0 4102 0 0 0 30 4102 0 0 30 4102 56 7655
6 3 7 2 7
354 596 1317 140
7 5 8 2749 0 21 2749 916 3665 0 3665 0 0 0 28 3665 0 0 28 3665 55 7214
9 3 7 8
356 605 1321 140
6 4 6 2700 0 20 2700 900 3600 0 3600 0 0 0 27 3600 0 0 27 3600 54 7163
3 0 3 9
379 602 1364 141
7 4 7 2870 0 21 2870 957 3827 0 3827 0 0 0 28 3827 0 0 28 3827 56 7624
8 0 4 0
شرکت ملی صنایع مس ایران
ذخاير سرمايهگذاري
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 304از 368
درآمد غیرمترقبه
هزينههاي متغير
سال بهرهبرداری
زيان غیرمترقبه
هزينههاي ثابت
ذخاير استهالك
حاشيه عملياتي
سود ناخالص
درآمد فروش
سود باقيمانده
سرمايهگذاري
سود خالص
حاشيه سود
سود سهام
سهام ()%
)(%
)(%
379 581 1299 141
6 4 6 2539 0 20 2539 846 3385 0 3385 0 0 0 26 3385 0 0 26 3385 55 7183
8 4 6 1
379 600 1334 141
6 4 6 2654 0 20 2654 885 3539 0 3539 0 0 0 27 3539 0 0 27 3539 55 7336
8 5 1 2
128 173 587 1272 141
9 5 9 3840 0 30 3840 5119 0 5119 0 0 0 40 5119 0 0 40 5119 54 6855
0 6 1 7 3
129 173 585 1278 141
9 5 9 3889 0 30 3889 5186 0 5186 0 0 0 41 5186 0 0 41 5186 54 6922
6 6 9 1 4
128 173 584 1271 141
9 5 9 3856 0 30 3856 5141 0 5141 0 0 0 40 5141 0 0 40 5141 54 6877
5 6 1 8 5
123 174 575 1243 141
8 4 8 3698 0 30 3698 4931 0 4931 0 0 0 40 4931 0 0 40 4931 54 6681
3 9 2 3 6
126 180 589 1274 141
8 4 8 3784 0 30 3784 5046 0 5046 0 0 0 40 5046 0 0 40 5046 54 6852
1 6 3 4 7
118 176 575 1225 141
8 4 8 3549 0 29 3549 4732 0 4732 0 0 0 39 4732 0 0 39 4732 53 6498
3 6 4 2 8
141 176 601 1344 141
9 4 9 4248 0 32 4248 5664 0 5664 0 0 0 42 5664 0 0 42 5664 55 7429
6 5 8 8 9
125 174 575 1251 142
8 4 8 3765 0 30 3765 5020 0 5020 0 0 0 40 5020 0 0 40 5020 54 6761
5 1 0 1 0
116 174 581 1220 142
8 3 8 3486 0 29 3486 4648 0 4648 0 0 0 38 4648 0 0 38 4648 52 6389
2 1 5 4 1
134 176 556 1270 142
9 3 9 4034 0 32 4034 5379 0 5379 0 0 0 42 5379 0 0 42 5379 56 7139
5 0 4 3 2
190 177 378 1318 142
12 5 12 5712 0 43 5712 7616 0 7616 0 0 0 58 7616 0 0 58 7616 71 9394
4 9 7 1 3
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
هزينههاي بازاريابي
بازپرداخت وام
جدول :111-11پیشبینی گردش وجه طی دوران ساخت و بهرهبرداری (ارقام به هزار یورو)
ساير درآمدها
سود سهام
6202 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6202 6202 0 0 6202 6202 1400
8730 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8730 8730 0 0 8730 8730 1401
2100
21004 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21004 0 0 21004 21004 1402
4
1040
377 3732 3732 0 0 0 0 66 104 6195 687 0 7052 0 377 10784 1403
6
1239
27 9706 5974 0 0 0 0 171 124 6070 81 0 6445 0 27 12420 1404
3
1660
54 18412 8706 0 0 0 0 315 166 7344 128 0 7954 0 54 16659 1405
6
1401
-12 25219 6807 0 0 12 0 210 140 6885 -41 0 7206 0 0 14013 1406
3
1374
4 30853 5634 0 0 0 0 1026 137 6947 2 0 8112 0 4 13746 1407
2
1317
311 36162 5309 0 0 3 0 916 132 6828 -11 315 8183 0 315 13492 1408
7
1348 1321
5541 41427 5265 0 0 0 0 900 132 6914 3 5539 0 5541 18754 1409
9 3
1364
2 47092 5665 0 0 0 0 957 136 6880 8 0 7981 0 2 13646 1410
4
-5 52441 5349 0 0 5 0 846 130 6681 -14 0 7648 0 1299 0 12996 1411
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
هزينههاي بازاريابي
هزينههاي عملياتي
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 306از 368
بازپرداخت وام
ساير درآمدها
سود سهام
6
1334
3 57891 5450 0 0 0 0 885 133 6868 8 0 7894 0 3 13344 1412
1
1272
0 62476 4585 0 0 0 0 1280 127 6741 -6 0 8141 0 0 12727 1413
7
1278
-3 67105 4629 0 0 3 0 1296 128 6728 -3 0 8152 0 0 12781 1414
1
1271
317 71700 4595 0 0 0 0 1285 127 6710 3 315 8440 0 317 13035 1415
8
1166 1243
3687 76156 4456 0 0 6 0 1233 124 6625 -11 3693 0 3693 16126 1416
9 3
1274
8 80743 4587 0 0 0 0 1261 127 6762 14 0 8165 0 8 12752 1417
4
1225
-7 85070 4326 0 0 7 0 1183 123 6629 -16 0 7926 0 0 12252 1418
2
1344
8 90070 5000 0 0 0 0 1416 134 6881 25 0 8456 0 8 13456 1419
8
1251
-10 94593 4524 0 0 10 0 1255 125 6622 -23 0 7988 0 0 12511 1420
1
1220
214 98825 4232 0 0 0 0 1162 122 6690 5 208 8187 0 214 12418 1421
4
10361 1270
203 4793 0 0 4 0 1345 127 6433 0 208 8117 0 208 12910 1422
9 3
11001 204 1318
-27 6394 0 0 70 0 1904 132 4652 277 6830 0 44 13225 1423
3 - 1
12118 1154 ارزش
-374 11176 0 0 374 0 0 0 0 0 0 374 0 0 11549
9 9 قراضه
131-11و خالص گردش وجeeه نمودار جريانات نقدي تجمعي به منظور برنامهريزي مالي در شکل
در شکل 132-11نشان داده شده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-11-5-6پیشبینی نرخ بازده داخلی ( )IRRو ارزش فعلی خالص طرح ()NPV
پس از انجام محاسبات نرخ بازده داخلی طرح با توجه به کلیه مفروضات 26/12درصد eو ارزش فعلی
خالص با نرخ تنزیل ۱۰درصد eبرابر 6،065هزار یورو eبرآورد شده است.
محاسبات جریان نقدی تنزیلشده طی دوران ساخت و بهرهبرداری در جدول 112-11درج شده است.
-11-5-7ترازنامه پیشبینیشده=
این بخش به سه قسمت مجموع داراییeها ،بدهیها و نسبتهای مالی قابل تقسeeیمبندی میباشeeد .داراییهeeا
مشتمل بر داراییهای eجاری ،داراییهeای ثeابت و ...هسeتند و بeدهیها نeیز مشeتمل بeر بeدهيهاي eجeاري،
آورده سeeرمایهگذاری eو ...میباشeeند .همچeeنین نسeeبتها ،شeeامل نسeeبت آورده بeeه مجمeeوع eبeeدهیها ،ارزش
خالص به مجموع بدهیها ،بدهی بلندمدت به ارزش خالص و نهایتا ً نسبت دارائیهای جeeاری بeeه بeeدهیهای
جاری در قسمت نسبتهای پیشبینی eترازنامه طرح ،محاسبه و در جدول 113-11گنجانده شده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
هزينههاي بازاريابي
هزينههاي عملياتي
26Z3 K X34 01 07 001 03 P
بندرهنزا
ميشود براي
خالص
هزينههاي بازاريابي
عنوان: .Proj Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase شماره صفحه:
هزينههاي عملياتي
ميشود براي
خالص
7 4
12 1225
1055 856 39273 4326 1183 6629 -8 0 7926 0 12252 1418
3 2
13 1344
1955 899 44273 5000 1416 6881 16 0 8448 0 13448 1419
4 8
12 1251
2694 740 48797 4524 1255 6622 -14 0 7988 0 12511 1420
5 1
12 1220
3292 598 52821 4024 1162 6690 -1 208 8180 0 12204 1421
زيان انباشته قابل انتقال به سالهاي
2 4
7 3
6065 1373 74933 11176 0 0 0 0 0 0 0 11176
6 قراضه
كل بدهيهاي بلندمدت
كل داراييهاي جاري
سالهای اجرای طرح
بدهيهاي جاري
جدول :113-11ترازنامه و نسبتها (ارقام به هزار یورو)
ثروت خالص
سود باقيمانده
كل داراييها
بدهيها ()%
كل بدهيها
استهالك
خالص
()%
آتي
0 0 100 100 6202 0 0 6202 0 0 6202 0 0 6202 0 6202 1400
1493 1493
0 0 100 100 0 0 0 0 14932 0 0 14932 0 14932 1401
2 2
0 0 100 100 3593 0 0 3593 0 0 35936 0 0 35936 0 35936 1402
شرکت ملی صنایع مس ایران
بدهيهاي جاري
ثروت خالص
سود باقيمانده
كل داراييها
بدهيها ()%
كل بدهيها
استهالك
خالص
()%
آتي
6 6
3719 3593
12 0 99 96 1255 0 0 377 37568 0 0 33150 4419 37568 1403
1 6
4043 3593
26 0 99 88 3243 1255 0 404 40837 0 0 30363 10474 40837 1404
4 6
4642 3593
42 0 99 77 5994 4498 0 457 46885 0 0 27577 19308 46885 1405
8 6
5041 1049 3593
59 0 99 71 3991 0 446 50865 0 0 24791 26074 50865 1406
9 2 6
5349 1448 3593
71 0 99 67 3077 0 449 53945 0 0 22235 31710 53945 1407
6 4 6
5655 1756 3625
83 0 99 64 2749 0 446 57005 0 0 19997 37008 57005 1408
9 0 0
6479 2030 4178
94 0 99 64 2700 0 448 65246 0 0 22970 42276 65246 1409
8 9 9
6766 2300 4178
107 0 99 61 2870 0 450 68118 0 0 20170 47949 68118 1410
9 9 9
7020 2587 4178
120 0 99 59 2539 0 445 70653 0 0 17369 53284 70653 1411
7 9 9
7286 2841 4178
131 0 99 57 2654 0 448 73309 0 0 14568 58741 73309 1412
1 8 9
7670 3107 4178
141 0 99 54 3840 0 448 77149 0 0 13829 63320 77149 1413
1 2 9
8059 3491 4178
153 0 99 52 3889 0 445 81035 0 0 13090 67946 81035 1414
0 1 9
8476 3880 4210
162 0 99 49 3856 0 448 85209 0 0 12665 72544 85209 1415
0 1 4
9215 4265 4579
174 0 100 49 3698 0 443 92594 0 0 15605 76989 92594 1416
2 6 7
9593 4635 4579
181 0 100 48 3784 0 450 96386 0 0 14796 81590 96386 1417
6 5 7
194 0 100 46 9948 3549 5013 4579 0 443 99927 0 0 14026 85901 99927 1418
شرکت ملی صنایع مس ایران
بدهيهاي جاري
ثروت خالص
سود باقيمانده
كل داراييها
بدهيها ()%
كل بدهيها
استهالك
خالص
()%
آتي
پیمانکاری استخراج
هزینههای مستقیم تولیeد eو بهeاي تمامشeده ،ROMکنسeانتره و هزینههeای غیرمسeتقیم و کeل هزینههeا در
سهم متغير ()%
هزينههاي تولید
سالهای اجرای
محصوالت
(کارخانه)
استهالك
دستمزد
طرح
95 2792 2792 0 2792 189 1020 1583 71 1403
94 2270 2270 0 2270 189 1214 866 84 1404
96 3048 3048 0 3048 189 1627 1232 101 1405
95 2642 2642 0 2642 189 1373 1080 99 1406
95 2668 2668 0 2668 189 1346 1133 100 1407
95 2574 2574 0 2574 189 1291 1094 100 1408
95 2644 2644 0 2644 189 1295 1160 100 1409
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بهکارگیری ظرفيت
پیمانکاری استخراج
هزينههاي تولید
d By Document
سالهای اجرای
بهاي تمامشده
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 314از 368
حقوق دولتی
بندرهنزا
محصوالت
توليد ()%
(کارخانه)
استهالك
دستمزد
طرح
تعميرات و نگهداري
هزينههاي بازاريابي
مستقيم
()%
180 140
83 2433 0 2433 0 2433 589 44 64
1 3
214 140
85 2773 0 2773 0 2773 589 44 75
1 4
256 140
87 3198 0 3198 0 3198 589 44 101
5 5
252 140
87 3153 0 3153 0 3153 589 44 84
0 6
255 140
87 3183 0 3183 0 3183 589 44 83
1 7
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
تعميرات و نگهداري
هزينههاي بازاريابي
كل هزينههاي توليد
Produce Section of
هزينههاي عملياتي
عنوان: .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase شماره صفحه:
محصوالت
استهالك
دستمزد
مستقيم
()%
252 140
87 3162 0 3162 0 3162 589 44 79
9 8
254 140
87 3176 0 3176 0 3176 589 44 80
3 9
255 141
87 3190 0 3190 0 3190 589 44 82
7 0
252 141
87 3162 0 3162 0 3162 589 44 78
9 1
254 141
87 3177 0 3177 0 3177 589 44 80
4 2
255 141
87 3187 0 3187 0 3187 589 44 77
4 3
253 141
87 3164 0 3164 0 3164 589 44 77
1 4
255 141
87 3187 0 3187 0 3187 589 44 77
4 5
251 141
87 3144 0 3144 0 3144 589 44 75
1 6
257 141
87 3202 0 3202 0 3202 589 44 77
0 7
251 141
87 3148 0 3148 0 3148 589 44 74
6 8
257 141
87 3203 0 3203 0 3203 589 44 81
1 9
250 142
87 3138 0 3138 0 3138 589 44 75
5 0
255 142
87 3189 0 3189 0 3189 589 44 73
6 1
252 142
87 3159 0 3159 0 3159 589 44 77
6 2
195 142
84 2588 0 2588 0 2588 589 44 79
5 3
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
تعميرات و نگهداري
Produce Section of
هزينههاي بازاريابي
عنوان: .Proj Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase شماره صفحه:
هزينههاي عملياتي
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
317از 368
محصوالت
استهالك
دستمزد
الستیک
انرژي
تعميرات و نگهداري
هزينههاي بازاريابي
كل هزينههاي توليد
هزينههاي عملياتي
Produce Section of
عنوان: .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase شماره صفحه:
محصوالت
استهالك
دستمزد
الستیک
انرژي
بیمه
8
141
87 2001 134 1867 768 1098 26 357 44 13 658
9
142
87 1957 125 1832 745 1087 26 357 44 13 647
0
142
87 1963 122 1841 745 1096 26 357 44 13 655
1
142
87 1981 127 1854 763 1091 26 357 44 13 650
2
142
84 1909 132 1778 782 996 26 357 44 13 555
3
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
تعميرات و نگهداري
عنوان: شماره صفحه:
هزينههاي بازاريابي
.Proj Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase
d By Document
هزينههاي توليد
محصوالت
(كارخانه)
استهالك
دستمزد
الستیک
انرژي
بیمه
140
58 9085 104 8981 2786 6195 6195 26 1135 1020 88 13 529 3383
3
140
58 8980 124 8856 2786 6070 6070 26 1135 1214 88 13 586 3007
4
140
63 10296 166 10130 2786 7344 7344 26 1135 1627 88 13 657 3797
5
140
61 9812 140 9671 2786 6885 6885 26 1135 1373 88 13 649 3600
6
140
63 9640 137 9502 2556 6947 6947 26 1135 1346 88 13 654 3683
7
140
63 9512 132 9381 2553 6828 6828 26 1135 1291 88 13 651 3623
8
140
63 9613 132 9480 2566 6914 6914 26 1135 1295 88 13 653 3704
9
141
61 9817 136 9681 2801 6880 6880 26 1135 1337 88 13 655 3625
0
141
60 9611 130 9481 2801 6681 6681 26 1135 1273 88 13 651 3494
1
141
61 9802 133 9669 2801 6868 6868 26 1135 1307 88 13 653 3645
2
141
77 7607 127 7480 739 6741 6741 26 1135 1247 88 13 655 3576
3
141
77 7595 128 7467 739 6728 6728 26 1135 1252 88 13 651 3562
4
141
77 7577 127 7450 739 6710 6710 26 1135 1246 88 13 655 3547
5
141
77 7502 124 7377 753 6625 6625 26 1135 1218 88 13 648 3496
6
141
77 7699 127 7571 809 6762 6762 26 1135 1249 88 13 657 3593
7
77 7521 123 7398 770 6629 6629 26 1135 1200 88 13 648 3517 141
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
تعميرات و نگهداري
هزينههاي بازاريابي
كل هزينههاي توليد
هزينههاي عملياتي
Produce Section of
عنوان: .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase شماره صفحه:
حقوق دولتی
محصوالت
(كارخانه)
استهالك
دستمزد
الستیک
انرژي
بیمه
8
141
77 7783 134 7649 768 6881 6881 26 1135 1318 88 13 658 3643
9
142
77 7491 125 7366 745 6622 6622 26 1135 1226 88 13 647 3486
0
142
77 7556 122 7434 745 6690 6690 26 1135 1196 88 13 655 3576
1
142
76 7324 127 7196 763 6433 6433 26 1135 1245 88 13 650 3276
2
142
68 5565 132 5433 782 4652 4652 26 1135 393 88 13 555 2440
3
نمودار کل فروش eدر شکل 133-11و کل بهای تمامشده محصول در شکل 134-11آمده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
شاخصهای مهم سودآوری eمحصول کنسانتره در سال مرجع ( )1405به شرح زیر است:
درامد فروش 16,606 :هزار یوروe
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-11-5-9نقطه سربهسر
در این بخش با توجه به مفروضات و مبانی محاسبات ،هزینههای ثeeابت و متغeeیر تولیeeدی و غیرتولیeeدیe
در ظرفیت eکامل محاسبه و بر اساس محاسبات به عمل آمده متوسط نقطه سربهسر فروش ،بeeرآورد eگردیeeده
است.
درامد فروش در سال مرجع ( 16,606 :)1405هزار یوروe
ارزش فروش در نقطه سربهسر 6,224 :هزار یورو
درصد سربهسر48/37 :
نسبت پوشش هزینههای ثابت67/2 :
118-11نشeeان داده شeeده محاسبات مربوط به هزینههای ثeeابت و متغeeیر و نقطeeه سربهسeeر در جدول
است.
هزينههاي متغير
نسبت سربهسر
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
324از 368
هزينههاي ثابت
26Z3 K X34 01 07 001 03 P
بندرهنزا
درآمد فروش
حاشيه سود
ثابت
)(%
)(%
1.3 1040 140
74 7713 3783 49 5104 5302
5 6 3
1.9 1239 140
53 6515 3783 58 7196 5197
0 3 4
2.6 1009 1660 140
37 6224 3783 61 6513
7 3 6 5
2.1 1401 140
47 6639 3783 57 7984 6029
1 3 6
2.1 1374 140
46 6378 3553 56 7655 6087
5 2 7
2.0 1317 140
49 6483 3549 55 7214 5963
3 7 8
2.0 1321 140
50 6572 3563 54 7163 6050
1 3 9
2.0 1364 141
50 6796 3798 56 7624 6020
1 4 0
1.8 1299 141
53 6871 3798 55 7183 5814
9 6 1
1.9 1334 141
52 6906 3798 55 7336 6005
3 1 2
3.9 1272 141
25 3223 1736 54 6855 5871
5 7 3
3.9 1278 141
25 3206 1736 54 6922 5859
9 1 4
3.9 1271 141
25 3210 1736 54 6877 5841
6 8 5
3.8 1243 141
26 3256 1749 54 6681 5752
2 3 6
3.7 1274 141
26 3360 1806 54 6852 5893
9 4 7
3.6 27 3331 1766 53 6498 5754 1225 141
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
هزينههاي متغير
نسبت سربهسر
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
325از 368
هزينههاي ثابت
26Z3 K X34 01 07 001 03 P
بندرهنزا
درآمد فروش
حاشيه سود
ثابت
)(%
)(%
8 2 8
4.2 1344 141
24 3195 1765 55 7429 6018
1 8 9
3.8 1251 142
26 3222 1741 54 6761 5750
8 1 0
3.6 1220 142
27 3326 1741 52 6389 5815
7 4 1
4.0 1270 142
25 3131 1760 56 7139 5564
6 3 2
5.2 1318 142
19 2496 1779 71 9394 3787
8 1 3
در شکل 136-11میتوان نسبت حاشیه سود در سالهای بهرهبرداری را مشاهده نمود.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
هزينههاي پرسنلي
نسبت داراييهاي
نسبت حسابهاي
سرمایهگذاری eبه هزینه پرسنلی ،نسبت موجودی كاال به فروش ،نسبت جریeeان نقeeدینگی خeeالص بeeه فeeروش
نسبت موجودي
سالهای اجرای
كاال به فروش
نسبت خالص
كل است .موارد ذكرشده در جدول 119-11آورده شده است.
دريافتني به
كل سرمايه
حسابهاي
كل فروش
جدول :119-11نسبتهای مالی و کارایی
پرداختني
نسبت
جاري
طرح
-11-5-12تحلیل حساسیت
تحلیل حساسیت طرح به صورت نمودارهeeای خeeروجی نرمافeeزار COMFAR IIIدر ادامeeه آمeeده اسeeت.
حساسیت نرخ بازگشت داخلی ( )IRRنسبت بeeه تغیeeیرات قیمت فeeروش ،هزینههeeای تولیeد eو سeeرمایهگذاری
اولیه در شکل 141-11مشاهده میشودe.
برای طرح حاضر eبا فرض دوران سeاخت 5/2سeاله و دوران بهرهبeرداري 21 eسeاله و همچeنین انجeام
عملیات بهرهبرداری eمعدنی به صورت eپیمانکاری ،برآورد eسرمايهگذاری eثابت مورد نياز 40,511هeeزار
یورو ميباشد eكه در صورت لحاظ كردن هزینههای پیش از بهرهبرداری eو سرمايه در گeeردش ،مقeeدار کeeل
هزینههای سرمایهگذاری طرح 46,749هزار یورو eخواهد بود.
تولید در سال اول 70درصد ،در سال دوم 85 eدرصد و در سالهای بعد ،بeeر اسeeاس ظeeرفیت اسeeمی در
نظر گرفتهشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارزش فعلي خالص ( )NPVکل سرمايهگذاری اين طرح با نرخ تنزيل 10%برابر 6،065هزار یeeورو
و نرخ بازگشت سرمايه ( )IRRآن نيز 26/12درصد eميباشeeد .بازگشeeت سeeرمايه طeeرح بهصeeورت eعeeادی
56/9سال و بهصورت eمتحرک 30/17سال با احتساب دوران ساخت خواهد بود .همچنین درصد توليد eدر
نقطه سربهسر در سال مبنا برابر 5/37میباشد.
هزینههای سرمایهگذاری کeeل و عملیeeاتی بeه ازای هeر تن کانسeeنگ بeه تeeرتیب 3/2یeورو ( eمعeeادل 8/2
دالر) و 98/6یورو ( معادل 4/8دالر) محاسبه میشود.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-12-1جمعبندی
محeeدوده معeeدن مس بنeeدرهنزا در اسeeتان كرمeeان و در شeeمال شeeرق شهرسeeتان بeeافت واقeeع شeeده اسeeت.
نزدیکترین شهر به محدوده موردمطالعه ،ساردوئيه است كه معدن در فاصله 20كيلومeeتري eشeeمال غeeرب
آن واقع است .فاصله محدوده بندرهنزا eتا مركز استان در حeدود 100كيلومeتر eمیباشeد .محeدوده بنeدرهنزاe
در خالل سالهای 1969تا 1972میالدی توسط eگروه زمین شناسان کشeeور یوگسeeالوی eسeeابق شناسeeایی eو
در طی سالیان گذشته مطالعات زمینشناسی eسطحی و زیرسطحی eتکمیلی بeeر روی آن صeeورت گرفتeeه کeeه
منجر به شناسایی دقیقتر eآن شده است .با توجه به نتایج بeeه دسeeت آمeeده از مطالعeeات مeeذکور eاین انeeدیس بeeه
عنوان یک ذخیره نسبتا ً کوچک مس پورفeeیری ،در نزدیکتeeرین فاصeeله بeeا معeeادن مس پورفeeیری درآلeeو و
سرمشک ،معرفی eشده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
این محدوده در کمربند ماگمایی eارومیه -دختر و نیز زون کانی زایی دهج -ساردوئیه قرار eدارد .عمده
رخنمونهای سنگی محدوده اکتشافی را رخنمونهای مربوط eبeه ترشeeیاری eتشeکیل میدهنeد .این رخنمونهeeا
شامل نهشتههای آتشفشانی مربوط بeeه ائوسeeن و نeeیز تودههeeای نفeeوذی eبعeeد از ائوسeeن میباشeeند e.در محeeدوده
بندرهنزا تودههای نفوذی متعددی eشناسایی شده است .این تودهها شامل توده میکرودیوریeeتی ،گرانودیeeورت
پورفیری و گرانیت پورفیری است .میزبان و عامل اصلی کانی زایی مس پورفیری و آلتراسیونeهای همeeراه
در محدوده بندرهنزا eتوده میکرودیوریتی eمیباشد .بeeر اسeeاس مطالعeeات سeeطحی در محeeدوده مeeذکور انeeواع
دگرسeeانیهای پتاسeeیک ،فیلیeeک ،آرژیلیeeک و پروپیلیتیeeک شناسeeایی eشeeده کeeه دگرسeeانیهای eپتاسeeیک و
پروپیلیتیک دارای گسترش فراوانی هستند .از دیدگاه زمینشناسی eساختمانی گسلهای محeeدوده را میتeeوان بeeه
دو دسته کلی تقسیم کرد که شامل گسلهایی با طول یک کیلومتر که بیشتر راستای شمالغeeرب – جنeeوبشeeرقیe
دارند ،تعداد این گسلها اندک است .دسته دوم گسلهای با طول کمتر از یک کیلومتر eکه بیشتر eراستای eشمال-
شرق – جنوبغربی دارند و فراوانی قابل مالحظهای را نیز دارا میباشند.
مطالعات تخمين ذخيره کانسار eمس بندرهنزا eدر سeال 1392مeورد بeازنگري eقeرار گرفتeه و بeا اضeافه
نمودن اطالعات جديد ،توسط شرکت کیان معدن پارس بهروزرسانی eشد .در کانسeeار eبنeeدرهنزا eتeeاکنون 54
گمانه اکتشافی eتوسط شرکت ملی صنایع مس ایران حفeeاری شeeده کeeه مeeتراژ eکلی این حفاریهeeا7/18156 ،
متر میباشد .با در نظر گeeرفتن عيار حeeد 2/0درصeد eمس ،مeeیزان ذخeeیره انeeدازهگیریشeeده ( )Measuredو
مشخصشده ( )Indicatedدر زون سوپرژن برابر 8/4 eميليون تن با عيار متوسeeط 43/0درصeد eمس کeeل و
زون هایپوژن 78/40ميليون تن با عيار متوسeط 33/0 eدرصeeد مس کeeل (در مجمeeوع 6/45ميليون تن بeeا
عيار متوسط 34/0 eدرصد مس کل) و ذخeیره اسeتنباط شeده ( 16/0 e)Inferredمیلیeون تن بeا عیeار متوسeط
35/0درصد مس کل است.
مطالعه مقدماتی کانهآرایی محدودهی بندرهنزا با هدف دستیابی eبه حداکثر eعیار و بازیeeابی مس محتeeویe
انجامشده است .با انجام مطالعات مذکور نتایج ذیل حاصل شده است:
بر مبنای آنالیز ،XRDگانگ اصلی سیلیکاته بeeوده و کeeانی مس بeeه دلیeeل عیeeار کم در آنeeالیز
قابلمشاهده نبوده است.
آزمایش اندیس کار گلولهای باند با هدف تعeeیین انeeدیس کeeار نمونeeه انجeeام و مقeeدار آن معeeادل
63/16کیلووات ساعت بر تن کوچک محاسبه شد.
مطالعات و آزمایشها بر روی دو تیپ هیپوژن متامورفیک ولکانیک و نمونeeۀ مخلeeوط انجeeام
شد.
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
برای دسeتیابی بeه عیeار مناسeب مس ،بازداشeت کننeدههeای مختلفی ازجملeه سeولفیت سeدیم،
سولفور سدیم ،سولفات روی و سeیانور پتاسeیم بeه تنهeایی و ترکیeبی بeرای بازداشeت پeیریت
مورد استفاده قرار eگeeرفت و نتeeایج نشeeان داد کeeه حضeeور سeeیانور بeeرای بازداشeeت پeeیریت و
دستیابی به عیار مناسب مس در کنسانتره الزامی است.
بر روی eتیپ مبنا کلکتورهای 271 ،3477و آمیل گزنتات سدیم به عنوان کلکتور استفاده و
آمیل گزنتات به عنوان کلکتور eمناسب انتخاب شد.
آزمایشهای فلوتاسیون در ابعاد مختلفی انجام شد .نتایج نشان داد که برای دستیابی به شeeرایط
بهینه d100میبایست 53میکرون باشد.
بر اساس نتایج آزمایش فلوتاسیون ،در سeیکل بeاز بازیeابی و عیeار مس در رافeر بeه تeرتیب
%42/85و ،%80/1در کنسeeeeeانتره (پس از چهeeeeeار مرحلeeeeeه پاالینeeeeeده) % 99/66و
%22/24و در سeeیکل بسeeته بeeرای کنسeeانتره نهeeایی %71/80و %54/23محاسeeبه شeeده
است.
مطالعات آبهeای زیرزمیeنی محeدوده معeدن بنeدرهنزا eبeا هeدف بررسeی eسیسeتم هیeدروژئولوژیکی eآب
زیرزمینی و استفاده از آن در مطالعات پایداری eدیواره انجام گردید e.الزم به توضیح است کeeه پeeرداختن بeeه
مبحث هیدروژئولوژی eدر محدوده معeeادن ازجملeeه معeeدن بنeeدرهنزا eنیازمنeeد دامنeeه گسeeتردهاي از اطالعeeات
سطحي و زيرسطحي eو آگاهی از پارامترeهای کمی و کیفی موردنیاز eبرای تحلیل و ارزیابی شرایط میباشد.
در این سطح از مطالعات (فاز شناسایی) و به دلیل نبود اطالعات مeذکور eتالش شeده اسeت تeا بeا اسeتناد بeه
کلیه اطالعات موجود ،ارزیابیهای دفتری ،نتایج بازدیeeد صeeحرایی eو همچeeنین قضeeاوت eمهندسeی eنسeeبت بeeه
بررسی وضعیت eهیدروژئولوژی معدن اقدام eگردد .بر اساس منحeنیهeای تeراز سeطح ایسeتابی ترسeیم eشeده،
مالحظه میگردد باالترین و پایینترین تراز سطح ایستابی در محدوده معدن به ترتیب حدود 3460متر در
بخشهای غربی معدن و 3270متر در بخشهای شرقی آن میباشد .در معدن بندرهنزا مقادیر تراز سطح
ایستابی از غرب به شرق معدن کاهش یافته و جهت جریان و شیب هیدرولیکی از بخشهای غرب و شمال
غرب معدن به طرف eبخشهای شرق و جنوب شرقی آن متمایل است.
به منظور تعیین پارامترهای هندسی پیت که میتوانeد eبeeر مeeیزان ذخeeیره ،مقeeدار باطلeeه و نهایتeا ً اقتصeeادe
پروژه تأثیرات قابلتوجهی eداشته باشد ،مطالعات طراحی شیب و پایداری دیواره انجامشده است.
در این راستا ابتدا بر اساس نقشه زمینشناسی e،محدوده موردمطالعه به پهنههای ژئوتکنیکی که هر یک
نشاندهنده یک کالس توده سنگ میباشد ،تقسیم شeeده اسeeت .در گeeام بعeeدی بeeا انجeeام مطالعeeات و بازدیeeدهایe
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
صحرایی ،انجام آزمونهای آزمایشگاهی eو با بهکارگیری سیستم eطبقهبندی مهندسی eسنگ ،کیفیت و متعاقباًe
پارامترهای eژئومکانیکی برای هر یک از کالسهای توده سنگ ،مشخص گردید.
بر اساس مطالعات و تحلیلهای انجامشده ،زاویه تک پله 65درجه و عeeرض بeeرم 5/6مeeتر میتوانeeد در
طراحی هندسه پایدار eتک پله لحاظ شود .در معدن بندرهنزا ارتفاع گروه پله 70متر (شامل 7پله با ارتفاع
10متر) با برم ژئوتکنیکی به عرض 18متر در نظر گرفته شده است .همچeeنین زوایeeای پایeeدار دیوارههeeا
در بخشهای شمالی ( ،)Nشرقی ( ،)Eجنوب شرقی ،)SE( eجنوب غربی ( )SWو غeeربی ( ،)Wبeeه تeeرتیب
39 eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee،39 eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee،39 eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee،39و 32درجeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeه
میباشد.
با اسeتناد بeه مطالعeات بهینهسeازی و برنeامهریزی eتولیeد ،طeرح هندسeی شeده پیت بهینeه دارای 3/20
میلیون تن کانسنگ ( )Oreمیباشد که از این میزان ذخیره 7/4 ،میلیون تن متعلق به زون سوپرژن بeeا عیeeار
متوسط
43/0درصد مس و 7/15میلیون تن مابقی آن ،متعلق به زون هیپوژن با عیeeار متوسeeط 34/0درصeد eمس
میباشد .همچنین باطله موجود در پیت بهینه انتخاب شده 7/17میلیون تن است کeeه بeeا در نظeeر گeeرفتن کeeل
کانسنگ موجود eدر پیت بهینه ،نسبت باطلهبرداری eاین پیت 87/0میباشد .با اسeeتناد بeeه برنeeامهریزی eتولیeeد
انجامشده بر اساس ظرفیت تولید 1میلیون تن کانسنگ در سال و بeeا احتسeeاب ضeeرایب بeeه ظeeرفیت رسeeیدن
کارخانeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeه
( 85 e،70و 100برای سالهای اول ،دوم و سوم) ،عمر پروژه در این حeeالت در حeeدود 21سeeال محاسeeبه
میشود.
طرح مطالعات اولیه اقتصادی پeeروژه معeدن مس بنeدرهنزا eشeامل آمادهسeازی eو بهرهبeeرداری eاز معeeدن
مس و احداث کارخانeeه فلوتاسeeیون میباشeeد e.از این رو پس از انجeeام مطالعeeات بهینهسeeازی eو برنeeامهریزی
تولید معدن ،به منظور برآورد eاقتصاد پروژه ،جانمeeایی دامپهeای باطلeeه ،حاشeیهای و کمعیeeار و جادههeeای
مربوطه ،کارخانه و تمeeامی سeeازههای مeeورد نیeeاز نظeeیر سeeد باطلeeه ،سeeایت کارفرمeeا ،مشeeاور ،پیمانکeeار eو
ساختمانهای اداری و رفاهی و دیگر ملزومات eیک مجتمع صنعتی و معeeدنی در مرحلeeه پیش امکانسeeنجی
طراحی و متناسبا احجام مورد نیاز برای برآوردهای اقتصادی محاسبه شد.
نتایج تجزیه و تحلیلهای مالی و شاخصهای اقتصادی eبهدسeتآمده بeeر اسeeاس نرمافeeزار COMFAR
IIIبرای طرح معدن بندرهنزا در جدول (الف) خالصه گردیده است.
برآورد eسرمايهگذاری ثابت مورد نياز برای طرح حاضر بeeا در نظeeر گeeرفتن دوران سeeاخت 5/2سeeال،
دوران بهرهبeeرداري 21 eسeeال ،قیمت مس 6500دالر بeeر تن مس و همچeeنین انجeeام عملیeeات بهرهبeeرداری
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
معدن به صورت پیمانکاری ،در حدود 40,511هزار یورو ميباشد eكه در صورت لحاظ كردن هزینههای
پیش از بهرهبرداری و سرمايه در گردش ،مقدار کل هزینههای سرمایهگذاری طرح 46,749هeeزار یeeورو
خواهد بود .ارزش فعلی خالص ( )NPVاين طرح با نرخ تنزيل 10%برابeeر 6،065هeeزار یeeورو و نeeرخ
بازگشت سرمايه ( )IRRآن نيز 26/12درصد eميباشد .بازگشت سرمايه طرح بهصورت eعادی 56/9سال
و بهصورت پویا 30/17سال با احتساب دوران ساخت خواهد بود .همچنین درصد توليد eدر نقطه سربهسeeر
در سال مبنا برابر 5/37میباشد.
هزینههای سرمایهگذاری کeeل و عملیeeاتی بeه ازای هeر تن کانسeeنگ بeه تeeرتیب 3/2یeورو ( eمعeeادل 8/2
دالر) و 98/6یورو ( معادل 4/8دالر) محاسبه میشود.
جدول الف :شاخصهای مهم مالی طرح معدن بندرهنزا
واحد مقدار شرح ردیف
سال 5/2 دوره ساخت 1
سال 21 2دوره بهرهبرداری
40,5هزار
3هزينههاي سرمايهگذاري ثابت
یورو 11
46,7هزار
4هزینههای سرمایهگذاری کل
یورو 49
1,13یورو بر
4قیمت فروش کنسانتره
تن 7
درصد 10 5نرخ تنزیل كل سرمایهگذاری
26/1
درصد 6نرخ بازگشت سرمايه ()IRR
2
ارزش فعلی خالص ( )NPVبرای كل سرمایهگذاری در نرخ تنزیل 6،06هزار
7
یورو 5 10درصد
دوره بازگشت كل سرمایه بهصورت عادی (با احتساب دوره
سال 56/9 8
ساخت)
30/1 دوره بازگشت كل سرمایه بهصورت متحرک (با احتساب دوره
سال 9
7 ساخت)
درصد 74 10نقطه سربهسر طرح در سال اول تولید
درصد 5/37 11نقطه سربهسر طرح در سال مبنا
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
-12-2پیشنهادات
پس از اتمام مطالعات پیش امکانسنجی ( )PFSو در صورت مثبت بودن پارامترهeeای eاقتصeeادی eطeeرح
(ارزش فعلی خالص ،نرخ بازگشت داخلی و ،)...پروژه میتواند وارد eفاز مطالعeeات امکانسeeنجی شeeود .بeeا
توجه به نتایج اقتصادی eپروژه بندرهنزا eدر این سeeطح از مطالعeeات ،فعالیتهeeای eآتی میتواننeد eدر راسeeتای
شناسeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeایی
فرصتهایی که منجر به ایجاد بهینهسازی eو افزایش ارزش اقتصادی eپروژه شوند ،متمرکeeز گردنeeد e.الزم بeeه
توضيح است ،اگرچه اطالعات ارائهشده در این گeزارش میتوانeد بهعنeوان راهنمeایی eجهت بeرآورد eاحجeام
کاری و هزینههای مترتب بر آن در اختيار کارفرمای طرح باشد ،با این وجود e،الزم است انجeeام مطالعeeات
امکانسنجی ( )Feasibility studyبه منظور eتدقیق اطالعات ،بهینهسازی طرح و کاهش ریسeeک پeeروژه در
دستور کار قرار eگیرد تeeا در صeeورت مثبت بeeودن نتeeایج ،برنامهریزیهeeای الزم جهت ورود بeeه فeeاز اجeeرا
انجeeام پeeذیرد .در این راسeeتا پیشeeنهاد eمیگeeردد در صeeورت صeeالحدید eکارفرمeeای محeeترم ،برنeeامهریزی eدر
خصوص موارد زیر به عنوان اقدامات مهمی که میتواند eدر فاز امکانسنجی و در نیل به این مهم اثرگذار
باشند در دستور کار قرار گیرد.
-1انجام طراحیهای پایه به منظور eتدقیق احجام و برآوردهای eارائهشده در فاز پیش امکانسنجی
-2تکمیل نقشه توپوگرافی eموجود و تهیه یک نقشه جامع و یکپارچه (مقیاس ) 1:1000به طeeوری کeeه
بتوان کلیه سازههای مورد نیاز را بر روی نقشه توپوگرافی eبا مقیاس مناسب طراحی eنمود.
-3انجام مطالعات جانمایی سنگشکن ،کارخانه تغلیظ و سد باطله به منظeeور بهینهسeeازی فراینeeد انتقeeال
سنگ از معدن به کارخانه و انتقال اسالری از کارخانه به سد باطلeeه در راسeeتای کeeاهش هزینههeeای
طرح
-4بررسeeی eوضeeعیت eزمینشناسeeی eو شeeرایط کeeانی سeeازی در محeeل گزینههeeای منتخب سنگشeeکن،
کارخانeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeه،
دامپهای باطله و سد باطله و نیز انجام حفاری های استریل در محلهای مذکور eبeeه منظeeور اطمینeeان
از عدم وجود eماده معدنی ارزشمند eدر عمق.
-5طeeراحی گمانههeeای اکتشeeافی تکمیلی بeeه منظeeور eشناسeeایی جهeeات توسeeعه کeeانی سeeازی در راسeeتایe
افزایش ذخیره و بهروزرسانی مدل بلوکی معدن بر اساس نتایج حاصله
-6انجام همزمان نمونهبرداری و آزمایشهای ژئوتکنیکی در گمانههای اکتشافی فاز تکمیلی به منظeeور
کاهش هزینهها و استفاده حداکثری eاز اطالعات در مطالعات
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
لولهگeeذاری گمانههeeای اکتشeeافی حفرشeeده در فeeاز تکمیلی بeeه منظeeور eپeeایش سeeطح ایسeeتابی و تeeدقیقe -7
مطالعات هیدروژئولوژی
طراحی و انتخeاب نمونeه نماینeده از گمانههeای اکتشeافی eجدیeد حفرشeده در محeدوده معeدن و انجeام -8
آزمایشهای فرآوری eتکمیلی و پایلوت برای افزایش جداسازی eمس و بررسی امکان حذف سیانور با
جایگزینی بازداشتeکنندههای دیگر و درنظرگیری eتعدیل قیمتی eالزم در مطالعات مربوطه.
با توجه به نقص و کمبود eاطالعات کمی آبهای زیرزمیeeنی eو همچeeنین خصوصeeیات هیeeدرودینامیکیe -9
واحدهای هیدرواستراتیگرافی در محدوده معدن پیشنهاد میشود در مطالعاتی آتی ،انجeام حفاریهeای
اکتشافی (آب) و آزمایشهای مورد نیاز از جمله آزمون پمپاژ در دسeeتور کeeار قeeرار گeeیرد و در حین
حفeeاریهeeای اکتشeeافی ،عالوه بeeر تهيه الگ زمینشناسeeی دقيق ،بeeه منظeeور eتعeeیین خصوصeeیات
هیeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeدرودینامیکی eاز
آزمایشهای معمول که عموما ً در این گونه محیطها دارای نتایج مطلوب هسeeتند از جملeه Slug Test
و Air Lift-Pumping Testاستفاده شودe.
جهت بررسیهای کیفی و تعیین اثرات معدن بر آب زیرزمینی منطقه ،پیشنهاد میشeeود نمeeونهبرداریe -10
از منابع آب و رفتارنگاری منابع به صورت eدورهای و در قeeالب مطالعeeات هیدروژئوشeeیمی eانجeeام
شود.
انجeeام مطالعeeات هیeeدرولوژی تکمیلی و ارائeeه طeeرح جمعآوری eآبهeeای سeeطحی در محeeدودههای -11
عملیاتی و طراحی
تجدیدنظر eدر نقشه زمینشناسی eسطحی معدن با توجه به باز شدن بeeرخی از دیوارههeeای معeeدن و بeeا -12
در نظر گرفتن اطالعات عمقی حاصل از حفر گمانههای اکتشافی eبا هدف یکسانسازی eکد سنگها و
آلتراسیونeها
طراحی ،حفاری گمانههeeای ژئوتکeeنیکی ،نمونهگeeیری eو انجeeام آزمeeونهeeای آزمایشeeگاهی eبeeه منظeeور -13
شناخت و بررسی eشرایط ژئومکeانیکی تeوده سeنگ پشeت دیeواره و بeا هeدف شناسeایی سeاختارهای
زیرسطحی و ارتقای سطح مطالعات طراحی شیب و پایداری دیواره
انجeeام تحلیeeلهeeای تکمیلی در مطالعeeات امکانسeeنجی بeeا هeeدف بeeاال بeeردن سeeطح اعتمeeاد معیارهeeا و -14
پارامترهای eورودی eطراحی و نیز تعیین شیبها در سه بخش تک پله ،بین رمپی eو زاویeeه کلی بeeرای
دیوارههای موقت و نهایی و سایر بخشها (نظیر کارخانه ،راههای ارتباطی eو ، )...
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
بeeازنگری eدر مطالعeeات بهینهسeeازی ،طeeراحی eمعeeدن و برنeeامهریزی تولیeeد بeeر اسeeاس پارامترهeeای -15
هندسی حاصل از مطالعات تکمیلی پایداری eدیواره معدن (در صورت تغییر در پارامترهای eهندسی
دیواره)
بeeازنگری eدر مطالعeeات بهینهسeeازی ،طeeراحی eمعeeدن و برنeeامهریزی تولیeeد در صeeورت تغیeeیر در -16
پارامترهای eاقتصادی eو یeeا افeeزایش و کeeاهش در هزینههeeای طeeرح (هزینeeه کeeانهآرایی ،معeeدنکاری،
حقوق دولتی و )...
بررسی استفاده از فیلتر پرس و مقایسه آن با سناریوهای eموجود از منظر اقتصادی eو زیستمحیطی -17
انجام مطالعات زیستمحیطی eو بررسی eتأثیرات بازگشایی eمعدن و احداث کارخانه و سد باطلeeه بeeر -18
محیطزیست (با توجه به بهکارگیری eسیانور eدر کارخانه تغلیظ)
بازنگری eدر مطالعات اقتصادی در صورت تغییر قابلمالحظه در نرخ تسعیر ارز با توجه به اینکه -19
تمامی واحدهای پولی با نرخ تسعیر تعریف eشده به نرخ مبنا تبدیل و محاسeeبات اقتصeeادی بeeر اسeeاس
آن انجامشده است.
-13منابع
.1سازمان توسعه و نوسازی eمعادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) ،عملکرد تولیeeد شeeرکت ملی صeeنایع مس
ایران.imidro.gov.ir ،
.2پایگاه دادههای ملی علوم زمین کشور ،گزارش آماری وضعیت مس در ایران ،تابستان .1398
.3سازمان توسعه و نوسeeازی eمعeeادن و صeeنایع معeeدنی ایeeران(ایمیeeدرو) ،مطالعeeات طeeرح جeeامع مس کشeeور،
آذرماه .1393
4. Atkinson, L. C. (2000). The role and mitigation of groundwater in slope stability. Slope Stability in Surface Mining,
427-434.
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از346
5. Barton, N. R.,Bandis, S. C. (1990). Review of predictive capabilities pf JRC-JCS model in engineering practice.
In Rock Joints, Proc int symp on rock joints, Loen, Norway (eds N. Barton and O. Stephenson) (pp. 603-610).
6. Bieniawski ZT (1989). Engineering Rock Mass Classifications. John Wiley & Sons, New York.
7. Deere, D.U. (1963). Technical description of rock cores for engineering purposes. Felsmechanik und
Ingenieurgeologie (Rock Mechanics and Engineering Geology), 1 (1), 16-22.
8. Eberhardt, E., Woo, K., Stead, D., & Elmo, D. (2015, January). Transitioning from Open Pit to Underground
Mass Mining: Meeting the Rock Engineering Challenges of Going Deeper. In 13th ISRM International Congress
of Rock Mechanics. International Society for Rock Mechanics and Rock Engineering.
9. Haines, A., Terbrugge, P. J., Carrieri, G. (1991, January). Preliminary estimation of rock slope stability using rock
mass classification systems. In 7th ISRM Congress. International Society for Rock Mechanics.
10. Hoek, E., Carranza-Torres, C., Corkum, B. (2002). Hoek-Brown failure criterion-2002 edition. Proceedings of
NARMS-Tac, 1, 267-273.
11. Hoek, E., Carter, T. G., Diederichs, M. S. (2013, January). Quantification of the geological strength index chart.
In 47th US rock mechanics/geomechanics symposium. American Rock Mechanics Association.
12. Hoek, E., Kaiser, P. K., Bawden, W. F. (2000). Support of underground excavations in hard rock. CRC Press.
13. Hoek, E., Karzulovic, A. (2000). Rock mass properties for surface mines. Slope Stability in Surface Mining, WA
Hustrulid, MK McCarter and DJA van Zyl, Eds, Society for Mining, Metallurgical and Exploration (SME), Littleton,
CO, 59-70.
14. International Copper Study Group (ICSG), The World Copper Factbook 2020.
15. Khabbazi, A., Ghafoori, M., Lashkaripour, G. R., Cheshomi, A. (2013). Estimation of the rock mass deformation
modulus using a rock classification system. Geomechanics and Geoengineering, 8(1), 46-52.
16. Laubscher, D. H. (1990). A geomechanics classification system for the rating of rock mass in mine design.
Journal of the Southern African Institute of Mining and Metallurgy, 90(10), 257-273.
17. McKinsey & Company, The future of copper in the age of EV, MB International copper conference,
Amsterdam,March 13,2019.
18. Read. J., Stacey. P., (2010), “Guidelines for open pit slope design", CSIRO Publishing.
19. Rocscience Inc. (2004), RocData Ver 3.0 www.rocscience.com, Toronto, Ontario, Canada.
20. Rocscience Inc. (2011), Phase2 Ver 8.0 www.rocscience.com, Toronto, Ontario, Canada.
21. Rocscience Inc. (2011), Slide Ver 6.0 www.rocscience.com, Toronto, Ontario, Canada.
شرکت ملی صنایع مس ایران
آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس،ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
Produce Section of
:عنوان .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase :شماره صفحه
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 368 از347
22. Rocscience Inc. (2017), Swedge Ver 6.0 www.rocscience.com, Toronto, Ontario, Canada.
23. Rocscience Inc. (2019), Dips Ver 7.0 www.rocscience.com, Toronto, Ontario, Canada.
24. Sonmez, H., Ulusay, R. (2002). A discussion on the Hoek-Brown failure criterion and suggested modifications to
the criterion verified by slope stability case studies. Yerbilimleri, 26(1), 77-99.
25. United States Geological Survey(USGS), Mineral commodity summaries.
26. Wyllie, DC. Mah, CW., (2004). Rock Slope Engineering, Civil and mining, 4th edn. Spon Press, London.
27. Zhang, L. (2016). Determination and applications of rock quality designation (RQD). Journal of Rock Mechanics
and Geotechnical Engineering, 8(3), 389-397.
پیوست ها-14
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
تحلیل استاتیک
زاویه دیواره نهایی˚39:
ضریب ایمنی1.81:
شرکت ملی صنایع مس ایران
ارائه خدمات فنی و مهندسی اکتشافی ،آنالیز عنصری و تستهای متالورژی در مقیاس
3400
آزمایشگاهی و آزمایشات ژئوتکنیک در اندیسهای معدنی سطح کشور
شرکت ملی صنایع مس ایران
1.807
3350
Produce Section of
عنوان: .Proj
d By Document
Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase شماره صفحه:
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 358از 368
3300
W
3250
3200
W
3150
3100
0.14
1.450
3 350
3 300
W
3 250
3 200
3500
1.89
تحلیل استاتیک
3400
زاویه دیواره نهایی˚39:
ضریب ایمنی1.89: 3300
W
3200
W
3100
1.51
0.14
350 0
W
1.654
3 35 0
تحلیل استاتیک
زاویه دیواره نهایی˚39: 3 30 0
ضریب ایمنی1.65:
3 25 0
W
3 20 0
3 15 0
W
3 10 0
1.329
0.14
3350
W
3200
W
3100
1.695
3350
تحلیل استاتیک
3300
زاویه دیواره نهایی˚39:
ضریب ایمنی1.69: 3250
W
3200
3150
W
3100
1.363
0.14
3350
W
3200
W
3100
1.588
3600
تحلیل استاتیک
3500
زاویه دیواره نهایی˚39:
ضریب ایمنی1.59:
3400
3300
3200
3100
1.234
0.14
3 60 0
1.38
Produce Section of
عنوان: .Proj Area Subproject .Sequence No .Rev Sub phase شماره صفحه:
3600
d By Document
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 363از 368
3500
3400
تحلیل استاتیک
زاویه دیواره نهایی˚39:
ضریب ایمنی1.38: 3300
3200
3100
1.07
0.14
3600
3700
1.422
3600
تحلیل استاتیک
3500
زاویه دیواره نهایی˚39:
ضریب ایمنی1.42:
3400
3300
3200
3100
1.105
3800
1.363
گزارش پیش امکان سنجی معدن مس
بندرهنزا
26Z3 K X34 01 07 001 03 P 365از 368
3600
W
3400
تحلیل استاتیک
زاویه دیواره نهایی˚32:
ضریب ایمنی1.36:
3200
W
3000
1.049
0.14
3800
W
3400
W
3000
3800
1.404
W
3000
0.14
4000
1.077
W
3400
W
3000